Denen geschokt
na aanslagen
iU
Blanke rots kan
worden verwoest
3
ANC-LEIDER OVER AANHOUDENDE ONRUST IN ZUID-AFRIKA
Glitter troef bij
Parijse avondmode
EG eist opheffing
van noodtoestand
jgj^ITENLAND
Ccidóc Somant
DINSDAG 23JULI 1985 PAGINA 5
itiek op beperkte
klacht tegen Barbie
™^N Vertegenwoordigers van Franse
Koffers van de Duitse bezetting heb-
gisteren felle kritiek geuit op een
"^bank in Lyon, omdat enkele punten
aanklacht tegen de oorlogsmisdadi-
"^^laus Barbie zijn vervallen. Vorige
194,40: vrijdag liet de rechter van onder-
00 Christian Riss, wegens onvoldoende
i75!5cjzen de beschuldiging van moord ver-
Barbie, de „slachter van Lyon", zal
eiisfrecht moeten staan wegens onwettige
48;30jtie en deportatie van joden. Barbie,
J^njdens de oorlog de chef van de Gesta-
69,9a Lyon was, is vlak na de oorlog al
50 keer door Franse rechtbanken bij
ter dood veroordeeld. Maar de
34io%den waarvoor hij toen werd veroor-
99,5flF, zijn inmiddels veijaard.
ATHENE „WEER
VEILIG" VOOR
AMERIKANEN
WASHINGTON De Ameri
kaanse regering heeft gisteren
het advies ingetrokken om niet
per vliegtuig naar of via Athene
te reizen, omdat het vliegveld
van die stad onveilig zou zijn. De
Amerikaanse luchtvaartdienst
heeft de Griekse luchthaven vo
rige week geïnspecteerd en is tot
de conclusie gekomen dat het
vliegveld nu wel veilig is. Op 18
juni waarschuwde de Ameri
kaanse regering luchtreizigers
niet via Athene te reizen, nadat
een TWA-toestel na een tussen
landing in Athene was gekaapt.
Heseltine: „Europeanen
geen onderaannemers
in SDI"
WASHINGTON Britse en Westeuropese
bedrijven zullen zich niet in een rol van
„onderaannemer" laten dringen als zij even
tueel gaan deelnemen aan het Amerikaanse
SDI-programma. Dit heeft de Britse minis
ter van defensie, Michael Heseltine, gisteren
verklaard in Washington na een werklunch
met zijn Amerikaanse ambtgenoot Weinber
ger. Het overleg in het Pentagon was be
doeld om na te gaan wat de eventuele Britse
en Westeuropese bijdrage kan zijn aan het
SDI, beter bekend als Star Wars en hoe de
eventuele Amerikaans-Europese samenwer
king inhoud moet krijgen. Heseltine ver
klaarde dat geen definitieve overeenkomst
is bereikt tijdens de besprekingen.
Levenslang voor drie
joodse kolonisten
JERUZALEM In Israël zijn gis
teren drie joodse kolonisten veroor
deeld tot levenslange gevangenis
straf. Twaalf andere kolonisten kre
gen lichte straffen van vier maan
den tot zeven jaar gekregen voor
hun aandeel in een zelf-verklaarde
terreurcampagne tegen Palestijnen
op de door Israël bezette westelijke
Jordaanoever. Het driemaal levens
lang werd gegeven voor de moord
op drie Palestijnse studenten van de
islamitische universiteit in Hebron
in juli 1983. Bij de overval op het
universiteitsterrein met machinege
weren en granaten werden ook nog
40 studenten gewond.
Portugees terreurproces
verdaagd tot oktober
LISSABON Het proces tegen de held van
de Portugese revolutie, luitenant-kolonel Otelo
Saraiva de Carvalho, die ervan wordt beschul
digd de leider te zijn van de stadsguerrülabe-
weging FP-25, is gisteren direct na de opening
verdaagd tot oktober. De Carvalho was in 1974
de leider van de Anjer-revolutie, die een eind
maakte aan 50 jaar militaire dictatuur. Toen
zijn plannen voor een extreem-linkse koers in
Portugal geen aanhang kregen, zou hij hebben
besloten tot oprichting van de guerrillabewe
ging, die sinds 1980 zeker zes mensen om het
leven heeft gebracht en een aantal bankover
vallen heeft gepleegd. De Carvalho en de ove
rige verdachten noemden het proces gisteren
een schertsvertoning. De rechters besloten tot
verdaging, omdat een kroongetuige het afgelo
pen weekeinde bij een aanslag gewond raakte.
Arrestaties in verband met
aanslag op Rainbow Warrior
WELLINGTON De Nieuwzeelandse
politie heeft vanochtend een man en een
vrouw gearresteerd die worden beschul
digd van medeplichtigheid aan de aan
slag op het schip van Greenpeace, de
Rainbow Warrior. De identiteit van de
twee is niet bekend gemaakt. Morgen
verschijnen zij voor een rechtbank. De
aanslag op de Rainbow Warrior gebeur
de op 10 juli in de haven van Auckland.
Bij de aanslag kwam de Nederlandse fo
tograaf Fernando Pereira om het leven.
Dé Rainbow Warrior zou deelnemen aan
een protestactie tegen Franse atoomproe-
ven bij het atol Moeroeroa in de Stille
Oceaan.
JIHAD EIST VERANTWOORDELIJKHEID OP
I op het kantoor van Northwest Oriënt liep een man zware brandwonden op. Op
t verwoeste kantoor werd eerste hulp geboden.
KOPENHAGEN De
Deense regering heeft be
loofd de veiligheidsmaat
regelen in het gewoonlijk
rustige land te verscher
pen, nadat gisteren bij
bomaanslagen tegen jood
se en Amerikaanse doelen
27 gewonden waren ge
vallen.
„Ook Denemarken is nu ge
troffen door het internationale
terrorisme", aldus premier
Schliiter. De aanslagen hebben
een schok teweeg gebracht on
der het publiek in Denemar
ken. In Beiroet is de verant
woordelijkheid voor de explo
sies opgeëist door de organisa
tie „Islamitische Jihad" (Heili
ge Oorlog).
In het centrum van Kopenha
gen ontploften bommen in een
kantoor van de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij Nort
hwest Oriënt, bij een joodse
synagoge en bij een joods be
jaardentehuis. Enkele van de
27 gewonden zijn er ernstig
aan toe. Het kantoor en de sy
nagoge zijn grotendeels ver
woest. Het aantal slachtoffers
zou veel hoger zijn geweest,
als een vierde „zeer professio
nele en krachtige" bom niet
tijdig onschadelijk was ge
maakt. Deze bom werd ont
dekt in het oude havenkwar
tier „Nyhavn", een toeristische
trekpleister.
Volgens de verklaring van de
Jihad-beweging zijn de aansla
gen gepleegd door „een van
onze cellen in de Scandinavi
sche landen", als vergelding
voor een Israëlische actie, af
gelopen zondag, tegen de door
sji'ieten bewoonde Zuidlibane-
se plaats Kabrikha. Daarbij
kwamen volgens radio-Beiroet
drie mensen om het leven. De
Deense politie weigerde com
mentaar op de verldaring van
de Jihad-beweging.
jseivr besluit
j# -
fnferentie
fer Verdrag
°Jn Rome
,&n onze correspondent
13|6 Aad Jongbloed)
i°|sSEL Groot-Brit-
ii40ië, Denemarken en
1$kenland hebben hun
3«et opgegeven tegen
ia conferentie die de be
ding heeft het Verdrag
t«j Rome, waarin de be-
elen van de EG zijn
gelegd, te wijzigen.
1 van die wijzigingen
e besluitvorming bin-
«de EG te vereenvou-
"""'n. De eerste zitting zal
i lOjtsvinden op 9 septem-
Sin Luxemburg.
i ia
i iotns de EG-top van rege-
{{aleiders, eind vorige
load in Milaan, verzetten
{{Britten, de Denen en de
ioken zich nog fel tegen
{{{mogelijkheid van Ver-
ios-wijzigingen.
{{j!e aanvankelijke tegen-
ioders nu wel voluit hun
^werking zullen geven is
9de vraag. Staatssecretaris
«Eekelen zei daar giste-
i 9in Brussel over: „Ik con-
|er een verandering van
9ëk. De drie landen heb-
Ijwellicht beseft dat zij de
9; niet meer tegen kunnen
|)en. Maar in hoeverre
9ten ernst is, zal nog moe-
blijken".
Ministers hebben gisteren
jjj commissies samenge-
9i De een gaat zich bezig-
Den met een nauwere
9lnlandse samenwerking,
Uiteindelijk tot een ge-
J ^schappelijk buitenlands
|d te komen. Een andere
3 9p zal zich buigen over de
ilijke wijziging van het
je|d"erdrag-
LUSAKA De verboden
Zuidafrikaanse verzetsbewe
ging, het Afrikaans Nationaal
Congres (ANC), gelooft dat nu
politieke onrust en geweld
zich steeds verder over Zuid-
Afrika uitbreiden, er een gro
te kans is dat het hele kaar
tenhuis van het apartheidsbe
wind net zo plotseling ineen
zal storten als het regime van
de sjah in Iran in 1979.
Vorige maand kwamen in
Zambia de belangrijkste afde
lingen van het ANC voor het
eerst sinds 1969 weer bij el
kaar voor overleg. Een van de
opmerkelijkste beslissingen
van deze conferentie was dat
het ANC haar hoogste rangen
heeft opengesteld voor iedere
Zuidafrikaan. In de leidingge
vende organen zitten nu ook
twee Indiërs, twee kleurlin
gen en een blanke. Zijn naam
is Joe Slovo, een vooraan
staande lid van de militaire
vleugel van het ANC (Um-
konto We Swize, vertaald
Speer van de natie). Slovo is
de stafchef van het militaire
hoofdkwartier van het ANC
waar alle recente sabotageac
ties zijn uitgedacht. In de
Zuidafrikaanse pers wordt hij
meestal omschreven als „de
meest gezochte man van
Zuid-Afrika" of „het super-
brein achter de bomaansla
gen". „Niemand hoeft de ro
mantische illusie te koesteren
dat apartheid snel opgelost
kan worden", zegt Slovo in
een van de schaarse interview
die hij toestond. „Maar nog
nooit hebben zoveel mensen
besloten zelf het intitiatief te
nemen als op dit moment. Ze
zijn niet aangezet door een
nationale of regionale onder
grondse organisatie, maar
aangespoord dóór de situatie'
zelf. Men laat zijn tanden
Slovo is van mening dat de
laatste maanden zowel aan
blanke als zwarte zijde be
langrijke psychologische bar
rières zijn doorbroken. „Het
eeuwenoude Afrikaanse ge
voel van onmacht is vervaagd
en men begint langzamer
hand te geloven maar niet
meer dan dat dat de blan
ke rots kan worden verwoest.
Aan blanke zijde is men er
niet meer zo zeker van, dat
het systeem onaantastbaar is".
Verkiezingen
De huidige escalatie van pro
test in Zuid-Afrika begon vo
rig jaar augustus met het boy
cotten van de verkiezingen
voor het nieuwe drie-kamer
parlement (bestaande uit
blanken, kleurlingen en In
diërs). Na de ondertekening
van het Nkomati-akkoord
tussen Zuid-Afrika Mozambi
que (voorjaar '84), als gevolg
waarvan het ANC Mozambi
que moest verlaten, waren
veel mensen ervan overtuigd
dat de effectieve macht van
het ANC af zou nemen. Maar
toch is het aantal gewapende
acties toegenomen en dat
heeft volgens Slovo „een
groot en inspirerend effect"
gehad op de ANC-kaders en
de Zuidafrikaanse bevolking.
Slovo wijst erop dat, hoewel
de regering wel vaker perio
des van onrust en momenten
van crisis heeft meegemaakt,
nu voor het eerst drie essen
tiële pré-revolutionaire facto
ren samenvallen: verdeeld
heid onder de blanken, de
zwarte bevolking is bereid te
strijden en zelfs te sterven én
er is een alternatieve macht:
het ANC.
In de meeste zwarte woonwij
ken wordt door de politie vol
op gebruikt gemaakt van ge
pantserde voertuigen: geen
zwarte politieman die het an
ders zou overleven. De admi
nistratie van de stedelijke
ghetto's staat op instorten en
de noodtoestand is afgekon
digd. Volgens Slovo wijst dit
erop dat de blanke regering
het initiatief heeft verloren
en niet langer beschikt over
een samenhangende strategie.
Het beleid verandert voortdu
rend van richting, slingert
van hervormingen naar on
derdrukking.
Kunstmatig in leven
„De regering realiseert zich
dat het middel dat hen zolang
kunstmatig in leven heeft ge
houden, de vorming van
thuislanden, is uitgewerkt.
Deze gebieden zijn niet langer
bestuurbaar. Het zijn „verbo
den" gebieden geworden voor
de blanke autoriteiten. De
thuislanden zijn niet geaccep
teerd, niet door de bewoners
zelf, niet door de internatio
nale gemeenschap. Ook het
plan voor het drie-kamerpar-
lement van Botha is niet geac
cepteerd. Aan het begin van
dit jaar begon de Zuidafri
kaanse premier zelfs voor
zichtig toespelingen te maken
over de rechten van zwarten
in de steden een gevaarlijk
onderwerp voor een Afrika
ner. Maar hij zal weinig zwar
te collaborateurs voor zijn ste
delijke hervormingen kunnen
vinden", aldus de ANC-leider.
Slovo geeft toe dat in de
meeste gevallen de stakingen
en protesten spontaan ont
staan. In deze opmstandighe-
den probeert het ANC in eer
ste instantie haar ondergrond
se cellen te versterken en uit
te breiden. Een hoopgevende
recente onwikkeling is vol
gens Slovo de groeiende een
heid van de zwarte organisa
ties. De oprichting van het
Verenigd Democratisch Front
(UDF), waarin talrijke afzon
derlijke organisaties samen
werken, is volgens hem „een
enorm positieve factor". Hoe
wel er geen officiële band be
staat tussen het UDF en het
ANC, zijn veel UDF-leiders
afkomstig uit het ANC. „Bo
vendien is de vakbeweging
enorm gegroeid. Voor het
eerst in de Zuidafrikaanse ge
schiedenis zitten er in vak
bonden meer zwarten dan
blanken".
Ondergronds verzet
Volgens Slovo zijn de sabota-
ge-acties van het ANC
„gewapende propaganda",
noemt hij het tot nu toe
zeer succesvol geweest, maar
moet het ANC haar militaire
activiteiten uitbreiden en
meer aandacht besteden aan
het organiseren van het on
dergronds politieke verzet.
Hij ontkent de recente berich
ten in de media dat het ANC
een dodenlijst zou hebben op
gesteld van vooraanstaande
blanke politici. IRA-achtige
acties, zoals de bomaanslag in
Brighton, vormen geen on
derdeel van de strategie van
het ANC, aldus Slovo. „We
geloven niet dat we het pro
bleem simpelweg kunnen op
lossen door Botha uit de weg
te ruimen. Dan komt er ge
woon een andere Botha voor
hem in de plaats: er zijn er ge
noeg".
De grens tussen militaire en
burgerdoelen „vervaagt ech
ter meer en meer. De blanke
staat is al grotendeels gemili
tariseerd: elke boerderij heeft
bijvoorbeeld een communica
tiecentrum, dat in verbinding
staat met de militairen. Alle
boeren maken deel uit van
het paramilitaire apparaat, de
Skietcommando's", zegt de
ANC-leider.
Tot voor kort schonk het
ANC relatief weinig aandacht
aan het gebied in Zuid-Afrika
waar toch de meeste zwarten
wonen: de thuislanden. Vori
ge maand werd op de ANC-
conferentie besloten de activi
teiten van de organisatie in de
thuislanden uit te breiden.
Slovo beschouwt de ongezou
ten kritiek die de Verenigde
Staten onlangs op het Zuida
frikaanse apartheidsbeleid
hebben geleverd en de drei
gende Amerikaanse maatre
gelen als „een maatstaf voor
de macht van onze beweging.
De VS beginnen bang te wor
den dat alles wat Amerika on
dersteunt, ondermijnd kan
worden. Daarom is men nu
begonnen voorzichtig toena
dering te zoeken tot het ANC
en het ANC is bereid om, mits
onder de juiste condities, met
iedereen te praten. De dialoog
is onderdeel van de strijd".
Tijdens de onlangs gehouden
ANC-conferentie in Zambia
werd ook gesproken over de
pogingen van het blanke regi
me om de zwarte eenheid te
doorbreken en tweedracht te
zaaien tussen het UDF en
„black consciousness" organi
saties zoals de Azapo. Volgens
het ANC maakt de regering
ook gebruik van provocateurs
en infiltranten en probeert
men het stamgevoel te bevor
deren. Een nieuwe ontwikke
ling is de opkomst van de
doodseskaders, die verant
woordelijk zouden zijn voor
de dood van elf mensen en de
ontvoering van 25 zwarte ac
tivisten.
„De strijdlust van de meer
derheid, dat is waar het nu
om draait", zegt Slovo. „We
moeten reageren op de stem
ming die onder de bevolking
heerst. Maar hoewel sommi
gen op wraak uit zijn, is dat
niet het beleid van de ANC.
Wij moeten manieren vinden
om die strijdlust bruikbaar te
maken en profiteren van de
kracht van een 'volk in poli
tieke beweging".
JONATHAN STEELE
Copyright The Guardian
Twee Chinese modellen tonen creaties van Pierre Car-
din: tamelijk nauwsluitende mantels en opvallende hoe
den.
PARIJS Bontstola's,
struisvogelveren en
veel, veel glitter zetten
gisteren extra luister bij
aan de Parijse mode
shows. Uit de getoonde
collecties bleek op
nieuw, dat de lengte
van de rok vogelvrij is
verklaard. Maar een
nauwsluitende stijl van
kleding is in veel geval
len een „must".
Toch is bij Scherrer de kle
ding voor overdag heel lang
tot de enkel en wijd.
De roomwitte of beige wol
len creaties worden gecom
bineerd met veel vosse- of
lynx bont. Zijn schitterende
kabeltruien zijn voor de
verandering afgezet met
glinsterende rijnkiezels en
pailetten.
De korte cocktailjurkjes van
bedrukte zijde zijn nogal so
ber en simpel gehouden,
maar ook eenvoud kan su
bliem zijn, zoals een zwart
jurkje bewijst- van voren
hooggesloten en zonder
poespas maar met een diep
decolleté op de rug.
Voor de avondmode zijn
kerstbomen en kroonluch
ters geplunderd en sommige
renaissance'-crea ties lij
ken regelrecht uit een mu
seum te komen. Rijk (en
dun) moet je hier wel voor
zijn.
Ook bij Marc Bohan van het
modehuis Dior veel glitter,
soms zelfs op het vulgaire
af. Volgens Bohan, een fa->
voriet van de koninklijke
zusjes uit Monaco, zullen
glitterende zandloper-jur
ken de disco-scène van vol
gend jaar gaan domineren.
Voor overdag koos hij ruim-
vallende licht- of donker
groene jasjes, die gedragen
worden op zeer korte en
strakke rokken.
Cardin had voor zijn show
negen modellen uit China
over laten komen, maar
volgde toch de Westerse
modelijn, waarbij het vooral
de details zijn de kragen
en mouwen die de crea
tie een onmiskenbare Car
din maken.
Bij Nina Ricci wordt de
vrouw uitbundig behangen
met trompe-ïoeil linten,
vlechten en sjaaltjes, met lo
vertjes geborduurd op sim
pele zuilen van jurken.
Voor de avondmode trok zij
haar modellen kamerbrede
gewatteerde tafzijde jurken
Een kamerbrede gewatteer
de japon van tafzijde van
ontwerpster Nina Ricci.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur. zaterdags tussen 14.00
en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezeltde avond
nahft20rnd
IIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
Tranen van woede sprongen smidje Ver-
i i in de ogen. Nu was hij gered uit de bloed-
jige klauwen van Bulbac de Beul, doch hij
i er geen cent mee opgeschoten. En de toe-
11jl werd er waarlijk niet beter op toen de for-
3 ^otsman hem in de kraag greep en op ruwe
i begon over te brengen naar het inwendige
3 }iet grote schip. - „Héla! Een beetje kalmer
3 lóók wel!" riep de smid verbolgen. - „Ja
i het is goed," grinnikte de bootsman. „We
3 h meneer héél zachies aanpakken. Dan
5 Me direct een sigaartje, een konjakkie, en
moccapunt. Ga hier nou maar naar binnen,
3 en. Daar zit een meneer, die jou dolgraag
spreken wil." - De bootsman opende de
i en gaf de smid een fikse por, zodat deze
I in de armen vloog van.... kolonel Plimmp! -
I wél, daar hebben we de echte meneer
«jolen," lachte de onverstoorbare kolonel
vriendelijk. „Dat was op het nippertje, nietwaar?
Tot mijn spijt hebben we u een paar onaange
name ogenblikken moeten bezorgen, maar he
laas, het ging niet anders." - „Dus.... dus u weet
wie ik ben?" stamelde de smid. - Plimmp glim
lachte even en zei: „Natuurlijk weet ik dat. Mijn
naam is Plimmp. Kolonel Plimmp, hoofd van de
Bijzonder Geheime Dienst. Wij van de B.G.D.
weten, dat uw plaats te Rijkhuyzen is ingeno
men door uw merkwaardige dubbelganger,
Pjotr Nogrottr. Wij achtten het onze eerste taak
u uit handen van de Nicolagoniërs te bevrijden.
Dat is gelukt. Rest ons nog uit te zoeken waar
om dit vreemde spionnen-gespuis zich in uw'
smidse heeft genesteld. Maar daar zullen we
wel gauw achter komen, want we hebben er een
van onze beste mannen op afgestuurd." -
„Goeie help, waar ben ik nóu weer in verzeild
geraakt?" mompelde de smid
(Vervolg van de voorpagina)
BRUSSEL/PARIJS De Europese Gemeenschap heeft giste
ren geëist dat de noodtoestand in Zuid-Afrika wordt opgeheven
en dat alle arrestanten van de afgelopen dagen worden vrijgela
ten. Ook eist de EG de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrij
lating van Nelson Mandela, de voorzitter van het Afrikaans Na
tionaal Congres die al 20 jaar in de gevangenis zit.
De 10 EG-ministers van buitenlandse zaken gaven uiting aan
hun ernstige verontrusting over het voortdurend menselijk lij
den dat in Zuid-Afrika wordt veroorzaakt door het apartheids
systeem. De EG riep de regering in Pretoria op om met vastbe
radenheid te gaan werken aan opheffing van de apartheid en
toepassing van de rechtmatige politieke en burgerrechten van
de zwarte bevolking. Aan het niet uitvoeren van die eisen wer
den door de ministers geen sancties gekoppeld, maar de EG be
houdt zich het recht voor haar standpunt te wijzigen als er zich
binnen een redelijk afzienbare tijd geen ingrijpende veranderin
gen in Zuid-Afrika worden doorgevoerd.
De Amerikaanse regering heeft in een reactie op de afkondiging
van de noodtoestand aangedrongen op „betekenisvolle hervor
mingen" in het Zuidafrikaanse beleid. Witte-Huiswoordvoerder
Larry Speakes zei dat Washington het apartheidsysteem be
schouwt als „weerzinwekkend en als in aanzienlijke mate ver
antwoordelijk voor het huidige geweld".
Zuidafrikaanse troepen patrouilleren door een zwarte woonwijk bij Johannesburg,
is de afkondiging van de noodtoestand in 36 zwarte woongebieden er een bewijs v
ke regering de situatie in de zwarte wijken niet meer in de hand heeft.
