Voor Chailly moet
het werk bij zijn
temperament passen
Probeer dit maar eens
„Ik ben blufferig, maar zal
nooit wapen ter hand nemen
Snelle carrière voor nieuwe chef-dirigent
concertgebouworkest
Strand-autorac<
niet vervuilend
VERDACHTE MOORDEN RIJSWIJK EIST SCHADEVERGOEDING
DE
KRANT
BRENGT
DE WERELD
BIJU
THUIS.
Liga Surinamers krijgt ton
steun van bedrijfsleven
39.75
2.-
1.5°
BUITENLAND
QeidóaQowuvnt
DONDERDAG 20 JUNI 1985 PAd
ON
AMSTERDAM Van de niker of het Concertgebouwor-
jonge dirigentengarde kest v00r ie hebt. terwijl je er-
heeft Rireardo Chaillv var.ng e„ repertoire nog be-
j Klcca,rao t-nauiy kl e moet oppassen
(32), de opvolger van Ber
nard Haitink als chef-diri- Dat is niet alleen een moeilijke
gent van het Concertge- uitdaging, het heeft ook iets
bouworkest, ongetwijfeld gevaarlijks. Je kunt daar je ar-
tistieke nek op breken als per-
het snelst internationaal SOonlijkheid, als iemand, die in
carrière gemaakt. Het toe- zichzelf gelooft. Ik ontleen
val op het juiste mo- mijn zelfvertrouwen aan de
ment op de juiste plaats te kennis van mijn beperkingen,
zijn speelt bij zo'n lood
rechte start vaak een gro- Je wordt alleen krachtig door
te ro] jezelf te ontwikkelen".
Voelt u zich ook met Claudio
Abbado verwant? Chailly: „Ik
assisteerde hem twee jaar lang
- van 1972 tot 1974 - bij het
voorbereiden van symfonie
concerten, die daar apart naast
de opera's worden gegeven. Ik
zeepte het orkest in voor de
optredens van de gastdirigen-
ten. Dat was erg belangrijk
voor me. Zo leerde ik al vroeg
de grote symfonische werken
met behulp van een uitstekend
ensemble kennen. Ik bewon
der Abbado zeer, hij heeft een
zelfde soort persoonlijkheid als
ik, wat het heel interessant
maakt. Ik kon daar Brahms en
Mozart, maar ook Debussy en
Ravel doen. Ik was toen 19,
maar gaf nog geen concerten.
Ik zat in een kweekbak en ge
noot van het grote blijk van
vertrouwen. Maar uiteraard
was het een gsote stimulans!"
In Chicago, mijn eer
ste optreden buiten Italië.
Daarna volgden onder andere
Turandot in San Francisco
met Caballé en Pavarotti en in
1978 tenslotte het Scaladebuut
met Verdi's I Masnadieri".
Versnippering
Parallel aaa;
Op het laatste moment met
succes inspringen voor een be
roemd collega bijvoorbeeld.
Dat gebeurde Chailly in 1982,
toen hij het openingsconcert
van het Salzburg Festival van
Karajan mocht overnemen. In
1984 was hij weer in Salzburg,
toen om Verdi's Macbeth te di
rigeren; eerder verving hij op
het laatste moment Seiji Óza-
wa voor een plaatopname van
Massenets Werther, grappig
genoeg het werk. waarmee hij
al op 17-jarige leeftijd debu
teerde.
Chailly: ..Het voordeel van be
trekkelijk jong zijn, is, dat je
nog zo aangenaam veel tijd
vóór je hebt. Het nadeel is na
tuurlijk, dat wanneer je orkes
ten als de Berliner Philharmo-
aaarmee loopt vervol
gens een sterke spreiding van
zijn werkzaamheden, niet al
leen geografisch, maar ook
naar genre. Niet alleen werd
hij 1982 opvolger van Lorin
Maazel bij het Berlijns Radio
Symfonie orkest, maar deed
dat jaar aan de Metropolitan in
New York ook Hoffmans Ver
tellingen van Offenbach met
Domingo, verzorgde één ope-
raproduktie aan de Scala en
had her en der andere ver
plichtingen. Is dat geen erge
versnippering? „Het publiek
wil afwisseling, zelfs als het
over een grote sterdirigent be
schikt. Het voordeel van die
afwisseling geldt ook voor een
dirigent. Hij leert verschillen
de orkesten kennen met weer
andere instellingen ten opzich
te van de muziek".
Waaruit bestaan dergelijke
verschillen bijvoorbeeld?
„Er zijn stilistische verschillen,
andere affiniteiten met een
bepaald repertoire, andere re
acties uit het orkest. In Lon
den bijvoorbeeld gaat het tij-
Riccardo
Chailly
dens de repetities in het begin
sneller. Daar kunnen ze fabel
achtig goed van blad spelen,
maar de laatste loodjes der
volmaaktheid wegen er bijzon
der zwaar. In Berlijn gaat het
in het begin wat trager, maar
dan gaat het gelijkmatig ver
der richting topprestaties".
Hoe werkt u met orkesten?
Chailly: „Van huis uit ben ik
een democraat. Ik streef naar
een werkrelatie met weder
zijds gevoel voor muziek-
vreugde. Dat lukt doorgaans
goed. Ik beleefde tot nu toe
maar één tegenvaller. Dat was
bij het Keuls omroeporkest bij
de Wertheropname. Ik moest
de orkestleden als beesten be
handelen. Ze waren op een
heel Duitse manier grof en
vervelend. Ik betaalde ze toen
met gelijke munt terug!"
Aftasten
Hoe is dat met echt beroemde
ensembles?
„Dat is in het begin een kwes
tie van aftasten, het kan ook
moeilijk zijn. Ze zijn erg pro
fessioneel. daardoor zijn ze
tenslotte beroemd geworden.
Tijdens een repetitie mag je ze
niet zonder grondige reden on
derbreken. Ze vatten dat 'als
tijdverspilling op. Je moet dus
extra zeker zijn van wat je
wilt en goed kunnen overtui
gen. Het werken moet bij mijn
temperament passen. Tempe
rament heeft een Italiaan no
dig. Ik zou nooit chef kunnen
worden van een orkest, dat
geen temperament toont!"
Van de orkesten naar het re
pertoire. Waar liggen daar
voor u de zwaartepunten?
„Ik voel me nog het beste
thuis in romantische werken.
Mijn aard is fundamenteel ro
mantisch, maar dan niet op
een zweverige manier, dus
met beide voeten op de grond.
Momenteel heeft de Russische
muziek onder ander mede
mijn voorkeur. De symfonieën
en symfonische gedichten van
Tschaikovsky bijvoorbeeld".
En over Mozart en Beethoveh
zegt Chailly: „Mozart komt
ook wel eens aan de beurt,
maar vooreerst nog niet! Wan
neer je het repertoire zelf
voorzichtig benadert, mag je
dat niet in de vertolkingen la
ten blijken. Ook Beethoven
heb ik nog betrekkelijk weinig
gedaan. Zoals gezegd, mijn
werkterrein was vooral de
opera en de romantiek, in
mindere mate ook de moderne
muziek. Daarna kwam het ne
oclassicisme van Stravinsky.
Beethoven vergt ook wel een
jaar of twaalf gedegen voorbe
reiding. Hij is voor mij ook
wat op de achtergrond ge
raakt. Maar ik benader hem
nu voorzichtig opnieuw. Zoiets
vergt tijd!"
Zoals hij tijdens zijn week
gastdirigentschap in Amster
dam in januari bewees, munt
hij inderdaad uit in onbeken
der, bijna tweede- en derde
garnituursmuziek van Puccini,
Gershwin, Petrassi, Berio,
Bussotti en Tschaikovsky of
Poulenc. Blijkens zijn plaatop
namen van Bruckners 7e,
Tschaikovsky's 5e en symfoni
sche gedichten van dezelfde
componist vormen de werken
uit het „ijzeren repertoire"
minder zijn fort. Als Chailly
vanaf het seizoen '88 vooreerst
voor vier jaar als eerste niet-
Nederlandse dirigent bij het
Concertgebouworkest komt
werken gedurende 14-16 we
ken per jaar zal nader blijken,
hoe hij deze leemten opvangt
en hoe slagvaardig hij letter
lijk en figuurlijk is om zich bij
dit als moeilijk bekend staande
ensemble waar te maken. Het
kunnen in '88 muzikaal span
nende tijden worden in Am
sterdam. Chailly verdient
minstens de gunst van de twij-
Staatsexamens rajon 7 te Den
Haag voor Indonesische
scholen in Europa
SD (Basis School): Ivan Juniardi Wihanda,
Simon Daniel Sahulete, Anindita Koesoemo
Adjie. Yuliana Hidayat Fattah, Yuliani Hiday-
at Fattah, Hanny Kartika, Mona Sanaria
Pardede, Anna Marie Yahya, Meulia Dewi
Endrojono, Lely Triana Djuhari, Alexander
Nainggolan, Dewi Rengganis, Lestari Naviy-
anti, Pyandi Nugroho Moestopo.
SMP (Algemene Middelbare School On
derbouw): Wiltiana Wihanda, Shinta J. Su-
marsana, Leonie Tunggal Dewi Srihady, Aria
Bima Putra, Puruhitosari Meortolo, Reita Is-
fandari, Andri Ansyah Bustaman, Elizabeth
C. D. C. P. Kadarisman, Buyung Sastrapra-
wira Abbas, Ferry Robbani, Neny Deliana
Djuhari, Armin Nainggolan, Arnold Dinata
Nainggolan, Mulya Rahma Karyanti, Mulya
Rahma Dhairyanti, Luky Vierawati, Irawan
Maryanto Tarunokusumo. Migiej
mana, Mahendra Yahya, Hanev"
SMA IPA (Algemene Mid
Richting Netuur Wetenschi
Setiawan Syarif. Sintha Char
jono, Nulani Prahiyanti Djan
rion Nainggolan, Achmad Ivan f
parno. Nova Amalina Supriatmai
korina Putri Politon, Muhamma
Djuhardi, Arni Mulyanti Djuhardr
lim Abdullah, Farida Alianinc J
Sri Angraeni Diponegoro,
Martakusumah, Julia Eryani Muf
tria Djajasasmita, Ferry Sanusi,
to Yoedokusumo, Agus Yanto Hl
pita Mustika Adya.
SMA IPS (Algemene Middelbi
Richting Sociale Wetenechi
Hudiono 8oesono, Harry Hanaö
Indra Stephian Roesli, Wulandaf
rum Soedljarto, Yulia Fatmadetf
Arthur Sumiarto Suwondo, Bran
haprasta. Mtieve
Hogere Technische
voor Bouw-en on
Waterbouwkunde
Bouwkunde: A. Bakker, W. L.
Bodijn, H. van Brug. A. J. Ct
mej C. F. M. Couwenbergh, E. i
hoven. J. A. M.J. Hilgersom.
mej. H. S. A. Karthaus. M. J.
Laanbroek, H. Landlust.
A. L. J. de Lannoy. J. B.
M E. W. v.d. Linden. N. M. F.
van Loenen. R. C. Passchier.
mej. D. J. M. Plag, mej. T.
Rolvink, R. J. de Rooy, J. C.
J. A. G. Schreuder, R.G.J.
Verdoes. C. P. van Vliet, M. F.
van 't Wout, M. W. J. van Wijt
Zijp.
Weg- en waterbouwkunde:
A. C. Bauwens, E. Been, M. J
Fransen, J. T. C. Gahrmann,
den, R. A. van der Kloes, F. L.
Krijnse Locker. A. C. V. Langt
van der Meer, mej. M. A. J.
Patijn, G. A. van der Peet, R.
van der Ploeg, H. H. Rotgans,
te, P. W. van Steen, G. Velsink
G. Zijdenbos.
•gele
iarkt
i
nanc
DEN HAAG De strand-au-
torace, die in maart van dit
jaar in Scheveningen is gehou
den, is geen evenement met
een vervuilend karakter. Het
niet laten doorgaan van een
dergelijke race is geen ge
slaagd voorbeeld van het be
strijden van zure regen. Dat
staat in het antwoord op vra
gen van het raadslid R. Vlaan
deren. Deze had gemeend dat
Den Haag een bijdrage kon le
veren aan het bestrijden van
zure regen door evenementen
met een extra vervuilend ka
rakter af te schaffen. Het col
lege zegt dat de organisator (de
Stichting Scheveningen Bad)
zich ervan bewust -is dat een
strand-autorace een zeker na
delig effect voor het milieu
kan hebben. Vandaar, aldus
het college, dat ernaar is ge
streefd deze overlast zo gering
mogelijk te doen zijn. Voorge
rekend wordt dat de race ge
houden wordt op eenuanc
lometer lang circuit, <h „js1
laatste race het aantaif
mende auto's 150 be4"eDC
dat al deze auto's gez*
met inbegrip van de tl
ritten, 1024 kilometeflH 1
afgelegd. Volgens hei -
kan worden vastgestelde^
dit evenement niet n
lieuverstorende effeigj^g
opgetreden dan bij ani
nementen. Het stranfeg^
de race nauwelijks r»in-
„Daarbij moet niet uitkip
worden verloren dati nr j
de Stichting Schefi'f
Bad er alle belang bij rse
het strand in de badpf en
goede kwaliteit is en f j^ar
meent het college. F y
Het college van burgO hel
en wethouders vindt ia en
nodig om het ondenfroke
der te bespreken in eeppese
commissievergaderingpjekt.
AMSTERDAM/RIJS
WIJK De 44-jarige Ed
mund Breeveld begint
plotseling te huilen als hij
op een persconferentie
praat over zijn aanhou
ding en de verhoren op
het Rijswijkse politiebu
reau. Vorige week woens
dagavond, op het tijdstip
dat hij op de Duitse televi
sie zag dat het Engelse
voetbalteam een tweede
doelpunt tegen de Duit
sers maakte, stormden
twaalf agenten met ge
trokken pistolen en mi
trailleurs zijn woonkamer
in de Montfoortse nieuw
bouwwijk binnen. Of hij
maar langzaam zijn net
gedraaide sjekkie van zich
af wilde werpen.
„De hele vertoning leek op
een mengeling van Hill Street
Blues en Starsky Hutch".
Tot schietpartijen kwam het
echter niet. „Ik ben geen
held", zegt een geschokte
Breeveld vier dagen nadat hij
volgens hem bij gebrek aan
bewijs is vrijgelaten. Drie da
gen lang werd hij verhoord als
verdachte van de moord op
drie popgroepleden, in de
nacht van 7 op 8 maart in Rijs
wijk.
„Vogelvrij'''
Breeveld is van mening dat de
politie hem alleen maar heeft
opgepakt omdat hij lid is van
de Liga van Surinaamse Pa
triotten (die sympathiseren
met het Suriname onder Bou-
terse). Ludwich van Muiier,
leider van de Liga, zegt dat
zijn groepering min of meer
„vogelvrij" is verklaard. Sinds
de beestachtige moord op de
popgroepleden worden de Pa
triotten volgens Van Muiier
constant op de huid gezeten
door de politie. Nog maar
kortgeleden werd een ander
lid van de Liga door de politie
klemgereden. Na verhoor kon
ook hij weer naar huis. De
Haagse officier van justitie mr.
J. Th. de Wit zegt dat er wel
degelijk serieuze verdenkin
gen tegen Breeveld bestonden.
„Het is niet waar dat hij alleen
maar om zijn lidmaatschap
van de Liga zou zijn opge
pakt".
Breeveld zegt zelf „een mili
tant lid" van de Liga te zijn,
het nooit gebruikt heeft. „Ik
heb soms een grote bek en ben
wat blufferig, maar ik zal
nooit een wapen ter hand ne
men", zegt hij. De Montfoor-
ter, die al 23 jaar in Nederland
woont, spreekt daarop zijn af
schuw uit over de moorden in
Rijswijk. „De figuren die dat
gedaan hebben, zijn het predi
kaat 'mens' onwaardig", ver
klaart hij. „Ik vermoed dat de
moorden door de leden van de
Bevrijdingsraad zijn gepleegd
om de Liga in een kwaad dag
licht te stellen". Een „Dirty
trick", een rotstreek, noemt hij
het.
Over de behandeling op het
Rijswijkse politiebureau heeft
Breeveld niet veel klachten.
„Bijna alle mensen die mij
verhoorden, wisten vantevo-
ren al dat ik onschuldig was.
Ik zat daar alleen om uitge
hoord te worden.
Gesol
Ludwich van Muiier vindt dat
er nu lang genoeg gesold is
met de Liga-leden. „Ik ben di
verse malen opgezocht door de
Binnenlandse Veiligheids
dienst, er is een bom onder
mijn auto gelegd zonder dat de
daders konden worden gepakt,
de Surinaamse minister Rand-
jitsing werd onlangs in Den
Haag mishandeld en er zijn di
verse huiszoekingen bij Liga
leden geweest. Alle Surina-
mers die ervoor uitkomen
sympathiek te staan tegenover
het huidige Suriname worden
geintimideerd. Het wordt tijd
dat we eens krachtig gaan op
treden. Het mag niet langer zo
zijn dat we als konijnen wor
den opgepakt en weer losgela
ten. We zouden wel goed ach
terlijk zijn als we na deze inci
denten zouden gaan slapen.
Legerleider Bouterse staat
achter ons, hij zal passende
maatregelen treffen". Opval
lens is echter dat de tegenstan
ders van Bouterse ook boos
zijn, omdat de politie er niet in
slaagt de daders aan te houden
van aanslagen die op hen wor
den gepleegd.
De Liga denkt nog niet aan
het gebruiken van geweld.
„We willen in eerste instantie
proberen een eigen rechtshulp
op te zetten. Elke keer blijkt
\veer dat advocaten ons niet
willen verdedigen omdat ze
bang zijn als pro-Bouterse te
worden afgeschilderd".
Breeveld hoort de woordenwa
terval van Muiier gelaten aan.
Hij blijkt nog diep onder de in
druk van zijn arrestatie en de
nasleep daarvan. Als de scha
devergoeding die hij gaat eisen
ter sprake komt, zegt hij dat er
nog geen bedrag is vastgesteld.
„Dat bespreek ik nog met m'n
advocaat". Huilend vervolgt
hij: „Mij is echt onrecht aange
daan".
ROEL DEN OUTER
Een hevig geëmotioneerde Edmund Breeveld (links) vertelt over zijn tijd op I
Rijswijk. Ludwich van Muiier van de Liga van Surinaamse Patriotten steunde I
AMSTERDAM De Liga van Surinaamse Patriotten
verwacht binnenkort 100.000 gulden van het Neder
landse en Surinaamse bedrijfsleven te krijgen. Het
geld zal gebruikt worden om de politieke partijen in
de Tweede Kamer te bewegen de geblokkeerde ontwik
kelingsgelden voor Suriname weer uit te betalen. De
bedrijven die bereid zijn geld aan «de Liga te geven,
zijn zelf door het dichtdraaien van de geldkraan gedu
peerd. Ludwich van Muiier, voorzitter van de Liga
maakte deze schenking gisteren tijdens een persconfe
rentie in Amsterdam bekend. De Liga (1000 leden)
gaat zich actief met de politiek bezig houden. Zo wordt
de Surinamers in ons land bij de volgende verkiezin
gen geadviseerd op de kleine linkse partijen te stem
men. Deze partijen zouden volgens Muiier hervatting
van de gesprekken met Suriname voorstaan.
Parasol-voordeel?
De stof is draion, katoen
of viscose.
In div. dessins.
Kortingen tot 70°/o!
Uitzoeken maar! Nü
Donzen lichtgewicht Slaapzakken met 40 -
slaapzak. Gevuld met eende- 60% korting.
dons (65% dons - 35% dons- Warme polyester vulling. Div.
veertjes). Afm. 200x160 cm. maten en dessins. Voor minder
Voor één keer A pdan de helft van
honderd gulden de prijs!
voo.rdeel^SS^-
Uitzoeken maar
Kettler Senator
tuinfauteuil.
VanLuran-kunststof,
met aluminium frame
Rugleuning
Melamine serviesgoed.
Volop keus en...
nu voor ca. Va van de
prijs! O.a. borden
per stuk Nu
Mokken per stuk Nü
Geldig zolang de voorraad strekt
V&D bruist van leven. Al bijna 10f e^
VROOMS DREESM/f;
