Gorbatsjov zet rivaal
Romanov uit Politburo
1318 Z-Hollanders
roepen 'Alioy'!
Crisisbeleid Peres
gaat Israëliërs niet in
koude kleren zitten
Washington wil vliegveld van Beiroet isoleren
Polen
accepteren
hogere
vleesprijzen
Dure grap over bom
Ex-gijzelaars op weg naar de VS
Forse prijsstijgingen in Israël
BUITENLAND
£cidóc(3owuvnt
DINSDAG 2IULI1985 PAGINA 5
Onderzoek tegen
artsen van Biko
JOHANNESBURG Het medisch tucht
college in Zuid-Afrika heeft gisteren het
onderzoek heropend tegen twee artsen in
overheidsdienst, die de zwarte leider Steve
Biko kort voor zijn dood in 1977 hebben on
derzocht. Biko. leider van de zwart bewust
zijnsbeweging. stierf in 1977 in een politie
cel in Pretoria. De artsen wordt schending
van het beroepsethiek ten laste gelegd om
dat ze de zwaar gewonde Biko niet vol
doende onderzocht zouden hebben en geen
bezwaar hadden gemaakt tegen het trans
port van de gevangene. Biko werd geboeid
en naakt in een open vrachtwagen van
Port Elizabeth naar Pretoria vervoerd, een
afstand van 840 kilometer. Hij overleed aan
hoofdletsel, opgelopen tijdens verhoren.
IRA-leden moord
ten laste gelegd
LONDEN In een zwaar bewaakte
Londense rechtszaal zwaaiden en glim
lachten gisteren de zeven IRA-leden
naar het publiek, terwijl de rechtbank
moord tenlaste legde in verband met de
bomaanslag vorig jaar oktober op een
hotel in Brighton.
De hoofdverdachte, de 34-jarige Patrick
Magee, bleef schijnbaar onaangeroerd
toen hij verantwoordelijk werd gesteld
voor de dood van vijf mensen in het ho
tel. waar op dat moment de conservatie
ve partij vergaderde. Premier Thatcher
ontsnapte bij de bomaanslag ternauwer
nood aan de dood.
De rechter heeft het voorarrest tot don
derdag verlengd.
Huisvrouw
wint
zeven miljoen
HANNOVER Een
huisvrouw uit een stadje
in de buurt van Hanno
ver heeft in de Westduit-
se lotto bijna zeven mil
joen mark gewonnen.
De „rijkste lottospeelster
aller tijden'' had vier
mark ingezet en kreeg er
6.971.210.90 mark voor
terug. Het is het hoogste
bedrag dat ooit in Europa
aan één persoon werd
uitgekeerd
Nederlandse
antropoloog opgepakt
in Zuid-Afrika
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse vei
ligheidspolitie heeft vorige week de Neder
landse antropoloog Klaas de Jonge gearres
teerd op grond van art. 29 van de wet op de
binnenlandse veiligheid, zo heeft de advocate
van De Jonge in Johannesburg meegedeeld.
Op grond van dat artikel mag de politie ver
dachten voor onbepaalde tijd in afzondering
vasthouden De Jonge werkte als docent in
Zimbabwe. Volgens vrienden was hij in Zuid-
-Afrika voor een kort bezoek in verband met
een sollicitatiegesprek.
MOSKOU Grigori Ro
manov, eens beschouwd
als kandidaat voor het lei
derschap van de Sovjet-
Unie, maakt sinds gisteren
geen deel meer uit van
het Politburo. Volgens het
officiële persbureau Tass
heeft de 62-jarige Roma
nov „om gezondheidsre
denen" verzocht te wor
den ontheven van zijn
functie in het Politburo,
het belangrijkste macht
sorgaan in de Sovjet-Unie.
Maar volgens politieke
waarnemers betekent de
„vrijwillige" terugtreding
dat een machtsstrijd in het
voordeel van Gorbatsjov
is beslecht.
Al eerder dit jaar werd in
Moskou gesuggereerd dat Ro
manov wel eens in ongenade
zou kunnen vallen door zijn
De komende en gaande man in het Russische Politburo: Roma
nov (r) werd verwijderd. Eduard Shevarnadze (I) tot volledig lid
benoemd.
aanhoudende meningsver- batsjov tot partijleider in
schillen met Gorbatsjov over maart, verdween Romanov
economische vraagstukken, dan ook langzamerhand uit de
Sedert de benoeming van Gor- publiciteit. Na de ..overwin
ningsparade" van 9 mei was
hij zelfs niet meer in het open
baar verschenen en vorige
maand bekritiseerde Gorbats
jov openlijk Romanovs econo
mische beleid als voormalig
partijleider in Leningrad.
Het feit dat Romanov ook als
secretaris van het centraal co
mité is afgetreden, zou beteke
nen dat zijn rol in de Sovjet-
politiek helemaal is uitge
speeld. Waarnemers noemen
het tempo waarin Gorbatsjov
wijzigingen in de leiding aan
weet te brengen „opmerke
lijk". De plaatsvervanger van
Romanov, E. Schevardnadze,
is door Gorbatsjov in het ver
leden geprezen voor zijn harde
aanpak van corruptie in Geor
gië.
Het plenum van het Centraal
Comité, het „parlement" van
de communistische partij, koos
gisteren B.N. Jeltsin en L.N.
Zaikov tot secretarissen van
het Centraal Comité. Zaikov is
partijleider van Leningrad.
WARSCHAU In Polen
zijn gisteren de prijzen
van het vlees verhoogd
zonder dat daar merkbaar
tegen is geprotesteerd.
Van protestacties van arbei
ders was buiten de fabriek-
spoorten nauwelijks iets te
merken. Wat zich binnen de
fabrieken heeft afgespeeld,
bleef onduidelijk. Een mede
werker van Lech Walesa liet
niettemin weten dat de lei
der van het verboden vak
verbond Solidariteit „zeer te
vreden was over de houding
van de arbeiders" op de Le-
nin-scheepswerf. het bedrijf
waar Walesa zelf werkzaam
is. Volgens onbevestigde be
richten zou het op de
scheepswerf tot werkonder
brekingen zijn gekomen. So
lidariteit had overigens niet
opgeroepen tot stakingen.
GEEN VLUCHTEN MEER TUSSEN VS EN LIBANON
WASHINGTON De rege-
ring-Reagan heeft gisteren
stappen gezet om het vliegveld
van Beiroet voor het interna
tionale luchtverkeer te sluiten
totdat het terrorisme in de Li
banese hoofdstad is uitgescha
keld. Alle Amerikaanse vluch
ten, zowel van passagiers als
goederen, naar Beiroet zijn ge
staakt. Washington zal de an
dere landen, waaronder ook
de Sovjet-Unie, verzoeken om
dit voorbeeld te volgen. Bo
vendien mag de Libanese
luchtvaartmaatschappij Middle
East Airlines niet meer landen
in de VS. Tevens overweegt
Washington maatregelen te
nemen tegen opleidingskam
pen van terroristen in het
Midden-Oosten.
De veiligheidsadviseur van de
Amerikaanse président. Ro
bert McFarlane, verklaarde
met betrekking tot mogelijke
andere maatregelen dat er
twee of drie strategische plaat
sen in het Midden-Oosten zijn,
die wellicht doelwit zouden
kunnen worden van Ameri
kaanse maatregelen. McFarla
ne weigerde hier nader op in
te gaan. Een anonieme func
tionaris van het Witte Huis zei
dat „wij zijn er niet op uit zijn
de sji'iten te straffen, maar wel
willen wij wel de mensen
straffen die kapingen uitvoe-
De Israëlische minister van
defensie, Rabin, verklaarde
gisteren dat Israël binnen 48
uur ruim 300 van de 735 Zuid-
libanese gevangenen zal vrijla
ten. Het besluit houdt geen
verband met de vrijlating van
de 39 Amerikanen, aldus Ra
bin. Enkele uren na het ver
trek van de 39 Amerikaanse
gijzelaars uit Libanon, braken
in West-Beiroet gevechten uit
Shultz: VS kennen
identiteit van twee kapers
NEW YORK De Amerikaanse minister van buitenlandse za
ken, George Shultz, heeft gisteravond verklaard dat de Ameri
kaanse regering de identiteit kent van twee sji'iten, die op 14
juni een TWA-vliegtuig kaapten. Hij verzekerde dat de VS hen
zal „vervolgen". De Amerikaanse regering zal allereerst probe
ren hen voor de rechter te brengen. „Maar als dat niet lukt, zul
len wij andere stappen nemen", zo Shultz. Hij wilde daarbij
evenwel niet ingaan op de vraag wat deze andere stappen zou
den inhouden. Shultz zei verder dat de vrijlating van de 39 gijze
laars de hoop heeft versterkt dat ook de zeven ontvoerde Ame
rikanen, die nog altijd ergens in Libanon worden vastgehouden,
spoedig vrijgelaten zullen worden.
LONDEN Een diplomaat uit Oman die op de Londense
luchthaven Heathrow een tas overhandigde aan een veilig
heidsagent met de mededeling „daar zit een bom in", heeft
van een rechter een boete van 150 pond opgelegd gekregen.
De 40-jarige Abdoel Alqalam bevond z-ich onder de passa
giers die vorige week vrijdag werden geëvacueerd van het
vliegveld, nadat paniek was uitgebroken als gevolg van een
bommelding. Toen de passagiers naar de vertrekhal werden
teruggebracht, liep de diplomaat naar de balie waar hij een
zwarte tas overhandigde aan de bewaker met de mededeling
dat daar bom in zit. Bij zijn arrestatie verklaarde hij een
grap te hebben willen maken
tussen de sji'itische Amalmili-
tie en strijders van de druzi-
sche Progressieve Socialisti
sche Partij (PSP). De sji'iten
en de druzen waren in het
verleden bondgenoten in de
strijd tegen de christelijke mi
lities. Sinds het Amal-offensief
tegen de Palestijnen in de
vluchtelingenkampen in bei-
roet staan beide groepen ech
ter met elkaar op gespannen
voet.
Na ruim twee
weken gijzeling
zag de
Amerikaan
Blake
Synnestvedt
zijn vrouw
Jane gisteren
weer terug in
Wiesbaden.
WIESBADEN De
meesten van de 39 Ameri
kaanse ex-gijzelaars heb
ben gisteravond te ken
nen gegeven, dat zij zo
snel mogelijk willen te
rugkeren naar de Vere
nigde Staten. Het besluit
tot vertrek werd genomen
nadat artsen van het
Amerikaanse militair hos-
SMIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
1019) Intussen was agente X-03, alias Theodora
Dubbelsnuf, in een opgewonden gesprek ge
raakt met smidje „Pjotr" Verholen. „Ik dacht
toch écht even, dat ik mijn halfwas-hulpje Karel-
tje Knetter hier naar binnen had zien gaan," zei
hij achterdochtig. „Dan dacht u knap verkeerd."
antwoordde Theodora bits. „Ik weet niet waar
het ventje uithangt. Of denkt U misschien dat ik
hem onder mijn bureau heb verstopt?" „Zo'n
mooie vrouw als U lijkt me daar best toe in
staat," snauwde de smid bits. „En zou U me
misschien dan even kunnen uitleggen wat zich
achter deze deur bevindt?" „Daar liggen
onze schoonmaakartikelen," siste juffrouw Dub
belsnuf. Spinnijdig opende ze de deur en liet de
achterdochtige Verholen een blik werpen op de
bezems en emmers. „Zoals U ziet bevindt uw
hulpje zich niet in deze kast," zei ze vals. „Er
liggen twee dweilen. Als U er bij gaat liggen, zijn
er drie. En maakt U nu maar dat U wegkomt!"
„Zeg, bent U nu heleméèl van de kippen suf-
gepikt!" riep Pjotr boos uit. „Ik laat me door
zo'n stuk doffe ellende als U bent geen dweil
noemenl Ik ga mijn beklag doen bij de directie!
Dien me onmiddellijk aan bij de heren Meyer en
Vijfderibbe!" „Gompeldepip! Nou lach ik me
wezenloos," grinnikte kolonel Plimmp, die alles
door de huistelevisie had kunnen volgen. „Hij
wil Meyer en Vijfderibbe spreken. Dat kan. want
ik ben Meyer en jij bent Vijfderibbe!" En de
kolonel wierp zich op een grote kast, waarin de
BGD allerlei handige vermommingen had onder
gebracht. We zien dus alweer, dat die kerels
van de BGD bepaald niet onderschat moeten
worden.
pitaal in Wiesbaden had
den vastgesteld dat zij in
een goede conditie verke
ren. Met een speciale
chartervlucht van Trans
World Airlines arriveren
de ex-gijzelaars vanavond
om negen uur Nederland
se tijd op het vliegveld
Andrews bij Washington
waar president Reagan
hen persoonlijk zal ver
welkomen. Vervolgens
zullen zij hun reis naar
huis voortzetten.
De 39 ex-gijzelaars zijn giste
ren onderworpen aan een
reeks ingrijpende lichamelijke
en psychologische onderzoe
ken. Uit de eerste resultaten is
gebleken dat de ernstigste ver
wonding, die de medici heb
ben kunnen constateren,
slechts een bijensteek is.
Robert Brown, die met drie
anderen gijzelaars apart van
de overige Amerikanen werd
vastgehouden, vertelde in een
ijzeren cel te zijn opgesloten
waarin ook gewone dieven za
ten. Brown zei in het gekaapte
vliegtuig slecht te zijn behan
deld. In de gevangenis, waar
de behandeling goed was, had
den zijn drie medegijzelaars en
hij geprobeerd de stemming
erin te houden met kaarten en
het vertellen van eikaars le
vensverhalen. Sommigen van
hen weten meer over mij dan
mijn vrouw nu, aldus Brown.
JERUZALEM De Israëli
sche regering heeft gisteren
een serie economische maatre
gelen afgekondigd om de gie
rende inflatie een halt toe te
roepen. Drastische prijsstijgin
gen vormen het hoofdbestand
deel van het bezuinigingspak
ket. Alle goederen en diensten
zijn in prijs verhoogd met 17
procent, terwijl een groot aan
tal produkten nog veel duur
der zijn geworden. Water steeg
82 procent in prijs, electriciteit
53 procent, post en telefoon 40
procent De benzine werd 27
procent duurder. En wat er
nog restte van subsidies op
eerste levensbehoeften is afge
schaft. Dat betekent een prijs
stijging van tussen de 40 en 75
procent voor brood, margari
ne. olie, melkproducten en
vlees.
Voorts is de sjekel, het Israëli
sche betaalmiddel, met 18.8
procent in waarde verminderd
ten opzichte van de dollar. De
lonen van overheidsfunctiona
rissen gaan met 3 procent om
laag en in de komende drie
maanden zal 3 procent van de
ambtenaren worden ontslagen.
En dat is dan nog maar een
deel van de maatregelen.
In de armenwijk van Jeruzalem gingen de mensen de straat op om te protesteren tegen de aange
kondigde prijsverhogingen.
TEL AVIV „Wij Israë
liërs zijn een volk van ma
sochisten", zei vorige
week de cabaretier Doe-
doe Topaz in een veel be
keken televisieprogram
ma. „Bijna dagelijks krij
gen we een lading prijs
stijgingen over ons heen
en we reageren met sch
ouderophalen. Als in
Amerika de prijs van het
brood 2 cent omhoog gaat,
breken er rellen uit. Hier
niet. Hier zeggen* we:
„Anachnoe mistadrim"
(„We redden ons wel")".
Premier Peres en de meeste
ministers van zijn kabinet za
ten op de voorste rij tijdens
Topaz' optreden. Ze moeten,
tegen beter weten in, gehoopt
hebben dat de cabaretier het
bij het rechte eind had. Maar
de eerste reacties op de nieuw
ste economische plannen van
de regering in Jeruzalem laten
zien dat de werkelijkheid an
ders is.
Zolang vast stond dat de rege
ring onmachtig was in te grij
pen kon iedereen gratis en
voor niets smeken om de har
de hand. Maar nu in grote sec
toren van de economie, de
werknemers voorop, aan den
lijve dreigen te ondervinden
wat harde economische maat
regelen inhouden, is het land
te klein. De „masochistische"
Israëliërs zorgen er vandaag
voor dat er geen kranten ver
schijnen, dat de havens en
luchthavens zijn gesloten,
kortom dat het hele raderwerk
stil staat. Gisteren werd in Je
ruzalem al fel gedemonstreerd
tegen de economische noodtoe
stand. die de regering eerder
op de dag had afgekondigd. De
betogers, die barricaden op
wierpen en autobanden in
brand staken, werden met ge
weld door de politie uiteenge
dreven.
Ploegendienst
De regering-Peres heeft zich
zelf opgedragen 2,5 miljard
gulden te bezuinigen Een der
de deel daarvan moet komen
uit een vermindering van
overheidsactiviteiten. Zo is bij
voorbeeld de bouw van over
heidsgebouwen, met inbegrip
van scholen, een jaar lang
stopgezet. Volgens de minister
van onderwijs, Navon, zou dat
betekenen dat diverse scholen
moeten gaan werken met een
soort ploegendienst. Dat wil
zeggen dat een lokaal in de
ochtend wordt gebruikt door
de ene klas en in de middag
door de andere.
Een deel van de bezuinigingen
is vertaald in hogere belastin
gen. Bezitters van dure huizen
zullen extra moeten gaan beta
len, maar er zijn ook belasting
verhogingen aangekondigd
voor zelfstandigen. Tevens
worden de socialie uitkeringen
gereorganiseerd, waarbij met
name de kinderbijslag zal wor
den verminderd.
Al deze maatregelen zullen, als
we Peres en zijn minister van
financiën Modal mogen gelo
ven, de inflatie in Israël in
drie maanden terugbrengen
van de huidige 15 procent per
maand naar een „Europees ni
veau".
De deskundigen zijn het er
niet over eens wat het econo
mische plan precies zou bete
kenen voor de salarispositie
van de Israëlische werkne
mers. Een achteruitgang, dat
staat vast, maar hoeveel? Mi
nister Modaï heeft het over
een teruggang van 3 a 4 pro
cent netto, gerekend over drie
maanden. Volgens hem wor
den de prijsstijgingen gedeelte
lijk gecompenseerd door een
iets lagere inkomstenbelasting
en door een\extra bijdrage in
de kosten van levensonder
houd in juli. Economen buiten
de regering spreken echter
over een verlaging van de le
vensstandaard met 12 procent.
Maar het verst gaat de voorzit
ter van de Histadroet, Kessar
Deze vakbondsleider spreekt
van een reële achteruitgang
met niet minder dan een der
de van het salaris.
De Histadroet is een niet weg
te cijferen factor in het Israëli
sche economische leven Niet
alleen is ze een verbond van
vakverenigingen, maar ze is
ook eigenaar van een aanzien
lijk deel van de Israëlische in
dustrie. Kessar spreekt dus
niet alleen als leider van de
werknemers, maar ook als een
soort super-werkgever. In het
Centrale Comité, het beleids
bepalende orgaan, zitten verte
genwoordigers van alle politie
ke groeperingen, dus van de
Likoed aan de rechterkant, tot
aan de communisten ter lin
kerzijde. Maar het economisch
plan van de regering heeft er
ADVERTENTIE
Zij zonden namelijk hun persoonlijk nummer terug naar Readers Digest en wonnen een
geldprijs in een Reader's Digest Prijzenfestijn. Een prijs die kan oplopen tot maar liefst een ton.
Toch even aan denken als er een envelop van Reader's Digest in uw bus ligt. Want alleen op
ingezonden nummers betaalt Readers Digest uit. Maar dan ook tot elke prijs.
READER'S DIGEST. WIJ BETALEN UIT TOT ELKE PRIJS
toe geleid, dat begin deze week
het comité zich eensgezind en
bijzonder fel tegen de politiek
van Peres en Modal heeft uit
gesproken.
Anti-arbeidersbeleid
Die opstelling is tekenend
voor de ingewikkelde Israëli
sche politiek. Een groot dee
van Peres' Arbeiderspartij
verwijt de premier dat deze
een „anti-arbeidersbeleid"
voert, dat „de armen armer en
de rijken rijker maakt". Wat
vooral kwaad bloed heeft ge
zet, is dat de regering het plan
wil doorvoeren via noodmaat
regelen. Peres vindt namelijk,
dat de totale ineenstorting van
de economie zo nabij is, dat er
geen tijd meer is voor moei
zaam overleg met de vakbe
weging. Kessar heeft zaterdag
avond te horen gekregen wat
er gaat gebeuren en daarmee
basta.
Er is nu een situatie ontstaan,
die voor de leiders van de Ar
beiderspartij reden moet zijn
tot zwaarmoedigheid. De soci
alisten in het kabinet hebben
hun trouw aan de premier
verkozen boven solidariteit
met de vakbeweging. De Li
koed stelt uiteraard alles in
het werk om de misschien
noodzakelijke, maar zeker niet
populaire noodmaatregelen op
de rekening te schrijven van
Peres. Daarbij wordt de rol
van de eigen minister van fi
nanciën. Modaï, verdoezeld
Likoed-leider en vice-premier
Sjamir heeft, om de regering
niet onmiddellijk te laten val
len, voor het economische plan
gestemd. Het is de bedoeling
dat hij volgend jaar automa
tisch Peres als premier op
volgt. Een dergelijke opvol-
§ing volgens afspraak is voor
jamir de enige kans in het za
del te blijven als leider van de
Likoed. Maar er zijn populair
dere kandidaten voor die post.
Eén van hen is David Levy,
een voormalige bouwvakar
beider die zich ziet als verte
genwoordiger van de gewone
man in de Likoed. Hij heeft
het economische herstelpro
gramma uiteraard met veel
vertoon van de hand gewezen.
De socialistische leiding vreest
kortom dat de Likoed haar
voordeel zou doen met de nu
ontstane toestand, onder het
motto. „Werknemers, kijk wat
er gebeurt als Sjimon Peres
het land bestuurt!".
Als op dit moment iemand is
die het kabinet van nationale
eenheid kan doen struikelen is
het wel de voorzitter van de
Histadroet, Kessar Volgens de
Histadroet zullen de economi
sche maatregelen op niets uit
lopen. En Peres heeft zijn poli
tieke toekomst verbonden aan
de uitvoering van het gisteren
aanvaarde plan. Tot voor kort
ging men er in Israël van uit
dat een kabinetscrisis en nieu
we verkiezingen gunstig zou
den kunnen zijn voor de Ar
beiderspartij. Maar nieuwe
verkiezingen nu zouden grote
problemen op kunnen leveren
voor de socialisten. Welk eco
nomisch programma zou de
partij moeten aanvaarden: Dat
van Peres, of dat van Kessar*
Zou de kiezer nog willen stem
men op een partij die een be
langrijk deel van zijn salaris
wil afnemen, in het belang
van nog onbewezen econo
misch herstel?
AD BLOEMENDAAL
