terschi
Weer beste
maatjes met
Hollandse
Nieuwe
INFORMATIE AAN YRCINRtlZICFRS.
Enquête van politie
naar wensen bevolking
Militairen overwegen
vertrouwen in staats
secretaris op te zeggen
Aanschaf van huisdier zelden weloverwogen
sir
Internationaal onderzoek
naar treinoverval Bijlmer
Debat
Postbank
wacht op
advies-
Albeda
AGIÏNNENLAND
Ceidóc Soman t
VRIJDAG 31 MEI 1985 PAGINA 3
Aantal aids-
neldingen naar 52
MSTERDAM Het totaal aantal aids-meldingen in
ederland bedroeg per 1 april van dit jaar 52, waarvan
veederde in Amsterdam. Vijfendertig patiënten zijn
middels overleden. Dat staat in een rapport van de
G en GD, het Academisch Medisch Centrum en het
jreau gezondheidsvoorlichting van de gemeente. Aids
een afweerstoornis als gevolg waarvan allerlei zoge-
K jemde gelegenheidsinfecties en bepaalde tumoren op
deden. In het rapport staat verder dat de regio Am-
oerdam de komende vijf jaar rekening moet houden
^et een stijging van het aantal aids-patiënten tot onge
ler 1.300. De meeste van deze patiënten (1.250) zullen
hmoseksuele mannen zijn, de rest behoort tot de
6 roep druggebruikers. De uiteindelijke kans op overle-
ing is thans nog lager dan tien procent, aldus het rap-
Nieuwe visakte vanaf
morgen noodzakelijk
AMERSFOORT Morgen gaat officieus het
visseizoen van start. Een officiële opening be
staat niet meer, omdat door de nieuwe Visserij-
wet het gesloten seizoen is opgeheven. Ook het
nachtvissen in de maanden juni, juli en augus
tus is nu bij de wet toegestaan. Wel moeten de
vissers vanaf morgen een nieuwe visakte heb
ben. De bestaande viskaarten en het bijdrage-
bewijs, waarmee de overheid het gebruik van
één of meer gewone hengels en de speciale hen
gel regelde, verdwijnt. Daarvoor in de plaats
komt één nieuwe sportvisakte voor het vissen
met maximaal twee hengels. De NWS waar
schuwt ervoor dat de akte alleen niet altijd
voldoende is. Voor water van hengelsportvere-
nigingen is altijd een vergunning van de vere
niging nodig.
Overheid erkent
ruiterexamen
DEN HAAG Het sinds 1976 bestaande ruite
rexamen en -bewijs wordt per 1 juni officieel er
kend door het ministerie van landbouw en visse
rij. Minister Braks heeft hiertoe besloten omdat hij
meent dat het examen kan bijdragen aan het op
lossen van knelpunten in de recreatieve ruiter
sport. Door die beslissing zullen de ruiters naar
verwachting op meer terreinen terecht kunnen,
die nu nog voor ze gesloten blijven. Bovendien is
er met de Hippische Sportbond gezocht naar mo
gelijkheden waardoor ruiter en paard zich beter
en veiliger in het verkeer kunnen begeven. De
ruiter zou aan de linkerarm een speciale lantaarn
moeten dragen en de benen van de paarden moe
ten worden voorzien van sterk reflecterende pijp-
kousen. De politie ziet bovendien graag dat de rui
ter een reflecterend vest draagt.
Minister Braks (links) bekijkt met voorzitter
Stehouwer van de Hippische Sportbond het
rapport.
Bonden ruzieën met
elkaar over NS-cao
UTRECHT Tussen de Vervoersbond FNV en de
drie andere spoorwegvakbonden CNV, FSV en
VHS, is een forse rel ontstaan. De FNV beschuldigt
de andere drie ervan de leden te hebben „verkocht
en verraden", omdat de drie hun handtekening
hebben gezet onder de nieuwe cao voor de 27.000
werknemers bij de NS. De Vervoersbond FNV
deed dat niet. Deze vindt het principe-akkoord dat
de NS met de andere vakbonden heeft bereikt veel
te mager. De FN V-bond heeft bij NS 9000 leden en
is daarmee veruit de grootste spoorwegvakbond.
De andere bonden hebben bij elkaar circa 8.000
NS'ers georganiseerd. De bonden beschuldigen el
kaar er van dat ze hun leden een volstrekt ver
keerd beeld geven van het bereikte onderhande
lingsresultaat.
opa
KV werft
emonstranten
oor film
|J)e Aanslag
EN HAAG Het Interker-
f ilijk Vredesberaad (IKV)
hoijeft zijn sympathisanten ge-
aagd als figurant op te tre
in bij opnamen voor de film
Aanslag. De makers van
e film hebben het IKV een
lan .drag per dag aangeboden
Eui 'oor elke figurant die we
wa| innen vinden". IKV-secreta-
Mient Jan Faber herinnert
sympathisanten in Den
aag en directe omgeving er
•t een brief aan dat het IKV
;e Stle laatste tijd onder forse fi-
anciële druk staat". Daarom
ze „wellicht wat ongewone
ethode om fondsen te wer-
altpn". Fons Rademakers filmde
1983 de vredesdemonstratie
Den Haag, met de bedoeling
lelden daarvan te verwerken
een film naar het boek De
anslag van Harry Mulisch.
an 22 tot en met 24 juni wil
ounijij de gespeelde scène's, met
Ai erek de Lint en Ina van der
j te lolen, opnemen,
nidt
Djterke groei van
leine huishoudens
3chn Rotterdam
elijt OTTERDAM De komende
tsto en jaar zal vooral het aantal
:n- en tweepersoonshuishou-
ins in Rotterdam sterk groei-
i. Dat blijkt uit een onder-
bek van het Gemeentelijk
'da ureau voor Onderzoek en
erletatistiek (GBOS) in Rotter-
tteiïm- 1° J981 bestond 60,7 pro
van alle Rotterdamse
iishoudens uit een- en twee
rsonen. Vorig jaar was dat
:,3 procent en voor 1994 ver-
Mf30*11 het GBOS dat die groep
j ken percentage van 72,6 pro
ent zal bedragen. Uit het on-
aaierzoek blijkt verder dat meer
detlan de helft van de Rotter-
n idamse huishoudens in 1994 uit
nigiiiet-inwonende alleenstaan-
ichllen za' hestaan. Vergeleken
net 1984 komt dat neer op een
.ijging van bijna vijftien pro-
1 °fent. De gemeente verwacht
rder dat het aantal inwoners
ongeveer 572.000 gehand-
^TJaafd blijft.
ADVERTENTIE
OSANGENiiMONAt*
SCHEVENINGEN/IJ-
MUIDEN Als morgen
de Nederlandse vissers in
de traditionele haringra
ce hun schepen richting
Shetland-eilanden stu
ren, begint in feite het
seizoen voor de echte
liefhebber. De maatjes
haring, de lekkernij
waar het om gaat, heb
ben we jarenlang maar
mondjesmaat kunnen
krijgen. Wordt het dit
jaar weer wat met het
nationale visje?
Secretaris J. van der Gugten
van het Nationaal Visbureau
ziet 1985 als haringjaar wel
zitten. Het bureau bestaat nu
ruim een jaar en haar taak,
het bevorderen van de vis-
consumptie, hoeft volgens de
secretaris dit jaar wat de ha
ring betreft geen probleem te
zijn: „Er is haring in over-
vlped en bovendien van uit
stekende kwaliteit", aldus
Van der Gugten.
De bioloog en haringdeskun-
dige drs. A. Corten van het
Rijksinstituut voor Visse-
rijonderzoek in IJmuiden
verklaarde kort geleden al
dat het naar zijn inschatting
een puik haringseizoen be
looft te worden. De harings
tand in de Noordzee is de
laatste paar jaar sterk vooruit
gegaan, vindt Corten.
De Nederlandse vissers mo
gen dit jaar 82.500 ton haring
vangen, ongeveer tweemaal
zoveel als vorig jaar. De ge
dachte dat het alleen Neder
landers zijn die de maatjesha
ring eten, berust echter op
een misverstand. Niet ieder
een weet dat ongeveer ze
ventig procent van de vangst
wordt geëxporteerd naar het
buitenland. West-Duitsland is
een grote afnemer.
„Nederlanders en Duitsers
zijn het er overigens niet
over eens wat nu precies een
lekkere haring is'zegt Van
der Gugten. „Duitsers vinden
de haring die ze bij een stal
letje in IJmuiden of Scheve-
ningen kopen vaak maar
flauw. Ze hebben liever een
wat pittiger visje, met meer
zout. Je ziet het ook aan het
drankje dat erbij gedronken
wordt. Hier beschouwt men
de borrel als de juiste begelei
ding van de haring, in Duits
land drinkt men er liever
een stevig glas bier bij", aldus
Van der Gugten.
Drie rustjaren
Wat voor smaak ook de favo
riete mag zijn, de haring zit
de laatste jaren flink in de
lift. De consumptie steeg tus
sen 1980 en 1984 van 2,3 kilo
tot 2,9 kilo per hoofd. De
groei wordt veroorzaakt door
de royalere aanvoer en de
gunstiger prijzen van de laat
ste jaren. Een kwart van het
totale visverbruik bestaat in
middels uit haring.
„De Hollandse Nieuwe heeft
dit vooijaar goed kunnen ge
dijen", zegt van der Gugten.
„De omstandigheden, zoals
de temperatuur van de war
me Golfstroom waren uitste
kend. Bovendien heeft de ha
ring drie goede rustjaren ge
had, een goede zaak als je be
denkt dat de haring ook on
der water vijanden heeft. Het
is gewoon oorlog in zee", al
dus Van der Gugten, die be
nadrukt dat het handhaven
van de gunstige haringstand
geen makkelijke opgave is.
„We hebben ze nu eenmaal
niet aan een touwtje".
Maatjes
Tijdens zijn groei in de war
me Golfstroom trekt de ha
ring steeds verder naar het
noorden van de Noordzee. De
meeste haring wordt dan ook
gevangen bij de Shetland Ei
landen, bij Schotland. In dit
voedselgebied eten ze zich
onder gunstige omstandighe
den vol, het water is er zeer
zuiver. Zodra dat gebeurd is,
spreken we van maatjesha
ring, die dan drie jaar oud is.
Het vetgehalte bedraagt op
dat moment ongeveer 25 pro-
In september en oktober
Met of zonder uitjes, de deskundigen geloven dat 1985 een
puik haringjaar wordt.
wordt voor de voortplanting
hom en kuit gevormd, waar
door de haring het predikaat
„vol" meekrijgt. Het vetge
halte bedraagt dan nog maar
12 tot 18 procent. Dan wordt
het kouder en is er minder
plankton voor de haring. Het
vormen van hom en kuit
heeft veel energie gevergd,
waardoor het vetgehalte in
de haring gedaald is tot 5
procent. „Iele haring" is de
term die hiervoor wordt ge
hanteerd.
De Hollandse Nieuwe mag
vet zijn, toch is de haring
goed voor het cholesterolge
halte. Onderzoeksresultaten
uit onder meer de Verenigde
Staten wijzen erop dat haring
zoveel onverzadigde vetzuren
bevat, dat het cholesterolge
halte van de haringeter er
positief door wordt beïn
vloed. Alleen de vette vis
soorten zoals haring en mak
reel bevatten EPA-zuur, net
als linolzuur een onverzadigd
vetzuur.
Vijftien jaar
Een driejarige maatjesharing
is volwassen. Er gaan er acht
a negen in een kilo. De vier
en vijfjarige haring is groter
en vindt onder de Duitsers
meer liefhebbers dan onder
de Nederlanders. Een haring
kan overigens maar liefst
vijftien jaar oud worden en
heeft dan twaalf maal aan
het voortplantingsproces
deelgenomen.
De rust die de haring de laat
ste jaren genoten heeft, heeft
gelegenheid gegeven voor
een ongestoorde voortplan
ting. De overvloed waarmee
de Hollandse Nieuwe op het
moment in de zeeën rond
Groot-Brittannië dartelt,
zorgt er volgens visserijdes
kundigen voor dat de vissers
na Vlaggetjesdag de eerste
vis wat zuidelijker zullen
vangen dan normaal. Dat
kan ook gevolgen hebben
voor de smaak, immmers:
hoe verser de haring bij het
kaken of schoonmaken is,
hoe beter de kwaliteit kan
zijn bij consumptie. Vries-
hektrawlers vriezen de mees
te haring onmiddelijk na
vangst in. Deze wordt dan
aan de wal gekaakt en gezou
ten.
„Ingewanden en overtollig
bloed moet eruit om bacterie
vorming te beperken", legt
Van der Gugten uit. „Maar in
feite zorgen juist die bacte
riën voor een deel van de
smaak. Het is dus een heel
ingewikkeld stelsel van fac
toren waardoor de maatjes
haring de ene keer lekkerder
kan smaken dan de andere.
Zo is ook van belang of de
haring in het restaurant of
bij het stalletje op de markt
wel koud genoeg staat, hoe
lang ze in een geopend ton
netje ligt, kortom: of er zui
nig mee wordt omgespron
gen. Ik durf gerust te zeggen
dat het verwerken van de
haring een kunst mag wor
den genoemd. En als de ha-
ringboer z'n kunst verstaat is
de eerste haring om te proe
ven, de tweede om na te gaan
of ze echt zo lekker is; bij de
derde haring kan je niet
meer ophouden met eten".
Smaken en maten zijn er in
overvloed, maar vraag en
aanbod bepalen de prijs.
„Maar niet voor de eerste la
ding", zegt Van der Gugten.
„De prijs voor de eerste ha
ring Hfeeft met de eetwaarde
niets te maken. Daarvoor
geldt: wat de gek ervoor
geeft. En dat is meestal niet
weinig".
ARJEN VAN DER SAR
ZAANSTAD De ge
meentepolitie van Zaan
stad houdt in de maand
juni een bevolkingsonder
zoek. Brigademensen gaan
daarvoor in uniform langs
de deuren met enquête
formulieren. Doel van de
actie is er achter te komen
hoe volgens de burgers
agenten hun taak dienen
te vervullen, aldus inspec
teur M. Pelzer gisteren.
De politie kwam op het idee
om dit onderzoek te doen aan
de hand van de resultaten uit
het in maart uitgegeven inte
rimrapport-Roethof van de
kamercommissie kleine crimi
naliteit. Daaruit kwam onder
meer naar voren dat de burger
meer betrokken moet worden
bij het werk dat de politie
doet. Volgens Pelzer wijzen
ook Amerikaanse cijfers in die
richting. Met positief gevolg,
aldus de inspecteur.
Nadat de resultaten door de
VU en de leidinggevende
Zaanse politiefunctionarissen
zijn uitgewerkt komen ze weer
terug bij de brigademensen,
die de resultaten zelf verder
uitwerken. Daarbij zal per
wijk bekeken worden waar
het zwaartepunt gelegd moet
worden. De politie denkt daar
bij aan de vier hoofdlijnen:
preventie, kleine criminaliteit,
verkeer en bestuurszaken.
LUNTEREN Het Geor
ganiseerd Overleg Militai
ren (GOM), waarin de tien
Nederlandse belangenor
ganisaties van militairen
participeren overweegt
het vertrouwen in staats
secretaris Hoekzema (de
fensie-personeel) op te
zeggen en voortaan minis
ter van defensie De Ruiter
verantwoordelijk te stel
len voor het personeelsbe
leid in de krijgsmacht.
Op de 39ste algemene vergade
ring van de Vereniging Belan
genbehartiging Zeemacht
(VBZ) in Lunteren kondigde
woordvoerder Ros gistermid
dag het voornemen van het
GOM aan, nadat hij gewag had
gemaakt van de „wanhopige
situatie", waarin militairen
van landmacht, luchtmacht en
marine door het bezuinigings
beleid van de regering verke
ren.
Voorzitter J. van Donk van de
VBZ, met ruim 18.000 leden de
grootste belangengroepering
binnen de Koninklijke Mari
ne, betuigde adhesie aan de
suggestie van woordvoerder
Ros, om dit redelijk snel in het
GOM aan de orde te stellen.
In zijn jaarrede verweet Van
Donk de regering „veronder
stelde pluspunten weg te ne
men, zonder het totaalpakket
aan wensen en aan eisen
(waaronder de uitkering in
eens over 1985 voor alle Ne
derlandse militairen) in be
schouwing te nemen".
„Zelfs zonder de door ambte
naren gevraagde pakketverge
lijking is de positie van de
ambtenaar duidelijk: zij ziin de
melkkoe van de overheid al
dus Van Donk. Hij schatte de
achterstand van het militair
personeel ren opzichte van het
burgerpersoneel van defensie
gemiddeld op ruim 18 procent
AMSTERDAM Door een soortgelijke treinroof bij Marseille
heeft het onderzoek naar de overval op de posttrein in de Am
sterdamse Bijlmermeer dinsdagmiddag een internationaal ka
rakter gekregen. Het 20-man tellende rechercheteam, dat onder
leiding van hoofdinspecteur G. van Klaveren werkt aan deze
zaak, heeft contacten gelegd met de collega's in de Zuidfranse
stad, in de hoop om door uitwisseling van gegevens op het spoor
te komen van de daders. Eerder was al samenwerking gezocht
met de Belgische justitie met het oog op de overval op een post
trein vorige week maandag bij Duffel, 20 km ten zuiden van
Antwerpen. De Amsterdamse politie gaat er overigens nog niet
van uit dat zij te maken heeft met een internationaal opererende
bende.
Na een tip van een wandelaar heeft de politie gisteren in het
westelijk havengebied van Amsterdam nog een postzak terugge
vonden. Er zaten onder meer kleren, schoenen, bivakmutsen en
valse baarden in die door de vier overvallers zijn gebruikt.
De spits van de
twee jaar geleden
gesloopte Spaar-
nekerk in Haar
lem is gisteren in
het winkelcen
trum Schalkwijk
op een speciaal
voetstuk ge
plaatst. Daar
werd dit enig
overgebleven
deel van de
fraaie kerk al di
rect door vele
Haarlemmers be
wonderd.
DEN HAAG De Twee
de Kamer zal het debat
over de Postbank niet af
ronden voordat er een ad
vies is van de commissie-
Albeda over de status van
het toekomstig^ personeel.
De commissie-AJbeda zal
vóór 11 juni met het ad
vies komen.
Daarna zal het kabinet meteen
met de betrokkenen om tafel
gaan zitten om te bezien of het
wetsontwerp moet worden
aangepast. Zo mogelijk zal de
zaak dan voor het zomerreces
van de Kamer, dat 28 juni be
gint, worden afgerond. Het
streven blijft erop gericht de
Postbank op 1 januari 1986 te
laten starten.
Dit is de uitkomst van een
kort debat dat gisteren in de
Kamer werd gehouden op ver
zoek van CDA'er Eversdijk.
Deze wilde niet op het advies
van Albeda wachten, omdat
dit nog vier weken zou kun
nen duren. Na het uitbrengen
van het advies had het kabinet
zo had Eversdijk voorge
steld met een wijzigings
voorstel in de vorm van een
„novelle" kunnen komen. Het
voorstel van Eversdijk werd
niet door minister Smit-Kroes
gesteund.
(ADVERTENTIE)
Om de vervoersvoorwaarden in hei openbaar
vervoer zoveel mogelijk gelijk te schakelen gelden vanaf
1 juni 1985 enkele nieuwe regels voor het reizen met de
trein De belangrijkste wijzigingen
-Wie zonder geldig kaartje instapt, meldt zich na
het instappen bij de kondukteur zodra hij of zij hem ziet
en betaalt een met f2,50 verhoogde prijs.Vanzelfsprekend
vervalt deze verhoging wanneer op het vertrekstation
de lokêtten bij het instappen gesloten zijn
- Wie verzuimt om de kondukteur te waarschu
wen wordt bovendien een bedrag van f25,- in rekening
gebracht
De volledige tekst van de nieuwe vervoersvoor
waarden wordt u na overmaking van f5,- op post
rekening 392660 van NS te Utrecht met de
vermelding "Reizigerstarief', toegezonden
fRIEMELS
hdms ik tjfM ce
>aa|KZ6£: KWÊB ICCDOVMBJ
'&p Oe ft2uir/)uTDMA9T. ik
Uil Miin uihst-
UIT ONDERZOEK BLIJKT:
ZEIST De aanschaf van
een huisdier gebeurt zel
den weloverwogen. Veel
mensen bezinnen zich niet
of nauwelijks voordat ze
een hond of kat in huis
halen. Niet meer dan 20
procent van de mensen
wint enige informatie in
voor ze een huisdier aan
schaffen. En dat, terwijl
een hond of kat gemid
deld tien jaar huisgenoot
is, zo'n 1000 gulden per
jaar kost, veel aandacht
nodig heeft en bij een ver
keerde „opvoeding" een
plaag voor de omgeving
kan zijn.
Eén en ander concludeert het
NIPO uit een telefonische en
quête die vorig jaar is gehou
den onder 374 bezitters van to
taal 410 honden en 397 bezit
ters van totaal 593 katten.
Staatssecretaris Ploeg van
Landbouw en Visserij nam
vanmorgen het rapport in ont
vangst Hij verklaarde daarbij
grote waarde te hechten aan
het onderzoek naar de motie
ven die mensen hebben om
een huisdier aan te schaffen.
In september begint immers
de campagne „Bezint eer gij
begint", waarin mensen wordt
gewezen op de gevolgen die
net aanschaffen van een huis
dier heeft.
Uit de enquête is verder onder
meer gebleken dat maar wei
nig mensen een stamboom be
langrijk vinden. De meeste
problemen bij het houden van
honden of katten houden ver
band met het gedrag van de
dieren. Van de hondenhouders
had elf- en van de kattenhou-
ders twaalf procent wel eens
klachten over het gedrag van
het dier.
