Zomeragenten in de strijd
egen drank en verveling
IDS: bij
besmetting
Tordje
'echts bij
\itzondering
ek
De verspreiding van AIDS
|UU|1 ZATERDAG 27IUU 1985
AUSTRALIË jcTïül
„En die medewerking is essen
tieel", stelt Bruntink. „Wie denkt
dat je er bent als je alleen een blik
agenten opentrekt, die heeft het
Té rustig
Ron Tenge is een van de nieuwe
soort agenten. Hij woont in Delft,
volgde de politieopleiding, werkte
een jaar als agent in Woerden en
had het toen al bekeken. „Woerden
is voor een agent een rustige stad,
té rustig. Na zes uur kun je er een
kanon afschieten. Je vervalt er
heel snel in routine en ik moest er
niet aan denken dat ik tot mijn
pensioen niets anders meer zou
doen".
Hij nam een jaar geleden ontslag en
ging rechten studeren aan de Eras
mus-universiteit in Rotterdam.
Omdat zijn vriendin agente is in
Delft, kreeg hij het politievakblad
onder ogen waarin de advertentie
voor zomeragenten stond. Om drie
redenen solliciteerde hij. „Ten eer
ste heb ik een enorme maatschap
pij-ervaring als ik over drie jaar
klaar ben met mijn studie. Ten
tweede kan ik mijn studie ermee
bekostigen. En ten derde wil ik ook
die lange vakanties een beetje op
vullen. ik ben nu een goed betaalde
werkstudent".
Met collega-studenten heeft hij
herhaaldelijk felle discussies, om
dat er een groepering is die vindt
dat het strafrecht moet worden af
geschaft. Aanhangers daarvan gaan
uit van een hoog normbesef bij de
burgers, die daardoor onderling
conflicten moeten kunnen oplos
sen. Ron Tenge noemt dat een
vorm van idealistisch denken, die
hij niet aanhangt. Integendeel:
„Mensen moeten zien dat er politie
is".
Hij wilde als kind al agent worden;
zijn vader was het ook. Het leukst
vindt hij om zich lang in een pro
bleem te verdiepen, maar daar
krijgt hij als agent niet zoveel kans
voor Ook niet in Zandvoort, al
vindt hij het werk daar een stuk
leuker dan in Woerden. „Toch lij
ken die twee plaatsen wel op el
kaar als de zomer voorbij is", zegt
hij zachtjes. Zijn werk bestaat voor
namelijk uit surveilleren, soms lo
pend, soms in de auto. Schokkende
dingen heeft hij nog niet meege
maakt. sinds hij op 1 juni in dienst
trad. „Dat had ik ook niet ver
wacht, ik wist wel ongeveer wat
het werk zou inhouden. Maar het
prettige is dat ze je hier heel erg
vrij laten, je kunt veel initiatieven
nemen en voorkeuren uiten".
Iets anders
Na een routineuze middag-surveil
lance, die meer weg heeft van een
gezond wandelingetje, schuift zijn
zomer-collega Pim van Cappelle
aan in de meldkamer. Deze 28-jari-
ge hulpkracht uit Heemskerk be
gint dit jaar met een rechtenstudie
aan de Leidse Universiteit. Hij
heeft er net zes en een half jaar op
zitten als hoofdagent in Haarlem.
Een leuke en mooi stad, maar hij
wilde toch iets anders. De politie
officiersopleiding in Apeldoorn die
hij graag had willen doen, ging niet
door. Hij zag daardoor geen promo
tiekansen meer, terwijl zijn ambi
ties wel verder reiken. „Ik zat aan
mijn plafond en ik weet zeker dat
ik op den duur was gaan verzuren.
Bovendien had ik tot mijn vijftigste
onregelmatige diensten moeten
draaien en daar voel ik helemaal
niets voor".
Nu kan hij tijdelijk werken in een
naar zijn mening leuke stad, met de
mogelijkheid om daarnaast in vier
jaar zijn doctoraal te halen. Als hij
naast een „normale" baan had
moeten studeren, in deeltijd dus,
zou daar zeven jaar mee gemoeid
zijn. En net als Ron Tenge kan hij
die rechtenstudie nu mooi bekosti
gen. Voor beiden geldt echter na
drukkelijk dat ze een baan willen
in hun studierichting. „Maar wie
weet is dat wel onmogelijk en dan
zijn we toch mooi nog agent". En
volgens de man die hen heeft aan
getrokken, inspecteur Bruntink.
niet voor niets: „Statistisch kan ik
de goede invloed van zomeragen
ten nog niet bewijzen, maar het
aantal mishandelingen en vernie
lingen is tot nu toe beduidend min
der dan vorig jaar".
DICK HOFLAND
En wat men tegen een positieve do
nor moet zeggen weet men ook niet
precies. Zeker is, dat hij met een
aantal ingrijpende leefregels op het
gebied van sexuele contacten naar
huis wordt gestuurd. Oppassen met
andermans tandenborstel of scheer-
apparaat. En daarbij de knagende
twijfel dat niemand weet hoeveel
positieven alsnog aids krijgen (men
schat tussen de 1 en 10 procent) en
hoe groot de kans is dat je de ziekte
doorgeeft.
Twijfelachtig
Minder duidelijk is wat het nut van
deze test is voor de grootste risico
groep, die van de actieve mannelij
ke homofielen. Met de wetenschap
dat je positief bent, valt weinig te
doen. Geneesmiddelen die het vi
rus kunnen aanpakken zijn er niet
In Amerika is er wel een levendige
handel in antivirus middelen als
Ribavirin en Suramin, maar hun
werkzaamheid is uiterst twijfelach
tig. Een vaccin wordt de eerste vijf
jaar niet verwacht. Daar komt nog
bij, dat het virus uiterst verander
lijk is, zodat elk vaccin net als
dat tegen griep binnen de kort
ste keren is verouderd.
De woord voerer van het Aids Co
ördinatie Team. drs. Jan van Wijn
gaarden, ziet weinig heil in de test
„De voordelen wegen niet op tegen
de nadelen. Ben je positief dan zit
je vijf jaar in doodsangst zonder er
iets tegen te kunnen ondernemen".
k zij de inzet van (voorlo-
-drie zomer-agenten zullen
tienduizenden zon-aanbid-
I deze zomer duidelijker
nen zien dat er in Zand-
1 politie is. In de hoop dat
rdoor de criminaliteit zal
ninderen.
(gemeentepolitie
n Zandvoort heeft
^^jaar een novum ge
reduceerd: zome-
enten. Deze tijde-
;e hulpkrachten
leten ertoe bijdra-
1 dat de criminali-
t tijdens de vakan-
periode flink
li Ardt teruggedron-
Minister Kort-
Is Altes van jusiti-
heeft al zoveel ver-
mwen in dit initia
al, dat hij volgend
g ir zomerpolitie
ut inschakelen bij
Pd6 e rijkskorpsen in
kustplaatsen,
ri, pi
rer
ieidte
Intussen is aids met enkele jaren
vertraging ook naar onze contreien
overgewaaid. Laatste telling: 66 pa
tiënten in Nederland, van wie er 38
zijn overleden. Van paniek is voor
lopig nog geen sprake, gelukkig
niet, al weigert hier en daar een
tandarts om manneljke homofielen
te behandelen. Toch heeft aids alle
eigenschappen om mensen behoor
lijk in de zenuwen te gooien, want
niets jaagt de burgerij zo de stuipen
op het lijf als een ongrijpbare
moordenaar die anoniem door onze
straten sluipt. Reden genoeg om
heden en verleden en toekomst
van aids eens op een rijtje te zetten.
Toen in 1981 bleek dat bij sommige
zeer actieve mannelijke homofielen
plotseling alle weerstand tegen
doorgaans onschuldige ziektekie
men was weggevallen, stond men
voor een compleet raadsel. Wat
kon de oorzaak zijn? Aanvankelijk
dacht men dat hun tamelijk in
spannende levensstijl (500 sexuele
contacten per jaar is niet onge
woon) hun weerstandsvermogen
had ondermijnd. Die theorie kwam
in moeilijkheden toen ook andere
risicogroepen opdoken. Dat drugs
verslaafden aids bleken te kunnen
krijgen, viel nog wel met de oude
theorie te rijmen. Toen ook hun
kinderen, en ook een groep volko
men buitenstaanders zoals mensen
met bloederziekte door de ziekte
werden bezocht, viel de theorie in
duigen. Aids moest wel een besmet
telijke ziekte zijn. Vorig jaar von
den twee onderzoekers Luc
Montagnier in Frankrijk en .Ri
chard Gallo in Amerika onaf
hankelijk van elkaar de werkelijke
De strand-agenten Ron Tenge uit Delft (links) en Pim van Cappelle uit Heemskerk. Om uiteenlopende redenen
besloten zij een punt achter hun carrière bioj de politie te zetten. Nu hebben ze een tijdelijke baan als strand-
agent bij de Zandvoortse politie. De rest van de tijd studeren ze rechten.
beuren dat je er in de zomer tijden
geen agent tegenkwam. Terwijl on
der andere Bruntink juist vindt,
dat mensen minder snel tot crimi
neel gedrag geneigd zijn als ze
steeds zien dat er een agent in de
buurt is. Zegt hij: „Met meer agen
ten kun je niet alleen meer surveil
leren, meer je gezicht laten zien,
maar kan ook de administratieve
organisatie sneller worden afge
handeld. Omdat we daarnaast dui
delijke afspraken hebben gemaakt
met Justitie, kan het nu niet meer
voorkomen dat een autokraker
wordt aangehouden, na een uur
weer op straat staat en eerst na vier
of vijf maanden een dagvaarding in
zijn brievenbus vindt. Nee, zo ie
mand zit nu minimaal zes uur vast
en maximaal 2x24 uur, met nog
eens de mogelijkheid op verlenging
met 2x24 uur. Daarna komt hij of
zij voor de rechter of wordt, als
daar justitieel aanleiding toe is, vrij
gelaten".
Drie extra agenten als dé oplossing
tegen, ruw gezegd, de misdaad; dat
gaat ook Bruntink wat ver. Hij zegt
dat er in elk geval nog drie zome
ragenten bij moeten komen, maar
dat dank zij drie mensen extra toch
al veel meer mogelijk is dan je op
het eerste gezicht zou denken.
Maar hij hamert voor alles op de
organisatie en goede afspraken met
Justitie en zeker ook met de horeca
in Zandvoort. Die laatste categorie
lijkt te beseffen dat het onverstan
dig is het ene na het andere vat
bier leeg te storten over de toeris
ten. Natuurlijk zijn de verdiensten
erg belangrijk, maar als er eens iets
gebeurt of dreigt te gebeuren zijn
de uitbaters toch eerder geneigd de
politie erbij te betrekken. In som
mige gevallen willen ze ook hun
zaak nog wel eens eerder sluiten.
boosdoener, het HTLV virus type
Mikpunt
Op warme dagen stroomt het bier rij
kelijk. De oorzaak vaak van veel el
lende.
ND VOORT Zandvoort
l en en van die plaatsen waar je
een beetje mooi weer per
ikopter gedropt zou moe-
worden. Of met een para-
toppdte. Met de auto is de lol er
nel af, zo eindeloos lijkt de
1 En zo oneindig ook het
B Ke%senras dat koste wat kost
plaatsje wil bemachtigen
id u deze overspannen zonne-
ik. Het gedistingeerde,
tje saaie Zandvoort lijkt
i de kaart geveegd; een of
lere grappenmaker heeft er
Tropez van gemaakt.
n achter de duinen, in een
ikemikkig gebouwtje, eten een
rdighl agenten hun boterham. Door
ïpenstaande ramen klinkt het
phoudelijke gejank van kermis
te k en achter een glazen wand-
'ordt een Duitse jongen in zijn
Tstaal verteld dat zijn gestolen
>r terecht is. Het is de tijd van
ig dat toeristen de politie vra-
waar een camping is. De tijd
dat de gelagkamers in het cen-
n nog allemaal leeg zijn; de gla-
Svachten netjes gewassen in sta-
maal te gek naar hun zin gaan
t*n.
:rs van twee jaar geleden: bijna
t zware mishandelingen per
Eindelijk een mikpunt. Men kon
nu in recordtijd een test ontwerpen
om antistoffen tegen het virus aan
te tonen. Wie antistoffen heeft, is
ooit tegen het virus aangelopen.
Wat blijkt nu na een jaar onder
zoek? Het aantal mensen dat ooit
met het virus besmet is geweest, is
vele malen groter dan het aantal
aids-patiënten. In Amerika zijn nu
10.000 patiënten tegen naar schat
ting 2 miljoen dragers van antistof
fen. Eigenlijk een enorme meeval
ler: bij besmetting word je dus bij
uitzondering ziek. Als je al besmet
wordt, want het virus springt
slechts zeer moeizaam van de ene
mens naar de andere over.
Buiten de echte risicogroepen zijn
antistoffen tegen het virus nauwe
lijks aangetoond. Was het virus ui
terst besmettelijk geweest dan was
dat beslist anders gegaan. Dan had
het zich al lang als een bosbrandje
over de hele bevolking verspreid.
Voor bloedbanken en hemofiliepa-
tiënten (niet ho maar he: mensen
met bloederziekte dus) was de test
een geschenk uit de hemel. Het vi
rus kan via bloed worden overge
dragen en hemofilie-patiënten krij
gen geregeld een bloedprodukt, het
bloedstollende Factor VIII, toege
diend. Vijftien procent van hen
blijkt nu al antistoffen te hebben.
De bloedbanken zijn daarom in mei
begonnen alle donoren op antistof-
In Zaïre komt aids voor zowel bij hetero mannen als bij vrouwen. Haïti-
aanse gastarbeiders schijnen in de jaren zeventig het virus mee naar
huis genomen te hebben. Dit eiland was als een soort Caribisch Miko-
nos zeer in trek bij New Yorkse homofielen. Eenmaal in New York aan
gekomen, verspreidde het virus zich over de rest van Amerika en vond
uiteindelijk een weg naar West-Europa.
ten te controleren. Bloed niet goed,
dan bloed weg. Maar ja, elke nieu
we medische mogelijkheid schept
zijn eigen moeilijkheden, want wat
moet er gezegd worden tegen de
donor die positief wordt bevonden?
Men heeft nu het volgende plan.
Als het bloed positief is, wordt dat
eerst voor de donoren verzwegen.
Pas als een tweede speciale test, de
Western Blot test, hetzelfde resul
taat geeft, volgt een slecht-nieuws-
gesprek. Wie het met deze procedu
re niet eens is, zo hebben alle dono
ren in een brief kunnen lezen,
wordt gevraagd zich als donor te
rug te trekken. Pas over zes maan
den zal men in staat zijn om zo'n
tweede test op grote schaal uit te
voeren.
week en een kleine tweehonderd
autokraken per maand. Vorig jaar
bleef het betrekkelijk rustig in
Zandvoort, maar toen ging het in
enkele andere Noordhollandse bad
plaatsen helemaal mis. Met als ex
ces de dodelijke mishandeling van
een onderwijzer door een groepje
jongeren op het strand bij Egmond.
Aanleiding: drank en verveling.
Maat vol
Voor de Zandvoortse politie was
daarmee de maat vol. In een po
ging de mishandelingen, diefstallen
en nare bijverschijnselen van over
matig drankgebruik de kop in te
drukken, werden de zomeragenten
in het leven geroepen. Sinds op 1
januari van dit jaar deeltijd bij de
politie mogelijk werd, konden deze
hulpkrachten, die wel ervaring als
agent moeten hebben, worden aan
getrokken voor de helft van de ge
bruikelijke tijd. Maar in plaats van
elke week twintig uur te werken,
zijn ze 's zomers full-time in dienst
en maken ze in de andere jaargetij
den weinig uren. Daardoor hebben
ze tijd voor ander werk of een
(dag)studie:
Zo studeren twee van de zomera
genten rechten, Ron Tenge en Pim
van Cappelle. De ander, Rieky van
Deun, is huisvrouw en tevens de
eerste vrouw in het korps. De drie
besloten om uiteenlopende redenen
een punt achter hun carrière bij de
politie te zetten. Voorlopig wenden
ze hun ervaring voor drie jaar aan,
daarna bekijkt men of het verstan
dig is met dit experiment door te
gaan.
Inspecteur Bruntink: „De enige op
lossing om iets tegen de criminali
teit te doen is meer mensen in
dienst nemen en straffer optreden.
Met een korps van totaal 66 man
kunnen we niet alles doen, kunnen
we niet overal te gelijk zijn. Al
thans niet in een stad waarvan het
inwonertal van 16.000 's zomers
groeit naar een veelvoud daarvan.
Zo hebben wij voor een strand met
een lengte van acht kilometer zes
agenten en een brigadier. Scheve-
ningen heeft voor negen kilometer
vijftig man. Zandvoort heeft in de
zomer een enorm druk verkeer,
mede door activiteiten op het cir
cuit. Er staan 8.500 parkeermeters,
terwijl Den Haag er ongeveer 2.000
heeft en Haarlem 1.200. In Zand
voort mogen de horecabedrijven
open blijven tot drie uur en is er
ook nog een casino dat pas op de
zelfde tijd sluit. En dan zijn in de
zomer de winkels zeven dagen per
week open, ook 's avonds".
Gezicht laten zien
Kortom, te weinig mensen voor te
veel werk. Waardoor het kon ge-
In de zomer van 1981 sloegen Ameri
kaanse ziektepeilstations groot alarm.
Homofiele mannen zo bleek ineens
werden in toenemende mate bezocht
door een zeldzame maar dodelijk verlo
pende kanker, het Kaposi-sarcoom. Bo
vendien ontpopten doorgaans handtam
me bacteriën en virussen zich bij hen tot
dodelijke ziekteverwekkers. Een golf van
paniek sloeg over Amerika. Verpleeg
kundigen weigerden aids-patiënten te
behandelen, dominees riepen van de
kansel dat dit nu de straf van God was
voor het nieuwe Sodom. Een handig type
wist een bank te beroven met de mede
deling dat hij aids had. Het personeel
deinsde ontzet achteruit waarna de rover
ongestoord met de kas verdween.
