KLM bestelt tien Fokkers 100
Nieuwe acceptgiro jaagt
bedrijven op hoge kosten
Werknemers Ferroweer aan de slag
OOK EEN NIEUWE BOEING
Niet op komen dagen 99kost
vliegmaatschappijen vermogen
Beurs uan Amsterdam
3S
11
!f
isi
V
ECONOMIE
£eidóC0otnqnt
WOENSDAG 29 MEI 1985 PAGIN/O F
Verkade: verlies
over eerste halfjaar
ZAANDAM De uitvoering van reorga
nisaties bij de koek- en chocoladefabri
kant Verkade in Zaandam verloopt vol
gens plan maar de gevolgen daarvan zul
len pas in de tweede helft van het jaar in
de cijfers tot uitdrukking beginnen te ko
men. Dat heeft het bestuur gisteren in de
jaarvergadering meegedeeld. Dit jaar en
het komende jaar verliezen 326 mensen
hun arbeidsplaats bij Verkade en wordt
het assortiment beperkt. De verwachting
is dat het eerste halfjaar van 1985 met
verlies zal worden afgesloten. Voor de
tweede helft van het jaar is geen prognose
gegeven. Verkade sloot 1984 af met een
verlies van ruim 14 miljoen en 1983 met
een winst van 1,4 miljoen.
Gasunie gaat meer
aardgas exporteren
DEN HAAG De Gasunie zal tussen 1994 en het jaar 2010
meer aardgas kunnen exporteren. In totaal gaat het om 275
miljard kubieke meter. Hierover is overeenstemming bereikt
met alle buitenlandse afnemers. Gisteren werd het laatste ex
portcontract met Gaz de France afgesloten. Door de export van
extra aardgas tussen 1994 en 2010 kan de Gasunie een scherpe
daling in de gas-export opvangen. Volgens de nu bestaande ex
portcontracten zou de export van gas na 1995 sterk teruglopen.
Door de afzet van 275 miljard kubieke meter gas extra neemt
de Gasunie ongeveer 20 procent mee van de extra vraag in
West-Europa naar gas die na 1995 verwacht wordt. De rest zal
worden opgevangen door gasprodukie in de betrokken landen
zelf en door exporten van Noorwegen, Algerije en de Sovjet-
Unie. Ondanks de extra afzet zal het aandeel van de Gasunie
op de gasmarkten van de afnemende landen toch dalen van 26
procent in 1984 naar 15 procent in 2000.
Staat leent tegen
7,5 procent
DEN HAAG Minister Ruding van finan
cien heeft vandaag een nieuwe staatslening
aangekondigd. Het is een tienjarige 7,5 pro
cent lening, waarop op 4 juni kan worden
ingeschreven. Het zogenoemde tendersys-
teeem wordt toegepast, waarbij bedrag en
uitgiftekoers na inschrijving worden vast
gesteld. De storting is op 1 juli. De lening
wordt afgelost in vijf jaarlijkse termijnen
vanaf 1 juli 1991. Vervroegde aflossing is
niet toegestaan, aldus Financiën. Het is de
zesde lening voor de dekking van de finan
cieringsbehoefte van de staat in 1985. De fi
nancieringsbehoefte wordt geraamd op
35,3 miljard, waarvan inmiddels 14,25
miljard is gedekt uit de opbrengst van de
vijf voorgaande staatsleningen.
Kluwer: onderwijs moet
betalen voor kopiëren
DEVENTER Uitgeverijen hebben
recht op een kostenvergoeding voor het
kopiëren van gedrukte uitgaven, voor
geluid van videocassettes en van com
puterprogramma's.
De leenrechtvergoeding voor boeken,
die volgend jaar ingaat, zal moeten wor
den uitgebreid tot beeld- en geluiddra
gers. Dit stelt uitgeverij Kluwer in De
venter in het jaarverslag 1984. Volgens
Kluwer zien vooral wetenschappelijke
uitgeverijen met lede ogen toe hoe met
name bij onderwijsinstellingen als hoge
scholen en universiteiten op grote
schaal het auteursrecht ontdoken wordt.
Kluwer wil de overheid voorstellen het
onderwijs voortaan de kosten te laten
vergoeden.
Spaarkas
vaak
onbegrepen
DEN HAAG Het tus
sentijds stoppen van stor
tingen of het geheel stop
pen van een gesloten
spaarkasovereenkomst,
leidt tot de meeste klach
ten over deze spaarvorm
bij de ombudsman spaar-
kasbedrijf. Ombudsman
mr. R.J. Erdbrink handel
de vorig jaar 48 klachten
af, waarvan er negentien
de afkoopwaarde betrof
fen. Een spaarkas ontstaat
als een groep mensen op
treedt tot een zogeheten
jaarkas met het voorne
men gedurende een vooraf
vastgestelde periode te
gaan sparen. Het volgens
een vast schema gestorte
geld wordt belegd en de
opbrengst komt jaarlijks
op het tegoed. Mr. Erd
brink wijt de klachten aan
het feit dat veel spaarders
denken dat een spaarkas
te vergelijken is met ande
re spaarvormen, waaruit
tussentijds geld kan wor
den opgenomen. Bij een
spaarkas is dit alleen mo
gelijk door het contract af
te kopen. Bovendien is de
som van stortingen bij ou
dere spaarkansregelingen
Tussentijds opstappen is
hierdoor een dure aangele
genheid. Erbrink ver
wacht dat de klachten in
de toekomst zullen afne
men, onder meer dank zij
betere voorlichting.
Alfa Romeo en
GM willen
samenwerking
MILAAN De Italiaanse
autofabrikant Alfa Romeo is
in onderhandeling met de
Amerikaanse autoproducent
General Motors (GM) over
een gezamenlijke onderne
ming. Een functionaris van
Alfa Romeo heeft gezegd dat
het riet is uitgesloten dat
GM een belang in de Itali
aanse autoproducent neemt
en dat GM zelfs een plaats in
de directie van Alfa wil heb
ben. Het overleg duurt al
drie maanden en zal vermoe
delijk eind juli worden afge
sloten. Hoever de samenwer
king moet gaan is nog niet
bekend.
VEEMARKT LEIDEN - Prijzen in gul
den: extra kwaliteit dikbillen
9,50-13.50, stieren 1e kwaliteit
kwaliteit 6,90-8,00, koei
teit 7,90-9,00, 2e kwaliteit 7,10-7,90,
3e kwaliteit 6,65-7,10, worstkoeien
5,80-7,00. Bovengenoemde prijzen
zijn per kg geslacht gewicht en ont
vet. Schapen 190-265, per kg
5,75-7,75, zuiglammeren (rammen)
200-250, per kg 11,50-12,50, zuiglam-
melk- en kalfkoeien 1e soort
2400-3150. 2e soorl 1800-2400,
melk- en kaltvaarzen 1e soort
2300-3100, 2e soort 1700-2300, gus-
i 750-1150,
rood stieren 500-750, idem rood
vaarskalveren 400-550, idem zwart
stieren 375-585. idem zwart vaarskal-
ger, gebruiksvee redelijk - gelijk,
jongvee redelijk - gelijk, nuka rood en
zwart redelijk - gelijk, slachtschapen
en lammeren matig - lager, gebruiks-
schapen en lammeren willig - lager,
varkens redelijk - lager, bokken en
geiten redelijk - gelijk.
extra zware 8,00, boerenleldse 8,70.
DE LIER - Delft-Westerlee, woensdag
29 mei.
bloemkool 60-300; courgettes 38-
104, paprika groen 320-880, paprika
1080-1830; Ijsbergsla
goud en zilver
35.300-35.800; (35.060-35.560).
Bewerkt 37.590 verkoop; (37.340
verkoop). Zilver onbewerkt
660-730;(650-720). Bewerkt 770
verkoop; (760 verkoop).
SCHIPHOL De KLM
heeft bij de Fokkerfabrie
ken een order geplaatst
voor de levering van tien
Fokker-100-vliegtuigen.
Daarnaast heeft de maat
schappij een optie geno
men op nog eens vijf van
deze toestellen. Met de
aanschaf is een investe
ring van ongeveer 700
miljoen gulden gemoeid.
Voorts zal de KLM bij de
Amerikaanse Boeing-fa-
brieken zeer binnenkort
een order plaatsen voor
een Boeing 747 combi met
verlengd bovendek. Het
zal de negentiende 747
van de KLM-vloot. Met de
aankoop is ongeveer 360
miljoen guldengemoeid.
De KLM-directie ver
wacht dat het aantal ar
beidsplaatsen als gevolg
van de komst van het
nieuwe toestel met onge
veer 250 zal kunnen toe
nemen.
In februari kondigde de KLM
al dat zeer waarschijnlijk voor
de Fokker-100 gekozen zou
worden indien Fokker het
standaardontwerp op enkele
punten zou aanpassen. Daar
over is dus overeenstemming
bereikt. Het contract wordt
morgen ondertekend op de
Parijse luchtvaartshow op het
vliegveld Le Bourget.
De tien Fokker-100-vliegtui
gen zullen alle in 1988 worden
afgeleverd. De eerste zal in
april van dat jaar aan de
KLM-vloot worden toege
voegd.
De Zwitserse luchtvaartmaat
schappij Swissair plaatste vo
rig jaar juli als eerste een or
der voor de levering van acht
van deze vliegtuigen, waarbij
gelijktijdig een optie op nog
eens zes van deze toestellen
werd geplaatst.
Zakelijk
De Fokker-100 biedt in
KLM-uitvoering plaats aan
102 passagiers. De toestellen
zullen worden ingericht met
een business-class en een tou-
rist-class. De KLM zal deze
vliegtuigen inzetten op de Eu
ropese routes, waar nu nog
DC-9's vliegen.
Minister Smit-Kroes (Verkeer
en Waterstaat) liet gistermid
dag weten zeer blij te zijn met
de definitieve keuze van de
KLM voor de Fokker-100. Zij
verklaarde dat het hier om
een zuiver zakelijke keuze van
de KLM voor dit Nederlandse
produkt was gegaan waarin de
overheid geen hand heeft ge
had.
De KLM maakt met deze or
der grote kans ook het onder
houd van de door Swissair be
stelde Fokker-100-toestellen
toegewezen te krijgen. Swis
sair heeft laten weten dit on
derhoud niet zelf te zullen
gaan doen. Swissair en de
KLM vormen samen met de
Scandinavische luchtvaart
maatschappij SAS en de Fran
se UTA de KSSU-groep, een
S - A.' -
Een montagefoto van een Fokker-100 in KLM-beschildering op Schiphol. In 1988 zal Fokker de
KLM-toestellen van dit type leveren.
technisch samenwerkingsver
band. Ook de SAS is met Fok
ker in onderhandeling over de
Fokker-100. UTA heeft voor
dit toestel geen belangstelling.
De Fokker-100 is een straal
vliegtuig voor de korte en
middellange afstand. Het
vliegtuig verkeert nog in de
ontwikkelingsfase en bestaat
alleen nog op de tekentafel.
Naar verwachting zal de eerste
Fokker-100 in het midden van
1986 de eerste vlucht kunnen
maken. In april '87 hoopt Fok
ker de eerste Fokker-100 aan
Swissair te kunnen afleveren.
De Fokker-100 wordt een
vliegtuig dat aanzienlijk min
der brandstof zal verbruiken
dan de huidige tweemotorige
straalverkeersvliegtuigen in
deze klasse. Bovendien produ
ceren de nieuwe (Rolls Royce)
motoren aanzienlijk minder
lawaai dan de nu nog in ge
bruik zijnde vliegtuigmotoren.
OVERLEG BANK-CAO NOG ZONDER RESULTAAT
ROTTERDAM De staking
van ruim drie weken bij het
chemische bedrijf Ferro (570
werknemers) is vanmorgen
vroeg beëindigd, hoewel de
bonden en directie nog geen
akkoord hadden bereikt
De
80
werknemers bij de smelterij
gingen weer aan de slag, aan
gezien gisternacht bij een
stemming niet de vereiste
driekwart meerderheid werd
bereikt voor voortzetting van
de acties.
De Industriebond FNV had
begin deze maand tot stakin
gen opgeroepen om haar eis
voor arbeidstijdverkorting
kracht bij te zetten. Het laatste
aanbod van de directie (een
38- urige werkweek) werd vo
rige week vrijdag als te mager
van de hand gewezen. De In
dustriebond FNV sluit dan ook
niet uit, dat er bij Ferro dit
jaar geen cao wordt afgesloten.
Ook de onderhandelingen
over een nieuwe bank-cao
(100.000 werknemers) zijn nog
zonder resultaat gebleven. De
werkgevers gingen in een ma
rathonzitting van 18 uur op
nieuw niet in op de wens van
de bonden om volgend jaar
een 36-urige werkweek over
een te komen. De werkgevers
bleken wel bereid atv „gedif
ferentieerd" in te voeren in
een eenjarige cao. Verder is
voorgesteld het aantal jonge-
renplaatsen te verdubbelen tot
6.000. De bonden zullen zich
nu diepgaand gaan beraden.
Het overleg over
cao bij de KLM is gisteren
voortgezet met vijf van de ze
ven bonden. De Vervoersbond
FNV en Unie BHLP wijzen
het laatste bond van de direc
tie (zeven dagen arbeidstijd
verkorting tegen inlevering
van prijscompensatie) nog
steeds als „belachelijk" van de
hand. Beide bonden beslissen
na 5 juni over eventuele acties.
De Bondsraad van de Hout
en Bouwbond CNV heeft in
Utrecht anoniem ingestemd
met het principe-akkoord over
een nieuwe bouw-cao dat het
afgelopen weekeinde werd be
reikt. Bestuurder Van Com-
menee tekende daarbij wel
aan dat de bereikte ATV hoog
uit drieduizend banen zal ople
veren. De bedrijfsvereniging
voor de bouw maakte gisteren
overigens bekend dat het zie
kengeld met terugwerkende
kracht wordt aangevuld tot
100 procent. Zo'n 25.000 zieke
bouwvakkers hebben de afge
lopen maand 60 tot 80 gulden
per week minder ontvangen
als gevolg van de cao-impasse.
SCHIPHOL No-
-show's, passagiers die
wel voor een vlucht heb
ben geboekt, maar zon
der te annuleren niet ko
men opdagen, hebben de
Europese vliegmaat
schappijen in 1984Jn to
taal circa 700 miljoen
gulden gekost. De associ
atie van Europese lucht
vaartmaatschappijen
AEA start binnenkort
met een campagne om
het aantal no-show-pas-
sagiers te doen afnemen.
In 1984 werden bijna één
miljoen no-show's geteld.
Het probleem doet zich
met name voor bij passa-
giers die hebben geboekt
voor de business class en
de first class. Aan de
voor deze klasse gelden
de tarieven zijn geen be
perkende voorwaarden
verbonden. Het gevolg is
dat de maatschappijen
zitten met lege, onver
kochte vliegtuigstoelen.
Deze passagiers krijgen
de totale reissom later te
rug.
Op de tickets zal de passagier
voortaan worden verzocht
tijdig de maatschappij in ken
nis te stellen van een wijzi
ging in het reisschema of van
annulering van de vlucht. Op
bepaalde routes zal de passa
gier een herbevestiging wor
den gevraagd. Laat hij dit
achterwege, dan wordt de
reis geannuleerd. Een grote
publiekscampagne hiertoe
wordt momenteel uitge
werkt.
De luchtvaartmaatschappijen
zullen verder intern uitge
breid controle gaan uitoefe
nen op de zogenaamde dub
bele boekingen die passagiers
soms maken op een bepaald
traject. Dit gebeurt dikwijls
op de drukke routes waar
veel vluchten op worden uit
gevoerd. Op die manier weet
de passagier, die deze boe
king dikwijls op verschillen
de namen maakt, zich verze
kerd van een vlucht op het
moment dat het hem uit
komt.
DEN HAAG De invoering
van het nieuwe acceptgiro-for
mulier, waarmee op 1 oktober
wordt begonnen, heeft naast
de uiterlijke verandering van
de post die menigeen krijgt be
zorgd, vooral gevolgen voor
het bedrijfsleven dat van deze
incasseringsmogelijkheid ge
bruik maakt. De Nederlandse
Vereniging van Computerge
bruikers (Comge) schat dat
met de omschakeling een to
taalbedrag aan investeringen
van rond de honderd miljoen
gulden zal zijn gemoeid.
Wanneer huidige stortings/ac-
ceptgirokaart geheel zal zijn
verdwenen, is nog niet met ze
kerheid te zeggen, maar Com
ge schat dat het smalle harde
ponskaartje binnen veertien
maanden plaats hebben ge
maakt voor een slap vel van
A4-formaat. Het nieuwe for
mulier heeft geen ponsgaatjes
maar is voor computers op
tisch leesbaar, net als de nieu
we girobetaalkaarten.
De omschakeling was nodig
omdat Nederland bijna het
enige land is dat nog op grote
schaal met ponskaarten werkt.
De grote leveranciers van
computerapparatuur voor
ponskaarten hadden aange
kondigd over enkele jaren het
onderhoud van de systemen te
zullen beëindigen, waardoor
het Nederlandse bedrijfsleven
wel gedwongen was tot om
schakeling.
Volgens Comge is het voor
naamste probleem bij de over
gang het drukken van de opti
sche leesbare regel. De regel
moet van zeer goede en con
stante kwaliteit zijn. De appa
ratuur, die dat moet doen,
moet van zeer hoge kwaliteit
zijn en is dus kostbaar.
Jaarlijks worden in Nederland
honderden miljoenen stor-
tings/acceptgirokaarten ge
bruikt. Tot de grootste gebrui
kers behoren de openbare
nutsbedrijven (water, energie),
de overheid, postorderbedrij
ven en uitgevers van kranten
en tijdschriften. Daarnaast is
de accept-girokaart ook popu
lair bij woningbouwcoprpora-
ties en andere organisaties, zo
als sportverenigingen voor het
innen van contributies.
Slechte
champagne-
oogst verwacht
AMSTERDAM De cham
pagne-oogst van 1985 wordt
mogelijk de slechtste van de
afgelopen vijftig jaar. Als ge
volg van de strenge winter en
de vorst in het voorjaar zal een
groot deel van het 250.000 hec
tare grote champagnegebied in
Frankrijk aanzienlijk minder
wijn opleveren dan normaal,,
aldus een woordvoerder van
de vereniging van champagne
handelaren. Een definitief oor
deel over omvang en kwaliteit
van de oogst zal in juli worden
gegeven.
Vast
AMSTERDAM De Amster
damse beurs is na het lange
pinksterweekeinde gisteren
goed voor de dag gekomen. Al
in de ochtenduren werd het
duidelijk dat de vraag over
heerste en in de middag groei
den de winsten zodanig dat
van een zeer vaste stemming
kon worden gesproken. Hier
bij bleef de omzet met nauwe
lijks 600 miljoen zeer be
perkt. De algemene index (be
rekend omstreeks 14 uur)
steeg met 1,6 punt tot 210,7.
Unilever bracht het per saldo
tot een winst van 5,50, Kon.
Olie voegde ƒ2,20 toe, KLM
1,20, Akzo ƒ1 en Philips
werd 0,90 meer waard. Op de
lokale markt werd GTI Hol
ding 1,80 hoger verhandeld.
Macintosh schoot 17 vooruit
en Rademakers 20. Rommen-
höller kreeg er 55 bij en
Vmf-Stork haalde van het di
vidend zes gulden 4,50 in. Op
de parallelmarkt kon voor het
eerst worden gehandeld in
aandelen Geveke Electronics.
Na de inschrijvingen was de
uitgiftekoers op ƒ34 bepaald
en gisteren werd daar ƒ2 tot
2,50 boven gehandeld. Het
slot kwam op ƒ36. Het ten
dode opgeschreven Elaion was
nog maar een dozijn centen
waard tegen vrijdag nog twee
dubbeltjes.
Door de kalme handel hadden
de handelaren ruimschoots de
tijd om in het lunchuur te ge
nieten van gratis voedsel en
drankjes en het optreden van
een goochelaar in verband met
de eerste verhandeling van de
6,5 procent gulden-olielening
Oranje Nassau. De gezelligheid
kon niet verhinderen dat de
lening 0,6 punt onder de uit
gifteprijs werd verhandeld op
f99 A0.
hooldfondsen
b*m28-5 beun29-5
NedlloydGr.
Oce-w.d."
ERSFi
-4nome
eldbel
tomen
i tawïMjneete
i i98.5(Punte
S.'lo °P d
7i80den z
Street
overige aandelen
beun24-5
beun 28-5
ACf-HokJIng
199*
204*
AmstRijtuIg
352*
68,40
350,00
249*
Ssa?
60000
1^66*0
Beers'Zonen
Begemann
K
272*
Berkei's P.
Blyd.-Will.
456?:S
Bols, Kon.
BofsumyWehry
92*
380*
381*
Sr
204*
204,50
205*
IHS-T
182,00
175,00
174*
Calvèpref.c
Centr Suiker
2?78*
2177*
178,50
Cetecocert.
284,00
23,00
283*
23,00
Deli-My
131,006
131*
Dorp-Groep
167*
167,50
EMBA
341*
341*
Fokker Vlegt.
123,50
122,50
Gamma Holding
lil*8
'F*8
GTI-Holding
Hagemeyer
90*
51*
58,70
80*
is
Holec
HollSeaS.
Si8
545.00e
235*
Hunter D.pr.
IHCCaland
Industr.My
Ing.Bur.Kondor
36*
382,'*
73*
382,00
Kempen Beg.
105,50
108,00
!£T
157*
156*
KBB(pref)
Kon.Ned.Pap.
KoppeJpoorl Hold.
Krasnapotsky
Landrè&GI.
58*
201.50
1
Maxwell Petr.
Medlcoptiarma
Meneba
w
*82*
Moeara Enim
M.EnimOB-cerl
819* 815*
2015* 2150*
3700,00e 3700,00e
284*
285*
i dag
145*
145*
lisse
300*
ter
t in
je e
25*
25*
Dme
1405 00
1420*
no,
48*
4800
js op
670*
trof
174 50
rsloe
56 20
56*
i la
1300*
1305*
ini e
105*
105*
Ro
1129,10
11**
het
'ste*
126*
ac
38*
38*
129*
22.30
20 00
[7
172*
12.75NL81-91
12*NL81-91
12.00NL81-88
11*N18G91
10.75NL80-95
10* NL 74-86
10.50NL 82-92
10.50NL82-89
10.25 NL80-90
beun24-5 beun 28-5
135,60 135,60
108* 108*
114,60 114,50
106.20e 108,00b
105,40 105,40
!83 !53
10.00 NL82-89-1
102.20 102.20
108.20 108,20
104,30 104*
104,40 104.40
102! io 102! 10
102,80
104*
100,20
100*
101*
101*
100*
100*
beurs van New York
23 7/8 23 3/8
35 3/8 38 1/8
Dupont Nemours 59 7/8 60 1/8
General Electric
Owens Illinois
RCA Corp.
Royal Dutch
Sears Roebuck
•MO. Co0-
)Js/4 JSa/S ..Ri
108 5/8 108 1/8 pel
313/8 30 3/4- gJs
45 3/4 45 3/4 Wa'
42 3/4 42 3/4 Üaé
57 56 3/4
35 3/4 36 3/8 P"
99 1/2 99 1/2
d Technotog 40 3/4
