Sjriten winnei in VS slag om publiciteit
IRA-leden vandaag
voor Britse rechter
REAGAN ZELF BEMOEILKT VERGELDING
„Wij hadden bewakers kunnen doden
BUITENLAND
EckUcSomotit
MAANDAG 11UL11985 PAGINA 5
MUGABE ZEGT BLANKEN
DE WACHT AAN
HARARE Premier Robert Mugabe van Zimbabwe
heeft gisteren fel uitgehaald naar de blanken in zijn
land. Hij noemde hen racisten omdat zij bij de parle
mentsverkiezingen voor blanken van afgelopen don
derdag in groten getale hadden gestemd op de partij
van oud-premier Ian Smith, de conservatieve allian
tie van Zimbabwe (CAZ), die niet wil samenwerken
met Mugabe. Vandaag en morgen stemmen de zwar
ten. De premier zei dat ze zijn uitgestrekte hand had
den afgewezen en dat het nu erg moeilijk zal worden
voor de blanken. Mugabes aanhangers suggereerden
dat de regering zo spoedig mogelijk de bepaling in de
grondwet zal schrappen dat blanken recht hebben op
20 van de 100 zetels in het parlement. Mugabe noem
de de grondwet zondag „een smerig stuk papier". In
1987 kan de bepaling volgens de grondwet worden
afgeschaft wanneer zeventig van de honderd parle
mentsleden dat wensen.
'Sovjet-Unie eis
deelname bondjioten
aan eigen Starws
HECHINGEN De'jet-Unie
heeft de bondgenoten V>et War-
schaupakt bevolen meedoen aan
•sen Russisch programmer ruim
tewapens. Dat heeft de <"dvoerder
van de Westduitse chri.'democra-
xen (CDU/CSU) voor <apenings-
vraagstukken, Jürgen'denhöfer,
zaterdag verklaard t'Over het
Duitse persbureau DP.odenhöfer
zei informatie te hebbel de Sov
jet-Unie bij de top vanWarschau-
pakt eind april een delke deelna
me heeft geëist. Hijomde met
name Tsjechoslo wak en Oost-
-Duitsland.
Akkoord over top
Gorbats jov/Reagan
WASHINGTON Het Amerikaanse blad
Washington Post heeft zaterdag gemeld dat
er een beginselakkoord is bereikt over een
topontmoeting tussen de Amerikaanse presi
dent Reagan en de Russische leider Gorbats-
jov. De top zou in november in Genève
moeten plaatsvinden. Volgens het blad, dat
diplomatieke bronnen in Moskou aanhaalt,
hangt een definitief besluit af van de voor
uitgang bij de Amerikaans-Russische be
sprekingen over wapenbeheersing in Genè
ve. De Russische onderhandelaar Karpov
heeft in een ontmoeting met vice-president
Bush erover geklaagd dat de Verenigde Sta
ten het overleg in Genève hinderen door te
blijven aandringen op het ruimteschildon-
derzoek.
IATA: VEILIGHEID IN
ATHENE VERBETERD
MONTREAL Veiligheidsdeskundigen van de
Internationale Vereniging van luchtvaartmaat
schappijen (IATA) hebben vastgesteld dat de
Griekse regering de veiligheidssituatie op het
vliegveld van Athene heeft verbeterd overeen
komstig de internationaal geldende normen. Dit is
afgelopen weekeinde bekendgemaakt tijdens een
IATA-bijeenkomst in het Canadese Montreal. Een
aantal andere luchthavens is volgens de organisa
tie echter nog onvoldoende tegen terroristische
aanslagen beveiligd. Namen wilde men niet ge
ven. De IATA kan de aanbevelingen niet afdwin
gen omdat de organisatie geen sanctiemogelijkhe
den ter beschikking staan. Waar het bij de beveili
ging vooral om draait, is motivatie en oplettend
heid van de mensen die de apparatuur bedienen.
Aan technische middelen ontbreekt het over het
algemeen niet, aldus een lATA-woordvoerder.
Troepen Z-Afrika
doden Nambiërs
JOHANNESBURG Zuidafrikaanse
militairen hebben dit weekeinde op
Angolees grondgebied slag geleverd
met Namibische guerrillastrijders.
Daarbij zijn 45 Namibiërs en één zwar
te Zuidafrikaanse soldaat omgekomen,
zo heeft een Zuidafrikaans woordvoer
der gisteren gemeld. Generaal Con-
stand Viljoen, de stafchef van het Zuid
afrikaanse leger, verklaarde dat de
Zuidafrikaanse troepen Angolees ge
bied betraden bij de achtervolging van
een groep guerrillastrijders van de
SWAPO (Namibische Volksorganisa
tie). In het noorden van Namibië zou
den de Namibiërs een militaire basis
hebben bestookt en sabotagedaden heb
ben uitgevoerd, aldus Viljoen.
Fidel Castro noemt
broer als opvolger
HAVANNA De Cu
baanse president Fidel
Castro heeft in een vraag
gesprek met het Ameri
kaanse blad Playboy zijn
broer Raul genoemd als
zijn opvolger. De 54-iarige
Raul Castro is al langer
beschouwd als de meest
waarschijnlijke politieke
erfgenaam van de vier
jaar oudere Fidel, maar
het is voor het eerst dat
dit officieel wordt beves
tigd. Raul Castro is nu mi
nister van defensie en
tweede secretaris van de
communistische partij.
Ex-gijzelaars
pii jzen Amal
ei president
Asad
WASINGTON/DAMASCUS
Dtpiloot van het gekaapte
Amercaanse TWA-vliegtuig,
John Testrake, heeft gezegd
dat hibegijpt waarom de sji'i-
ten tode kaping zijn overge
gaan t verklaarde dat de ge-
vangeuouding door Israël
van rtn 700 Zuidlibanese ge-
vangem beschouwd zou kun
nen widen als een daad van
staatsteorisme. Volgens de
TWA-pjot waren de kapers
„gedrevi tot een wanhoops
daad oi de aandacht van de
wereld 5 hun grief te vesti
gen". Ttrake zei dit gisteren
tijdens ei interview met een
Amerikaise omroep kort
voor zijvertrek uit Beiroet.
Hij preevervolgens de sji'iti-
sche Am-militie, die enkele
dagen nide kaping van het
TWA-toe?l de gijzelaars van
de kapersvernam. „Wij den
ken dat mal onze redding
was. Zij arandeerden onze
veiligheidCij hebben gelet op
onze gezetheid en op ons
welzijn", aus Testrake.
Behalve dpiloot hebben gis
teravond cc de overige vrij
gelaten gijJaars na hun aan
komst in Diascus gezegd, dat
zij goed wan behandeld na
dat de kars hen hadden
overgedragt aan de Amal-
-militie. De?x-gijzelaars zei
den geen ^>k te koesteren.
Enkelen vanen vertelden tij
dens hun geling van ruim
twee weken el te hebben ge
leerd.
„Wij zijn he gelukkig hier
met u in Darucus te zijn", zo
verklaarde An Conwell, die
in Beiroet figeerde als de
woordvoerder/an de gijze
laars. „Wij zij er zeker van
dat wij nog s»ds in Beiroet
zouden zitten it een onzeke
re toekomst vr ons, als de
Syrische presint Assad er
niet was gewet Assad heeft
een actieve roljspeeld in de
onderhandeling over de
vrijlating van gijzelaars",
aldus Conwell.
Hij zei dat er ?n golf van
angst door het iegtuig was
gegaan, toen herWA-toestel
op de 14de juni »rd gekaapt
en iedereen hetevel kreeg
voorovergebogen» gaan zit
ten met het hooLp de knie
ën.
De gijzelaars gav^en van de
TWA-bemanninglen die
kort na de kapingsrd vrijge
laten, Uli Derison, een
staande ovatie. Zij jatste zich
tussen „de moorc»dige ka
pers en passagiers waarmee
zij „het leven van eele men
sen heeft gered", lus Con
well. Applaus was e>ok voor
het Rode Kruis; M«sch per
soneel en functionasen van
het Rode Kruis begedden de
gijzelaars van Beiroeaar Da
mascus.
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
WASHINGTON Nu de
gijzeling van de 39 Ameri
kanen in Libanon voorbij
is, vraagt de wereld zich
af of president Reagan be
vel zal geven tot militaire
vergelding en zo ja tegen
wie en in welke vorm.
Enkele dagen geleden
leek Reagan, vanwege
binnenlands-politieke
druk, niet onder een te
genactie tegen de veron
derstelde daders of steu-
ners van de vliegtuigka
ping uit te willen en te
kunnen.
lingsdrj Er moest nieuw
ingrijpt30 da meer gema
tigde E (die de overige 35
gijzela<°nder zÜn beheer
had) e»n Syrië's president
Assad te Pas komen om de
gijzelijna anderhalf et
maal ithoud alsnog tot
een géinde te brengen.
Waarers in Washington
stelle/ast dat president
Reagjn uitspraken in Chi
cago^1" overleg met zijn
mini en medewerkers
heefdaan- Hij doorkruiste
daar het subtiele interna-
tion onderhandelingsspel,
dat vruchten begon af te
weren bracht daarmee het
levfin zijn gegijzelde land-
geri onnodig in gevaar.
Meame de suggestie dat
Arf3 terug zou slaan zodra
de^erikanen vrij zouden
2ij'as door Reagan al eer-
d^opperd en had volgens
mer Shultz (Buitenlandse
ZO juist afgelopen vrijdag
nierhaald moeten worden,
gz zag zich daarom ge
veinde in een merk
«verklaring juist het tegen
gestelde geen vergel-
door de VS te suggere-
Maar ironisch genoeg was het
de president zelf die zijn eigen
plan om te vergelden, in ge
vaar bracht tijdens een optre
den afgelopen vrijdag in Chi
cago, dat door de Amerikaanse
media algemeen als „een blun
der" is gekenschetst. Juist toen
de gijzelaars in Beiroet na
twee weken van geheime on
derhandelingen tussen de VS,
Syrië, Israël en de leider van
de sji'itische Amal-beweging,
Berri, op het punt stonden te
worden vrijgelaten, omschreef
Reagan tegenover de wereld- euwshonger
pers de terroristen als „gang- rdedigers van de Ameri-
sters, moordenaars en barba- anse president benadrukken
ren, die hun straf niet zullen t het wel hard nodig was dat
ontlopen". :agan de Amerikanen herin-
Die kwalificaties kwamen in 'rde aan de misdadigheid
Beiroet ter ore van de extre- an de vliegtuigkapers en hun
mistische kaders van hetipporters. Immers, Berri en
TWA-vliegtuig, die vier vanijn mensen van de Amal-mili-
de Amerikaanse gijzelaars af^3 in Beiroet hadden sedert
zonderlijk vasthielden en ni/ien dagen een uitgebreide
weigerden mee te werken aapropagandacampagne in de VS
de beëindiging van het gijzekunnen voeren door gebruik
making van de nieuwshonger
van vooral de Amerikaanse te
levisie. Elke dag konden de
230 miljoen Amerikanen de
gijzelaars in interviews zien en
horen verklaren hoe goed ze
behandeld werden door hun
elegante Amal-gastheren en
hoe ook zij de gijzelaars
vonden dat Israël de 735 al
daar gevangen gehouden sii'i-
ten zou moeten vrijlaten. Via
satellieten werden de vreemd
ste Amerikaans-Libanese ver
bindingen gelegd, zoals tussen
de vrouw van gijzelaar Con
well, die vanuit Amerika
rechtstreeks aan de Amal-lei-
der kon vragen: „Meneer Ber
ri, laat u mijn man astublief
gauw vrij?" Waarop Berry be
loofde zijn uiterste best te
doen. Deze en bij voorbeeld de
bizarre opnamen van de af
scheidstaart, die de gijzelaars
vrijdagavond (te voorbarig)
aansneden, waren de regering
in Washington doornen in het
oog. Het drama werd een po
pulaire tv-serie, waarin de
Amal-militia steeds meer als
de beschermers en de redders
(uit handen van radicalere
moslims) figureerden.
De crisis in Beiroet had op de
Amerikaanse bevolking ook
lang niet het schokeffect dat
vijf jaar geleden de gijzeling in
Iran had. Beelden en berich
ten vanuit Libanon waren
lang niet zo beangstigend en
binnen de VS speurden de me
dia de afgelopen weken tever
geefs naar tekenen „net als
toen" van nationale ontredde
ring. De gele linten die de
mensen „overal in de VS" ten
teken van hoop om bomen en
palen zouden hebben gebon-
Ontspannen zittend in een joggingpak overlegde president Reagan de afgelopen week vele malen
met Witte Huis-chef Donald Regan (midden) en adviseur voor Nationale veiligheid, Robert McFarla-
ne over de gijzelaarscrisis In Beiroet. Hier heeft het overleg plaats aan boord van de Air Force One
tijdens een vlucht naar Dallas.
den, waren nergens te zien be
halve voor de huizen van en
kele gijzelaars. Het vrolijke
met bloemen overladen ver
trek uit Beiroet was gisteren
voor de Libanese sji'itische ge
meenschap een publicitair
hoogtepunt waaraan Washing
ton niet veel eer kon behalen.
Intussen is het zeer de vraag
of de Amerikaanse bevolking
na dit „'happy end" een mili
taire vergeldingsactie nog wel
op prijs zal stellen. Er zitten
nog altijd zeven Amerikanen,
die gedurende de afgelopen
anderhalf jaar in Libanon ont
voerd zijn, op onbekende
plaatsen gevangen en vergel
ding zou hun dood kunnen be
tekenen. En intussen komt
ook Syrië's president Assad,
volgens Reagan een van 's we
relds belangrijkste terreuraan-
stichters, uit de crisis te voor
schijn als een gematigde fi
guur, die zijn gezag in de mos
limwereld heeft aangewend
om Reagan van zijn gijzeltrau-
ma te verlossen. Ook het on
loochenbare feit dat Washing
ton wel degelijk met de krach
ten achter de gijzeling heeft
onderhandeld over spoedige
vrijlating van de in Israël ge
detineerde Libanezen, is in het
licht van Reagans onbuigzame
anti-terreurstandpunt ge
zichtsverlies voor de VS.
Reagan's
nieuwe grap
WASHINGTON Presi
dent Reagan heeft gisteren
bij wijze van grap gezegd
dat hij bij een volgende
vliegtuigkaping met Ame
rikanen „Rambo" zou in
schakelen. Rambo is de
naam van de hoofdrolspe
ler uit een in de VS veel
bekeken film waarin deze
een Vietnam-veteraan
speelt, die in Vietnam op
zoek is naar Amerikaanse
krijgsgevangenen en daar
bij het geweld niet schuwt
Reagan maakte zijn toe
speling op Rambo tijdens
de geluidstest voorafgaan
de aan een korte televisie-
-uitzending, waarin hij in
ging op de vrijlating van
de 39 Amerikaanse gijze
laars in Beiroet. „Jongens,
ik heb gisteravond Rambo
gezien, nu weet ik wat ik
de volgende keer doen
moet", zei Reagan tegen
de technici.
Ontvoerde
Fransen komen
spoedig vrij
BEIROET De leider
van de sji'itische Amal-mi-
litie, Nabih Berri, heeft
gisteren verklaard dat de
twee ontvoerde Fransen
binnen enkele dagen wor
den vrijgelaten. Volgens
Berri worden de twee, die
zes weken geleden werden
ontvoerd, vrijgelaten zodra
Israël de 735 Zuidlibanese
gevangenen laat gaan.
Over het lot van de tien
andere ontvoerde wester
lingen voor het meren
deel Amerikanen in Li
banon is door Berri echter
met geen woord gerept
BEMANMNG TWA-TOESTEL:
np laatste danen v,un gijzeling was het contact tussen de 39 Amerikanen en hun bewakers
noed neworden TwJijzelaars, James Hoskins en Arthur Toga, staan hier ogenschijnlijk „broe-
derliik naast een :sche bewaker in een wijk van Zuid-Beiroet. De opname werd gemaakt op
zaterdag de dag v^P de Amerikanen aanvankelijk vrijgelaten zouden worden.
(Vervolg van de voorpagina)
FRANKFURT/WAS-
HINGTON/BEIROET
Ofschoon Shultz tijdens
een persconferentie niet
wilde ingaan op mogelijke
vergeldingsacties van
Amerikaanse zijde, bena
drukte hij wel dat Was
hington alles zal doen om
ervoor te zorgen dat de
moordenaars van marinier
Robert Stethem en dege
nen die medeverantwoor
delijk zijn voor de kaping
van het TWA-toestel hun
straf niet zullen ontlopen.
Ook Reagan liet zich in
die zin uit.
Bovendien eiste Reagan ook
de vrijlating van de zeven ont
voerde Amerikanen, die al ge
ruime tijd in Libanon worden
vastgehouden. De Amerikaan
se regering heeft de afgelopen
dagen geprobeerd hun vrijla
ting samen met die van de 39
te bewerkstelligen. Volgens
Shultz zet Assad zich ook in
voor de zeven Amerikanen.
Shultz zei verder dat het vlieg
veld van Beiroet een „veilige
haven voor terroristen" is ge
worden, die geboycot moet
worden zolang daar niet de
nodige veiligheidsmaatregelen
zijn getroffen.
werden gistermiddag door de
sji'itische Amal-beweging vrij
gelaten. Met auto's van het In
ternationale Rode Kruis wer
den de Amerikanen naar Da
mascus overgebracht. Enkele
minuten daarna kondigden de
kapers op een persconferentie
de luchthaven van Beiroet
ficieel de vrijlating aan van
gijzelaars. „Syrië heeft con
tact met ons opgenomen en
president Assad heeft ons per
soonlijk garanties gegeven'zo
zeiden zij. Aanvankelijk had
den de Amerikaanse gijzelaars
zaterdag vrijgelaten zullen
worden, maar dit werd door
de kapers tegengehouden die
boos waren over Reagans uit
latingen over Amal-leider Ber
ri wilde eerst nog garanties
van de VS, dat de voor de Li
banese kust gelegen Ameri
kaanse vloot geen vergeldings
maatregelen zal ondernemen.
Vluchtpoging
De bemanning van het ge
kaapte TWA-toestel heeft di
verse keren de kans gehad zijn
sji'itische bewakers te doden
en een vluchtpoging te wagen.
Dit heeft de boordwerktuig
kundige, Christian Zimmer
man, gisteren in Beiroet ver
teld. „Er waren doorgaans ze
ven gewapende mannen aan
boord. Vaak vielen zij in slaap
met hun wapens op de stoelen.
Wij hebben besproken of wij
niet iets konden ondernemen,
maar wij vonden dat wij het
leven van de andere gijzelaars
niet op het spel konden zet
ten," aldus Zimmerman voor
zijn vertrek naar Damascus.
Andere ex-gijzelaars zeiden
dat zij hun gevangenschap van
zeventien dagen nooit zullen
vergeten. Hoewel zij in grote
angst hebben gezeten, maak
ten zij ook momenten mee van
vriendschap, warmte en hu
mor, zowel onderling als met
enkele sji'itische bewakers.
Alle vrijgelaten Amerikanen
maakten een nadrukkelijk on
derscheid tussen de oorspron
kelijke kapers, waarschijnlijk
leden van de pro-Iraanse Hez
bollah (Partij van God), en de
Amal-militie die de gijzeling
overnam.
Tom Cullins (42) beschreef de
moord op marinier Robert Ste
them, op de tweede dag van de
kaping. „Wij waren ons be
wust van wat er gebeurde.
Stewardess Uli Derickson zei
ons de hoofden te buigen en
de oren te bedekken. Een hal
ve minuut later hoorden we
een plof. Het was duidelijk
wat er gebeurd was". „We
hoorden hem gillen alsof hij
werd gemarteld en dat was
ook het geval. Hij werd gesla
gen," aldus een andere passa
gier. Volgens boordwerktuig-
bouwkundige Zimmerman
werd de marinier om het le
ven gebracht om duidelijk te
maken dat het de kapers me
nens was. Drie gijzelaars zei
den dat zij drie dagen in een
kelder waren opgesloten, waar
ze hun voedsel door de tralies
kregen aangereikt. „We dach
ten dat we gek werden", zo
vertelde een van.
SMIDJE VERDLEN EN DE KN/MUTATOR
1018) Nu vraagt de scherpnige lezer zich na- pralde kolonel, minzaam maar zakelijk als ai-
tuurlijk af wat Sjeems Pono zoeken had in die jd. Doch even geduld, 009. Begin niet onmld-
rommelkast. Wel, dat watm ook weer zo'n lellijje rapport uit te brengen, want ik heb hier
echt B.G.D.-handigheidje. Vr de oppervlakki- jen teressant beeld op de huistelevisie. Kijk
ge toeschouwer was het al»n maar een kast3ensven. Juffrouw Dubbelsnuf heeft bezoek
met schoonmaakartikelen, jewijde personen van nidje Verholen." Sjeems Pond wierp
wisten echter, dat ze op eeijepaald paneeltjeeen k op het scherm en zei: „De gelijkenis is
moesten drukken en dan gj de achterwand werHjk frappant, vindt U niet?" „Wélke ge-
van die kast open, om toegg te verlenen tot lijkei?" wilde de kolonel weten. „Het is
een geheime gang. Agent OOjtapte die gehei- Verten helemaal niet," antwoordde 009. „De
me gang dan ook fluks binn en begon even echVerholen is ontvoerd. Deze man hier heeft
later een stenen trap te beslen. Via een ge- zijn »ats ingenomen. Het is Projotr Nogrottr,
heim paneel kwam hij toen te;ht in een grote eenndlanger van Kille Klansky...." „Gom-
werkkamer, waar niemand mlr>r zat te werker peldp!" liet de kolonel zich oneerbiedig ont-
dan... kolonel Plimmp! .ij groeten U.' valUJs de pap al zó heet!"
(Door onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN De zeven
IRA-leden die zaterdag
door de Londense politie
in staat van beschuldiging
werden gesteld zijn van
morgen voor een rechter
van de gemeente Lam
beth, in Zuid-Londen ver
schenen. Deze zal het te
gen de vier mannen en
drie vrouwen uitgevaar
digde bevel tot arrestatie
minstens voor de verdere
duur van het onderzoek
verlengen.
Een van de gearresteerden is
de 34-jarige Patrick Magee, af
komstig uit Belfast en door de
politie opgepakt in het Zuid-
londense Greenwich. Magee
wordt ervan beschuldigd de
geruchtmakende bomaanslag,
in oktober, op het Grand Hotel
in de Engelse badplaats Brigh
ton, gepleegd te hebben. In dit
hotel verbleven op dat mo
ment premier Margaret That
cher en prominente leden van
haar regering, aan de voora
vond van de sluiting van het
jaarlijkse conservatieve partij
congres.
Magee wordt ook beschuldigd
van moord op de vijf mensen,
die bij deze bomaanslag om het
leven zijn gekomen. Bij zijn
arrestatie bleek hij in het bezit
van explosieven. De politie
heeft ook een massa wapens
en dynamiet ontdekt in een
flat van het Schotse Glasgow,
waar vijf IRA-leden, onder
wie twee vrouwen, gevangen
werden genomen. De ontdek
king van dit arsenaal was een
van de belangrijkste die ooit
op Brits grondgebied gedaan
werden.
De politie heeft ook beslag ge
legd op plannen voor een
IRA-campagne met bomaan
slagen, die in de tweede helft
van juli zou beginnen en ge
voerd zou worden in 12 Engel
se badplaatsen. Voor deze actie
zouden de IRA-leiders te rade
zijn gegaan bij hun vrienden
van de Baskische verzetsorga
nisatie ETA. Deze heeft erva
ring met bomaanslagen in po
pulaire hotels en op druk be
zochte stranden.
Een zwaarbewaakt politie-konvooi brengt vijf IRA-leden, die ver
dacht worden van terroristische activiteiten, naar Londen, waar
zij voor de rechter moesten verschijnen.
