De „Fransche Brug
bestaat zestig jaar
Omwegen
Karmelieten vestigen zich aan de Rijndijk
REIDEN OMGEVING
QeidóaQowumt
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1985PAGINA 11
p|el is allemaal met opa en
oma Otten begonnen, zestig
jaar geleden, als verrijking
van het dorp Roelofarends-
ge D, veen. destijds wel gespeld als
d ge( Roelof Arendsveen. Op een
d |aJ droog stukje grond, gewon-
nen uit het waterland, bouw
de opa Otten een uitspanning
>Dvaidlc hi^ "Fransche Brug"
,p noemde. Legendevorming:
.q Napoleon zou ter plekke
j-I overnacht hebben toen hij op
ts. OiJweg was naar Rusland. Deze
overlevering wordt er nog
steeds ingestampt bij de on-
schuldige gast van het he
dendaagse café-restaurant die
venj naar de herkomst van de
thuis naam vraagt. „Napoleon was
j hier", zegt dan steevast en
met het gezag van een kni-
poog Hein de Jong, die met
zijn vrouw Annet Turk sinds
1975 aan het Westeinde over
Jeziri"de brug" komt. „En als u
cht Jhet n'et W'R geloven, welnu,
jen |daar hangl het uniform van
j de keizer". En dan wijst
Hein, terwijl hij een brok
ontroering wegslikt, op een
afgedragen gala-tunica in de
„Tjai groene jagerskleur met een
j grijze pantalon: „De keizer
gensl heeft zich hier zelfs ver-
16 jak kleed!" „Ach Hein, hou toch
om 1 op, je moet die man van de
wori krant niet alles proberen wijs
rj gjA te maken", schampert een
rehoiJ doorgewinterde habitué, die
„J om half drie 's middags al in
ren i Postuur naast de biljarttafel
Berilstaat- klaar voor z'n eerste
Pn'rÜ stoot-over-de-rooie.
„Nee Willem, je hebt gelijk",
r n' geeft Hein met pret-ogen in
3Ugulernst toe. Dan blijkt dat Na-
,m poleon hier nooit is geweest
u TJ\ dat unlf°rrn van oude snit
half heeft toebehoord aan de
aaii Veense vermaarde „hofka-
dere pel", „Liefde voor Harmo-
Jai nie". Het is wel zo, dat „eeu-
i tui wen" geleden in de buurt het
ia 021 spoorlijntje Haarlemmer
meer-Leiden liep en vlakbij
was een halte bij een ijzeren
brug. Die halte werd „Fran
sche Brug" genoemd, omdat
de stalen brugconstructie uit
Frankrijk kwam. In deze
Zoet nostalgische omgeving bouw-
?xcur de 0pa Otten zijn café. dat nu
Dat 60 jaar oud is. Een hele tijd
dag alweer, en Annet de Jong-
rdt Turk vertelt erover, schrifte
lijk gesouffleerd door haar
eigenste moeder die ook een
q Otten is en van '60 tot '75, sa-
t pal men met haar man Nardus
gele& Turk, met het horeca-bijltje
Very heeA gehakt. Hein de Jong
en komt erbij zitten, voorzover
>luitè k'ï 'ntussen een Westfaalse
>urtoi familie n'et van consumpties
Ha te voorzien- We gaan
H terug naar de augustusdagen
van 1925, toen de charleston
P\ via de spaarzame radiotoes-
'J vc\ tellen-met-spoelen de dans-
M lust van onze ouders en
grootouders aanmoedigde.
De koster deed t
i„Opa Otten was ook koster
fvan de „Petrus Banden", en
hij zat in het oude dorpshuis,
de St. Pancratiuszaal, waar
irsclJ hij het beheer van zaal en
ar d» buffet had. Dat was zijn eni-
W. ge horeca-ervaring", vertelt
reall z0n kleindochter Annet.
an j „Maar hij kreeg de geest en
de begon rond 25 augustus '25
au if aan het Westeinde op een
niet droog stukje grond tussen het
•1 va vele water een melksalon. De
chtei ..Fransche Brug" was de
laats naam. Een half jaartje later
het het inwoneraantal van de
ije
,11».
HET IS EEN LEUK CAFE, EEN GOED CAFE, MAAR JE MOET MET IE TIJD MEE"
Hein en Annet de Jong, de huidige eigenaars van het 60 jaar oude café.
Veen toe dat opa een drank
vergunning kreeg". Toen was
het hek van de dam en de in-
nemers snelden toe, want
Veenders kunnen behoorlijk
dorstig zijn. Buitendien ver
huurde opa Otten boten aan
dagjesvissers op de plas. Zijn
vloot bestond uit 24 roeiboot
jes. Kleindochter Annet en
haar man beschikken nu nog
over 8 van die vaartuigjes:
„Het is niet zo belangrijk
meer voor ons", aldus de
waardin, die op zon- en feest
dagen zelf in de keuken staat
om daar de pollepel en het
braad mes als scepter te
zwaaien.
„Die bootjes huurde men
voor 50 cent per dag en 'g
zondags kostten ze 75 cent,
maar dan kr^eg je ook een
schone juten zak op de zit
ting. Die vissers waren erg
belangrijk voor opa en oma
Otten. Ze sliepen hier zelfs in
de schuur, waar een heel stel
twee-persoonSbedden schijnt
te hebben gestaan". „Dat
moet erg gezellig zijn ge
weest", voegt Hein eraan toe,
en hij bedient vervolgens de
Westfalische Familie op uit
nodiging: „bitte noch dreimal
Kaffee ja". Zo gaat dat, ook
aan het Westeinde in de
Veen. Je mag allang blij we
zen, dat ook Duitsers de
Veen in hun reisplan hebben
opgenomen, nietwaar?
Maar die sportvissers waren
vroeger erg gezien. Nu nog,
trouwens. Annet de Jong:
„Er komt nog steeds in het
seizoen een liefhebber uit
Bergen op Zoom hier, die
blijft dan slapen. Doet-ie al
zo'n 40 jaar lang. De vissers
mannen kregen logies met
ontbijt. Trouwens in de oor
logsjaren, zo vertelde mijn
moeder, was het hier een
echt vakantieland. Je kon de
grenzen niet meer over, dus
moest je in eigen land zien
rond te komen. Dan bleven
ze hier vaak een paar weken
logeren, en als je 's morgens
vóór tienen opgaf dat je 's
avonds bleef „dineren", kon
je zonder bon voor een gul
den stamppot met „lawaai-jus
uit de pan" eten".
Nog een tijd daarna verbleef
de „Fransche Brug" in het
pioniersland van een gebied
in ontwikkeling: de bus van
Maarse en Kroon reed ge
woonlijk door, maar stopte
als er een „stopbord" uitstak:
„zo'n spiegelei", als bij de
trein, u weet nog wel. En als
onze voetbalvereniging
DOSR, in de succesvolle tijd,
speelde, was het hier vrese
lijk druk. Dan was de „Fran
sche Brug" meteen kantine.
Dc voetballers beschikten
toen natuurlijk nog niet over
douches en daarom mochten
ze hier van oma zwemmen in
een poeltje. Maar dan gingen
de gordijnen bij ons dicht,
want die jongens in korte
broeken laat staan erger
mochten wij niet zien.
Oma was streng, op dat ge
bied", herinnert Annet zich
nog. „Op de zondagavonden
stuurde opa de mensen de
deur uit, want dan moest hij
als koster naar de kerk.
Borreltje voor 15 ct.
„In '57, toen opa stierf, ging
oma Otten nog tot '60 door
met het bedrijf. In haar tijd
kostte een borreltje (oude
klare, een citroentje, een
brandewijntje met suiker)
nog 15 centen. Bier tappen
werd alleen 's zomers gedaan.
Dan had je het ZHB-bier in
houten vaten dat met staven
ijs werd gekoeld. Toen kwa
men mijn ouders in de zaak.
Nardus Turk, werd pa ge
noemd. Bernard. „Effe naar
Nardus", zei men, en zelfs
nadat Hein en ik in '75 be
gonnen, zei men nog: „Effe
naar Nardus". Nardus was
een begrip, hij stond bekend
om zijn gevoel voor humor
en het was bij hem altijd erg
gezellig. Een jongetje, dat bij
hem eens om een „Mars"
kwam, kon hij nog niet vol
gen en hij zei, zonder veel
omhaal: „Mars, eruit!" Bij
mijn ouders waren er vrij
veel bruiloften, ik bedoel in
de „Fransche Brug". Het huis
stond dan op z'n kop en het
café ging dicht. En er werd
gekookt op petroleumstellen,
nog 25 jaar geleden".
De echte romantiek is er in
de „Fransche Brug" een
beetje af. De tijden zijn har
der, zakelijker geworden. Er
is management, efficiency,
met blijvende zorg voor
„kwaliteit en service". Dat
zijn de geheide grondvesten
voor elk bedrijf, in dit econo
mie-gevoelige tijdperk. Je
kunt je er niet meer met een
kwinkslag vanaf maken, al
kent Hein de Jong zijn Veen
ders als z'n Pappenheimers:
„Maar je moet, zeker in de
horeca, op je tellen letten.
Het is een leuk café, een goed
café, maar je moet met je tijd
mee. Je moet een zaak als
Op mijn omwegen door stad en land I
kom ik graag mensen tegen. U kunt 1
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 bHHKs trnmtÊÊÊÊ
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pirli'rs
De „Fransche Brug" in de jaren twintig.
deze zien te „verkopen". Dat
betekent aanbouwen, ver
bouwen, steeds groter, al
thans beter. De laatste ver
bouwing was in '80. Toen
werd het café vergroot en
kwam er een zaal bij met
een een a la carte-restaurant
voor de weekeinden, en An
net staat dan in de keuken".
Voor de goede informatie:
vanaf oktober tot omstreeks
mei verzorgt de „Fransche
Brug" maandelijks ook zon
dagse muziekavondjes, waar
bij de Veenders zich kunnen
wél gevoelen.
„Roaring Twenties"
De „kaart" want het eten
is erg voornaam spreekt
boekdelen en maakt honge
rig. Dat doet ook het feestge
woel dat voor de deur staat.
Zaterdag 24 augustus (vol
gens een vergeelde kwitan
tie, als oudste document) zijn
de zestig jaren volgemaakt.
Dan breekt de pret meteen
los: een avond in de stijl van
de jaren '20, „the Roaring
Twenties" de Brullende
Twintiger Jaren en dan
direct de beuk erin. Bij der
gelijke gelegenheden krijg ik
altijd de indruk, dat je dan
niet meer op je tellen hoeft te
passen. Maar in dit geval zal
Hein dat wel blijven doen.
Niettemin wordt het „feest in
de stijl van '20". Hein: „Er
worden decorstukken ge
schilderd en de dames en he
ren worden verwacht in een
stijlpakkie. Makkelijk hoor:
los uit de pols, met een spij
kerbroek en een flutshirt,
een cirkelrok, een vlotte
bloes, een idiote sjaal om de
nek en een best humeur".
De begeleiding komt van
„The Old Black Horse Saloon
Band" uit Leiden, aangevuld
door „Doe Holidays' Jazz
Band", met een onverzadig
bare honkietonk pianist op
de toesten die tot in de lieve
vroege uurtjes vreugdevuur
levert voor charleston en an
dere modieuze fratsen van
lijf en leden. De Veen ten
voeten uit, ter ere van de
„Fransche Brug". En als het
helemaal goed zou zijn, komt
„Vox Laeta", de Blijde Stem
van de Veen, er in onthecht
en rafelig gewaad de Serena-
ta van Tosselli zingen, op
tekst van een ingehuurde,
niet geheel nuchtere, regio
nale poëet. Ik bedoel dit
langs omwegen als een
uitdaging aan het adres van
Veense maestro Jan van der
Meer, poste restante Leider
dorp. Hoewel zijn parate
„troupe" wel aan enige rust
toe is. Enfin, het ensemble
ziet maar.
Afgezien van het feit, dat de
kaartverkoop voor het spek
takel „60 jaar Fransche
Brug" over anderhalve week
een aanvang neemt, moet ik
u namens Annet de Jong, ge
boren Turk en vol Otten-
bloed, mededelen dat er drie
weekeinden zijn ingebouwd
met een „menu uit de '20-er
jaren". „Bepaalde hapjes";
dat is een feest apart. Ik
noem slechts en trek me
ongaarne terug: osseworst,
boerenham, gekookt spek op
brood, ouderwetse vermicel-
lisoep met slierten en balle
tjes. En het hoofdgerecht
vergeef mijn zuchten en sme
ken „gestoofd rundvlees
(succadelapjes) met bijpas
send garnituur: „Echt vlees
van oma Otten". En dan is er
nog een dessert-buffet met
puddingen en wentelteefjes
en rijst met krenten en ka
neel en Haagse Bluf.
Dat is toch leuk vieren!? Zes
tig jaar in de familie. Toch
een hele tijd, bij de „Fran
sche Brug" in de onmisken
bare Veense gemeenschap.
De heer A.J. Vos uit Hazers-
woude stelde voor deze krant
een serie samen die handelt
over de kerkgeschiedenis van
Hazerswoude-Rijndijk, Groe
nendijk, Koudekerk, Leider
dorp, Zoeterwoude-Rijndijk en
een stuk Alphen. Dit gebied
werd vroeger de Rijnstreek ge
noemd. In tien delen beschrijft
hij het wel en wee van de paro
chies in deze plaatsen.
De heer
Vos maakte voor het parochie
blad al eerder de serie „Het
verre en nabije verleden van
onze parochie". De verhalen
die hierin staan, zijn een aan
vulling en uitbreiding daarop.
Deze keer gaat het over de Ne
derlandse Karmelieten die aan
het begin van deze eeuw in de
Groenendijk neerstreken.
Roomse leven", waarin nog
vele parochiezonen begonnen
aan de studie voor het pries
terschap. Tijdens zijn pasto
raat werden drie zonen uit de
parochie tot priester gewijd:
Johannes Nicolaas Verkley in
1927, Frans Wesselingh (W.P)
in 1929 en Nicolaas Bernardus
Mens OFM in 1931.
Temperament
Op 15 december 1934 werd
pastoor Keulers overgeplaatst
naar Waspik en verliet hij de
parochie, die hij 27 jaar lang
met veel wijsheid en vastbe
radenheid had bestuurd. Bij
zijn vertrek uit de Groenen
dijk schreef de parochiepries
ter J.N. Verkley in de Leid-
sche Courant: „Daar zijn in
deze jaren banden gelegd tus-
schen herder en volk. Een ge
slacht jonge mensen is daar
opgegroeid en heeft de in
vloed van zijn sterke persoon
lijkheid ondergaan. Zijn ster
ke temperamentvolle per
soonlijkheid! Vanaf den eer
sten dag leidde de nieuwe
pastoor het leven van een
kloosterling. Maar daar merk
ten wij naar buiten niet veel
meer van, dan dat er 's mor
gens al vroeg licht op was in
de pastorie en dat de pastoor
's avonds altijd om half negen
binnen wilde zijn. Wat heb
ben wij een pret gehad, als de
pastoor verkeerd op zijn hor
loge gekeken had en hij op
zijn gemak tegen half tien
voorbijstapte! Er kwam een
nieuwe pastorie en om de tuin
een muur. Er kwam een plan
voor een nieuwe kruisbeuk
aan de kerk maar dat bleef
bij een plan. En de pater werd
steeds meer pastoor". Keulers
stierf na zijn afscheid zes jaar
later op 20 maart 1940 te Was
pik.
De opvolger van pastoor Keu
lers was pater Timotheus
Vaessen. Hij werd geboren in
1880 te Elsloo en in 1906 tot
priester gewijd. Hij werd te
vens de eerste Provinciaal
van de Nederlandse Karmel-
provincie. Onder zijn herder
schap werd het eeuwfeest van
het zelfstandig bestaan van de
parochie van de H. Bernardus
in de Groenendijk in alle stil
te gevierd. Een paar jaar
daarvoor vierde een vierde
zoon van de parochie zijn
priesterwijding en priester
feest. Pater Pieter de Groot
van de Congregatie van de
Paters van Mill-Hill werd
plechtig ingehaald met een
versierd schip op de Oude
Rijn. In 1939 trok Vaessen
met een kleine groep van der
tien Carmelietessen naar IJs
land, om ook daar volgens de
regel, constituties en gebrui
ken van de Orde een klooster
te beginnen.
Keulers
Zijn opvolger schrijft drie jaar
later over hem: „In maart'
1942 bereikte ons het droevig
(nieuws)bericht van het over
lijden van pater Vaessen, oud-
pastoor dezer parochie. Onge-
'Na de dood van de Karmeliet
pastoor Bosmans, besloot men
!in 1906 in Rome dat de Orde
van Ongeschoeide Karmelie
ten voor de Groenendijk be
houden moest blijven. De van
j oorsprong Nederlandse pater
^||Placidus Keulers, lid van de
""n Beierse Provincie kreeg op ei
gen verzoek de opdracht die
post te gaan bezetten.
Onder het pastoraat van Keu
lers, geboren te Schinnen in
1864, werd in 1908 een nieuwe
pastorie gebouwd. De totale
kosten van het plan van ar
chitect J.H. Tonnaer bedroe
gen 15.000 gulden. Het ge
bouw werd voorzien van wa
terleiding en de tuin omringd
door een muur. Het jaar daar
op werden de stoelen uit de
kerk verwijderd en vervan
gen door vijftien nieuwe ban
ken voor de somma van 650
gulden, door de parochianen
opgebracht. Van 1912 dateert
de gasinstallatie en in 1924
kwam er een centrale ver
warming.
Placidus Keulers was pastoor
in een periode van het „rijke
veren Priesterfeest op 4 okto
ber 1941 luidt:
„Door de leden van het Kerk
bestuur werd de zilveren Ju
bilaris zaterdagmiddag met
drie landauers aan het station
te Leiden verwelkomd, om
vervolgens onder feestelijk
klokkengeluid (drie minuten
was toegestaan) de rijkelijk
met vlaggen versierde paro
chie binnen te rijden.
Pater Hubertus Keulers werd
in 1945 prior te Waspik. Het
Memoriaal Register vermeldt
zijn overlijden niet. Als laatste
tekende hij op: „Zaterdag
voor Drievuldigheidszondag
werd onze parochiaan de
Weleerwaarde Heer Jac. de
Jong in de kathedraal te
Haarlem tot priester gewijd
(1943). Op het feest der Aller
heiligste Drievuldigheid droeg
hij zijn eerste plechtige Hoog
mis op in onze parochiekerk.
Op de vooravond plechtige
intocht met lof en toespraak.
Zondags om half 10 pl. Hoog
mis, om 2Vz uur lof, daarna re
ceptie en aanbieden van het
feestgeschenk van de paro
chie: een kelk. Het feest mo
gen wij in elk opzicht als ge
slaagd beschouwen".
De
Bernardus-
kerk.
veer vijf jaar werkte hij in
deze parochie en zijn streven
was: uitbreiding van de paro
chie en van de Orde".
Deze opvolger heette Huber
tus Keulers. Hij werd septem
ber 1939 door deken Jonck-
bloedt geïnstalleerd. Onder
ziin pastoraat werd op 14 mei
1940 de parochie gebombar
deerd, waarbij één dode viel
en twee mensen gewond
raakten. De pastorie werd van
8 september tot 5 oktober 1940
het inkwartieringsverblijf van
Duitse soldaten.
Een stukje uit de beschrijving
van de viering van zijn Zil-
Het gebouw van de Karmelieten aan de Rijndijk in Hazerswoude.
