„Sinds ik hem gezien heb, kan
ik niet meer stoppen met huilen
Êeidóc Qowta/nt
Paus wijst katholieken
op hun band met Rome
Paus verdedigt keus van mgr.Ter Schi
Houd ons vast, niemand uitgezonderd
KLEIN MAAR ENTHOUSIAST PUBLIEK BU ONTVANGST IN DEN BOSCH
MAANDAG 13 MEI 1985 PAGINA 6
De intocht van de paus in
Den Bosch. De matige
belangstelling leek hem
geheel niet te deren.
Wuivend en lachend
reed hij in de pausmobiel
naar de Sint Jan.
DEN BOSCH Het pu
bliek dat zaterdag in den
Bosch een glimp wilde op
vangen van de paus had
zijn ellebogen niet nodig.
Iedereen kon in alle rust
een plekje uitzoeken langs
de route, die de Maria-
bidtocht de richting van
de Sint Janskathedraal
volgde. Van geduw en ge
schreeuw of van menigten
van rijen dik was nergens
sprake. Het enthousiasme
van de gelovigen, die zich
soms al twee uur tevoren
achter de dranghekken
hadden geposteerd, was er
niet minder om.
Half drie: Over een uur moet
volgens het programma de
bidtocht beginnen. Voor som
migen wordt de spanning te
veel. Een bejaarde dame op
krukken barst spontaan in
huilen uit, als een wagen van
de gementereiniging de route
nog even schoon komt vegen.
„Ik dacht dat het de pausmo
biel was", excuseert ze zich
even later.
Ook als de geur van wierook
de komst van de tocht aankon
digt, blijft het betrekkelijk
rustig langs de straat. Voorop
gaan de misdienaars, gevolgd
door ongeveer 1250 pelgrims.
Bejaarden, invaliden, gezin
nen, gezinnen met kinderen
en punks lopen biddend en
zingend voor de pausmobiel
Sommige bezoekers raakten door de vele afzettingen in Den Bosch de
weg kwijt. Maar dan was er altijd wel een behulpzame Bosschenaar, die
de weg naar de Sint Jan kon wijzen.
De politie had het in Den Bosch bijzonder rustig. De agenten op deze
foto hadden zodoende alle tijd om zich bezig te houden met de mensen
achter de afzetting, waarbij ze deze twee religieuzen van een kopje koffie
voorzagen.
Popie Jopie op
de mobilofoon
DEN BOSCH Geen zwaaisjaaltjes, but
tons of namaakpauzen kwamen onder de
ogen van Johannes Paulus II tijdens de
uitzonderlijk rustig verlopen Maria-bid
tocht zaterdag in Den Bosch. De énige val
se noot was afkomstig van een politiea
gent. Terwijl hij midden tussen het publiek
stond te wachten op de dingen die komen
gingen, weerklonk uit zijn mobilifoon plot
seling luid en duidelijk het omstreden Po
pie-Jopie. Een radiopiraat was er in ge
slaagd de politiefrequentie binnen te drin
gen. De agent, een Rotterdammer, voelde
zich duidelijk niet zo op zijn gemak met
deze muzikale verrassing, maar zei de actie
„wel ludiek" te vinden.
uit. De een met een rozen
krans in de hand, de ander
met een opvouwbaar vissers-
stoeltie.
Kan bisschop Ter Schure van
Den Bosch, die de paus in zijn
mobiel vergezelt, nog volstaan
met hier en daar een knikje
naar het publiek, de paus blijft
zwaaien. Soms krijgt de paus
last van een vermoeide arm;
hij leunt dan eenvoudig met
zijn hand tegen het glas. De
pausmobiel houdt nu en dan
even stil, vooral op de plaatsen
waar podia zijn opgesteld met
zangkoren. De koorleden die
het zonder microfoon moeten
stellen, spannen zich tot het
uiterste in om het geluid van
de helikopters te overstemmen
die uit veiligheidsoverwegin
gen laag over de stad vliegen.
De stoet wordt gesloten door
leden van allerlei gilden in
hun traditionele dracht, ven-
delzwaaiers, priesters en non-
Ontroering
Grote ontroering en onver-
schillgheid zijn beide te vin
den onder het publiek. Twee
jongens met bromfietsen sla
gen er in achter de toeschou
wers langs te knetteren. Ver
volgens zetten zij hun voertui
gen in de berm en leggen, ge
leund tegen de dranghekken,
een kaartje. Als de pausmobiel
langs komt zijn ze al te ver in
hun spel verdiept om op te kij
ken.
Aan de overkant staat een va
der van twee kleuters luid te
huilen. Zijn vrouw zegt: „Dit is
toch schitterend. Dit is toch
ongelooflijk. Dit maak je van
je hele leven niet meer mee".
„Ik krijg het er helemaal be
nauwd van", verklaart een in
woonster van Den Bosch. Een
stadgenoot van haar staat nog
lange tijd nadat de pausmobiel
voorbij is gegaan met betraan
de wangen op de weg te kij
ken. „Sinds ik de paus gezien
heb, kan ik niet meer stoppen
met huilen".
Protesten tegen de paus zijn er
langs de route nauwelijks. Een
jonge man met een gevouwen
krant op zijn hoofd laat door
middel van een sticker op zijn
rug weten, dat dit bezoek ons
Nederlanders 9 miljoen gulden
per kilo paus kost. Een bos
kleurige ballonnetjes komt
overvliegen, er onder hangt de
tekst „Pope, go Rome". Maar
feen enkele keer tijdens de
idtocht hoefden leden van de
Mobiele Eenheid, van wie
sommigen uit andere grote ste
den naar Den Bosch zijn ge
haald, in actie te komen.
„Straks bij de Europacup Il-fi-
nale EvertonBayern zal het
bij ons heel wat rustiger zijn",
aldus een Rotterdamse agent.
Ronduit onthutst zijn de
drank- en broodjesverkopers.
Met grote stapels blikjes had
den zij zich aan het trottoir ge
zet. „Ze hadden ons 150.000
mensen beloofd. Er zijn er vol
gens de politie niet meer dan 8
a 10.000 geweest. Ik heb mis
schien vijftig blikjes verkocht,
hooguit honderd, aldus een
verkoper. „De politie is nu wel
mijn beste vriend geworden.
Die agenten hebben mij nog
aan een beetje omzet geholpen.
Want ja, die hadden ook niks
te doen".
Nonnetjes
De enigen aan wie de veilig
heidsmensen van de paus nog
een beetje werk hebben, zijn
een paar nonnetjes die bij de
ingang van de Sint Jan hun
kans afwachten. Ondanks de
strenge veiligheidstip—
len, op het riskante
tot Johannes Paulus
gausmobiel verlaat en -■
innen loopt, weten I
de zusters brutaal bi
dringen. Terwijl de he
der zijn misgewaden
omgehangen probeert!
een hand te geven. D(A/
mislukt, maar als troojijg
iemand uit het gevolg!
paus haar een rozen»
de hand. P®
De gelukkigen die d£0
vespers in de kerk bijj j
wonen wacht na afl^^.
een kleine koude doucL®
wijl de menigte zich
de deur om de vertrt*
paus nog even van dipp!
zien, wordt Johannes£p
II via een zij-uitgang [fpS
uitgeloodst. Ook degel v
denken nog iets van dij
kunnen zien als hij Qn
kerk naar het provi'
rijdt, waar een ontmoeP
het katholiek onderwij.
derlapd plaats vindt,'
bedrogen uit. De pa -
dwijnt in een snelle w a/
met donkere gepantse^
ten, waarbij het zicht iyai
eens wordt belemmek y
zes veiligheidsfunctioLj
die op de treeplanken L e
Een flinke tegenvalli val
het groepje Polen, datjja
naar de Benelux is
om Johannes Paulus t*cral
tijdens zijn reis. Als deQ
vliegende vaart voorbj 're
komen rollen zij huriva,
vlaggetjes maar weer t
Direct na aankomst op het vliegveld Welschap kuste de paus, zoals inmiddels gebruikelijk is, de
grond. Even later kuste hij het hem voorgehouden Evangelie.
VELDHOVEN Paus
Johannes Paulus 2 heeft
bij het begin van zijn be
zoek aan ons land de
rooms-katholieken in Ne
derland gewezen op het
belang van de band met
Rome. Door „zich niet in
zichzelf op te sluiten en
zich niet te distantiëren
van het centrum van de
eenheid" groeit de vitali
teit van de plaatselijke
kerken of wordt zij op
nieuw gewekt", zo zei de
paus zaterdag bij aan
komst op het vliegveld
Welschap bij Eindhoven.
Overigens is de gehechtheid
van de Nederlandse rooms-ka
tholieken met de zetel van
Rome „dieper dan uit sommige
bladzijden van de godsdiensti
ge geschiedenis van het heden
zou kunnen blijken", zo zei de
paus, die zijn waardering uit
sprak voor de door mgr. Simo-
nis betuigde „gehechtheid van
de Nederlandse katholieken
met Rome".
De fundamentele reden voor
de reizen van een paus ligt in
het wezen van de kerk van
Christus, die tegelijk wereld
kerk en particuliere (landelij
ke en plaatselijke) kerk is. Die
gemeenschap is een geloofsge
geven, aldus de paus. Het doel
van de reizen is de evangeli
sche boodschap te verkondi
gen, de eenheid te bevorderen
en de activiteit van de particu
liere kerken te stimuleren.
De paus noemde de aanwezig
heid van minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) als
vertegenwoordiger van de Ne
derlandse regering „een teken
van de goede band tussen dit
Pauspodium
„kaalgeplukt"
VELDHOVEN Het po-
dium bij vliegveld Wel
schap waarop de paus zijn
eerste toespraak in Neder
land heeft gehouden, is na
afloop „kaalgeplukt". De
paus was nog niet verdwe
nen of toeschouwers, gil-
debroeders en EHBO'ers
plunderden de geelwitte
bloemenpracht. Ook op
een enkele politiewagen
was later een ruiker te
zien, die eerst het podium
had gesierd. De souvenir-
iagers moesten het met de
bloemen doen, want veel
meer was er van het podi
um niet te halen.
land en de Heilige Stoel" als
mede van „de blijvende wil tot
begrip en samenwerking in
het belang van Nederland en
van de mensheid".
Hij herinnerde in zijn toe
spraak aan de veertigste vie
ring van de bevrijding in ons
land. De paus bracht eer aan
allen die hun leven voor de
vrijheid hebben gegeven. In
dit verband noemde hij ook
het tragische lot en de offers
van vele duizenden joden.
„Wij bidden hun God, die ook
onze God is, dat het uitverko
ren volk voortaan in vrede en
veiligheid mag leven."
„Graag zou ik u langer willen
bezoeken," aldus de paus, die
onder meer de oude steden,
dorpen, musea, polders en ha
vens had willen aandoen.
„Vriendschap ontstaat en
groeit door echt met anderen
kennis te maken, die altijd an
ders blijken te zijn dan men
gedacht had".
De paus herinnerde ook aan
zijn voorganger Leo IX, de
enige paus die (in de elfde
eeuw) ons land heeft bezocht,
aan Adrianus VI, de enige Ne
derlandse paus en de laatste
niet-Italiaanse paus totdat hij
zelf in 1978 „als eerste Slavi
sche paus" werd gekozen, en
aan Paulus VI die het initiatief
heeft genomen voor de aposto
lische reizen.
Aan het einde van zijn toe
spraak bood de paus zijn ver
ontschuldigingen aan voor het
feit dat zijn uitspraak van de
Nederlandse taal niet foutloos
is, „maar ik vertrouw op uw
clementie". Hij besloot zijn
toespraak op het vliegveld met
het uitspreken van het Onze
Vader.
De paus was verwelkomd door
aartsbisschop dr. A.J. Simonis
van Utrecht die daarbij herin
nerde aan „de blijvende be
langstelling die de pausen
voortdurend voor het wel en
wee van de katholieken in Ne
derland hebben getoond". Hij
prees de huidige paus om
diens „intense belangstelling"
voor de rooms-katholieke
Kerk van Nederland die zo
duidelijk is gebleken. „Deze
belangstelling bevestigt U nu
door een bezoek, dat wij te
meer waarderen, daar uw zorg
voor alle Kerken ons zo wel
bekend is," aldus mgr. Simo
nis.
De paus weet maar al te goed
dat de kerk in ons land deelt
in de geestelijke crisis waarin
heel de westerse wereld mo
menteel verkeert. Hij sprak de
hoop uit dat er onder de mil
joenen in ons land die dikwijls
het Onze Vader bidden, er
heel velen zijn ook onder
de jongeren die in de paus
„een grote profetische verkon
diger van Gods Koninkrijk"
weten te zien.
DEN BOSCH De paus
heeft zaterdag de eerste
de beste gelegenheid aan
gegrepen om zelf te reage
ren op het veelgehoorde
verwijt, dat hij zich onvol
doende of onjuist laat in
formeren over de situatie
in de Nederlandse kerk
provincie. In zijn preek
tijdens de Vesperdienst in
de St. Jan in Den Bpsch
zei de paus: „Dit lijden
van de kerk doet mij pijn.
Maar weest ervan over
tuigd dat ik werkelijk ge
luisterd, goed overwogen
en gebeden heb".
In een duidelijke verwijzing
naar de kritiek op de benoe
ming van mgr. Ter Schure tot
bisschop van Den Bosch zei de
paus: „Ik heb ten overstaan
van God diegene benoemd, die
ik het meest geschikt achtte.
Accepteert hem omwille van
de liefde van Christus als de
gene die temidden van u de
Goede Herder van de kerk
vertegenwoordigt".
De preek die de paus „in deze
mooie kathedraal" uitsprak
week overigens op verschil
lende plaatsen af van de offi
ciële tekst, die kort tevoren
door het Vaticaan was ver
spreid. Zo liet hij een passage
weg, waarin hij zei te weten
„dat u moeilijke weken door
gemaakt hebt. De recente bis
schopsbenoemingen hebben
sommigen van u zeer getrof
fen. Zij vragen zich af: waar
om deze spanningen". Ook de
zinnen „Moet hij (de paus) zijn
keuze toelichten? De discretie
laat het niet toe" en „Mijn
aanwezigheid hier in uw mid
den is een teken van de een
heid van de Nederlandse kerk
met de kerk van Rome en bij
gevolg van de wereldkerk
liet de paus weg. De paus
voegde verder aan zijn preek
toe dat hij als opvolger van
Christus „alles wil doen dat in
mijn vermogen ligt om de ver
zoening te bevorderen".
Vrijheid
De paus waarschuwde het Ne
derlandse volk. „dat zijn vrij
heid liefheeft", geen misbruik
te maken van de vrijheid. Ook
in het kerkelijk leven moet zij
zich ontplooien in eerbied voor
het gezag van de bisschoppen.
„De ervaring leert dat de vrij
heid zich het best ontwikkelt
als zij zich houdt aan de regels
van de zedenwet en als zij de
bisschoppelijke richtlijnen
aanvaardt".
Het verlangen om volgens het
Evangelie te leven op een wij
ze die is aangepast aan onze
tijd, is prijzenswaard. Maar
een samenleving als de Neder
landse met haar vooruitgang
op wetenschappelijk en tech
nisch gebied „heeft des te
meer geestelijke inspiratie no
dig" en „behoefte aan de mo
rele krachten waarmee zij de
hindernissen kan overwinnen
die een authentieke ontwikke
ling in de weg staan". De kerk
biedt deze geestelijke inspira
tie en morele krachten, aldus
de paus.
Begroeting
De paus was tevoren door de
nieuwe Bossche bisschop Ter
Schure begroet. „Welkom Hei-
Een aantal Delftse Binnenhof-lezers was ge- mensenmenigte staan ze nog
tuige van het bezoek van de paus aan Den nieten. „Het was echt een indrukwekkenfchei
Bosch. De heer en mevrouw Rethans en het beuren, ik heb de paus nog nooit v£erb
echtpaar Van Muilbrecht zijn erg onder de in- dichtbij gezien", zegt mevrouw Rethans.
druk van Maria-bidtocht die ze in de paus- hele sfeertje, dat was prachtig. Het dee^^
plaats hebben meegelopen. Midden in de wel wat". e sil
lige Vader, ook omdat U hier
gekomen bent als vereerder
van Maria. Hier bent U in het
heiligdom van de Zoete Moe
der van Den Bosch. U wilt ge
heel de hare zijn totus tuus
beschikbaar voor God".
Mgr. Ter Schure verwees naar
de verering voor Maria van de
paus, die afkomstig is uit het
Mariagezinde Polen, en de wa
penspreuk van de paus „Totus
Tuus" (geheel de Uwe).
Na zijn preek wijdde de paus
met heilige olie het nieuwe al
taar van de pas gerestaureerde
St. Janskathedraal. Di
tigheid werd bijgewoo
zo'n 1.500 genodigder j|
wie de Brabantse com K
van de koningin Van
nister Korthals-Al tcs, i
voorzitter Bukman, eipjj:
leider Nijpels.
11
DEN BOSCH „Begrijp
ons en onze ouders en alle
katholieken in ons land.
Houd van ons en houd ons
vast, niemand uitgezon
derd". Die oproep kreeg
de paus mee van kleuters
van de Sint Agnesschool
in Den Bosch tijdens de
ontmoeting met het ka
tholiek onderwijs, zater
dagavond. De kleuters on
dersteunden het appèl
door een rode roos aan te
bieden. De paus nam de
bloemen dankbaar in ont
vangst; hij haalde elk
kind aan, kuste sommigen
van hen en fluisterde en
kelen iets in het oor.
De kleuters boden de paus het
resultaat aan van het kateche-
se-project rond het Onze Va
der: een versierde doek met
daarop de woorden. „God,
wees hoofd, hart en handen
voor mij".
De paus kreeg tijdens de har
telijke ontmoeting met 700
vertegenwoordigers van het
Tijdens de onderwijsbijeenkomst In het Brabantse provinciehuis
kreeg de paus door kleuters rozen aangeboden.
Nederlandse katholieke onder- geven.
wijs veel informatie. In een Namens het georganiseerde
speciaal voor de gelegenheid katholieke onderwijs sprak dr.
gemaakte film kon hij zien G. Brenninkmeijer, voorzitter
noe katholieke scholen bezig van de Nederlandse Katholie-
zijn de r.k.-identiteit vorm te ke Schoolraad (NKSR). On-
bei
danks de bevoorrechte positie zei hij dat het gezag v\olii
van het bijzondere onderwijs wassenen door de jei?lch
in ons land, hebben katholieke wordt erkend als de fai
scholen diverse problemen. Er
is de worsteling om nieuwe in
houden en vormen gestalte te
geven, aldus dr. Brenninkmeij
er. Hij sprak de hoop uit dat
het pausbezoek bijdraagt tot
een hernieuwd inzetten voor
de vormgeving van de grond
waarden in het bestaan. „Al
leen dan mogen wij er op ver
trouwen dat scholen zelf weer
bron van nieuwe hoop voor de
toekomst van de katholieke
geloofsgemeenschap kunnen
zijn", aldus de NKSR-voorzit-
ter. Hij zag overigens in de cri
sisverschijnselen niet noodza
kelijk een teken van neergang.
„De crisis zou ook wel eens
voorwaarde kunnen zijn voor
nieuwe opgang en bloei".
In zijn toespraak benaderde de
Eaus de unieke kansen voor de
atholieke scholen in Neder
land om het onderwijs naar ei
gen inzicht in te richten. Hij
wordt erkend als de i
door hun doen en lateiJJ132
maken wat ze de jeugkaa:
houden. „Het omgaan s ttx
kaar en heel de or^
van het onderwijs dien
halve doortrokken te a
voorbeeldige trouw
christelijke waarden ei
antwoorden aan de i
ting van de kerk",
paus.
Dr. J. van Kemenade, i
nister van onderwijs,
een reactie dat de paus
derlandse wetgeving o
bijzonder onderwijs N
heeft geroemd. Maar ifun
gaat wel voorbij aan u>p de
ke problemen die zichjpeel
voordoen. De paus steltik kr
aan de besturen van (Het1
len is om de katholiekfeusbi
de slag te bewaken, maederl
Kemenade vindt dat hen t(
een taak voor de oudti acl
Volgens Van Kemenadant i
zag als grote taak van dat on- dat de paus terecht a*n tt
derwijs een „geschikt christe- besteed aan de etniscHct ir
lijk antwoord te geven op de derheden, maar dit bmeer
nieuwe maatschappelijke pro- °°k dat voor hen het r
blemen". Tegen de docenten eigen onderwijs moet g
