Leidse Courant | 1985 | 17 juli 1985 | pagina 8

Heinrich Böll: het geweten van Duitsland

Cram met wereldrecord
onder magische grens

w

01

ZES TON VOOR NEDERLANDSE DANSGEZELSCHAPPEN

Yan der Wiel herstelt zich

Ruim verlies
voor FC Twente

^sportuitslagen

EERSTE DUITSE NOBELPRIJSWINNAAR VAN NA DE OORLOG OVERLEDEN

Langer verdedigt golf titel

SPORT/KUNST

CeidaeSomant

WOENSDAG 17 JULI 1985 PAGINA 8

Met de dood van de West-
duitse auteur Heinrich
Boll verliest de Duitse li
teratuur een man die je
het geweten van Duits
land kon noemen. „De
stem van het fatsoen" zo
als ex-kanselier Willy
Brandt gisteren aan hem
refereerde in een reactie
op zijn dood.

Böll was in de eerste plaats
een begenadigd verteller,
wiens werk in een totale op
laag van 20 miljoen exempla
ren over de wereld ging. Een
Rijnlander, een belijdend ka
tholiek, die als geen ander de
thema's waar ieder denkend
mens in het na-oorlogse Duits
land mee geconfronteerd werd
in verhalen omzette. Een prin
cipieel anti-fascist, een anti
militarist, een „links katho
liek" genoemd, maar een man
die zich in feite niet in een
hokje liet passen, geen lid
werd van de Duitse SDP al
steunde hij destijds wél Willy
Brandt in diens kandidatuur.
Een man die zich in zaken
Duitsland en de mens aan
gaand duidelijk wenste uit te
spreken, al werden zijn uit
spraken oorzaken voor grote
controverses en hetzes. Een
man die vlak voordat hij de
Nobelprijs kreeg nog moest
uitroepen over het Duitsland
dat hem ter harte ging als
geen ander: „ik kan in dit land
niet leven, ik kan in dit huidi
ge klimaat van ophitsing niet
werken".

Bloeddoorlopen Bild

Böll was toen gestoten op een
vorm van Duits-nationalisme
zoals hij dat altijd had bestre
den. De Springer-pers had
zich op hem geworpen toen
Böll de manier van berichtge
ving van de boulevardpers ten
opzichte van de Baader-Mein-

hof-terroristen aanviel. Bild
nam Böll in de tang van zijn
bloeddoorlopen krantekoppen,
Böll kreeg de naam van „sym
pathisant" en toen de journa
list Walden na de moord op de
Berlijnse rechter Von Drenk-
mann Böll letterlijk „geestelijk
medeplichtig" noemde, moest
Böll via een rechtszaak tegen
weer vinden. Na de toeken
ning van de Nobelprijs aarzel
den de reacties in Duitsland
dan ook tussen vaderlandse
trots en afkeer ten opzichte
van waar Böll voor stond.
Franz-Joseph Strauss ver
moedde toen zelfs nog een we
reldwijde samenzwering om
hem te nekken en de sociaal
democraten te bevoordelen in
de lopende verkliezingsstrijd.

Gespleten

Het blijft merkwaardig dat de
zachtmoedige, rechtvaardige
Böll, wie de goedmoedigheid
zo'n beetje in het gezicht stond
gegrift, met zijn werk opo zul
ke controverses moest stuiten.
Al zat toch ook iets schizo
freens in Böll zelf. „Ik ben
werkelijk een gespleten per
soonlijkheid" zei hij zelf in ja
nuari '72 na zijn uitlatingen
over Ulrike Meinhof en de ha
ren. Inderdaad was hij de niet-
socialist die Brandt steunde, de
katholiek die geen goed woord
over had voor de rooms-ka-
tholieke kerk, en een rustig
man die door de omstandighe
den de barricaden van de taal
op moest. Hij waarschuwde na
de oorlog voortdurend dat het
niet ging om weer op te bou
wen wat verwoest was, maar
iets nieuws neer te zetten. Het
„Wirtschaftswunder" had zijn
voortdurende argwaan. West-
Duitsers vonden dat hij het ei
gen nest bevuilde, namen het
hem kwalijk dat zijn boeken
ook in communistische landen
werden gepubliceerd. Maar
Böll nam ook stelling tegen de
vervolgingen daar. Hij protes

teerde bij de Russische rege
ring tegen de behandeling van
dissidenten, deed dat luidop in
Joegoslavië ten behoeve van
de Praxis-groep daar, nam
o.m. Soltsjenytsin bij zich thuis
op en zorgde voor de uitgaven
van diens boeken. Zijn laatste
uitgesproken keus voor de
„Grünen" (in *83) leverde een
golf reacties op.

Gal van de grond

„Een schrijver leeft niet op de
top van een vuurtoren die
licht uitstraalt, die de modder
om zich heen aan het licht
brengt en dan met al zijn stra
lende zuiverheid die modder
met scheldwoorden begint te
overladen" schreef Böll. „Mijn

schrijver staat met beide be
nen op de grond, de grond
waar hij uit voortkomt en zijn
gal is de gal van de grond
waar hij uit voortkomt". Later
zei hij nog eens: „Alle litera
tuur is partijdig. Oók de litera
tuur waarin het bestaande
zonder voorbehoud wordt ge
prezen en verandering wordt
afgewezen". In een condoléan
ce-boodschap aan Bölls echtge
note Annemarie heeft bonds
kanselier Helmut Kohl Böll
omschreven als een „moedige
strijder tegen wetenschappelij
ke en artistieke onderdruk
king in totalitaire staten. Hij
koos partij en wist dat zijn
openheid controversieel was",
aldus Kohl. President Richard
von WeizsScker noemde Böll
de „pleitbezorger van de

zwakken en de vijand van on
rechtvaardigheid". Ex-bonds
kanselier Willy Brandt zei dat
Bölls werk „ons er aan herin
nerde wat gevoelens voor de
medemens betekenen in een
vaak wrede en oppervlakkige
wereld." „Bemoeienis ge
wenst" was dan ook de titel
van de verzamelbundel met
essays, opstellen, kritieken,
toespraken, kanttekeningen en
gesprekken van Böll uit de ja
ren '73 tot en met '76.

Geen Hitlerjugend

Böll werd op 21 december 1917
in Keulen geboren als zoon
van 'een timmerman/beeld
houwer. Hij kon de Hitler-ju-'

gend ontlopen en na zijn eind
examen gymnasium ging hij
als leerling in een boekenwin
kel werken. In 1938 werd hij
voor de „Arbeitsdienst" opge
roepen en tenslotte belandde
hij bij de Wehrmacht. Gedu
rende de Tweede Wereldoor
log raakte Böll drie keer ge
wond en zijn moeder kwam bij
een van de vele bombarde
menten op Keulen om het le
ven. Na zes oorlogsjaren als
soldaat, keerde Böll naar zijn
geboorteplaats terug. Hij ging
Duitse taal- en letterkunde
studeren en werkte tegelijker
tijd bij zijn broer als timmer
man. Later werd hij ambte
naar. Böll begon zijn literaire
loopbaan al meteen met werk
dat het tragische lot van men
sen beschreef die oorlog voe
ren („Der Zug war ptlnktlich",
1949). In „Und sagte kein ein-
ziges Wort" (1953) kwam het
lot van militairen die uit de
strijd terugkeren in een ineen
gestorte wereld aan bod, waar
bij Böll de gevolgen liet zien
die een oorlog heeft voor de
burgermaatschappij. In het
midden van de jaren vijftig is
een kentering te zien in de
keuze van Bölls thema's. „Dat
Brot der frühen Jahre" behan
delt voor het eerst voluit de
samenleving van dét moment.
In „Doktor Murkes gesammel-
tes Schweigen" oefende de
schrijver kritiek op de zelfge
noegzaamheid van de West
duitsers tengevolge van het
„Wirtschaftswunder". Interna
tionaal 'werd zijn naam defini
tief gevestigd na de verschij
ning van „Billard um halb
zehn" in 1959, door velen be
schouwd als zijn beste roman.
Het is het portret van drie ge
neraties van een Duitse fami
lie, vanaf de periode vóór de
eerste wereldoorlog, via de
dictatuur van de nazi's en de
tweede wereldoorlog tot de ja
ren na de oorlog en de ontwik
keling van de consumptie
maatschappij in de jaren vijf
tig.

Moralist met mededogen

Böll blééf de moralist van zijn
tijd, scherp, satirisch, maar
toch vol mededogen. In „An
sichten eines Clowns" (1963)
speelt een jonge clown de
hoofdrol, die vervreemd raakt
van een materialistische maat
schappij en zijn eigen rijke fa
milie van industriëlen. Böll
hekelt er aspecten van de
Westduitse samenleving en de
schijnheiligheid van de geor
ganiseerde godsdienst. „Grup-
penbild mit Dame" (1971)
werd het boek dat hem de No
belprijs bracht, als eerste Duit
ser na Thomas Mann in 1923.

Volgens de Zweedse academie
de bekroning van een carrière
waarin hij „een bijzondere
gave had getoond voor karak
tertekening en het vermogen
met een paar eenvoudige,
meesterlijke streken levende
personen te schetsen". Een
deel van de aan de Nobelprijs
gekoppelde geldsom stortte hij
in het Internationaal Fonds
voor Schrijvers in Gevangen
schap. Hij deed een beroep „op
alle regeringen alls schrijvers
uit de gevangenis vrij te la
ten".

Ook Bölls laatst gepubliceerde
werk stond in het teken van
fatsoen en moraal, want „Bild-
-Bonn-Bönisch" gaat over de
Westduitse regeringswoord
voerder Peter Bönisch en
diens carrière bij Bild Zeitung.
Het boek werd enkele maan
den geleden gepubliceerd en al
zeven maal herdrukt. In au
gustus zal nog „Frauen vor
Flusslandschaft" verschijnen,
een boek over de echtgenotes
van Westduitse politici, een
roman waarin voilgens hem
zelf „alles fictie is, alleen de
plaats van handeling niet".

Het is het laatste werk van de
auteur, die als geen ander de
erenaam „Het Duitse Gewe
ten" verdiende.

BERT JANSMA

AMSTERDAM Het Euro
pees Sociaal Fonds heeft zes
ton toegezegd aan de Neder
landse dansgezelschappen. Dit
geld is bestemd voor het
scheppen van meer werkgele
genheid. Dit heeft de Stichting

Directie Overleg Dansgezel
schappen (DOD) bekend ge
maakt.

Met dit geld verwacht DOD
haar plan om in de komende
twee jaar 41,3 arbeidsplaatsen
te scheppen te kunnen realise

ren. Dit plan is een initiatief
van het Scapino Ballet. Het
doel is jonge, langdurig werk
lozen de kans te geven praktij
kervaring op te doen. Daarbij
gaat het niet alleen om dan
sers, maar ook om technici,

secretariaatsme-

De financiering komt uit veer
tien verschillende potjes. Zo
komt er geld vrij door de inge
leverde prijscompensatie voor

arbeidsduurverkorting bij de bureau in Arnhem het liet af-

gezelschappen en kent het mi- weten, dreigdë het werkgele-

nisterie van WVC een doel- genheidsplan in het honderd

subsidie toe. Ook de arbeids- te lopen. „Met de bijdrage van

bureaus in Amsterdam, Den het Europees Fonds is dat ge-

Haag en Rotterdam zegden vaar nu weg", aldus de DOD.

steun toe. Omdat het arbeids- In de DOD zijn vertegenwoor

digd de dansgroep Krisztina de
Chatel, Dansproduktie, Fol
kloristisch danstheater, het
Nationaal Ballet, Intro-dans,
Nederlands dans Theater,
Penta Theater, Scapino Ballet
en het Werkcentrum Dans.

Olaf Tarenskeen

Wessel
Ilckenprijs
voor Haagse
gitarist
Olaf

Tarenskeen

DEN HAAG De 25-jar f
ge Haagse gitarist Ol;
Tarenskeen krijgt de Wej
sel Ilckenprijs 1985. Jurj
lid Pim Jacobs zal hei
die vanavond, aan het b(AR
gin van het jaarlijksrikv
Loosdrechtse jazzfestival i:
uitreiken. f

de

De prijs bestaat uit een boka^j-j
en een bedrag van duizer
gulden en is bestemd voor er
jong, talentvol en onbeker?
musicus om diens eerste stsma:
naar een professionele carrièje d
te ondersteunen. ftdei

De uit Indonesische ouders gfaar
boren Tarenskeen speelt gitaf 111
vanaf zijn twaalfde jaar, kre^mer
zijn opleiding aan het Koninlokt
lijk Conservatorium in Db va:
Haag, waar hij zo snel zijn <f
ploma-met-lof kreeg dat n
van de toegestane studie-pj ?ai
riode nog drie jaar overhieippf
Die tijd besteedde hij aan oult,
jazzopleiding aldaar. Doceient
Peter Nieuwerf over heity 0r
„Als je één keer in de tien jaC0kk
zo'n talent onder je hoeq
krijgt, mag je jezelf gelukkl
prijzen". f h1

De jury bestond uit Pim Jjj^j
cobs, journalist Jan Rensen
organisatoren van het Looi "e
drechtse festival. Ien-

NICE Drie dagen nadat
de Russische acrobaat Ser-
gej Boebka in Parijs de
„droomgrens" van zes me
ter bij het polsstokhoog
springen doorbrak, werd
tijdens wedstrijden in de
Franse badplaats Nice op
nieuw een grens in de in
ternationale atletiek ver
legd. Steve Cram werd de
eerste atleet, die de 1500
meter binnen de drie en
een halve minuut aflegde.

De 24-jarige wereld- en Euro
pese kampioen noteerde een
tijd van 3.29,67. Daarmee'
veegde de Brit het record van
zijn landgenoot Steve Ovett
(3.30,77) van de recordlijst. In
het spoor van Cram eindigde
ook de Marokaanse olympi
sche kampioen Said Aouita
(5000 meter) met 3.29,71 onder
de magische grens van 3.30.

Op de laatste meters had Cram
alle moeite zich de aanval van
Aouita van het lijf te houden.

Steve Cram had zich zeer
Zorgvuldig op de wedstrijden
in Nice voorbereid. Tijdens de
open Britse titelstrijd van het
afgelopen weekeinde liet hij
na de series 800 meter verstek
gaan in de finale, om zich he
lemaal te sparen voor de ont
moeting in Nice. Cram sukkel
de vele maanden met een bles
sure aan een kuitspier, waar
door het lang duurde voordat
hij vorm kwam.

Eind juni bewees hij echter tij
dens wedstrijden in Oslo dat
de mogelijkheid aanwezig was
het wereldrecord in zijn bezit
te krijgen. De tengere Cram
klokte toen een tijd van
3.31,43, op dat moment de bes
te prestatie van het seizoen. In
Nice kreeg hij de beloning
voor een nauwgezette training
en voorbereiding met een fe- j.
nomenale tijd van 3.29,67.
Voordat Cram tot zijn topver-
richting. kwam, waren de toe
schouwers al met enkele uit
stekende prestaties verrast. Op
de 100 meter evenaarde de
Amerikaan Darwin Cook on
danks een tegenwind van 0,31"

meter per seconde de beste sei
zoenprestatie van zijn landge
noot Carl Lewis met 9.98 se
conden. Voor de Canadees De-
sai Williams (10.03) en wereld
recordhouder Calvin Smith
(10.05) bleven slechts de krui
mels over. Smith revancheer
de zich echter op de 200 meter
met een tijd 'van 20,45 secon-

Hindernis

Van de drie atleten tellende
Nederlandse delegatie zorgde
Hans Koeleman voor een na
tionaal record op de 3000 me
ter hindernisloop. De AAC-at-
leet scherpte zijn uit 1981 date
rende toptijd met bijna een se
conde aan tot 8.20,85. Koele
man had op 26 augustus 1981
in Koblenz 8.21,72 gelopen. De
in de Verenigde Staten stude
rende Amsterdammer ging in
het sterke deelnemersveld
goed mee en liep gedurende
enige ronden op de tweede
plaats. In de laatste omloop

kon niemand de demarrage
van William van Dijck volgen.
Naast de Belg moest Koeleman
ook de Pool Boguslaw Ma-
minski en de Brit Graeme Fell
voorrang verlenen.

Beide andere Nederlandse at
leten kwamen eveneens tot
goed prestaties. Maijan Olijsla-
ger eindigde op haar speciali
teit, de 100 meter horden, als
tweede in 13,06. Daarmee mis
te de atlete van Sprint bij een
zeer geringe rugwind haar ne
gen dagen oude Nederlandse
record op 0,05 seconde. De
zege ging naar de Francaise
Anne Piquereau (12,99), die dit
seizoen al ruimschoots onder
de 13-secondengrens dook.

Nellie Cooman trof op de 100
meter loopsters, die net zo snel
uit de blokken springen als zij.

Met 11,31 klokte de AVR-loop-
ster een nieuw persoonlijk re
cord. Bij te sterke rugwind
heeft de Rotterdamse 11,26 ge-'
noteerd. De Europese indoor-
kampioen kwam niet verder

Steve Cram blijft Said Aouita maar net voor.

dan de vierde plaats. De tegen- had tijdens de Nikaia graag de

stand was er dan ook naar. man van 6,01 meter geworden.

Marie-Christine Cazier uit Dat was tot drie keer toe net

Frankrijk won in 11,02, voor iets te hoog gegrepen. De Rus-

Grace Jackson (11,08) en Joan sische atleet won in het land

Baptiste (11,18). met de lange polsstoktraditie

Voor een waardig slotakkoord met 5,95. Boebka bracht olym-

zorgde Sergej Boebka. De pische kampioen Pierre Qui-

kersverse man van zes meter, non een nederlaag toe (5,90).

BIEL John van der Wiel
heeft zich snel hersteld van de
nederlaag in de elfde ronde
van het interzone schaaktoer
nooi in Biel tegen Vaganjan.

In de twaalfde ronde versloeg
de Nederlandse grootmeester
mef wit de Tsjechoslowaak
Jansa. Na de eerste zitting was
de partij afgebroken in een
stelling waarin de Leidenaar

al licht voordeel kende, 's
Avonds bleek dat genoeg voor
Van der Wiel om zijn zesde
overwinning te behalen. Door
dit resultaat verkleinde hij de
achterstand op koploper Va
ganjan tot een punt. De Rus
kwam tegen de Zweed An-
dersson niet verder dan remi-

Jan Timman heeft zich giste
ren tijdens het schaakfestival

van Amsterdam hersteld van
de nederlaag in de eerste ron
de tegen de Brit Anthony Mi-
les. Met zwart versloeg Neder
lands sterkste schaker de Joe
goslaaf Slobodan Martinovic.
Wereldkampioen Anatoli Kar-
pov boekte zijn tweede over
winning. In een positie waarin
voor hem niets meer was te
redden viel de vlag voor de
Braziliaan Sunye Neto.

NOORDWIJK De West
duitser Bernhard Langer,
winnaar van de US Masters
1985, verdedigt volgende
week zijn open Nederlandse
golftitel op de duinbaan van
de Noordwijkse Golfclub.
Met de Amerikanen Curtis
Strange, de Australiër Gra
ham Marsh en de Engelsman
Paul Way behoort Langer tot

het groepje favorieten
het toernooi, dat een prijzen
geld kent ruim een half mil
joen gulden, waarvan bijna

r de

Het toernooi wordt van don
derdag 25 tot en met zondag
28 juli gehouden. De organi
satoren werken met een bud
get van een miljoen gulden.
Het deelnemersveld telt 144

golfers, onder wie zestien Ne
derlanders. Curtis Strange,
die dit jaar al 520.000 dollar
heeft gewonnen, zal bij een
goed resultaat in Noordwijk
het wereldrecord van zijn
landgenoot Tom Watson ver
beteren. Watson verdiende in
1980 de somma van 530.808
dollar, 1,7 miljoen gulden.

ERFURT*"31- FC Twente heeft gisteren zijn derde wedstrijd voor
groep 2 van de intertoto-competitie tegen Rot-Weiss Erfurt met
groot verschil verloren. In eigen huis won de Oostduitse ploeg
met 4-0 na bij de rust al met 2-0 te hebben voorgestaan. Voor de
Enschedese eredivisionist betekende het de eerste nederlaag na
twee gelijke spelen. Rot-Weiss Erfurt heeft met vijf punten de
leiding in de groep.

PSV heeft in Doetinchem een oefenwedstrijd tegen DZC, een
vierdeklasser, met 4-0 gewonnen. Doelpuntenmakers waren
Gullit, De Hooy, Berghuis en Lokhoff.

Ajax oefende tegen Enter in Enter voor 3000 kijkers. De lands
kampioen won met 11-0 na een ruststand van 4-0. De productie
werd verzorgd door Ronald Koeman (4), Bosman (3), De Meijer
(2), Rijnink en Meeuws.

Feyenoord oefende tegen Mariahout, een afdelingsploeg uit
Noord-Brabant. De Rotterdammers triomfeerden met 9-1. De
doelpuntenmakers waren: Eriksen (4), Kwidama (2) Sörensen (2)
en Ling.

Jan Peters heeft zijn verblijf in Italië, ondanks aanvankelijke
plannen voor een terugkeer naar het vaderland, verlengd met
nog een jaar. De voormalige international speelt het komende
voetbalseizoen voor Atalanta, de in de hoogste klasse (serie A)
verblijvende club uit Bergamo.

Lodewijk
Meester
behoudt
leiding

ELAHUIZEN De veertien
Friese skütsjeschippers be
vochten gistermiddag op de
Fluessen bij Elahuizen een
enerverende strijd. Drie van
hen, onder wie klassementslei
der Lodewijk Meeter, moesten
door schade na een aanvaring,
door een protest en omdat het
te hard waaide, voortijdig de
kant opzoeken. Siete Meeter
van Bolsward werd eveneens
na een protest gediskwalifi
ceerd. Als eerste eindigde
Meindert de Groot van Stavo
ren. De tweede prijs was voor
Pieter Brouwer van Philips
Drachten. Deze nieuwe schip
per behaalde de hoogste klas
sering die ooit met dit schip is
bereikt. Joop Mink van
Grouw ging als derde over de
finishlijn. Lodewijk Meeter
blijft toch nog leider in het al
gemeen klassement.

WIELRENNEN

Ronde van Rijnland-Palts

1. Ludwig (Odl) 182

r St<
Jken

5-4.

Meisjes cadetten:

(Óos) z.t.; 4. Huger (Fra) op 1.40; 5.

Mierzewski (Pol) op 2.08; 6. Jurco
(Tsj) z.t; 7. Van Wijk (Ned) z.t.; 8. Jongens cadetten:
Heppner (Odl) z.t.; 9. Radtke (Odl)
z.t.; 10. Rominger (Zwi) op 3.58. 14.

Beuker op 5.12; 17. Schurer z.t; 39. J.
van der Poel op *8.39; 57. Rijkenberg

Algemeen klassement: 1. Ludwig
(Odl) 27.10.55; 2. Huger (Fra) op 1.12;

3. Skoda (Tsj) op 1.26; 4. Wechsel-
berger (Oos) op 1.41; 5. Heppner
(Odl) op 2.42; 6. Jurco (Tsj) op 2.54;

7. Van Wijk (Ned) op 2.57; 8. Mier
zewski (Pol) op 3.11; 9. Radtke (Odl)

te v<

Groep H: Zweden-Nederland 2\
Plaatsingswedstrijd om elfde plaapinu
Nederland - Luxemburg 3-1 ippe-
Jongens cadetten: S

Groep H: Italië-Nederland 0-3. Plar
singswedstrijd om negende plaal1 z,j
Tsjecho-Slowakije - Nederland 3-0.i De

1-0; Toulon-Nantes 0-0; Monaco-Sj,
chaux 1-1; Laval-Auxerre 0-0; MefP^
Lens 2-3; Lille-Brest 3-1; ToulousP gr:
Nancy 4-1; Bastia-Paris SG 2-naar
Strasbourg-Rennes 1-1; Le Havip h<
Marseilles 1-0. i va,

PAARDESPORT
Koersen Hilversum

EERSTE KOERS, 1609 meter: 1. Arja
Woldberg (J.R.'de Boer)-1.21,4;

2,80, Kopp. f. 33,50, Trio f. 262,90.

"i

veys), 5. Bram van Leeuwen (Rotte
dam). L

Vierde wedstrijd: 1. Hoogendam, fm-
van Staveren, 3, Luut de Groot (Rdt oi
terdam), 4. Harry Amsterdé(rui-<
(Sneek), 5. Jappie Hettinga (SneekU af

Zanfrisco Alve; 3. Zigan Elsene. Winn! Stand: 1. Hoogendam 11 punten

f. 7,20, PI. 1,80 4,40 2,00, Kopp. f.
34,80, Trio f. 416,60.

1.20,4; 2. Yorker W; 3. Zabina Yvoo.
Winn. f. 2,30, PI. 1,20 2,00 2,10,
Kopp. f. 6,60, Trio f. 92,40.

Hollyrood; 3. Yolly Pay Day. Winn. f.
1,20 1,50 1,30, Kopp. 5,70, Trio f.
23,60.

VIJFDE KOERS, 1609 meter: 1. Wil
fred Star (A. de Wrede) 1.19,7; 2.

3. Verona Weber. Winn. f. 2,00,

PI. f. 1,10 1,30 1,40, Kopp. I. 3,20,
Trio f. 14,40.

ZEVENDE KOERS, 1609 meter: 1.
Ymola Hanover (A.J. Mollema) 1.17,1;
2. Wlnneton Heiloo; 3. Virgill Mea
dow. Winn. t. 1,50, PI. f. 1,40 2,70
2,10, Kopp. f. 18,80, Trio f. 138,60.

Unie Pride.
Winn. f. 5,60, PI. f. 2,30 1,30 4,50,
Kopp. f. 4,80,_Trjo_f. 163,50.

TIENDE KOERS, 1609 meter: 1. Wo-
raz Fez (A.J. Mollema) 1.18,6; 2. Wap
per M; 3. Van Hans Alve. Winn. f.
1,70, PI. f. 1,10 1,50 1,70, Kopp. f.
4,70, Trio f. 31,40.

ELFDE KOERS, 1609 meter: 1. War
Glory (J. de Leeuw Jr.) 1.17,2; 2. Zo-
mar Windspiel; 3. Zabina Diepnow.

TOTALISATOROMZET: f. 426.725.00.
TAFELTENNIS
EK jeugd in Den Haag
Meisjes junioren:

Groep I: Sovjet-Unie - Nederland 3-0.
Halve finales: Tsjecho-Slowakije -
Roemenië 3-1; Zweden - Sovjet-Unie
3-0. Om de vijfde PI.: West-Duitsland

Tweede ronde: Nederland Sovjet-

Van Staveren 30,7, 3. De Groot 39 Jn
4. Peter Frech (Rotterdam) 42,7.1 we
Heineke 47. jtte

Open NK Contender Uitdam tu
Zesde wedstrijd: 1. Barry Watskj^.

i Wiggen (Ned),

(Aus), 2.

4. Carlo Magnoni (Ita) 54,0, 5. I
59.4. i

SCHAKEN de

Interzone toernooi, Biel lt w*

Twaalfde ronde:

Poloegajevskl (Sov)-Sax (Hon) 0'
Quinteros (Arg)-Seirawan (Vst) 0-,L,el
Ljubojevlc (Joe)-Short (Eng) 0.5-0! gel
Martin (Spa)-Petursson (IJs) 0.5-0jt <x
Li (Chi)-Partos (Zwi) 0.5-0.5; ToiL™
(Fil)-Gutman (Isr) 1-0; Sokolov (Soi
Rodriguez (Cub) afg.; Van der Wa 2
(Ned)-Jansa (Tsj) 1-0; Andersstéee1
(Zwe)-Vaganjan (Sov) 0.5-0.5. ïodr
Stand: 1. Vagan|an 9 punten; 2. Vfeon
der Wiel 8; 3. Tprre 7.5 1 afg.;L
Sokolov, Seirawan en Ljubojevic 7

5.5;

ndersson en Jansa 6; 11. Gutml
12. Sax 5.5 1 afg.; 13. Ljubof"""
5; 14. Rodriguez 4.5 2 afg.; f—
Petursson 4 1 afg.; 16. Partos L
Quinteros 3.5; 18. Martin 2.5.
Schaakfestival, Amsterdam
Kroongroep, tweede ronde: chui
Martinovic (Joe) - Timman (Ned) 0 fe;r£
Nunn (Eng) - Miles (Eng) afg. 7
Sunye Neto (Bra) - Karpov (Sov) 01
Stand: 1. Karpov 2 punten, 2. MilefS^ J
1 afg., 3. Timman 1, 4. Sunye Niploe

Bischoff (Wdl)-Georgijev (Bul) 0-1; L,
menkov (Bul)-Langeweg (Ned) 0-1; I r'
ket (Ned)-Lombardy (Vst) 1-0; Rog/an
(Aus)-Enklaar (Ned) 0.5-0.5; Bollen
(Ned)-Farago (Hon) 0-1; fvkov (JÖ/efa
)-De Wit (Ned) 0-1; Boersma (Ne( l
)-Kurajica (Joe) 0.5-0.5; u,"a c

khodja (Fra)-Vanheste (Ned)