.1 r
QoraaisQiEia randana
weekpuzzel door dr. Pluizer
I I
1
rn
Li
Ü-J
n
II
1 1
"1
LZ
SCHAKENI
postzegels
WETENSCHAPPEN
z> oplossing vorige puzzel
nr. 19
lettergroepenpuzzel
!e:
m m m m
m m mm m
m m x m m
m
bslè, m
A SM
•a a v
CfiidócSomatil
ZATERDAG 18 MEI 1985 PAGE
De prijswinnaars van puzzel nr. 18 zijn:
N. A. van Wijk, Jan van Houtkade 17, 2311 PC Leiden.
L. G. Kerkhof, Wildlaan 36, 2211 KC Noordwijkerhout
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
In elk vakje dienen twee letters te worden ingevuld, waardoor woor
den van navolgende betekenis verkregen kunnen worden.
HORIZONTAAL:
1. Handvat v.e. degen.
3. Verdriet.
5. Verfstof.
7. Tweestemmig gezang.
8. Dierenverblijf.
10. Zachtaardig.
12. Zachtste veren.
13. Onroerende zaak die eertijds door
de heer aan de vazal ten gebruike
werd afgestaan.
15. Kostbaar pelswerk.
16. Raadsel.
18. Kerkelijke functie.
19. Metaal.
20. Kwaadsprekerij.
22. Saldo ten gunste.
25. Uitheemse dakbedekking.
27. Wars van laagheid.
28. Nog niet gegist druivesap.
29. Somber.
31. Stamvader der Enakieten.
33. Stof werende kap over bijv. een
schrijfmachine.
34. God der liefde.
36. Officieel toegelaten.
37. Telwoord.
VERTICAAL:
1. Zonder zorgen.
2. Hulpmiddel bij het lopen.
3. Alkachtig vogel.
4. Op zekere plaats.
6. Dus (Latijn).
7. Elk der gebogen platte stukken
hout waaruit de wand v.e. vat be
staat.
9. Zonder gezelschap.
11. Paradijs.
12. Tegenstelling van licht.
14. Onvergelijkelijk.
15. Verdichte waterdamp.
17. Wijze van handelen.
18. Beheerstheid (fig.).
20. Onlangs.
21. Pas.
23. Geschikt.
24. Stand in de middeleeuwen.
26. Verbond.
28. Opgewekt.
29. Boordsel van gevlochten goud- of
zilverdraad.
30. Deel v.e. boom.
32. Vervelend.
33. Huisdier.
35. Regelmaat.
[1
2
1 I
3
4
5
6
7
8
9
To
11
12
13
14
15
16
19
18
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
_l
In welk(e) antwoord(en) komt de lettergroep „RU" voor?
Oplossingen onder vermelding van puzzel nr. 19 moeten uiterlijk woensdagmiddag in bezit
zijn van de:
Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden.
L
8
Tot en met maandag 27 mei,
tweede Pinksterdag, wordt in
het zuidlimburgse Valkenburg
gespeeld om de Coupe du
Monde, de Continentenbeker.
Het was eerst de opzet dit
nieuwe evenement te verspe
len in Hengelo, ter gelegen
heid van het 75-jarig bestaan
van Twente's Eerste. Maar
toen de pogingen in Twente
mislukten kon heel snel wor
den omgeschakeld naar Val
kenburg. Elke dag wordt ge
speeld in de Shaloenzaal van
Codarde. De ronden beginnen
om 11 uur.
Gespeeld wordt door drie-
mansploegen van Nederland,
Sovjet Unie, Europa A en B,
Afrika en Amerika. Een Ne
derlands B-team wordt achter
de hand gehouden om het aan
tal teams op een even aantal te
brengen.
Nederland komt in de strijd
roet het sterke grootmeestert
rio Rob Clerc, Jannes van der
Wal en Ton Sijbrands. Vooral
naar het meedoen van Sij
brands wordt reikhalzend uit
gezien. Iedereen verwacht dat
zijn jarenlange afwezigheid
geen afbreuk zal doen aan zijn
prestaties. De huidige speel-
kracht van Van der Wal en
Clerc is bekend, zodat van dit
Nederlands team een uitste
kende prestatie mag worden
verwacht.
Sijbrands komt gelukkig ook
weer uit voor het Nederlands
tiental dat van 12 tot en met 15
juni in Leningrad de jaarlijkse
wedstrijd tegen de Sovjet-Unie
speelt. De volgende spelers
zijn uitgenodigd voor dit jaar
lijkse hoogtepunt, namelijk de
Wereldbeker
SIJBRANDS
1 I I
it Hs
1 R S S
m
■x iXI'
M II H i
S He
l\lf
m M
SIJBRANDS
strijd tussen de twee dam-
grootmachten: John van den
Borst, Rob Clerc, Gerard Jan
sen, Hans Jansen, Ruud Pal
mer, Auke Scholma, Jos Stok-
kel, Ton Sijbrands, Hans Ver
min en Jannes van der Wal.
In vergelijking met vorig jaar
hebben Bauke Bies en Johan
Bastiaannet hun plaats moeten
afstaan aan Ton Sijbrands en
Hans Vermin. Jammer dat bij
deze spelers de naam van
Harm Wiersma andermaal
ontbreekt. Met deze oud-we
reldkampioen erbij zou het
Nederlands tiental zeker van
de Russen kunnen winnen.
Sijbrands speelt dit jaar voor
Twente's Eerste, de jubileren
de club in Hengelo. Het blijft
leerzaam te zien hoe „simpel"
hij zijn partijen wint. Zoals te
gen H.Schut, speler van VAD
2, voor de jongste clubcompeti
tie. Sijbrands heeft wit. 1. 34-29
19-23 2. 40-34 14-19 3. 4540 20-
25 4. 31-26 20-25 5. 5(M5 5-10 6.
37-31 15-20 7. 42-37 19-24 8. 32-
28 23x32 9. 37x28 13-19 10. 38-
R. ALIAS
32 9-13 11. 43-38 17-21 12. 26x17
11x22 13. 28x17 12x21 14. 32-28
7-12 15. 4943 1-7 16. 41-37 10-15
17. 37-32 7-11 18. 4641 21-26 19.
31-27 11-17 20. 27-21 16x27 21.
32x21 26-31 22. 36x27 17x26.
Zie diagram.
De hekstelling blijft moeilijk
te doorgronden. Temeer omdat
de nadelen van schijven op de
lange lijn (in dit geval bij
zwart) nog steeds niet afdoen
de zijn aangetoond. 23. 38-32 2-
7 24. 43-38. Verhindert de logi
sche opbouw 4-9 door 27-22
18x27 32x21 26x17 28-23 enz.
24. 6-11 25. 4843 4-9 26. 41-
36. Brengt zijn tegenstander in
het nauw. Op 11-16 27-21 ge
volgd door 28-23 met dam; op
11-17 28-23; op 24-30x30 29-23
enz. en op 26-31 47-42 en 28x6.
26. 18-fo 27. 29x18 13x31 28.
36x27 9-13 29. 4742 13-18 30.
42-37 8-13? 31. 27-22 en Schut
geeft zich gewonnen. Er volgt
natuurlijk 18x27 32x21 26x17
28-23 19x28 33x22 17x28 34-30
25x34 en de vernietigende slag
naar 6.
Ook B. Bijlsma van Dokkum
kwam er tegen de oud-wereld
kampioen niet aan te pas. Sij
brands heeft zwart.
1. 31-26 19-23 2. 36-31 14-19 3.
41-36 10-14 4. 4641 5-10 5. 31-27
20-24 6. 36-31 15-20 7. 34-30 10-
15 8. 30-25 17-21 9. 26x17 12x21
10. 33-28 21-26 11. 41-36 7-12 12.
38-33 11-17 13. 42-38 17-22 14.
28x17 12x21 15. 33-28 8-12 16.
39-33 6-11 17. 44-39 6-11 17. 44-
39 12-17 18. 4742 1-6 19. 27-22
18x27 20. 31x22 2-8 21. 5044
24-29 22. 33x24 20x29. Onge
merkt is ook deze tegenstan
der van Sijbrands in moeilijk
heden gekomen, o.a. door 39-
33 19-24 enz. Bijlsma meent
dat 23. 25-30 nog speelbaar is,
maar wordt dan geconfron
teerd met 23. 21-27 24. 32x12
23x41 25. 36x47 8x28 26. 38-33
24x33 27. 42x22. Tot zover zal
ook Bijlsma nog wel hebben
gekeken. Maar het is nu zon
neklaar dat de witte voorpost
moet sneuvelen.
27. 3-8 28. 43-38 8-12 29. 38-32
12-18 en wit geeft het op, want
32-27 11-17 22x11 6x17 en
zwart gaat een schijf en de
partij winnen.
Tegen R. Alias (Amsterdam
'80) bereikte Sijbrands de
stand van het tweede diagram.
De met zwart spelende Alias
had na een rustige opening
een schijf op 27 gebracht. Sij
brands trekt nu ten aanval.
24. 29-23 10-14 25. 33-29 13-18
26. 35-30 14-19 27. 23x14 9x20
28. 38-32 27x38 29. 42x33 4-9
30. 43-38 22-27 31. 37-31 8-13 32.
31x22 18x27 33. 29-23 9-14 34..
34-29 13-18 35. 30-24. Alias pro
beert nu door een grote ruil de
spanning te verminderen,
maar gaat toch snel verliezen.
35. 27-31 36. 36x27 18-22 37.
27x18 14-19 38. 23x25 12x32 39.
24-19 11-17 40. 19-14 17-22 41.
25-20 15x24 42. 14-10 en Alias
hield het voor gezien.
door
L. Hofland
De laatste tijd zijn de dames
Zsusza Polgar (het Hongaarse
wonderkind) en Pia Cramling
(Zweden) nogal op de voor
grond getreden. Door goed te
presteren in diverse mannen-
toernooien hadden zij de eerste
twee plaatsen op de wereld
ranglijst voor dames veroverd.
Voor wereldkampioene Maja
Tsjiburdanidze moet dat een
doorn in het oog geweest zijn;
het werd tijd voor een tegen
prestatie!
De prestaties van de andere
dames moeten haar geïnspi
reerd hebben tot een histori
sche toernooioverwinning. Als
eerste dame in de geschiedenis
slaagde zij erin een redelijk
bezet grootmeestertoernooi te
winnen. Voor bekende namen
als Psachis (ex-kampioen van
Rusland), Velimirovic, Farago,
Kurajica en Short werd zij on
geslagen eerste. In onderstaan
de partij rekent zij overtui
gend af met de sterke Engels
man Jim Plaskett.
J.PIaskett (ELO:2495)-
M.Tsjiburdanidze
<ELO:2400).
1.PI3 Pf6 2.c4 e6 3.d4 d5 4.Pc3
Le7 5.Lf4 (H) 6.cxd5?f
Een ongebruikelijke manier
om de ruilvariant van het
dame-gambiet te spelen. De
witte loper staat niet goed op
f4, waar zwart handig gebruik
van maakt.
6—Pxd5! 7.Pxd5 exd5 8.Dc2?
m mtm
£A*A
k k A@)
A A
Ik kan me niet aan de indruk
onttrekken dat Plaskett zijn
tegenstandster onderschat; zijn
openingsspel is meer dan non
chalant. Aangewezen was nu
8.e3, hoewel zwart dan na
8...Lf5 volkomen bevredigend
spel heeft.
8...Pa6! 9.a3 e3?l
Na 9.a3 c5 zou zwart beter
hebben gestaan, maar na de
tekstzet krijgt zwart winnend
voordeel.
9...Pb4 10.Dc3 Lf5 ll.Kdl.
Bittere noodzaak, maar de vol
ledig ontwikkelde zwarte stel
ling kan direct een aanval lan
ceren.
ll...Tc8 12.a3 Pa6 13.Lxa6.
Betere verdedigingskansen
bood 13.Ld3, nu krijgt zwart
ook nog de open b-lijn.
13...bxa6 14.Dc6 a5 15.Tcl Ld7
16.Da6 La4+ 17.Kd2 c5
18.dxc5 Lxc5 19.Tc3 Tc6
20.Dd3 Db6 21.ThcL
Plaskett ziet geen heil in een
Maja Tsjiburdanidze
passieve verdediging (21.Tbl)
en besluit tot een snelle dood.
Na 21.Tbl Td8 met de dreiging
22...d4 ziet het er inderdaad
niet best uit.
21...Dxb2+ 22. Kei Tfc8
23.DÏ5.
Een laatste valstrik. Na
23...Lxa3?? 24.Dxc8! Txc8
25.Txc8+ Lf8 26.Ld6 wint wit.
23...g6 24.Dbl Dxbl 25.Txbl
Lb4!
De genadeslag; het was nu de
hoogste tijd om op te geven.
Vermoedelijk vindt Plaskett
het verliezen tegen een vrouw
niet leuk en zéker niet na 25
zetten. Anders is zijp doorspe
len niet te verklaren.
26.axb4 Txc3 27.bxa5 Tel*
28.Txcl Txcl-f 29.Kd2 Tc2+
30.Kei Tc5 31.d4 Txa5 32.Lb8
Ld7 33.Ke2 Ta2+ 34.Kf3 a5
35.Ld6 a4 36.h4 a3 37.g4 La4
38 Kg3 Tal 39.Pe2 a2 40.Le5
Wit geeft het op.
Interzonetoemooi
Het eerste van de drie interzo-
netoernooien is in Tunis van
start gegaan. Na zeven ronden
lijkt het erop dat de vier plaat
sen voor het kandidatentoer
nooi verdeeld worden onder
de Russen Jusopov, Beljavsky,
Tsjernin en Portisch of Hort.
Onze landgenoot Sosonko lijkt
weinig kans te maken op één
van de topplaatsen. Gezien
zijn partij uit de tweede ronde
tegen zijn voormalige landge
noot Jusopov, lijkt de grote
vorm niet helemaal aanwezig.
A.Jusopov-G.Sosonko.
Onregelmatig.
I.d4 Pf6 2.Pf3 e6 3.e3 d5 4.Ld3
g6!?
Een weinig gebruikelijke zet
in dit type stelling, maar zoals
gewoonlijk bij Sosonko is het
foed doordacht.
b3 Lg7 6.La3 Pbd7 7.Pbd2
c5!
Om de pion na 8.dxc5 Da5 met
gemakkelijk spel terug te ver
dienen.
8.0-0 <M) 9.c4 Da5 10.Lb2 Td8
II.De2 cxd4.
Inleiding tot een verkeerd
plan. Beter was het de span
ning in het centrum te hand
haven.
12.Lxd4 Pc5 13.Lc2 Pce4?!
Verschaft wit een meerder
heid op de damevleugel, welke
het zwarte spel lam legt.
14.Pxe4 dxeS 15.Pe5 Ld7 16.f4
H5 17.tadl Le8 18.Lbl Da3
19Ji3 Tac8 20.Td2 b6 21.Tfdl
De7 22.Df2 b5?!
Sosonko wil wat ondernemen,
maar elke actie blijkt de witte
stelling in de kaart te spelen.
Beter was het passief te blij
ven.
23.c5 b4 24.DH4 Tc7 25.g4
hxg4 26.hxg4 Tdc8 27.Pc4 Lc6
28.Le5 Td7 29.Pd6 Tcd8
30.Th2 Ld5 31.Kf2.
Zie diagram.
Zwart geeft het op. De zwarte
stelling is dermate ingesnoerd,
dat tegen de dreiging Tdl-hl
gevolgd door Dh8+ Lxh8
Txh8+ Kg7 Tlh7 mat niets
meer te beginnen valt.
Correspondentie-adres: Leo
Hofland, C. Fockstraat 113,
2613 DE Delft.
Het aantal bridge-evenemen-
ten is tegenwoordig zo groot,
dat er af en toe in vogelvlucht
het een en ander moet worden
meegenomen. We beginnen
met het in Goude gehouden
NK Aspiranten waar het vol
gende spel voorkwam:
N/allen ♦8 764 3
-)*104
08532
♦B86543
A V 1052
OH63
O H64
«107
Van de 14 NZ-paren kwamen
er twee in 6 schoppen (+1) te
recht, goed voor een score van
25-1.
Met het tellen van pun^n (12
tegenover 12) beland je niet in
zo n contract, maar op grond
van een kaartwaarderingssys-
teem als de Losing Trick
Count is het niet moeilijk te
bieden: noord en zuid hebben
respectievelijk 5 en 7 verlie
zers, zonder dat die aantallen
gecorrigeerd zijn voor (super)
troefcontrole. De LTC-formule
komt hierdoor uit de 7 schop
pen, een contract dat bij nader
onderzoek van de tophonneurs
in schoppen beter niet gebo
den kan worden.
De bieding zou kunnen gaan:
NOORD
ZUID
IR
IS
4K 1)
4R 1)
4H 2)
4 SA
6H 2)
6K
1). controle.
2). 2 van de 5, met een renon
ce harten.
Martijn Catsbeker
Niet alleen landelijk, ook re
gionaal en plaatselijk wordt er
jaarlijks om honderden bekers
gestreden. Een heel bijzondere
is de Martiin Catsbeker; een
viertallen-afvalwedstrijd die
door de Amsterdamse Conti-
nentalclub wordt georgani
seerd èn gefinancierd. De
wedstrijdvorm is gebaseerd op
handicaps. Per persoon geldt
per klasse een handicap van 3
imps, dus als b.v. in de voor
ronde een team uit de 2e divi
sie (vroeger promotieklasse)
uitkomt tegen een team uit de
2e klasse, dan begint laatstge
noemd viertal met een voor
sprong van 36 imps! Een der
gelijke formule is ook heel.
goed bruikbaar voor clubvier
tallen-wedstrijden.
Vijf teams plaatsten zich voor
de finale en daarbij kwamen
de winnaars van vorig jaar
(US) en twee teams van de
gastheren. Eén van de tegen
standers van die gastheren is
nu nog bezig met nakaarten,
hoe Caransa op een bepaald
spel in 4 schoppen tien slagen
bij elkaar toverde.
Net als vorig jaar ging de be
ker weg uit de Prof.Tulpstraat.
Ditmaal naar een teajn van
Nieuweramstel o.l.v. Wim
Hengeveld.
Wedstrijdleider Henk Trom-
pert liet spelen met gedupli
ceerde spellen. Voor viertallen
is dat hier te lande niet zo ge
bruikelijk, maar de filosofie
erachter is zo gek nog niet:
„Iedereen speelt dezelfde spel
len en komt daardoor voor de
zelfde problemen te staan. An
ders krijg je bij de ene wed
strijd misschien een aantal
vlakke spellen en bij een an
dere wedstrijd veel swingspel-
len, met veel meer mogelijk
heden om te scoren. Duplice
ren is eerlijker", aldus Trom-
pert.
Alle zuidspelers kregen dus
Bridgevenementen
het volgende probleem te ver
werken (allen kwetsbaar):
noord 1 klaver - oost 1 SA (15-
17) en zuid is aan de beurt
met:
AH542
VV9853
OR102
«K7
len (in dit geval 14 spelfe:
maar de organisatie is nat
lijk een stuk eenvoudiger
Zwitsers.
In de voorlaatste ronde ki
het volgende spel op tafel:
Wat had u als zuid gedaan?
Een manchepoging werd ner
gens ondernomen. De uiter
sten waren doublet (min twee)
en 2 schoppen en dat laatste is
niet consequent: óf doubleren
voor straf óf een manchepo
ging doen via 3 schoppen en
dan na een eventueel 3 SA
van de partner 4 harten probe
ren.
Zo lag het spel:
W/— A V 7 3
A 10 753
OA
A V 3
♦854
*89862 w'
IM 102
Nrt OH4 NB
oB10*t
♦HB6feti
HB96
o\
OHV63
10974
N/allen
♦6
A B 10
O B 7 43
AH 1053
B987
N *\103
W O *H2
*764
O V 8 5
W7° OAH96
982
L V B64
AH542
V9853
9 102
7
Als zuid een manchepoging
onderneemt, belandt hij na
tuurlijk in 4 harten. Na een
ruiten- of troefstart zal hij dan
zorgvuldig moeten spelen om
tot 20 slagen te geraken.
HOK
Viertallen toernooien worden
steeds populairder. Het Am
sterdamse HOK organiseerde
op maandagavonden een
Deens toernooi, dwz dat steeds
nummer 1 speelt tegen 2,3 te
gen 4 enz. Het risico is dat je
wel eens twee of meer keer te
gen hetzelfde viertal kunt spe- AC Lisse.
Aan de ene tafel een sltfji
biedverloop:
v wei
ZUID WEST NOORD CfTS
pas 1H
IS pas 3K rj,
3 SA pas 4S a|l j(
Na een inferieur speelplanj<5rif
dubbele klaversnit, wait U
ook nog een introever vtjet
ren ging, precies gemaakt. IL.3
gelijk was de achterliggflP^,
gedachte van dit speeW.-
„Als ie geen zes biedt, mot?^'
er ook geen zes maken".
de andere tafel werd het sfrne
wel bereikt maar ging de z^h'
speler down, terwijl er tf0r
een geplaveide weg paan&L.
slagen is. Na troefstart r
beste) kan zuid op ruitenl^
en -vrouw in noord twee
vers opruimen en vervolg_
in een cross-ruff 12 slagen |H'„
ken: vijf in de bijkleuren^
zeven troeven.
AGENDA: a.s. zaterdag 25 Ti.
bóotdrive „Rond de Kat~;
f 50,- per paar inclusief koE^'
en soep. Inschepen om e u,
uur, einde 17.00 uur. Inf.Lc.t
inschr. 02524-4270. -JjJ
25 mei PinkstermarkttoerrL-J
Ridderkerk (01804-22561).
31 mei-2 juni Int.Océ Toerifö
800, 's Hertogenbosch (vrijc'jL
vuegrapfwedstrijd, za/20 taj,:,
nooi, inf.073-411476 0411^1,
2325, na 18.30 uur. 1
Corr.p/a Leharstraat 10, 2|^|
Denemarken eert heilige koning KnutJ^
Ook de Europa-CEPT-zegels
van Denemarken hebben mu
ziek als thema. Op de zegels
waarden van 2.80 en 3.80 Dkr.
bestaat het motief uit een
fragment notenschrift, met
links daarboven het Europa-
CEPT-embleem. Dit alles naar
ontwerp van Peter Bysted.
Ter herinnering aan de bevrij
ding van Denemarken, 40 jaar
geleden, werd een zegel van
2.80 0.50 Dkr. uitgegeven,
waarbij de toeslag bestemd is
voor de nazorg van oorlogss
lachtoffers. De zegel is ont
worpen door koningin Mar-
grete zelf. Men ziet een ven
ster waarachter een verduiste
ringsgordijn opgetrokken
wordt waardoor brandende
kaarsen zichtbaar worden. Het
is in Denemarken gebruik ge
worden dat men op de avond
van de 4e mei brandende
kaarsen voor het venster zet.
Op 4 juni denkt men in Dene
marken gereed te zijn met de
bouw van de Farobruggen.
Eén van de bruggen verbindt
de provincie Seeland met
Faro. De tweede brug verbindt
Fare met Falster. Men is in
NMIOMAlV:
POSlZtGllHNIOONSlf HING
ViVtaGfnnsDH
SHIR10GIN80SCH
17 MEI IS»*
J FILATELl STENDAG
mei 1980 met dit enorme werk
begonnen. Ter gelegenheid
van het gereedkomen van
deze bruggen zal volgende
week een bijzondere postzegel
worden uitgebracht met een
waarde van 2.80 Dkr.naar een
ontwerp van Birgit Forchham-
mer.
Ook het feit dat 50 jaar gele
den koningin Ingrid in Dene
marken land arriveerde is
aanleiding geweest voor een
uitgifte. Op de door Victor
Brockdorff ontworpen zegel
van 2.80 Dkr. ziet men het
portret van de koningin. Naast
haar een tuil chrysanten van
het soort „Sofiero'Deze bloe
men heeft koningin Margueri
te meegebracht van het slot
Sofiero in Zweden.
Aan de heilige Knut zijn twee
postzegels gewijd, die volgende
week uitkomen. Koning Knut
stelde 900 jaar geleden door
het schenken van flinke gij
sommen de inwoners t
Lund in staat stelde een r
thedraal te bouwen. Toch
koning Knut niet enkel vriR
den, getuige het feit datjj
door de boeren van Jutl^
achterna gezeten werd tot.
de kerk van St. Albans wg
hij om het leven werd
bracht. Later werd hij hef
verklaard. Op een zegel
2.80 Dkr. ziet men de dom
Lund met daarnaast Knut,
zeten te paard. Ook de
van 3.00 Dkr. toont KnutJI
paard, maar nu naast de A
ting Helsingborg.
Ter gelegenheid van de
zegeltentoonstelling Ho
post '85 en de 73e Filatelist f
dag is dit weekeinde in F
Brabanthallen in Den Bol-
een tijdelijk postkantoor
vestigd. In de tentoonstelliri
ruimte worden tevens tijdel
twee brievenbussen geplaa!
Eén hiervan is bestemd vfi
Hertogpost '85, de tweede»
bestemd voor de „73e Filatel
tendag" van 19 mei. Post**
deze brievenbussen wor£
voorzien van bijzondere stél
pels.
Bestrijding van virussen beter
Dankzij genetische manipula
tie (recombinant-DNA) zijn er
nieuwe mogelijkheden tot nu
toe moeilijk te bestrijden vi
russen aan te pakken. De eer
ste studies hebben aangetoond
dat er hoopvolle vooruitzich
ten zijn besmettingen met de
herpes- en cytomegalovirussen
met succes te bestrijden.
Dit bleek onlangs in Rotter
dam tijdens het eerste interna
tionale TNO-congres over het
antivirale onderzoek.
Een onderzoek van de Ameri
kaan Enzo Paoletti van het la
boratorium voor immuunbio-
logie van de gezondheidsdienst
in de staat New York heeft
aangetoond, dat door vreemd
genetisch materiaal in een
pokkenvirus aan te brengen
vaccins geproduceerd kunnen
worden die tegen een reeks
van infecties gebruikt kunnen
worden.
Door konijnen met deze onna
tuurlijke virussen in te enten
heeft Paoletti het bewijs ver
kregen dat weerstand tegen
infecties zoals leverziekte (he
patitis B), hondsdolheid en
herpes verkregen kan worden.
Het grote voordeel van deze
aanpak is volgens de virusdes-
kundige H. Schellekens,
plaatsvervangend directeur
van het TNO-onderzoekcen-
trum in Rijswijk, dat het een
voudig te hanteren koepokvi
rus gebruikt kan worden als
drager van verschillende vac
cins tegen andere infecties.
Door erfelijk materiaal van
bijvoorbeeld het rabiësvirus of
mazelen toe te voegen kan een
vaccin verkregen worden dat
tegen deze infecties inzetbaar
is. Het vaccin van pokkenvi
rus is volgens Schellekens ge
makkelijk toe te dienen, even
tueel door middel van een
spuitbus.
De recombinant-DNA-techno-
logie maakt het ook mogelijk
vaccins te maken tegen virus
sen die niet in weefselkweek
groeien, zoals het hepatisis-B-
virus. Met de ontwikkeling
van dit kunstmatige vaccin is
men thans het verst gevor
derd. Het belang van deze ont
wikkeling kan nauwelijks
worden onderschat, meent
Schellekens. Het vaccin kan
nu worden gemaakt voor een
prijs die betaalbaar is voor
ontwikkelingslanden, die het
vaccin het hardst nodig heb
ben.
Met dit middel is het mogelijk
het hepatitus-B-virus van de
aardbodem te laten verdwij
nen, zoals dit ook gelukt is met
het pokkenvirus. Met het vi
rus verdwijnt ook leverkan
ker. Het vaccin wordt daar
mee het eerste anti-kanker-
vaccin voor menselijk gebruik.
Herpesvirussen zijn moeilijk te
bestrijden, omdat zij in het li
chaam onderduiken. Uit de
verschillende bijdragen van
medische deskundigen aan het
congres in Rotterdam is geble
ken dat er nu perspectieven
zijn voor een doelmatige be
strijding van deze aandoenin
gen door vroegtijdige vaccina
tie met nieuwe middelen.
Het cytomegalovirus vormt
thans een groeiend medisch
probleem. Dit virus komt vaak
voor bij patiënten, die in het
ziekenhuis worden behandeld
voor bij voorbeeld een been
mergtransplantatie. De com
plicatie is erg moeilijk te be
strijden. Er is echter een
nieuw medicament in ontwik
keling, „DHPG", dat onder
meer werkzaam blijkt te zijn
tegen dit virus.
Kortste lichtflits
Onderzoekers van het Bell-la-
boratorium, onderdeel van een
Amerikaanse concern op het
gebied van communicatie-ap-
paratuur, zijn er in geslaagd
met laserstralen lichtflitsen
met de onvoorstelbare korte
duur van een acht quadriljoen-
ste seconde te produceren. Dit
is een getal met 14 nullen
een 8 achter de komma. L
Zulke snelle impulsen nialC,^;
het mogelijk extreem vfèe
traagde opnamen te malrme
van atomen en moleculen j
beweging. Met deze technt^se
kunnen bijvoorbeeld chef
sche reacties of de bewegt^-
van een elektron door halff!^
leiders zichtbaar worden
maakt.
Tot dusver kon men lichq
pulsen met een duur
„slechts" twaalf zogenoenj
femtoseconden opwekken. I
nu bereikte tijd van acht fa
toseconden zou het
zijn dat met de huidige
logie bereikt kan worden. „Jggj
