„Het meest goddeloze dat je kunt zeggen is: Ik kan er niets aan doen CeidóeSoma 8TTÏÏ71 TAFEL Koele ontmoeting paus met Poolse minister kerk en wereld „Sekten zijn niet gevaarlijk voor geestelijke volksgezondheid" Kerkelijke campagne voor dienstweigeren in Zuid-Afrika beroepingen Gewelddadig weekeind^] weer ACHTERGROND EcidacOowuvnt MAANDAG 24 JUNI 1985 pJE] EKD: steeds meer predikanten De groei van het aantal predikanten in de Evangelische Kerk van Duitsland (EKD) heeft zich vorig jaar voortgezet. Eind 1984 waren er 16.696, twee procent meer dan eind 1983. Onge veer 80 procent werkt in een gemeente, de anderen verrichten categoriaal werk (ziekenhuizen, scholen, krijgsmacht). Desondanks is nog 11 procent van de gemeenten vacant, 3 pro cent minder dan in 1980. In 9 procent van de gemeenten staat nu een vrouwelijke predikant. In 1964 bedroeg dit nog slechts 2 procent. Van de 775 personen die vorig jaar hun kerkelijk exa men aflegden (8 procent meer dan het jaar ervoor), waren 30 procent vrouwen, een stijging van 4 procent. Nieuwe r.k. katechismus in Engeland Na bijna 250 jaar is er in Engeland een volledig nieuwe r.-k. katechismus verschenen. Het boekje is opgezet in de traditione le vorm van vraag en antwoord en niet, zoals na het Tweede Vaticaanse Concilie gebruikelijk werd, als een verhandeling. Auteur is de Dominicanerpater Herbert Mccabe. De verwach ting is dat de katechsimus in geheel Engeland zal worden ge bruikt. De katechismus is gebaseerd op de leer en de geest van het Tweede Vaticaanse Concilie. Inzake het gebruik van voor behoedmiddelen wordt volstaan met de weergave van uitspra ken van paus Paulus 6. „Daarmee heb ik geprobeerd de leer van kerk te verwoorden, zoals die door alle Rooms-Katholie- ken beleefd wordt," aldus de auteur. Vuur zien we in het oog der jongeren; lich t zien we in de ogen der ouderen DOROTHEE SÖLLE TE GAST BU KRITISCHE GEMEENTE UMOND: De bewapeningsspiraal blijft maar voortijlen; de vernietiging van het mi lieu neemt steeds grim miger vormen aan; in Afrika staat tientallen miljoenen mensen de hongerdood te wachten. Maar wat kan ik daar aan doen? Dorothee Sölle: „Het hoofd in de schoot leggen komt voort uit een houding die atheïs tisch is. „Ik kan er niets aan doen" is het meest goddeloze dat je kunt zeggen. Het is de houding van de Duitsers in 1938. Het is moedeloosheid. Als de moed ontbreekt en we ons niet voor de waarheid willen openstellen, verlooc henen we God-die-in-ons- leeft". In de aula van de scholenge meenschap De Die in Heems kerk sprak de beroemde, en veel verguisde, Duitse theolo ge Dorothee Sölle het afgelo pen weekeinde zo'n 500 links-radicale christenen nieuwe moed in. Ze discus sieerde en bad er op uitnodi ging van de Kritische Ge meente IJmond en nam en passant het eerste exem plaar in ontvangst van de Nederlandse vertaling van een boek dat ze over Nicara gua schreef. Een kleine slan ke vrouw, tien jaar jonger ogend dan haar leeftijd van 55, gehuld in een eenvoudige paarsgetinte overgooier. „We kennen allemaal de beelden van de hongerende kinderen in Afrika en elders. De opge blazen buikjes. De grote ogen in een weggeteerd gezicht. Die beelden zijn niet veel mooier dan de foto's die we hebben gezien van Bergen Belsen. Er is aan onze ouders gevraagd: waar waren jullie, toen de joden naar de gaska mers gingen? Zo zal men ook aan ons kunnen vragen: waar waren jullie, toen mil joenen mensen in Afrika werden uitgehongerd? Het gaat om hetzelfde structurele machtsgeweld. En wij colla boreren met dat geweld. Ik, een kleine vrouw uit Ham burg, hoor bij de machtselite die dat geweld in stand houdt". Treurig We weten het, zo knikken velen in de zaal onwillekeu rig. Treurig weten we dat het allemaal mis zit in de wereld en dat wij medeschuldig zijn. Maar waar de kracht van daan te halen om te blijven strijden tegen onrecht? „De armen zijn onze leraars", citeert mevrouw Sölle een kernthema van de bevrij dingstheologie. „Niet in Eu ropa, niet bij de rijken is de Geest van God te vinden, maar bij de armen in de Der de Wereld. Zij léggen hét hoofd niet in de schoot. Zij hebben de hoop en het geloof om door te vechten voor een rechtvaardige wereld. Onder omstandigheden die veel be narder zijn dan de onze. Kijk naar de mensen in Nicara gua. Luister naar Winnie Mandela, de vrouw van de gevangen Zuidafrikaanse lei der Nelson Mandela. Van hen kunnen we de moed le ren om ons open te stellen vóór de Waarheid en ons er voor in te zetten. Als mij de moed in de schoenen dreigt te zinken, vergelijk ik mijn situatie met die van Winnie Mandela. Haar positie ziet er zoveel hopelozer uit dan de mijne en toch behoudt zij de hoop. Ik word niet bedreigd met folter noch met gevange nisstraf. Ik doe veel minder voor het bereiken van een rechtvaardige wereld. Ik heb, vergeleken met Winnie Man dela, maar zo weinig te incas seren hoe kan ik er dan aan denken om af te haken. Zij blijft toch ook vechten? Als ik zie hoe sterk zij is, dan geeft mij dat nieuwe kracht. Dan ervaar ik weer dat Christus overwonnen heeft. Dat we niet zijn uitgeleverd aan de kwade machten. Dankzij Hem hebben wij mensen de mogelijkheid de strijd aan te binden met het kwaad en ons ervan te be vrijden. Door Christus zijn we bevrijd van de dwangma tigheid der dingen". Dubbelzinnig Een toehoorster twijfelt daar aan. Is het Rijk Gods al aan gebroken of moet het nog ko men? De blauwgrijze ogen onder de peper-en-zout ge kleurde pony van Dorothee Sölle kijken ernstig: „Heeft Christus al overwonnen?", vertaalt ze de opmerking. „Nog anders gezegd: geloven we werkelijk in Christus? Het Nieuwe Testament is over het Rijks Gods dubbel zinnig. Het zegt tegelijkertijd dat het al zichtbaar is en dat het nog moet komen. Ver standelijk gezien is dat on miskenbaar met elkaar in te genspraak. Toch geloof ik in derdaad dat we beide moeten zeggen. We wachten op het Rijk Gods en tegelijkertijd is het er al een beetje. Als ik met twee of drie samen ben in Zijn naam, weet ik: ja, we zijn al vrij. Op de Duitse Kir- chentag heb ik dat ervaren en hier ervaar ik dat. Zou dat niet zo zijn dan zou ik een voudig de kracht niet hebben om te strijden". Maar wat moeten we dan concreet doen?, wil iemand anders weten. „Ik ben tot de overtuiging gekomen dat ik in mijn posi tie mijn inzet voor waarheid en rechtvaardigheid het beste gestalte kan geven door me in te zetten voor de vrede. Door te strijden tegen bewa pening. Tegen de atoomholo caust die immers ook de Der de Wereld zal vernietigen. Bewapening, milieuvernieti ging en uitbuiting van de Dorothee Sölle Derde Wereld komen voort uit hetzelfde structurele ge weld. Wat ik voor de Derde Wereld kan doen is tegen de bewapening vechten. Daarin steek ik mijn kracht, mijn tijd en mijn geld. Mijn diep ste verlangen, mijn innigste gebed is: Christus, maak ons toch vrij van onze moorde- naarsrol". WILLEM SCHEER Het gisteren gepresenteer de boek van Dorothee Söl le, dat zij samen met de Duitse journalist Peter Frey heeft geschreven, heet „Wie met tranen zaai en. Het verwoordt in proza en poëzie, de hoop die de auteurs hebben ge vestigd op de Sandinisti- sche revolutie in Nicara gua. Het is uitgegeven door Ten Have, telt 110 bladzij den en kost 17,50. Paus kapittelt Franciscanen opnieuw Binnen korte tijd heeft paus Johannes Paulus 2 de Fran ciscanen tot trouw aan de paus en het aan leerambt op geroepen. „Franciscus heeft het zich nooit gepermitteerd de richtlijnen te negeren van degenen die hij als boden van God erkende." De paus zei dit zondag tijdens een audiëntie tot de 230 dele geerden, die aan het alge meen kapittel van de orde te Rome hadden deelgenomen. Bij het begin van het kapit tel, vorige maand, had de paus de op een na grootste orde (ruim 20.000 leden) per brief tot trouw aan Rome en tot volstrekte gehoorzaam heid opgeroepen. „De ware Franciscaanse geest eist deemoed, volkomen overgave aan de Goddelijke voorzienigheid door gehoor zaamheid aan de kerk en aan de orde-oversten alsmede volledig afzien van aardse goederen door zelfgekozen armoede en celibaat,' zo zei de paus. De aanwezigheid van een speciale afgezant van het Va- ticaan (secretaris Vicenzo Fa- giolo van de congregatie voor de religieuzen) bij het kapit tel der Franciscanen werd al gemeen gezien als een poging van de paus de herverkiezing van generaal-overste John Vaughn te voorkomen. Met ruime meerderheid hebben de Franciscaanse gelegeerden hem op 25 mei herkozen. De Noordamerikaan Vaughn, die in 1979 tijdens het vorige kapittel te Bahia (Brazilië) voor de eerste maal werd ge kozen, heeft de laatste tijd openlijke steun verleend aan het meest omstreden lid van de orde, de Braziliaanse be vrijdingstheoloog Leonardo Boff. In die zin wordt ook het herhaalde pleidooi van de paus voor trouw aan het leerambt gezien. Ook de Bra ziliaanse kardinalen Arns en Lorscheider, die Boff naar zijn verhoor in Vaticaanstad hebben begeleid, kunnen zich hierdoor aangesproken voelen. „Het is de vraag of leden van nieuwe religieuze bewegin gen of sekten als gevolg van hersenspoeling hun wil kwijtraken. Sekten leveren geen gevaar op voor de gees telijke volksgezondheid". Dat zei mr. T. A. M. Witte- veen zaterdag tijdens een symposium van de Stichting Noordelijke Leergangen te Leeuwarden. Als griffier van de Tweede Kamer heeft hij het rapport „Overheid en nieuwe religieuze bewegin gen" van de subcommissie sekten geschreven. Tevens diende dit als zijn proef schrift. De overheid moet volgens hem voor alles vermijden dat zij, door bepaalde ogenschijn lijk onschuldige maatregelen te treffen, impliciet partij kiest in het vraagstuk van de sekten. De media hebben volgens Witteveen slechts aandacht besteed aan de kwalijke kan ten van de sekten. Het debat erover wordt tot nu toe slechts in geringe mate ge voerd door theologen en godsdienstpsychologen. Het Sipke van der Land zijn vooral psychiaters, soci aalpsychologen en sociologen die zich er mee bezighouden. Daardoor blijft verhelderen de informatie over leer en wezen van de sekten uit. Als gevolg daarvan wordt het beeld van de sekten als een bedreiging van het geestelijk welzijn voortdurend beves tigd. Sipke van der Land (NCRV-medewerker) wees erop dat de sekten in Neder land het eigenlijk heel erg moeilijk hebben in tegenstel ling bijvoorbeeld met de Ver enigde Staten. Amerikanen zijn in feite de naïefste men sen ter wereld, zo zei Van der Land, „en in Nederland gaat het ook aardig die kant op. We worden steeds goed- geloviger. Als het maar over het hogere gaat geloven de mensen alles." Hij hekelde overigens het rapport van dr. Witteveen. volgens Van der Land „kan het rapport naar de prullen mand", omdat daarin „afge kickte" sekteleden niet aan het woord komen. Het rap port is daarom eenzijdig. Bo vendien, aldus Van der Land, is het aantal geïnter viewde sekteleden te klein. Regering en parlement krij gen met het rapport een on volledig beeld. Nobelprijswinnaar bisschop Desmond Tutu, zijn opvolger als secretaris van de Zuida frikaanse Raad van Kerken, ds. C. F. Beyers Naudé, en aartsbisschop Denis Hurley, voorzitter van de Zuidafri kaanse bisschoppensynode, hebben hun medewerking toegezegd aan de driedaagse manifestatie van de „Cam pagne voor beëindiging van de dienstplicht" in Zuid-Afri ka. Voor het vredesfestival, dat eind deze maand in Jo hannesburg plaats vindt, is ook de Braziliaanse kardinaal Arns, aartsbisschop van Sao Paulo, als spreker uitgeno digd. De organisatie, die zich tegen de toenemende militarisering van de Zuidafrikaanse sa menleving keert, wil een brede discussie over vreedza me oplossingen op gang bren gen. In Zuid-Afrika geldt een tweejarige dienstplicht voor blanken. De regering over weegt deze ook uit te breiden voor kleurlingen en Indiërs, die vorig jaar beperkte poli tieke verantwoordelijkheid kregen. Dienstweigeren is in Zuid-Afrika alleen toege staan op basis van godsdien stige gronden. Volgens de be weging kan de apartheid in Zuid-Afrika alleen maar door de dienstplicht in stand worden gehouden. Een pas opgerichte uiter st-rechtse groep in Zuid-Afri ka zoekt binnen de drie pro-apartheid kerken steun voor haar oppositie tegen het „hervormingsgezinde" beleid van premier Botha. De leden van de nieuwe groep („Toe- komsgesprek") zijn vorig jaar uit de machtige geheime or ganisatie „Broederbond" ge stapt uit onvrede over de steun, die Botha van de Broe derbond kreeg. De groep richt zich in eerste instantie op beïnvloeding van synodeleden van de Ne derduits Gereformeerde Kerk. De komende synode van deze kerk zal volgens het pamflet een belangrijke confrontatie tussen conserva tieve en progressieve theolo gen te zien geven. Nadruk moet komen te liggen op de „christelijk nationale basis" van het kerkelijk leven. Het evangelie kan alleen in door apartheid gescheiden kerken worden verkondigd, aldus Toekomsgesprek. De paus en Stefan Olszowksi tijdens de begroetingsplechtigheid, waarbij de paus een geschenk kreeg Paus Johannes Paulus II heeft zaterdag een „koe le en ingetogen" ontmoe ting gehad met de Poolse minister van buitenland se zaken Stefan Olszows- ki. Geheel tegen de ge woonte in gaf het Vati- caan een verslag vrij van dé ontmoeting. De paus zou de Poolse minis ter hebben laten weten dat hij de tijd niet rijp acht voor het aanknopen van volledige diplomatieke betrekkingen tussen Warschau en Vati caanstad, omdat de mensen rechtensituatie in Polen nog teveel te wensen overlaat. Volgens de lezing van het Vaticaan had de paus de Poolse minister in de biblio theek ontvangen en was hij niet, zoals gebruikelijk, naar buiten gegaan. Toen de mi nister de paus beleefd groet te, antwoordde hij slechts met de woorden: Gaat u zit ten. Aldus de verklaring van functionarissen in het Vati caan. Olszowski bevestigde later op een persconferentie dat hij met de paus had gepraat over de binnenlandse situatie in Polen, maar zei dat de recen te veroordeling van drie le den van Solidariteit niet zwaar op de ontmoeting heeft gedrukt. Een ontmoeting met zijn Vaticaanse ambtgenoot kardinaal Casaroli noemde Olszowski constructief, op recht en vriendschappelijk. Mensenrechten De Poolse rooms-katholieke bisschoppen hebben zondag hun bezorgdheid uitgespro ken over de schending van mensenrechten in hun land en een beroep gedaan op de regering de vervolging van tegenstanders te staken. De bisschoppen gaven een verklaring uit na een twee daagse bijeenkomst in de ha venstad Szczecin. De bis schoppen leken onder meer te doelen op de veroordeling van drie leiders van de ver boden vakbond Solidariteit en twee priesters, die een protestactie georganiseerd hadden tegen de verwijde ring van kruisbeelden uit schoollokalen. De bisschoppen stelden in hun communiqué dat sociale vrede afhangt van de nale ving van de mensenrechten - het recht op waarheid, vrij heid, sociale rechtvaardig heid en (christelijke) liefde. De bisschoppen verwierpen beschuldigingen van de rege ring dat sommige priesters misbruik maken van hun ambt door zich in de politiek te mengen. De kerk is geen politieke macht en wil dat ook niet zijn, aldus de ver klaring van de bisschoppen. Gereformeerde Kerken Beroepen te Anna Paulowna, Mw. drs. G. Jongsma kandi daat te Blija. _DAN Terwijl passagiers en luchtvaartmaatschapfj ,wa vliegveld van Athene mijden, omdat de controle met wapens daar onvoldoende is, heeft het tegen oif wa vliegtuigpassagiers gerichte terrorisme in een andei, zijr de wereld op een afschuwelijke manier toegeslagen een vliegvelden in Canada, duizenden kilometers van efrsprc wijderd, zijn explosie ven gesmokkeld aan boord laa?( jumbo's. r 13 HOEWEL het maanden zal duren alvorens een ofl derzoekscommissie zal hebben vastgesteld, dat d Boeing 747 door sabotage in de Atlantische Oceaan stort, achten deskundigen het nu al zo goed als zekew II roristen de hand hebben gehad in de op twee n« vliegramp in de geschiedenis. Vaststaat in elk geval een bom bevond in een koffer in het vrachtruim dere Boeing 747, het Canadese vliegtuig dat gistere! Stille Oceaan naar Tokio vloog en op het nippertjHT soortgelijke ramp is ontsnapt. Onduidelijk is sleclE. verband bestaat tussen die twee aanslagen. sse looc TERWIJL op de meeste internationale vliegveldeirecl trole op passagiers en hun handbagage vrij goed ishj ontbreken afdoende en constante veiligheidsman*1"0 voor koffers die in het vrachtruim worden vervoedwe ingrijpende maatregelen nodig om ook daar wat aai ha< Daar zit de achilleshiel van het beveiligingssystfuzi' vliegvelden en luchtvaartmaatschappijen. end htp< Het terrorisme in al zijn vormen manifesteert zi vaker in de wereld en het neemt daarbij afschuwen arr men aan, waarbij niets en niemand wordt ontzien. ^an maat is zelfs zo groot dat het gevaar van gewenninge Ti In het afgelopen weekeinde moest in Londen eer, zij van de IRA onschadelijk worden gemaakt, die me^: wone aandacht kreeg alleen omdat de explosievent afstand van Buckingham Palace waren aangebracht we maakten bovendien kennis met „milieuterrori% 23 bomaanslagen pleegden in Frankfort en Brussel, telrie vannacht ook in Luxemburg een verdachte explcs no voorgedaan. Die „milieuterroristen" zouden zich md ve liseren, dat ook door hun gewelddadig optreden dfoj^ verder vervagen, terwijl ook in dit geval het doel d len allerminst heiligt. je v OVERAL beraamt men tegenmaatregelen. Aan?— mag worden dat de luchtvaartwereld zich bijvoorl nieuw gaat bezinnen op de uitvoerbaarheid van WVE lichten" van koffers en andere vracht op de manier handbagage wordt onderzocht. Met de huidige grote rn: gen met hun enorme hoeveelheden vracht is dat voudige zaak. Het afhandelen van vertrekkende JI: zou er zeker nog tijdrovender door worden. Maar in W van de recente gewelddadigheden zal ook de luchtv, middel onbeproefd willen laten. Spekschnitzel, gestoofde komkommer met paprika en aardappelen tweekleuren vla Nodig voor twee personen: 250 g speklapjes, ei, pa neermeel, zout, 25 g marga rine, peper, mespunt bloem, paprikapoeder; 1 komkommer, 1 paprika, 1 ui, 10 g margarine, zout, pe terselie, venkelgroen, dille of lavas; Vt tot 1 kg aardappelen; 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g suiker), 2,5 dl chocoladevla (2,5 dl melk, 10 g cacao, 22 g sui ker, 12 g maizena). Verdeel de speklapjes in stukken van tien a vijftien centimeter. Klop het ei los met een lepel koud water. Haal het vlees door het ei en vervolgens door met zout ge mengd 'paneermeel. Bak de speklappen in hete margari ne bruin, leg daarbij het dek sel schuin op de pan om de onvermijdelijke spatten te kunnen opvangen. Temper steeds even het vuur voor het openen van de pan. Bak de aan twee kanten bruin ge bakken lapjes op een kleine pit gaar. Reken een totale baktijd van twintig minuten. Leg het vlees op een warm bord en strooi er peper over. Bak de bloem lichtbruin in het overgebleven vet, voeg weinig water, zout en papri kapoeder toe en laat de jus een paar minuten koken. Snijd de geschilde komkom mer (mag ook een courgette zijn) in vieren, verwijder het zaadgedeelte en verdeel de rest in blokjes. Zet deze blok jes op met stukjes paprika en ui en met gesmolten marga rine. Smoor de groenten zo in tien minuten gaar. Maak het groetenmengsel op smaak af met zout en schep er één van de kruiden (fijn geknipt) door. Schenk de gele en de choco ladevla tegelijk in de schaal- (tjes). Er ontstaat een rechte afscheiding tussen de kleu ren als de vlaas even dik zijn en even vlug geschonken worden. JEANNE Aanhouden® wisselvallig DE BILT (KNMI) - op een duidelijke w4|l| tering lijkt voor de III dagen erg klein, ill I van de oceaan blijver^! te regelmaat het Eurcftj tinent aandoen. De a de depressies loopt \3 lijk. Dat wil betekei rj een groot deel van diM. achterlaten in Frar*^ het midden van Eurjl Morgen begint de zonnige perioden a)ni van een zwakke hoai[T loper die tussen tw3U] sies aanwezig is. La^V" dag neemt de bewoln het westen uit toe «ii wachten op de regen avond de westkust va^~ bereikt. Weersvooruitzichten j-~~ verse Europese landt voor woensdag en do Zuid-Noorwegen en F** den: half tot zwaar bi vooral in het binner— kele buien. Middaf^ tuur 15 tot 20 graden |l Denemarken, Britse 11 en noord-Duitsland: een bui, ook enkele 1 den. Middagtemperat. 19 graden. gin Zuid-Duitsland en PPe midden-Frankrijk: zoj01 rioden, maar ook en!0*16 en, mogelijk met onvfs*a; dagtemperatuur van Flu aan de Franse Kanalcia 22 graden elders. 'anc lm i Zuid-Frankrijk en d e* landen: vrij zonnig, if v£ derdag kans op onwi*oc dagtemperatuur ronrfs n den. «e€ n Italië, Spanje, Portui ar Joegoslavische kust: P'i® gemeen zonnig, maé°ei noorden vooral crl^s kans op onweer. MF1 peratuur 25 tot 30 grrn*= Weer MajDa( Deelen zw.bew. 17 Eelde iwbew. 16la> Eindhoven zw.bew. 19'M Den Helder regen 16 Rotterdam regen 17 Twente zw.bew. 15 Vlissingen regen 18 Zd. Limburg regen 18 tr" Aberdeen zw.bew. 13 C. r Athene onbew, a Barcelona zw.bew. -rVJ Berlijn niet ontv. Bordeaux zwbew. l9=LO Brussel motregen 19 Dublin h.bew. 18 'Z.r ronnr. 1Q V'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2