Klassieke Koreaanse
dansen met
zorg gepresenteerd
Het Verre Oosten naderbij in Holland Festival
Proefuitzending
van week van
Olympus-tv
Amsterdamse groepen
dansen voor behoud
Te vroeg
plaatdebuut
Haags Cello
Ensemble
E
brieven
H0LLAH9
VOORDELIG
WINKELEN?
KIJK
INDE
KRANT.
dagpuzzel
KUNST
Verschillende culturen aan bod
op Rotterdamse Poetry-festival
ROTTERDAM Dichters uit onder meer Chili, Indonesië en
Guinee Bissau, muziekgroepen uit Kaap Verdië, het Caribisch
gebied en India en theaterprodukties zijn zondag 23 juni te zien
en te horen op het jaarlijks terugkerende interculturele festival
Poetry Park in Rotterdam. De optredens zijn verdeeld over di
verse podia die dit jaar staan opgesteld in de Oude Plantage
langs de Nieuwe Maas. Verder maken optredens van clowns,
jongleurs en folkloristische dansgroepen en vele kramen met
uitheemse gerechten het veelkleurige programma tot een groot
volksfeest. De Boliviaanse groep Kollasuyu-Nan met Indiaanse
musici, de Turkse groepen Dost en Fuat Saka en de Senegalese
groep Super Etoile, de Kaapverdische groep Tubia en Ma Jazzu
uit het Caribisch gebied zijn enkele muziekgroepen die optre
den. Verder declameren de dichters Ariel Dorfman uit Chili,
Kazuko Shiraishi (Japan), de Indonesiër Emha Ainun Nadjib, de
Belg Tom Lanoye en Ze Manel uit Guinee Bissau. Ook zijn drie
theaterprodukties te zien waarvan twee speciaal voor kinderen.
F. Marechal in
directie AVRO
HILVERSUM
F.N.W.M. Marechal (35)
is bij de AVRO be
noemd tot adjunct-di
recteur op de finan-
cieel-economische afde
ling. De functie was
sinds september vorig
jaar vacant, nadat de
toenmalige adjunct C.
Dorland werd benoemd
tot directeur van deze
afdeling. Marechal, een
registeraccountant bij
het accountantskantoor
Dijker en Doornbos in
Hilversum, is per 1 juni
in dienst getreden.
Muziek van
Hoffnung bij
Brabants Orkest
DEN BOSCH Het Brabants Orkest
voert op 6 juni een compositie uit van
de befaamde cartoonist/musicus Ge
rard Hoffnung. Een concert van de in
1959 overleden Engelsman draagt een
uitermate onconventioneel karakter
en verrassingen maken een wezenlijk
onderdeel uit van de muzikale happe
ning. Dirigent is Lawrence Leonard,
de man die ook de allereerste uitvoe
ring in 1956 in Londen leidde. Het
concert is op 6 juni om 20.00 uur in het
casino in Den Bosch. De daarop vol
gende dagen is het stuk achtereenvol
gens te zien en te horen in Tilburg,
Eindhoven en Breda.
Zondagconcerten
in Circustheater
SCHEVENINGEN
Het Circustheater Sche-
veningen begint dit zo
merseizoen voor de vijf
de achtereenvolgende
keer met de serie zon
dagconcerten. Gemiddeld
bezoeken ongeveer 1200
mensen de concerten,
waarin jazz, chansons,
operette, klassiek en ca
baret aan de orde komen.
Voor dit jaar staan onder
meer optredens van Ber-
dien Stenberg, Daniel
Wayenberg, Rita Reys,
Toots Thielemans en
Maijorie Barnes.
Jan Henderikse in
de Prinsenhof in Delft
DINSDAG 4 JUNI 1985 PAGINAL—
DELFT In het stedelijk museum Het Prinsenhof in Delft is to 14
juli een expositie ingericht met werk van Jan Henderikse, als laat
ste kunstenaar in de serie waarin drie internationaal bekende
kunstenaars werden geëerd met een expositie in hun geboortestad.
Eerder waren dat Bogart en Schoonhoven. De titel van de tentoon
stelling luidt: Jan Henderikse, DelftNew YorkDelft. De nog
steeds in New York wonende kunstenaar heeft speciaal voor deze
gelegenheid een fotoproject over Delft gemaakt. Henderikse maak
te in zijn kunstenaarsloopbaan onder meer deel uit van de „Neder
landse informele groep", met Armando, Kees van Bohemen, Henk
Peters en Jan Schoonhoven. In 1963 vestigde hij zich op Curacao,
waar hij kisten met afval en lege verpakkingen vulde. Na 1965
verschenen ook de tableaux met nummerplaten op kledingstoffen.
In 1968 verhuisde de familie Henderikse naar New York. Bij de
tentoonstelling van Henderikse is in een oplage van 250 exempla
ren een catalogus verschenen met in elk exemplaar een originele
gesigneerde foto.
AMSTERDAM Eèn van de
uitgangspunten voor de pre
sentatie van muziek- en dans
vormen uit Oost-Azië (China,
Korea en Japan) in het Hol
land Festival dit jaar is om
belangstellenden te tonen hoe
in die landen, met hun ingrij
pende cultuur-historische en
politieke veranderingen, met
de eeuwenoude cultuurerfenis
wordt omgesprongen. Het is
vanaf deze plaats moeilijk te
beoordelen in hoeverre de tij
dens dit Holland Festival op
tredende gezelschappen re
presentatief zijn voor het al
gemene peil van conserver
ing. Er zal stellig naar ge
streefd zijn, de meeste exem
plarische uitingen daarvan
naar Amsterdam te halen.
De oude Koreaanse hof- en
volksdansen, deels ontstaan
onder de Boeddhistische in
vloed en onder die van China
ten tijde van de T'ang Dynas-
Chong Ak. Hof- en volkdan-
sen uit Korea door leden van
het Nationaal Instituut voor
Klassieke Muziek van Seoul.
Plaats: Grote Aula van het
Tropeninstituut Amsterdam.
Gezien en gehoord op 3-6-
'85. Programma in de serie
Het Oosten Naderbij van het
Holland Festival.
tie (7e en 8ste eeuw), werden
door zo'n voorbeeldige groep
dansers, danseressen en musi
ci gebracht. Allen leden van
het Nationaal Instituut voor
Klassieke Muziek van Seoul.
In 6 langere of kortere pro
grammaonderdelen werd glo
baal een volledig beeld gege
ven van de oude Koreaanse
dans- en muziektraditie,
waarin uiteraard de recente
scheiding in Noord- en Zuid-
Korea nog geen rol speelde.
De presentatie getuigde van
grote aandacht en zorg, zowel
voor de uitvoering van de di
verse dansen en hun muzika
le ondersteuning als voor de
aankleding. Heel fraai was
een ensemble van drie oude
hofdansen, waarin een koddi
ge dans van twee kraanvo
gels, een wat langdradige
maskerdans en een eenvoudi
ge maar beeldschone dans
door twee feeën van de Lotus.
In dit openingsensemble trof
fen we al de basispatronen en
grondbewegingen aan die we
in geringe variaties in de
meeste volgende dansen te
rugzagen. Opmerkelijk was in
de Koreaanse dansen de trage
climaxbouw (als er al een cli
max werd beloofd, zoals in de
volksdans Sungmu), waarin
een minder geprononceerde
invloed van de Chinese tradi
tie zichtbaar werd. Die in
vloed is echter het sterkst in
de muziek, waar een sterk ge
lijkend instrumentarium (in
enkelvoudige bezetting) en
een identieke, nogal agressie
ve, speelwijze direct naar het
oude China verwijst.
Het gezelschap uit Seoul
maakte op mij een zeer kun
dige en consciëntieuze indruk,
met als leidend uitgangspunt
een zo authentiek mogelijke
reproductie van de historische
werkelijkheid.
GODERT VAN COLMJON
Kabuki-theater uit Japan, dat
tijdens het Holland Festival
veel aandacht krijgt.
AMSTERDAM Tot de vas
te onderdelen van het Hol
land Festival behoort de aan
dacht voor de niet-westerse
cultuur, in het bijzonder de
muziek, het theater en de
dans uit Oost-Azië. Tot dat ge
bied worden in engere zin ge
rekend China, Korea, Japan
en, in sommige opzichten,
Vietnam. In culturele zin
worden al die landen tot
Oost-Azië gerekend wier cul
tuur direct onder invloed
stond en staat van China. In
de eerste dagen van het Hol
land Festival was de beurt
aan het Koreaanse Chong Ak,
waarover hiernaast een be
spreking.
De Chinese beschaving kent
een ononderbroken traditie
van ruim 4000 jaar die in
schrift is vastgelegd. De cultu
rele invloedssfeer van China
heeft zich uitgestrekt tot
voorbij Japan en Korea, met
vloed in Japan en Korea nog
terug te vinden in de con
structie en benaming van ver
schillende instrumenten, in de
muziektheorie en in diverse
ensemblevormen. Veel van de
traditionele muziek van Ja
pan en Korea vindt zijn oor
sprong in China, hoewel deze
landen ook hun oorspronkelij
ke muziek kennnen.
Verschillende genres van die
eeuwenoude cultuur komen
in het Holland Festival aan
bod: zelfstandige kamermu
ziekvormen uit China en Ko
rea, begeleidende ensemble-
vormen bij het Japanse Kabu-
ki theater uit Japan en het
poppentheater uit China, mu
ziek bij boeddhistische cere
moniën en shamanistische ri
tuelen uit Korea en, uit het
zelfde land, muziek bij hoofse
en volkse dansvormen.
Voor de kenner zal het met
name interessant zijn te horen
en te zien hoe het anno 1985
is gesteld met die eeuwenoude
muziek in verschillende lan
den. In China werd het
muziekleven, zeker na de
Culturele Revolutie, drastisch
aangepakt. Korea, sinds 1945
en na 35 jaar Japanse over
heersing verdeeld in Noord
en Zuid-Korea, onderging in
het zuiden een sterk westerse,
in het bijzonder Amerikaanse
invloed. En Japan, met na
tweeënhalve eeuw isolatie een
naar westers model geïndus
trialiseerde samenleving,
waar de traditionele cultuur
meer en meer in de knel
komt.
Een interessante combinatie
vormen de opvoeringen van
de Sichuan Opera door het
Chinese opera-ensemble Chu-
anju uit Chengdu en de opera
l'Eroe Chinese van Johann
Adolf Hasse, een opera seria
uit 1753 en gebaseerd op het
zelfde verhaal als de Sichuan
opera.
Het gezelschap Chuaniu is een
van de oudste plaatselijke
operagezelschappen in China,
met een traditie van meer dan
300 jaar oud. Spectaculair
wordt zeker een voorstelling
door het Chinese poppenthea
ter uit Xian, dat met kleurrij
ke poppen en begeleid door
een instrumentaal ensemble
een Chinese opera uitvoert.
HILVERSUM Het Eu
ropese satelliet-televisie
programma „Olympus"
zal vanaf donderdag ge
durende een week testuit
zendingen verzorgen die
door Nederlandse kabel
exploitanten kunnen wor
den doorgegeven. De uit
zendingen beginnen om
12.00 uur en duren tot
17.00 uur. 's Avonds wordt
de uitzending van 19.00
tot 24.00 uur integraal
herhaald. De laatste uit
zending is op woensdag 12
juni. Dit is door de organi
satie van Olympus-tv be
kend gemaakt.
De voor Den Haag en wijde
omgeving, waaronder ook het
Leidse gebied, opererende ka
belmaatschappij Casema, die
de vorige proefuitzending van
Olympus-tv ook overnam,
heeft in overweging ook nu
aan te haken. Die beslissing
valt mogelijk vandaag. De mo
gelijkheid hiertoe wordt ech
ter bepaald door programmati
sche inpas op de zendere Ne
derland I en II, die verplicht
moeten worden doorgegeven.
Bovendien moet hierover
overleg worden gepleegd met
de gemeente Den Haag.
Hoewel Olympus bestemd is
voor de .deelnemende landen
binnen de Europese omroepor
ganisatie (EBU), zal het test
programma vooralsnog alleen
in Nederland te zien zijn en
mogelijk in de Zwitserse stad
Montreux, waar op dat mo
ment een symposium plaats
vindt over technische vernieu
wingen binnen de televisie.
Zoals bekend nemen naast de
NOS, ook de Westduitse ARD,
de Italiaanse RAI en de Ierse
RTE aan het project deel. Tot
nu toe heeft Olympus twee se
rieuze proefuitzendingen ver
zorgd, één gedurende een
avond en één gedurende een
hele dag.
Volgens een woordvoerder
van de organisatie ligt het nog
steeds in de bedoeling in okto
ber met een definitief pro
gramma te starten. De raad
van beheer van de NOS heeft
eind vorige week echter in
zijn beleidsplan laten door
schemeren dat uitstel niet
wordt uitgesloten, omdat nog
onvoldoende (financiële) ze
kerheden zijn verkregen.
De precieze programmering
van de uitzendingen staat nog
niet vast. Wel zullen van 6 tot
en met 9 juni rechtstreekse re
portages worden gebracht van
de open Franse tenniskampi
oenschappen op Roland Gar
ros en van de laatste vier etap
pes van de wielerklassieker
Het gezicht van Olympus-tv, vanaf donderdag een week op de kabel.
Giro d'Italia. Voorts zal op 12 van Olympus zal daarnaast van enkele films en documen-
juni een rechtstreeks verslag aandacht worden geschonken taires. De vorige proefuitzen-
worden verzorgd van het aan een symposium over satel- ding kon door overname door
CHIO concours hippique in liettransmissie in Rotterdam de kabelmaatschappijen in
Aken. en worden nog besprekingen 650.000 huishoudens worden
Volgens een woordvoerder gevoerd over de uitzending gevolgd.
OP 10 JUNI IN SHAFFYTHEATER
AMSTERDAM Enige tien
tallen dansgroepen en ballet
gezelschappen in Amsterdam
hebben zich verenigd in hun
protest tegen het subsidiebe
sluit van het college van B en
W in de hoofdstad. Door dat
besluit dreigt het bestaan van
een groot aantal Amsterdamse
groepen onmogelijk te worden
gemaakt. Onder het motto
„Tot het uiterste bewogen...."
houden de groepen maandag
avond 10 juni een protestmani
festatie in het Shaffy-theater.
Het Nationale Ballet zal daar
een aantal klassieke pas-de-
-deux uit Het Zwanenmeer en
Don Quichote opvoeren. Ook
talrijke andere bij de actie be
trokken gezelschappen zullen
daar optreden zoals het Fol
kloristisch Danstheater, Krisz-
tina de ChStel, Dansproduktie,
Pauline de Groot en Scapino.
Volgens de groepen heeft wet
houder Luimstra van kunstza
ken in een brief aan alle be
trokkenen laten weten niets te
voelen voor een verhoging
van het bedrag van 240.000
gulden voor alle groepen en
werkplaatsen met een ton, zo
als de Commissie Dans had ge-
adviseeerd. De commissie
noemde die verhoging „nog
net verantwoord", maar komt
eigenlijk op een veel hoger be
drag. Met haar besluit negeert
de wethouder bovendien het
advies van de Amsterdamse
Kunstraad en plaatst zij de
Amsterdamse dans op lemen
voeten, stellen de protesteren
de groepen.
De Commissie Dans had bij
haar advies opgemerkt dat de
dans op dit moment misschien
wel de enige kunstdiscipline
is, waarin belangwekkende
ontwikkelingen plaats vinden.
Deze verdienen daadwerkelij
ke ondersteuning en stimule
ring, meent de commissie. De
hoop van de dansgroepen is nu
geheel op de gemeenteraad ge
richt.
DEN HAAG Het Haags
Cello Ensemble onder lei
ding van Dries Munnik -
en met medewerking van
de cellist Michel Roche -
geeft 15 juni een uitvoe
ring in Diligentia. Vrijwel
hetzelfde programma, dat
bestaat uit werk van on
der anderen Bach, Coret-
te, Tschaikowski en Koda-
ly, is op een grammofoon
plaat gezet die op de
avond van de uitvoering
te koop wordt aangebo
den. Een en ander ge
beurt ter gelegenheid van
het 5-jarig bestaan van het
ensemble.
Gebrek aan medewerking
heeft het Cello Ensemble ze
ker niet gehad en enthou
siast waren de verenigde cel
listen van het begin af, in
1980. Het gezelschap is ont
staan uit de afdeling kamer
muziek van de Stedelijke
Muziekschool in Den Haag.
Onder de vlag van deze
school treedt het ensemble,
met conservatoriumstuden
ten en gevorderde amateurs
regelmatig op.
Prijzenswaardig is het stre
ven van het ensemble om
(ook) werk van minder ge
speelde componisten onder
de aandacht te brengen, van
wie originele composities
worden gespeeld, maar öok
bewerkingen, trio's en kwar
tetten, waarbij een partij
soms door drie celli wordt
gespeeld.
Misschien is dit laatste er de
reden van, dat het werk dat
op de plaat is gezet, niet al
tijd even zuiver en aange
naam klinkt. Ook het stand
punt van het ensemble dat
de cello een zo groot bereik
heeft, dat het mogelijk is de
klank van een strijkensem-
ble te bereiken, is voor dis
cussie vatbaar. Dat dit zelfs
onmogelijk is, bewijzen de
cellisten zelf, die met de
plaatopname zeker vrienden
en kennissen een plezier zul
len doen, maar ten over
staande van een breder pu
bliek er goed aan hadden ge
daan nog een jaar of wat
goed te studeren.
Behoudens enkele passages
waarin de solist Michel Ro
che luid en duidelijk aan het
woord is, zijn er geen rede
nen waarom het Haags Cello
Ensemble in dit stadium de
klinkende resultaten op vi
nyl zou moeten vastleggen.
Dries Munnik, ook solist en
docent, had beter moeten
weten en zijn ensemble tegen
zichzelf moeten beschermen.
Het resultaat komt nu neer
op anti-propaganda.
FRITS BROMBERG
brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Winkels
Naar aanleiding van uw h20
richt in 'Weekeinde' over
winkels die met Pinkstenm:
open mochten zijn, wil ik h ur
volgende opmerken. Er
De winkeliers hebben dai ke
geen schrijven over geha Br
Burgemeester en wethoude
kunnen achter hun burejva
makkelijk plannen maken h< UL
het moet maar laat ze eetva
meer buiten een kijkje neme ze
wat er gaande is in de sta m'
Winkeliers hebben ook reel de
op één vrije dag in de week; a'
En dan het parkeerprobleem Y,r
Je kan de stad door de wee
niet eens bereiken, laat stag e?
op zondag.
En wat de VVV doet voor hc
toeristen, dat is toch één gro|
aanfluiting. Als een buitenla
der de stad in komt, weet I N;
niet eens waar hij naar t<
moet want er zijn nergens aal "a
wijzingen. Moet zo het toeri ee
me gestimuleerd worden? te
Mevr. de Wit.
Leiden or
Makaak aap uit |Ej
woning gehaald ki
va
LEIDEN Politie en een mfl.45
dewerker van het ministeri tic
van Landbouw en Visset tei
hebben vannacht om half eeiZO
een Makaak-aap uit een wc na
ning aan de Van Lennepstraa
gehaald. Het dier is overge-3G
bracht naar het opvangtehui KI
voor apen in Amstelveen. Ü.46
bewoner was niet thuis, maa Al
aangezien de politie beschikt Af
over een schriftelijke last to ro
binnentreden werd de deu hu
geforceerd en de aap meege aa
nomen. Er is opgetreden ii te
verband met de wet bedreigd KI
uitheemse diersoorten. Het 1-55
verboden een Makaak-aap i) bij
huis te hebben. KI
.00
.Ee
KRUISWOORDRAADSEL J"v
Horizontaal: 1. wild zwijn; 4. vloeistof
8. ogenblik; 9. toestand van rust; 10
paardeslee; 11. vlinderbloemigi-20
plant; 12. uitroep; 13. uitdrukking me lat
ontkenning; 14. roofvogel; 18. perl jn
soonlijk vnw.; 19. dof van geest; 21 »j(
vorm van mij; 23. te gener tijd; 25 in
kleefmiddel 27. bolgewas; 28. klaar™
30 sint (afk.); 31. eivormig; 32. gel-'5
steente; 33. zomerverblijf; 34. vrou-slt
welijk persoon.
Verticaal: 1. uitstalruimte; 2. afgele
gen; 3. oude lengtemaat; 4. stad 1^1
Algerije; 5. orgaan; 6. denkbeeld;
alvorens; 9. Vlaams (afk.); 11. mogel
lijkheid; 12. dieregeluld; 15. file; 16 Et
niet dik; 17. verzoekschrift; 20. onl.00
Juist; 21. muzieknoot; 22. heilig boek; ka
24. naar onze mening (afk.); 25. aan|
leg van nature; 26. makker; 28. Inzel
bij een spel; 29. hoewel; 30. bijbels
naam; 32. schuifbak.
OPLOSSING
•ei ze :iuas oe H
62 Hod 82 Hbbui 92 :8ab6 S2 'V
PZ :ubjo>i ZZ Hui '12 Hnoj 02 :b!M9<
•li :unp '9i :f!J SI '21 :sue>t i
:-|A 6 nee L '®9p! '9 HeAei 'S :uej<
•p :ia e '-J0A z :e6e|Bie i iibbojm»/
awep pz Hue j|
•ee -ioi *2e :ibbao ie »s oe nee
-ed -QZ Hn 'LZ 'woB sz H|OOU ZZ -
'12 Uns "61 :||8 '81 ^Pubjb Pi '©e' 'xn
•ei 'bq 2i neAB|>i u :jb oi :®P9j£~,
'6 :»®l '8 :biio p HaAe i :|tejuozuoj 1111
Otl
m I
r i m
3J<
