Nucleaire adder in paradijselijk Rongelap
s
elle gevechten tussen
alestijnen en sji ieten
acharov opnieuw
hongerstaking
'Als ik straks
de eerste keer m'n
kamerhuur moet
betalen, doe ik dat
met m'n
Rabo-rekeningj
Rabobank f3
ENTALLEN DODEN IN BEIROET
nth
Vader en zoon spioneren
voor Sovjet-Unie
Cuba zegt immigratie
verdrag met VS op
imeiJENLAND
CcidócSouiant
DINSDAG 21 MEI 1985 PAGINA 5
iterse had
ite beroerte
jAAG De Surinaamse legerlei-
i Bouterse is twee weken geleden
>n door een lichte beroerte. Als
(hiervan was het linker gedeelte
AM gezicht enigszins scheef getrok-
IK It is vernomen in zeer goed in ge-
Iringen in Paramaribo. De leger-
leeft inmiddels een medische be-
le ng ondergaan. Bouterse verblijft
in in hs enige tijd voor herstel in het va-
ord Blanche Marie Vallen, in het
imse binnenland. Bouterse was de
gn twee weken niet meer in het
ar verschenen. Officieel is over
indheidstoestand van de legerlei-
ls meegedeeld, wat leidde tot een
van geruchten leidde.
Domme afperser
REGENSBURG Vanwege zijn „on
voorstelbare naïviteit" heeft een recht
bank in de Westduitse stad Regensburg
de 38-jarige man, die de prins van
Thurn und Taxis 50 miljoen mark had
willen afpersen, slechts licht gestraft.
De man kreeg een voorwaardelijke ge
vangenisstraf van een jaar en een geld
boete van 2.000 mark opgelegd. De man,
een nachtwaker die grote schulden had,
eiste van de prins uit naam van de Rote
Armee Fraktion tien cheques van elk 5
miljoen mark. Daarbij deed hij zich voor
als tussenpersoon en gaf zijn naam en
adres op. Tegelijkertijd dreigde hij de
prins van Thurn te doden als het geld
niet op zijn rekening gestort zou wor
den. Ook had de nachtwaker zijn reke
ningnummer opgegeven.
Lubbers voor Shell
naar Venezuela
WILLEMSTAD Minster-president Ruud
Lubbers zal binnenkort naar de Venezo
laanse hoofdstad Caracas afreizen, om te
onderhandelingen over het openhouden
van de Shell-raffinaderij op Curasao. Dat
heeft de Antilliaanse premier Maria Liberi
a-Peters in Willemstad bekendgemaakt. De
Antilliaanse bewindsvrouwe verklaarde
„buitengewoon gelukkig te zijn" met het
feit dat de Nederlandse premier zelf aan
het hoofd zal staan van de delegatie. Er is
overigens nog geen datum vastgesteld voor
de besprekingen, die zijn voorbereid door
jonkheer mr. E. van Lennep, die als specia
le afgezant verkennende gesprekken voer
de met onder andere Venezolaanse autori
teiten, Shell in Den Haag en de Antilliaan
se regering in Willemstad.
Verjaarsfeestje van
ruim 400.000gulden
LONDEN De broer van prinses Diana van
Wales, burggraaf Althorp, wordt binnenkort
21 en is van plan dat groots te vieren. Het
feestje gaat hem niet minder dan 100.000
pond sterling (ruim 427.000 gulden) kosten.
De jongeman, die om zijn buitensporigheden
ook wel „Champagne-Charlie" wordt ge
noemd, heeft 450 gasten uitgenodigd. Het
feest wordt gehouden in het 60 kamers tel
lende Londense huis van de familie Spencer.
Prinses Diana en haar zusters Jane en Sarah
zijn ingeschakeld voor de organisatie van een
nachtelijk galafeest. Een van de hoogtepun
ten wordt een speciale show van soul-zange
res Phyllis Nelson in Los Angeles, die recht
streeks via een satelliet naar Londen wordt
gezonden. Alleen deze tv-show kost 10.000
pond sterling.
Noordierse politie
auto rijdt op
landmijn: 4 doden
BELFAST Vier Noordierse politie
mensen, drie mannen en een vrouw,
zijn gisteren om het leven gekomen
toen zij bij Newry aan de Ierse grens
met hun voertuig over een landmijn
reden die mogelijk met behulp van af
standsbediening tot ontploffing werd
gebracht. Vijf omstanders raakten
licht gewond, aldus de politie. De om
gekomen politiemensen begeleidden
een geldtransportauto, die uit de Ierse
republiek op weg was naar Belfast. In
een verklaring aan plaatselijke media
stelde het verboden Ierse Republi
keinse Leger IRA zich voor de explo
sie verantwoordelijk.
Tandheelkunde
in de oudheid
TEL AVIV Oudheidkundigen in Israël
hebben bewijzen gevonden van tandheel
kunde in de oudheid. Zij werden geïntri
geerd door een groene kleur aan een van
de tanden van een ruim 2.000 jaar oud ge
raamte, dat onlangs in de Negev-woestijn
werd gevonden. Röntgenfotografie wees
uit dat in de holte van de tand een bron
zen pen van ongeveer 25mm was aange
bracht Het is de eerste vondst van deze
aard in Israël. In Egypte had men al het
bewijs gevonden van gebitsbehandeling in
het derde millennium voor Christus. Het
skelet in de Negev-woestijn was dat van
een man van het Arabische volk der Na-
bateeërs, die leefde in de derde of tweede
eeuw voor christus en stierf toen hij 40
jaar was.
i
)ET Felle ge-
In tussen de sji'iti-
Amal en Palestijnen
de rond drie Palestijnse
lelingenkampen in
(t hebben gisteren
»ker 52 mensen het
gekost. Er vielen
dan 300 gewonden.
al-militie heeft de kam-
pra, Sjatila en Boersj el-
neh vrijwel geheel om
en lijken na 20 uur van
gevechten de Pale-
stijnse eenheden in het defen
sief te hebben gedrongen. De
Amal-beweging wil verhinde
ren dat de Palestijnen opnieuw
het westelijk stadsdeel van
Beiroet gaan controleren, een
positie die zij kwijtraakten na
de Israëlische invasie in Liba
non en de aftocht van de PLO
uit Beiroet. Daarnaast ver
klaarde de leider van de
Amal, Nabih Berri, dat de Pa
lestijnen niet zal worden toe
gestaan opnieuw posities in
Zuid-Libanon in te nemen om
van daaruit aanvallen op Is
raël te doen.
Volgens Radio-Beiroet bieden
de Palestijnen krachtig tegen
stand. De gevechten hebben
het luchtverkeer van en naar
de internationale luchthaven
van Beiroet nagenoeg stilge
legd. Slechts enkele vliegtui
gen wisten het vliegveld te be
reiken.
De PLO-voorzitter Arafat
heeft de Syrische president
Assad ervan beschuldigd de
Amal-militie opdracht te heb
ben gegeven de drie vluchte
lingenkampen te „bestormen".
Arafat legde zijn verklaring af
in de Jordaanse hoofdstad
Amman. Hij deed een oproep
aan de militieleden van de
druzen met de Palestijnen mee
te vechten teneinde een
„nieuw bloedbad in onze kam
pen te voorkomen". In 1982
werden honderden Palestijnen
in de kampen Sabra en Sjatila
door rechtse christenen om het
leven gebracht. Volgens Ara
fat nemen ook militairen van
de Libanese zesde legerbrigade
deel aan de belegering van de
vluchtelingenkampen.
Leden van de sji'itische Amal-militie voeren een aanval uit op een
Palestijnse positie vlakbij het vluchtelingenkamp Sabra in Bei
roet.
WASHINGTON De Amerikaanse federale politie FBI heeft
gisteren een gepensioneerde marine-officier gearresteerd, omdat
deze probeerde geheime documenten door te spelen aan de Sov
jet-Unie. De zoon van de officier, die op het vliegdekschip Ni-
mitz is gestationeerd, zou ook bij de spionagezaak betrokken
zijn. De man werd aangehouden in Rockville (Maryland) waar
hij een pakket met 129 geheime documenten had achtergelaten.
Rockville ligt binnen een straal van 40 kilometer van Washing
ton. Dat is het gebied dat vrijelijk door Sovjetdiplomaten bezocht
mag worden. In het pakket zat een brief waaruit duidelijk werd
FBI Walker en ziJn zoon 31 langere tijd actief waren, aldus de
DUARTE: EL SALVADOR
BEVRUD VAN DOODSESKADERS
NEW YORK De Salvadoraanse president Duarte heeft giste
ren in New York verklaard te geloven dat zijn land bevrijd is
van de huurmoordenaars van de extreemrechtse Doodseskaders.
Volgens hem hebben de strijdkrachten, waarvan leden destijds
betrokken waren bij de Doodseskaders, zich nu achter zijn rege
ring geschaard. Duarte stelde dat hij gedragsregels vastgelegd
heeft voor de strijdkrachten en dat hij bombardementen verbo
den heeft, zelfs in gebieden die in handen zijn van guerillastrij-
ders. Alleen op streken waar mijnen zijn gelegd worden bom
men geworpen, aldus Duarte die bezig is met een tiendaagse reis
aan de Verenigde Staten.
fRO Het water is
m helder. Honderd
onder je kan je de
zien zwemmen. Dit
Majuro eilanden-
j de „hoofdstad" van
órshall Eilanden in
ille Oceaan, een ei-
hgroep die na de
tie Wereldoorlog
Me VN als mandaat-
Jd aan de VS werd
rarouwd, wat bete-
aat het gebied onder
jr staat van het Ame-
ise ministerie van
tilandse zaken. Er
n veel proeven met
wapens plaats,
i is een hoefijzervormige
[ngroep van nauwelijks
'ikilometer lengte, onge-
Viehonderd meter breed
en ligt nauwelijks één meter
boven de zeespiegel. Eén weg
verbindt alle eilandjes van de
atol met elkaar.
Van de twaalfduizend inwo
ners is meer dan de helft on
der de zestien. Overal zie je
dan ook kinderen spelen in de
lagunes of modderpoelen, de
natte herinneringen aan de
veelvoorkomende tropische,
stortbuien. De volwassenen
houden zich wat rustiger. De
eilandengroep ligt op zeven"
graden noorderbreedte, en met
een temperatuur die zelfs 's
nachts niet onder de twintig
graden Celsius daalt en een
vochtigheidspercentage van 98
procent is elke inspanning
vermoeiend.
Het leven .is echter niet zo pa
radijselijk als het lijkt. Buiten
het postkantoor staat een bord,
dat een andere en veel ernsti
gere kant vaq deze eilanden
laat zien en dat tegelijkertijd
ook verklaart waarom Green
peace en de Rainbow Warrior
met zoveel belangstelling de
gang van zaken in het gebied
volgen. Het bord waarschuwt
de bevolking „te luisteren"
naar hun lichaam en zet
vervolgens een aantal licha
melijke waarschuwingen op
een rijtje die op kanker kun
nen wijzen.
Een paar honderd kilometer
ten noorden van Majuro ligt
de eilandengroep Rongelap,
waar de bewoners nog altijd
lijden onder de gevolgen van
de atoombomproef uit 1954 op
het buureiland Bikini, waar
een bom tot ontploffing wprd
gebracht die duizend maal
krachtiger was dan die van
Hiroshima. Hun lijdensweg
wordt al meer dan dertig jaar
overal in de Marshall Eilanden
met zorg gevolgd.
Twee maal per jaar brengen
Amerikaanse geleerden een
bezoek aan Rongelap. De
prachtige kreeften, schildpad
den, reuze-mossels, kokosno
ten en broodvruchten die de
eilanders hen aanbieden, wij
zen ze beleefd af. Ze hebben
hun eigen voorraad eten mee
genomen, maar een verklaring
voor hun onbeleefde houding
geven ze niet. Die ene keer in
1966 dat deskundigen uit het
laboratorium van Brookhaven
wel het eten accepteerden
in het kader van een experi
ment bleek dat de geduren
de zeven dagen opgenomen
hoeveelheid strontium 90
twintig maal hoger lag dan
normaal, terwijl dat van caesi
um 137 zestig maal hoger lag.
Sommige critici van de VS be
weren daarom dat de Ameri
kanen de eilandbewoners als
proefkonijnen beschouwen om
het effect te onderzoeken dat
langdurige blootstelling aan
radioactieve straling op de
mens heeft.
De VS begonnen na de Twee
de Wereldoorlog met het op
blazen en radioactief besmet
ten van de eilandengroepen
Bikini en Enewetok. De bewo
ners van deze eilanden wer
den geëvacueerd naar kleinere
eilanden, maar de bewoners
van Rongelap mochten op hun
eiland blijven, hoewel meteo
rologen de Amerikaanse mili
tairen gewaarschuwd hadden
dat de wind de na de kern
proef ontstane radioactieve
neerslag over Rongelap zou
voeren. De kinderen op Ron
gelap eerst verdoofd door
de oogverblindende lichtflits
en de schokgolf speelden la
ter voor het eerst van hun le
ven in de „sneeuw": centime
ters dikke radioactieve neer
slag.
Drie dagen later werden de ei
landers alsnog geëvacueerd.
Op dat moment hadden velen
al brandwonden door radioac
tieve straling opgelopen. Meer
dan 65 procent van de kinde
ren die toen onder de tien jaar
waren, is inmiddels aan ge
zwellen aan de schildklier geo
pereerd.
Na drie jaar mochten de ei
landbewoners weer naar huis.
Volgens de Amerikaanse des
kundigen was de resterende
radioactiviteit niet schadelijk
voor hun gezondheid. Toch
hebben sommige mensen, die
niet op het eiland waren tij
dens de kernproeven, sinds
dien aan radioactieve straling
gekoppelde ziektes ontwik
keld.
Het heeft lang geduurd voor
dat de eilandbewoners politiek
in actie kwamen. Dat komt
waarschijnlijk ook omdat ze
goed van vertrouwen zijn: in
hun taal bestaat er niet eens
een woord voor vijand.
De Amerikaanse regering pro
beert momenteel een verbond
met de Marshall eilanden te
sluiten. De eilanden zouden
dan enige vorm van zelfbe
stuur krijgen en een vergoe
ding voor de materiële schade.
Bovendien zouden de VS het
recht moeten blijven houden
om de Kwajalein eilanden
groep tussen Rongelap en
Majuro te blijven gebruiken
voor hun raketproeven. Inter
continentale kruisraketten, die
vanuit Californië worden af
gevuurd, plonzen geregeld met
een vaart van twaalfduizend
kilometer per uur neer in de
lagune van Kwajalein.
PAUL BROWN
Copyright The Guardian
Greenpeace
haalt
bewoners
van atol
HONOLULU Zeventig
bewoners van het door
een kernproef in 1954 be
smette atol Rongelap zijn
gisteren door de milieu-ac
tiegroep Greenpeace met
het schip Rainbow War
rior overgebracht naar het
eiland Majetto, eveneens
in de Marshall-eilanden.
Het door ongeveer 300
mensen bewoonde Ronge
lap werd op 1 maart 1954
besmet door de radioactie
ve fall-out van een Ameri
kaanse kernproef. Leiders
van de bevolking hadden
de Amerikanen vergeefs
om evacuatie gevraagd.
fERDAM Minister
|als Altes van justitie
ie Sovjet-Unie opge-
de sinds 1980 naar
jd Gorki verbannen
che dissident Andrej
ta)v en diens vrouw
handelen volgens de
ationale rechtsnor-
isterdamse Boekovski-
ig had gisteren ter ere
verbannen Nobelprijs-
'ie vandaag 64
[een concert en een con-
irganiseerd in de Klei-
I van het Concertge-
lijn schoonzoon Efrem
vitsj heeft uit onaf-
ke bronnen vernomen
tarov sinds 11 mei op-
in hongerstaking is.
„Wij hebben het recht, ook als
er geen slotakkoorden van
Helsinki over de mensenrech
ten zouden bestaan, de Sovjet-
Unie tot de orde te roepen, al
dus Korthals Altes.
De dissidente, in West-Duits-
land wonende, Sovjet-geleerde
L. Kopelev voerde aan dat de
onderdrukking van elke oppo
sitie in de Sovjet-Unie stélsel-
matig voortgaat. Hij noemde
voorbeelden van recente ar
restaties van mensen die zich
in hun land keren tegen de
onderdrukking. Maar, zo liet
hij er op volgen, er zullen
steeds nieuwe oppositionele
groepen ontstaan. Kopelev
was een huisvriend van Sa-
charov. Eén van de weinigen
die wel hoopvol gestemd was
over mogelijke veranderingen
in Oost-Europa was Mient-Jan
Faber van het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV).
Hij bepleitte versteviging van
de contacten met de niet-er-
kende, onafhankelijke opposi
tie- en vredesgroepen in de
Sovjet-Unie en Oost-Europa.
Volgens M. van den Heuvel en
de historicus Tolstoj, van Wi-
trussische afkomst, kunnen
deze minuscule groepen wei
nig ten goede veranderen. Het
is geloven in sprookjes, aldus
Tolstoj, die evenals Van den
Heuvel meer zag in druk van
buitenaf.
Op het congres van de
Amsterdamse Boekovski-
stichting was ook plaats
ingeruimd voor Andrej
Sacharov en zijn vrouw
Jelena Bonner.
WE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
b we zó ver zijn, wordt plotseling duidelijk
Loetje Saloe om „speciale bescher
md gevraagd. In één van zijn kelders zat
B Gozewijn van Uylen opgesloten. In een
[kelder zat het overvalcommando in de
fen was het voor Loetje een klein kunstje
t commandant Klunzemans te ontwape-
van zijn uniform te ontdoen. „Dat ape-
past me precies," mompelde hij. „Jam
il het goud, maar zo kom ik zelf tenmin-
Pi ongezien weg." Even later kuierde
p straat op die echte, rustige agentenma-
toaard voortstappend met de handjes op
Hij stak het Brouwersstraatje over,
[het Smedenpleintje en liep juist het Lan-
Ttegasje in, toen het noodlot wreed toe-
Nant zie, daar kwam wijkagent Mops
aanlopen. „Goeienavond, collega," groette
Mops. „Van hetzelfde," zei Loetje en hij sa
lueerde keurig terug. Doch toen riep Mops plot
seling: „Hé, jijl Hoe ken dat? Ik kan jou niet!"
Dat was héél oplettend van wijkagent Mops,
want deze kende iedere persoon, elke straat
steen en elk huis van de héle wijk." Maar de
koene speurder Mops zag nog méér. „Hangs
norren dragen, dót mag," bulderbaste hij.
„Maar bakkebaarden dragen daarentegen is
streng verboden op grond van de regels voor
normen en stijl uit het handboek voor de politie
man! Ergo conclusie: jij bent een namaak-
agent! Dat riekt naar misdaad!" Onthutst
keek Loetje wijkagent Mops aan. Zou alles nu
tóch nog misgaan?
WASHINGTON De re
gering van Cuba heeft gis
teren het Cubaans-Ameri
kaanse immigratieverdrag
opgezegd als reactie op de
eerste uitzending van een
Amerikaanse radiostation,
dat speciaal gericht is op
Cuba. Radio Marti kwam
maandagochtend voor het
eerst in de lucht met het
bericht dat Cuba het ver
drag met de Verenigde
Staten zou opzeggen. Het
immigratie-akkoord was
op 14 december gesloten.
Het feit dat het Ameri
kaanse radiostation ver
noemd is naar de Cubaan
se patriot José Marti werd
door Radio-Havana als
een grove belediging be
stempeld.
Uit Cuba afkomstige Amerika
nen zullen ook niet meer naar
Cuba mogen reizen, aldus Ra
dio-Havana. Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse
zaken wilde niet onmiddellijk
reageren op het Cubaanse be
sluit. In december vorig jaar
kwamen de VS en Cuba over
een dat ongeveer 3.000 Cu
baanse politieke gevangenen
zich in de VS mochten vesti
gen. De eerste immigranten
arriveerden in maart in de VS.
In totaal zouden jaarlijks
maximaal 20.000 Cubanen
naar de VS mogen vertrekken,
op voorwaarde dat Cuba onge
veer 2.700 ongewenste Cuba
nen uit de VS zou toelaten. De
meesten van deze Cubanen
verblijven nu in gevangenis
sen of psychiatrische zieken
huizen.
Belgisch bedrijfsleven doet mee met Star Wars
BRUSSEL De Belgische re
gering heeft besloten het be
drijfsleven in staat te stellen
tot deelname aan het onder
zoek naar het Amerikaanse
Star Wars-project. Het besluit
zal de komende week officieel
bekend worden gemaakt.
Daarmee zal België het eerste
NAVO-land zijn dat zijn in
dustrie aanspoort in te schrij
ven op contracten van het
Pentagon die betrekking heb
ben op het Star Wars-project.
Andere landen twijfelen nog,
of zij aan het project deel zul
len nemen. De Belgische rege
ring ziet deelname als een
kans om 's lands stagnerende
economie te bevorderen.
(ADVERTENTIE)
Makkelijk zo'n Rabo-
rekening voor het
ontvangen van je
eigen geld en het
betalen van allerlei
zaken. Bovendien
kun je Eurocheques
krijgen. Voor als je iets
leuks ziet en je hebt geen
contant geld bij je. Neem
ook zo'n Rabo-rekening.
Van je eigen Rabobank.
Er is er altijd een in de buurt.
Schrijf maar bij, schrijf maar af,
Rabo-rekening.
