'eense regering verscherpt
•olitiebewaking na rellen
►tammenoorlog
irengt Oeganda op
randvan de afgrond
Politieke rel tijdens
jeugdfestival Moskou
Reis van Arron bevestigt
toenadering in Suriname
Shamir wil
doodstraf voor
terroristen
Toeristen maken vervuild Italiaans strand schoon
Botha: resolutie
Y-raad heeft
geen enkele waarde
gihUITENLAND
QeidMQounant
MAANDAG 29 JULI 1985 PAGINA 5
'aaseiland in gebruik
ls NASA-landingsbaan
De Chileense regering zal
Ie Staten toestaan de luchthaven
i iland te gebruiken als nood-lan-
I bgsbaan voor ruimteveren. De Chileense
L jlitaire regering besloot hieraan wel een
intal voorwaarden te stellen, na scherpe
ritiek in de Chileense publieke opinie. Cri-
ci menen dat het NASA-project het Paas-
tland zal inlijven in het Amerikaanse de-
hsiesysteem en het milieu in gevaar zal
lengen. Het Paaseiland, dat ruim 3.200 km
liten de Chileense kust ligt, is beroemd om
verzameling reusachtige beelden die eeu-
L;n geleden door een onbekend volk uit
Jkaanrots zijn gehouwen. De NASA be-
rdraPH ruim 30 miljoen gulden, in ruil
ateJaarv00r onder meer de landingsbaan 400
Vojeter wordt verlengd,
ring,
Joodse ex-activist beschuldigt
Nederlandse consul in Moskou
MOSKOU Een voormalige joodse activist in de
Sovjet-Unie heeft afgelopen vrijdag voor de televisie
zijn „misdaden" tegen de Russische staat opgebiecht.
Dmitri Shapiro verklaarde dat hij was „gezwicht
voor het zionisme en daardoor een vijand van de
Sovjet-Unie" was geworden. Hij noemde namen van
diplomaten en buitenlandse correspondenten, die
hem zouden hebben aangespoord tot anti-Russische
acties. Daarbij was ook Alfons Schellekens, de Ne
derlandse consul in Moskou, die hem geadviseerd
zou hebben. Shapiro beschuldigde Schellekens ervan
papieren vervalst te hebben voor joodse emigranten
naar Israël. Sinds Israël en de Sovjet-Unie in 1967
hun diplomatieke betrekkingen verbraken, verte
genwoordigt Nederland de Israëlische belangen in
Moskou. Schellekens is op dit moment met verlof in
Nederland. De Nederlandse ambassade in Moskou
wilde niet op de zaak reageren.
Politiecommissaris in
tv-uitzending vermoord
BELEM Een Braziliaanse politiecommis
saris, Robson Abade da Costa, is zaterdag
tijdens een televisie-uitzending met revol
verschoten vermoord door de broer van
een politicus uit Belem (Noordwest-Brazi-
lië). De politieman had de politicus van cor
ruptie beschuldigd. Middenin de uitzending
konden de televisiekijkers zien hoe de
broer van genoemde politicus, Salvador
Chamon, met enige medeplichtigen de stu
dio binnenviel en onmiddellijk zijn revol
ver leegschoot op de politieman, die daarop
overleed. De moordenaars sloegen vervol
gens op de vlucht. Televisie-programma's
werden een kwartier onderbroken alvorens
in een speciale uitzending melding werd
gemaakt van het overlijden van de politie
functionaris.
Vier Libische diplomaten
W-Duitsland uitgewezen
HAMBURG West-Duitsland heeft
vorige week vier Libische diplomaten
uitgewezen, omdat zij misdadige acties
beraamd zouden hebben tegen in de
Bondsrepubliek wonende tegenstan
ders van kolonel Khadaffy. Dit meldt
het weekblad Der Spiegel. Er zou geen
ruchtbaarheid aan de zaak zijn gege
ven uit vrees voor wraakacties tegen
de Westduitse ambassade in Libië. Een
woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken wilde geen com
mentaar geven. West-Duitsland is in
het recente verleden een geliefkoosde
plaats van voor- en tegenstanders van
khadaffy geweest om onderling reke
ningen te vereffenen.
Soedan vordert vrachtauto's
voor voedseltransport
KHARTOEM De Soedanese regering
heeft besloten tot het vorderen van alle par
ticuliere vrachtauto's, om deze in te zetten
bij het transport van voedsel naar door hon
ger getroffen streken. Volgens het Soedane
se persbureau krijgen de eigenaren van de
trucks een „eerlijke" vergoeding. Minister
van binnenlandse zaken Madani zei dat ei
genaren die geen gehoor geven aan het be
vel, zwaar zullen worden gestraft. Het be
sluit tot vordering kwam omdat eigenaren
van vrachtwagens terughoudend waren hun
voertuigen voor voedseltransport beschik
baar te stellen en als zij wel meewerkten,
vroegen zij zeer hoge vergoedingen voor het
vervoer van voedsel van de havenstad Port
Soedan naar regionale hoofdsteden in het
oosten en westen van het land.
Circustent
tegen kabel:
vijf doden
CHAMBERY In het
Franse dorp Landy
zijn gisteren vijf leden
van een circusgezel
schap om het leven
gekomen, toen de mast
van de circustent een
hoogspanningskabel
raakte. De vijf, onder
wie de directeur van
het uit Paris afkomsti
ge gezelschap, waren
bezig hun tent op te
bouwen. Het dorp
Landy ligt in de Alpen
in de buurt van Al-
bertville.
se vluchtelingen zijn on
dergebracht.
iPENHAGEN De
nse regering heeft gis-
:n opdracht gegeven
politie-surveillance bij Zondagochtend raakten 12
jchtelingencentra in het mensen lichtgewond toen
hele land te verscher- ongeveer 200 relschoppers in
De maatregel werd Kalundborg slaags raakten
lïnomen nadat het twee met 50 agenten. Bij soortge-
'ichten achter elkaar on- Hike rellen raakte zaterdag
itig is geweest bij een een ^ran'ër lichtgewond toen
itel in Kalundborg bij er ecn fles door een raam
tckholm, waar 60 Iraan-
werd gegooid. Er werden gis
teren zeven arrestaties ver
richt.
Minster van justitie, Ninn-
-Hansen, sprak de vrees uit
dat het niet ging om puur
vandalisme, maar dat de
twee achtereenvolgende
nachten van rellen wezen op
escalerende onrust die is ge
richt tegen vluchtelingen en
immigranten.
Sommige Deense politici
brengen de rellen in verband
met de twee bomaanslagen
vorige week tegen het kan
toor van een Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij en
een synagoge in Kopenha
gen. De organisatie Islamiti-
val in de stad teveel gedron
ken hadden. Een Deens par
lementslid uit Kalundborg
waarschuwde echter dat als
sche Jihad heeft hiervoor de er sprake is van vandalisme,
verantwoordelijkheid opge- dat het dan in elk geval gaat
om racistisch vandalisme.
Volgens hem moet er meer
aandacht geschonken wor
den aan de klachten van
werkloze jongeren, die ër on
tevreden over zijn dat de im
migranten en vluchtelingen
meer worden geholpen dan
zijzelf.
ëist.
Het hoofd van de politie in
Kalundborg, Ole Bovien,
hield echter vol dat de on
ruststokers vooral uit waren
op een vechtpartij met poli
tie. Volgens hem betreft het
jongeren die tijdens een festi-
Twee
lichtgewonde
Iraniërs lopen
naar een
ambulance die
voor het
gebouw in het
plaatsje
Kalundborg
staat dat
afgelopen
weekeinde
door Deense
oproerkraaiers
werd belaagd.
"[vervolg van de voorpagina)
AMP ALA Okello was
tweede man van de
erzetsbeweging die er in
Ö79 in slaagde dictator
nin te verdrijven. Na
fet bloedige bewind van
nin trad een periode
^n enorme chaos in. Met
verkiezing van de bur-
lerpresident Obote in de-
lember 1980 kwam daar-
pn geen einde. Geweld
verzetsbewegingen
lleef voortduren en ook
fbote werd beschuldigd
an schending van men-
bnrechten op grote
phaal. Oegandese leiders
n ballingschap, zoals Idi
fcmin, hebben hun steun
etuigd aan de nieuwe
hilitaire machthebber.
sn^et is de tweede keer dat Obo-
le ex» voor militairen het veld
snpioest ruimen. In 1971 werd
Onztij afgezet na een staatsgreep
e driinder leiding van Amin, die
les gedurende eeri periode van
x)siti«cht jaar een waar schrikbe-
in bevind uitvoerde. Over de rond
Okello, een beroeps-
ij daioldaat, die volgens westelijke
voorstander is van
i ooken zekere mate van democra-
-n wisering, is eigenlijk weinig
nwerneer bekend dan dat hij reeds
ahnder het eerste president-
n Nojchap van Obote als officier
eeiliende en in '79 betrokken
nwervas bij de verdrijving van
s". kmin. Volgens Okello is de
staatsgreep uitgevoerd „om
eenheid in zijn land te bren
gen".
Tenminste 20 ministers van de
regering-Obote bevinden zich
momenteel in arrest. Wat er
met hën gaat gebeuren is nog
niet duidelijk. Een van de lei
ders van het verzet tegen Obo
te. de vroegere defensieminis
ter Moeseveni, zei bereid te
zijn tot een gesprek met de
nieuwe machthebbers over sa
menwerking.
Intussen werd in de hoofdstad
Kampala op grote schaal ge
plunderd door zowel soldaten
als burgers. Er werd ook ge
schoten en er woedden bran
den. Soldaten zaten op trot
toirs zwaaiend met flessen bier
in hun handen. Vele burgers
met geplunderde buit zoals
op het hoofd gedragen tv-toes-
tellen verlieten gisteren de
hoofdstad, terwijl honderden
anderen nog bezig waren hun
buit in Kampala bijeen te zoe
ken. De straten bij de markt
lagen bezaaid met rommel en
dozen waarin eerst tv's en ra
dio's zaten.
Stammentegenstellingen
Stammentegenstellingen heb
ben sinds de onafhankelijk
heid in '62 de economische
ontwikkeling van Oeganda
verhinderd. Van oorsprong
was Oeganda geen land, maar
een groep koninkrijken geba
seerd op stammen, die van
oudsher met elkaar vochten.
Toen de Britten het gebied
overnamen besloten zij in elk
koninkrijk beperkte autono
mie te laten bestaan.
De Oegandese economie stort
te in 1972 ineen, doordat Amin
40.000 Indische handelaren het
land uitzette. Slechts langzaam
vroeg Obote hen terug te ke
ren. De koffieproduktie de
voornaamste bron van devie
zen daalde van 175.000 ton
in 1972 tot minder dan 50.000
ton in 1981.
Ook het twee presidentschap
van Obote slaagde niet als ge
volg van de aanhoudende
stammentegenstelligen en de
rampzalige economie.
Obote, behorende tot de Lan-
gi-stam, stuitte op steeds grote
re weerstand van de leden van
de Baganda- en de Acholi
stam, die samen de meerder
heid vormen en hem ervan
beschuldigden in 1980 aan de
macht te zijn gekomen door
middel van fraude bij de ver
kiezingen.
Lage soldij, minimale discipli
ne en zwakke leiding ken
merkten het nieuwe Oegande
se leger dat werd opgebouwd
na de verdrijving van Amin
en nu de macht heeft overge
nomen van Obote. Uniformen
zijn een zeldzaamheid. Solda
ten loopt meer op tennisschoe
nen dan op laarzen. In de lage
re rangen vult men de mini
male soldij veelal aan door
wegversperringen op te rich
ten op te richten en voorbij
gangers een „tolgeld" te laten
betalen. In de hogere rangen is
het uitoefenen van nevenbe
drijfjes toegestaan, waarin
vaak goederen worden ver
kocht die langs minder eerlij
ke weg zijn verkregen.
>MIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
|042) „Jij moet 'es proberen het avondblad te
Jakken te krijgen, Pjotr," zei Kille Klansky aan
ie andere kant van de lijn. „Daar zul je dan iets
i lezen, waar je wel even van zult opkijken. Een
Dl-komisch bericht, mag ik wel zeggen. Ten-
ite voor iemand met gevoel voor humor,
r wil ik er door de telefoon niet van zeggen.
)rg dus snel voor een krant..." Met die woor-
ën hing Kille Klansky de telefoon weer op^en
otr Nogrottr mompelde: „Een krènt? Wat zou
j dèar nou mee bedoelen? Hoe kom ik in dit
e-dorp trouwens aan een krant? Het lijkt
ne het beste er Kareltje Knetter maar even op
uit te sturen." - Het is dus wel een ingewikkelde
'fcaak met die agent 009. Voor de echte smidje
Verholen was hij Jople de Bietel, voor de na
maak smidje Verholen was hij Kareltje Knetter
ten in de Bijzonder Geheime Dienst stond hij be
kend als de onversaagde Sjeems Pond. Men
moet echt wel een bijzonder goeie geheime
agent zijn, als men dit nog uit elkaar wil houden.
En zo ging Sjeems, alias Kareltje, alias Jopie op
zoek naar een krant. En nu moet men het dorp
Rijkhuyzen echt niet te laag aanslaan, want op
de Kerkbrink bij het beginpunt van de tram be
vond zich een kioskje, waar alle tijdschriften te
koop waren, die ook in de grote stad te koop
waren. Jopie de Bietel wandelde er op af en
vroeg: „Pardon, juffrouw. Is het avondblad van
vandaag al binnen?" - „Net binnengekomen,"
antwoordde de juffrouw. „Asjeblieft dertig cent
graag." - „Dank u wel, juffrouw," zei Jopie en
hij wandelde een eindje weg, zich onopvallend
opstellend in de schaduw van de dikke kerkmu
ren. „Pjotr vroeg die krant niet voor niks...",
mompelde hij. „Even kijkenja..., aha! Dèt is
het dus wat hij weten wil! Fijn! Mooi! Héél slim
van de kolonel! Héél slim! Ik zal vanavond nog
contact met hem zoeken...."
ROME Een uniek protest
van toeristen in Italië: de be
zoekers van de „Riviera del
Conero" aan de Adriatische
Zee konden de rotzooi op
hun strand niet langer aan
zien en hebben zelf een
schoonmaakdienst georgani
seerd.
Voordat er gezond en gebaad
wordt, maken groepen toeris
ten eerst een ronde over het
strand om lege blikjes, fles
sen, plastic en andere rom
mel te verwijderen. En me
debadgasten worden met
zelfgemaakte borden uitge
nodigd het strand schoon te
houden.
uit zo'n beetje alle landen",
zegt de toeristenorganisatie
van Porto Recanati, de be
langrijkste badplaats van
deze riviera. Er zijn ook Ne
derlanders en Belgen bij,
maar de schoonmaakactie is
in eerste instantie uitgegaan
van een aantal Zwitserse
badgasten.
„Het gaat hier om toeristen De toeristenorganisatie juicht
dit merkwaardige initiatief
van harte toe. „Het is een
protest tegen de gemeente
hier die haar stranden niet
schoon houdt", Niet schoon
genoeg dus, want de gemeen
te doet echt wel wat, als we
de gemeentesecretaris mogen
geloven.
De Zwitsers, Hollanders en
Duitsers aan de Riviera del
Conero hebben nu echter een
aardig precedent geschapen,
dat hopelijk elders in dit land
wordt nagevolgd. Italië heeft
naar eigen zeggen de „moois
te stranden ter wereld". Maar
voordat je je handdoek op het
witte zand uitspreidt, moet je
altijd eerst de sigarettenpeu
ken, de uitgelezen kranten,
plastic zakken, bierflessen en
andere rommel van je voor
gangers opruimen.
Wegblokkade
Naar onafhankelijkheid strevende activisten op het Franse Caribische eiland Guadeloupe hebben
gisteren met deze wegblokkade de vrijlating geëist van een militant lid van hun onafhankelijkheids
beweging. die drie jaar geleden door de politie werd opgepakt en sindsdien in de gevangenis zit.
MOSKOU Het „We-
reldjeugdfestival" in Mos
kou heeft zijn eerste poli
tieke rel gekend. De
Westduitse delegatie naar
het een week durende
culturele, sportieve maar
vooral politieke festival
heeft zich „voorlopig" te
ruggetrokken uit het pro
gramma.
Enkele internationale jonge
renorganisaties, onder andere
die waarin de Nederlandse li
berale jongeren en de Neder
landse socialistische jongeren
zijn opgenomen, hebben het
Westduitse protest onder
steund. Aanleiding tot de poli
tieke rel was het optreden van.
de afvaardiging van West-Ber-
lijn als een zelfstandige dele
gatie. Tijdens maandenlange
onderhandelingen was juist
overeengekomen dat er geen
aparte Westberlijnse vertegen
woordiging zou zijn.
Het „Wereldjeugdfestival" is
een bijeenkomst van 20.000
jongeren uit 150, met name
communistische, landen. In de
westerse afvaardigingen
hbbben vooral vertegenwoor
digers van linkse partijen en
groepen zitting.
Tijdens de openingsceremonie,
afgelopen zaterdag in het
(Olympische) Leninstadion,
hekelde partijleider Gorbats-
iov „reactionaire krachten die
hun dictaat aan volken willen
opleggen". Naar verluidt zou
den de Sovjet-autoriteiten za
terdag hun wil aan het weer
hebben opgelegd. Een regen-
storing die de openingscere
monie bedreigde, werd met
behulp van uit een vliegtuigje
gestrooide zilverjodide voortij
dig „onschadelijk" gemaakt.
DEN HAAG/PARAMA
RIBO De Surinaamse
ex-premier Henck Arron
maakt deel uit van de of
ficiële SujTinaamse delega
tie die deze week in Cuba
een conferentie van La-
tijnsamerikaanse landen
bijwoont over monetaire
problemen. Arron gaat
naar Cuba op grond van
zijn functie van onderdi
recteur van de Volks Cre-
diet Bank (VCB), een
overheidsinstelling.
Het is voor het eerst sinds de
militaire coup van 25 februari
1980, die een eind maakte aan
zijn regering, dat Arron naar
het buitenland reist. Na de
coup in 1980 werd het paspoort
van Arron ingetrokken. Een
onderzoek tegen hem wegens
corruptie leidde niet tot ver
volging.
In politieke kringen in Para
maribo wordt de aanwijzing
van Arron in de delegatie op
vallend genoemd en gezien als
een poging van het militair ge
zag een gunstiger politiek kli
maat te scheppen. Hierbij
wordt een verband gelegd met
de gesprekken die legerleider
Bouterse al enige tijd voert
met de „oude" politieke partij
en over economische en poli
tieke problemen in het land.
Arron en andere „oude" politi
ci mengden zich vorig jaar
voor het eerst sinds de coup
van 1980 in de politieke dis
cussie met de opstelling van
een democratiseringsplan. Dit
plan behelst vrije verkiezingen
na een overgangsperiode van
een jaar terwijl het militair ge
zag alleen nog langs indirecte
weg (via een referendum) in
vloed kan uitoefenen. Volgens
ingewijden speelt het plan, dat
aanvankelijk door de militai
ren was genegeerd, steeds na
drukkelijker een rol in de ge
sprekken met legerleider Bou
terse.
Voor Bouterse speelt hierbij
onder meer een rol, dat een
akkoord met de „oude" partij
en de Nederlandse ontwikke
lingshulp weer op gang zou
kunnen brengen.
TEL AVIV De Israëli
sche minister van buiten
landse zaken, Yitzhak
Shamir, heeft zich giste
ren op de Israëlische le-
gerradio voorstander ge
toond van het invoeren
van de doodstraf voor ter
roristen in Israël. De
doodstraf zou volgens de
minister onderdeel moe
ten zijn van een pakket
nieuwe afschrikwekkende
maatregelen. De Israëli
sche regering vergadert
vandaag over de invoe
ring van de doodstraf en
andere strafmaatregelen
als reactie op het toegeno
men aantal Palestijnse
moord- en terreuracties
tegen Israëlische burgers.
Shamir, die tevens leider is
van het rechtse Likoed-blok,
werd geïnterviewd in verband
met de moord op twee Israëli
sche onderwijzers eerder deze
week in Noord-Israël. Vrijdag
werden in een grot de lijken
ontdekt van een 35-jarige on
derwijzer en een 19-jarige on
derwijzeres. De twee waren
vermoord.
Het nieuws over de moord
leidde in Israël tot heftige re
acties. De begrafenis van |de
twee heeft tot felle reactries
geleid. In de stad Afoela, ten
noordoosten van Tel Aviv,
werden Palestijnen gemoles
teerd en Palestijnse auto's en
winkels vernield. De Israëli
sche autoriteiten hebben poli-
tieversterkingen gestuurd naar
Afoela en Hadera waar de
twee slachtoffers zondag wor
den begraven.
Drie jonge Palestijnen hebben
de moord op de twee onder
wijzers bekend, zo werd zon
dag in kringen van de politie
vernomen. Zij zouden donder
dag, nog voor de ontdekking
van de twee lijken, zijn gear
resteerd. De vier, afkomstig
van de bezette westelijke
oever van de Jordaan, hebben
de moordwapens gestolen uit
een militair kamp in Nurit,
dicht bij de plaats van de
moorden, zo werd uit een bron
bij de politie vernomen.
PRETORIA De Zuidafrikaanse minister van buitenlandse za
ken, Roelof Botha, heeft de vrijdagnacht door de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties aangenomen resolutie over zijn
land „van nul en generlei waarde" genoemd. De resolutie roept
op tot vrijwillige economische sancties tegen Zuid-Afrika. De
Verenigde Staten, Engeland, West-Duitsland en Nederland zul
len geen gehoor geven aan de oproep.
Volgens Botha zal de resolutie „indien uitgevoerd door alle lan
den, wat niet het geval zal zijn" ernstige gevolgen hebben voor
de buurlanden van Zuid-Afrika.
In Zuid-Afrika zelf is het afgelopen weekeinde een man door
militairen doodgeschoten. Hij zou op een militaire patrouille zijn
ingereden. Het aantal personen dat in Zuid-Afrika wordt vastge
houden krachtens bepalingen van de noodtoestand is gestegen
tot 1205.
In Pretoria wordt rekening gehouden met een gesprek, deze
week, tussen bisschop Tutu en de Zuidafrikaanse president Bot
ha. Het gesprek zou moeten dienen om te zoeken naar oplossin
gen voor de onrust in het land. Tutu verklaarde gisteren dat jon
ge zwarten vastbesloten lijken om door middel van geweld een
einde te maken aan apartheid en dat zij hem spoedig kunnen
verwerpen als leider, die de vreedzame weg wil volgen. In een
interview met het Franse weekblad „Le Point" heeft bisschop
Tutu gezegd dat de rellen zouden kunnen verminderen, als de
regering een tijdschema voor de afschaffing van de politiek van
apartheid zou vaststellen.
