Thatcher onder druk van
conservatieve rebellen
Bufferstaat Oostenrijk viert 30 jaar neutraliteit
Europese vakbonden hekelen afbraak sociale zekerheid
Gandhi wil
wetgeving tegen
sikh-terreur
verscherpen
Frankrijk helpt Nicaragua
Minuut
van 61
seconden
wiizen I
BUITENLAND
EeidócSou/uvnt
Mijnwerkers
nemen ontslag
JOHANNESBURG Meer dan
800 zwarte Zuidafrikaanse mijn
werkers van de goudmijn Presi
dent Brand bij de stad Welkom
200 km van Johannesburg heb
ben oqtslag genomen. Aanleiding
was een gevecht tussen stammen
waarbij zaterdagavond 19 doden
en 46 gewonden vielen. De mijn
werkers hebben besloten op te
stappen omdat zij zich niet meer
veilig voelen, aldus de woord
voerder van de mijn. De meesten
zijn Xhosa's, die afkomstig zijn
uit het thuisland Transkei, in het
zuiden van het land. De oorzaak
van de stammentwisten is niet
opgehelderd.
RUIMTEVEER GAAT
APPARATUUR VOOR
STARWARS TESTEN
CAPE CANAVERAL De astronauten
van het ruimteveer Discovery zullen bij hun
komende vlucht in juni voor de eerste maal
apparatuur testen, die direct in verband
staat met het onderzoek naar een in de
ruimte te stationeren defensiesysteem.
Woordvoerders van de NASA en van het
voor SDI verantwoordelijke bureau van het
Pentagon verklaarden gisteren dat het „een
apparaat voor optische observatie" betreft.
De coördinator van het SDI-project, gene
raal James Abrahamson, zei ervan uit te
gaan dat vanaf 1987 per jaar twee vluchten
van een ruimteveer zuilen plaatsvinden, die
tot doel hebben experimenten op het gebied
van een ruimtedefensie uit te voeren.
PARIJS De Nicaraguaanse president Daniel Ortega heeft giste
ren verklaard dat Frankrijk bereid is tot nieuwe inspannningen op
economisch en politiek gebied om Nicaragua te helpen het hoofd te
bieden aan de gevolgen van. de economische boycot door de Vere
nigde Staten. Ortega zei dit na afloop van de besprekingen met de
Franse president Mitterand. Ortega benadrukte dat hij niet om mi
litaire steun had gevraagd, maar dat het vooral gaat om economi
sche samenwerking. Hij suggereerde dat Nicaragua om de gevol
gen van de boycot te boven te komen niet langer Amerikaanse
technologie zou gebruiken. Frankrijk en Nicaragua tekenden tij
dens het eerste bezoek van Ortega aan Parijs in 1982 een verdrag
over algemene samenwerking. In maart verschafte Frankrijk Ni
caragua voor 15 miljoen dollar aan krediet en de Fransen leverden
ook graan. De Franse regering is een fel tegenstander van het uit
oefenen van economische of militaire druk om de problemen in
Midden-Amerika op te lossen. Parijs heeft ook kritiek geuit op de
Amerikaanse boycot-maatregel.
Ook Berri voelt niets voor
verzoening met christenen
BEIROET De leider van de sji'iten, Na-
bih Berri, heeft gisteren laten weten nog
niets te voelen voor een verzoening met de
rechts-christelijke militie, de zogenaamde
„Libanese Strijdkrachten". Eerder al had
Joemblatt, leider van de druzen, zich tegen
zo'n verzoening uitgesproken. Als belang
rijkste reden gaven zij het feit dat de on
langs benoemde leider van de christelijke
militie, Elie Hobeika, „een agent van Israël"
is. Hobeika zou de organisator zijn van de
massamoorden in de Palestijnse kampen Sa-
bra en Shatila. Ondertussen gaan de gevech
ten in en rond Beiroet onverminderd voort.
Een raket veroorzaakte gisteren een brand
in het paleis van justitie in Beiroet. Een deel
van het gebouw werd vernield en alle dos
siers ging verloren.
Miljoen
mensen
op rand
hongerdood
LONDEN In de
Westafrikaanse staat
Mali dreigt voor
rond 1 miljoen men
sen de hongerdood
na een langdurige
Ëeriode van droogte.
>it schrijft de Britse
Sunday Times. Het
gaat om nomaden
van Toeareg-stam-
men die zich met
hun kudden vee aan
de randen van de
Sahara ophouden.
Zeker 78 doden 1l
aanval van Tamil
COLOMBO Tamil-guiei
strijders hebben gisteren eei
val gedaan op een markt e
station in Anaradhapoera
stad in het noordwesten v/AAF
Lanka. Hierbij zouden 78 bfrrd i
zijn gedood, onder wie een als g
dhistische priester. Er luitse
meer dan honderd gewondfloest
aanval van de Tamils zoling
vergelding zijn voor de ijteits
moord op zeventig inwonepaar
Jaffna, die door regeringsjoorc
ten vorige week is uitgevoeie me
Tamil-guerrillastrijders feeg
naar een onafhankelijke staVeilil
mil-staat op Sri Lanka. He
«ras v
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse
premier Thatcher maakt
geen koude drukte over
het feit, dat haar ex-mi
nister van buitenlandse
zaken Francis Pym van
daag tijdens een toespraak
in Oxford officieel een al
ternatieve conservatieve
beweging lanceert. Zij
doet alsof het haar niet
kan schelen, dat steeds
meer conservatieven van
oordeel zijn dat het rege
ringsbeleid voor hun par
tij een politieke catastrofe
zal veroorzaken.
Pym die na de Falklandoorlog
door Thatcher ontslagen werd,
spreekt in Oxford over de toe
komst van de Britse conserva
tieven. Persoonlijk is hij van
mening, dat deze in het licht
van Thatchers anti-sociale op
treden er niet zo best uitziet.
Al 32 conservatieve Lager
huisleden durven er nu voor
uitkomen, dat zij het eens zijn
met Pym.
Verwacht wordt, dat hun aan
tal nog fors zal toenemen.
Francis Pym, een vinnig man
netje, klein van postuur maar
veel meer mens dan de huidi
ge premier van Groot-Brittan-
nie, staat aan het hoofd van
een groep die zich met een
voetbalterm de „Conservative
Centre Forward" (de Conser
vatieve Midvoor) noemt.
Deze actiegroep werd gesticht
op een van de geheime bijeen
komsten, die sedert Kerstmis
bij Pym thuis hebben plaatsge
vonden. Hoewel de ex-minis
ter van buitenlandse zaken
ontkent dat zijn aanhangers
rebellen zijn, die Thatcher uit
het zadel willen lichten, lijdt
het geen twijfel dat het be
staan van de Conservatieve
Midvoor de premier meer
kwaad dan goed zal deen. Het
feit alleen al, dat achter de
schermen tegen Thatcher gea
geerd wordt, wijst op een toe
nemend gebrek aan eensge
zindheid.
Verliezen
Pym heeft speciaal gewacht
tot na de desastreuze verkie
zingen in de Engelse en Welse
graafschappen om het bestaan
van zijn groepering wereld
kundig te maken. De zware
verliezen, die de conservatie
ven van Thatcher toen hebben
feleden, voorspelden volgens
'ym en zijn aanhangers wei
nig goeds voor de toekomst.
Voor de Conservatieve Mid
voor komt het er in de eerste
E laats op aan de suprematie te
reken van de extreem-recht
se Conservatieven die premier
Thatcher omringen. Zij mani-
Culeren Thatcher zoals een
uikspreker zijn pop gebruikt.
De frustraties waaronder vele
Conservatieven gebukt gaan,
zijn een rechtstreeks gevolg
van de dominerende invloed
van hun rechtervleugel.
Pym zegt, dat zijn volgelingen
vele aspecten van Thatchers
beleid goedkeuren. Maar er
zijn ook zaken, die hen niet
bevallen, met name Thatchers
niet bepaald charmante per
soonlijke stijl, haar anti-sociale
maatregelen en haar gebrek
aan doortastendheid in ver
band met het ernstige werk
loosheidsprobleem.
De Conservatieve Midvoor wil
proberen binnen de Conserva
tieve Partij het Beleid van
Thatcher te beïnvloeden. Of
zij hierin zal slagen, is een an
dere kwestie. Toch mag wor
den verwacht, dat hun invloed
zal toenemen naarmate meer
Conservatieven zich aange
trokken voelen tot de kritiek
van de Midvoor.
Een eerste krachtmeting zou
binnenkort al kunnen plaats
vinden wanneer gestemd moet
worden over de grote sociale
hervormingen, die de rege-
ring-Thatcher wil doorvoeren.
Sommige van die maatregelen
betreffende de nationale ge
zondheidszorg en het pensi
oenstelsel.
De Midvoor houdt zich ook be
zig met het probleem van
Thatchers opvolging in het on
waarschijnlijke geval dat de
premier uit eigen beweging
zou aftreden als premier en
partijleidster. Een dergelijk
ontslag zou onvermijdelijk lei
den tot een felle strijd om de
macht. Vele conservatieve po
litici willen nooit meer een
vrouw aan de top; anderen
vinden het erg gemakkelijk
zich te kunnen veroergen ach
ter een dame die in hun plaats
impopulaire maatregelen
neemt.
Gedwor»
terug CI
P
WASHINGTON
Tijdwinners opgelet!
De minuut van 61 se
conden komt gestaag
naderbij. Op de laatste
minuut van het laatste
uur van de laatste dag
van juni wordt een
schrikkelseconde inge
last in de twee atoom
klokken in Washing
ton en Boulder (Colo
rado).
Op deze wijze wordt de
perfectie van de mense
lijke tijd aangepast aan
de onvolmaaktheid van
de natuur.
De a toom tijd wordt afge
meten naar de frequentie
van het cesium-atoom.
De zonnetijd daarentegen
is gebaseerd op de snel
heid waarmee de aarde
om de zon draait. Helaas
gaan die twee manieren
om de tijd te meten niet
altijd gelijk op.
Het systeem van de
atoomklok is volgens de
kenners dagelijks op een-
miljardste van een secon
de nauwkeurig. De aarde
werkt echter niet mee en
is voor de tijdrekening
een onbetrouwbare fac
tor. Soms versnelt zij
haar gang, dan weer ver
traagt zij die; dat laatste
is het vaakst het geval.
In 1972 werd tweemaal
een schrikkelseconde in
gelast en sindsdien ieder
jaar behalve in 1980 en
1984.
(Van onze speciale verslaggever Aijen Broekhuizen)
MILAAN In felle bewoordingen heeft de voorzitter
van het Europees Verbond van Vakverenigingen
(EVV), de Belg George Debunne gisteren de politiek
van de meeste Europese regeringen gehekeld.
Bij de opening van het vijfdaagse congres van de samenwer
kende Europese vakbonden in Milaan, stelde Debunne, dat
rechts zowel in de politiek als in de financieel-economische
wereld bezig is profijt te halen uit de crisis. Hij waarschuwde
voor een Amerikaans beleid van zuiver en hard liberalisme,
„de wet van de jungle", die door steeds meer Europese rege
ringen in praktijk wordt gebracht. „Dat beleid breekt onze
maatschappij af, schept een chaotische situatie en is niet al
leen gevaarlijk voor de Europese werknemers, maar voor de
hele mensheid", aldus de EVV-voorzitter.
Volgens Debunne veroorzaakt het huidige beleid alleen maar
onstabiele en onrendabele banen met geen of beperkte socia
le zekerheid, ondermijnt het de verhoudingen tussen werk
gevers en werknemers en draait het alle pogingen om tot een
rechtvaardige maatschappij te komen de nek om. De voorzit
ter van het EVV had geen goed woord over voor de loonkos
tenmatiging, die volgens hem alleen maar een armoedespi
raal in de hand werkt, noch voor de gepropageerde flexibili
teit op de arbeidsmarkt, die het systeem van sociale zeker
heid ernstig zou ondermijnen. Via deregulering zou men er
volgens Debunne alleen maar op uit zijn de verworvenheden
van de werknemers teniet te doen.
De EVV-voorzitter riep de Europese vakbonden op het lot
van Europa in eigen hand te nemen en samen een einde te
maken aan „het ieder voor zich beleid dat alleen maar voert
naar een arm en decadent Europa". Het is vijf voor twaalf,
waarschuwde Debunne. „We moeten nu komen tot een be
leid dat beantwoordt aan de doelstellingen en de belangen
van de arbeiderswereld".
Tropische regenbuien
Tropische regenbuien hebben de afgelopen dagen enkele dorpen langs de Franse rivier de Loire
onder water gezet. Voor de hulsarts van het dorpje Veignè vormde het hoge water echter geen
beletsel om toch zijn patiënten te gaan opzoeken. Lopend in lieslaarzen en zijn schoenen In de
linkerhand begint hij aan zijn ronde.
Duizenden
Amerikanen
annuleren
vakantie
in Bonds
republiek
HAMBURG Duizen
den Amerikanen hebben
hun vakantiereis naar
West-Duitsland geannu
leerd als reactie op het
controversiële bezoek
van president Reagan
aan de oorlogsbegraaf
plaats van Bitburg op 5
mei.
Dit heeft gisteren een
woordvoerder van het
Westduitse toerisme-cen-
trum in New York mee
gedeeld.
Volgens hem hebben de
afzeggingen, hoofdzake
lijk van Amerikaanse jo
den en oorlogsveteranen,
geleid tot een verlies van
ten minste 200.000 over
nachtingen in de Bonds
republiek.
NEW DELHI/WASHINGTON Er is sprake van buiten
landse betrokkenheid bij de bomaanslagen van extremisti
sche sikhs. Dit heeft premier Rajiv Gandhi gisteren tegen
over het parlement verklaard. Hij kondigde aan dat India de
wet inzake de nationale veiligheid gaat verscherpen ter be
strijding van het terrorisme.
Op het moment dat in New Delhi het proces van de moordenaar
van mevrouw Gandhi begon en onmiddellijk werd verdaagd, is
India opnieuw het toneel van een golf van terreuracties door ra-
dikale sikhs. De afgelopen dagen zijn bij bomaanslagen al zeker
86 mensen gedood.
Rajiv Gandhi heeft evenmin als zijn moeder een oplossing we
ten te vinden voor het probleem van het sikh-extremisme. De
meerderheid van de zestien miljoen sikhs leeft in de noordelijke
deelstaat Punjab. De gematigde Sikhs eisen meer autonomie,
terwijl de extremisten de totale onafhankelijkheid van hun deel
staat willen. De afgelopen maanden heeft Gandhi geprobeerd tot
een overeenstemming met de radikale sikhs te komen. Dit ge
matigde beleid kan nu als mislukt worden beschouwd. De Ame
rikaanse Federale Recherche (FBI) heeft zeven radikale sikhs
gearresteerd, die van plan waren om premier Rajiv Gandhi tij
dens zijn voorgenomen bezoek aan de Verenigde Staten, in juni,
te vermoorden. Dit is gisteren door de directeur van de FBI in
Washington bekend gemaakt.
lisscl
Italiaanse
1 DU
kiezers 'p
communist^
C Èerl
at Art
(Van onze correspond™®®
Cees Manders)
ROME De Itali™11
christen-democraten |jen
sinds gisteren weer de he
ste partij van Italië, ën,
jaar zomer bij de Eureen
verkiezingen wisten de lat
munisten hen met neusdis<
te (33,3 procent tegen 33>f d
cent) te kloppen, maa!e
draaien de christen-dem
ten de rollen fors on"^16
communisten zakken wa'
33,3 procent terug naar SI
procent, terwijl de chrt®ve
-democraten van 33 pre
klimmen naar 34,9 proc^ dc
De laatste tijd hadden del^
en de bisschoppen de katL^n
ke stemmers van Italië 2
haaldelijk op het hart ge^
zich niet op de kop te late] nl
ten, de stem van hun
te volgen, en dus het vakjLn
te kruisen achter die f
„waaraan de verdediging
de christelijke waarden—,
best kan worden toi
trouwd". I 1
De christen-democraten T 7
sinds gistermiddag de ul F
van deze regionale verk?""
gen bekend werden, uitei
in opperbeste stemming.bus
geldt ook voor de socialist* Al
partij van premier Craxf®°!
van 11,2 procent klimt
13,5 procent dank zij het >uw.
naamde Craxi-effect. Deijhei
andere kleinere partijenft*
de regeringscoalitie cons<r°®
ren hun aanhang. Conc
van deze verkiezingen i^
de kiezers de regeringspal
beloond hebben en de conkji
nistische oppositie flink
ben afgestraft. De stabilite
de Italiaanse politiek zal CH
door toenemen. ff,
WENEN Op een grijze
dag in Wenen, dertig jaar
geleden, ondertekenden
de vier ministers van bui
tenlandse zaken van de
Verenigde Staten, de Sov
jet-Unie, Groot-Brittannië
en Frankrijk het Staats
verdrag van Oostenrijk.
Daarmee was de onaf
hankelijkheid van het
land hersteld.
De ondertekening wordt nog
altijd beschouwd als een unie
ke gebeurtenis, niet alleen
vanwege de ongewoon warme
sfeer die er heerste tussen de
toenmalige Soviet-minister
Molotov en zijn Westerse col
lega's tijdens de bijeenkomst,
maar ook omdat het Staats
verdrag van Oostenrijk nog
altijd de enige naoorlogse
overeenkomst tussen de su
permachten is waarbij het ij
zeren gordijn opengeschoven
blijft. Een andere opmerkelij
ke bijkomstigheid was dat de
Oostenrijkse regering, die al
in vanaf 1945 zelfstandig
functioneerde, als volwaardi
ge partner betrokken was bij
de onderhandelingen en het
respect van de onderhande
lende partners had gewonnen.
In de" afgelopen dertig jaar
heeft Oostenrijk dat respect
weten te behouden.
Misschien zal de dertigste ver
jaardag van het Staatsverdrag
opnieuw een adempauze kun
nen scheppen in de confron
tatie tussen Oost en West. In
scherp contrast met de her
denking rond VE-day is de
Oostenrijkse viering een reü
nie voor zowel de geallieer
den als hun vroegere tegen
standers. De Grote Vier stu
ren morgen, de dag waarop
dertig jaar geleden het ver
drag werd ondertekend, hun
ministers van buitenlandse
zaken. Maar ook hun collega's
uit de buurlanden West-
Duitsland, Tsjecho-Slowakije,
Zwitserland, Joegoslavië en
Hongarije zullen aanwezig
zijn.
Ontmoetingen
Samenwerking zal morgen
het voornaamste gesprekson
derwerp zijn van de officiële
bijeenkomst in Wenen. Ook
zijn er gesprekken tussen de
verschillende ministers ge
pland, waaronder een ont
moeting tussen de Ameri
kaanse minister George
Shultz en zijn Russische colle
ga Gromyko, een ontmoeting
die misschien uiteindelijk zal
leiden tot een topconferentie
tussen de VS en de Sovjet-
Unie.
Het Oostenrijkse Staatsver
drag is niet zozeer het pro-
dukt geweest van een détente
tussen Oost en West, maar
van de naoorlogse verdeling
van Europa. De onderhande
lingen over de afhankelijk
heid van Oostenrijk, dat door
de geallieerden na afloop van
de Tweede Wereldoorlog" in
vier sectoren was verdeeld,
begonnen al in 1947.
Het was geen toeval dat het
Staatsverdrag acht jaar later
gesloten werd, direct nadat
West-Duitsland zich bij de
NAVO had aangesloten en de
Sovjet-Unie hierop met het
Warschau-Pact geantwoord
had. De Soviet-Unie en de VS
waren beiden bezorgd dat
Oostenrijk, net als Duitsland,
opgesplitst zou worden.
Toch hield de Sovjet-Unie
lange tijd de pogingen van de
westelijke geallieerden tegen
om tot een vredesverdrag en
beëindiging van de bezetting
te komen. De Sovjet-Unie had
er belang bij de industrie,
olievelden en scheepvaart op
de Donau in de Russische sec
tor zo lang mogelijk te behou
den. Ook de VS zorgde voor
vertraging, overtuigd als he»
was dat de Sovjet-Ünie vroeg
of laat wel een excuus zou
vinden om haar vroegere sec
tor in Oostenrijk te bezetten.
Daarom raadde de VS de Oos
tenrijkse regering aan het le
ger van het land te verster
ken, zodat men in staat zou
zijn zich tegen een eventuele
Russische invasie te bescher
men.
De overlevering wil dat de
impasse doorbroken werd
toen Bruno Kreisky, toen nog
een jonge staatssecretaris, een
„eeuwige neutraliteit" voor
Oostenrijk voorstelde. Het
was echter president Eisenho
wer die het neutraliteits as
pect in de onderhandelinge»—
introduceerde. Hij was er var
overtuigd dat het de eenheieme
en onafhankelijkheid varvrc
Oostenrijk ten goede zou kome
men en dat het creëren var to
een bufferstaat boze Sovjetear
intenties zou voorkomen. in
Toch is het feit dat het Staatsitm
verdrag van Oostenrijk nïiie
dertig jaar nog altijd een sucde
ces blijkt een blijvende herin! bi
nering dat een overeenkoms)at!
tussen Oost en West, wat ooi M
de achterliggende motieveihtd
zijn, de gemeenschappelijke
bekangen kan dienen ler<
HELLA PICKBtjt
Copyright The Guardiaflijn
<1*
