dagjes
mens
timisme over behoud
heli-raffinaderij
jEr is geen beginnen aan
Kleine criminaliteit
eist vier miljoen
slachtoffers
De burcht
Dagboek
van een
van een
eigenzinnige
dame
~i|NNENLA\[D
ficicUeCoiwwt
MAANDAG 15IULI1985 PAGINA 3
iiit 3,5 ton
fllj overval
(juwelier
ITERDAM Bieen overval
ten juwelicrszaalaan de Lijn-
n -n Rouerdan is zaterdag
350.000 gulden an ringen en
B' loges gestolen. Vlgens de po-
ermi kwamen omstieks tien uur
kele^ mannen in lage grijze re-
OS dassen de zaal binnen. Zij
hetfkt'11 ecn wapeivn braken een
dit jnc °Pcn- De cervallers zijn
lucht op een mcorfiets. die la-
V, '»P t,c' Mauritspg is terugge-
°Uej(lcn en bleek 1 zijn gestolen,
lopend veier gegaan. Er
6»reekt tot nu tc elk spoor van
Douwe Egberts
spotje verboden
DEN HAAG Een reclamespotje waarin
Douwe Fgberts zijn caffeïnevrije koffie aan
prijst. mag niet meer worden uitgezonden.
De Reclameraad heeft een klacht van con
current HAG gegrond verklaard. Volgens
de raad is de denigrerende manier waarop
in het filmpje over caffeïnevrije koffie van
andere merken wordt gepraat, in strijd met
de fatsoensnormen. In de reclamespot zijn
twee koffiedrinkende vrouwen te zien die
de kwaliteit van caffeïnevrije koffie bespre
ken. Een van de twee merkt daarbij op dat
„deze koffie tenminste lekker is, want „die
vorige was gewoon niet te...' De Reclame
raad is het met HAG eens dat dit als een
sneer aan het adres van de eveneens caffeï
nevrije koffieHAG mag worden opgevat.
Dodelijke
proefrit
LEERSUM Voor twee mannen die
na een cafébezoek met een auto een
proefrit maakte, is dit een dodenrit ge
bleken. De twee mede-passagiers liggen
zwaargewond in ziekenhuizen. De
slachtoffers zijn de 23-jarige J. Oskam
(de bestuurder) en de 29-jarige J. Ven-
deloo, beiden uit Amerongen. De vier
reden richting Doorn, keerden daar en
reden met hoge snelheid de bebouwde
kom van Leersum binnen, waarbij zij
boven de 100 kilometer per uur zaten.
In Leersum verloor de chauffeur de
macht over het stuur. De uit de koers
geraakte auto botste daarop tegen een
muur. De twee slachtoffers waren op
slag dood. De beide zwaargewonden
zijn inmiddels buiten levensgevaar.
Grote slachting
onder bijen door gif
VRIEZENVEEN/KLOOSTERHAAR
In de gemeenten Vriezenveen, Den
Ham en Hardenberg is door een sproei-
vliegtuig een grote slachting onder bij
en aangericht. Vrijdag vonden er, na
dat donderdagavond akkers met peul
vruchten waren besproeid, al ruim een
miljoen bijen de dood. Zaterdag is het
aantal opgelopen tot twee miljoen en
gisteren waren al meer dan drie mil
joen bijen bezweken. De algemene in
spectiedienst van het ministerie van
landbouw te Zwolle heeft de zaak in
onderzoek. Volgens B. Brink uit Kloos
terhaar, bestuurslid van de bijenvereni
ging Vriezenveen is er is met een gif
gesproeid dat goedkoop is en langdurig
werkt.
Kind valt
uit rijdende
touringcar
EINDHOVEN Een zesjarig
kind uit Hoogeveen is gisteren
in Eindhoven uit een rijdende
touringcar gevallen. Door nog
onverklaarbare oorzaak is de
nooddeur aan de achterzijde
van de bus opengesprongen.
Het ongeluk gebeurde op de
oprit van het verkeersplein
Leenderhei. De bus die net te
rug was uit Oostenrijk, reed
met een snelheid van een klei
ne zestig kilometer per uur.
Het kind is ter observatie in
een ziekenhuis opgenomen.
e boj
i duit
50.0(bACAS De kansen
r0€£ de Shellraffinaderij
en "Ir Curacao an worden
louden zijngroter dart
jprocent. Dt heeft de
jaai-piaie afgeznt van de
°!lerlandse regering,
njs "kheer mr. van Len-
ld n, gisteren de Vene-
opVanse hoofstad Cara-
verklaard.
rrecé
op dit mment echt de
gaffuk dat het ped voor el-
bomr komt. Maarve mogen de
prijzen vor de avond
ssin^va"en" wel n'et pre"
jjwat voor mo>lijkheden er
n naar bovenkunnen ko-
ev. aldus VanLennep, die
topontmoeting tussen pre-
r Ruud Lubbes en de Ve-
wo$laanse preslent Jaime
kkerfNchi heeft verbereid.
'aap' Antilliaase premier,
]ia Liberia-Pe'rs, zegt op
timistisch te zijn. „En ik heb
grote waardering voor de ma
nier waarop premier Lubbers
zich voor deze zaak inzet".
Van Lennep zei dat Venezuela
niet bereid is tot deelneming
in de Shell-raffinaderij. Ook
de kans dat Nederland, Vene
zuela en de Nederlandse Antil
len ieder voor eenderde in de
raffinaderij deelnemen is vol
gens hem niet aanwezig.
Van Venezuela kan wel be-
trokkendheid worden ver
wacht bij de raffinaderij door
middel van een consultatiepro
gramma. Dit houdt in dat Ve
nezuela, Nederland en de An
tillen met elkaar overleggen
over de ontwikkelingen rond
de Shell-raffinaderij en de mo
gelijkheden om de Antilliaan
se economie te verbeteren.
Shell heeft vier voorwaarden
aan de Antilliaanse regering
gesteld om sluiting van de raf
finaderij, die voor Curacao
van levensbelang is, te voor
komen. De vier eisen zijn: ge
garandeerde aanvoer van olie
uit Venezuela, verlaging van
de loonkosten, afschaffing van
de minimumbelasting van 28
miljoen Antilliaanse gulden en
een meerderheidsdeelname
van de Antilliaanse overheid.
De laatste eis is door de Antil
liaanse overheid verworpen.
De tweede en derde eis zijn in
gewilligd. Voor Shell is inmid
dels ook de prijs van de door
Venezuela te leveren olie een
belangrijk punt geworden, nu
het prijspeil van het eindpro-
dukt (stookolie) de laatste tijd
is gedaald.
Dat Lubbers nu zelf naar Ca
racas is gereisd wil volgens
hem niet zeggen dat er al een
akkoord is voorbereid, dat de
Shell-raffinaderij kan open
houden. „Er zijn wel mogelijk
heden, maar ook forse moei
lijkheden".
^LITIE OV1R HULPVERLENING' NA NOODWEER:
aanervolg van de voopagina)
landlgRLEN In total kwa-
in ïi er als gevolg 'an het
idweer ongeveer 70 scha-
neldingen binnen bij de
^"nburgse politie. Ht ging
enirbij vooral om omgwaaide
UUInen, schade aan aio's en
jen, ondergelopen ;elders
onder waterstaande vegen,
.gemeentepolitie in leerlen
\jfg meer dan 160 melingen
ra,Jr grote schade en gf als
ra "te commentaar ovr de
pverlening: „Er is gevoon-
geen beginnen aan'
'e iie rijkspolitie van ht dis-
j Zuid-Limburg kwamen
,g 'd tweehonderd meldigen
1 enhen. De meeste haddei be-,
tking op plaatsen rond
.jrlen. Gulpen, Eijden,
^n|jh, Schinnen en Margnten.
"JPgemeentepolite van Daas-
^-rht noteerde 150 schadenel-
gen. „Het is hier een rote
os", zei een woordvoeder.
Voerendaal.na-
kwam rond ïalf
eergisteravond volkomen in
te zitten door fcik-
35[inslag in een hoogspn-
gskabel. Rond middernacht
jd als gevolg van het hevi-
toodweer voor onder anle-
^Aolitie. brandweer, rijks-en
vinciale waterstaat gnot
7 ken
alarm gegeven. In de brand
weerkazerne van Eijsden werd
een crisiscentrum ingericht.
Tegen middernacht liet een
woordvoerder van de Heerlen-
se gemeentepolitie weten dat
er geen takelwagens en brand
weerauto's genoeg waren om
de nodige hulp te bieden.
Ontelbaar veel bomen woeien
om, vielen op tientallen auto's
en versperden wegen. Dit ge
beurde vooral in Heerlen en
Nuth. Op de autoweg Heerlen-
-Geleen kwam het verkeer
praktisch tot stilstand en kon
slechts heel langzaam weer op
gang komen vanwege diverse
versperringen. Eveneens in
Heerlen werd de spoorlijn in
de wijk Hoensbroek aan de
verbinding Heerlen-Sittard
versperd.
Tal van daken vlogen in de
lucht in onder meer Gulpen
en Margraten. Ruiten sneuvel
den in heel Zuid-Limburg
door hagelstenen zo groot als
duivé-eieren. In het kerkdorp
Reijmerstok (gemeente Gul
pen), waar kermis werd ge
vierd, stortte de feesttent in.
Kelders liepen onder water en
straten stonden blank. De tent
in Kerkrade waar het wereld
muziekconcours wordt gehou
den, weerstond evenwel het
noodweer. Daar was, aldus de
Tijdens het
noodweer vie
len er in diver
se plaatsen
hagelstenen zo
groot als dui-
ve-eieren.
gemeentepolitie, de hevigheid
van het noodweer minder dan
elders.
De kans op nog meer nood
weer in de komende weken
blijft aanwezig, omdat het
weer in grote delen van Euro
pa instabiel blijft. Warme pe
rioden worden afgewisseld
met aanzienlijk koelere tempe
raturen, wat doorgaans tot on
weer en vaak hevige regen- en
hagelbuien tot gevolg heeft.
Een groepje agenten over
ziet de gevolgen van de
vechtpartij met de buurt
bewoners, van wie zich
nog enkelen ophouden bij
de auto waar alles mee be
gon.
Buurt slaags
met politie
AMSTERDAM In de
Dotterbloemstraat in Am
sterdam-Noord is zaterdag
flink gevochten tussen
twintig politiemensen en
ongeveer honderd bewo
ners uit die buurt. Daarbij
werden door de politie en
kele charges uitgevoerd
met de wapenstok. Er vie
len geen gewonden, maar
wel raakten enkele politie-
-auto's beschadigd door
het gooien van stenen.
Aanleiding voor de vecht
partij was de aanhouding
van de Amsterdammer
G.H. De politie had de
man, een bekende van de
politie, ongeveer een
kwartier in zijn auto ach
tervolgd omdat hij ervan
werd verdacht zonder
kentekenbewijs en verze
kering te rijden. In de
Dotterbloemstraat werd de
man aangehouden. Vol
gens de politie werden de
bestuurder en enkele in
zittenden van de auto
daarop agressief en ont
stond er een handgemeen.
Toen de buurtbewoners
zich ermee gingen bemoei
en vroeg de politie om as
sistentie.
MEMELS
Bev 0EW Sp/N EN
ff \Ni)N neef IS W/fTMsj
"\tfCSNT EEA/ Mijt
Feest
Elk jaar wordt het plaats
je Heusden aan de Maas
tijdens de vestingfeesten
zo'n driehonderd jaar te
rug in de tijd geplaatst.
Op de foto: terwijl de in
klederdracht gestoken
dames een pilsje drinken
vertoont een potsenma
ker zijn kunsten.
DEN HAAG In 1984
werden 4,1 miljoen men
sen van 15 jaar of ouder
slachtoffer van kleine cri
minaliteit, dat is 36% van
deze bevolkingsgroep. In
1983 bedroeg dit percenta
ge 35.
Dit blijkt uit een CBS-onder-
zoek onder 9.700 mensen naar
hun ervaringen met 16 ver
schillende misdrijven. Mannen
worden iets vaker slachtoffer
dan vrouwen. Bij de mannen
steeg het slachtofferpercentage
van 36 in 1983 tot 38 in '84.
Het percentage slachtoffers
onder vrouwen lag op hetzelf
de niveau als het voorgaande
jaar, namelijk 35%.
Jongeren waren vaker slacht
offer dan ouderen. Van de be
volking tot 30 jaar werd 45%
met een misdrijf geconfron
teerd. Jongeren tussen 20 en
24 jaar liepen het meeste risi
co: van deze groep was 54%
eenmaal of vaker slachtoffer.
Van de personen van 65 jaar
en ouder kreeg 14% te maken
met kleine criminaliteit.
Beschadiging van de auto
kwam het meest voor: 9,3%
van de bevolking werd hier
mee geconfronteerd. Voor an
dere vernielingen daalde het
slachtofferpercentage van 6,5
tot 6,0. In 1984 werden minder
fietsen gestolen: 5,7% van de
ondervraagden meldde zo'n
diefstal, tegen 6,4% in 1983.
Het percentage van de onder
vraagden van wie de porte
monnee gestolen was nam toe
van 2,1 tot 2,8. Het percentage
dat slachtoffer werd van be
dreiging op straat steeg van 3
naar 3.6. Ook werden meel
mensen slachtoffer van „hand
tastelijkheden met sexuele be
doelingen" (1,9% tegen 1,1% in
1983) en van doorrijden na een
aanrijding zonder dat de dader
zich bekend maakte (2,4% te
gen 1,8% in 1983).
Braks wil nu
ook heffing
op graan
DEN HAAG Minister Braks
(Landbouw) wil een „super
heffing" voor graan, om daar
mee het enorme graanover
schot in Europa terug te drin
gen. Boeren die teveel graan
aanbieden zullen door deze
heffing mee moeten betalen
aan de grote overschotten, zo
meent Braks. De bewindsman
zei dit gisteren voor de
AVRO-radio, aan de voora
vond van het Europees land-
bouwberaad. Braks steunt het
besluit van de Europese Com
missie voor een verlaging van
de graanprijzen. Voor een quo
tering met hogere prijzen voelt
hij niets. Beter is volgens hem
dat de prijzen worden ver
laagd, met als gevolg meer so
ciale uitkeringen. Een oplos
sing om snel de graanover
schotten weg te werken is er
volgens Braks niet. Op de lan
gere termijn zijn er mogelijk
heden voor de alcoholproduk-
tie uit granen (als brandstof
voor transport).
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BH UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER. RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
CDA wil
opheldering
van Van
Aardenne
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Direct na de
zomervakantie moet minister
Van Aardenne in de Tweede
Kamer tekst en uitleg komen
geven over zijn briefwisseling
met de commissarissen van de
Koningin Kremers (Limburg)
en Van Agt (Brabant) over de
vestigingsplaats van nieuwe
kerncentrales.
De CDA-fractie neemt geen
genoegen met de brief die Van
Aardenne daarover vrijdag
naar de Kamer stuurde. Eer
der kondigde de PvdA-fractie
al aan Van Aardenne ter ver
antwoording te willen roepen.
De woordvoerder van de
CDA-fractie verklaarde dat er
na die brief nog wat vragen
zijn blijven liggen. Het CDA
wil met name weten waarom
de minister zo lang wachtte
voor hij de Kamer inlichtte.
D'66-fractieleider Maarten
Engwirda vindt dat de Tweede
Kamer het aftreden van mi
nister Van Aardenne moet ei
sen, omdat deze bewindsman
in de affaire rond de twee nog
te bouwen kerncentrales de
Kamer heeft misleid.
„Van Aardenne heeft, na de
RSV-affaire, opnieuw de re
gels overtreden. Als er geen
nieuwe gegevens boven tafel
komen, en dat acht ik zeer on
waarschijnlijk, dan moet er
een motie van wantrouwen
komen", aldus Engwirda giste
ren voor de Avro-radio.
Uit de brief aan Van Agt en
Kremers. commissarissen van
de koningin in Brabant en
Limburg, kan Engwirda niet
anders concluderen dan dat de
beide kerncentrales al zijn
weggegeven, zonder dat de
plaatselijk bevolking zich
daarover heeft kunnen uit
spreken. De brief kwam boven
water na de diefstal van een
actiegroep, die daarbij enkele
postzakken van het ministerie
van economische zaken buit-
maakte.
ïn het voetspoor van hon
derdduizenden landgenoten
trekt een van onze verslag
gevers er gedurende de va-
kan tietijd in eigen land op
uit om een zeer persoonlij
ke impressie te geven van
zomerse evenementen vol
vakantievertier. Gisteren
ging dagjesmens Leo Thu-
ring naar de Hoge Veluwe.
Dit nationale park biedt
voor een entreeprijs van
f 6,00 (kinderen f 3,00)
zijn bezoekers bijzonder
veel. Het jachtslot St.-Hu-
bert us kan gratis bezocht
worden tussen 10.00 en
12.00 uur en 14.00 en 17.00
uur. Ook het museum Kröl-
ler-Müller met een fantas
tische collectie schilderijen
van Vincent van Gogh en
een beeldentuin kan gratis
bezichtigd worden tussen
10.00 en 17.00 uur. Tot 18 au
gustus warden er om 10.30
uur en 13.30 uur kosteloze
natuurwandelingen onder
begeleiding gemaakt. Men
kan ook gratis gebruik ma
ken van de witte fietsen,
die men aantreft bij het be
zoekerscentrum en bij de
Koperen Kop. Parkeren
van een auto kost f 5,00.
Hoenderloo en de Hoge Velu
we vormen een Siamese
tweeling, die vanwege eigen
belang voorgoed aan elkaar
zitten vastgebakken. Het
dorp zelf stelt weinig voor:
wat schots en scheve straten,
die tegen het groen optornen
en in de huizen een diepgelo
vige gemeenschap, die door
de bomen almaar het bos
blijft zien. Het Spelderholt,
de Schenkelhui, het Leesten
en het Lierderwoud zijn op
deze broeiwarme dag des He
ren vluchtplaatsen voor dol
gedraaide Randstad-kinde
ren, die bevreesd de overdrij
vende wolkenvelden turven
en luisteren naar het zoemen
van de transis-tor. Het is het
enige insekt, dat een Neder
lander nog bij naam kent.
Dit geschiedde op uitdrukke
lijk bevel van Hel ene Muller,
die diep in haar hart de mens
een storende ontsiering van
de natuur vond. Als zij door
het park reed moesten de ar
beiders bij haar nadering on
verwijld in het hakhout ver
dwijnen en daar wachten,
totdat zij uit het gezicht ver
dwenen was.
Op 14 december 1938 stierf
deze heerseres van Hoender
loo en werd haar broze li
chaam, versierd met denne
groe n en witte rozen op een
boerenwagen naar de Franse
Berg gebracht, waar Helene
Muller acht jaar daarvoor
haar laatste rustplaats zorg
vuldig had uitgekozen.
In dit gebied vol grillige
zandverstuivingen, lappen
naaldhout, heidevlakten en
hectaren vol onbuigzaam
buntgras kocht Anton Kröl-
Ier in de crisisjaren een jacht
terrein van 6000 ha, dat hij
door een dorpssmid liet om
rasteren. De weg van Otterlo
naar Hoenderloo had hij te
voren door zijn personeel la
ten afsluiten. Als schadeloos
stelling bood hij de Staat der
Nederlanden vervolgens een
nieuwe asfaltweg aan. die als
een lasso rondom zijn privé-
tuin werd geworpen.
Kröl Iers vrouw was Helene
Muller, een uitzonderlijk ei
genzinnige dame van Duitse
afkomst, die haar leven lang
in kunst grossierde. Om haar
gestadig uitdijende verzame
ling een passend onderdak te
geven ontbood ze de architect
Behrens uit Berlijn. Deze ge
degen Germaan ging onver
vaard aan de slag. maar toen
hij zijn ontwerp gereed had
aarzelde de opdrachtgeefster.
Om aan haar onzekerheid
een einde te maken liet An
ton Kröller toen het ontwerp
op ware grootte in hout en
zeildoek nabouwen en in de
verlangde kleuren schilde
ren. Het gevaarte werd ver
volgens op rails gezet en elke
dag door een groep landar
beiders verder het park inge
duwd. Helena was het name
lijk niet eens over de plek
waar haar kunstschatten het
beste tot hun recht zouden
komen. Na enkele weken
keurde ze de plannen van
Behrens alsnog af en nam zij
Ludwig Mies van der Rohe
in de arm. die op zijn beurt
een bordkartonnen slot op
ware grootte liet optrekken.
Ook dit ontwerp kon na enig
familieberaad haar goedkeu
ring niet wegdragen.
Toen kwam de befaamde Ne-
derlande bouwmeester Berla-
ge op de proppen. Hij kroop
achter zijn tekentafel en had
na zes jaar een alleraardigst
optrekje rond. waarin de le
gende van St.-Hubertus tot in
de kleinste details verwerkt
was. Het gewei met het lich
tend kruis daartussen, waar
van in deze legende sprake
is. bepaalde niet alleen de
vorm van het pand. maar
kwam ook als een repeteren
de breuk terug in het meubi
lair, het houtsnijwerk en
zelfs in het linnengoed. Ber
lage ontwierp eveneens de
bijgebouwen, waarvan de
stallen wél centraal ver
warmd waren, de binnenver
trekken echter niet.
Zevenenveertig jaar na haar
dood breng ik een bezoek
aan het Hubertusslot. Op het
moment dat ik aanbel, is het
doodstil op de binnenplaats.
In de hal staan reeds drie
mensen te wachten op de
rondleiding met uitleg. Maar
de gids talmt en zegt knorrig:
„Vier mensen maar. Dat is
weinig. Gisteren had ik nog
een groep van zeventig men
sen". Na enige minuten
maakt hij dan toch een ver
lossend alla-gebaar en begint
aan zijn inleiding: ..Zo staat u
dan momenteel in de hal van
het jachtslot St.-Hubertus. dat
is gebouwd door de architect
Berlage op verzoek van de
familie Muller. Als u nu even
naar boven kijkt, ziet u een
gebrandschilderd raam
Ik kijk naar boven en zie in
derdaad dat het raam er is.
Ik had trouwens niet anders
verwacht, want hij lijkt mij
er de man niet naar om zich
een poets te permitteren
„Dit raam brengt de legende
van St.-Hubertus treffend in
beeld", vervolgt de gids. ,.u
dient namelijk te weten, dat
hij in dit deel van de Veluwe
heeft geleefd. Hij was een
nogal ruw personage, die zijn
pijlen afschoot op al het wild.
dat hij tegenkwam. U ziet dat
afgebeeld op het meest linkse
raam. Dat is dus van u uit ge
zien het meest rechtse raam
Op dat moment wordt er aar
zelend gebeld. De gids onder
breekt zijn uitleg en stevent
met vieve pas naar de deur.
waarachter zich vijftien zacht
zoemende dames hebben op
gesteld. De voorste, die in elk
geval aan haar omvang reeds
een duidelijk overwicht op
de rest ontleent, loopt kor
daat de hal in en roept:
„Aansluiten, dames. Om ui
terlijk twee uur moeten we
aan de lunch zitten
Enkele seconden later klapt
de gids in zijn handen en de
clameert hij rolvast: „Zoals ik
zo juist reeds aan meneer en
die drie dames heb verteld,
staat u momenteel in de hal
van het jachtslot St -Huber-
tus. dat is gebouwd door de
architect Berlage op verzoek
van de familie Muller. Als u
nu even naar boven kijkt,
ziet u een gebrandschilderd
raam, dat de legende van St.-
Hubertus treffend in beeld
brengt".
Nee, aan die gids zal het
waarachtig niet liggen, wan
neer de legende van St.-Hu-
bert us onverhoopt volgende
geslachten niet gaaf bereikt.
LEO TH L'RING
