Huishouden bron van
kwalen en klachten
GIZIUIG ETENTJE VOOR 4,
BETALEN VOOR 3
Kaken, kaken
en nog
eens kaken
wee arrestaties
ABP-zaak
Russen loochenen cijfers VS: niet méér SS-20's
Van Dijk: Mening van
comité CDA'ers
tegen kruisraketten
is niet relevant
AC RESTAURANTS
nl
NNENLAND
CeidaeSotvumt
DINSDAG 4 JUNI 1985 PAGINA 3
ig
IAASTRICHT Het gerechtelijk vooron-
»rzoek tegen twee staffunctionarissen van
it ABP heeft vorige week geleid tot hun
rrestatie. Dit heeft de persofficier van justi-
B bij de rechtbank in Maastricht, mr. J.
ïbeh^bben, gisteren bevestigd. Volgens de offi-
''SSen feiten waarvan het tweetal
-irdt verdacht in dezelfde sfeer als de de-
:en waarvoor hun voormalige superieur
drs. A.J.M Masson te zijner tijd terecht
erkhjl moeten staan. Het gaat daarbij om vals-
an Hfid in geschrifte, oplichting, verduistering
>mee# het aannemen van steekpenningen. Van
twee gearresteerden is ir. R. B. inmiddels
weer op vrije voeten gesteld. Zijn chef,
»t hoofd van de onderafdeling nieuw-
rip ftuwzaken ir. P.J. R. zit nog vast.
Vie
Promotiefilmpje
Het verhuisbedrijf Koot uit Groningen heeft een pro
motiefilmpje laten opnemen waarbij een piano van de
10e verdieping van een flat op een auto wordt losgela
ten. Boodschap van het filmpje: Verhuizen kan beter
door experts worden gedaan.
Dijkzigt: subsidie
reageerbuismethode
UTRECHT Het Academisch Zie
kenhuis Dijkzigt in Rotterdam
krijgt, met twee of drie nog aan te
wijzen ziekenhuizen, de komende
drie jaar subsidie om ervaring op te
doen met in vitro fertilisatie (IVF),
oftewel reageerbuisbevruchting. Na
die periode zal worden bekeken of
IVF door het ziekenfonds kan wor
den vergoed. Tot die tijd zal daar
nog geen sprake van zijn. Staatsse
cretaris Van der Reijden (WVC)
heeft daartoe gisteren besloten. Hij
volgt daarmee het advies van een
meerderheid van de Ziekenfonds
raad, die in drie jaar mogelijkheden
wil schappen voor 2000 tot 2500 be
handelingen voor 800 tot 1000 vrou
wen per jaar.
;DAVrtsen zijn
venu
ov 1
zo gezorgd over
DA-I
imnhuiswerksters
Ie in|
'P 1
momPNHEM Thuiswerk-
t aa£rs moeten belasting be
ien, maar ze hebben
►en recht op ziektever-
if, vakantietoeslag, over-
er7jerk vergoeding, werk
loosheidsuitkering of pen-
®pen. Voor zover bekend
seft ook geen enkel land
u^n wet die controle op
wj]uiswerk mogelijk
rJceiaakt. De arts Jorien
Heerdink zei dit vandaag
I Arnhem tijdens een in-
mationale congres over
rusthroepsarbeid en gezond-
laa^id van vrouwen. Dat
fets georganiseerd door de
angpreniging van Neder-
hterjndse Vrouwelijke Art-
;taar|n.
Dlgens Meerdink zijn er in
sderland honderdduizenden
llingouwen die thuiswerk doen,
nerkr'ërenc* van lampekappen
rikapken, breien en dekens stik-
in tot het pellen van garna-
corn en uien, adressen typen,
inpakken, compute-
lie gnderdelen aan elkaar lassen
kl bet verven van onderdelen
in tv-toestellen.
t is geen controle van de
vantrerheid of de arbeidsinspectie
hygiëne, de werkruimte en
werkomstandigheden.
jeerdink zei daarover dat
r^uiswerksters vaak gevaarlij-
stel^ of verboden stoffen en ma-
vaaiBialen gebruiken, zoals sol-
ïks fer, verf, lijm en chemica-
Meerdink vindt dan ook,
j; it artsen en sociale werkers
.:h volledig bewust moeten
ns V van de gevolgen die thuis-
en ferk kan hebben. Zo moet er
>lgens haar niet te licht wor-
m gedacht over specifieke
iroepsziekten als hoofd-, rug-
nekpijn, problemen met de
n en ademhaling, alsmede
ss. „Thuiswerksters wer-
i de hele dag, slapen weinig
moeten zich erg inspannen
li hun quota te halen. Tege-
kertijd zijn zijn ze ook nog
irantwoordelijk voor het
lishouden", aldus Meerdink.
i de (ADVERTENTIE)
Èeng)nze standvastige
ank:
d
meë-^
t k
iwei
mooie- lampen-familie.
Rijgt de uren helder aaneen
tot een snoervan gezellig
heid. Kom naar onze toon
zaal of ga naar uw eigen
veriichtingszaak en u hoeft
niet verder te zoeken.
DIJKSTRA
i LAMPfN
ïrciJKSTFtA. LAMPEN VAN GOEDE FAMBJE
rbij van forttitwtf 2t Delft Telefoon 01S-14.23.S6.
mstede en Soettertef.
Wl
lagSJ
ten£rins Claus verricht in het
"Duitse Gronau de opening
nran het secretariaatsge
bouw van Euregio, een van
j de regionale grensover
schrijdende samenwer-
2 kingsverbanden. Euregio
.Wat gedeelten van Over
ijssel en Gelderland en van
de Duitse deelstaat Nord-
d rhein-Westfalen.
Prinses Margriet opent in
MiJtrecht het nieuwe hoofd-
n bureau van politie.
in
Huishoudelijk werk is vaak een opeenhoping van ongunstige ar
beidsomstandigheden.
ARNHEM Het onder
schatten van huishoude
lijk werk heeft niet alleen
financiële en sociale ge
volgen, het heeft ook na
delige gevolgen voor de
gezondheid. Dr. H.A. van
Geuns, plv. hoofdinspec
teur van de volksgezond
heid, noemde gisteren in
Arnhem op een bijeen
komst over arbeid, ge
zondheid en vrouwen, de
werkomstandigheden
voor de huisvrouw zeer
belastend: „Het is een
opeenhoping 'van vele on
gunstige arbeidsomstan
digheden waarover de be
drijfsgezondheidszorg zich
bij allejrlei andere beroe
men in toenemende mate
•ezorgd maakt".
Van Geuns zei dat hij nog
nooit een onderzoek is tegen
gekomen naar de oorzaken
van de zeer vele voetklachten
die vrouwen op latere leeftijd
krijgen, naar nervositeit of
slaapstoornissen, rugklachten
door het dagelijks bedden op
maken en stofzuigen of naar
modellen stofzuigers, aanrech
ten en keukentrapjes die het
best bij het lichaam zijn aange
past.
De gevolgen van het verrich
ten van huishoudelijk werk
komen terecht bij mannelijke
huisartsen (94 procent van alle
huisartsen) die vinden dat de
huisvrouwen het beeld verto
nen dat zij in hun jeugd al van
vrouwen hebben meegekre
gen: vaak last van de zenuwen
en geneigd tot klagen, zo zei
Van Geuns. De arts grijpt dan
al snel naar slaappillen en kal- Artsen
merende middelen.
meer mensen, vooral vrouwen,
bij komen die arbeidsonge
schikt zijn verklaard. Deze
vrijwilligers zal volgens hem
dezelfde gezondheidsbescher
ming moeten worden geboden
als beroepskrachten.
Eentonig en belastend
Een bedrijfsarts zou volgens
Van Geuns, als hij dezelfde
klachten bij een bepaalde be
roepsgroep tegenkwam, direct
nagaan wat de oorzaken zijn.
Een bedrijfsgeneeskundige
analyse van het huisvrouwen-
beroep, zei hij, zou de volgen
de specifieke kenmerken ople
veren: eentonigheid, het ver
snipperde karakter en het
steeds weer herhalen van de
zelfde werkzaamheden, tege
lijk huishouden en kinderen
verzorgen, continue bereik
baarheid en beschikbaarheid,
frequente piekbelasting, enz.
Van Geuns constateerde ver
der dat in de gezondheidszorg
en de dienstverlening steeds
Terwijl meer vrouwen door
dringen in artsenberoepen,
hebben zich daar geen specta
culaire veranderingen voorge
daan. Vrouwen die de huisart
senopleiding afmaken, hebben
erg veel moeite hebben om
zich ook als huisarts te vesti
gen. Van alle ingeschreven be
drijfsartsen is nog geen acht
procent vrouw. Vrouwelijke
artsen die een specialistische
opleiding willen volgen, ko
men vaak nauwelijks aan de
bak. Sinds de zomer van 1977
zijn er bijvoorbeeld voor plas
tische chirurgie en urologie
helemaal geen vrouwelijke
artsen in opleiding genomen.
„Toch zou ik me kunnen voor
stellen dat er typisch vrouwe
lijke klachten bestaan waar
voor een vrouwelijke patiënt
graag een vrouwelijke uroloog
zou willen raadplegen", aldus
Van Geuns. „Zij zoekt in Ne
derland tevergeefs".
(Van onze
parlementaire redactie)
MOSKQU DEN HAAG
De Sovjet-Unie heeft
sinds 1 juni 1984, de da
tum van het Nederlandse
„raketten-besluit", geen
SS-20's bijgeplaatst op het
Europese deel van haar
grondgebied. Dit heeft
een hoge Russische amb
tenaar, Radomir Bogda-
nov, onderdirecteur van
het Amerika-instituut in
Moskou, verklaard in een
vraaggesprek met NRC-
Handelsblad.
De getallen die de Amerika
nen over de Russische raket
ten verstrekken zouden „niet
objectief" zijn, omdat zij er be
lang bij hebben dat Nederland
kruisraketten plaatst. Volgens
Bogdanov „beschouwen de
Amerikanen elke bouwplaats
die ze met hun satellieten
waarnemen als een plaats voor
de stationering van SS-20-ra-
ketten".
De ambtenaar wilde niet in
gaan op de vraag hoeveel SS-
BAARN Wat het comité CDA'ers tegen kruisraket
ten vindt van de stilte in de partij rond de kruisraket
ten is volstrekt irrelevant. Zo reageerde het CDA-
Tweede Kamerlid Cees van Dijk gisteravond in Baarn
desgevraagd op de uitlating van Hans de Boer het afge
lopen weekeinde, dat in het CDA momenteel de rust
van het kerkhof heerst.
De Boer, oud-CDA-kamerlid en thans burgemeester van Haar
lemmermeer, zei tijdens een bijeenkomst van.het comité met
medestanders uit de Westduitse CDU in Arnhem, het onbehage
lijke gevoel te hebben dat het onderwerp door het CDA bewust
wordt gemeden. Het comité wil die stilte doorbreken. Deelne
mers in het comité zijn onder anderen de Europarlementariër
Beumer en de CD A-kamerleden Van den Toorn en Laning.
„Iedereen weet", aldus Van Dijk, „dat deze kamerleden niet re
presentatief zijn voor de fractie en het CDA. In de partij wordt
het onderwerp niet begraven. Alleen is besloten op grond van
het 1 juni-besluit van het kabinet het komend najaar verder te
praten. Het zou idioot zijn nu de weg op te gaan van een discus
sie over de kruisraketten".
20's de Sovjet-Unie sinds me
dio vorig jaar ten Oosten van
de Oeral heeft geplaatst, „om
dat deze wapens met Holland
niets te maken hebben". Het
aantal SS-20's in het Europese
deel van de Sovjet-Unie kon
Bogdanov „zich niet herinne
ren". Deze gegevens zouden
Nederland echter „voldoende
bekend zijn".
Nederland besloot vorig jaar
op 1 juni dat het de plaatsing
van 48 kruisraketten in
Woensdrecht afhankelijk zou
stellen van het aantal SS-20's
op 1 november van dit jaar in
de gehele Sovjet-Unie. Het
zouden er niet meer dan 378
mogen zijn. De „Aziatische"
raketten worden meegeteld,
omdat de SS-20 een zeer mo
biel wapen zou zijn. Volgens
Bogdanov laat Nederland zich
misleiden door Amerikaanse
legenden en is het niet waar
dat de SS-20's binnen enkele
uren van het ene naar het an
dere deel van de Sovjet-Unie
kunnen worden overgebracht.
De Amerikaanse onderminis
ter Richard Burt verklaarde
eind april dat de Sovjet-Unie
nu in totaal 414 SS-20's heeft
opgesteld en dat er een aan
zienlijk aantal bases voor die
raketten in aanbouw is.
De PvdA heeft schriftelijk
vragen gesteld aan minister
Van den Broek over de bewe
ringen van Bogdanov. De
Tweede-Kamerleden De Vries
en Ter Beek willen onder
meer weten hoe de minister de
mobiliteit van SS-20's beoor
deelt. Zij vragen zich voorts af
of het de minister bekend is
dat de Sovjet-Unie in Genève
heeft aangeboden dat het geen
raketten zal verplaatsen van
Oost naar West. Zo ja, hoe
hebben de Amerikanen daar
dan op gereageerd?
(ADVERTENTIE)
Geldig t/m zaterdag 8 juni
Goed idee: lekker uit eten met familie of vrienden. EnAC betaalt mee.
Want als u in ons sfeervolle bedieningsrestaurant onderstaand menu voor
4 personen bestelt, hoeft u maar voor 3 personen fe betalen. Deze advertentie
is dus geld waard. Knip 'm uit, en ga ermee naar AC! Het menu bestaat uit:
Franse uiensoep Varkenshaas a la Crème Vanille-ijs met 0%jr nc
slagtopping Serviesje koffie.
PP
I^llJ
LEKKER EN VOORDELIG UIT
Restaurant Leiderdorp, Afslag Hoogmade, Persant Snoepweg, EI0/A4 Rotterdam-Amsterdam Tel. 071-899302
Het kaken van de haring op de grote schepen en aan de
wal gebeurt machinaal. Tijdens de haringrace werden de
vissen aan boord met de hand gekaakt en vervolgens inge
vroren.
(Van onze verslaggever Paul Koopman aan
boord van de Scheveningen 106)
ABERDEEN Als het een beetje meezit voltrekt
zich elke dag een paar maal een klein wonder aan
boord van een vissersschip zoals maandagochtend
bijvoorbeeld. Het is even na zes uur, en de beman
ning van de Scheveningen 106 heeft toch niet
meer dan vier a vijf uur kunnen rusten. Maar als
de schipper drie belsignalen geeft, blijken dezelf
de vermoeide zeelui als door de bliksem getroffen.
De netten moeten uitgezet worden en er verstrij
ken nog geen drie minuten voor de eerste ploeg
paraat aan dek staat.
Vanaf de brug slaat schipper Harteveld, bijgenaamd „de
stille" de bedrijvigheid daar beneden lijdzaam gade. Er zijn
al drie schepen (met hoeveel haring?) richting thuishaven,
maar de Scheveningen 106 is in verband met de te eerbie
digen zondagsrust nog niet in actie gekomen. Wordt de
schipper nu voor zijn geduld beloond? Wat zal de eerste
„trek" (het uitzetten en binnenhalen van het sleepnet) op
leveren? Misschien is het niet verstandig om daar al op
vooruit te lopen. Schipper Harteveld houdt het in elk geval
op de zonnige mededeling: „De vis zit nog gespreid". En
daar moeten we het maar mee doen.
De stuurman, Roos, had de avond tevoren onder de matro
zen al de nodige onrust gezaaid door vlak voor het „te kooi
gaan" te grinniken: „Ik ga mijn kaakmesje maar vast slij
pen". Waarna scheepskok Joop met onverholen leedver
maak tegen enkele jongere matrozen: „Dat zegt hij niet
voor niets. Morgen staan jullie met zijn allen de godganse
dag te kaken".
Kaken, kaken en nog eens kaken. Het is vanaf dat mo
ment het gespreksonderwerp van de dag. Volgens machi
nist Gijs is de gekaakte maatjesharing op de markt mis
schien makkelijker te verkopen, maar het „fabrieksschip"
Scheveningen 106 zou te groot zijn voor dat ambachtelijke
werk. Matroos John meent: „Geef mij maar makreel. Die
gaat uit het net zo de vriezers in. Dan ben je tenminste snel
klaar". Maar gekaakt moet er worden en als het eerste net
rond negen uur binnengehaald wordt, staan de manschap
pen al met het net in de aanslag.
Overboord
Op het achterschip van de trawler registreert de landrot
ter zee intussen een onnoemelijk leed. Hij was er in zijn
kinderlijke naïviteit vanuit gegaan dat elk harinkje vrien
delijk aan boord onthaald wordt. Zoals hij vroeger zelf met
bevende hand de stekelbaarsjes uit de gracht van het haak
je trachtte te halen. Hoe schokkend is dan de werkelijk
heid! Met tonnen tegelijk wordt het zeebanket in een sta
len trog gestort, waarna drie potige matrozen het sparte
lende volkje zonder veel eerbied op transport bezemen.
Duizenden vissen blijven in de netten hangen en worden
op een manshoge trommel met net en al opgerold en tot
puree geknepen.
Daar beneden in het schip, waar de vis verwerkt wordt,
zegt grondmatroos Jaap zonder veel mededogen: „Haring is
een tere vis. Moet je eens zien hoeveel er al tot gort is".
Aan de lopende band worden alleen de maatjes- en de gro
tere haringen uitgesorteerd, het kleinere grut gaat weer
overboord. Na een eerste trek krijgt de Noordzee wel een
paar ton ontzielde vis terug, waarna de meeuwen en Jan
van Genten zich tegoed kunnen doen.
„Zo is het leven: eten en laten eten", grapt de kok bij het
rollen van gehaktballen zo groot als knuisten. Tweede ma
chinist Jos meent: „Zo maken vissers nou de hele zee ka
pot. Op sommige dagen gaat er zeker 80 procent van alle
vangst over de reling. Of de vissen nou groot of klein zijn,
dik of dun, vet of mager, ze blijven maar doorvissen".
Verspilling?
Schipper Harteveld ziet het allemaal minder dramatisch.
„Ik schat dat we ongeveer de helft van de vangst hebben
kunnen gebruiken. Dat is voor ons doen niet goed, maar
ook niet slecht". Zijn we hier getuigen geweest van een on
gebreidelde verspilling? „Och zo oppert de schipper, je
gooit allemaal wel eens wat weg".
Van de tweede vangst kan de „106" in elk geval meer ge
bruiken. De haringen zijn weer groter en steviger. De
tweede vangst levert driemaal zoveel op. Stuurman Roos,
die er al één achter zijn kiezen heeft als de matrozen weer
aan het kaken slaan, oordeelt deskundig (voor het thuis
front): „Deze haring is uitstekend!"
PAUL KOOPMAN
RIEMELS
Elke vijf uur dode in verkeer
DEN HAAG Op maandag 17 juni wordt de eerste nationale
verkeersveiligheidsdag van Nederland gehouden. Die dag is be
doeld om de mensen bewust te maken van de gevaren van het
verkeer. Tevens wordt er geld ingezameld voor de nazorg aan
verkeersslachtoffers in de vorm van een traumacentrum en
nieuwe uniformen voor de 46.000 verkeersbrigadiers. De AVRO
wijdt zijn zendtijd op radio en televisie die dag aan de actie. Er is
dan onder meer een tv-reportage over de grote kettingbotsing
vorig jaar april bij Leidschendam. „Eén dag zonder verkeerson
gelukken lukt toch niet, een dag zeer bewust deelnemen aan het
verkeer kan wel", verklaarde voorzitter mr. Van Vollenhoven
van de Stichting Verkeersveiligheid gisteren. Hij wees er op dat
elke vijf uur een dode valt in het verkeer, iedere zeven minuten
Vrouwen willen atv per dag of per week
DEN HAAG Roostervrije dagen per jaar, langere vakanties
en verlenging van het weekend dragen niet bij tot de combina
tie van het betaalde werk buitenshuis en het onbetaalde werk
binnenshuis. Dit zijn echter wel de vormen van arbeidstijdver
korting waarvoor in veel cao-onderhandelingen is of wordt ge
kozen. Een reorganisatie van de arbeidstijd per dag óf per week
zou de arbeidskansen en -mogelijkheden voor vrouwen verho
gen en meer evenwicht brengen in de deelname van beide part
ners in het gezin. Dit schrijft het Overleg van de Politieke Vrou
wenorganisaties van CDA, PVDA, VVD, D'66 en PPR aan de
werkgevers- en werknemersorganisaties. De organisaties betreu
ren het dat bij de cao-onderhandelingen nooit wordt betrokken
hoe betaalde en ook onbetaalde arbeid beter en evenwichtiger
tussen mannen en vrouwen kan worden verdeeld.
Stadspost nu
ook landelijk
post drukwerk en pakketten
worden bezorgd. Gisteren is in
Schiedam de PPN (Particulie
re Postbesteldienst Nederland)
van start gegaan. De PPN
werkt samen met stadsposten
in ons land „die goed functio
neren". De particulieren kun
nen in 70% van het land be
stellen. De tarieven van de
PPN zouden 20% lager liggen
dan die van de PTT.
