fipplaus en boegeroep
üa persoonh ik woord
an Hedwieh Wasser
FNV IS TELEURGESTELD
QektóeQowwit
alien geboden
Émenvatting van
Menselijk geweten"
taak missie is evangelisatie
Paus: Eerste
Paus kapittelt religieuzen
en krijgt donderend applaus
Nadruk op
onderscheid
priesters
en leken
iers
Missie
bijeenkomst
geanimeerd
UTRECHT De bijeen
komst van paus Johannes
Paul us II met vertegen
woordigers van de missio
naire organisaties is zon
dag ondanks de onver
wachte tekst van voorzit
ter Hedwig Wasser van de
Diocesane Missieraad van
het bisdom Groningen
geanimeerd verlopen. Bij
het betreden van het podi
um van de Jaarbeurs-con
greszaal werd de paus op
een ovationeel applaus
onthaald.
Aan het einde van de bij
eenkomst. die bestond uit
een welkomstwoord van
bisschop Bomers van
Haarlem, de toespraak van
Hedwig Wasser, een vide
opresentatie over de Ne
derlandse missie en een
toespraak van de paus, re
ageerden de aanwezig met
een voltallig „hoera" op de
spontane uitroep „Leve de
paus". Daarna zongen de
missie vertegen woordigers
uit volle borst „Lang zal
hij leven
eenkomst van de paus met de
missionaire organisaties be
toonden na afloop hun harte
lijke instèmming met de woor
den van mevrouw Wasser. Tij
dens het uitspreken daarvan
klonk zo nu en dan flink ap
plaus, maar er was ook boe-ge
roep te horen. Mevrouw Was
ser: „Ik heb vooral positieve
reacties gehad en maar twee of
drie negatieve. Velen bleken
bemoedigd door wat ik gezegd
heb en dat was net de bedoe
ling. Ik wilde niet anders dan
een eerlijk beeld geven van
hoe zeer velen in onze kring
denken".
Rector J. J. Schoenmakers, di-
rekteur van de Pauselijke Mis
siewerken en betrokken bij de
organisatie van de ontmoeting,
sprak uit dat hij het optreden
van mevrouw Wasser moedig
vond. Hij meende wel dat
overleg met geestverwanten
beter was geweest Wellicht
zou de persoonlijke uiting dan
iets genuanceerder zijn gewor
den.
UTRECHT Een minu
tenlang ovationeel ap
plaus viel de paus ten deel
bij het binnenkomen, gis
termiddag, in de zaal van
de Utrechtse Jaarbeurs*
waar hij een ontmoeting
had met vertegenwoordi
gers van de Nederlandse
parochies.
En bij zijn vertrek volgde, ge
heel buiten het programma,
een enthousiast meegezongen
„lang zal hij leven".
In zijn toespraak tot de verte
genwoordigers van de Neder
landse parochies, priesters en
pastoraal werkers wees de
paus met kracht op het „door
Christus gewilde" onderscheid
tussen priesters en leken. Voor
het leven van de parochip is
het van beslissende betekenis
dat de gelovigen samenwerken
overeenkomstig de initiatieven
van de bisschoppen, aldus de
paus. Slechts op deze voor
waarde kan de parochie in
vloed uitoefenen op de maat
schappij.
De paus riep de gelovigen op
de gelederen te sluiten in een
liefde, die alles samenbundelt
rondom de bisschop en diens
vertegenwoordiger in de paro
chie, de pastoor. Met klem
wees de paus erop dat pastora
le werkers en werksters zich
geen taken mogen aanmati
gen. die eigen zijn aan de
priester en de diaken en dat
een basisgemeenschap geen
vervanging kan zijn van een
parochie.
„Ik kan niet genoeg aanbeve
len", aldus de paus, de meest
zorgvuldige aandacht te beste
den aan de opleiding van
priesters. Parochies zowel als
de gelovigen moeten met geld.
tijd en energie offers brengen,
die te zijner tijd vruchten zul
len afwerpen
Sprekend over de taak van het
gezin zei de paus dat de toe
komst van de evangelisatie
grotendeels afhangt van de
„huiskerk" De taak van het
jonge christelijke gezin is in
deze tijd niet gemakkelijk, ge
zien de „ernstige misvormin
gen. die door verschillende
.bronnen van informatie' wor
den verspreid". Over abortus
en euthanasie zei de paus te
pleiten voor „een vastberaden
inzet voor de verdediging van
het leven, vanaf het eerste
ontstaan in de moederschoot
tot de laatste hartklop". Te
genover een wereld die steeds
meer bezwijkt voor de duistere
aantrekkingskracht van een
cultuur van het geweld en de
dood, moeten de christenen
„een cultuur van het leven"
bevorderen.
Bisschop Ernst van Breda
wees in zijn begroetingswoord
de paus op de spanningen in
de kerk. Hij vroeg de bijzonde
re waardering van de paus
voor de gelovigen die het in de
kerk moeilijk kunnen uithou-
MAANDAG 13 MEI 1985 PAGINA 5
«^SIERAAD TOONT BEGRIP VOOR AFWUKING OFFICIËLE TEKST
ook
i In
zijn]
'erras
de bil 1 *1 1
yT c j
ilding
naai
Dm rri li
etter
een
I V€
en..tatT Vernieu-
ziÜ van het geweten is
als de mens zijn op-
■jeesjit wil uitvoeren. Dat
risti^e boodschap van de
ele aan de vertegen-
"%igere van maat-
®t|Spelijke organisaties
er^middag in de Expo-
ran de Jaarbeurs. Te-
n had mevrouw
oekkoek-Schipper,
Jan de werkgroep die
II ^ontmoeting voorbe-
r «Je, haar grote teleur-
5 nng uitgesproken over
De Jouding van de kerk-
ifgehg tegenover de Nij-
>mdgse feministische the-
en
ologe, mevrouw T. Hal-
kes.
Zoals bekend was mevrouw
Halkes door vijf samenwer
kende vrouwenorganisaties
unaniem voorgedragen om de
paus te informeren, maar
mocht zij van mgr. Simonis
niet vrijuit spreken. Als gevolg
daarvan besloot mevrouw Hal
kes een ontmoeting met de
paus uit de weg te gaan.
Mevrouw Koekoek en andere
sprekers beklemtoonden onder
het motto: „De mens telt" dat
de waarden en eisen van de
menselijke persoon niet teniet
mogen worden gedaan, zoals
zo vaak het geval is in deze
maatschappij. De paus was het
daar roerend mee eens. Vol
gens hem moet daarom het ge--
weten van elke mens serieus
worden genomen. Hij beklem
toonde dat de tien geboden een
samenvatting zijn van heel de
inhoud van het geweten van
de mensheid, „van alles wat de
Schepper in het hart van de
mensen heeft gegrift".
Dat er op zoveel terreinen zo'n
enorme verwarring bestaat, is
naar de mening van de paus
het treurige gevolg van „een
ongebreideld subjectivistisch
geweten en van een relativis
me, dat sterk wordt bevorderd
door de media". Als het gewe
ten van de mens verkeerd
functioneert en als de mense
lijke geest helderheid en
kracht verliest, kan er in de
visie van de paus ook niets te
recht komen van sociale en
politieke hervormingen. In
onze pluralistische maatschap
pij, die is blootgesteld aan alle
winden, pleitte hij voor een
geweten, dat goed voorgelicht,
vrij en verantwoordelijk is.
„De trouw aan het geweten is
de band van de christenen met
de overige mensen bij het zoe
ken naar de waarheid en bij
de waarachtige oplossing van
zoveel morele problemen, die
zowel in het privé-leven als in
het maatschappelijk bestel
voorkomen", aldus de naus
it£pbrief over verslaggeving pausbezoek
S*$CHT Een aantal journalisten van kranten, radio en tv
in^ een brief ontvangen die zogenaamd afkomstig is van de
a*»e!e Inlichtingen Dienst (PID) in Amsterdam. Volgens een
l^Pvoerder van de Utrechtse politie, die op de nepbrief werd
"pndeerd door journalisten, willen tegenstanders van het
2 gezoek kennelijk op deze manier verwarring zaaien onder
klisten.
i/^brief, die op redeliik officieel uitziend briefpapier is getikt,
gemeld dat in verband met de veiligheid rond het pausbe
de Politie Inlichtingen Dienst met de berichtgeving is be-
Buiten een kleine kring van
familieleden en vrienden was
niemand op de hoogte met het
voornemen van mevrouw
Wasser, voorzitter van de Dio
cesane Missieraad van het bis
dom Groningen en bestuurslid
van de Nederlandse Missie
raad. „Deze woorden had ik
niet mogen uitspreken als ik
ze tevoren had bekend ge
maakt", aldus mevrouw Was
ser. „Ik heb iets bevrijdends
Hedwieh Wasser krijgt een hand van de paus na afloop van de missiebijeenkomst, waar zij een
verrassend persoonlijk woord had gesproken
willen zeggen, ter bemoedi
ging van al die mensen die
geen ruimte krijgen in onze
kerk". Ze zei dat in de Neder
landse Missieraad deze groe
pen veel aandacht krijgen,
want: „Missie is niet alleen op
komen voor onderdrukten in
de Derde Wereld, missie is ook
ruimte proberen te geven aan
mensen dichtbij".
Mgr. Staverman verklaarde
evenals alle anderen verrast te
zijn door de woorden van me
vrouw Wasser. „Uit het feit
echter, dat ik nu naast me
vrouw Wasser zit, moge blij
ken dat ik begrip heb voor
haar woorden. Ik zie ze als een
signaal dat aangeeft wat er
leeft in grote delen van de
missionaire wereld".
Een woordvoerder van de Ne
derlandse bischoppenconfe-
rentie zei nog geen reactie van
de bisschoppen te kunnen ge
ven. Na afloop van de pausreis
door de Beneluxlanden is er
een ontmoeting van de bis
schoppen met de pers. Dan zal
ook worden ingegaan op de
„inlas"van mevrouw Wasser.
Veel deelnemers aan de bij-
de missionaire activiteit van
velen in Nederland, „vanaf
het Pauselijk Missiewerk voor
de verbreiding van het geloof
en dat voor de kinderen tot
aan het werk van specialisten
en deskundige medewerkers".
De paus verklaarde dat het
missiewerk gepaard moet gaan
met inspanningen ter verbete
ring van het menselijk leven
en met strijd tegen alles wat
de mens veroordeelt tot men
sonwaardige omstandigheden.
Maar de kerk bestaat „om te
evangeliseren" en zij brengt de
mens alleen tot volledige ont
wikkeling, als zij hem open
stelt voor God, de Absolute.
De paus vroeg om „talrijke vu
rige medewerkers" voor deze
„reusachtige" taak, waarbij hij
zich in het bijzonder tot de
jongeren richtte.
De vraag zou kunnen zijn, al
dus de paus, dat vanwege de
ontwikkeling van nieuwe
christengemeenschappen die
zelfstandig willen zijn, de vor
ming van inlandse geestelijk
heid en de deskundigheid van
catechisten die hun eigen mi
lieu evangeliseren: Zijn er nog
wel missionarissen nodig?
Waarom westerse missionaris
sen zenden die minder goed
begrepen kunnen worden en
die zich minder goed kunnen
inleven in de plaatselijke cul
tuur? „Het Tweede Vaticaanse
Concilie heeft terecht bena
drukt dat héél de kerk missio
nair is. De uitwisseling tussen
de verschillende kerken en de
dialoog tussen de culturen zijn
wezenlijk voor haar zending.
De paus noemde voorts uitwis
seling en samenwerking tus
sen de oudere en de jonge ker
ken noodzakelijk voor de vita
liteit van alle kerken en een
verrijking voor alle kerken.
UTRECHT De Federa
tie Nederlandse Vakbewe
ging (FNV) is teleurge
steld over de toespraak
die de paus gistermorgen
hield tot de katholieke
maatschappelijke organi
saties. „De verschillende
concreet een beeld gege
ven van de vaak grote
problemen waarmee zij in
de Nederlandse samenle
ving en daarbuiten te ma
ken hebben.
gemeenheden waarmee ieder
een het eens kan zijn, maar tot
een praktische uitwerking is
het niet gekomen", aldus
H. van Eekert, leider van de
50 man tellende FNV-delega-
tie, die de paus een open brief
heeft gestuurd, waarin de
wens wordt uitgesproken dat
Hp nans run onrnpr» tot Hialnnn
ook zelf toepast in zijn omgang
met mensen en groepen in
kerk en samenleving In de
brief uit de FNV zorgen over
diverse ontwikkelingen in de
maatschappij. bijvoorbeeld
over de werkloosheid en ver
deling van werk en arbeid.
Ook wordt aandacht gevraagd
n J]CHT De Neder-
Missieraad heeft
legrip voor de onver-
(2 te toevoeging op per-
ijke titel door me-
II* tr Hedwieh Wasser
et Drentse Peize aan
toespraak namens de
J rlandse Missieraad
paus, zondagmorgen
Jaarbeurs. Dat bleek
fen reactie van de
»r jitter van de Neder-
schit Missieraad, mgr.
■rman.
ia">w Wasser voegde tot
iStie] verrassing de volgende
i zielen toe aan de vooraf
»n [stelde tekst: „Gaan wij
e pa1 geloofwaardige manier
ankdet °*e bevrijdende bood-
,.,,van het Evangelie als er
^Ipgestoken vinger wordt
wasdikt, in plaats van een
COmStoken hand? Als er geen
lehaP maar uitsluiting wordt
lid fegd aan ongehuwd sa-
Dvati0nent^en' f>escheidenen,
jiexuelen, gehuwde pries-
vrouwen? Gaan we op
ftloofwaardige manier om
omi
T If rink
met het herderschap in Chris
tus als bisschoppen boven ons
tronen in plaats van midden
en met ons op weg te zijn? De
kerkelijke ontwikkelingen
van de laatste tijd hebben ve
len van ons er toe gedwongen
uit kritische trouw en christe
lijke gehoorzaamheid de kerk
ongehoorzaam te zijn. Maar
wij zijn allen de kerk. Een
kerk die is geënt op de oudste
christelijke gemeente, waar de
liefde het hoogste gezag was.
waarin mannen en vrouwen,
gehuwden en ongehuwden een
taak hadden. Ook in het lei
dinggeven". Aldus Hedwieh
Wasser.
De paus gaf geen commentaar,
maar drukte haar na afloop
hartelijk de hand. Op de in
derhaast georganiseerde pers
conferentie naar aanleiding
van dit onvoorziene gebeuren
werd hieruit afgeleid, dat de
paus haar opinie niet had afge-
UTRECHT Missionair
werk mag niet worden ge
reduceerd tot uitsluitend
sociaal-economische hulp
verlening en daarmee ook
niet worden verward.
Evangelisatie is de eerste
plicht en de specifieke
taak van de kerk. Deze
bestaat in de verkondi
ging van de Blijde Bood
schap van het heil in
Christus, die ons bevrijdt
van kwaad en zonde en
ons voert tot de liefde van
God, waarin alle mensen
broeders zijn.
Dat beklemtoonde paus Jo
hannes Paulus II zondag in
Utrecht tijdens zijn ontmoe
ting met Nederlandse missio
naire organisaties in het Jaar
beursgebouw. De paus roemde
vö
ïucön ijn
f&jtrmeester
ibuifCHT Kardinaal
ik is mijn leermees-
let deze woorden be-
as dite paus Johannes
l vs 2 gistermiddag de
s tevrere aartsbisschop
lakte Utrecht, mgr. B. J.
JIJpk, die tijdens de
enhiagpauze een gesprek
igen?en kwartier met de
i hachad.
>aus,
h°g de fotografen hun werk
in ain gedaan, werd het ge-
voortgezet achter geslo-
°ehuren in de directieka-
>tek&an de Utrechtse Jaar-
i lier £en woordvoerder
emaie later de sfeer zeer
"™kjk.
"e El\-jarige kardinaal werd
lstoel naar de kamer ge-
n "et, waar de paus verbleef.
lve \is zijn gezondheid kan
teg%aal Alfrink het pro-
TlenV>a van het pausbezoek
or djIwonen Paus Johannes Paulus II schudt kardinaal Alfrink de hand.
est, i
VIEZIGHEID THEOLOGE HALKES BETREURD
lie zi
UTRECHT De paus
heeft gistermorgen tijdens
een toespraak in de Cat-
harijne-kathedraal in
Utrecht de Nederlandse
religieuzen gekapitteld.
Het gebrek aan priester
roepingen komt niet door
de onverschilligheid van
de jeugd, zo zei hij, maar
door het verkeerd beleefd
kloosterleven. De reli
gieuzen slagen er onvol
doende in duidelijk te ma
ken waarom ze zo belang
rijk zijn voor kerk en we
reld.
De paus maakte zich grote zor
gen over de verschraling van
het religieuze leven. Door het
wegblijven van jongeren ont
staat een enorme vergrijzing,
die veel pogingen tot vernieu
wing verlamd. Hij verweet de
religieuzen, dat ze te wereld
gericht zijn. „Het religieuze le
ven behoudt alleen zijn aan
trekkingskracht als het in het
dagelijks leven God zichtbaar
durft te maken".
De bijeenkomst in de kathe
draal werd ingeleid door zus
ter Teresini Metternich, voor
zitter van de Samenwerking
Nederlandse Vrouwelijke Reli
gieuzen. Zij verklaarde zich tot
woordvoerdster van alle man
nen en vrouwen, die kiezen
voor een inspirerende combi
natie van actie en meditatie.
„Mensen dus, die bidden en zo
in relatie zijn met alles wat
mens en wereld beweegt en
wat vooral de armen en ver
nederden overkomt", aldus
zuster Metternich. Zij wees de
paus er verder op, dat vrou
wen recht hebben op een vol
waardige plaats in de schep
ping. De kritiek van de paus
op de halfslachtigheid in het
religieuze leven, verhinderde
overigens niet dat hij een don
derende ovatie kreeg.
De kruisheer M. Vergeer gaf
als commentaar, dat de ver
oordeling van de paus terecht
is. „In het algemeen is het zo
dat religieuzen hetzelfde wil
len als leken. Tot en met fees
ten en uitgaan toe", zo zei hij.
„Ook aan het gebedsleven ont
breekt er veel. Het is goed, dat
de paus ons met de neus op de
feiten drukt". De 24-jarige
broeder Andreas, Benedictijn,
meent, dat in de laatste jaren
meer jongeren worden gegre
pen door het kloosterleven.
„Hoe zuiverder dat wordt be
leefd, hoe meer zij geïnteres
seerd zijn".
Het bestuur van de Konferen-
tie Nederlandse Religieuzen
(KNR), de overkoepeling van
de vier organisaties van reli
gieuzen in Nederland, ver
klaarde de toespraak van de
paus als zeer bemoedigend te
hebben ervaren. De paus heeft
de eigenheid van de religieu
zen onderstreept en hun ruim
te heeft gegeven in hun eigen
situatie hun taak gestalte te
geven, aldus het KNR-bestuur.
Er zijn in Nederland ongeveer
20.000 religieuzen. Ruim 17.000
van hen zijn lid van in totaal
90 congregaties van actieve
vrouwelijke religieuzen, die
naast hun gebedsleven ook een
maatschappelijke functie heb
ben. Verder zijn er ruim 1.000
monialen (beschouwende zus
ters). Bovendien zijn er ruim
4.500 mannen lid van een orde
of congregatie van priester-re
ligieuzen en hebben 1.800
mannen zich verenigd in een
broedercongregatie. Tenslotte
wonen er in 11 abdijen onge
veer 350 monniken.
