rankri jk bereid
ot bemiddeling
f leagan gegijzeld in Witte Huis
Rolf Mengele
opgelucht
door zijn
vaders dood
Belgische bond lapte
regels aan zijn laars
Gorbatsjov dreigt
Genève af te breken
ERRI ML GIJZELAARS IN WESTERSE
MBASSADE ONDERBENGEN
pgTENLAND
kie maakt
6 m FRAP
;erofcchadelijk
Ccidóc (Souixmt
DONDERDAG 27 JUNI 1985 PAGINA 5
het
nde vj
>men ei
lun m(
bond
immi
n de
i heel
onde
pakkt
btena
milit
iterbir,
ibo vii
IEL De Belgische mijnoprui-
lienst heeft gisteren een bom on-
;lijk kunnen maken, die aange-
i was in het pand van de firma
in de Brusselse gemeente Drogen
de bom was daar gedeponeerd
Front d'Action Prolétarienne,
de letters FRAP die op de gevel
aangebracht. De FRAP, die be-
rd wordt als een afgescheiden
;ing van de „communistische cel-
,CC, heeft in april aanslagen ge-
I op het gebouw van de Noord
tische Assemblee en een vestiging
Westduitse firma AEG.
Loos bomalarm
in Britse
badplaats
TORQUAY Een uitgebreide
speuractie van de politie naar ex
plosieven in een hotel aan zee in de
Britse badplaats Torquay heeft
niets opgeleverd. Ondanks dit loos
alarm gaat het zoeken naar moge
lijke bommen, die de IRA mogelijk
heeft geplaatst in 12 kustplaatsen,
voort. Na de vrijlating van één ver
dachte door de Schotse politie in
Glasgow bevinden zich nu nog 15
personen in arrest in verband met
het door de IRA aangekondigde
bommenoffensief tegen toeristen.
Geweld laait weer
op in Zuid-Afrika
JOHANNESBURG In zwarte
woongebieden bij Johannesburg zijn
gisteren acht doden en zeven gewon
den gevallen bij een reeks aanslagen
met handgranaten, zo heeft de politie
meegedeeld. In het „thuisland" Trans
kei werden aanslagen gepleegd op een
bezine-depot en op een elektriciteits
centrale. De politie vermoedt dat de
doden allen zwarten slecht opge
leide leden van het ANC waren. De
rechterhand van zes van de slachtof
fers ontbrak en dit wijst er op dat
deze zes zijn omgekomen bij het voor
bereiden van een aanval met grana
ten, aldus de politie.
MOSKOU Sovjet-leider Michaïl Gorbatsjov heeft
gisteren gezinspeeld op een mogelijke terugtrek
king van de Sovjetunie uit de ontwapeningsonder
handelingen in Genève als de Verenigde Staten
hun houding niet wijzigen. „Het bereiken van se
rieuze akkoorden komt niet voor in de Amerikaan
se plannen", zei Gorbatsjov in een toespraak tot me
taalarbeiders in de Oekraiënse stad Dnjeprpetrovsk.
Gorbatsjov dreigde de onderhandelingen af te bre
ken als de VS hun star wars-program ma voortzet
ten.
Regering-Udenhout
dient ontslag in
PARAMARIBO De regering van
premier Udenhout heeft haar ontslag
ingediend om ruimte te geven voor de
vorming van een nieuw kabinet. Dit is
gisteren bekend gemaakt door de
woordvoerder van legerleider Bouterse,
Henk Herrenberg. Verwacht wordt dat
de samenstelling van de nieuwe rege
ring vrijdag bekend wordt gemaakt.
Het kabinet-Udenhout, dat op 31 de
cember vorig jaar in functie kwam.
raakte in april in problemen toen drie
vakbonden aandrongen op het ontslag
van minister van arbeid Dankerlui en
hun vertegenwoordigers uit regering
en assemblee terugtrokken toen dat
niet gebeurde.
Irak breekt
met Libië
BAGDAD Irak heeft gisteren
aangekondigd dat het de diplo
matieke erkenning van het Li
bische regime van kolonel Kha-
daffi heeft ingetrokken. De
Iraakse ambassadeur in Tripoli
is naar zijn land teruggeroepen
en de Libische diplomatieke
vertegenwoordiging in Bagdad
is verzocht te vertrekken, aldus
het Iraakse nieuwsagentschap
INA. De aankondiging volgde
op bezoeken van de Iraanse
parlementsvoorzitter Rafsandja-
ni aan Syrië en Libië. Deze
twee staten steunen Iran in de
Golfoorlog.
.Stervende
aan" had
auggebeet
EIROET Een terrorist
het gekaapte TWA-
Üiegtuig, dat al veertien
igen op het vlieveld van
èiroet staat, vroeg giste-
•n om een dokter, omdat
ïeter ch aan boord „een ster-
oopofcnde man bevindt en wij
i. De •en verantwoordelijkheid
oop iSinvaarden". Toen de ka-
md n%r anderhalf uur lang
Jerlar^rgeefs om een dokter
oom |d gevraagd, dreigde hij
us et het beschieten van
^n(18!jdere vliegtuigen als er
opriciet onmiddellijk een arts
t >u komen. Later deelde
ikunc^ kaper mee dat de
/n doodzieke" gijzelaar, een
ïtori'Hmerikaans bemannings-
d, was behandeld voor
liversien muggebeet en het
lingeioed maakte,
jin
JERUZALEM/BEI
ROET/WASHINGTON
Frankrijk is bereid om
te bemiddelen in de gijze
ling van de 39 Amerika
nen. De leider van de sji-
'itische Amal-militie, Na-
bih Berri, heeft gisteren
voorgesteld om de gijze
laars onder te brengen in
een westerse ambassade
in Beiroet. Berri dacht
hierbij aan de Franse of
Zwitserse ambassade.
Deze westerse ambassade
zou dan moeten beloven
de Amerikaanse gijzelaars
niet te laten gaan alvo
rens de belangrijkste eis
van de kapers de vrij
lating door Israël van de
ruim 700 Zuidlibanese ge
vangen is ingewilligd.
Frankrijk heeft onder
meer aangeboden zijn
ambassade in Beiroet ter
beschikking te stellen om
daar voorlopig de gijze
laars onder te brengen.
De Franse minister van bui
tenlandse zaken, Dumas,
heeft gisteren contact opge
nomen met de Israëlische
premier Peres om tot een
einde te komen van de crisis
rond de gijzeling van Ame
rikaanse TW A-passagiers.
Na dit gesprek belegde Pe
res spoedberaad met de 10
ministers van zijn kernkabi
net. Volgens de Israëlische
televisie zijn daarbij echter
geen besluiten gevallen, die
de gijzelingscrisis kunnen
beëindigen.
In een debat over de gijze
lingsaffaire in het Israëli
sche parlement verklaarde
de Israëlische minister van
defensie, Rabin, dat de rege
ring bereid is alle 735 Liba
nese gevangenen vrij te la
ten. Israël overweegt op
korte termijn een groep van
zeventig Zuidlibanezen vrij
te laten. Afgelopen maandag
had al 35 Zuidlibanese ge
vangenen, voor het meren
deel sji'iten, vrijgelaten.
Diverse Israëlische kranten
Een kaper van de TWA-Boeing in Beiroet doet enkele gymnastische oefeningen om het lichaam
lenig te houden, terwijl een gemaskerde collega een oogje In het zeil houdt.
melden vandaag dat de re-
gering-Peres het merendeel
van de resterende Zuidliba
nezen zal vrijlaten als de 39
Amerikaanse gijzelaars wor
den overgebracht naar de
Franse ambassade. Een re
geringswoordvoerder ver
klaarde dat Israël de Liba-
nezen niet langer kan vast
houden als Berri ermee ak
koord gaat de gijzelaars over
te dragen aan de Franse am
bassade. In overleg met de
regering-Reagan zal Israël
pogen de Amerikaanse
goedkeuring voor deze af
wikkeling te krijgen.
De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken,
Shultz, wil dat niet alleen de
39 gijzelaars van het TWA-
-vliegtuig worden vrijgela
ten, maar ook 7 andere
Amerikanen die de afgelo
pen maanden in Libanon
zijn ontvoerd. Hij zei dit gis
teren in een rede in San
Francisco ter herdenking
van het 40-jarig bestaan van
de VN. In Washington
wordt een volledig stilzwij
gen bewaard over de initia
tieven om de gijzelingszaak
te beëindigen. Veel wijst er
echter op dat de VS uitein
delijk toch akkoord zal gaan
met de vrijlating van de 735
Libanezen in Israël. De
Amerikaanse regering wijkt
daarmee af van haar beleid
om onder geen enkele voor
waarde toe te geven aan ei
sen van terroristen.
1HINGTON Voor
eerst in zijn staats-
ifdelijke loopbaan
ift Amerikaans presi-
it Reagan een voorge
len vakantie op zijn
radijselijke ranch in de
-wuvels van Californië
l l^ezegd. Deze schijnbaar
belangrijke wijziging in
n huishoudelijke agen-
is voor Reagan een
(nlijke buiging voor een
n zijn grootste vijan-
n: het internationale
horisme. Sji'itische
'"^legtuigkapers houden
]tetti niet alleen een veer-
tst zftal Amerikaanse bur-
elijkffs gevangen in Beiroet,
n, mi gijzelen in zekere zin
ir S«<k de president van het
,reft Jchtigste land ter we
geend in zijn ambtswoning
het Washington.
is echtgenote Nancy
er Jagan geweest die de presi-
ervan heeft overtuigd
s "e de tiendaagse vakantie in
aan ita Barbara niet moet door
at in. Er zouden vijandige re-
siA°$'es vanuk de bevolking
NAVnnen komen, wanneer
eeïy beelden van de gijzelaars
et bc Libanon zouden worden
:htir rewisseld met een zich met
®UJ irdrijden en houthakken
^,ën [spannende president.
Reagan is sedert zijn intrede
in het Witte Huis al menig
maal voor korte tijd naar zijn
ranch in Californië uitgewe
ken, terwijl belangrijk regeer-
werk in Washington zulks
volgens zijn critici onver
antwoord maakte. De mede
werkers van de president ver
dedigden de escapades van
hun baas steevast met het ar
gument dat alle adviseurs,
verbindingsfaciliteiten enzo
voort altijd met het staats
hoofd meereizen en dat er
„niets is wat hij op de ranch
niet kan doen en in Washing
ton wel".
Het blijven op zijn post in het
Witte Huis is voor Reagan
dan ook vooral een symboli
sche daad van solidariteit met
de gijzelaars in Beiroet en een
daad van „public relations"
met de Amerikaanse bevol
king. Beide overwegingen
echter zijn binnen de presi
dentiële staf omstreden.
Onenigheid
Er is vooral onenigheid over
de mate waarin Reagan zich
persoonlijk moet identificeren
met het gijzeldrama. De natio
nale veiligheidsadviseur
McFarlane, één van Reagan's
naaste vertrouwelingen, had
gewild dat de president com
mentaren op de gijzeling zou
overlaten aan minister Shultz
van buitenlandse zaken. Ook
dient Reagan volgens McFar
lane zijn normale politieke
agenda af te werken en die
bestaat sedert enige tijd voor
namelijk uit speeches in tal
van uithoeken van het land
over de voorgenomen vereen
voudiging van de belastingen.
Dat alles om de terroristen in
Beiroet niet de eer en de in
druk te geven dat zij de agen
da van de Amerikaanse presi
dent kunnen dicteren.
Intussen zijn toch enkele be-
lastingspeeches afgelast en
waren de wel doorgegane op
tredens volkomen gedomi
neerd door vragen van jour
nalisten over de gebeurtenis
sen in Libanon. Andere in
vloedrijke Witte Huis-advi
seurs, zoals media-specialisten
Rollins en Buchanan, hebben
dan ook hun opvatting ver
wezenlijkt gezien dat „de pre
sident minstens zoveel aan-'
dacht moet schenken aan de
veertig ongelukkige Amerika
nen in Beiroet als de 240 mil
joen Amerikanen in Amerika
doen".
Aan die bittere realiteit heeft
Reagan zich intussen onder
worpen, ondanks het besef
dat hij nu in niets meer af
wijkt dan het gedrag van
voormalig president Carter
tijdens de gijzeling van een
groep Amerikanen in Tehe
ran in 1980. Toen was het
verwijt van presidentskandi
daat Reagan en diens Repu
blikeinse Partij dat Carter
zich even uitsluitend als
vruchteloos op die crisis con
centreerde en daardoor Ame
rika vernederde.
Belangrijkste aspect van deze
harde werkelijkheid is ook nu
dat president Reagan, die
door zijn tegenstanders vaak
als een schietgrage cowboy is
afgeschilderd, gedwongen is
tot militaire passiviteit. En het
feit dat hij zich daar ruiterlijk
bij neerlegt („We moeten dit
uitzitten. We zullen niets doen
dat het leven van de gijzelaars
in gevaar brengt".) levert
hem intussen de lof op van de
meeste Amerikanen. Die zien
hierin de definitieve bevesti
ging van het oude vermoeden
dat Ronald Reagan dan wel
harde ideologische taal kan
spreken en zelfs buitenlandse
bewegingen kan steunen, die
niet schuwen onschuldig
bloed te doen vloeien (in Ni
caragua), maar tegelijk over
een primaire menselijke ge
voeligheid beschikt die het
hem vrijwel onmogelijk
maakt om door een persoon
lijke beslissing Amerikaanse
mensenlevens te offeren aan
schone principes.
Nooit meer oorlog
Reagan wordt in zijn militaire
terughoudendheid gesteund
door de legerleiding, waarin
landmachtcommandant Ves-
sey, mariniers-generaal Kelly
en luchtmachtadmiraal Aat-
kins vertegenwoordigers zijn
van „de post-Vietnamese-
-nooit-meer"-generatie: nooit
meer een oorlog zonder een
duidelijk front en zonder de
steun van het Amerikaanse
volk. Waar een militaire com
mando-operatie ter bevrijding
van de verspreid vastgehou
den Amerikaanse gijzelaars
even onmogelijk lijkt als een
Amerikaanse (in plaats van
een Israëlische) invasie van
Libanon ongewenst is, blijven
er alleen een paar uiterst twij
felachtige opties over.
„Zomaar" vergelding door het
bombarderen van in dit geval
sji'itische bevolkingscentra is
door Reagan zelf „ook terro
risme" genoemd. Het hier ge
richt uitschakelen van poten
tiële terroristen komt in de
praktijk neer op het gebruik
van dezelfde verafschuwde
methoden en geweldpleging
tegen als sponsorlanden als
Syrië, Iran en Libië zou de
VS in een acute Oost-West-
-crisis brengen. De verzeke
ring van de minister van de
fensie, Weinberger, „dat het
oorlog is" en dat zijn vloot
voor de kust van Libanon
„militaire bewegingen als in
oorlogstijd uitvoert", worden
in de VS vooralsnog als niet
meet- dan intimidatie ver
staan.
Vooralsnog steunt het Ameri
kaanse publiek blijkens opi
niepeilingen de beheerste
aanpak van de president. De
vraag is echter hoe lang nog.
Twee weken duurt de affaire
nu al en met name de familie
leden van de gijzelaars zoeken
steeds meer de publiciteit om
hun ongeduld te luchten.
Hoewel de publieke opwin
ding in de VS lang niet zo
groot is tijdens „Iran" blijft
het „geen nieuws" uit Beiroet
en het radeloze snikken van
familieleden in de VS de
kranten en de tv-journaals
uitpuilen. Het kan volgens
waarnemers niet anders of er
zal indien de toestand niet
snel verandert een volks
woede groeien tegen moslim
fundamentalisten binnen en
buiten de VS en tegen de on
machtige regering in Was
hington.
De aangekondigde economi
sche en diplomatieke straffen
jegens „terreurvriendelijke"
landen zullen de publieke opi
nie in de VS niet bevredigen.
De noodzaak zal snel dringen
der worden voor president
Reagan om te kiezen tussen
het vreedzaam compromis ten
koste van het verheven be
ginsel (niet aan terroristen te
gemoet te komen) en het
principiële maar mogelijke
bloedige antwoord op een
misdadige terreurdaad. Voor
het eerst in zijn zonnige poli
tieke leven wordt de 74-jarige
Ronald Reagan echt getest.
MARC DE KONINCK
BONN Rolf Mengele,
de zoon van de nazi-kam
parts Josef Mengele, was
opgelucht toen hij hoorde
dat zijn voortvluchtige va
der in Brazilië was overle
den. Mengele jr. verklaar
de dit gisteravond tegen
over miljoenen kijkers
voor de Westduitse televi
sie.
„Het was een onoplosbaar con
flict. Aan de ene kant mijn va
der, aan de andere die ver
schrikkelijke beelden uit
Auschwitz", aldus Rolf Menge
le in een interview. „Ik was
zeer opgelucht dat deze oplos
sing zich voordeed in plaats
van een andere, misschien een
proces, hoe belangrijk dat ook
had kunnen zijn".
Het was het eerste openbare
optreden sinds hij op 11 juni
het zwijgen na 34 jaar door
brak met de verklaring dat
zijn vader, verantwoordelijk
gehouden voor de dood van
400.000 mensen in het vernie
tigingskamp Auschwitz, in
1979 in Brazilië was overleden.
De Verenigde Staten en Brazi
lië hebben de resultaten van
het onderzoek naar Mengele's
dood aanvaard als bewijs dat
de in Brazilië opgegraven res
ten van de nazi-arts zijn en dat
hij van 1961 tot 1979 onder de
naam Wolfgang Gerhard in
Zuid-Amerika leefde.
De gespannen en vermoeid
uitziende Rolf Mengele zei
zichzelf er niet toe hebben
kunnen brengen zijn vader bij
de politie aan te geven. „Ik
voel dat ik een zeer speciale
morele plicht heb (jegens de
slachtoffers), die misschien
verder gaat dan wat andere
mensen voelen. Gewoon om
dat ik persoonlijk, vanwege
mijn afkomst, verbonden ben
met deze onvoorstelbare, ver
schrikkelijke gebeurtenissen".
Mengele jr. zei vaak met zijn
vader in brieven te hebben ge
redetwist over de beschuldi
gingen die hij had vernomen
„maar jammer genoeg reageer
de hij door mij een soort
schuldgevoel toe te schrijven
en nooit een teken van spijt te
tonen".
Hans Eberhard Klein, die in
de Bondsrepubliek belast is
met de jacht op Josef Mengele,
wilde voordat het rapport over
het in Brazilië gevonden lijk
nauwkeurig bestudeerd is
geen commentaar leveren. Ge
vraagd hoe het kon gebeuren
dat Rolf Mengele zijn vader
twee maal onder zijn eigen
naam in Brazilië heeft kunnen
opzoeken zei Klein dat het
niet mogelijk was de zoon 24
uur per dag in de gaten te
houden.
Ondanks de internationale
jacht die er op Mengele werd
gemaakt konden zijn rijke Bei
erse familie en vrienden m
Latijns-Amerika hem verber
gen en financieel steunen, al
dus het commentaar bij de do
cumentaire.
I/IIDJE VERHOLEN EN DE KNAP-MUTATOR
5) Pjotr Nogrottr, alias smidje Verholen,
inde de deur van zijn kamer en lachte zijn
k afchtje minzaam toe. „Goed zo, Kareltje,"
Je^s hij. „Fijn gedaan. En nu maar flink aange-
iltijtt vandaag, hè? Want we hebben een hoop
logloen. Waar beginnen we mee?" „We had-
I gisteren toch afgesproken, dat we eerst
gentr de stad zouden gaan om nieuw staal en ij-
zinfte bestellen," antwoordde Jopie (009) met
ik onschuldigste gezicht. „Natuurlijk, na-
?n frlijk. Dat hadden we afgesproken," grinnikte
en Ir, die plezier had voor tien, want nu wist hij
ndeier, dat zijn vermomming geen gebreken
?n €*«de. „Geweldig," dacht hij. „Kareltje Knetter
tofkt niet eens, dat ik de smid niet ben. Dan
rde# ik voorlopig rustig mijn gang gaan..." Hij
ïersraapte zijn keel en vervolgde: „Ik kleed me
at lals de weerlicht aan. Zorg jij intussen voor
een boterhammetje met een kopje thee." Zo
gezegd, zo gedaan. Nog geen tien minuten later
zaten ze al aan het ontbijt en de namaak-smid
zei: „Ik heb ook trekbestendig, hoogwaardig
chroom-wolfradium nodig. Jammer dat deze
staalsoort zo moeilijk te krijgen is." „Dat valt
best mee," antwoordde agent 009 brutaal. „Ik
had gisteren Meyer en Vijfderibbe nog aan de
telefoon. Die hadden voldoende voorraad, zei
den ze." „Dan gaan we naar Meyer en Vijf
deribbe," grinnikte Pjotr. „Mij een zorg waar we
het bestellen." „Mij niet, meneer Nogrottr,"
dacht Kareltje. „Mij niet." En even later was het
tweetal al op weg naar de stad in de mooie,
snelle sportwagen van smidje Verholen, die zo
jammerlijk opgesloten zat in de roofburcht van
Wolfaert de Roodbaert...
Halley gekiekt
Wat een beeld van een video
spelletje lijkt is in werkelijkheid
een opname van de komeet
Halley. die op onze aarde af
stormt. Het observatorium in
Amado, Arizona, was er het
eerste bij om de Hally, in het
bijzonder de atmosfeer van de
komeet, te fotograferen. Rond
een witte kern zijn duidelijk
verschillende getinte lagen
stofwolk zichtbaar, hetgeen de
theorie bevestigt dat een ko
meet in wezen een „stoffige
sneeuwbal" is.
GETUIGE LIVERPOOL IN HEIZEL-ONDERZOEK:
BRUSSEL Volgens ex-
manager Joe Fagan van
de voetbalclub Liverpool
heeft de Belgische voet
balbond alle regels rond
de kaartverkoop voor het
dramatisch treffen tussen
Juventus en Liverpool
aan zijn laars gelapt. In
zijn getuigenis voor de
speciale onderzoekscom
missie uit de Belgische
Tweede Kamer hekelde
Fagan gisteren het gebrek
aan controle op (valse)
kaartjes en zette wederom
vraagtekens bij de inde
ling van de vakken in het
Heizelstadion.
Op de avond van het treffen
had Fagan al boze opmerkin
gen gemaakt over het feit
dat zich in vak Z, vlak naast
de Engelse supporters, ook
Juventus aanhangers bevon
den.
Hij gaf wel toe dat de rellen
het gevolg waren van grove
baldadigheid van de Liver
pool-fans, die overigens door
Fagan zelf, vergeefs, tot
kalmte gemaand werden.
De verbazing over de on
zorgvuldigheid waarmee de
Europacup-ontmoeting is
voorbereid werd gisteren nog
groter toen een rijkswacht-
kapitein, die het commando
had binnen het stadion, toe
gaf dat hij zijn post voor een
half uur verlaten had zonder
voor een vervanger te zor
gen.
De politie van Liverpool
heeft gisteren opnieuw drie
man aangehouden voor ver
hoor in verband met het
voetbaldrama. De arrestaties
werden verricht in samen
werking met de leden van de
Brusselse politie.
SAS staakt
lijnvluchten
op Zuid-Afrika
STOCKHOLM De Scandi
navische luchtvaartmaat
schappij SAS zal alle lijn
vluchten naar Zuid-Afrika
stoppen. Daarover zijn de re
geringen van Denemarken,
Zweden en Noorwegen het
eens geworden, zo heeft een
woordvoerder van de lucht
vaartmaatschappij SAS be
kendgemaakt Met deze
maatregel wordt tegemoet
gekomen aan een oude eis
van de anti-apartheidsbewe
gingen in de drie Scandina
vische landen. In verband
met de opzegtermijn van het
luchtvaartverdrag met Zuid-
-Afrika worden de vluchten
over een half jaar gestaakt
