Universiteit maakt deel
uit van katholieke kerk
n
Vaticaans document eist
meer begrip voor jodendom
t
it
P<
kerk
/wereld
Geen aanbeveling
synodevoorzitters
voor tekenen
volkspetitionnement
beroepingen
Sportwereld
ACHTERGROND
£«id<ie(2ou/ia*it
DINSDAG 25 JUNI 1985 PA(
R.-K. Kerk zuidelijk Afrika tegen militaire
dienst
De Rooms-Katholieke Kerk van zuidelijk Afrika heeft zich te
gen militaire dienstplicht in Zuid-Afrika gekeerd en bevestigt
daarmee uitdrukkelijk de campage van andere christelijke ker
ken hiertegen te steunen. Ook zegt de R.-K. Kerk het volledig
eens te zijn met de Zuidafrikaanse Raad van Kerken SACC,
die heeft aangedrongen op erkenning van gewetensbezwaren
als grond voor dienstweigering.
De R.-K. Kerk van zuidelijk Afrika eist voorts de aftocht van
Zuidafrikaanse troepen uit de zwarte nederzettingen alsmede
uit Namibië en Angola.
„Netwerk feministische theologie" gesticht
In de Evangelische Academie van Arnoldshain in de Bondsre
publiek Duitsland is op een meerdaags congres waaraan 40
vrouwen hebben deelgenomen een „Netwerk feministische
theologie" gesticht. De deelneemsters waren afkomstig uit de
Bondsrepubliek Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Neder
land. Belangrijkste doel van het netwerk is uitwisseling van
gegevens op dit terrein.
Wegens zijn pluralistische structuur en het dienen als platform
voor onderscheiden theologische richtingen zal het netwerk
geen poging ondernemen te gaan fungeren als spreekbuis van
de feministische theologie.
Een vooroordeel is
moeilijker uiteen te
krijgen dan een atoom
Einstein
CONGREGATIE VOOR KATHOLIEK ONDERWIJS:
De katholieke universi
teit vindt haar diepste
betekenis in Christus, in
diens boodschap van heil
die de hele mens omvat
en in het onderricht van
de kerk. Dat staat in een
voorlopige versie van
een document door de
congregatie van het ka
tholiek onderwijs. De ka
tholieke universiteit is
volgens het document
een deel van de kerk en
deelt in de verantwoor
delijkheid tot verkondi
ging van het heil in de
wereld.
Het document is door de con
gregatie toegezonden aan o.a.
de Nederlandse bisschoppen
conferentie ter beoordeling.
De bisschoppen hebben de
katholieke instellingen voor
hoger onderwijs gevraagd
commentaar te leveren.
De congregatie deelt mee dat
het document is samenge
steld na uitgebreide studie en
informele consultatie. Paus
Johannes Paulus II gaf aan
de congregatie de opdracht
een „document pontificale"
over het katholiek universi
tair onderwijs te maken. In
de loop van november wil
William Carol Baum, hoofd
ve tekst plaatsvinden. Het
ligt in de bedoeling volgend
jaar een congres te wijden
aan katholiek hoger onder
wijs.
In het woord vooraf schetst
de congregatie het belang
van katholiek universitair
onderwijs. Er is het weten
schappelijk belang, maar ook:
„De universiteiten spelen een
onvervangbare rol bij het
doordringen van de maat
schappij met het Evangelie".
Deze taak wordt belangrijker
omdat de samenleving inge
wikkelder wordt door techni
sche ontwikkelingen. Daar
om moeten er meer katholie
ke universiteiten komen;
moeten die instellingen effi
ciënter werken en meer in
vloed krijgen.
Omdat de katholieke univer
siteiten deel uit maken van
de kerk, is er een bijzondere
binding met de herders in de
kerk; want zij .zijn de ware
leraren van het geloof.
Wetenschap
Het document geeft speciale
aandacht aan de verhouding
tussen geloof en wetenschap.
„Die relatie is gedurende de
hele geschiedenis van de
kerk als een probleem ge
zien, in steeds wisselende
vorm. Soms bestond er tussen
gelof en wetenschap een
scherpe tegenstelling", aldus
de congregatie. „Maar in
werkelijkheid bestaat er geen
tegenstelling tussen beide be
grippen. Want de Waarheid
kan niet anders zijn dan de
éne Waarheid, geworteld in
de ene unieke bron". Gewe
zen wordt op een uitspraak
van het Tweede Vaticaanse
Concilie: „De methode van
onderzoek, op alle kennisge
bieden, kan nooit werkelijk
staan tegenover het geloof als
zij werkelijk wetenschappe
lijk is en als zij de normen
van de moraal volgt. Want de
werkelijkheid van de „we
reld" en die van het geloof
vinden beide hun oorsprong
in dezelfde God".
Paus Johannes Paulus II
wordt geciteerd met deze
woorden: „Beide zijn auto
noom in eigen ontwikkeling,
maar uiteindelijk komen zij
samen in de ontdekking dat
de alles omvattende werke
lijkheid in God haar oor
sprong vindt".
Deze „eenheid in waarheid"
vraagt om een synthese, een
wederzijds verrijkende beïn
vloeding van geloof en we
tenschap in de benadering
van de ene Waarheid.
Volgens het ontwerp-docu-
ment dient de katholieke
universiteit er van uit te
gaan dat ethiek en techniek
niet mogen worden geschei
den. Wetenschap aan een ka
tholieke instelling dient ge
richt te zijn op het welzijn
van mens en samenleving.
De congregatie meent dat de
titel „katholieke universiteit"
alleen geldig is als die is ge
geven door een bevoegd ker
kelijk orgaan. Een dergelijk
orgaan kan, bijvoorbeeld als
de katholieke identiteit ern
stig en langdurig wordt aan
getast, de universiteit de titel
„katholiek" ontnemen.
De congregatie geeft normen
voor verschillende catego
rieën katholieke universitei
ten. Onder de eerste catego
rie vallen instellingen die
door het Vaticaan zijn opge
richt of die onder toezicht
staan van een Groot-Kanse
lier namens het Vaticaan. De
universiteiten van Nijmegen
en Tilburg vallen onder een
andere categorie, namelijk
die waarin de instellingen als
katholiek worden erkend
door de bisschoppenconfe
rentie.
In een eerste, persoonlijke
reactie op het concept, sprak
de Tilburgse rector prof.
R. A. de Moor tegenover het
blad van Tilburgse universi
teit van een achterhaald
standpunt. Het rapport wijst
er volgens hem op dat het
Vaticaan vindt dat de kerke
lijke hiërarchie een speciale
taak heeft ten aanzien van de
identitéitsbewaking aan uni
versiteiten.
Hij zet ook vraagtekens bij
het gehanteerde waarheids-
begrip, dat wijst op een geslo
ten dogmatiek met een spe
ciale rol voor de hiërarchie.
Dr. H. J. Kouwenhoven
Ds. H. Hutlng
Voorzitter ds. H. Huting var
de hervormde synode en zijr
gereformeerde collega dr
H. J. Kouwenhoven hebben
geweigerd zitting te nemen
in het comité van aanbeve
ling voor het volkspetition
nement tegen de kruisraket
ten, dat dit najaar wordt ge
houden. Het Komité Kruisra
ketten Nee (KKN) had beide
kerkleiders daarvoor ge
vraagd. Voorzitter prof. D. C.
Mulder van de Raad van
Kerken, bisschop mgr. H.
Opnieuw
tegenstrijdige
verklaring
Mehmet Ali Agca
Mehmet Ali Agca, de 27-jari-
ge Turk die in Italië levens
lang heeft gekregen voor zijn
moordaanslag op paus Johan
nes Paulus II, heeft in de
rechtszaal opnieuw ge
schreeuwd dat hij Jezus
Christus is. Hij legde op de
elfde dag van het proces te
gen drie Bulgaren en vier
Turken die van medeplich
tigheid aan de aanslag wor
den beschuldigd, opnieuw te
genstrijdige verklaringen af
en sloeg wartaal uit.
Rechter Severino Santiapichi
wees Agca op de tegenstrij
digheden in zijn verklarin
gen over een derde Turk die
bij de aanslag op het Sint
Pietersplein aanwezig zou
zijn geweest, waarop de tot
kroongetuige uitgeroepen
veroordeelde geïrriteerd
raakte. Hij zei dat ook het
Vaticaan erkende dat hij Je
zus Christus in persoon was.
„Ik ben geen grappenmaker.
Ik ben niet gek", zei hij, met
zijn vuist op tafel slaand.
„Deze laatste generatie der
mensheid zal spoedig worden
vernietigd".
Aanvankelijk had Agca ver
klaard dat er slechts één an
dere Turk aanwezig was ge
weest toen hij de paus neer
schoot, Oral Celik, die nu
voortvluchtig is. Vorige week
zei hij echter dat er nog een
Turk aanwezig was geweest,
die hij eerst identificeerde als
Akif en vervolgens als Omer
Ay, een Turkse terrorist die
levenslang heeft gekregen
voor de moord op een linkse
politicus. De man zou twee
kleine bommen laten explo
deren om Agca en Celik te
laten ontkomen. Agca her
kende Ay vorige week echter
niet op een foto die hem
werd getoond. Maandag zei
Agca dat Akif en Ay dezelfde
waren.
Bush sprak
met paus
Op zijn reis door
Europa heeft de
Amerikaanse
vice-president
George Bush in
Rome een ont
moeting gehad
met de paus.
Tijdens het per
soonlijk onder
houd, dat veer
tig minuten
duurde, werd
onder meer ge
sproken over de
wereldvrede. De
paus verklaarde
naderhand op
een persconfe
rentie, dat hij
hoopte op sa
menwerking met
Bush in dezen.
Onder katholieken bestaat
een „pijnlijk gebrek aan ken
nis" van de geschiedenis en
de traditie van het jodendom.
Van school schijnen zij alleen
de negatieve en vaak ver
wrongen aspecten daarvan te
hebben onthouden. Daarom
is er meer begrip nodig voor
de joodse godsdienst en ge
schiedenis.
Dat staat in de „Aanwijzin
gen voor een goede weergave
Aartsbisschop Runcie: Tijd
werkt in voordeel voor vrouw
De Anglicaanse aartsbisschop van Canterbury, dr. Robert
Runcie, heeft verklaard dat de tijd werkt in het voordeel van
de vrouw als priester in de kerk. Hij bracht in herinnering
dat op de Lambeth-conferentie van 1978 reeds is vastgesteld,
dat verschil in opvatting terzake geen aanleiding kan vormen
tot een breuk in de Anglicaanse kerkgemeenschap. Naar zijn
persoonlijke mening spreekt er meer vóór de wijding van
vrouwen tot priester dan ertegen.
Dr. Runcie vraagt zich af of het priesterschap waarachtig wel
kan worden vervuld als vrouwen daarvan worden uitgeslo
ten. „Volgens traditie vervullen wij, de priesters, een bemid
delende rol tussen God en mensheid en tussen mensheid en
God. Wat komt er van die vertegenwoordiging terecht als de
helft van de mensheid daarvan blijft uitgesloten", aldus dr.
Runcie.
Het vraagstuk van de vrouwenwijding hoort niet tot de prin
cipiële geloofsvragen, zodat het best mogelijk is gemeenschap
te onderhouden met andere delen van de wereldwijde kerke
lijke familie die geen vrouwen wijden.
van joden en jodendom in de
verkondiging en de catechese
van de katholieke kerk" die
de Vaticaanse commissie
voor de betrekkingen met
het jodendom heeft gepubli
ceerd.
De commissie, die onderdeel
is van het secretariaat voor
de eenheid onder de christe
nen, meent dat godsdienston
derwijs, catechese en verkon
diging niet alleen tot objecti
viteit, rechtvaardigheid en
verdraagzaamheid, maar ook
tot begrip en dialoog moeten
opvoeden.
De commissie meent dat on
derwijs en catechese zich ook
met het racisme moeten be
zighouden, dat in de uiteen
lopende vormen van anti-se-
mitisme steeds verscholen zit.
„Dat het urgent en belangrijk
is onze gelovigen op preciese,
objectieve en gedegen wijze
over het jodendom te onder
richten, blijkt ook uit het ge
vaar van een anti-semitisme
dat in allerlei vormen tel
kens weer de kop opsteekt".
De commissie beklemtoont
de .joodse wortels" van het
christendom en wijst op de
eenheid van het oude en
nieuwe testament. Zij erkent
dat er in het nieuwe testa
ment bepaalde passages voor
komen die vijandig aan de jo
den zijn. Deze moeten daar
om volgens de commissie in
de historische context van de
ontwikkeling van de jonge
kerk worden uitgelegd. Zo is
het ontoelaatbaar de verant
woordelijkheid voor de dood
van Christus in de schoenen
te schuiven van alle joden
die toen leefden of van alle
nu levende joden, aldus het
document.
Staat Israël
Het document van de Vati
caanse commissie voor de be
trekkingen met het joden
dom besteedt weinig aan
dacht aan de staat Israël. Het
wijst erop dat ten aanzien
van het bestaan en de politie
ke beslissingen van de staat
Israël algemene kriteria van
het internationale recht mog-
ten gelden en geen godsdien
stige opvattingen. Het voort
bestaan van Israël is een his
torisch feit en „een teken in
het plan van God", aldus het
document. In ieder geval
moeten katholieken zich los
maken van de traditionele
mening dat Israël een ge
straft volk is en dat het ge
spaard is om het bestaans
recht van het christendom te
kunnen verdedigen. Het volk
van Israël blijft het uitverko-'
ren volk, aldus het docu
ment.
De weigering van het Vati
caan de staat Israël de facto
te erkennen was voor de drie
joodse kerkgenootschappen
in Nederland mede aanlei
ding af te zien van een ont
moeting met paus Johannes
Paulus II tijdens diens be
zoek aan Nederland.
Volgens Pierre Duprey van
het secretariaat voor de een
heid onder de christenen is
het document een verdere
stap in de betrekkingen tus
sen het christendom en het
jodendom na het conciliedo
cument „Nostra aetate" over
de niet-christelijke godsdien
sten uit 1964 en de richtlijnen
en aanwijzingen die het Vati
caan over dit document in
1974 publiceerde. Mgr. Jorge
Mejia, secretaris van de com
missie voor de betrekkingen
met het jodendom, noemde
de publikatie van het docu
ment „met zijn heel concrete
aanbevelingen en overwegin
gen voor het pastorale werk"
des te noodzakelijker, „omdat
telkens weer nieuwe vormen
van racisme en anti-semitis
me opsteken".
Ernst van Breda, en de beide
rboms-katholieke theologen
prof. E. Schillebeeckx en
prof. C. J. M. Halkes hebben
wel positief gereageerd op
het verzoek van het KKN.
Ds. Huting en dr. Kouwenho
ven wijzen beiden op het
standpunt van respectievelijk
het hervormd moderamen en
het gereformeerd deputaat-
schap voor Bestudering van
het Oorlogsvraagstuk, die
vinden dat de kerkleden zelf
moeten uitmaken of zij het
petitionnement tekenen of
niet. „Ik kan natuurlijk nooit
tekenen als particulier, dus
teken ik altijd in mijn kwali
teit als synodevoorzitter", al
dus ds. Huting. „Dat moet ik
niet doen, want het is niet
wijs om je publiekelijk aan
het volkspetitionnement te
binden, terwijl het modera
men dat niet heeft gedaan",
aldus Huting.
Overschatten
Dr. Kouwenhoven zegt het
volkspetitionnement over de
kruisraketten toe te juichen,
maar „het is voor mij de
vraag of de kerken zichzelf
niet wat zouden overschatten
wanneer zij het volk zouden
oproepen het petitionnement
te ondertekenen. Dan wordt
naar mijn gevoel een bepaal
de grens van wat de Kerk
zou moeten zijn overschre
den, namelijk of wij als kerk
het volk moeten gaan oproe
pen zich in deze zaak massaal
tot de overheid te wenden".
Dr. Kouwenhoven meent dat
de GKN met haar uitspraak
van 7 maart 1984 zich per
soonlijk als kerk tot de over
heid heeft gewend. Daar
staat de GKN nog voor 100
procent achter, „maar dit is
toch een andere, wat verder
gaande actie", aldus Kou
wenhoven.
Hij denkt niet dat een aanbe
veling van ds. Huting en hem
zou hebben geleid tot een
grotere deelname vanuit de
kerken aan het volkspeti
tionnement. „Zo hoog moet je
het gewicht van synodevoor
zitters niet aanslaan", aldus
Kouwenhoven.
Het KKN heeft wel toestem
ming van de cardioloog prof.
A. J. Dunning en de kunste
naars Rudi van Dantzig en
Vera Bets om hun naam op"
de lijst van aanbevelende be
kende Nederlanders te plaat
sen. Met de wielrenner Ger-
rie Kneteman en de voetbal
ler Jan Jongbloed worden
nog onderhandelingen ge
voerd, Binnenkort zal het
KKN de volledige lijst van
circa 30 namen publiceren.
Nederlandse Hervormde
Kerk
Beroepen: te Dantumawoude
W. Smit, kandidaat te Zeist;
te Driesum G. Hendriks te 's-
Grevelduin-Capelle. Be
dankt: voor Stedum J. Ver
dijk pastoraal medewerker te
Westerlee; voor Berkel en
Rodenrijs G. S. Alma te Epe.
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Aalsmeer
drs. W. J. A. P. Stolk te Mole
naarsgraaf-Brandwijk (part
time).
Christelijke Gereformeer
de Kerken
Aangenomen naar Delfzyl,
D.A. Brienen kandidaat te
Ridderkerk.
Ul<
le
-AAG
e Za'
Van Dams „zuiverheid"
nistei
zei g
Om redenen van politieke zuiverheid vindt topj^jj1]
Marcel van Dam van de PvdA, dat hij volgend sei;ovei
meer als politiek commentator mee moet werken astrale
programma van de VARA „Achter het nieuws", linbr
zich toe te juichen dat Van Dam tot dit inzicht is |*k x
maar daar moet wel onmiddellijk aan worden toe^gj]
dat het rijkelijk laat gebeurt. Beter laat dan nooit, 2^mst
maar denken. j^ng
centi
ONDANKS het kennelijk nu pas tot hem doorga
besef, dat zijn activiteiten als politiek commentator
VARA onzuiver waren, heeft Van Dam een jaar laijJj
citeit voor zichzelf en zijn politieke denkbeelden
via zijn politieke rubriek. Gezien de resultaten van
onder de kiezers heeft die activiteit hem geen winde
legd: Van Dam is inmiddels de populairste man bi
PvdA. Het is wel erg doorzichtig om, nu dat succesi
is bereikt, tot de conclusie te komen, dat de „politiek) J
heid" gebiedt er thans maar mee te stoppen
Het is in elk geval meegenomen dat een eind is \^L
aan de onzuivere situatie, dat toppoliticus Marcel v
een belangrijke rol vervult in „Achter het nieuj
VAR A-gezicht bij uitstek. Voor de journalistiek is hj
wel zuur te moeten constateren, dat het de politicj
weest die zijn journalistieke nevenfunctie onzuiver
wijl het niet de journalistieke organisatie van VAR,
ter het nieuws" is geweest, die het functioneren van
ticus in haar rubriek journalistiek onzuiver vond.
WaNT al ligt na het eenmaal bereikte succes var
van Dam de onoprechtheid van zijn spijt er duimen
venop, toch was niet hij het die het meest onzuiver h
toen hij het aanbod van de VARA accepteerde wek
de actualiteitenrubriek een politiek commentaar
uitspreken. Het was de VARA die haar journalisti
antwoordelijkheid te grabbel gooide, door een vooraf
politicus de gelegenheid te geven week in, week uit]
ning over politieke kwesties binnen het kader van d
liteitenrubriek te ventileren. Het is jammer voor di
dat zij niet zelf tot inkeer is gekomen, maar dat Ma
Dam dat voor deze omroep heeft moeten doen. j]RD
VARA en de journalistiek in het algemeen is het teimisi
dat „Achter het nieuws" nu zelf weer het journ Bk
handwerk gaat verzorgen, en het politieke commenfetei
opnieuw uit handen geeft aan een direct belanghfo a:
een politicus. Var
Aanhoudend
wisselvallig
DE BILT (KNMI$— In de
eerstvolgende dagen zal het
weer maar weinig veranderen.
Het blijft wisselvallig met af
en toe buien en soms een klein
zonnetje. Met de westelijke
stroming passeert in de ko
mende nacht een nieuwe sto
ring hetgeen gepaard gaat met
buien of wat meer konstante
regen. Morgenoverdag komen
in de koude lucht weer buien
voor. Daar tussendoor kan af
en toe de zon te voorschijn ko
men. Het blijft te koud voor de
tijd van het jaar met een mid-
dagtemperatuur van ongeveer
17 graden. Dit is drie graden
beneden de normale waarden.
Amsterdam regen 17 9
De Bilt zw.bew. 17 9
Deelen zw.bew. 17 11
Eelde zw.bew. 16 9
Eindhoven zw.bew. 19 13
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
CNV: Stop op
investeringen
in Zuid-Afrika
DEN HAAG Het Christelijk
Nationaal Vakverbond heeft
gisteren voor een hardere op-
stelliiïg tegen Zuid-Afrika ge
kozen. De vakbond kiest nu
voor totale stopzetting op nieu
we investeringen in Zuid-Afri
ka, als er over VA jaar geen
stappen zijn gezet om te ko
men tot afschaffing van de
apartheid. CDA en VVD, die
net als het kabinet een gema
tigder koers voorstaan, zijn on
aangenaam verrast door de
nieuwe koers van het CNV, de
PvdA is er blij mee. Het CNV
was overigens tot nog toe de
enige vakcentrale die tegen
een verbod op investeringen
stemde.
Voetbal De Belgische inter
national Alex Czerniatynski
(ex-Anderlecht) speelt de ko
mende drie jaar voor Standard
Luik.
Voetbal FC Köln heeft de
Israëlische international David
Pisanti (ex-Maccabi Nathanya)
voor twee jaar gecontracteerd.
Voetbal De UEFA zal vrij
dag en zaterdag in Zurich de
protesten van Liverpool en
Juventus behandelen tegen de
aan deze clubs opgelegde straf
fen na het Heizel-drama.
Motorbootsport Artur
Mostert is zondag in het Ame
rikaanse Chattanooga winnaar
geworden van de derde wed
strijd van de strijd om het WK
formule 1. Cees van der Vel
den eindigde als vijfde.
Slav ink, kooh
met tomatensa
aardappelen -
blanke vla
bitterkoekjes van
De benodigheden
twee zijn: 2 slavinkl™
margarine, zr
bloem, aroma; 'koG
2 koolrabi's, zout, rfor"d
g margarine, 200 g
ten, 0,5 dl water, zf G-t
per, aroma, 1 <#ertl
maïzena, peterselie,xt 00
1 kg aardappelen; men
0,5 liter melk, 25 PJ
na, 30 g suiker, halln
vanillesuiker, 4 bit&'
jes, jam.
ta j iks e
Laat de margarine onv
braadpan lichtbruin (,ette
schroei daarin de sl{^eeï
rondom dicht en bai^ en
gelmatig kerend bpnSui
gaar in twintig n
Houd het deksel tijd\
bakken zo veel i
schuin op de pan. Leg
vinken op een wan
Maak de jus af door
lichtbruin te bakken
overgebleven vet en
vervolgens weinig w L B
aroma toe te voegen. jn h
Schil de koolrabi's, dg bij
in plakken van een cP Gr^
ter dik en verdeel ®q|
reepjes. Kook de grot koi
weinig water met zoui reikt
kwartier gaar.
kleingesneden ui iicfe.j. c
in de margarine, vr voc
ontvelde en in plakP*
sneden tomaten toe e$erbi
de groenten vijf nfeehor
Doe er water, zout,
aroma bij en bind o
met maizena. Doe de I
ten koolrabi in een EM
schenk er de saus o
strooi daarop de fijng
peterselie. X Ij-
Zet de helft van de m
Meng maizena, su/JNST
weinig koude melk k/y
papje. Schenk een pad**
hete melk op de bitU
jes en ook wat bij hei
Doe dat papje in de I
laat de vla even kokei
de rest koude melk
vanillesuiker toe en 1 r
vla koud worden. C t
met een rand fijngt*
bitterkoekjes en jam.
2'J
.?T
L
