Xander Hunf eld: „Ik ben geen bekende
componist, maar dat geeft toch niet"
O
Nederlandse
speelfilm weer
belangrijker
voor bioscopen
Oude Kerk Amsterdam
in financiële zorgen
Grond water verkenning van TNO in nieuwe BV
Expositie van werk industrieel
ontwerper Castiglioni
bioscopen
dagpuzzel
KUNST
CeidócSommit
DINSDAG 2 TULI1985 PAGINA 8
PHILIPPE NOYER
OVERLEDEN
CANNES In Cannes is op 15 juni
de Franse schilder Philippe Noyer
overleden, zo hebben familieleden
van de schilder gisteren bekend ge
maakt. Noyer werd 68 jaar. Hij was
al lange tijd ziek. De in Lyon gebo
ren Noyer behoorde na de tweede
wereldoorlog tot de bekendste kuns
tenaars in de Parijse wijk Saint Ger
main des Prés. Vervolgens vestigde
hij zich aan de Amerikaanse west
kust waar hij zich vooral bezighield
met portretschilderingen van film
sterren die onder contract stonden
van de maatschappij 20th Century
Fox. Begin dit jaar publiceerde de
„Bibliothèque des Arts" aan over
zicht van Noyers werken.
Van Vlijmen benoemd tot
intendant Operastichting
DEN HAAG Minister Brinkman
van WVC heeft de componist Jan
van Vlijmen per 1 september 1986
voor een periode van vijf jaar be
noemd tot intendant van de Neder
landse Operastichting. De huidige
intendant, Hans de Roo, zal zijn
werkzaamheden dan op eigen ver
zoek neerleggen. Van Vlijmen,
thans nog directeur van het Ko
ninklijk Conservatorium, zal reeds
op 1 augustus van dit jaar in dienst
treden van de Operastichting om
zich te oriënteren op zijn toekom
stige functie en om werkzaamhe
den te verrichten ter voorbereiding
van de programmering vanaf sep
tember volgend jaar.
Treincoupé's als donkere kamers
DEN HAAG Van 8 tot en met 21 juli kunnen treinrei
zigers op het traject Amsterdam-Den Haag-Rotterdam-
Dordrecht de sensatie beleven zich in een camera obscura
(donkere kamer) te bevinden. De Stichting De Appel
Amsterdam heeft in samenwerking met de Nederlande
Spoorwegen 2 tweedeklas-coupé's ingericht als het bin
nenste van een camera. Via een kleine uitgespaarde ope
ning in de overigens hermetisch geblindeerde coupé's
wordt de buitenwereld ondersteboven in de coupé's ge
projecteerd. Als de trein rijdt bevinden de reizigers zich
in een voortdurend bewegend halfduister en op z'n kop
staand landschap. Als de trein stilstaat houdt de projectie
uiteraard ook op te bewegen. De Stichting De Appel be
veelt voor een maximaal effect van de belevenis aan met
niet meer dan vier reizigers in de betreffende coupé's
plaats te nemen. Deze kunstzinnige dienstregeling
„draait" zeven dagen per week, zij het op slechts een be
perkt aantal ritten in beide richtingen. De kunstdienstre
geling is zowel bij De Appel (Brouwersgracht 196, Amster
dam) als bij de spoorwegen te verkrijgen.
Nieuwe expositie
Scheepvaart
museum
Het Zweedse schip
„Lejonet" voer
anno 1674 op het
toenmalige IJ voor
Amsterdam. Schryf-
meester, teykenaer
en schilder Lodolf
Bakhuizen fixeerde
dat moment in olie
verf. Vandaag is in
het Nederlands
Scheepvaartmu
seum in Amsterdam
een tentoonstelling
van zijn werk geo
pend, die voort
duurt tot 26 augus
tus.
EUROPEES ORKEST SPEELTENTROPY'
AMSTERDAM De 36-jarige Amstelveense compo
nist Xander Hunfeld kan het precies uitleggen en hij
doet dat ook, rustig, weloverwogen en doelbewust:
„Entropy. En wat dat betekent. Mate van chaos in de
natuur. Ik kan het vergelijken met een kop koffie.
Als het nog heet is, jagen de moleculen doorelkaar,
maar naarmate de koffie afkoelt, wordt dat minder,
tot de moleculen in rust zijn. Dat is entropy".
Het honderd man sterke
Jeugdorkest, afkomstig uit 18
Europese landen, heeft Entro
py op het programma staan,
voor uitvoeringen in Straats
burg, Davos, Bazel, München
en op 5 juli in de Rotterdamse
Doelen. Hunfeld: „Straatsburg
en München liggen me wat te
ver, maar naar Rotterdam ga
ik zeker". Hunfeld verraadt
geen buitensporige nieuwsgie
righeid, hij verraadt overigens
niets of maar heel weinig van
wat hem tot componeren
dwingt en wat hem emotio
neel bezighoudt. Hij beperkt
zich tot logische verklaringen,
beminnelijk uitgesproken uit
leg: duidelijk een jongen met
een goede opvoeding. „Com
poneren, dat is ook muziek-
maken, is deel van je existen
tie; je kunt dat niet negeren",
legt hij uit.
Hunfeld is geen liefhebber
van artistiek vertoon; hij
heeft een nette betrekking bij
een verzekeringsmaatschappij
in Amsterdam als afdeling
schef en het componeren
blijft beperkt tot de avond
uren. „En niet eens elke dag.
Als iets me boeit, probeer ik
dat in muziek uit te drukken.
Maar het moet eerst in m'n
hoofd rijpen voor ik aan het
werk ga. En dén kan het hard
gaan; zo opeens, als ik me ge
ïnspireerd voel. En dan komt
er een moment waarop ik
denk: zo is het af. Niks meer
aan doen, klaar".
Opleiding
Zoon van een chirurg, een
van de tien kinderen (negen
jongens en één meisje) kreeg
Xander Hunfeld een gedegen
vooropleiding. Atheneum,
met buiten de schooluren sol
fège en pianoles. Hunfeld:
„Maar mijn ouders waren ook
al muzikaal, m'n vader die pi
anospeelde als hij tijd had ze
ker. Er was altijd muziek in
huis en uitsluitend klassiek".
Na het Atheneum en militaire
dienst vond Xander Hunfeld
geen passend antwoord op de
vraag wat hij nu verder
moest. Voor een medische
studie zat zijn Atheneum-pak
ket niet goed en Xander
meldde zich bij een uitzend
bureau. „Ik kreeg een baan
bij dit verzekeringsbedrijf en
het beviel wederzijds zo goed,
dat ik er maar ben gebleven.
Onderhand ging ik in 1979
naar het Amsterdamse Swee-
linck Conservatorium en 's
avonds studeerde ik als
Xander Hunfeld.
hoofdvak compositie en als
bijvak piano; die opleiding
heb ik dit jaar afgrond en vol
gend jaar kan ik rekenen op
de aantekening prijs voor
compositie".
Filosofie
Hunfeld doet
ziek maken, hij interesseert
zich voor filosofie en met
name Oosterse denkbeelden
hebben zijn belangstelling.
„Ik vind het prettig om Oos
terse beelden in Westerse mu
ziek om te zetten, dus met de
Westerse compositietechniek.
Zo is ontstaan „Nirwana", dat
bestaat uit vier zelfstandige
stukken respectievelijk voor
sopraan solo, hobo solo, cello
en piano, gecomponeerd op
een gedicht van Lucebert".
Hunfeld kan heel precies uit
leggen hoe dit werk inelkaar
steekt. Hij werpt cijferreeksen
op tafel en verhoudingen, tot
er geen touw meer aan vast
valt te knopen en slechts een
beeld overblijft: dit werk is
hecht doorkneed tot stand ge
komen en zal wel iets van
rust uitstralen. Hunfeld: „Pre
cies. Net als Mozart aan zijn
vader schreef, dat liefhebbers
een symfonie mooi zouden
vinden en dat musicologen
zouden weten waaróm, zo
komt ook Nirwana over. En
dat geldt zeker ook voor En
tropy, dat in Rotterdam wordt
gespeeld. Men zal dat werk al
na één keer horen al kunnen
nafluiten, of delen eruit".
Indruk
Hunfeld, die geen uitgespro
ken artistieke indruk maakt,
maakt zich ook niet druk over
nieuwe compositietechnieken
en het omverwerpen van wat
oud is. „Ik schrijf op gewoon
muziekpapier, met de gebrui
kelijke sleutels en voortekens,
iedereen die noten kan lezen,
kan mijn muziek ook spelen.
Ik heb het altijd een beetje
belachelijk gevonden, dat
sommige hedendaagse compo
nisten een eigen notatie dach
ten te moeten uitvinden. Ik
denk, dat de musici sterk
worden onderschat, dat ze
echt wel aanvoelen wat je be
doelt".
Dat de huidige componisten
de laatste jaren werk maken
dat gemakkelijker door het
publiek wordt geaccepteerd
dan in de jaren zeventig, wil
Hunfeld wel geloven. „Maar
wat ze ook aanvoeren en hoe
ze het noemen, voor mij zitten
we in een periode van neo
classicisme, als een logische
voortzetting van Strawinsky
en zijn tijdgenoten".
Hunfeld is ermee op de hoog
te, dat hij nog geen bekende
figuur is, al is werk van hem
uitgevoerd en ook via de ra
dio uitgezonden. „Maar is dat
dan nodig? Vorig jaar is een
strijkkwartet van me uitge
zonden; het Nederlands Bal
letorkest onder leiding van
Lucas Vis speelde het „Or
keststuk in retrospectieve
zin", in Italië zijn drie op mu
ziek gezette fabels uitgevoerd
en in de IJsbreker in Amster
dam is het Trio Memoria uit
gevoerd".
Koorwerk
„Ik heb", zegt Xander Hun
feld aarzelend, „ook een koor
werk klaar, dat Wedergeboor
te heet, op gedichten van Lu
cebert. Ik heb gewone Neder
landse teksten willen gebrui
ken, dat wordt voor zover ik
weet, nooit gedaan, hoewel
het Nederlands toch zo heel
veelzijdig is". Hunfeld zou het
prachtig vinden als het de
concertzalen zou halen.
„Maar", zegt hij, „het hoeft
ook niet zo héél hard. Ik zou
het prettig vinden, maar het
is geen voorwaarde, dat het
gespeeld wordt. Ik ben nu aan
een koorstuk bezig, dat is nog
lekker aan het broeien".
Ook overdag, want de compo
nist zit ook tijdens werkuren
in afdelingschef Hunfeld.
„Ach, dat kan ook wel. Ik heb
geen werk waarvoor ik dage
lijks op m'n tenen moet lopen
en niemand kijkt er raar van
op, als ik eens wat aanteke
ningen maak. Ja, ze wéten
natuurlijk wel dat ik compo
neer, maar ze doen daar niet
vervelend over; het zou wel
licht anders liggen als ik m'n
werk niet goed deed of zo".
Rustig
Xander Hunfeld gaat rustig
zijn dagelijkse gang, weet zich
verantwoordelijk voor vrouw
en twee kinderen en hij sluit
niet uit, dat er een tijd kan
komen waarin hij zich geheel
aan de muziek kan wijden.
„Misschien als m'n vrouw
weer voor hele dagen gaat
werken, die heeft nu het di
ploma pedagogiek MO-A. En
ik zou muzieklessen kunnen
geven, dat heb ik vroeger ook
al gedaan". Maar Hunfeld is
zich ook bewust van een leef
patroon dat niet zo gauw valt
terug te schroeven. „Het idee
komt wel eens in me op", zegt
hij verontschuldigend. En
over zijn zanglustige echtge
note, of zij de liederen van
Xander wel eens bij het af
wassen zingt: „Nee. Ze zingt
veel, maar dét niet..." En over
zijn gezicht valt een schaduw
van gedachten.
FRITS BROMBERG
AMSTERDAM „De Oude Kerk in vogelvlucht" heet
het boekje waarmee het bestuur van de stichting van
deze kerk aandacht wil vragen voor dit „oudste monu
ment van Amsterdam". Het boekje geeft in „vogel
vlucht" een beeld van deze Amsterdamse kerk en zijn
geschiedenis.
Het stichtingsbestuur hoopt met dit met foto's geïllustreerde
werkje hernieuwde belangstelling voor de kerk te wekken. De
Oude Kerk verkeert namelijk in financiële nood. De restauratie,
die van 1951 tot 1979 duurde, heeft 26,5 miljoen gulden gekost.
Toen dat geld op was heeft de overheid gezegd „en nu geen cent
meer", terwijl de restauratie eigenlijk nog niet geheel is voltooid.
Er zijn nog tal van detailrestauraties te verrichten, heeft het be
stuur laten weten.
Sedert 1979 is de kerk weer volledig in gebruik. Elke zondag
worden er kerkdiensten gehouden, maar het monument heeft
ook een plaats in het sociaal-cultureel gebeuren in de hoofdstad
ingenomen. Er zijn concerten, vooral op het beroemde achttien-
de-eeuwse orgel van Vater, toneelvoorstellingen, tentoonstellin
gen, congressen en grote en kleine vergaderingen. Toch krijgt
de Oude Kerk geen subsidie, zoals de Nieuwe Kerk elders in de
stad (jaarlijks 300.000 gulden).
De stichting heeft nu om de problemen te kunnen oplossen de
gemeente Amsterdam om een onderhoudssubsidie gevraagd, en
dezer dagen wordt begonnen met een fondswervingsactie. Bo
vendien zal de mogelijkheid \yorden geopend voor particulieren
en instellingen om zich op te geven als begunstiger of donateur
van de kerk.
Spoliansky dood
LONDEN De filmcomponist Mischa Spoliansky is op 86-jari-
ge leeftijd overleden in zijn woning in Londen. De in Rusland
geboren Spoliansky woonde sinds 1934 in Londen. Spoliansky
was goed bekend in Berlijn voordat hij vluchtte toen Hitier aan
de macht kwam. Hij schreef liederen voor Mariene Dietrich en
andere artiesten die optraden in cabaret en musicals. Films
waarmee hij naam maakte zijn Sanders of the River van Zolta
Korda met in de hoofdrol Paul Robeson, The Gost goes West
van Rene Claire met Robert Donat en Saint Joan met Jean Se-
berg van Otto Preminger.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
DELFT De Dienst Grondwaterverkenning van TNO
is onlangs ondergebracht in een nieuwe besloten ven
nootschap onder de naam Delft Geophysical BV. Hier
toe is een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen
TNO, de Koninklijke Nedloyd Groep NV, Oranje Nas
sau Energie BV en Bever Investments CV.
Binnen de nieuwe BV moeten een aantal activiteiten van de
Grondwaterverkenning worden gecommercialiseerd. Het is de
bedoeling dat Geophisical zich gaat bezig houden met aardwe-
tenschappelijke diensten en het ontwikkelen van aardweten-
schappelijke technologie. In totaal zijn 65 medewerkers van
TNO betrokken bij deze afsplitsing. Er wordt in de toekomst nog
een aantal nieuwe medewerkers aangetrokken.
Recordprijs voor ets Rembrandt
Bij het veilinghuis Sotheby's in Londen is een zeldzaam exemplaar, een vierde druk van een ets van
Rembrandt, verkocht. De ets, voorstellende Abraham Francen die een vriend van de kunstschilder
was. leverde een recordbedrag op van 193.600,-. Voor zover bekend zijn maar elf van deze etsen
over de wereld in omloop gebracht.
DEN HAAG Het Haags Ge
meentemuseum schenkt van 6
juli tot 26 augustus aandacht
aan het werk van de Italiaanse
industrieel ontwerper Achille
Castiglioni.
Dat gebeurt in een expositie
waarvoor de 76-jarige Casti-
glione originele constructies
ontwierp en waarmee een vro
lijk circus wordt aangericht.
dat eerder in Wenen, Berlijn,
Milaan, en Zürich werd opge
voerd, nu in Den Haag wordt
opgetrokken en vervolgens
naar Mardrid reist om aanslui
tend in het Centre Pompidou
in Parijs zijn tocht door Euro
pa te beëindigen.
Italiaanse ontwerp die nog
steeds weet te verbazen. Zelf
zegt hij ter toelichting van zijn
werkwijze, dat hij uitgaat van
de overtuiging dat een goed
ontwerp een logische vorm
heeft.
Castiglioni houdt zich al meer
dan veertig jaar bezig met
vormgeven voor de industrie:
radio- en afspeelapparatuur.
sanitair, medische instrumen
ten, verlichting en meubelen.
Vele van zijn ontwerpen zijn
klassiek geworden en hebben
een plaats in de belangrijkste
collecties van Europa. Hij ver
wierf internationale faam en
vele prijzen. Heel wat van de
produkten die hij ontwierp,
zijn nog verkrijgbaar.
Hij deed ook veel ervaring op
met (kunst)licht als ruimte
scheppend element bij beurzen
en tentoonstellingen, als ver
volmaking van het interieur.
De vraag naar het gebruik van
het ding maakt voor Castiglio
ni het ontwerpen interessant,
of het nu gaat om een koptele
foon, een mayonaiselepel, een
stofzuiger of een tafellamp.
Goethe-prijs van de
stad Frankfurt
voor Golo Mann
FRANKFURT De Goethe-
-prijs van de stad Frankfurt is
toegekend aan de historicus
Golo Mann (76). De jury, on
der voorzitterschap van burge
meester Walter Wallman, ken
de Mann de prijs toe omdat de
werken van de historicus
„voor de Duitsers hun her
haaldelijk misvormde geschie
denis weer toegankelijk heeft
gemaakt". De prijs, 50.000
mark, zal op Goethe's geboor
tedag, 28 augustus, aan Mann
worden overhandigd
AANTAL BEZOEKERS BLEEF DALEN
AMSTERDAM Nederlandse speelfilms hebben vorig jaar
weer veel meer dan anders de gang van zaken bij de bioscopen
in ons land bepaald. Dat blijkt uit het jaarverslag 1984 van de
Nederlandse Bioscoopbond.
Het aantal bioscoopbezoekers daalde vorig jaar van 21,6 miljoen
(in 1983) tot ongeveer 17,4 miljoen. Het bezoek aan Nederlandse
films steeg daarentegen van een aandeel van 14,5 procent in
1983 tot 19,3 procent (bijna een op de vijf bezoekers) vorig jaar,
aldus het NBB-jaarverslag.
De financiële cijfers tonen eenzelfde beeld: de bruto-recettes der
bioscopen bedroegen vorig jaar ruim 160 miljoen gulden (in 1983:
circa 196 miljoen). De Nederlandse films zorgden in 1984 voor
een omzet van circa 31 miljoen gulden tegen 28 miljoen in het
jaar daarvoor. Een woordvoerder van de bond verklaarde nog
geen cijfers te hebben over de eerste maanden van 1985.
De meest bekeken Nederlandse films in 1984 waren Ciske de
Rat en Schaties, zo blijkt uit het jaarverslag. Het totale aantal
bioscopen bedroeg eind vorig jaar 486 met een gemiddeld aantal
zitplaatsen van 258. Er werden 328 nieuwe hoofdfilms (12 Ne
derlandse) uitgebracht tegen 312 in 1983.
Sluiten
De Bioscoopbond presenteerde in maart van dit jaar een rapport
van de Nehem (Nederlandse Herstructurerings Maatschappij),
waarin onder meer wordt geadviseerd een aantal bioscopen te
sluiten vanwege de slechte gang van zaken. Verwezen werd
naar de situatie in Frankrijk waar het aantal bioscopen in enke
le jaren met twintig procent daalde.
De uitvoering van de aanbevelingen in het Nehem-rapport is in
voorbereiding. Ongeveer 3.000 mensen werken in het Neder
landse bioscoopbedrijf. De meeste medewerkers werken op part-
-time basis. De bioscopen trachtten tot nu toe vergeefs de neer
gaande lijn (onder andere veroorzaakt door de televisie, de op
komst van video en de dalende koopkracht van jongeren) om te
buigen. Maatregelen als een goedkoop tarief op maandagen hiel
pen echter niet.
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
straat 6, tel. 01720-20800): Pas-
KINDERVOORSTELLING
EUROCINEMA I: Donald Duck
in het wilde westen (al); 14.00.
(12); 14.30. 19.00. 21.15. LIDO
en STUDIO (Steenstraat 39,
tel.124130): Passage to India
(al); 20.00. Best defence (al);
i (12); 14.30, 19.00. 21.15.
(16); 14.30, 19.00, 21.15. REX
14.30; 19.00, 21.15.
NOORDWIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56, tel.
01719-12800): Geen opgave.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
The killing lields (12); wo.
14.45, 19.00, 21.15. ma. di.
19.00, 21.15. CITY THEATER
II: Hot bubblegum dikke liefde
tijden zie City I. behalve za.
14.45.
KINDERVOORSTELLING
CITY THEATER: Sjors
Sjimmie in het land der reuz
20.00.
KINDERVOORSTELLING
Never ending story; wo. 15.45.
Billy Turf tegen Kwel; wo.
14.00.
WASSENAAR ASTRA: Betrayl
463500): Witness (12); 14.00,
(naast Centraal Statio
CINEAC 1 (Buitenhof 20, tel.
630637): Runaway (12); 14.00,
18.45, 21.30. CINEAC 2: Be-
vorly Hills cop (al); 14.00, 18.45,
21.30. CINEAC 3: 48
(16); 18.45, 21.30. ma. dl. 14.00.
EUROCINEMA (Leyweg 910,
tel. 667066): Duin (12); 14.00,
20.00. METROPOLE 1 (Carne-
gielaan, tel. 456756): De laatste
haai (16); 18.45, 21.30. ME
TROPOLE 2: A passage to India
14.00, 18.45, 21.30. METRO
POLE 5: Filmzomer '85: The
French connection 1 2; ma.
Storia di piera (16); di. Blow up;
wo. 18.45, 21.30. ma. 14.00,
19.45. ODEON 1 (Herengracht
13, tel. 462400): Battle rage (16);
13.45. 18.45, 21.30. ODEON 2:
Histoire D'O (18); 13,45, 18.45,
21.30. ODEON 3: Beverly Hills
cop (al); 13.45, 18.45,
defense (al); 14.00, 18.45, 21.30.
HAAGS FILMHUIS (Denneweg
56, tel. 459900): Zaal 1: A bell
for Nirwana (16); 19.45, 21.45.
Zaal 2: Les visiteurs du soir;
ma. Top hat; di. To have and to
FIGUURPUZZEL
In elk vakje dient een letter te worden
Ingevuld, waardoor vanaf de buiten
rand naar het midden 16 woorden
van 4 letters van navolgende beteke
nis verkregen kunnen worden:
1 watervlakte;
2 wending;
3 roofvogel;
5 zanggroep;
6 zwart paard;
7 smerig;
8 Europeaan;
9 zanikpot;
10 merk van gehalte op goud of zll-
OPLOSSING
Max® 9t :J9>|O SI :JOM
►i Joio ci Linmj zi ünnA u :jne>j
01 Unaz 6 üoon 9 MooB uooiu 9
üoosj g ueiq t üaiB e Ue®* z üeaiu 1
