om
Voorstellen r
basisinkomeni
leuk voor
boekenplank
fi
r
Beelden uit de ruimte maken ook
gevolgen superheffing zichtbaar
CeidócSou/ta/nt
Bunte en Stern vechten
om nalatenschap Mengele
Kamer wil hulp aan Suriname
via particuliere kanalen
Schadevergoeding Mti(
Marlène Dietrich >st<
TP1TP
JLV/JL vv
CDA/VVD WILLEN VOORTZETTING „GIGANTENTARIEF"
Vooral industrie moet profiteren van kernenergiej
BINNENLAND/BUITENLAND
DONDERDAG 20 JUNI 1985 PA
MÜNCHEN De twee Westduitse weekbladen Bunte en Stern
hebben ruzie over de rechten op foto's, waarop volgens die bla
den de voormalige nazi-kamparts Josef Mengele te zien is. De
twee bladen hebben uit verschillende bronnen foto's van „Men
gele" gekregen en betwisten elkaar het recht die te publiceren.
Bunte heeft de foto's gekregen van Mengeles zoon Rolf. Stern
kreeg de foto's van een Oostenrijks echtpaar dat Mengele in
Brazilië onderdak zou hebben verleend. Intussen gelooft de
Westduitse politie „voor 99 procent" dat het in Brazilië opgegra
ven stoffelijke overschot dat van Mengele is. In SSo Paulo zijn
Braziliaanse. Amerikaanse en Westduitse deskundigen nog
steeds in de weer om het stoffelijk overschot te identificeren.
Daarbij zal onder meer met behulp van de zogenoemde super-
-projectietechniek de schedel van Mengele zoveel mogelijk wor
den nagemaakt
DEN HAAG De Twee
de Kamer vindt dat Ne
derland zeer goed hulp
kan bieden aan de Suri
naamse bevolking via par
ticuliere organisaties, zon
der dat daartoe het ver
drag inzake ontwikke
lingshulp hoeft te worden
opgezegd of gewijzigd.
Zowel de PvdA als de rege
ringspartijen CDA en VVD
stelden zich gisteren in een de
bat met minister Schoo (Ont
wikkelingssamenwerking) op
het standpunt dat Nederland
ook tijdens het opgeschorte
verdrag met Suriname volop
ruimte heeft om via andere
kanalen de ergste nood onder
de Surinaamse bevolking te le
nigen.
De PvdA'er Knol interpelleer
de minister Schoo naar aanlei
ding van haar uitlatingen voor
de VAR A-radio dat opzeggen
van het verdrag met Suriname
de weg vrij zou maken voor
noodzakelijke hulp aan de be
volking teneinde een patstel
ling te doorbreken. In het de
bat trachtte de minister duide
lijk te maken dat zij niet uit
was op het vinden van een uit
weg zonder het door Neder
land geëiste herstel van de de-
mocratiasche verhoudingen in
Suriname en zekerheid dat er
geen herhaling zal volgen van
de decembermoorden.
Tamil-bevrijdingsfront:
wapenstilstand opgelegd
NEW DELHI Een woordvoerder van het
Nationale Tamil-bevrijdingsfront op Sri
Lanka heeft verklaard dat zijn organisatie
geen deel heeft gehad in het besluit om de
vijandelijkheden tussen de Tamils en het re
geringsleger op Sri Lanka drie maanden op
te schorten. Hij voegde daar aan toe dat zijn
in India gevestigde organisatie zich er wel
aan zal moeten houden, omdat de Indiase re
gering strenge maatregelen heeft uitgevaar
digd tegen Tamils die doorgaan met aanval
len op Sri Lanka vanuit India. De opgelegde
wapenstilstand op Sri Lanka lijkt een ge
volg van de besprekingen die de premiers
van beide landen vorige week hebben gehad
over onder meer het geweld van en tegen de
Tamils op Sri Lanka.
PARIJS De in Parijs teruggetrokken
de filmactrice Marlène Dietrich (81) he^nj
ren van een rechtbank schadevergoed^^
gewezen gekregen ten koste van een aui__ j-,
een uitgever die haar privéleven wart. V£
nengedrongen. Dietrich, die een appar
bewoont in de omgeving van de Chamr
sées, was niet persoonlijk aanwezig tL j
rechter haar 10.000 frank smartegeld tor me
Volgens de actrice hebben schrijver en tfgen(
haar privéleven geschonden door een
over haar carrière te publiceren. In de PP
dende tekst verwezen veertig zinnen naL'
relatie met onder andere regisseur Jor ca
Sternberg en de Amerikaanse bouddoi j
van de stomme film, John Gilbert. Hoed' Br
trich ooit een ster was. is de wijze waTwjj.
tekst is geschreven inmenging in haar p
staan, zo oordeelde de rechtbank. g
DSE STUDIES VAN SATELLIETFOTO'S TONEN:
De Landsat-satelliet
DEN HAAG/ENSCHEDE
Onderzoek van satel
lietfoto's in Den Haag en
Enschede heeft aan het
licht gebracht, dat de
bloedige Golfoorlog in
feite neerkomt op een
hardnekkige slag om een
kunstmatige Iraakse wa
terlinie. Bijna vijf jaar
lang duurt nu al de strijd
tussen het socialistisch-re-
volutionaire Irak van Sad
dam Hoessein en het fana-
tiek-islamitische Iran van
ayatollah Khomeini. Tien
duizenden militairen en
burgers vonden inmiddels
al de dood. Nadat het
Iraanse leger drie jaar ge
leden de Iraakse troepen
uit het zuidwesten van
Iran hadden verdreven,
geraakte de Golfoorlog in
een patstelling. De ge
vechtshandelingen spelen
zich sindsdien voor het
grootste deel af in het Ha-
waiza-moerasgebied ten
noordoosten van Zuidi-
raakse havenstad Basra.
Iran heeft al diverse of
fensieven in dat gebied
gelanceerd, maar allen
zijn vastgelopen in het
vrijwel ondoordringbare
moerasgebied.
Vijf jaar oorlog heeft de econo
mie van beide landen grote
schade berokkend. Dat nog
geen van beide partijen een
Beslissing heeft kunnen force
ren ligt niet alleen aan ontoe
reikende militaire gevechts
kracht. Satellietfoto's maken
steeds duidelijker dat de Golf
oorlog zich anders afspeelt dan
uit de officiële communiqués
blijkt. Het zijn geen sterke
Iraakse legers, die de horden
Iraanse strijders tegenhouden,
maar enorme waterbouwkun
dige werken. Het accent van
de Golfoorlog is daarmee in
feite op een kunstmatige
Iraakse waterlinie komen te
liggen.
De sleutel tot deze ontdekking
werd geleverd door de niet-
militaire Landsat-satellieten,
die in de zomer van het vorig
jaar opnamen maakte van het
Hawaiza-gebied. In opdracht
van het in Düsseldorf geves
tigde bedrijf Ocean Earth
Coöperation werden videoban
den nageplozen door het we
tenschappelijk opleidingsinsti
tuut ITC in Enschede, dat ook
voor de Verenigde Naties
werkt. De afgelopen maanden
kwamen deze opnamen tevens
onder de aandacht van andere
instellingen, zoals het Instituut
voor Strategische Studies in
Londen en het Instituut voor
Internationale Betrekkingen
Clingendael in Den Haag.
Daar bestudeert generaal G.
Berkhof met enkele medewer
kers de opnamen.
Verdedigingslinie
Het onderzoek wijst uit, dat
Irak tijdens de Golfoorlog be
vloeiingswerken heeft uitge
bouwd tot een tientallen kilo
meters lange waterstaatkundi
ge verdedigingslinie ten
noordoosten van Basra. Gezien
het vrijwel ontoegankelijke
berggebied, dat Irak en Iran
verder noordwaarts scheidt,
vormen de Hawaiza-moeras-
sen in feite de enige mogelijk
heid voor Iran om Irak binnen
te vallen. Als Iran een over
winning wil behalen, moet het
vanuit dat gebied een toegang
forceren.
Tien jaar geleden begonnen de
Irakezen met de aanleg van
wat aanvankelijke irrigatie-
werken waren. „Irak is één
van de oliestaten die wellicht
het verstandigst te werk zijn
gegaan om zich economisch
verder te ontwikkelen om niet
alleen afhankelijk te zijn van
de olie-export", aldus prof. ir.
N.J. Mulder van het ITC in
Enschede. Deze instelling voor
hoger onderwijs, voluit Inter
national Institute for Aerospa
ce Survey and Earth Sciences
geheten, werkt onder auspici
ën van de Nederlandse over
heid en leidt voor het overgro
te deel studenten uit de Derde
ENSCHEDE De satellie
topnamen hebben ook Ne
derland op een geheel nieu
we manier en veel nauwkeu
riger in kaart gebracht. De
vaderlandse satellietkaart be
staat uit in totaal 20 miljoen
vierkantjes met vier kleurge-
gevens. Weliswaar zijn sinds
het ITC over de satellietfoto's
beschikt nog geen grote ver
schuivingen of veranderin
gen waargenomen, maar wel
is bijvoorbeeld duidelijk ge
worden, dat er op de Veluwe
veel minder bos is dan op de
officiële landkaarten staat
aangegeven. Prof. Mulder
van ITC: „Je ziet, dat er
steeds meer hapjes worden
uitgenomen. Je ziet ook veel
meer caravans staan". Ook
de vervuiling van het opper*
vlaktewater blijkt over het
grootste deel van het land te
zijn verspreid, iets wat vooral
in de zomer, wanneer het
water minder zuurstof bevat,
kan worden waargenomen.
Dank zij de satellietfoto's kan
het ITC in Enschede binnen
kort ook nagaan wat de ge
volgen zijn van de superhef
fing op melk voor het ge
bruik van de Nederlandse
bodem door de boeren. Prof.
Mulder: „We kunnen er
straks misschien op zien of er
bijvoorbeeld in Friesland
meer grasland is omgeploegd.
Daaruit kan dan de conclusie
worden getrokken, dat er
minder vee wordt gehouden.
Aan de hand van satellietfo
to's kan nu al het toenemend
gebruik van ligboxenstallen
worden vastgesteld. Dat
hangt weer samen met het
verbouwen van mais. Vanuit
de ruimte kan niet het mais-
plantje worden waargeno
men. maar wel wordt naar
mate de seizoenen wisselen
een kleurverschuiving zicht
baar. We weten uiteraard
wanneer mais volop groeit.
We zien dan bijvoorbeeld op
namen die in mei rood ge
ven, in juli groen en in okto
ber blauw. Mais is blauw ge
kleurd op onze opnamen".
Wereld op in de kennis van
luchtkartering en aardkunde.
De „vertaling" en toepassing
van gegevens, verzameld door
lucht- en ruimtefotografie kan
de ontwikkelingslanden snel
nieuwe gegevens leveren voor
het verder ontwikkelen van
de landbouw, het opsporen en
exploiteren van delfstoffen en
natuurlijke hulpbronnen en
het in kaart brengen en sturen
van processen van verstedelij-'
king. De ruimtevaarttechnolo
gie gaf deze tak van weten
schap nieuwe en ongekende
mogelijkheden.'
De gegevens waarvan ITC ge
bruik maakt zijn. aldus profes
sor Mulder, afkomstig van
niet-militaire satellieten en
daarom in principe voor ieder
een beschikbaar. Opnamen in
vier kleuren maken het moge
lijk objecten op even zoveel
verschillende manieren zicht
baar te maken. Uit de gege
vens, die bij elk van deze me
thodes zichtbaar worden en de
onderlinge verschillen, kun
nen allerlei conclusies worden
getrokken. Omdat de satellie
ten met tussenpozen dezelfde
stukken aardoppervlak bestrij
ken, kunnen eveneens gege
vens, die in verschillende ver
schillende perioden vergaard
zijn, met elkaar worden verge
leken. Ook uit de daarbij vast
gestelde verschillen kunnen
conclusies worden getrokken.
Gegevens van bepaalde struc
turen op het aardoppervlak
kunnen met toevoeging van
militaire gegevens tot vol
strekt nieuwe conclusies lei
den. Dat is waar deskundigen
op Clingendael zich momen
teel meë bezighouden. Zo laten
opnamen van Irak in het
grensgebied bepaalde ronde
structuren zien. Bij nadere be
studering is bleken dat deze
cirkels op het aardoppervlak
zandwallen zijn, waarachter
Iraakse tanks staan opgesteld.
Al zijn militaire satellieten
speciaal op opsporing van mili
taire objecten geprogram
meerd, gegevens van civiele
satellieten kunnen ook al veel
omtrent militaire installaties
en oorlogsvoering verklappen.
Duidelijk is geworden, aldus
professor Mulder, dat de oor
log tussen Irak en Iran een na
delige uitwerking begint te
krijgen op landbouwprojekten.
De militaire aanwending van
het irrigatiewerk bij Basra is
daar een duidelijk bewijs van.
Waterpompen
Er zijn aanwijzingen dat de
Irakezen hun waterlinie naar
believen onder water kunnen
zetten. Welke inspanningen
daarvoor nodig zijn wordt dui
delijk als men zich realiseert,
dat in het betrokken gebied de
temperatuur tussen mei en ok
tober zeer hoog is, veelal bo
ven de veertig graden Celsius.
Om de enorme wateraanvoer
mogelijk te maken, worden
talloze waterpompen aange
wend, die door zowel de Sov
jet-Unie als door westerse fir
ma's zijn geleverd. Terwijl de
Iraniers er alles aan gelegen is
het Hawaiza-moerasgebied zo
droog mogelijk te krijgen, om
zo Irak binnen te kunnen val
len, ziin de Irakezen voortdu
rend bezig daar alles onder
water te zetten. Naar het zich
laat aanzien zullen niet tanks
en manschappen in de Golf
oorlog de doorslag geven,
maar kanalen en waterpom
pen.
IINC
DEN HAAG Wetenschappers hebben het vo^rw
dat ze op elk gewenst moment hun licht kunnen, m
schijnen over tal van maatschappelijke vraagst^^
Tegen die achtergrond opereert de Wetenschap&ch€
Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), ingesteld
het kabinet-Den Uyl vanuit een behoefte om gevjujs
en ongevraagd het oordeel van wetenschappers t^n j
nen krijgen. Ongevraagd bracht de WRR deze
het rapport „WaarboFgen voor zekerheid" uit, v—
hij in hoofdlijnen een nieuw stelsel van sociale i
heid probeert te schetsen. Belangrijkste punt i
voorstellen: een gedeeltelijk basisinkomen voorl
een van rond 450 gulden per maand.
Hoewel aan de voorstellen van de WRR zeker geen origir I
kan worden ontzegd, kunnen er zowel praktisch als theo
een heleboel vraagtekens bij worden geplaatst. Geen enk
litieke partij, noch enige maatschappelijke organisatie he^-|-
daarin onbetuigd gelaten: zij brandden met elkaar de voof
tot de grond toe af. Het kabinet zelf heeft fijntjes in een
voorlopige reactie" laten weten moelijk te kunnen beoord l
de voorstellen bijdragen aan de oplossing van de problem!
onze economie". Een politiek beleefde manier om het v U
naar een bureaula, of op z'n best de boekenplank te ven
Wie uit de krant begrepen mocht hebben dat hij biniM
misschien kans maakt op een gedeeltelijk basisinkome£xpl<
dat idee maar snel weer laten varen. 1 No
tipol
dot
Origineel jen
De kritiek op de WRR-voorstellen is heel begrijpelijk. Dtenc
nen mogen er dan mooi en origineel uit zien, na jaren vargroe
nigen weet elke Nederlander dat elk politiek voorstel #vas 1
prijskaartje moet zijn voorzien. Als de WRR dat achterwd Tri
en. vervolgens gevraagd naar het waarom, met het verwijde s]
dat de vragensteller slechts een aspect uit het plan wil licl-Syr
de rest niet serieus wenst te nemen, maakt hij zich nietlmer
waardiger. Zeker als met de uitvoering van het plan mjn da
10 miljard gulden is gemoeid. f gevi
Nou hoeft dat geld weliswaar niet meteen op tafel te fe
omdat veel ervan betrekking heeft op een herverdeling
meenschapsgeld dat nu ook al uitgegeven wordt. Toch F
de wetenschappers hebben gesierd als zij hun voorstellen U jvi
antwoorde manier hadden doorgerekend en die doorre
erbij hadden gevoegd. Het zou hun plannen zeker sterkU^J
d |P
ben gemaakt. Nu lijkt iedereen op voorhand inderdaad d
louter vanwege het ontbreken van het prijskaartje het a
den artikel op de plank te laten liggen.
II
Naast de haalbaarheid roept ook het moment waarop d^OU
met dit ongevraagd advies komt vragen op. Nota beiiê'st<
week stuurt het kabinet zijn voorstellen voor een nieuwl lev'
van sociale zekerheid naar de Raad van State. Iedereen is£na£
over eens dat zo'n ingrijpende herziening van het stelsel fdell
ciale zekerheid niet elk decennium kan plaatvinden. Eenfn tc
stelsel zal jaren mee moeten. Daarom zijn de voorstellen \Pnse
kabinet ook zo omstreden. bi
)ardt
iPe
Ongevraagd wc
In aat licht is het begrijpelijk dat de WRR zich ongevraaget vi
deze zaak buigt en met eigen voorstellen komt. Het momdiaan
presentatie is echter rijkelijk laat. Inderdaad moet ook deRuss
le Verzekeringsraad nog adviseren, maar adviseren ovetin
ringsvoorstellen is natuurlijk iets heel anders dan met tof 191
gen voorstellen komen die de hele boel weer overhoop* d«
De WRR kan toch moeilijk verwachten dat het kabinet nie
lings zijn eigen plannen intrekt om eerst de WRR-sugn in
eens grondig door te lichten. fhter
)n v»
Na alle uiterst pijnlijke bezuinigingsmaatregelen die de|espr
jaren zijn genomen en waarvan een deel tot doel had votfe i
lopen op de stelselherziening, wil iedereen op het Haagsn.
nen hof rust.. Zo mogelijk moet de stelselherziening nog v(
kamerverkiezingen van mei 1986 zijn beslag krijgen en dl
en mag er voorlopig niet meer over nieuwe ingrepen i
gesproken. Zeker niet van een aard als de WRR voorste
Wetenschappers kunnen wanneer het hun goed dunkt i
viezen komen, maar het zou van realiteitszin getuigen I
zich daarbij meer zouden richten naar zowel de politUr
maatschappelijke feiten. Laat men dat achterwege, danL
studies, hoe fraai van inhoud ook, onvermijdelijk slechts <L
kenkast sieren. Zoals het rapport „Waarborgen voor zekeir
ARJEN BROEKHIF
SUSKE EN WISKÈ—ANGST OP DE „AMSTERDAM"
DEN HAAG Vooral de
industrie moet profiteren
van de lagere stroomtarie-
ven die de bouw van mi
nimaal twee nieuwe kern
centrales in Nederland
mogelijk zal maken. Het
profijt voor de bevolking
in de provincies die nieu
we centrales accepteren
zal dan vooral liggen in
uitbreiding van de werk
gelegenheid. Op dit stand
punt stelden zich gisteren
CDA en VVD in het kern
energie-debat. De fracties
wilden van minister Van
Aardenne de toezegging
dat ook na 1987 het extra
lage stroomtarief voor
grootverbruikers, het „gi
gantentarief", gehand
haafd blijft.
De huidige tariefregeling loopt
in 1987 af en nu al zijn er ge
luiden dat de industrie inves
teringen uitstelt met het oog
op hogere stroomtarieven in'
de toekomst, zo viel gisteren in
de Kamer te beluisteren. Van
Aardenne (economische za
ken) zegde toe dat hij bij de
Europese Commissie zal plei
ten voor een voortzetting van
de regeling. „Maar zonder
kernenergie is zo'n regeling
niet te handhaven", aldus de
minister. In hoeverre de lage
re produktiekosten worden
doorgegeven aan de kleinver
bruikers is vooral een zaak
van de elektriciteitsbedrijven,
zo tekende Van Aardenne
daarbij aan. „U mag niet con
cluderen dat kleinverbruikers
in provincies met kerncentra
les een tariefvoordeel van tien
procent zullen genieten".
Opslag
Minister Winsemius (milieu)
bleek weinig moeite te hebben
met de motie die CDA'er Lan-
sink en VVD-energiedeskun-
dige Braams dinsdag hadden
ingediend over de tijdelijke
opslag van kernafval. Volgens
Winsemius zal het kabinet
geen vergunning geven voor
de bouw van nieuwe kerncen
trales totdat de (tijdelijke) op
slag van het afval geregeld is.
Lansink en Braams hadden
hier om gevraagd. In augustus
begint al de inspraakprocedure
(PKB), waarna het kabinet in
februari 1986 een definitief be
sluit over bouwplaatsen en
centrales zal nemen.
Winsemius merkte daar nog
bij op dat bescherming van het
milieu geen motief kan zijn
voor de bouw van kerncentra
les. Lansink en Braams stel
den in hun motie kernenergie
tegenover het zure regen-ef
fect van kolencentrales. Win
semius vindt het kabinetsplan
voor de bouw van twee nieu
we centrales wel verdedigbaar
uit oogpunt van eneré"
tiek. 1^
In het kamerdebat
zich al vrij snel een
meerderheid af voor d£
van twee nieuwe kernf
les. Minister Van
kon bijgevolg gisterenjatan
hinderd zijn filisofie
wenselijkheid van kern£ he
nog eens breed uiteen
Hij toonde er zich
over dat de Brede Maafc
pelijke Discussie eenjDaa
heeft gemaakt aan de j
tie in de samenleving oi zei
energievraagstuk. „Een b
satie die deed denken J
late middeleeuwen,
een normaal natuurveikger
sel werd omschreven r
de duivel afkomstig".
