untiatuur Den Haag onneembare vesting
Ceidóe Qo
Zwak applaus, maar geen kreten
Buitenlandse pers vindt
pausbezoek „moeilijk"
mn je ziet effectief optreden ME
en „Hollandse kruistocht
")e „rebelse katholieken van Nederland"
iNederland dreigt zich te blameren
„Duivel achter
Popie Jopie"
MAANDAG 13 MEI 1985 PAGINA 7
-katholieke kerken
hten tevergeefs op tekst
•Sa
RDAM De niet-katholieke kerken die vandaag de paus
htmoeten, hebben zich niet goed kunnen voorbereiden op die
ing doordat zij de toespraak van de paus niet hebben ontvan-
1 is hun toespraak reeds een half jaar geleden naar het Vati-
[onden. Ze zullen derhalve onvoorbereid op de toespraak van
trioeten reageren. Ds. W. Bley, oud-voorzitter van de Luther-
je, betreurt deze gang van zaken. „Wij hebben herhaalde ma
lde tekst van de paus gevraagd. Pas op het laatste moment
I we definitief dat we daar niet op hoefden te rekenen",
fcfeer voor de ontmoeting is volgens hem kortgeleden negatief
ki door uitspraken van mgr. Simonis, waarin deze benadrukte
jkerkelijk recht verbiedt dat protestanten deelnemen aan de
jtie. Deze opmerking kan ernstige consequenties hebben voor
1 gehuwden, aldus Bley. „Daarom is dit gesprek met de paus
Jgrijk. Mocht hij dezelfde opvatting als Simonis hebben, dan
|ij gemengd gehuwden moeten waarschuwen dat zij erg moei
den tegemoet gaan".
1500 SYMPATHISANTEN
COMITÉ PAUS-KUS
MEEDHUIZEN Ruim 1500 personen hebben de open brief van het
comité Paus-kus ondertekend. Daarin dringt het comité er bij de paus
op aan dat diens kus geen judas-kus" zal zijn. Het comité meent dat de
paus, als hij de Nederlandse grond kust, een aantal principiële zaken
moet onderschrijven, zoals de rechten van homofielen en vrouwen.
Voorts wordt de paus erop gewezen dat Nederlanders hun bestuur lie
ver zelf kiezen dan van bovenaf laten aanwijzen. In het comité hebben
niet alleen katholieken als oud-vakbondsbestuurder Herman Bode en
oud-deken W. Meijs van Hoensbroek zitting, maar ook iemand als de
joodse publicist H. Bleich.
Volgens de heer D. Los in Meedhuizen, die nauw bij het comité betrok
ken is, ondersteunen talrijke priesters en kloosterzusters, maar ook
predikanten en mensen van joodsen huize de brief. Humanisten en
vrijdenkers behoren eveneens tot de ondertekenaars.
De advertentie is in twee talen opgesteld: Nederlands en Latijn. De
open brief is enkele weken geleden aan de paus toegestuurd. Het Vati-
caan heeft de ontvangst van de brief schriftelijk bevestigd.
Oud en jong,
blank en zwart,
arm In arm
wachtend op
de paus.
Paus in februari naar India
DEN HAAG De paus zal in februari
1986 een bezoek brengen aan India. Dat
heeft de Duitse hoogleraar voor islami
tische studies aan de pauselijke theolo
gische faculteit in New Delhi, dr. Chris
tian Troll, bekend gemaakt
De Kerk van India beschouwt het pau
selijk bezoek als een belangrijke bijdra
ge aan de wereldvrede, aan het streven
naar ontwapening en een nieuwe eco
nomische wereldorde. De paus zal gele
genheid krijgen zich in India op de
hoogte te stellen van de problemen tus
sen de wereldreligies en kennis kunnen
maken met religieus en cultureel plura
lisme onder een neutrale regerings
vorm, aldus de hoogleraar. Paus Paulus
VI is in 1964 al in India geweest.
?n. DjAAG Het Haag- Cassidy volstrekt niets Slechts de politie en mensen
s troojiiek kan van dg zjen £)e wijde omgeving met speciale pasjes hebben toe-
,Q ^st en het vertrek van de nuntiatuur is, op §an8tot dit gebied. Op de uren
pr,vBee!$ha- de,uri,n dat df-„pafher
lie d^o heet de residen- vertoeft, namelijk taboe driemaal op de nuntiatuur
pronuntius mgr. voor iedereen. zorgen circa vijftig politiemen-
rk bij
sen voor de permanente bewa
king van het gebouw en de
wijde omgeving. Wanneer de
paus niet in het gebouw aan
wezig is, is alleen de zeer di
recte omgeving van de nuntia
tuur „verboden gebied" en
annes
gang
degel
'an óf
k'Uionze correspondent
Prov,bme, Cees Manders)
itmoe Gemeenteraads-
V'Jingen en de verove-
'In Nn de voetbaltitel door
PjJ zijn de zaken die Ita-
a afgelopen weekeinde
ai\~elebben gehouden. Voor
zicht iyan paus naar Ne-
,1 was wel aandacht,
Inc °bet mate. Korte flitsen
en tv, en enkele ar-
an beperkte omvang
l' aaijiagbladen: daar moest
1S qs het mee doen. Zijn
f,.Ttrant, de Osservatore
*jo, trachtte daarente-
i/ooroj rejs proporties te
1 11 van „een historische
veer
gebeurtenis zonder weerga".
Maar dit lukte niet erg omdat
de Osservatore van zondag
zaterdagmiddag al uitkwam
en gisteren niet werd ge
drukt. Zeer uitvoerig was Ra
dio Vaticaan, die de plechtig
heid in de St. Jan van Den
Bosch en de bijeenkomst en
de mis in de Utrechtse Jaar
beurshallen geheel en recht
streeks uitzond.
In de reportages van de Itali
aanse media (behalve de Va
ticaanse) is melding gemaakt
van de koele en geestdriftlo
ze ontvangst die de Neder
landers de paus bereid heb
ben in Eindhoven, in Den
Bosch en in Utrecht. Volgens
II Tempo, een conservatief-
-katholieke krant uit Rome,
moeten de „uitdrukkingen
van timide enthousiasme ge
meten worden met de meet
lat van een noords volk". De
Corriere della Sera (neutraal)
schrijft dat de ontvangst
„wellicht de koudste is die hij
ooit heeft ontvangen in lan
den van het oude christen
dom". De Corriere della Sera
is het opgevallen dat zelfs de
mensen die voor de paus wa
ren uitgelopen zo weinig
spontaan, zo weinig enthou
siast deden. „Een zwak ap
plaus, maar geen kreten",
zegt hij.
De kranten laten niet na te
wijzen op een „primeur" van
Nederland: het feit dat de
paus na de landing in Eind
hoven het evangelie heeft ge
kust als blijk van bewijs dat
ook een paus ondergeschikt
is aan Het Woord.
President Pertini had ook be
richten over mogelijke aan
slagen op de paus gelezen. En
toen hem zaterdag tijdens
een receptie in zijn paleis een
Nederlandse vrouw werd
voorgesteld, riep hij
„Alstublieft, stuurt u hem me
veilig en wel terug. Hij is
mijn vriend".
pnze correspondent in
Paul van der
va Voort)
SÉLONA Slechts an-
ve minuut heeft de
.e staatstelevisie gister-
gewijd aan het bezoek
je paus in Nederland,
kjoenen televisiekijken-
jajaarden kregen in die
lijd echter wel iets te
pt met recht „kort en
krachtig" kan worden ge
noemd.
„Vanavond gaan we de paus
vermoorden'Dit was vol
gens de tv-presentatrice de
slogan waarmee drie- tot
vierduizend manifestanten
tegen de paus in Utrecht te
gen de paus in Utrecht heb
ben gedemonstreerd. Waar
schijnlijk voor het eerst in de
geschiedenis kon het stom
verbaasde Spaanse tv-pu-
bliek de effectiviteit bewon
deren van de Nederlandse
ME. De keiharde politie-
-charges en de achtervolging
van de manifestanten namen
bijna de helft van de reporta
ge in beslag. De andere helft
van de 90 seconden werd ge
vuld met een close-up van de
paus tijdens de redevoering
in Utrecht van mevrouw
Wasser.
De demonstraties tegen het
pausbezoek en de conflicten
in de Nederlandse kerk wa
ren ook de centrale onder
werpen van de uitzending
die de Spaanse staatstelevisie
zondag heeft verzorgd. De
manifestaties van feministen,
punks en homosexuelen kre
gen praktisch de volledige
aandacht in het verslag.
99
(Van onze correspondent
in Parijs, Bob van Huet)
S De „Hollandse kruistocht" van de paus is dit
inde door de Franse media op de voet gevolgd. Televi-
idio en schrijvende pers deden dagelijks uitgebreid ver-
an wat hier wordt genoemd „de meest delicate reis ooit
tn paus gemaakt".
komst van de paus in Eindhoven, zo meldde het twee-
visienet zaterdagavond, werd de kerkvorst door slechts
;en begroet. „In plaats van protestdemonstraties gaven
iollanders door hun afwezigheid blijk van hun afkeu-
.an het bezoek", aldus Antenne-2. In eerdere uitzendin-
"a was de Franse televisie al ingegaan op de crisis in de
<kenfcheurde Nederlandse kerk" en op de al dan niet daar-
ans^rerk°nC'en kedre'f>'n8en door de diverse anti-paus comi-
deöeeste kranten hadden een verslaggever vooruitgestuurd
e situatie in het dissidenten Holland te peilen. Tot het
t sensationele verhaal kwam de rechtse „Figaro", die in
I De
woo
gde:
zijn veel gelezen weekeindmagazine maar liefst 7 pagina's
aan het bezoek wijdde. Volgens het blad zijn de Nederlandse
katholieken „de meest linksen ter wereld". „Het bezoek van
Johannes Paulus II kost 50 miljoen francs. Dat is net zoveel
als de 22.000 heroïne-verslaafden in Nederland in een week
uitgeven", snoert Le Figaro de critici de mond.
Beduidend gematigder van toon was de berichtgeving in Le
Monde, Liberation en Le Quotidien de Paris. De laatste krant
schrijft over een terugval van het katholieke geloof in Neder
land, maar noemt deze veel minder spectaculair dan in
Frankrijk. „De Hollandse katholieken hebben problemen met
de dogma's van Rome", aldus Le Quotidien. De socialistische
Matin zet op zijn voorpagina dat de paus de „Nederlandse
hel" gaat bezoeken. Wat verder in de krant volgt een schets
van de verscheurde katholieke kerk in Holland en een op
merking over mogelijke banden van Nederlandse autonomen
met de Franse terreurgroep Action Directe. Liberation con
stateert een „nerveus klimaat" in Nederland en schrijft over
de buitengewone veiligheidsmaatregelen van de politie.
onze correspondent
ishington, Mare de Ko-
1 ninck)
pilINGTON In de
L ^kaanse pers wordt uit-
t bericht over de rebel-
ag kolieken waartussen de
jeizich op zijn reis door
de (land bevindt. Met
lateitnaakten verschillende
jeu^kaanse media op verb
aan P toon melding van de
Popie Jopie die
diei
„zelfs op de dag dat de Heili
ge Vader aankwam, op de
Nederlandse televisie te zien
was" en van de aansporing
op pamfletten van radicale
groepen om de paus te ver
moorden.
Vooraanstaande kranten als
de New York Times hadden
hun lezers voor afgelopen
weekeinde al gedetailleerd
op de hoogte gebracht van de
stand van zaken in de Neder
landse kerkprovincie. Het
Amerikaanse publiek werd
op de hoogte gebracht van de
KRO-enquêtes waaruit de
massale afwijking onder Ne
derlandse katholieken van de
officiële leerstellingen blijkt,
met name inzake echtschei
ding, geboortebeperking, het
celibaat en de rol van vrou
wen en homofielen in de
Kerk. Ook de namen van
dissidente katholieken als Ed
Schillebeeckx, Tine Halkes,
Arie Kuyper, Frans Haarsma
en Richard Auwerda duiken
dezer dagen voortdurend op
in de Amerikaanse media.
Verder worden de bisschops
benoemingen uit de doeken
gedaan, waarmee het Vati
caan de afgelopen periode
„het extreem liberale kerk
bestuur in Nederland heeft
omgevormd tot een traditio
neel".
de,T.-,.,
vijs.
paus (Van onze correspondent
o! in Bonn, Gerard Kessels)
ijs N „Met verwondering", schrijft de gerenommeerde
'ar (cfurter Allgemeine Zeitung over de oproep tot een aan-
in v)p de paus, „heeft men in het Vaticaan vastgesteld hoe-
ïichtpeelruimte extremistische warhoofden in Nederland ei-
stelljk krijgen, die met zulke gruwelijke dingen de spot drij-
in olet Vaticaan is niet alleen bezorgd over het verloop van
iekausbezoek in Nederland, maar ook over de reputatie van
maèderlanders, die zich voor de ogen van de hele wereld
it hén te blameren".
oudti achtergrondverhaal over de Nederlandse kerk schrijft
madant dat het beleid van het Vaticaan bij bisschopsbenoe-
it atn tot een nieuw soort polarisering heeft gevoerd. „Het
liscHct in de Nederlandse kerk speelt zich vandaag de dag
it bneer af tussen de gelovigen, tussen „rechtsen en link
sen", maar tussen de leiding van de kerk en het kerkvolk,
aan wiens kant zich ook de meeste priesters geschaard heb
ben".
De „Süddeutsche Zeitung" schetst al met al een positief beeld
van de ontwikkelingen in de Nederlandse katholieke kerk.
„Van de katholieken in Nederland die naar veranderingen
streven, houdt de overgrote meerderheid zich heel serieus en
zorgvuldig bezig met het probleem hoe de christelijke bood
schap overgebracht kan worden in een wereld, waarin deze
boodschap meer dan ooit uit de tijd lijkt te zijn". Terwijl de
officiële kerk in Duitsland het contact en de discussie met de
basis „al lang heeft ingeruild voor een vrome zelfgenoeg
zaamheid, zijn in Nederland de verbindingen tussen gelovi
gen, priesters en zelfs bisschoppen nooit verbroken", schrijft
de Süddeutsche.
kan het verkeer normaal over
de Carnegielaan rijden. Tij
dens afwezigheid van de paus
wordt ongeveer de helft van
het politiepersoneel terugge
trokken.
De aankomst bij de nuntiatuur
en het vertrek van de paus en
zijn escorte is steeds weer een
indrukwekkende demonstratie
van de strakke regie van de
veiligheidsvoorzieningen. De
komst van het gezelschap
werd zaterdagavond al ruim
van tevoren aangekondigd
door het laag overvliegen van
twee rijkspolitie-helikopters,
die de stoet vanuit de lucht be-
feleidden. Zondagmorgen bij
et vertrek waren het één he
likopter en een vliegtuigje die
voor controle uit de lucht
zorgden. Gisteravond was er,
als gevolg van het onweer,
geen enkel toestel in de lucht,
maar vanmorgen was de be
waking weer present.
Bij de aankomst van de paus
en zijn gevolg stormt eerst een
motoragent in volle vaart de
Carnegielaan op. Direct hierna
rijdt dan de nele pauselijke
stoet het afgegrendelde gebied
dat een oppervlakte van
een vierkante kilometer heeft
binnen: een omvangrijke
motorescorte van de rijkspoli
tie, zo'n tien Mercedessen, met
daarin de paus die vriende
lijk naar het publiek zwaait
tal van prelaten en veilig
heidsfunctionarissen, een ter
reinvoertuig, eveneens bevolkt
met veiligheidpersoneel, een
autobus voor het transport van
de in het Promenadehotel lo
gerende prelaten en tenslotte
een ambulance van de GG en
GD.
Kogelvrij
De gepantserde en van kogel
vrij glas voorziene Mercedes
waarin de paus zit, draait ver
volgens de oprijlaan naar de
nuntiatuur in. Terwijl de paus
nog naar de in een speciaal
persvak opgestelde verslagge
vers zwaait, zijn de veilig
heidsfunctionarissen onder
wie zo'n vijftien Vaticaanse
lijfwachten uit hun auto's
gesprongen en in looppas naar
het gebouw gesneld om de
Heilige Vader daar zorgvuldig
af te schermen.
Na het souper in de nuntiatuur
vertrekt het grootste deel van
het gevolg van de paus met de
eerdergenoemde autobus naar
het Promenadehotel. Daar
heerst bij aankomst en vertrek
van de prelaten slechts rust.
Alleen de aanwezigheid van
twee geüniformeerde agenten
in de lobby wees op de aanwe
zigheid van de hoge gasten.
Vredesmissie
Als gevolg van de enorme vei
ligheidsmaatregelen hebben
zich bij de nuntiatuur geen
problemen voorgedaan. Anti
paus-demonstranten werden
er niet gesignaleerd. Wel wa
ren zaterdagavond onder de
belangstellenden drie leden
van de „Vredesmissie Nicara
gua", die de paus persoonlijk
een petitie hadden willen
overhandigen. Deze twee pa
ters en één zuster kregen hier
toe echter geen gelegenheid.
In de brief verzoeken zij de
paus de dialoog tussen de ker
kelijke hiërarchie in Nicara
gua en de gelovigen, die door
het bezoek van de paus twee
jaar geleden ernstig in het slop
zou zijn geraakt, weer op gang
te brengen.
Een vermoeide
paus tijdens
een van de
plechtigheden
in het
afgelopen
weekeinde.
UTRECHT Het bezoek van
de paus aan Nederland wordt
door de meeste van de honder
den buitenlandse journalisten
die het moeten verslaan als
vrij gecompliceerd ervaren.
Een bezoek aan het perscen
trum in Utrecht, van waaruit
de meeste buitenlanders het
gebeuren volgen, leert dat
men vooral de ingewikkelde
verhoudingen tussen de ver
schillende groeperingen
„moeilijk te doorgronden"
vindt.
„Popie wie? O ja, die!" De
Schotse journalist Steward La-
mont van de Glasgow Herald
blijkt goed op de hoogte te zijn
van de satires die in ons land
aan het pausbezoek vooraf zijn
gegaan. Heel wat journalisten
hebben zich verdiept in se
rieuze en minder serieuze pro
testen die deze dagen in Ne
derland zijn waar te nemen te
gen het bezoek van de paus.
De Glasgow Herald van zater»
dag vermeldt dan ook tal van
voorbeelden hiervan, zoals ook
de posters die op diverse plaat
sen hingen met een afbeelding
van een „grond kussende
f»aus. De begeleidende tekst
uidt: „Ik ben m'n kontaktlen-
zen kwijt".
Een groot deel van de buiten
landse journalisten heeft ook
bezoeken aan andere landen
meegemaakt. Onder hen
wordt de sfeer in Nederland
omschreven met begrippen als
„kil" en „gereserveerd Men
blijkt maar moeilijk te kunnen
wennen aan de wat minder
geestdriftige manier van ont
vangen die de Nederlanders
erop na blijken te houden.
De rellen in de Utrechtse bin
nenstad zijn een dankbaar ob
ject voor de filmers onder de
buitenlanders. Zo ook voor
David Ensor die met zijn
tv-ploeg van het Amerikaanse
ABC-News de demonstratie
registreert. Als het biina tradi
tionele robbertje vechten tus
sen demonstranten en Mobiele
Eenheid is begonnen, spreekt
Ensor op het slagveld zijn
commentaar in, dat eindigt
met de woorden „Vanuit een
gewelddadig Utrecht in Hol
land was dit David Ensor,
ABC-News".
Achteraf zegt Ensor zich nog
geen oordeel te hebben ge
vormd over de betekenis van
de rellen. „Ziin het alleen
maar jonge punks, die wel van
een verzetje houden, of zit hier
meer achter? Ik kan wel zeg
gen dat Nederland wellicht de
meest gecompliceerde is van
alle kerkprovincies die de
paus heeft bezocht. Ik vind de
situatie hier erg moeilijk te
doorgronden", aldus Ensor, als
hij met zijn ploeg op weg gaat
naar een volgende locatie.
Onenigheid
De buitenlandse journalisten
blijken in hun verslagen alge
meen de nadruk te leggen op
de manier waarop de onenig
heid in de Nederlandse katho
lieke kerk tot uiting komt. Het
is interessant om te zien wat
buitenlanders als „waarheid"
krijgen voorgeschoteld over de
Nederlandse kerkprovincie In
dit kader is enige opwinding
ontstaan over een rode docu
mentatiemap die onder de bui
tenlanders is verspreid.
Het door het Katholiek
Nieuwsblad volgeschreven
werkje veegt de vloer aan met
vernieuwers binnen en buiten
de kerk en met tal van min of
meer kritische groeperingen.
In het hoofdstuk over de stro
mingen in de kerk wordt de
buitenlanders geleerd dat pro
gressieve krachten als KRO-
radiopastor Jan ter Laak en de
Mariënburggroep het bij het
verkeerde eind nebben. Voor
al Ter Laak krijgt er van
langs, onder meer omdat hij
gezegd zou hebben zich af en
toe „tussen het volk en de offi
ciële kerk" te willen stellen.
„En dan te bedenken dat Jan
ter Laak door de kérk is ge
zonden als priester", zo staat in
het rode boek te lezen. „Hij
verkreeg die invloedrijke stem
op het podium door de kerk.
Nu breekt hij de kerk met be
hulp van de autoriteit van die
kerk", aldus de als min of
meer onpartijdig gepresenteer
de informatie.
Desgevraagd laat Jan Smul
ders als woordvoerder van de
Stichting Pausbezoek weten
dat het hier en daar als po
lariserend ervaren boekje
geen initiatief is van de stich
ting. Een nadrukkelijk zich
distantiëren van de inhoud er
van blijft echter uit.
„Ik weet zo langzamerhand
niet meer wie ik moet gelo
ven", zegt dan ook een journa
list van een Franse krant, ter
wijl hij na het maken van zijn
verhaal de schrijfmachine
weer opbergt.
Simonis vergat
zijn koffertje
EINDHOVEN Aartsbis-
schop Simonis was zater
dag veel dank verschul
digd aan een motorordo-
nans van de Veldhovense
politie, die ervoor zorgde
dat hij vlak voor het begin
van de dienst in de St
Janskathedraal toch weer
zijn koffertje met beno
digdheden voor de litur-
f ie viering in handen
reeg. De aartsbisschop
had het koffertje bij de
aankomst van de paus op
het vliegveld Welschap in
bewaring gegeven bij een
politieman, maar vergat
het mee te nemen in de
helikopter die het pauselij
ke gevolg naar Den Bosch
vloog. De motorordonans
arriveerde net op tijd voor
de Sint Jan.
Paus bij
vertrek
van Schiphol
niet te zien
SCHIPHOL Voor het ver
trek van de paus naar Luxem
burg, woensdag vanaf Schip
hol, zijn zulke regelingen ge
troffen dat het publiek de paus
niet zal kunnen zien. Naar
Schiphol komen om het ver
trek gade te slaan is dan ook
volstrekt zinloos, aldus een
woordvoerder van SchiphoL
De promenades van het sta
tionsgebouw zullen voor het
publiek gesloten blijven.
De paus zal woensdagmorgen
rond kwart over acht per heli
kopter uit Amersfoort op
Schiphol aankomen. In een
speciaal daarvoor opgezette
tent zal de paus daarna af
scheid nemen van ongeveer
vijftig kerkelijke en wereldlij
ke hoogwaardigheidsbekle
ders. Zo zijn alle Nederlandse
bisschoppen aanwezig. De paus
zal daar een korte toespraak
houden.
Ontmoeting met
ambassadeurs
DEN HAAG Gister
avond heeft de paus, na in
stromende regen op de
nuntiatuur te zijn gearri
veerd, een ontmoeting ge
had met zestig ambassa
deurs die daarom hadden
gevraagd, omdat daarvoor
in het Vredespaleis, waar
de paus vandaag het Inter
nationaal Hof van Justitie
toespreekt, geen gelegen
heid is. Zaterdagavond
werd de paus op de Carne
gielaan verwelkomd door
burgemeester F. Schols
van Den Haag en de heer
S. Patijn, commissaris van
de koningin in Zuid-Hol
land.
DEN HAAG Via de televi
sie zorgt de duivel ervoor, dat
half Nederland geniet van een
„vogelvrije bespotting" van de
paus, „een belachelijk maken
van de persoon van onze heili
ge Vader". Dat schrijft pater
Hugo Bekkers ofm cap in het
informatieblad voor katholie
ken „Waarheid en Leven" van
deze maand. Naar zijn mening
is de „enorme pastorale inzet
van de paus er oorzaak van,
dat de duivel tot „een bijna
wilde razernij" wordt ge
bracht
Pater Bekkers vraagt zich af,
of de Nederlandse regering bii
een bezoek van bij voorbeeld
de koningin van Engeland ook
zulke bespotting zou toelaten.
Dan zou er ten minste in de
Tweede Kamer over zijn geïn
terpelleerd, denkt hij.
De paus zal er volgens pater
Bekkers zeker over zwjjgen
„en niet aan de door de duivel
opgezweepte massa" gehoor
geven. Naar zijn mening zijn
ook oversten van religieuze
orden in ons land slachtoffer
van moderne dwalingen ge
worden. Zij verdienen naar
pater Bekkers meent medelij
den en moeten worden be
klaagd als ten prooi gevallen
aan net neo-modern isme
