Meer jongeren
langdurig
zonder werk
Speels naar
het einde
Verbod overbemesting kost
boeren vier miljard gulden
MINISTER DE KONING:
Philips: bouwstaking
bedreigt superchip
Voor ambtenaren
twaalf dagen atv
fENLAND
EeidóaQowuvnt
DINSDAG 14MEI196SPAGINA9
'n is alarm
inul
ii guierncentrale
en eei
arkt e
te^vfAARD Bij de kerncentrale in
i 78 bard is gisteren grote consternatie
e een als gevolg van een uit zijn koers ge-
Er èuitse helikopter. Volgens de rijks-
vondfloest de helikopter een hoogspan-
ls zojing van de Provinciale Gelderse
de ijteits Maatschappij (PGEM) contro-
woneiftaar landde hij op de verkeerde
aringjoordat de piloot de kerncentrale
'evoefi met een PGEM-verdeelstation. De
s jeeg onmiddellijk te maken met de
te sta^eiligheidsmaatregelen bij de kern-
L Het bleek echter al snel dat er
iras van een misverstand.
Opnieuw Gorkumse
agent aangehouden
GORKUM In opdracht van de
officier van justitie in Dordrecht is
gisteren een Gorkumse politieman
aangehouden, die wordt verdacht
van strafbare feiten tijdens de uit
oefening van zijn dienst. Volgens
officier mr. H A. van Brummen
gaat het om ziin gedragingen in en
rondom seksclubs. In het belang
van het onderzoek wilde de officier
verder geen mededelingen doen.
Twee andere politiemensen van het
korps die vorige week op verden
king van dezelfde feiten zijn aange
houden, zijn inmiddels door de bur
gemeester van Gorkum buiten
functie gesteld.
Landbouwgif veroorzaakt
weer massale vissterfte
KRAGGENBURG Voor de derde
keer in enkele weken tijd is gisteren in
de Noordoostpolder massale vissterfte
geconstateerd. In drie vaarten over een
lengte van zestien kilometer drijven
dode vissen. Ook nu heeft het zuive
ringschap West-Overijssel ontoelaatbare
hoeveelheden endosulfan in het water
aangetroffen. Enkele tuinders hebben
hun boomgaard met deze stof bespoten.
Het schap vindt dat gebruik van endo
sulfan in de landbouw moet worden
verboden. De aard van de vervuiling is
overigens minder ernstig dan de laatste
vervuiling door dit bestrijdingsmiddel.
Nu zijn echter vooral de grote vissen
door het gif aangetast. j
Negentien storingen
in kerncentrales
DEN HAAG De kerncentrales van
Borssele en Dodewaard hebben in 1984
respectievelijk elf en acht storingen ge-
haa. Twee van de elf storingen in Bors
sele werden gemeld bij het Nucleair
Energie Agentschap van de OESO. De
meest ingewikkelde storing in Borssele
betrof het wegvallen van het koelwa
ter, in combinatie met verroeste veilig
heidskleppen, waardoor de druk in de
centrale te hoog opliep. Dit staat het
jaarlijks verslag van de Kernfysische
Dienst over het functioneren van de
centrales. Volgens de dienst had geen
enkele storing gevolgen voor personeel
of omgeving. In 1983 was er totaal vijf
tien storingen in beide kerncentrales.
Niet-onderwijzend
personeel akkoord
over atv en vut
ZOETERMEER Minister Deetman
van onderwijs en de centrales van
overheids- en onderwijspersoneel
hebben overeenstemming bereikt
over arbeidstijdverkorting voor het
niet-onderwijzend personeel. Met in
gang van 1 augustus wordt voor een
periode van twee jaar de VUT-leeftijd
verlaagd tot 59 jaar. Op diezelfde da
tum wordt de arbeidstijd met vier
procent verkort. Verder is in het ak
koord overeengekomen dat op korte
termijn aan de hand van concreet cij
fermateriaal overleg zal plaatsvinden
over de wijze waarop de herbezetting
zal worden geefectueerd
Aantal leerling-bouw
plaatsen naar 1500
OOSTBURG Scheidend voorzitter van de
Bouw- en Houtbond FNV Bram Buys heeft
vandaag in het Zeeuwse Groede (gemeente
Oostburg) de eerste steen gemetseld van een
rijtje woningen dat geheel door leerling-
-bouwvakkers wordt neergezet. Het is de
1500-ste leerling-bouwplaats sinds in 1965 de
eerste in gebruik werd genomen. Vooral de
laatste jaren heeft de leerling-bouwplaats
snel aan populariteit gewonnen: in 1983
werd in Gorinchem de duizendste in uitvoe
ring genomen. De werken worden onder
toezicht van leermeesters uitgevoerd. De
leerlingen houden zich voornamelijk bezig
met timmeren en metselen. Op de bouwpro
jecten werken gemiddeld 1.400 aankomende
bouwvakkers.
Tterlands
P
Migerlinkcn
lent0*" Het Neder.
j ruise-schip „Cornells
-dV dat sinds twee
J j tochten maakt op de
teniarf Rhóne in Frankrijk,
9[GnVht van zondag op
buurf bij La Voulte, in de
tin gezonken. Het schip
irgezeyagmiddag in aanva
ar de omen met een pijler
•nomibrug. Een woordvoer-
jggari de rederij Stichting
eria Isnsport in Rotterdam
k- de gisteren dat er op
sgenhent van de aanvaring
ir sch^Siers aan boord wa-
vordei6 bemanning het lek-
en mo schiP kon "erlaten
ler langzaam zonk.
armel—
standi
len te;
ir hun"
herki
r meri OVCr
om 1
omer?ra
,fdpea' Bomers
tie dij
lwona10,,e*ce Theologische
liaratW Amsterdam
leleidl heeft gisteren Per
1 itie in twee ochtend-
laten weten, boos te
lisschop H. J. A. Bom-
Haarlem, „de bisschop
|e die Hogeschool res-
j omdat hij onlangs in
|ou hebben verklaard,
aouding van de r.-k.
gens homoseksuelen
discussie kan worden
(Hij zou toen daarbij
i verwezen naar een
pi de apostel Paulus,
IS l(n duidelijk maakt dat
.sueel gedrag mensen
iterk uitsluit.
A meent dat deze uit-
discriminerend en
- vernederend ge-
.rnoeten worden voor
P groep kerkleden. Zij
tert zich openlijk en
ruk vai> deze uitspra-
Italï
ïn lienst van het bisdom
r de heeft inmiddels la-
dië. en, dat de bisschop
Eureen woord" gezegd
n de lat homoseksualiteit
neus discussie gesteld kan
en 33>f dat homoseksuelen
maale RK Kerk gesloten
-dem
s 0Jrste brief aan de Ro
ken waarnaar de bisschop
naar sPree^t de apostel
chriover vrouwen "die in
13 Drr e^*aar ziJn ont"
R tn over mannen die
Proc^ doen en „de natuur-
neenschap met vrou-
en, Rebben opgegeven. In
f r j'ibrordvertaling staat
Italië 2 van het tweede
I ge^k :„Welnu, wij weten
e I naar waarheid hen
n gfjelt die dergelijke da-
die fan"'
hging
irdei
5 in het Concertge-
ialist' Amsterdam aanwezig
CraxPedeelte van het
igenheid van de actie
iimt restauratie van het Con-
i bet kjw. Hij is daar in zijn
Depheid van voorzitter van
-tijenli,è van Aanbeveling van
consd,in9 s,eun b®1 Concert-
Conc
(Van onze parlementaire re
dactie)
BERG EN DAL Lang
durig werkloze jongeren
hebben niet kunnen pro
fiteren van de economi
sche opleving. Volgens
minister De Koning van
sociale zaken en werkge
legenheid is de daling van
de werkloosheid aan hen
voorbijgegaan.
De Koning sprak gisteravond
op een bijeenkomst van de
christelijke werkgeversorgani
satie NCW in Berg en Dal.
Van het aantal werkloze jon
geren onder de 25 jaar, in twee
jaar gedaald van 161.000 naar
155.000, is 40% langer dan één
jaar werkloos. Twee jaar gele
den bedroeg dit percentage
nog twintig. Daarentegen wor
den wel steeds meer school
verlaters opgenomen in het ar
beidsproces in leer-arbeids-
plaatsen.
De Koning benadrukte het
uitgangspunt van het kabinet
dat voor jongeren werk vóór
inkomen moet gaan. „Het
moet voor hen belangrijker
zijn om een baan te hebben om
daar eerst ervaring op te doen,
dan om direct hoge eisen te
stellen aan het inkomen dat
men daarmee wil verdienen",
aldus De Koning.
Over de lastenverlichting zei
de bewindsman tenslotte dat
bij de keuze van de vormen
van lastenverlichting in 1986,
de effecten op de afzetontwik-
kelingen sterker dan tot nu toe
aan de orde moeten komen.
„Dit zou er toe kunnen leiden
dan bij de aanwending van de
lastenverlichting voor de be
drijven een sterk accent op de
lastenverlichting voor gezin
nen komt te liggen". Eerder
vorige week had NCW-voor
zitter Van Eijkelenburg het
zelfde bepleit
Oost-
duitse
krans
Een delegatie
parlementa
riërs van de
Oostduitse
Volkskam-
mer heeft
gisteren een
bezoek ge
bracht aan
de Eerste en
Tweede Ka
mer. Bij het
gedenkboek
voor de ge
vallenen in
de Tweede
Wereldoorlog
werd een
krans gelegd
door voorzit
ter Sinder-
man (mid
den) van de
Volkskam-
mer en een
medewerker
van de Oost
duitse am-
Peerd
Het legendarische „Peerd van ome Loeks" is gisteren van zijn
voetstuk gehaald. Het beeld, gemaakt naar aanleiding van het
gelijknamige kinderliedje, stond namelijk In de weg. Het heeft 25
jaar voor het station van Groningen gestaan, maar op die plaats
komt een nieuw autobusstation. Het Peerd is voorlopig tientallen
meters verder neergezet tot de nieuwe plaats definitief vaststaat
(Vervolg voorpagina)
EINDHOVEN De staking
die gisteren is uitgebroken bij
de nieuwbouw van een chip-
-centrum in Eindhoven berok
kent Philips grote schade.
Door de staking wordt de ont
wikkeling van de zogeheten
mega-chip „één van de be
langrijkste wapens tegen de
Japanse concurrentie" aan
merkelijk vertraagd, aldus een
woordvoerder.
Volgens Philips is de schade
van de staking niet in geld uit
te drukken. Het concern heeft
grote verwachtingen van de
superchip, een geïntegreerde
schakeling met een veel grote
re geheugencapaciteit dan de
nu bestaande chips. Ook Japan
en de VS werken aan zo'n
chip. Philips: „Elke dag telt
voor ons. Het is niet uitgeslo
ten dat we te laat komen en
dan kunnen we het wel verge
ten". Philips heeft afgelopen
winter al een tegenslag gehad
van vijf weken vorstverlet
De vakvereniging „Het
zwarte corps" voor machinis
ten in de bouw (7.000 leden)
heeft gisteren besloten niet
mee te doen aan de staking.
Volgens het corps is over vol
doende belangrijke punten al
overeenstemming bereikt om
verder te kunnen onderhande-
De dienstenbonden hebben
gisteravond de onderhandelin
gen over een nieuwe cao in
het verzekeringsbedrijf (40.000
werknemers) opgeschort om
het „magere" bod van de
werkgevers aan de leden voor
te leggen. De werkgevers heb
ben zich nog niet willen ver
plichten tot arbeidstijdverkor
ting of vut-uitbreiding.
In het schildersbedrijf is een
principe-akkoord bereikt over
een 36-urige werkweek in
1987 voor de 30.000 werkne
mers in deze sector en 100 pro
cent aanvulling van het zie-
'-•>*% oeld
GESCHILCOMMISSIE:
DEN HAAG De vijf procent arbeidstijdverkorting voor het
overheidspersoneel moet worden vertaald in 12 vrije dagen.
Dat heeft de Advies- en Arbitragecommissie geadviseerd aan de
ambtenarencentrales en minister Rietkerk van binnenlandse za
ken. Tussen beiden overlegpartners was een conflict gerezen
over de uitvoering van de overeengekomen arbeidstijdverkor
ting.
Om tot een oplossing te komen is het geschil aan de commissie
voorgelegd. Rietkerk meende dat de overeengekomen 5% atv
per 1 augustus overeenkomt met 11,5 dagen. De centrales stel
den de omvang op 13 dagen.
De commissie heeft geen uitspraak gedaan over de verschillende
gehanteerde berekeningsmethodieken. Dat is een zaak die in het
overleg tussen minister en bonden aan de orde moet komen,
meent men.
Met „handenarbeid" zullen de
meeste kandidaten van mavo,
havo en vwo hun examen met
enige speelsheid hebben afge
sloten. Een leraar noemde het
een mooie afsluiting van een
examenperiode. Voor een klei
ne groep staat vandaag nog
Russisch en Fries op het pro
gramma.
Handenarbeid bij vwo was
niet zo heel moeilijk voor leer
lingen die de basisstof beheer
sten. Bij goede beeldanalyses
was de de beantwoording van
de vragen niet zo'n punt meer.
Ook de onderwerpen waren
aardig gespreid over futuris
me, constructivisme en sociale
woningbouw.
Volgens één van de leerlingen
stond dit examen heel dicht bij
de stof. Wel waren de vragen
soms onduidelijk, zodat ze
voor verschillende beantwoor
ding vatbaar waren. Het futu
risme werd moeilijk gevonden,
de sociale woningbouw daarte-
fenover gemakkelijk,
paans bij vwo was buiten
verwachting moeilijk, zowel
wat teksten als vragen betreft
Er waren teksten over een te
rugkeerproject, over Picasso,
over de Zuidamerikaanse
schrijver Julio Cortazar, over
een door verkeerswegen om
sloten krottenwijk en over de
schoolstrijd.
Bij handenarbeid voor havo
lag de nadruk op het kunstbe-
scnouwelijke, dit was daarom
alleen al een van de betere
examens. De beelden die de
leerlingen moesten toelichten
waren mooi verdeeld over tiid
en stijlperiode. Zowel de tech
nische aspecten, inhoudelijke
zaken als vormgevingsbegrip-
pen kwamen evenwichtig aan
de orde.
Jammer voor de leerlingen
was dat er niets werd ge
vraagd over ambachtelijke
en/of industriële vormgeving.
Deze twee zaken komen steeds
meer in de belangstelling (ten
toonstellingen in den lande;
publikaties) en behoren tot de
vaste onderdelen van de han-
denarbeidsstof.
Bij tekenen voor havo waren
de reprodukties over een iets
kleiner formaat en van een
zeer goede kwaliteit Bij veruit
de meeste vragen kon het ant
woord bij een goed gericht
waarnemen direct van de af
beeldingen worden afgelezen
Het Spaans bij havo was goed
te doen. Het waren actuele
teksten onder meer over een
staking in een bodega en over
een stukje autobaan, waar te
lang gewacht voor de tol ge
wacht moet worden vanwege
het tekort aan loketten.
Mavo C en D kregen gister
morgen naast beeldende vak
ken muziek. Wat het laatste
betreft was het voor het eerst
wat zinniger ingedeeld naar C
en D-niveau. De helft van de
vragen was voor beide niveaus
gelijk, de andere helft ver
schillend. Wel weken in veel
gevallen de criteria tussen C
en D niet veel van elkaar af
Inhoudelijk was het exarfien
redelijk. Ér zat alles in. waar
op de leerlingen waren voor
bereid. Ook was er een aardige
spreiding van de leerstof over
de vragen. Wel was de vraag-
stelling soms aanvechtbaar.
Het verschil tussen allegro en
presto of tussen andante en
moderato is in de samenhang
van een muziekstuk vaak niet
zo groot als de vragen deden
voorkomen. De geluidskwali
teit van de band was niet altijd
best
Handenarbeid voor mavo deed
heel prettig aan. Dat idee was
er bij zowel leerling als leraar.
Er werden vragen gesteld, die
niet buiten de lesstof gingen.
In de middaguren deea een
klein aantiü kandidaten
Spaans. In het algemeen wa
ren ze tevreden over het exa
men. De eerste tekst over twee
broers die elkaar na jaren
weer ontmoeten was niet zo
moeilijk en plezierig om in de
sfeer te komen. In verband
met een tweede tekst over
strandvoetbal in Noord-Spanje
moest er kritisch gelezen wor
den.
De derde tekst over werklo
zen, die een bar in Renteria in
Baskenland runnen, was nogal
pittig met name door de dialo
gen. De vierde en laatste tekst
ging over vrouwen bij de ma
rine van de VS, wier schip
aanlegt aan de Spaanse kust
Bij het lager beroepsonderwijs
hadden gisteren alleen nog het
Ito, het leao en het lhno exa
men. Bij het Ito kwamen voor
het vak natuurkunde de on
derdelen: statica, aërostatica,
warmte, elektriciteit en licht
aan de orde. Er waren twee
statica-opgaven: één over Mar
co die met behulp van een ta
kel een boomstam moet ver
slepen en één over Arja die
met een hefboom een mast uit
de grond moet trekken. Of
schoon de kandidaten de beno
digde tijd van twee uren wel
nodig hadden was de indruk
van de leraar dat ze tevreden
waren met de opgaven.
Het meest opvallende bij het
machinesch rijven voor leao en
lhno was dat de teksten in een
kleiner type dan in voorgaan
de jaren waren gedrukt Dat
werd lastig gevonden in ver
band met net lezen.
De twee vaardigheidsproeven.
waarbij (op C-niveau) min
stens 160 aanslagen per mi
nuut moeten worden gehaald,
waren goed te maken. De tek
sten gingen over welvaart en
geluk en over het koffiever-
ruik in Nederland. Elke Ne
derlander blijkt 1000 koppen
per jaar te drinken
Naast deze proeven moesten er
zes andere opdrachten worden
vervuld, te weten: het goed in
delen van een prozastuk, een
rapportering met vijf titels en
sub-titels, een brief met carbon
en envelop, het indelen van
e^n factuur, een staat en een
memo.
riJE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
nheiimoge dan zo zijn, dat brigadier Kleun-
varvroeger jaren sprak, al gauw zou blij-
u komen in de Swarte Piraet de oude tech-
i var tot in de puntjes beheerste. Wanneer
ovjetaandacht weer richten op Loetje Saloe.
i in we tenminste hoe deze zijn bokser-
itaatsjtmaakte voor alles wat mooi en lelijk
k nihiet toch eindelijk 'es wat op, luie niks-
i sucde Loetje. „Je schept altijd zo op, dat
lerint bent met je mes! Nou, dóè dan einde-
komsiat! Snij me los en bevrijd me uit dat
it ooi Met enkele halen van een vlijmscherp
ieveintdeed dikke Janus zijn baas van diens
elijkti vervolgens voltrok zich een veelzeg-
lereeltje. Met een katachtige sprong
piCKetje Saloe uit zijn gevanaenis en terwijl
ardianjjn voet de toegang tot de onderaardse
-rtirhftmnto haalde hij merzijn linker
hand een schakelaar over. Een zwaar geluid
werd hoorbaar, net alsof er een stalen luik neer
gelaten werd.„Net op tijd", schaterde Loet
je met een duivelse lach. „De vloed komt al opl
Met een paar uur is het gebeurd en dan Is het
goud voor mij!" Maar natuurlijk was het
neerlaten van dat rolluik niet ontgaan aan Goze-
wijn van Uylen. Met een vertwijfelde sprong
schoot hij erop af. Maar eilaas.., hij was al te
laat. Met een bonkende slag viel de zware sta
len deur neer en versperde hem de weg naar de
vrijheid. „Laat me er UIT!!! brulde Gozewijn
en wanhopig beukte hij met zijn vuist op het
harde staal. En intussen werden de plassen op
de grond steeds groter. Een paar minuten later
was het zelfs al zó ver, dat de arme Gozewijn
tot over zijn enkels in smerig, koud water
stond...
LANDBOUWHOGESCHOOL WERKT AAN WATERZUIVERING
WAGENINGEN Een
algeheel verbod op over
bemesting in de water
wingebieden om de kwa
liteit van het drinkwater
te beschermen gaat de
boeren de komende tien
tallen jaren een bedrag
van vier miljard gulden
kosten. Aan de Landbouw
Hogeschool in Wagenin-
gen wordt momenteel
echter gewerkt aan een
nieuwe techniek, waar
mee het grondwater van
htH uit de mest afkomstige
nitraat kan worden gezui
verd. De kosten daarvan
bedragen hooguit 221 mil
joen gulden.
Dit bleek gisteren op een stu
diedag van de werkgroep Ni
traatuitspoeling Waterwinge
bieden in het Internationaal
Agrarisch Centrum in Wage-
ningen. Deskundigen van ve
lerlei aard spraken daar met
elkaar over de gevolgen van
de door de regering voorgeno
men maatregelen tegen over
bemesting. Zoals bekend ko
men er binnenkort twee mi
lieuwetten: de meststoffenwet
en"*de wet bodembescherming
Beiden ziin bedoeld om via
een beperking van de mesto
verschotten de uitstoot van
ammoniak, één van de verzu
rende elementen van de neer
slag en de bodem, te vermin
deren en er voor te zorgen dat
het drinkwater niet wordt
verontreinigd.
Achterhoek
De boeren in de Achterhoek
zo veel mest produceren als in
de meststoffenwet mogelijk
wordt toegestaan. De afvoer
en verwerking van de mest en
de verminderde opbrengst van
het gewas gaat de landbouwers
een hoop geld kosten. Per be
drijf moet rekening worden
gehouden met een schadepost
van tien tot honderdduizend
gulden. „Als de regering geen
financiële steun verleent, blijft
er eenvoudig f»een boer meer
over", aldus éen van de land
bouwers in Didam
Drs. L. van der Giessen van
het Landbouweconomisch In
stituut maakte een zeer gede
tailleerde berekening van de
gevolgen van de voorgenomen
bemestingsbeperkingen Af
hankelijk van de mate waarin
de "knestoverschotten moeten
worden beperkt zal het jaar
lijks inkomen van een land
bouwbedrijf teruglopen met
300 tot 950 gulden per hectare.
Een melkveehouderij zal reke
ning moeten houden met een
schade van 250 tot 750 gulden
per jaar per hectare
verlies aan inkomen
wordt in de eerste plaats ver-
oorzaakt door een lagere op-
brengst van de gewassen, ter
wijl soms ook de kwaliteit van
met name groenten vermin-
dert. Voorts moeten de boeren I
extra kosten maken voor de
opslag van dierlijke mest en de
verwerking van de mestovef-
scnotten.
