Alle treinen
gaan naar
Neurenberg
Lagere lonen bieden geen extra werk
VV-voorzitter maant
werkgevers tot meer banen
150JAAR
DUITSESPOORWEGEN
von
rife/i
i I
zij
Zek
culm
cultm
■n hM
CIA: Nicaragua
„middelpunt terrorisme"
WASHINGTON De Sovjet-Unie en Cuba „heb
ben en consolideren hun bruggehoofd op het
Amerikaanse continent" om, vanuit Nicaragua,
hun ondermijnende activiteit te exporteren in en
naar Centraal- en Latijns-Amerika. Aldus ver-
klaarde vandaag de directeur van de Amerikaan
se inlichtingendienst CIA. Nicaragua, aldus Casey,
zal voor Latijns-Amerika worden wat Beiroet is
voor het Midden-Oosten, „het middelpunt van het
internationale en regionale terrorisme".
De Noorse regering heeft gisteren overduidleijk
laten blijken het helemaal niet met deze Ameri
kaanse visie eens te zijn. Noorwegen heeft beslo
ten de hulp aan Nicaragua te verhogen. Eerder
had ook Zweden verklaard dat het manieren
zoekt om Nicaragua te helpen, de gevolgen van de
onlangs afgekondigde Amerikaanse handelsboycot
op te vangen.
ZATERDAG 18 MEI 1985 PAGINA 5
Griekse regering
mobiliseert verkeersleiders
ATHENE De Griekse regering heeft
een civiele mobilisatie afgekondigd voor
luchtverkeersleiders, om een einde te
maken aan een reeks werkonderbrekin
gen aan het begin van het toeristensei
zoen. De maatregel is volgens een be
kendmaking van het ministerie van
verkeer getroffen om ernstige schade
aan de nationale economie te voorko
men. De 480 Griekse verkeersleiders
wilden gisteren en maandag achturige
werkonderbrekingen houden om betere
arbeidsvoorwaarden af te dwingen. De
voorzitter van het verkeersleidersgilde,
George Katsimilis, noemde de maatre
gel ondemocratisch, maar zei dat de
bond zich er bij neer zal leggen.
Chaos op vliegvelden
VS door staking UA
NEW YORK Op veel vliegvelden in de
Verenigde Staten heersen sinds gisteren
chaotische toestanden als gevolg van een
staking van de 5.200 piloten van United
Airlines, de grootste binnenlandse lucht
vaartmaatschappij in de VS. United Airli
nes voert gewoonlijk dagelijks 1.550
vluchten uit met zo'n 120.000 passagiers.
Nu de piloten voor onbepaalde tijd in sta
king zijn gegaan, heeft United Airlines
een aantal andere piloten in dienst geno
men om althans enkele van de belangrijk
ste vliegvelden te kunnen bedienen. De
piloten van United Airlines verdienen per
jaar gemiddeld 90.000 dollar en eisen een
salarisverhoging van vier procent. De
maatschappij biedt twee procent.
CcidócCouuiTit
Carrington pleit voor meer
technologische samenwerking
LONDEN Secretaris-generaal van de NAVO
Lord Carrington heeft bij de Europese NAVO-lan-
den aangedrongen op meer samenwerking op het
terrein van technologie en wapenproduktie. Car
rington zei dat het feit dat de Verenigde Staten
zeven maal zoveel wapens op de Europese markt
afzet als van Europa afneemt, een doorn in het
Europese oog is, maar naar zijn mening nog altijd
grotendeels een kwestie van eigen schuld. De NA-
VO-chef noemde met name de Britten, Fransen,
Westduitsers en de Italianen als elkaar beconcur
rerende bondgenoten op het gebied van onderzoek
naar en ontwikkeling van wapensystemen. Hij
pleitte voor een gezamenlijke Europese financiële
en wetenschappelijke inspanning op het gebied
van de ontwikkeling van gepantserde gevechts
voertuigen, vliegtuigen en radarsystemen.
Libië: Israël
heeft kernwapens
gestationeerd
NEW YORK Libië heeft
Israël er van beschuldigd dat
het raketten met kernkop
pen heeft gestationeerd op
de hoogten van Golan en in
de Negev-woestijn. In een
brief aan de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties
schreef de Libische minister
van buitenlandse zaken Ali
Al-Treiki dat Israëls optre
den de Arabische wereld
noodzaakt „zijn recht op
zelfverdediging uit te oefe-
r JITENLAND
-^feer joden weg
'°^t Sovjet-Unie
JCj (EVE Vorige maand hebben
Russische joden de Sovjet-Unie
(en verlaten. Dat is het hoogste
lal in bijna twee jaar, zo heeft
Internationale Comité voor Mi-
je, die de joden bij hun vesti-
i elders helpt, verklaard. De
se emigratie uit de Sovjet-Unie
e afgelopen jaren sterk gedaald.
79 mochten nog ruim 50.000
de Sovjetunie verlaten. De
lopen maanden is er een stij-
|e tendens zichtbaar. In januari
jen 61 joden een uitreisvergun-
in februari 88, in maart 98 en
pril 166.
opengewerkte stoomlocomotief geeft zijn technische ge- Vanaf Neurenberg Centraal rijdt dagelijks deze extra
'J m ïen prijs. naar tentoonstelling.
doi
Evenals het materieel
is ook het personeel in
een historisch jasje ge
stoken.
heid en de voortdurende ver
mindering van afstand en
ruimte zijn de permanente be
geleiders van de trein met zijn
beroemde passagiers.
Van het tijdperk van de indus
trialisering en de onstuimige
groei van de spoorwegen in
het keizerrijk rijdt de trein via
de crisis in de Weimarrepu-
bliek de donkere tunnel van
de Hitlerdictatuur binnen, om
weer te voorschijn te komen
in de gouden jaren vijftig van
het „Wirtschaftswunder". En
kele bekende passagiers zijn:
Karl Marx, Richard Wagner,
Friedrich Nietzsche, Rosa Lu
xemburg, Albert Einstein,
Adolf Hitler, Romy Schneider
en Konrad Adenauer.
Modeltreinen
In een aparte zaal wordt met
behulp van 1400 dia's en tien
tallen diaprojectoren en video
recorders een multi-media-
Op nagebouwde perrons staan, voor het publiek toegankelijk,
tientallen goederen- en personenwagons tentoongesteld.
show gepresenteerd die de we
reld van het treinverkeer een
half uur lang visueel en akoes
tisch tot leven roept.
Op een zo grootse treinten-
toonstelling als deze kan de
modeltrein natuurlijk niet ont
breken. Dat doet hij dan ook
niet: op verschillende plaatsen
in het overdekte gedeelte van
de tentoonstelling zijn model
banen opgesteld met een to
taaloppervlak van 800 vier
kante meter. Dat de kleine
trein ook groot kan zijn be
wijst het feit dat de ICE in de
modelbouw al dienst doet. Dit
in tegenstelling tot zijn even
beeld in de werkelijkheid.
Filmfestival
Tegelijkertijd met de jubi
leumtentoonstelling wordt in
de „Kino-express" op het ex
positieterrein een filmfestival
gehouden van rolprenten
waarin de spoorwegen de
hoofdrol spelen. In de speciale
festival-bioscoop worden in de
komende drie maanden ruim
80 films gedraaid uit binnen-
en buitenland. Ruim de helft
van de films die in het festi
valkader in omloop worden
gebracht is al jaren niet meer
te zien geweest. Juist door de
aanwezigheid van die zeldza
me archiefkopieën wordt het
festival het grootste retrospec
tief van treinfilms dat ooit
heeft plaatsgevonden. Tot één
van de hoogtepunten van het
festival moet ongetwijfeld de
vertoning van Abel Gance's
legendarische „La Roue" gere
kend worden. Het stomme,
filmhistorische mammoetwerk
van Gance wordt begeleid
door de Keulse filmpianist
Joachim Barenz. Zowel van de
tentoonstelling als van het
filmretrospectief is een catalo
gus uitgekomen, die op het ex
positieterrein te verkrijgen is.
Voor alle treinliefhebbers
geldt de komende zomer waar
schijnlijk: alle treinen gaan
naar Neurenberg.
YVES VAN ERP
trein De Intercity Experimenteel die vanaf november 1985 proefrit
ten met een snelheid van 300 kilometer per uur gaat maken.
'zon JRENBERG Toen
en 7 december 1835 de
n lelaar" het eerste Duit-
treintje trok, van Neu-
mak berg naar Fürth, was
tnhe,i iedereen even ge-
rmeerd van het zwar-
stoom uitbrakende ge-
rte. Nu, 150 jaar later,
it de „Adelaar" te
nzen in een grote ten-
vat nstellingshal aan de
êe/1 van een trein. Met als
•uit magiërs bekende Duit-
'fam.die inmiddels ge-
*iet iedenis hebben ge-
reven. Zonder uitzon-
ing is het publiek vol
iet zag voor de Duitse
lei imlocomotief waar het
opt imaal mee begon en in
nig paar treinliefheb-
r ide ogen twinkelen
'jt v ook lichtjes van ple-
1 ztr'
2re van het 150-jarig jubi-
i/7i van de Duitse spoorwe-
is in de nabijheid van het
flrenbergse station Oost, op
jt terrein van een voormali-
ijzersmelterij, een tentoon-
ling ingericht die in de
itse historie zijn weerga nog
t kent. „Zug der Zeit - Zeit
Züge" heet de expositie,
loopt tot 18 augustus van
vjlaar-
f 29.000 vierkante meter
toonstellingsruimte, zowel
nen als in de open lucht,
It een overzicht gegeven
heden, verleden en toe-
nst van de spoorwegen in
itsland. Van „Adler" tot
"1. Vorige zomer is men be
nen met de bouw van de
toonstelling, die tot nu toe
miljoen Mark heeft gekost,
tot aan de openingsdag, af-
open woensdag, zijn hon
den vaklieden onafgebro-
ken in de weer geweest om al
les op tijd klaar te krijgen.
Signaalstraat
Komende uit de richting van
het jubileumstation Neuren
berg Oost begint het trein-
spektakel met een „signaal-
straat" waar 27 seinen staan
opgesteld, die door het publiek
kunnen worden bediend.
Naast de „signaalstraat" staan
diverse moderne bouwmachi-
nes op het spoor die verschil
lende specialistische railwerk
zaamheden uitvoeren. Bijvoor
beeld de laatste uitgave van de
machine die de zware moeren
waar de rails mee aan de biels
vastzit, aandraait.
In de grootste hal van het ge
wezen ijzersmeltcomplex „Ta
fel" staan verschillende loco
motieven opgesteld die nog da
gelijks onder stoom staan. Een
van de oude beestjes zal echter
nooit meer rijden. Want om
eenieder in één oogopslag in
zicht te geven in het functio
neren van zo'n oude Stoomma
chine is hij gedeeltelijk door
gezaagd en opengewerkt.
Om te laten zien dat restaure
ren niet alleen een kwestie
van een nieuw verfje is, heb
ben diverse Duitse spoorweg
clubs een aantal historische
wagons in de hal opgesteld, die
nodig aan een opknapbeurt toe
zijn. Tijdens de openingsuren
zetten enthousiaste leden van
de treinverenigingen hun bes
te beentje voor zodat tegen het
einde van de tentoonstelling
de oude wagens zijn veranderd
in bedrijfsklare treinrijtuigen.
Recordlocomotief
In de open lucht staat als sym
bool van de „nieuwe spoorwe
gen" de locomotief uit de serie
E 120 die op 17 oktober vorig
jaar met z'n 7700 paardekrach-
ten een recordsnelheid haalde
265 kilometer per uur. Die
sprinter staat voor een com
plete intercity-trein, waar het
publiek aan machinisten en
ander treinpersoneel beroeps-
en andere vragen kan stellen.
Als bewijs van de verdere ver
nieuwingen van de Deutsche
Bundesbahn (DB) staan er op
nagebouwde perrons prototy
pen van de nieuwe City-Bahn-
wagons zoals die voor het ver
keer tussen Keulen en- Gum-
mersbach in gebruik zijn. Ook
staat er een exemplaar van de
„Kinderland-Wagen", de rol
lende speeltuin van de expres-
streinen en een uiterst luxe
„Clubwagen" van de TEE
„Rheingold". Verder nog tien
tallen speciale wagons zoals
die in het huidige Duitse per
sonen- en goederenverkeer in
gebruik zijn.
Om de toeschouwer zowel vi
sueel als inhoudelijk aan te
spreken zijn in het overdekte
gedeelte de thema's onderge
bracht op „eilanden" in de
vorm van enorme treinonder-
stellen. Een greep uit de vele
onderdelen van het spoorweg
bedrijf die op de tentoonstel
ling visueel gemaakt zijn: het
goederenvervoer in al zijn fa
cetten, rangeertechniek en de
mogelijkheden van de elektro
nische dataverwerking, het
personenvervoer, de geschie
denis van het treinkaartje, de
moderne infrastructuur, pro-
duktie en techniek, en als
vooruitblik op de toekomst het
windtunnelmodel en een cou
pé van de Intercity Experi
menteel (ICE), die in de nabije
toekomst met een snelheid van
rond de driehonderd kilome
ter per uur tussen de Duitse
steden zal razen.
Cultuurhistorie
„Zug der Zeit - Zeit der Züge",
het motto van de tentoonstel
ling maakt duidelijk dat ook
de verhouding tussen tijd en
trein, tussen tijdperk en spoor
weg een belangrijke rol speelt.
In een aparte hal is daarom
een „trein van de tijd" opge
steld die het cultuurhistorische
belang van de spoorwegen in
Duitsland benadrukt. De trein
maakt een reis door 150 jaar
Duitse geschiedenis. De „Zug
der Zeit" is daarmee de snelste
trein uit de historie want in
één trein schiet 150 jaar cul
tuur, politiek en wetenschap
voorbij.
Aan de kop van de trein staat
de „Adler" die 150 jaar gele
den in de Biedermeiertijd het
begin van de Duitse spoorwe
gen inluidde. De in de navol
gende wagons meereizende
passagiers staan voor de ge
beurtenissen en veranderingen
van hun tijd. De wijziging van
denkbeelden en gevoelens, de
verandering van de tijdgeest,
de gewaarwording van snel-
LAAN De nieuwe voor-
Ier van het Europees Ver-
van Vakverenigingen
"VV), de Duitser Ernst Breit,
eft na zijn verkiezing door
EVV-congres in Milaan de
ropese werkgevers ervan
schuldigd zich te verrijken
er de ruggen van de werk-
mers. Breit verweet hen het
d dat de werknemers bij de
^nonderhandelingen in de
kijven hebben gelaten, met
de bedoeling dat daar nieuw
werk mee zou worden gescha
pen, te gebruiken voor 'beleg
gingen in landen met hoge
rentes. „Waar blijven die nieu
we banen?", vroeg Breit zich
af. De nieuwe EVV-voorzitter
bekritiseerde ook de verschil
lende Europese regeringen.
„Zo lang zij in hun beleid geen
rekening houden met de ver
langens van de werknemers,
hebben zij geen enkel recht
vakbonden mede verantwoor
delijk te houden voor de de
plorabele economische toe
stand. Het is de hoogste tijd
dat de aanpassing van de rech
ten van de werknemers plaats
maakt voor een gecoördineerd
Europees beleid van korter
werken, investeringsstimule
ring en milieubescherming",
aldus de nieuwe voorzitter van
het EVV.
t!6) „Dat gaat fout," mompelde Loetje Saloe,
1 v e alles gezien had. De geschiedenis had zich
ihter zó snel afgespeeld, dat hij niet meer had
innen ingrijpen. „Hmmm..," gromde Loetje.
enJ)e brigges heeft de kans gezien de schuur
201 nnen te komen. Laten we hopen, dat Janus
jm aén kan. Nou is alleen die kerel met zijn
dj13 ekelkuif nog buiten. Als ik daar éérst es mee
de reken. Vervolgens pak ik die agent. Misschien
)aaI de koffer met goud dan tóch nog te redden.."
val nel sprong hij naar buiten en de uitdrukking
1zijn gelaat voorspelde niet veel goeds, even-
'ê'0 lin trouwens als het trommelpistool, dat hij
1 w eevoerde. Rat-tat-tat-tat! Een knallende vuur-
n oot weerklonk en een regen van kogels spoot
rdt igen de muur, juist op de plaats waar smidje
erholen zonet nog had gestaan. Gelukkig bleef
5 smid ongedeerd, want met een enorme
sprong had hij zich om het hoekje in voorlopige
veiligheid kunnen brengen... En juist op dat mo
ment weerklonk een hevig bonken op de toe
gangspoort tot het oude binnenplaatsje. „In
naam der wet! Open doen! Politie!" werd er ge
roepen. Maar de koene mannen van het over-
valcommando wachtten niet eens op antwoord.
Met een paar fikse trappen van hun dienstlaar-
zen versplinterden ze de deur en daar kwamen
ze al massaal naar binnenrollen, log en onstuit
baar als een tank. Bekwaam en geoefend zwaai
den ze met blote vuist, revolver en wapenstok...
„Ai!" schrok Loetje Saloe. „De politie schijnt al
gewaarschuwd te zijn! Da's een tegenvaller! Wat
nu?" Koortsachtig zocht hij in zijn misdadige
brein naar een laatste ontsnappingsmogelijk
heid...
(Van onze speciale verslagge
ver
Arjen Broekhuizen)
MILAAN Verlaging
van de lonen leidt over
het algemeen helemaal
niet automatisch tot meer
banen. Er is nauwelijks
enig aantoonbaar verband
tussen het loonniveau en
de bereidheid van onder
nemers om te investeren.
Ook een relatie tussen
loonniveau en winst is
niet te bewijzen. Dat zijn
de belangrijkste conclu
sies van een ervaringsstu
die van het Europees
Vakbondsinstituut, die
deze week op het congres
van de Europese vakbon
den in Milaan is gepubli
ceerd.
Het moment van publicatie
van deze studie is bewust ge
kozen. Het Europees Verbond
van Vakverenigingen (EVV)
sprak zich deze week nogal
krachtig uit tegen een verder
gaande politiek van inleveren
en loonmatiging. Er moet wor
den doorgegaan met arbeids
tijdverkorting (het doel is nu
een 35-urige werkweek), maar
dan met behoud van loon. De
kosten van het korter werken
moeten maar worden betaald
uit de stijging van de produk-
tiviteit, uit het economisch
herstel.
Als het aan het EVV ligt is de
tijd van inleveren definitief
voorbij. En omdat men weet
dat dit de werkgevers op hun
achterste benen zal brengen,
heeft het Europees Vakbonds
instituut een uitvoerig onder
zoek gedaan naar mogelijke
verbanden tussen lagere lo
nen, winsten, investeringen en
werkgelegenheid. De stelling
van elke werkgever is immers
dat hij pas kan investeren en
voor meer werk kan zorgen
als de lonen omlaag gaan, res
pectievelijk niet stijgen.
„Onzin", zegt directeur Günter
Köpke van het EVV Vak
bondsinstituut. Hij zette met
zijn medewerkers de erva
ringsfeiten van 18 Europese
landen naast die van de Vere
nigde Staten en Japan en ging
soms terug tot de jaren zestig.
Uit zijn studie blijkt dat de
stelling dat kortingen op het
loon arbeidsplaatsen scheppen,
domweg niet opgaat. „In te
gendeel", zegt Köpke, „beper
kingen van het loon kunnen
juist de werkgelegenheid in
gevaar brengen. De toekomst
van Europa moet liggen in ho
gere produktiviteit en hogere
technologie. En niet in het el
kaar beconcurreren met goed
kopere arbeid". Verlaging van
de lonen om bijvoorbeeld het
marktaandeel te vergroten
werkt volgens de bevindingen
van het EVV-instituut ook al
niet, omdat allerlei landen het
zelfde beleid proberen te voe
ren. Daarmee wordt dan juist
een spiraal naar beneden inge
zet die tot minder koopkracht,
minder produktie en uiteinde
lijk minder werk leidt.
Volgens het Europees Vak
bondsinstituut klopt er ook
niets van de stelling dat de
Amerikaanse situatie heeft
aangetoond, dat lagete lonen
wel tot meer investeringen en
werk zouden leiden. De groei
van het aantal arbeidsplaatsen
in de VS hangt volgens het
EVV-rapport alleen maar sa
men met het enorme begro
tingstekort van dat land. Er
wordt bovendien op gewezen
dat in 8 van de 18 Europese
landen die in het onderzoek
zijn betrokken, sprake is van
een verhoudingsgewijs even-
grote toename van het aantal
arbeidsplaatsen als in Ameri
ka, terwijl een aantal andere
Europese landen lagere werk
loosheidspercentages kent. Dat
alles kan niet worden toege
schreven aan Amerikaans-
achtig beleid, maar heeft vol
gens de EV V-studie juist alles
te maken met een actieve ar
beidsmarktpolitiek van de be
trokken Europese landen.
In rapporten van de OESO, de
Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikke
ling, is jarenlang beweerd dat
het lage investeringsniveau in
Europa een gevolg was van de
slechte winstpositie van de on
dernemingen. Het Europees
Vakbondsinstituut vecht ook
die bewering aan. Sinds 1981 is
er in vrijwel alle Europese
landen een stijging van de
winst en een daling van het
loonpeil te zien. Niettemin
bleef in deze periode de werk
gelegenheid fors dalen. Onder
nemers blijken bij de beoorde
ling of investeringen verant
woord zijn niet te kijken naar
hun winstpositie of naar het
loonniveau maar naar hun
groeikansen, zo stelt het Vak
bondsinstituut vast. Er ligt dus
een duidelijk verband met af
zetmogelijkheden, met con
sumptie en er moet een even
wicht zijn tussen winsten en
lonen.
De bewering dat lage lonen
goed zouden zijn voor het in-
flatiepeil wordt ook door de
Europese vakbonden bestre
den. Zij vinden die stelling
kortzichtig. Ze gaat hooguit op
in tijden van recessie. Zodra
weer een economisch herstel
optreedt en de vraag naar ar
beid stijgt wordt ook de roep
om loonsverbeteringen luider.
Als de lonen dan jarenlang
kunstmatig laag zijn gehouden
dreigt er alleen maar een in
haaleffect, waardoor de infla
tie juist extra wordt aange
wakkerd.
Amerika wordt in Europa
graag als voorbeeld genomen
om aan te tonen dat het hier
allemaal anders zou moeten.
Nog niet zo lang geleden nam
de president van De Neder
landse Bank, Dr. Duisenberg,
Amerika ook als voorbeeld
toen hij een hartstochtelijk
pleidooi hield voor meer flexi
biliteit op de Nederlandse ar
beidsmarkt. Daarmee doelde
Duisenberg niet alleen op het
sneller tevreden zijn met een
ander en misschien minder be
taald werk dan waarvoor men
oorspronkelijk is opgeleid,
maar hij had vooral een grote
re bereidheid om ten behoeve
van een baan te verhuizen
voor ogen. De bankpresident
beriep zich toen vooral op de
ontwikkelingen in de Ameri
kaanse staat New England.
In de analyse van het EVV
wordt met de redenering van
Dr. Duisenberg de vloer aan
geveegd. Ook het Europees
Vakbondsinstituut heeft de
ontwikkelingen in New Eng
land onder de loep genomen
en deze afgezet tegen die in
andere Amerikaanse staten en
Europa. Het EV V-rapport
komt dan tot de conclusie dat
de werkloosheid in New Eng
land vooral is afgenomen als
gevolg van verbeteringen in
de beloningen van de werkne
mers en dat de grote mate van
arbeidsmobiliteit in de Vere
nigde Staten alleen maar op
gaat voor zeer bepaalde en be
perkte groepen werknemers.
Bovendien wijst de vakbonds
studie er fijntjes op dat het
enige wezenlijke probleem is
dat er gewoon niet genoeg ba
nen beschikbaar zijn: „Je kunt
nog zo bereid zijn voor een
baan te verhuizen, maar als er
op elke 20 werknemers in Eu
ropa maar één vacature te vin
den is kom je niet ver".
ARJEN BROEKHUIZEN
