Meer concurrentie
maakt PTT niet
goedkoper voor
gewone klant
TOPMAN IRC. WIT:
ZATERDAG 27IU]
De PTT, met ruim 100.000
werknemers de grootste werkgever in
Nederland, staat voor ingrijpende
veranderingen. Vele honderden
PTT'ers moeten naar Groningen
verhuizen en de commissie-
Steenbergen (toekomstige structuur
PTT) heeft de regering geadviseerd
het staatsbedrijf ook nog enkele van
zijn monopolies af te nemen en het als
een „gewone" BV voor zijn klanten te
laten vechten. Hoeveel vertrouwen
niet wil betalen voor de
die wij bieden, nou, die kot
iets anders. Met die draadl
foons bijvoorbeeld moet je
kere veiligstelling hebben
ander niet draadloos met j<
stel kan gaan bellen. Wij s|
zekerheid en kwaliteit en
zo in het tijdperk van de
rentie. Daar schamen we
Is de gewone consumentl
ook van bewust, dat de PT[
kwaliteit levert
Weer die verontwaardiginl
zal u verwonderen, want
nogal eens nare stukken
PTT in de krant. Het geldt f|
dig om openbare nutsbedri
kijk te zetten. Dat is bon-L
vindt men leuk om daar I
te schoppen. Maar uit
marktonderzoeken blijkt I
consument best te spreken
de PTT".
DEN HAAG Wie de werkkamer
van ir. C. Wit binnenkomt, heeft
even het gevoel dat hij van de we
reld is geraakt. De muren, van
warm lood- naar koud staalgrijs,
het wit gelakte parket en de spaar
zame meubels geven zijn kantoor
rust en ruimte. Scherp gelijnde
schilderijtjes in koele pasteltinten
laten een nauwelijks waarneemba
re artistieke bries waaien. Slechts
een enkele manshoge kamerplant
zorgt er voor dat de bezoeker zich
zelf niet helemaal in die strakke
moderne omgeving verliest; dro
mend over de wonderen der tech
niek, beloftes voor de toekomst.
.Over die toekomst willen we nu
juist praten met de hoogste baas
van de PTT. Het is immers nog
niet zo lang geleden dat de kranten
bol stonden van verontrustende
verhalen en beschouwingen over
de nijpende problemen van Tante
Pos. Tien jaar politieke discussie
had een spreidingsplan opgeleverd
dat funest zou kunnen zijn voor het
staatsbedrijf. En dan waren er nog
allerlei andere veranderingen op
til. Concurrentie met het particu
liere bedrijfsleven op het gebied
van randapparatuur (telefoon, telex
e.d.) kondigde zich aan, spectaculai
re ontwikkelingen in telecommuni-
catie-technieken. Een bedrijf dat
voor zo n enorme uitdaging staat,
mag je niet met nog eens een ver-
huisoperatie opzadelen, riepen or
ganisatie-deskundigen in koor. En
daarna werd het rustig.
De door de regering ingestelde
commissie Steenbergen ging intus
sen geheel los van het spreidings
plan (totaal 2.200 PTT'ers moeten
naar Groningen) eens bekijken wat
de toekomstige taak. functie en
structuur van de PTT in deze roeri
ge tijden zouden moeten zijn. Er
rolde een rapport uit de bus waarin
slagvaardigheid, bedrijfsmatigheid
en flexibiliteit sleutelwoorden zijn.
De PTT moet gesplitst worden in
een Post-NV, een commercieel ge
richte Telecommunicatie-NV en
een telecommunicatie-nutsbedrijf
dat onder meer de netwerken gaat
beheren.
In goede aarde
Hoe dit rapport, waarover het kabi
net al in oktober knopen wil door
hakken, bij de PTT is aangeko
men
„Dat rapport is bij ons zeker in goe
de aarde gevallen", zegt Wit beslist.
„De commissie heeft duidelijk on
derkend dat de PTT een grotere
zelfstandigheid moet hebben in zijn
financiering en bij zijn personeels
beleid en zich beter op de markt
moet richten. Dat heeft ons niet
verbaasd. Die ontwikkelingen zie je
wereldwijd: staatsbedrijven worden
zelfstandig gemaakt, beleid wordt
gedecentraliseerd en PTT's raken
monopolies kwijt. Dan kun je als
Nederland niet langs de zijlijn gaan
staan en zeggen: wij doen niet
mee".
Maar hebben we alle verhalen over
het dreigend verlies van tiendui
zenden arbeidsplaatsen dan ver
keerd begrepen? Het eerdere drei
gement van ir. Wit dat hij zou op
stappen als de bedrijfsvoering van
de PTT door de spreiding en de re
organisatie in het gedrang zou ko
men, deed toch vermoeden dat de
commissie-Steenbergen met haar
ingrijpende voorstellen bij de PTT
weinig enthousiast zou worden ont
vangen. Maar nee. We moeten echt
vissen om een enkele kritische noot
te vernemen over het werkstuk dat
de organisatie van de PTT op de
helling zet.
Of in het rapport ook voorstellen
zijn opgenomen waar de bedrijfslei
ding minder gelukkig mee is?
Wit: „Geluk is een moeilijk woord
in dit verband. Het hangt er maar
van af wat er met het rapport ge
beurt. Hoe de invulling is. Daar ha
mer ik steeds op. Het gaat erom of
het rapport in zijn geheel bespro
ken wordt of dat alleen een paar
puntjes eruit gepikt worden. In het
laatste geval kan het nogal negatief
uitpakken".
Die twee treinen zullen elkaar niet
in de wielen rijden?
„Ach kijk eens, in een organisatie
als de onze zijn zo veel veranderin
gen gaande op technisch en sociaal
gebied. Al jarenlang. En daar krij
gen we nu dan wat veranderingen
bij en zo. Daar moet je toch alle
maal niet te dramatisch over
doen".
Eerder heeft u gezegd dat wanneer
de aanbevelingen van Steenbergen
onverkort worden doorgevoerd, dat
grote gevolgen zal hebben voor
duizenden medewerkers. De druk
op de bedrijfsleiding zou zo groot
kunnen worden dat de hele sprei
dingsoperatie onmogelijk wordt.
„Als het rapport zou betekenen dat
duizenden arbeidsplaatsen verloren
gaan en je in een heel andere geva
renzone terecht komttja, dat is
zo simpel als twee keer twee vier
is". Wit, opeens enthousiast: „Stel je
voor dat je een bedrijf gaat krijgen
waarvan je zegt: moet je kijken, dat
is zieltogend bezig. Dan ga je je af
vragen of je dat nog moet verplaat
sen'
Het hangt er maar van af hoe reëel
die verwachting is.
„Ach, dat perspectief zie ik toch
niet zo. Ik denk dat de politici in
hun besluitvorming over het rap
port-Steenbergen ook wel de sprei
ding zullen betrekken. En, daar
maken we geen geheim van: de re
organisatie kan de spreiding ook
wel gunstig beïnvloeden".
U bedoelt dat de PTT medewerkers
die niet naar Groningen willen
verhuizen riante salarissen kan
gaan aanbieden? Steenbergen stelt
immers voor dat de PTT zelf zijn
arbeids voorwaarden beleid -gaa t be
palen.
Glimlachend: „Dat is zo gek nog
niet. inderdaad. We moeten het he
lemaal hebben van technische en
commerciële ontwikkelingen. Daar
heb je specialisten voor nodig die je
niet alleen voor je bedrijf moet zien
te vangen, je moet ze ook zien te
houden. Verder hopen we in Gro
ningen met succes een nieuwe ar
beidsmarkt aan te boren. Daar kun
je wat dat betreft gemakkelijker
aan informatica- en automatise
ringsdeskundigen komen dan in de
Randstad".
Bouwpakket
Het gesprek met Wit krijgt een
scherp randje als we ons afvragen
in hoeverre het staatsbedrijf zich
zelf al „commercieel" en „marktge
richt" kan noemen. Verontwaardi
ging wordt gevolgd door soms on
verklaarbare berusting als aan de
orde gesteld wordt of de PTT slag
vaardig genoeg op bepaalde ont
wikkelingen reageert.
Is de PTT niet wat langzaam met
het inspelen op bepaalde ontwikke
lingen? Begin deze maand bijvoor
beeld kwam de PTT met een
bouwpakket op de markt voor een
tweede telefoonaansluiting, terwijl
de kruidenier op de hoek al jaren
lang draadloze telefoons uit de VS
verkoopt.
Wit, op hoge toon: „Op dit moment
krijgen wij een uitschot van goed
kope toestellen over onze markt
heen. De goede apparaten niet te
na gesproken. Kort geleden heeft
ons bedrijf een aantal van die din
gen verzameld. Als je dan ziet hoe
zo'n toestel in elkaar zit. Dat is he
lemaal niks. De Amerikaanse
markt is overvoerd met deze rot
zooi. Daar moeten ze er nu van af
omdat je in de VS al de terugkeer
van goeie toestellen beleeft. Wel:
Engeland is dicht, Duitsland is
dicht en Frankrijk is dicht en in
Nederland is het allemaal maar
welkom".
Toch, zo meldt Wit, heeft de PTT
nooit actie ondernomen tegen de
dumping van Amerikaanse rommel
op de Nederlandse markt. Waarom
niet? Wit, mismoedig: „We leven
niet in een politiestaat waar je zo
maar je grenzen kunt sluiten voor
buitenlandse spullen". Boos is hij er
niet om, verdrietig wel. Verzucht,
terwijl hij een wegwuivend gebaar
maakt: „Een consument die de prijs
heeft de PTT nog in de toekomst en
wat staat de gewone klant, die
gemiddeld zeven keer per dag met de
PTT te maken heeft, te wachten? „Als
het rapport wordt uitgevoerd kan de
consument rekenen op hogere
tarieven", vertelt ir. C. Wit sinds 1
april vorig jaar directeur-generaal bij
het staatsbedrijf. Met hem een gesprek
over monopolie, concurrentie,
spreiding en publiciteit.
„Of er elders werkgelegenheid bij komt, interesseert me geen bal".
Wellicht wordt die volgel
scheve verhouding weer if
trokken als de PTT als elkj
bedrijf moet gaan concurrj
de markt van vraag en |u
Normaal gesproken leidt dal*
gere prijzen en een betere k,
maar bij de PTT spelen and£
cessen een rol, zo beluisteren,
de directeur-generaal. HijBje
een ontwikkeling waarbij d&,
ne consument juist meer, ij
particuliere bedrijfsleven L
minder voor de PTT-dienst^
betalen.
Wit: „Als de PTT zijn mcP
voor de randapparatuur ven
dat leiden tot hogere tarievl
de consument. In de VS hebrP
zelfde gezien. Daar moest
gaan concurreren met het
leven, dat vooral de commi
aantrekkelijke activiteiten
overgenomen. Vervolgens gi
gewone tarieven in de mei
ten opgeschroefd om dat
aan inkomsten weer goed [n
ken". Wit vat samen: „In l
meen is de teneur dat meer
rentie de PTT goedkoper
voor het bedrijfsleven en
voor de consument".
Ook de extra kosten van d|(j
ding zullen, zo besluit de di -
generaal, hoofdzakelijk voc
ning komen van „gewom
foon- en posttarieven. „I j
toch onzinnig zijn om dez ,e
kosten, zeg vijftig miljoen 'e
per jaar, ten laste van on:
merciële afdelingen te b
Dan kan Telecommunicate
mee stoppen. Nee, die kosl
doorberekend worden in
ven van het toekomstige I
bedrijf".
Er valt in het strakke, n
kantoor een korte stilte. T zj
de vraag: U betreurt het,
consument moet opdraaien
reorganisatie van de PTT?
Wit, schijnbaar onaangedaan
hoor. Dat is niet aan mij. i
dat de consumenten dat
moeten betreuren".
PAUL KOOPMAN
CAREL GOSELING
Negatief voor de werkgelegenheid?
„Die kans is vrij groot. ja. Als men
uit het rapport alleen maar de voor
ons beperkende maatregelen over
neemt, gaat dat vooral in de sector
van de randapparatuur arbeids
plaatsen kosten. Daar werken zo'n
twaalfduizend mensen en of je daar
nu de helft, een derde of een kwart
van verliestWit aarzelt, her
stelt zich: „Er spelen natuurlijk ook
andere effecten mee zoals arbeids
tijdverkorting, extra arbeidsplaat
sen in andere sectoren. Het hangt
er maar van af. hoeveel ruimte de
PTT krijgt om op nieuwe terreinen
actief te zijn. De commissie- Steen
bergen zegt daar helaas bijzonder
weinig over".
Gaan die arbeidsplaatsen dan ook
verloren voor Nederland, of wor
den ze door andere bedrijven over
genomen?
„Dat interesseert me geen bal".
Ja, maar ons wel.
Wit, plotseling fel: „Kijk eens. daar
zit ik niet voor. Als ik tienduizend
mensen hier moet zeggen: we gaan
het anders doen maar u kunt bij
aannemer A en aannemer B nog
solliciteren, wat heb ik daar aan?".
De directeur-generaal wendt zich
ter illustratie tot zijn voorlichter De
Voogd, die het gesprek belangstel
lend heeft gevolgd en roept uit:
„Beste meneer De Voogd, ik heb
iets geweldigs gevonden. We gaan
uw functie stroomlijnen en dat be
tekent dat u moet vertrekken.
Maar bij Philips ontstaat binnen
kort een vacatureLacht triom
fantelijk. „Dat is toch geen be
leid?".
Al met al lijkt Wit niet erg zwaar
te tillen aan de organisatorische
problemen die met de omwenteling
naar een commercieel bedrijf sa
menhangen. In politiek Den Haag,
en zeker ook onder het PTT-perso-
neel, wordt niettemin druk gespe
culeerd dat de reorganisatie van
het staatsbedrijf de verhuisoperatie
kan doorkruisen. „Die spreiding
naar Groningen gaat nu niet meer
door", vertelde onlangs een mede
werker van de dienst Telecommu
nicatie. „Je kunt het zo zien: een
huisbaas kan het ook niet aan zijn
huurders verkopen om eerst het
hele pand overhoop te halen en ze
vervolgens, als ze midden in de rot
zooi zitten, naar- elders over te
plaatsen".
Twee treinen
Wit vervolgt: „Die spreiding en de
reorganisatie van de PTT zullen
een Deetje door elkaar heen gaan
lopen. Het zijn twee treinen, die op
zeker moment samen gaan rijden.
Ik kan me niet voorstellen dat de
politiek zegt: wacht maar met die
spreiding tot het rapport-Steenber
gen uitgevoerd is. Ik kan me aan
de andere kant ook niet indenken
dat men zegt: ga eerst maar verhui
zen en dan zien we wel met Steen
bergen".
Duurder
Waarom zou ons dat verwoi
„Nou, als je de pers ziet in;
land Een mooi verhaal i
of andere vergissing is na
Nóu kun je bij ons dagelijks!
soort verhalen maken. All
gaat dat we dagelijks gemitf
ven keer een zakelijk conf
iedere Nederlander hebberj
r dat wij in honderd i
contacten één fout maken
verschikkelijk, dat kan
niet. Wij zitten in percentJ
veel en veel lager zijn. Ma/
dan komt er weer een m«f
de pers met een mooi verhj
Dat vindt u unfair?
En wederom maakt de
van Wit een raadselachtig!
ding. Berustend: „Nee
paald niet. Ik vind het welt
dat we wat meer i
staan dan bijvoorbeeld Phfc
VenD".
