Botha voelt niets voor
apart gesprek met Tutu
j Moge ambtenaar in
Liladrid vermoord
„Schoonheidsfoutjes" ontsieren
wereldjeugdfestival in Moskou
ijchtse
rtremisten
iegering-Peres stelt besluit
ivoering doodstraf uit
Ll,
Gesprek S jevardnadze
met Shultz hoogtepunt
bijeenkomst Helsinki
'agUITENLAND
C«idócSoivuMit
DINSDAG 30 JULI 1985 PAGINA 5
f#
fll
atelier lijdt nederlaag
Hogerhuis
De regering-Thatcher heeft
nederlaag geleden in het Ho
rnet HO stemmen voor en 136
aannam waarin de forse
i overheid wordt gekritiseerd. Veel
vatieve Hogerhuisledcn stemden
7|r deze motie van de Labour-partij. De
"gering kan ondanks de motie het voorge
len beleid gewoon uitvoeren, Maar na
krappe meerderheid die het voorstel vo-
I week in het Lagerhuis kreeg, was de
timing in het Lagerhuis vooral een psy-
flogische nederlaag voor Thatcher. De
>ringsplannen voorzien in een forse
«risverhoging, soms met 46 procent, voor
iJunctionarissen in het leger, de rechter-
i macht en topambtenaren.
Vrouw springt in
IJszee van schip
OSLO Een 29-jarige vrouw
uit de Oekraïne is tijdens een
cruise met het Russische pas
sagiersschip Maxim Gorki na
bij Spitsbergen van boord ge
sprongen. Ze heeft een kilo
meter gezwommen om aan
land te komen, aldus maan
dagavond een woordvoerder
van het Noorse ministerie van
justitie. Na vier dagen ont
moette de vrouw een Noorse
ingenieur, met wiens hulp ze
belandde in het ziekenhuis
van Longyearbyen. de hoofd
stad van Spitsbergen. Haar
toestand wordt bevredigend
genoemd.
_#heime
»ljenst
iieunt
7930;
E Generaal Pietro Mu-
•ci, voormalig plaatsver-
'end chef van de Sismi, de
'j^jfaanse militaire inlichtin-
lienst, is in Rome tot ne-
jaar gevangenisstraf ver-
?ld. waarvan twee jaar
aardelijk. De generaal
schuldig verklaard aan
nwerking met misdadi-
verduistering van over-
igeld en ongeoorloofd be-
1aVan explosieven. Twee an-
voormalige functionaris-
62 werden veroordeeld tot
J 1$ectievelijk acht jaar en zes
einden en zeven jaar en
j M maanden. Zij werden er-
232 beschuldigd in januari
een koffer met explosie-
in de trein Taranto-Mi-
jQpnt te hebben gezet, om het
UÖC"ierzoek naar de bomaanslag
iet station van Bologna in
een dwaalspoor te
gen. De aanslag werd toe-
hreven aan rechtse terro-
n. Het proces is onderdeel
een reorganisatie van de
htingendiensten, waarvan
inger werd vermoed dat zij
itse terroristen steun ver-
Nazi op vrije
voeten
HAMBURG Een
rechtbank in Hamburg
heeft een man vrijge
sproken die werd be
schuldigd van moord op
drie joden en hulp bij
de deportatie van 5.000
joden uit Zuid-Polen
naar Auschwitz in 1942
en '43, De man, Harrie
Schulz (70), werd vrij
gesproken omdat de be
wijzen tegen hem niet
overtuigend genoeg wa
ren. De aanklagers kon
den maar een paar oog
getuigen naar Hamburg
halen.
Queen-mum viert
85e verjaardag
in een Concorde
LONDEN Koningin-moe
der Elizabeth van Engeland
wordt volgende week getrak
teerd op een vlucht per Con
corde boven de Britse kust, ter
gelegenheid van haar 85e ver
jaardag. Dit heeft British Air
ways bekendgemaakt. Wij
hoorden dat vliegen met een
Concorde een van haar wen
sen is", aldus de president van
British Airways, Lord King.
„Ik weet zeker dat hare majes
teit volop van haar cadeautje
van British Airways zal genie
ten
Andrei Sacharov bij het verlaten van het ziekenhuis in Gorki.
Sacharov uit ziekenhuis
HAMBURG/PARIJS De dissidente Russische kern
fysicus Andrei Sacharov is op 11 juli uit een kliniek in
zijn ballingsoord Gorki ontslagen, waar hij sinds half
april zou zijn behandeld wegens hartklachten en symp
tomen van de ziekte van Parkinson. Dit blijkt uit een
tien minuten durende film, die westerse media uit
Russische bron hebben ontvangen. Eerder werden
films ontvangen, waaruit bleek dat Sacharov in het
ziekenhuis lag. In de film die het afgelopen weekeinde
werd ontvangen, is te zien hoe Sacharov een gesprek
voert met de directeur-arts van de bewuste Semajs-
ko-kliniek, dr. Obukhov, die hem verzoekt binnen
twee weken voor controle terug te komen. Sacharov
wordt vervolgens in een ambulance naar huis ver
voerd, waar hij door zijn vrouw Jelena Bonner wordt
verwelkomd. Sacharov komt op de film redelijk ge
zond over. De kerngeleerde werd in 1980 uit Moskou
verbannen naar Gorki, zijn vrouw overkwam dat in
mei 1984.
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse president
Pieter Botha heeft geen
behoefte aan een gesprek
onder vier ogen met de
Anglicaanse bisschop Des-
mond Tutu over de situa-
m
tie in het land. De zwarte
bisschop toonde zich giste
ren zeer teleurgesteld
over de afwijzing van zijn
verzoek. „Onze situatie is
wanhopig ernstig. Ik had
gehoopt dat de president
staatsmanschap zou to
nen", aldus Tutu.
Botha liet gisteren weten dat
hij er geen bezwaar tegen
heeft als Tutu deel uitmaakt
van een kleine kerkelijke de-
Bisschop Tutu thuis in Soweto: „Ik heb een gesprek geprobeerd, maar het is mislukt".
legatie, die hij op 19 agustus
zal ontvangen. Maar Tutu ver
klaarde dat hij geen deel zal
uitmaken van deze delegatie,
waarvan volgens de president
alleen mensen deel mogen uit
maken die „geweld en burger
lijke ongehoorzaamheid afwij
zen". Tutu zei dat hij elke dag
een daad van burgerlijke on
gehoorzaamheid stelt, door
niet het voor zwarten voorge
schreven pasje bij zich te heb
ben. Botha en Tutu ontmoet
ten elkander voor het laatst in
1980. Hun besprekingen liepen
uit op beschuldigingen over en
weer en werden gevolgd door
een officieel onderzoek tegen
de Zuidafrikaanse Raad van
Kerken, waarvan Tutu toen
voorzitter was.
In een reactie op de oproep
van de Verenigde Naties tot
vrijwillige sancties tegen Zuid-
Afrika, heeft president Botha
gisteren gedreigd de 1,5 mil
joen buitenlandse „gastarbei
ders" uit het land te zetten,
wanneer het Westen gevolg
zou geven aan de oproep de
investeringen te staken. Hij
noemde de resolutie „onwet
tig" en zei dat zij grote schade
zou berokkenen aan de zwarte
buurlanden, die voor een be
langrijk deel van hun devieze-
ninkomsten zijn aangewezen
op de lonen van hun arbeiders
in Zuid-Afrika.
)LITIE VERDENKT ETA
\DRID De Spaanse vice-admiraal Fausto Estrada
gisteren bij een aanslag gedood. De politie gaat ervan
dat de Baskische afscheidingsbeweging ETA achter
I de aanval zit.
i - {{jjlrada was sinds 1984 directeur-generaal voor defensiepoli-
icak van het ministerie van defensie. De aanslag werd uitge-
]$rd toen Estrada in zijn auto op weg was naar het werk.
iooj chauffeur van Estrada verkeert in levensgevaar. Enkele
]{jln later vond in de Noordspaanse plaats Vitoria in Basken-
ioi|d opnieuw een aanslag plaats. Twee jonge mannen scho-
a daar een hoge politiefunctionaris dood. Aangenomen
NMjrdt dat ook voor deze aanslag de ETA verantwoordleijk is..
v
pUZALEM De Israëli-
regering heeft gisteren
jjloten om de doodstraf in
jj land te herzien. De rege-
ig-Peres heeft een studie-
jep ingesteld, die het straf-
laboek moet herzien en die
prschijnlijk zal gaan advise-
rechtbanken meer
jelruimte te geven om de
(dstraf te kunnen toepassen.
doodstraf voor terroristen, die
een moord hebben begaan, uit
gesteld, hetgeen de verhitte
gemoederen in Israël mis
schien tot bedaren kan bren
gen. In Israël gaan steeds meer
stemmen op om Arabieren, die
Israëliërs hebben gedood, tot
de doodstraf te veroordelen.
In het burgerlijk wetboek
kunnen alleen maar nazimis-
dadigers ter dood worden ver
oordeeld. In de bezette gebie
den waar de militaire recht
spraak wordt uitgeoefend kan
een rechtbank de doodstraf
uitspreken als het gaat om zo
geheten georganiseerde ter-
reuractiviteiten. De militaire
tribunalen hebben in het ver
leden twee keer mensen ter
dood veroordeeld, maar de
straffen werden later omgezet
in levenslang. Adolf Eich-
mann is tot nog toe de enige
man die in Israël is geëxecu
teerd.
l-widje verholen en de knap-mutator
43) Zo hard hij kon rende Jopie (009) de Bie-
met zijn krant terug naar de smidse. „Dank
1/4 iMWel' ventje. Geef die krant maar hier," zei
1/2 ltr Verholen. „En ga jij intussen piepers jas-
3/4 3ji voor het avondeten, want ik rammel van de
3/4 ar9er-" - ..|n orde, baas," lachte Jopie. „Gaat
1/4 uhaar lekker zitten lezen. Ik schil wel." Hij zet-
5/a 8Tet mandje aardappelen gereed en begon
1/2 wt zijn werk, doch hield intussen zijn baas
3/a 6?erp 'n het 009' Die had trouwens niet veel
i/4 3feite het speciale bericht te vinden, waarover
7/8 3ie Klansky hem gesproken had. Het stond im-
3/4 4lrs °P «3e voorpagina, gedrukt in vette letters
1/4 3'met een foto er bij van Tjerk Hinze Bonke-
3/11$ -GOEDE VANGST VAN DE VADERLAND-
15/8 u MARINE," las Pjotr. „Dorus Kaaiman neemt
u/8 »e beruchte internationale spionnen aan
jPrd...." - Even hield Pjotr de adem in, maar
13/4 «n hij nog verder las, maakte zich al gauw een
'oei van opluchting van hem meester. „Ver-
jedelijk gedwongen door motorpech maakte
een vreemde helikopter hedenochtend een
noodlanding in het ruwe water van de Vale Kale
Baailas Pjotr. „De twee inzittenden zouden
zeker jammerlijk omgekomen zijn als H. M. Do-
rus Kaaiman, het trotse vliegkampschip van
onze nationale marine, toevalligerwijs niet juist
in de buurt op oefentocht was geweest. Onmid
dellijk werd door onze wakkere marinemannen
een reddingsactie ingezet, onder, de persoonlij
ke leiding van de kapitein ter zee Tjerk Hinze
Bonkema. Dit leidde ertoe, dat de inzittenden
van de helikopter nog juist op tijd van een jam
merlijke verdrinkingsdood kondén worden ge
red. De reeds bewusteloze mannen werden on
dergebracht in het marine-hospitaal te Graven-
drecht en de marine-inlichtingendienst stelde
een onderzoek in...." - Pjotr Nogrottr, die dit
eerste stuk met stijgende verbazing gelezen
had, begon toen zo loeiend en daverend te la-
cljen dat de muren ervan trilden en de ruiten er
van rinkelden
Minister Van den Broek (Buitenlandse Zaken) wordt door zijn
Finse collega, Vayrynen, verwelkomd op het vliegveld van Helsin
ki.
(Vervolg van de voorpagina)
HELSINKI De Amerikaanse minister van buitenlandse za
ken George Shultz zal morgen in de Finse hoofdstad Helsinki
een eerste ontmoeting hebben met zijn nieuwe Russische ambt
genoot Eduard Sjevardnadze. Beide ministers voeren vandaag al
het woord tijdens de conferentie ter herdenking van de 10e ver
jaardag van de Slotakte van Helsinki, waarin in 1975 afspraken
werden gemaakt voor de Oost-West-betrekkingen.
Nog voor de eigenlijke conferentie was begonnen, werd de ont
moeting van Shultz en Sjevardnadze tot de belangrijkste gebeur
tenis van de bijeenkomst in Helsinki bestempeld. Beide minis
ters hielden zich bij hun aankomst op de vlakte over die komen
de ontmoeting. Shultz zei slechts verheugd te zijn, zijn nieuwe
tegenvoeter te kunnen ontmoeten en Sjevardnadze zei niet op
de gebeurtenissen vooruit te willen lopen.
Minister Sjeverdnadze heeft de komende dagen geen tijd om in
de marge van de conferentie een afzonderlijke ontmoeting te
hebben met minister Van den Broek. Dat heeft de woordvoer
der van de minister in Helsinki meegedeeld. Minister Van den
Broek hoopt nu zijn Sovjet-college te ontmoeten wanneer bei
den, in de derde week van september, in New York de algeme
ne vergadering van de Verenigde Naties bijwonen.
(Van onze correspondent)
MOSKOU De jonge
Westberlijner, die blij
kens zijn leren outfit lid
is van de motorclub
„Koude Pens", begrijpt
er niet veel meer van.
Hij is naar het wereld-
jeugdfestival in Moskou
gekomen als lid van een
delegatie uit de Bondsre
publiek en hij heeft van
de Russen zonder proble
men een visum gekre
gen. Ook de drie verte
genwoordigers van „De
jeugd van het Oosten" en
de negen socialistische
Israëliërs mochten de
Sovjet-Unie binnen.
Maar terwijl de Sovjet
autoriteiten in het kleine
en verborgene royaal
waren, lieten zij zich in
het openbaar van hun
onbeholpen en klein
geestige kant zien.
Dit kregen ze betaald gezet.
Want het jeugdfestival was
nog maar nauwelijks begon
nen of het beleefde al een
ernstige crisis. De oorzaak
daarvan was, dat de gasthe
ren de leden van het over
koepelend comité van de
jeugdorganisaties van de Sov
jet-Unie zich op wezenlij
ke punten niet gehouden
hebben aan de besluiten
waarover tevoren in het per
manente voorbereidingsco-
De wereldkampioen schaken, Anatoly Karpov, was gisteren op
het twaalfde wereldjeugdfestival in Moskou, waar hij een partij
simultaan schaak speelde.
Het belangrijkste wrijfpunt
was West-Berlijn. Na lang
touwtrekken hadden de in
ternationale organisatoren
besloten, dat de Moskou-ge-
trouwe deelnemers uit West-
-Berlijn, die als aparte dele
gatie naar de Russische
hoofdstad waren gekomen,
tijdens de openingsceremonie
noch als zelfstandige nationa
le afvaardiging noch met de
vlag van de Berlijnse Beer
het stadion zouden binnen
marcheren. Zowel het een als
het ander gebeurde toch.
De Russen waren verrast
door de harde protestreactie
van de niet-communistische
Westduitse jeugdorganisaties
en probeerden aanvankelijk
de gang van zaken op een
merkwaardige wijze te baga
telliseren. In een land als de
Sovjet-Unie, waar het mee
voeren van nationale vlaggen
onder strenge controle staat,
werd beweerd dat elke dele
gatie voor haar eigen „festi
val-decoratie" en daaron
der werden ook de vlaggen
f;erekend verantwoorde-
ijk was. En dat de Westber-
lijners als nationale delegatie
waren aangeduid noemden
de Russen eenvoudigweg een
„technische fout".
Entreebiljetten
Maar ook op andere gebieden
hebben de gastheren zich
aanvankelijk niet aan de af
spraken gehouden. Elke Sov
jetburger zou bijvoorbeeld
vrije toegang krijgen tot de
nationale festivalclubs; hij
zou slechts moeten beschik
ken over een entreebiljet dat
hem door een clublid kan
worden verstrekt. Op de eer
ste dag scheen dit systeem
goed te functioneren. Doch
vervolgens begonnen Russi
sche veiligheidsagenten in
burger, die bij bosjes voor of
in de clublokaliteiten gepos
teerd staan, de entreebiljetten
van hun landgenoten weer af
te pakken.
Ook werd er op grote schaal
gemanipuleerd met de spre
kerslijsten voor de politieke
bijeenkomsten. Deze zouden
slechts voor een kleine uitge
lezen groep deelnemers die
over speciale doorlaatbewij-
zen beschikken toegankelijk
zijn. Deze politieke bijeen
komsten worden wel in het
tweehonderd bladzijden tel
lende programma in meerde
re talen aangekondigd, maar
er staat niet bij waar zij ge
houden worden. Dit kan na
tuurlijk aan de gebruikelijke
slordigheid te wijten zijn,
maar gezien het feit, dat het
festival met een maximum
aan veiligheidsmaatregelen is
omgeven, is het wat veel ge
vraagd om aan toevallighe
den te geloven.
Dit alles werpt een dikke
schaduw op de positieve kan
ten van deze gigantische ont
moeting van de jeugd. De
Sovjet-Unie, die vele natio
naliteiten herbergt, voerde
tijdens een grandioos geëns
ceneerde vier uren durende
openingsceremonie een per
fecte folkloristische show op.
Vijfduizend Moskovieten to
verden het jubelende publiek
telkens weer nieuwe „ta
bleaux vivants" voor. En de
dynamische partijleider Gor-
batsjov had zijn zomervakan
tie onderbroken om in aan
wezigheid van het voltallige
Politburo de jeugd van de
wereld te kunnen begroeten.
N ieu wsgierigheid
Wanneer echter iets is dat dit
jeugdfestival ondanks de
propaganda en de vooroorde
len die de Westerse en Russi
sche jeugd ongetwijfeld inge
prent zullen krijgen tot
een succes kan maken, dan
ligt dit in de nieuwsgierig
heid van de jeugd om er ach
ter te komen „wat die bui
tenlander nu precies voor ie
mand is".
Die nieuwsgierigheid kan zo
z'n onvermijdelijke sociale
consequenties hebben. Negen
maanden na het laatste
jeugdfestival in Moskou was
er een piek in het geboorte
cijfers en het gerucht doet de
ronde dat het land over
spoeld werd door een golf
van geslachtsziekten. Deze
keer lijkt de angst voor aids
een kleine domper op de
feestvreugde te zetten.
Berichten over deze ziekte
zijn pas kort geleden officieel
tot de Sovjetpers doorgedron
gen en afgelopen weekeinde
werd er in de Pravda editie
voor de jeugd gewaarschuwd
tegen aids. „De ziekte maakt
vooral slachtoffers onder
mensen die een ongeregeld
of pervers sexleven hebben,
of drugsverslaafden die be
smette naalden gebruiken",
zo waarschuwt dokter Vladi
mir Zhdanov.
Ook de Russische tv stond af
gelopen week in het teken
van het jeugdfestival. Vooral
oudere kijkers konden hun
hart ophalen aan nostalgische
beelden van het festival in
1957, van de grote optocht
door de stad en de bootladin
gen vol jongelui, die onder
romantisch gitaargetokkel de
rivier de Moskou afzakten.
Commissaris
door maffia
geëxecuteerd
(Van onze correspondent Cees
Manders)
ROME De Siciliaanse
afdeling van maffia heeft
de laatste maanden heel
wat „nederlagen" moeten
incasseren, maar weet nog
steeds fors uit te halen.
Zondagavond werd vlak
bij Palermo politiecom
missaris Giuseppe Monta
na (34) op straat ver
moord. De schietpartij had
alles weg had van een re
gelrechte executie. Monta
na was te gevaarlijk voor
de maffia en moest dus uit
de weg worden geruimd.
Montana was als politiecommi-
saris in Palermo speciaal be
last met de opsporing van
voortvluchtige maffiosi. Deze
afdeling dateert van enkele ja
ren terug, na de moord op de
maffia-bestrijder Dalla Chiesa,
die de strijd tegen de georgani
seerde misdaad serieus aan
pakte.
Evenals Chiesa had ook Mon
tana veel succes in zijn functie.
Vorige week wisten zijn man
nen acht maffia-leiders tijdens
een geheime bijeenkomst in
een villa bij Cefalu op Sicilië
te verrassen en te arresteren.
In het huis bleek zich ook een
heroïne-raffinaderij te bevin
den. Montana sloeg twee be
langrijke vliegen in een klap
geslagen.
Maar zondagavond werd hij
zelf het slachtoffer. Iedereen
legt de aanslag uit als een
waarschuwing van de maffia.
De maffia heeft met deze goed
georganiseerde executie laten
weten dat met haar nog terde
ge rekening moet worden ge
houden.
Nieuwe leider
Oeganda laat
Noordkoreaanse
militaire
adviseurs
arresteren
KAMPALA De 71-jari-
ge chef-staf van het leger,
Tito Okello, is gisteren
twee dagen nadat hij de
macht greep in Oeganda
als staatshoofd beëdigd. In
een uitzending van de Oe-
gandese legerradio werd
meegedeeld dat „een re
gering op brede basis" zal
worden gevormd die „een
doorsnede van alle bevol
kingsgroepen" zal zijn.
Radio-Kampala had eer
der op de dag gemeld dat
op korte termijn de be
noeming van een premier
een feit zal zijn. Óver de
samenstelling van een re
gering is nog niets meege
deeld.
Onbevestigde berichten uit de
hoofdstad Kampala maakten
gisteren melding van de arres
tatie van ongeveer 150 Noord
koreaanse militaire adviseurs.
Ook het hoofd van de geheime
dienst is gearresteerd. Minis
ters die gehoor hebben gege
ven aan de oproep van de mi
litairen zich over te geven, zijn
weer op vrije voeten gesteld,
zo is meegedeeld.
Plunderingen hebben zich ook
gisteren nog voorgedaan in de
Oegandese hoofdstad Kampa
la. Ooggetuigen meldden dat
militairen in de lucht schoten
met de bedoeling groepen
mensen uiteen te drijven. De
gewelddadigheden waren vol
gens waarnemers van een ge
ringere omvang dan zaterdag
en zondag.
Godfrey Binaisa, ex-president
van Oeganda, heeft gisteren
jonge Oegandezen opgeroepen
tot een guerrilla tegen de nieu
we militaire machthebbers in
zijn land. Binaisa, die elf
maanden president was tot hij
in mei 1980 werd vervangen
door een militaire raad, bekri
tiseerde de nieuwe leider
Okello, omdat deze door een
hevige stammenstrijd binnen
het leger aan de macht is ge
komen.
