Bisschop Bomers in Leiden: homofilie niet bespreekbaar Paus draagt bij bezoek eigen tijdse gewaden £eidóc(Sotua/nt>i HFinm TAFEL kerk wereld Het hart op de tong -nJ er ACHTERGROND CeidócSomotU MAANDAG 6 MEI 1985 PAGINA 2 EO-directeur: Nederland geestelijk bezet gebied Er is geen enkele reden ons na 40 jaar bevrijding op de borst te slaan. De situatie in ons land is in feite erger dan ooit te voren. We zijn geestelijk bezet gebied en dat betekent dat er voor het leven geen ruimte meer is. Dat zei drs. L.P. Dorenbos, direc teur van de Evangelische Omroep, zaterdag in Amersfoort tij dens een bijeenkomst van het Comité Oproep tot Inkeer. Drs. Dorenbos noemde als voorbeelden van de ernstige situatie in ons land het feit dat het aantal echtscheidingen groter is dan het aantal huwelijken. Ds. J.H. Velema, voorzitter van de EO, zei dat ouderen zich thans afvragen „op welke wijze men moedwillig in ziekenhuizen en in inrichtingen om het leven wordt gebracht". Opnieuw agressie tegen paus Onder de kop „How to kill a pope?" heeft de redactie van het in Utrecht verschijnende alternatieve maandblad „Drift" in een speciale bijlage „L'Osservatore Passionato" tips opgenomen voor „gooi- en schietmogelijkheden" tijdens het bezoek van paus Johannes Paulus II op 12 en 13 mei aan Utrecht. Daar naast kondigt een anonieme briefschrijver aan niet van plan te zijn „het erbij te laten". Een actiegroep in Eindhoven heeft za terdagnacht anti-papistische affiches op diverse kerkdeuren gespijkerd. De affiches bevatten tien stellingen tegen de wijze waarop Johannes Paulus II het rooms-katholieke geloof inter preteert. Wie enkel op zoek gaat naar een roos, ziet nooit de pracht van de andere bloemen. De houding van de Rooms-Katholieke Kerk jegens homoseksuelen kan niet ter discussie worden gesteld. Paulus maakt duidelijk dat ho moseksueel gedrag men sen van de kerk uitsluit. Over de vrouw in het priesterambt is echter nog wel discussie moge lijk. Dat zei bisschop H.J.A. Bomers van Haar lem zaterdag in Leiden tijdens het congres: „De paus: hinderpaal of weg wijzer?" Het congres werd georganiseerd door de seniorencommissie St. Laurentius van de rooms-katholieke jonge rengroep Leiden. Deze groep van jongeren die willen vasthouden aan de integrale leer van de R.K Kerk, heeft onge veer 100 leden. Mgr. Bomers wees de opvat ting van de hand dat de paus de vrouw discrimineert door Mgr. H.J.A. Bomers haar niet tot het kerkelijk ambt toe te laten. Hij wees erop dat het Vaticaan nog studeert op de mogelijkheid van toelating van vro tot het priesterambt. Bomers verklaarde Christus door alleen i tot apostel te kiezen de kerk „op het been van de uitslui ting van de vrouw van het priesterambt heeft gezet". Verder noemde hij als theo logisch argument dat de Eu charistie een „heropvoering" is van het lijden en sterven van Christus. „Wie Christus opvoert, moet wel een man zijn", aldus mgr. Bomers. De Haarlemse bisschop weet de verwarring over het Tweede Vaticaans Concilie in Nederland aan een gebrek aan kennis van de besluiten van het Concilie. „De kennis staat op het niveau van kran tenkoppen", aldus mgr. Bom ers. Hii noemde de uitleg van de besluiten vaak zeer selec tief. Zo wordt de gedachte van het Volk Gods te zeer beklemtoond en wordt te weinig verwezen naar wat het Concilie nog meer heeft uitgesproken. Hij meende dat de regels van de Kerk bij veel gelovigen onlustgevoe lens oproepen, omdat zij de „innerlijke zin" ervan niet begrijpen. De Haarlemse bisschop ver klaarde dat de Bijbel over kwesties als vrede en gerech tigheid „niet zo duidelijk spreekt als gewenst is". Over mensen die ongehuwd sa menwonen, is de Bijbel ech ter wel duidelijk, zo meende hij. Hij verklaarde dat hij in zijn vastenbrief de priesters niet heeft opgeroepen onge huwd samenwonenden de communie te weigeren. De brief richt zich tot de samen wonenden die bij zichzelf moeten nagaan, of zij op on waardige wijze de sacramen ten ontvangen, aldus bis schop Bomers. Op vragen over maatregelen van de bis schoppen tegen priesters die zich niet aan de officiële voorschriften inzake de litur gie houden, zei hij dat van de bisschoppen niet teveel mag worden gevergd. De bis schoppen hebben praktisch geen macht, aldus mgr. Bom- De psycholoog dr. G.J.M. van den Aardweg prees de „psy chologisch gezonde visie" van paus Johannes Paulus II op de seksualiteit. Van den Aardweg noemde de moraal van de paus positief: zijn voorschriften en beperkin gen ten aanzien van de sek suele drift zijn geen onmoge lijke zelfkwellingen, maar vloeien logisch voort uit het idealisme dat nodig is voor een duurzame liefdesbinding en een gelukkig gezinsleven, aldus Van den Aardweg. Talloze Nederlanders zouden het bezoek van Johannes Pau lus II aan ons land willen aangrijpen om hem nu eens recht uit te laten weten wat hun op het hart ligt. In deze rubriek het woord aan stad- en streekgenoten die niet als „spreker" zijn uitgenodigd tijdens de officiële bijeenkomsten, maar de paus toch wat te zeggen hebben. Het hart op de tong. Van daag Ruud Stuurman (33), woonachtig in Leiderdorp en op richter van de RK Jongerengroep Leiden: „Heilige Vader, U weet dat ,Uw bezoek aan ons land nogal omstreden is. U durft de opdracht van Jezus Christus „Gaat en onderwijst alle volkeren" wéar te maken. U zegt de men sen niet datgene wat zij graag willen horen, doch wat Chris tus graag wil dat ze horen. Daarmee zijn de huidige proble men gauw verklaard, in een tijd waarin men steeds meer de mens de maat van alle dingen maakt in plaats van God. Het verheugt mij enorm U te kunnen mededelen dat er onder de jongeren in Nederland een sterke opleving valt te constateren in het geloof. Na de groep, die wij hier in Leiden hebben zijn er in het hele land nog vele soortgelijke groepen ontstaan. Ik weet daarom dat ik de gevoelens van vele duizenden jonge ren vertolk wanneer ik zeg: Ik dank U voor de wijze waarop U Uw onnoemelijk zware taak vervult en ik heet U van harte welkom, vanwege Uw sympathieke persoonlijkheid, maar ook vanwege de waarden die U vertegenwoordigt als plaats bekleder van Christus op aarde. Ik bid dat Uw verblijf bij ons de mensen dichter bijeen zal brengen en meer onderlinge liefde teweeg mag brengen. Daarom moeten het geen discus- siedagen worden en zeker niet met redevoeringen van men sen die een polariserend karakter hebben, maar dagen waarin U en wij samen ons gezamenlijk geloof zullen vieren. Ik hoop van ganser harte dat het voor U en de hele Nederlandse Kerkprovincie blijde, vreugdevolle en gezegende dagen mo gen worden". Johannes Paulus vraagt heel de Kerk voor reis te bidden (Van onze correspondent in Rome, Cees Manders) De paus heeft gevraagd om een gebed voor het welslagen van zijn reis naar de Benelux, die aanstaande zaterdag begint. Hij deed de oproep zondagmiddag kwart over twaalf, na afloop van het „Regina Coeli -gebed, op het St. Pietersplein in Vati caanstad. Het is een vaste gewoonte geworden van deze reizende paus om op de zondag die voorafgaat aan het vertrek naar zijn vol gende buitenlandse bestemming, de gelovigen te vragen hem met een gebed te begeleiden. Maar dit keer was er toch iets bijzonders aan de hand. De paus richtte zijn oproep tot gebed niet alleen tot de 20.000 pelgrims en toeristen die zich bene den hem op het plein bevonden. Dit keer vroeg hij alle katho lieken en do gehele kerk om hem in gebed naar Nederland, België en Luxemburg te volgen. De paus zei woordelijk het volgende: „Komende zaterdag be gin ik een nieuwe pelgrimstocht, een apostolische reis, naar Nederland, België en Luxemburg. Ik vraag u, iedereen en de gehele kerk voor dit bezoek te bidden". In de Italiaanse nieuwsberichten werd gisteren (zondag) ge wezen op het feit dat de paus de hele kerk had gevraagd voor zijn volgende reis te bidden. En vervolgens wees de nieuwsle zer de luisteraars erop dat de afgelopen dagen in Nederland opnieuw aanplakbiljetten waren verschenen met de uitnodi ging de paus tijdens zijn bezoek te vermoorden. Een radio commentator tekende daarbij aan dat ook de paus met zijn ongebruikelijke oproep om te bidden er kennelijk van uitgaat dat de reis naar Nederland een „zeer moeilijke' reis zal wor den. Kerkbezoek gereformeerden daalt vooral 's middags en 's avonds Het kerkbezoek van de le den van de Gereformeerde Kerken in Nederland neemt nog steeds af. Daar bij is de afneming bij de middag- en avonddiensten iets groter dan bij de och tenddiensten. De verschil len tussen plaatselijke ker ken lijken vooral te maken te hebben met de mate van verstedelijking. Aldus enkele conclusies van een onderzoek van de Vrije Universiteit te Amsterdam. De gegevens worden ver meld in Kerkinformatie, het officiële orgaan van de gere formeerde kerken. In 1982 werden de ochtenddiensten door gemiddeld 41,3 procent en de raiddagdiensten door gemiddeld 17,7 procent van de gereformeerden bezocht. In 1977 waren die cijfers 44,2 en 21,2 en in 1972 44.1 en 25,9. In het westen van Ne derland lag het kerkbezoek ongeveer 5 procent lager dan elders. Het noorden van Ne derland valt op doordat het bezoek aan middag- en avonddiensten daar duidelijk hoger is dan het landelijk ge middelde. „Als de paus naar Neder land komt, dan willen wij hem graag naar onze ideeën en passend in ons landschap goed gekleed zien gaan zegt Ben Sta- delmaier. „Daarom heb ben we ons best gedaan om een smaakvol geheel te ontwerpen, dat goed overkomt op de kerk gangers en op de televi siekijkers. Ook zullen niet-katholieken kritisch kijken naar details even als naar de totale aankle ding van de erediensten. Voor het eerst sedert zijn pontificaat zal paus Jo hannes Paulus II bij zijn bezoek aan Nederland geen gebruik maken van zijn „eigen" liturgische gewaden MUTERS NIET TRIOM FALISTISCH Directeur Ben Stadelmaler In zijn Nijmeegse atelier. Het Nijmeegse atelier Stadel- maier, al 55 jaar uniek en toonaangevend op dit terrein, heeft voor alle verschillende onderdelen van het pausbe zoek „eigentijdse" gewaden ontworpen en uitgevoerd. Niet alleen de paus zelf, maar ook de andere aan de plech tigheden deelnemende bis schoppen en priesters zullen straks door Stadelmaier ge kleed worden. „De aankleding van de ere dienst moet een harmonisch geheel zijn", aldus directeur Ben Stadelmaier. Zo heeft het comité van het bisdom Rotterdam met veel zorg de Houtrusthallen in Den Haag veranderd van een boksare- na in een ruimte waar een li turgische viering gehouden kan worden. Daartoe hebben wij bijvoorbeeld enkele grote wandkleden ter beschikking festeld en vijftien handge- orduurde en ingelijste kruis wegstaties". Stadelmaier, die vrijwel in alle delen van de wereld li turgische gewaden heeft ge leverd en dus een zekere faam geniet, maakt er geen feheim van dat het Vaticaan ij het uitvoeren van zijn plannen beslist niet over een nacht ijs is gegaan. Alle plan nen en ontwerpen zijn ter vi sie en goedkeuring aan Rome voorgelegd. „Daar zijn heel wat gesprekken en reizen voor nodig geweest, waarbij wij onder meer op de steun van de Nationale Raad voor Liturgie hebben mogen reke- Niet mooi Op zijn reizen droeg de paus tot nu toe een typisch Ita liaans kazuifel. Zijn mijter was doorgaans te groot, te hoog, sloot niet goed aan en leidde tijdens de dienst als het ware een eigen leven. „In Nederland zou men dat niet mooi vinden", meent Ben Stadelmaier. „Maar een pro bleem dat zich voordeed was dat men in het Vaticaan van de vele reizen van de paus gewend was om de gewaden die de paus bij een bezoek ge dragen had aan het gastland cadeau te doen. We moesten dus een beetje door dat pa troon heenbceken. Toen het Vaticaan in principe akkoord ging met de plannen van Ben Stadelmaier leerde een nade re studie dat bijvoorbeeld in verband met de televisie-uit zendingen op verschillende plaatsen verschillende gewa den gewenst zouden zijn. Dat heeft iets te maken met de ruimtelijke sfeer, met de lichtwerking. Maar ook de verschillende plaatselijke or ganisatoren bleken in details andere wensen te hebben. En dat heeft geleid tot ons to taal-plan dat we aan Romein se instanties hebben voorge legd. De gewaden die de paus zal dragen zullen in vorm en wijze van dragen herkenbaar zijn. Het is liturgische kle ding die duidelijk geïnspi reerd is door het Tweede Va ticaanse Concilie". Paus Johannes Paulus II in troduceert al op de eerste volle dag van zijn bezoek aan ons land een „nieuwtje". Niet zozeer een primeur voor het Nederlandse kerkvolk als wel voor de paus zelf. Voor zover bekend is het de eerste keer dat «een paus een stola, symbool van de priesterlijke waardigheid, over het kazui fel draagt. In de Irenehal in Utrecht zal de paus zondag 12 mei een wit handgeweven gewaad dragen met daar overheen een handgebor- duurde stola waarop de pa troon van katholiek Neder land, Sint Willibrordus, staat afgebeeld en een symbolische weergave van de „bron des levens". Voor de priesters die samen met de paus aan de Eucharistieviering deelne men (de concelebranten) zijn 24 bijpassende gewaden ge- jnaakt. Speciale aandacht moest besteed worden aan de kleding van paus en concele branten tijdens de „open lucht-mis" onder een grote baldakijn-tent op de luchtha ven Beek bij Maastricht. Daar worden ter gedachtenis aan de martelaar Bonifatius rode liturgische gewaden ge dragen. Ben Stadelmaier: „We hebben met medewer king van NOS en KRO alle stoffen die we gebruikt heb ben getest op televisie en vi deo. Dat heeft ons de zeker heid verschaft dat de mijters en kazuifels die de paus draagt niet alleen in de ruim te maar ook op de beeldbuis goed zullen functioneren". Maastricht Tijdens het bezoek aan de Onze Lieve Vrouwebasiliek in Maastricht zal de paus over zijn witte soutane een „Maastrichtse" stola dragen, weer handgeborduurd in de ateliers van Stadelmaier. Op die stola is een afbeelding te zien van de Sterre der Zee (Stella Maris) en van de pa troon van Maastricht, Sint Servaas, die beschut wordt door een adelaar. Achterop de stola is het wapen van de paus getxjrauurd. Het feit dat de paus bij zijn bezoek aan Nederland ook in Nederland vervaardigde eigentijdse ge waden draagt ziet Ben Sta delmaier niet alleen als een tegemoetkoming aan het gastland. In feite, zegt hij, er kent het Vaticaan hiermee ook dat Nederland een aparte plaats inneemt als het gaat om het maken van liturgi sche gewaden. Afgezien van dit pausbezoek, vervolgt hij, is vooral de laatste jaren in Rome toch al een neiging te bespeuren om afstand te ne men van machinale seriepro- dukten. Zo werden onlangs kunstenaars opgeroepen om kerkelijke kunst te vervaar digen die kwaliteit en allure heeft. En eind 1984 was er een congres van beeldende kunstenaars in Rome. Dat was al een stap in de goede richting. Het team dat Stadelmaier voor de aankleding van de erediensten tijdens het paus bezoek heeft ingezet, telt maar liefst dertig mensen. Voor de viering in de Irene hal in Utrecht werden 24 ge waden gemaakt, in de Hout rusthallen in Den Haag wor den 28 splinternieuwe gewa den gedragen en op Beek Airport nog eens veertien. De mijters van de paus zullen niet superhoog en triomfalis tisch, maar eenvoudig, be scheiden, stoer en fraai uitge voerd worden. Eentje is er al in Rome geweest en gepast John Magee, de pause lijke ceremoniemeester, was de paus er zeer tevreden mee. Problemen aan de voordeur fn VRIJWEL niemand zal willen beweren dat de regeling voopn voordeurdelers fraai in elkaar steekt. Er staan levensgrotT c problemen voor de deur als 1 juni de regeling van krachnr wordt, dat een korting wordt toegepast op een bijstandsuitke>er£ ring als door dezelfde voordeur nog een ander inkomen binjs nenkomt. Ondanks alle bezwaren heeft het kabinet besloteen deze aanpak door te zetten en de Tweede Kamer heeft zit daar in meerderheid achter geschaard. Dat betekent dat regeling zal moeten worden uitgevoerd. MENIGE sociale dienst ziet daar weinig heil in of schouwt de uitvoering van de regeling zelfs als een onmoge| lijkheid. Dat betreft dan de technische uitvoering zaak. Sommige ambtenaren zijn het echter ook niet ee de strekking van de regeling. Zij zijn van plan de uitvoering ervan nog moeilijker te maken, onder meer door de voor; deurdelers „voor te lichten" over de wijze waarop de rege| ling ontdoken kan worden. \1 Het ligt voor de hand dat een ambtenaar een voordeur deler wijst op eventuele uitzonderingen en afwijkingen, di(l< in zijn of haar geval op de regeling van toepassing zijn. Dl belastingdienst bijvoorbeeld doet niet anders. Die verstuur! niet alleen aanslagbiljetten, maar is desgevraagd ook graaflST bereid inlichtingen te verschaffen over aftrekposten en bipraa zondere omstandigheden, die afwijkende regelingen met ziel va meebrengen. Het gaat echter te ver als ambtenaren willenR* en wetens voordeurdelers wijzen op eventuele vluchtweger^pj die buiten de letter en de geest van de regeling omgaan. Dfent oogmerken van de betrokken ambtenaren zijn dan duidelijk pol men wil zich niet bij een besluit van de parlementaire meerat o derheid neerleggen. En dat is onaanvaardbaar. Geen fraaif1 1 regeling dus, die voor de voordeurdelers is uitgedacht, maafê^ de ambtenaar dient haar desondanks loyaal uit te voeren. efjjr takt Regeling onontkoombaar nge: HET kabinet acht de regeling voor voordeurdelers onontPon< koombaar. Het is absoluut noodzakelijk te bezuinigen op d( overheidsuitgaven; ook op de sociale uitkeringen. Die verte genwoordigen in totaliteit een bedrag dat men betreurensl77 waardig genoeg door onvoldoende solidariteit (neem de rejV cente eisen tot loonsverhogingen) niet meer wil opbrengen Zij die echt geen geld (meer) kunnen missen mogen in geval niet getroffen worden. Algemene kortingen op de uitJ^ keringen, zoals die vorig jaar plaats vonden, moeten daaron nu koste wat kost vermeden worden. Juist om dat te voorkop Tl men staat het kabinet geen andere weg open dan op de uitf keringen te korten van hen, die nog wél over enige, zeer perkte financiële rek beschikken. Zo komt het kabinet vanzelf terecht bij huishoudens me) meer dan één inkomstenbron: de voordeurdelers. Dat is uiQOB termate pijnlijk, maar onvermijdelijk. Ambtenaren van deters sociale diensten, die zo heftig protesteren tegen de uitke't N ringskorting voor voordeurdelers, zouden zich moeten reali*" seren, dat bij het niet doorgaan ervan er een algemene körj Pjj ting op alle uitkeringen zou moeten komen. Dan zou Socially' Zaken aanmerkelijk méér schrijnende gevallen aan het lok&t w krijgen, dan bij toepassing van de regeling voor voordeur-dept oi kt. 1 Iers. Croquante ham met andijviesla en gebakken aardappelen romige citroen vla De benodigdheden voor twee zijn: 2 plakken ge kookte ham a 100 g, losge klopt ei, paneermeel, 20 g margarine, peterselie; 250 g andijvie, 2 lepels azijn, zout, peper, suiker, mosterd, 1 lepel olie, bies look, lavas, 1 tomaat, 1 si naasappel; Vt tot 1 kg aardappelen, olie, 15 g margarine, zout, 1 sla uitje; 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g suiker), 2,5 dl yoghurt, 2 lepels ci troensap, basterdsuiker naar smaak, 2 aardbeien. Haal de plakken ham door eek het ei en 'vervolgens door d&d- paneermeel en bak ze iif" e warme margarine öni/nl?®" Wees bij het omkeren voor«" n. zichtig met het paneermeel- laagje, want dat stoot er ge makkelijk af. Garneer ham met peterselie. Snijd de schoongespoelde l dijvie zo fijn mogelijk meng haar met een sau van azijn, zout, peper, suikéiI mosterd en olie. Voeg fijnge*ei knipte bieslook en lavas (oolnses wel maggiplant genoemd^.™ toe. Snijd de tomaat en sjLJ h naasappel in plakken, lettse er daarvan een paar tnooifan apart, verdeel de overige ifi var stukjes en meng die door diei- salade. Leg de tomaat- en siningii naasappelplakken op hè nieu( groentemengsel en strooi dJJJJ fijngeknipte bieslook en/o, op lavas op. g» »n Bak de in stevige plakkei°jjjj gesneden aardappelen bruii in een laagje olie met d margarine, schep er op hé laatst zout en het fijngesnéj den sla-uitje door. j 0] Kook desgewenst zelf degel vla en laat die koud worden Meng de vla met yoghurt y citroensap en maak h#CtI. mengsel op smaak af m( basterdsuiker. Garneer vla met een paar aardbei JEANj «jq l NN, Af en toe regen DE BILT (KNMI) Het ko- mende etmaal geeft nog een somber weerbeeld te zien. Weliswaar liggen de tempera turen op een voor deze tijd van het jaar normaal niveau, maar er is wel veel bewolking waaruit van tijd tot tijd regen valt. Dit weerbeeld hangt sa men met een depressie die vanuit midden-Europa naar het noorden trekt. Deze de pressie wordt morgenavond Doven Nederland verwacht. De minimumtemperatuur is de komende nachten ongeveer 10 graden, het maximum ligt morgen rond 17 graden. De wind komt eerst uit noordelij ke richtingen, en is matig, kracht 4, aan de kust neemt hij toe tot krachtig, 6. Later op de dag draait de wind naar oost en neemt wat af. Na mor gen is er geleidelijk wat meer zon en minder regen te ver wachten. i donderdag: Zuid-Scandinavie: van het zuiden ul v'erd toenemende bewolking, gevolgd dodersch regen. Maximumtemperatuur ro»aasse 17 graden. rf Brit» Eilanden wis»lend ke-olllnolo< en plaatselijk een bui. vooral in hdPats t oosten. Maximumtemperatuu zwa woensdag rond 14 graden, donderdabedde enkele graden lager. ngësh Benelux en Duitsland: half tot zwa£ eer bewolkt en enkele buien. MaximuniTste temperatuur woensdag rond 17 grtno e den, donderdag enkele graden lagetn Frankrijk: wisselend bewolkt vooral woensdag enkele buien. Maïflborge mumtemperatuur van 11 graden i Bretagne tot 18 graden aan de Rivif RIE Alpengebied: half tot rwaar bewoll en enkele buien. Maximum! tuur ongeveer 16 graden. Spanje en Portugal: perioden met U en vrijwel overal droog. Maximu# temperatuur van 15 graden in b donderdag opklaringen. Maxin temperatuur van 16 graden iri noorden tol 21 graden in het luidef-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2