„De kerk moet durven bewegen
BïïïïTl
TAFEL
kerk
wereld
brieven
lezers
weer
ACHTERGROND
Nieuwe voorzitter Huting hervormde
synode kritisch over R.K.Kerk
Hervormden vanwege oecumene toch naar de paus
'n Hl
h—
Ceidóe@owuMit
VRIJDAG 15 MAART 1985 P
COMPUTER REGELT KAARSLICHTEN ORGELSPEL
De computer blijkt ook voor kerkdeuren niet halt te houden.
Waar de gelovigen nu nog kaarsen van was opsteken, de kos
ters op gezette tijden de kerkklok luiden en het kerkkoor de
liturgische gezangen zingt, zal in de toekomst de elektronica
bijdragen tot de "rationalisering" van de geloofspraktijk.
Hoe het met de ontwikkeling van de moderne kerkelijke hulp
middelen is gesteld, werd onlangs getoond op een monsteijaar-
beurs in Acireale op Sicilië. Zo werd daar bijvoorbeeld een
"elektronische kaarsenstandaard" geïntroduceerd. Met het ap
paraat, dat muntjes of geldstukken aanneemt, kunnen gelovi
gen voor het altaar van hun favoriete heilige, door een druk op
een knop op speciale wijze geconstrueerde elektrische kaarsen
aansteken voor van tevoren geprogrammeerde tijdsduur. Een
ingebouwde minicomputer zorgt ervoor dat de kaarsen ook op
een ingevoerd later tijdstip kunnen gaan branden.
Ook was er op de beurs een "liturgische animator" te zien. Dit
elektronisch brein zou niet alleen routinebezigheden van een
koster kunnen verrichten, maar ook ingewikkelder opdrach
ten, zoals het orgelspel en de zang van het koor. „Het apparaat
luidt de klokken met vitaliteit, als beiaard of bij het uitdragen
van een overledene volgens ritus naar keuze", zegt een brochu-
Het gelukkigst is hij die
er het minst prijs op
stelt het te worden.
Godfried Bomans
„WEIGERING DEFENSIEBELASTING IEDERS GOED RECHT"
De Rotterdamse predikant H.
Huting (60) is gisteren te
Doorn met algemene stem
men gekozen tot voorzitter
van de Generale Synode der
Nederlandse Hervormde
Kerk. Hij volgt de Amster
damse predikant C.B. Roos
op, die deze functie sinds 1980
heeft bekleed.
Direct na zijn benoeming uitte
de nieuwe voorzitter in een
interview met met een onzer
verslaggevers vrij felle kritiek
op de Rooms Katholieke Kerk
en de Nederlandse bisschop
pen. De kersverse synode-
voorzitter beschuldigt de ka
tholieken ervan over kwesties
van ethische aard te weinig
praktisch en te veel theore
tisch te praten. „Ik deel de
mening van de Nederlandse
bisschoppen over.bijvoorbeeld
euthanasie absoluut niet. Hun
argumentatie en motivatie
staat mij niet erg aan. Ik con-
stateer, dat mensen hun be
slissing op ethische terreinen
als abortus en euthanasie ba
seren op een zeer weloverwo
gen oordeelsproces. Als je dan
als kerk die beslissing eigen
lijk botweg en zwak beargu
menteerd veroordeelt, is er in
mijn optiek sprake van mis
kenning van die mensen door
de kerk. Een dergelijke op
stelling getuigt van onder
schatting van en gebrek aan
respect voor de mensen. Bo
vendien begeeft een kerk zich
op een gevaarlijke weg als ze
blijft decreteren, terwijl ze
weet dat de mensen zich niet
neerleggen bij die decreten.
De Rooms-Katholieke Kerk
moet nu toch echt beginnen
met de tijd mee te gaan".
Niettemin is dominee Huting
die al twee jaar vicevoor-
zitter van de synode was
voorstander van deelname
van de Nederlandse Her
vormde Kerk aan een ont
moeting dit voorjaar met paus
Johannes Paulus II. „Maar ze
ker niet ongelimiteerd. Ik
stond van harte achter de
voorwaarden, die de synode
vorig jaar november formu
leerde, om te kunnen deelne
men aan het bezoek. Nu
Rome deze voorwaarden
heeft ingewilligd, staat voor
mij niets die deelname nog in
de weg. Maar de vorm van
onze deelname is gewijzigd.
Wij hadden een redevoering
in concept gereed, die ter
goedkeuring naar Rome
moest. Door de benoeming
van monseigneur Ter Schure
tot bisschop van Den Bosch is
er behoorlijk in dat concept
gewijzigd. Met name hebben
wij er een kritische noot over
het benoemingenbeleid van
de Rooms Katholieke Kerk
aan toegevoegd".
Dominee Huting wordt, even
als zijn voorganger ds. C.B.
Roos uit Amsterdam, tot de
progressieve vleugel van de
Nederlands Hervormde Kerk
gerekend. De nieuwe praeses
is een man met grote bestuur
lijke ervaring. In Rotterdam
was hij vele jaren praeses van
de centrale kerkeraad. Hij is
nu nog praeses van de Raad
der Hervormde Gemeenten
van Groot-Rotterdam, waarin
negen Hervormde gemeenten
samenwerken.
Defensiebelasting
Dominee Huting verwacht,
dat de Nederlandse Hervorm
de Kerk eind dit jaar in con
flict kan komen met het par
lement als dat heeft beslist in
het voordeel van plaatsing
van kruisraketten in Neder
land. „De Hervormde Synode
heeft zich een en andermaal
uitgesproken tegen produktie
en gebruik van kernwapens.
Het parlementsbesluit zal ze
ker niet stroken met ons
standpunt. Ik weet nu echt
nog niet wat er dan gaat of
moet gebeuren. Ik constateer
op dit moment een zekere
windstilte in de discussie over
de kernwapenproblematiek.
Maar tegen de tijd, dat het
parlementsbesluit naderbij
komt, zal het Interkerkelijk
Vredesberaad zich zeker roe
ren. Ik wacht nu even af hoe
dat allemaal in zijn werk gaat
en welke uitwerking dat
heeft. Ik zie me dat zelf nog
niet doen, maar ik kan mij
voorstellen dat mensen in ons
land dat deel van hun belas
ting niet betalen, waarvan ze
aannemen dat het wordt ge
bruikt voor defensiedoelein
den. Defensiebelasting weige
ren is het goede recht van de
mensen. Aan de andere kant
ontstaan natuurlijk wel pro
blemen, als iedereen delen
van zijn belasting gaat inhou
den, omdat hij het ergens niet
mee eens is", aldus dominee
Huting gisteren tegenover
verslaggever Guillaume Spie
ring.
Ds. Huting: „De Rooms-Katholieke Kerk moet nu toch
echt beginnen met de tijd mee te gaan"
MENINGEN IN SYNODE STERK VERDEELD
De Nederlandse Hervormde
Kerk zal als grootste (protes
tantse) kerk in ons land ver
tegenwoordigd zijn bij het
pausbezoek aan Nederland.
De hervormde synode heeft
hiertoe gisteren in Doorn be
sloten. Aan het besluit ging
een anderhalf uur durend de
bat vooraf. Het bleek dat de
meningen verdeeld waren: 20
van de 56 leden waren tegen.
De meerderheid echter ging
de oecumene meer ter harte.
Het afwijzen van de uitnodi
ging zou volgens hen ernstige
gevolgen kunnen hebben, in
het bijzonder voor de Raad
van Kerken in Nederland. De
rooms-katholieken zijn lid
van deze raad, wat een uni
cum in de wereld betekent.
„Ik denk dat door niet te gaan
het voortbestaan van deze
raad in gevaar komt. Ophef
fing zou een grote ramp zijn",
zei dr. C.P. van Andel, advi
seur van de synode en lid van
het Rome-beraad.
Een synodemeerderheid had
eerder op de dag besloten dat
het pausbezoek als extra punt
op de agenda moest. Vorig
jaar had het breed modera-
men (bestuur) al besloten om
wel te gaan. Naderhand rezen
er, vooral in verband met de
recente bisschopsbenoeming
in Den Bosch, bij velen be
zwaren.
De voornaamste woordvoer
der van de tegenstanders van
een ontmoeting met de paus
was de Haarlemse predikant
dr. K. Blei. Hij zette uiteen
dat met de benoeming van
mgr. Jan ter Schure tot bis
schop van Den Bosch een tra
ditie van oecumenische open
heid, zoals die onder de vorige
bisschoppen Bekkers en
Bluyssen was gegroeid, is ver
stoord. Dat betekent verscher
ping van de verhouding, een
druppel die de emmer doet
overlopen, aldus ds. Blei. Hij
wilde solidair zijn met de ka
tholieken in het bisdom die
zich genomen voelen. Hij
noemde het wrang dat de
evangelische herkenning
stagneert. Is nu het moment
van stilstand en omkering
aangebroken? Wordt het be
leid alleen nog in het Vati-
caan bepaald?, zo vroeg ds.
Blei zich af.
Hiërarchisch
Tegen deze achtergrond stelde
hij de synode voor af te zien
van officiële deelname aan de
ontmoeting met de paus. Ds.
Blei kreeg steun van onder
anderen de Leidse predikant
dr. S. Meijers. Deze zei aan
vankelijk voorstander te zijn
geweest van een ontmoeting,
maar de laatste maanden van
mening te zijn veranderd,
vooral vanwege het hiërar
chisch denken in de Rooms-
Katholieke Kerk. De Her
vormde Kerk zou iedere
schijn van medeplichtigheid
aan het beleid dienen te ver
mijden, aldus zijn opvatting.
Bovendien is het bezoek van
de paus in de ogen van dr.
Meijers een intern, gezagsbe-
vestigend gebeuren. De rechte
oecumene is gefrustreerd.
Daarom moet de Hervormde
Kerk op haar hoede zijn en
zich niet diplomatiek laten in
kapselen, aldus de Leidenaar.
De meeste sprekers drongen
er echter op aan dat het mo-
deramen wèl zou gaan. De
Vlaardingse predikant W.W.
Verhoef: „We kunnen het
niet maken om niet te gaan.
Je moet de zaak van het Pe
trus-ambt openhouden". Hij
wees op de houding van de
Messias, die zijn leerlingen de
voeten waste en bepleitte een
Messiaans omgaan met de
mede-kerk. „Oecumene is
liefde tot het uiterste, er is
geen andere weg", aldus ds.
Verhoef.
Vanuit de synode klonken
ook waarschuwingen tegen
„onvruchtbaar anti-papisme".
Weigeren zou een belediging
op officieel piveau zijn. Bo
vendien is het een uitgelezen
moment om „broeder paus"
uit te leggen wat er leeft in
Nederland, vond ds. A. Mul
der uit Den Helder. Deze oe
cumenisch georiënteerde
overwegingen gaven uiteinde
lijk de doorslag.
SCHEIDEND VOORZITTER DS. KEES ROOS VAN DE HERVORMDE SYNODE:
„De synode heeft met mij een geweldig risico ge
nomen. Sender enige ervaring in het landelijk
kerkewerk werd ik gekozen tot praeses. Dat ge
tuigt van een groot vertrouwen. Maar terugzien
de ben ik niet ontevreden, omdat ik denk dat ik
het vertrouwen van links en rechts niet ben
kwijtgeraakt. Het was voor mijzelf ook een enor
me verrassing. Ik heb met plezier het spel ge
speeld, het ervaren als een soort roeping. Tevoren
heb ik nooit aan die mogelijkheid gedacht, maar
toen ik was gekozen heb ik bij mezelf gezegd: dit
is dan kennelijk jouw pakje".
Aan het woord is ds. Kees
Roos. die vijf jaar lang de
voorzitter is geweest van de
hervormde synode en de
voorzittershamer gisteren
overgedroeg aan de Rotter
damse predikant ds. H. Hu
ting. Het gesprek vindt plaats
in de blokkendoosachtige
pastorie naast de kerk „De
Uitweg" in de Amsterdamse
wijk Osdorp, door ds. Roos
ooit betiteld als een steen
woestijn. Het is een van de
armste wijken van de stad,
vertelt hij. Er zijn veel ver
ouderde flats, veel uitke
ringstrekkers, veel buiten
landers en de onkerkelijk
heid is hoog. „Onze beleids
lijn in de wijkkerkeraad is
dat we nooit nee zeggen als
de mensen naar ons toe ko
men", merkt hij op over de
situatie van de kerk in dit
stadsdeel.
Zijn visie op de kerk als ge
heel is dat deze altijd voorlo
pig is „en daarom moet je
durven bewegen". Dat houdt
onder meer in dat de vorm
van de eredienst niet star
moet zijn. Zorgvuldig formu
lerend legt ds. Roos uit:
„Centraal staat dat je als ge
meente bijeenkomt rondom
het Woord. Dat je dat doet op
zondag, de dag van de op
standing van de Heer, is een
zeer wezenlijk, onopgeefbaar
element. Maar de vormen
moet je je soms wel eens la
ten aanreiken door mensen
van vandaag en minder door
de tradjtie".
Als voorbeeld vertelt hij over
de doop van een kind van
Surinaamse afkomst. Daarbij
bleek dat de mensen het ge
wend zijn dat ook een peter
en meter samen met de ou
ders de doopvragen beant
woorden. „Dat kenden wij
heel vroeger ook en deze tra
ditie is toen via deze gemeen
teleden weer terug gekomen
bij ons in de dienst".
Ds Roos (50) had de gebrui
kelijke periode van vijf jaar
als synodelid er in 1983 al op
zitten. Met betrekking tot de
praeses staat de kerkorde
echter toe dat deze periode
verlengd wordt. De laatste
keren was daarvoor een
tweederde meerderheid ver
eist. Zo werd hij tweemaal tot
praeses herkozen hoewel hij
niet meer synodelid was.
Kerkordelijk moest hij giste
ren toch beslist aftreden.
Soort paus
De plagende aanduiding van
de synode-voorzitter als een
soort paus, wijst hij van de
hand. „Je blijft binnen het
beleid dat de synode vast
stelt. Ik mag best mijn eigen
mening geven, maar dan in
de synode. Af en toe erbui
ten, niet teveel en je moet
ook wel 's wat inslikken.
Maar als de synode spreekt
over kernwapens, over de re
latie tot het IKV. dan sta ik
daar volstrekt achter. De sy
node mag ook best weten
waar haar praeses staat".
Geen protestantse paus dus.
En de ontmoeting met de
echte paus?
„Dat is dezer dagen in discus
sie geweest, met name van
wege de laatstse bisschopsbe
noeming. Maar ik zeg: we
zijn met de Roöms-Katholie-
ke Kerk ook „samen op
weg". We mogen die banden
niet zomaar doorsnijden. Er
spelen oecumenische overwe
gingen een rol. Het gaat om
de verhouding tussen de ker
ken. Het is toch wel vrij uit
zonderlijk dat de R.-K. Kerk
in ons land lid is van de Raad
van Kerken. Je moet de
spanningen niet vergroten en
dus heeft het hervormd
breed moderamen gezegd: we
gaan onder voorwaarden op
de uitnodiging in. Wij zijn de
enigen die voorwaarden heb
ben gesteld. De gereformeer
den zijn hierin wat makkelij
ker".
Kernwapens
Van de talloze zaken die on
der ds. Roos' leiding in de sy
node aan de orde kwamen
springt bijvoorbeeld het de
bat rond de kernwapens er
duidelijk uit. De pastorale
brief over de kernwapens, in
concept geschreven door een
kleine synodale commissie,
was in de ogen van ds. Roos
„erg goed", ook omdat de
modaliteitsgrenzen in de sy
node bij de behandeling van
de brief werden doorbroken.
Hij spreekt van een „zeer
evenwichtig en duidelijk
stuk, dat zeker niet excom
municeert". Dat daarna de
polarisatie in de kerk is toe
genomen vindt hij jammer.
Maar, voegt hij er aan, „ik
denk dat je het op veel fron
ten ziet, niet alleen in de
kerk. En de bewegingen in
het maatschappelijk leven
doen zich onvermijdelijk ook
in de kerk voor. Als kerk
loop je vaak een beetje ach
ter, net als de wetgever, die
ook iets conservatiefs heeft.
Met de pastorale brief over
de kernwapens heeft de sy
node een stap voorwaarts ge
zet en daarmee getoond „dat
de kerk wel degelijk het ver
mogen heeft om vooruit te
gaan".
Voorloper
Zou de kerk toch niet vaker
moeten optreden als voorlo
per? Ds. Roos plaatst hier een
,ja, maar...". Een grote kerk
moet altijd rekening houden
met het procesmatige gebeu
ren wanneer zij krachtige
uitspraken doet. Bij de kern
wapenbrief is dat proces goed
bewaakt. Er is bij niet-kerke-
lijken ook heel wat door los
gemaakt. Maar toch heeft in
de kerk niet iedereen z'n in
stemming betuigd. Ds. Roos.
„Je kunt van de kerk niet
meer vragen dan ze kan
doen. Er is een organisatie
vorm nodig omdat het Ko
ninkrijk Gods er nog niet is,
maar je moet de kerk niet
heilig verklaren. En de pro
fetische stemmen in de kerk
klinken vaker uit de mond
Ds. Kees Roos: „Er is een organisatie-vorm nodig
omdat het Koninkrijk Gods er nog niet is, maar je
moet de kerk niet heilig verklaren".
van enkelingen dan van sy
nodes. Ook in de plaatselijke
gemeente is de kerk aanwe
zig".
Dat neemt niet weg dat ds.
Roos in uitspraken van de
synode wel degelijk het spre
ken van de kerk wil zien.
Omdat de synode uit afge
vaardigden van de classes be
staat. Zij is te allen tijde de
weerspiegeling van de kerk.
„Dit is dan de kerk, zij heeft
deze mensen gekozen. Als
mensen zeggen dat er ook
anders over bepaalde zaken
wordt gedacht, dan ga ik
daar om die reden niet op in.
Ik vind dat niet correct".
Samen op weg
Samen op Weg, het proces
dat moet leiden tot eenwor
ding van de Gereformeerde
Kerken in Nederland en de
Nederlandse Hervormde
Kerk, heeft de afgelopen ja
ren een sterke impuls gekre
gen. De houding van het her
vormd moderamen is naar
buiten toe overgekomen als
vertragend. Ds. Roos meent
dat er niettemin winst mee
geboekt is: „Laat men er ook
eens op letten dat het effect
is geweest in de hele breedte
van de kerk dat de betrok
kenheid bij Samen op Weg
zeer sterk is toegenomen. Dat
is een goede zaak. De laatste
gecombineerde synode van
hervormd en gereformeerd is
in een prima stijl en sfeer
verlopen. Het zijn toch twee
kerken met een heel ver
schillende manier van wer
ken, een andere beleving van
zo'n synode ook. Dat werkt
verhelderend en zal voor de
toekomst zeker z'n vruchten
afwerpen".
Is ds. Roos optimistisch over
de afloop van Samen op
Weg?
„Dat woord wil ik niet ge
bruiken. Ik vind dat wij na
een eeuw niet langer geschei
den verder moeten gaan. Ik
vind ook dat beide kerken in
hun geheel samen moeten
gaan. Dat is een groeiproces,
we weten niet waar we pre
cies uitkomen. Maar de in
tentie is oprecht. We kunnen
constructief verder werken.
Dat betekent wel dat je jezelf
gaat afvragen: waarom ben
ik eigenlijk hervormd? Of
gereformeerd? In dat proces
zijn we nu beland".
Maar bij de Gereformeerde
Bond en de confessionelen
bestaan toch nogal wat weer
standen?
„Ik heb er sterk voor geij
verd ze in dat proces te be
trekken. Dat ze zich er nu
ook mee bezighouden is zeer
toe te juichen. Ik verwacht
wel wat uit de modaliteiten".
Verscheidenheid
De modaliteiten in de Her
vormde Kerk leven beslist
niet op voet van oorlog met
elkaar. „Wij kennen een plu
riforme kerk en verscheiden
heid is geen schande", zegt
ds. Roos, die van zichzelf
verklaart afkomstig te zijn
uit de hoek van de „ethisc-
h-confessionelen". Hij is zijn
ambtelijke loopbaan als leer-
vicaris in Puttershoek begon
nen bij ds. S. Kooistra, later
te Menaldum, die voor de
classis Leeuwarden afgevaar
digde naar de synode was en
deel uitmaakte van het mo
deramen. De polarisatie loopt
niet langs de grenzen van de
modaliteiten, eerder langs de
lijnen van het politieke den
ken, vindt ds. Roos.
Mag de kerk politieke uit
spraken doen?
„Ik vind van wel, omdat je
als kerk in de samenleving
staat. Om dat duidelijk te
maken heb ik daar al heel
wat energie in gestoken. De
kerk is geen randverschijn
sel, zij staat in het centrum.
Je moet je geen geringschat
tend spreken over de kerk
laten opdringen. De bood
schap die zij heeft is belang
rijk. Al is het een kleine
groep, dat maakt niet uit.
Voor de samenleving is die
boodschap wezenlijk. Hij
heeft te maken met de orde
die er hoort te zijn. En als het
over kenwapens of over
apartheid gaat. dan móet er
vanuit de kerk nee gezegd
worden. Nee tegen de chaos.
Dan gaat het over zeer we
zenlijke vragen van het ge
loof".
HAITZE DE BOER
Objectiviteit
ide
Brieven graag korf en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Kankergeneeshunde
Als radiotherapeut, vanaf 1957
werkzaam in de kankerge-
neeskunde, heb ik mij wat ge
ërgerd aan het bricht „Veel
vooruitgang in genezing van
kanker". De kop is wel juist
maar verder staat er te veel
onzin in om het zo maar over
mijn kant te kunnen laten
gaan. Gemeld werd dat kan
ker 25 jaar geleden vrijwel uit
sluitend chirurgisch behandeld
werd. Het moet toch bekend
zijn dat de eerste bestraling
radiotherapie) van een kan
kerpatiënt plaats vond in 1900
(Lassar). Sindsdien is de radio
therapie een steeds grotere rol
in de kankerbestrijding gaan
spelen. Veel groter dan de
chemotherapie die ongeveer
een halve eeuw later voor het
eerst toepassing vond. Al on
geveer 25% van de kankerpa
tiënten genas 25 jaar geleden.
Prof. dr. W. van Daal uit Nij
megen heeft onlangs in zijn in-
naugurale rede gesteld, dat het
genezingspercentage nu 45 a
50% bedraagt. Dat is de winst
van 25 jaar. De hoogleraar
verwacht dat daar nog 10% bij
zal kunnen komen door een
optimaal gebruik van de drie
mogelijkheden: chirurgie, ra
diotherapie en chemotherapie.
Het is echter zeker niet zo dat
de chemotherapie uitsluitend
zou hebben bijgedragen tot de
stijging van het genezingsper
centage. Ook de chirurgie en
de radiotherapie hebben in
middels grote vorderingen ge
maakt en zijn nog altijd de
werkpaarden van de genees
kunde bij de meest voorko
mende vormen van kanker,
zoals borstkanker, longkanker
en kanker van de spijsverte
ringsorganen, waarbij de che
motherapie nauwelijks een rol
speelt. Chemotherapie is voor
al belangrijk bij vrij zeldzaam
voorkomende gevallen van
kanker, zoals de ziekte van
Hodgkin, leucaemie en kwaad
aardige gezwellen bij kinde
ren. Het inzicht in voedingspa
tronen en kankerverwekken
de stoffen heeft niets met che
motherapie te maken en zelfs
niet met kankergeneeskunde:
nooit is bewezen dat kanker
genezen kan worden met een
diëet. Wel is het mogelijk om
met een betere voedingsge
woonte en door het uitschake
len van schadelijke stoffen (ro
ken!) kanker te voorkomen! U
kunt de berichtgeving op het
gebied van geneeskundige ont
wikkelingen voortaan beter
eerst laten beoordelen door uw
voortreffelijk medische mede
werker J. Paalman.
J. M. G. Tholen
DEN HAAG.
De berichtgeving
stallatie van mgr. J.LTïf
las ik maandagmor(^K
Brabantse krant orurea
koppen als: „TwPn P'
primeur voor ntgr.M^
re" en „Applaus en P 001
Ter Schure". Opva! ml
dat centraal stond 9 val
dat door wellicht êe Wl
honderdtal, veelal^
buiten het kerkgetx#et c
werd gebracht. VrP°r
over de in grote gé 'n
kathedraal aanweztéen
gen. De Brabantse ]poor
te het gebeuren buit£ent
lijk belangrijker. t®n-
aan de toespraak vaPfj°.r
Schure werd nauwreld
dacht besteed. Dat i
daan met een paf
Kortom: uitermate i
tendentieus.
Later die maandagL
mijn vroegere woon(
Haag en las in uw 1
richten over
Maar toen zag ik 1
„Bluyssen veroordej
straties rond installi
goede uitbouwen e
gen wat niet got
„Bluyssen herhaalt: cc
opvolger een kans'eze
krant schreef over n ir
stranten buiten h< ec^
bouw, doch de toes
de bisschop werd i
paar zinnen afgedHe c
integendeel op een (T n
plaats vrij uitvoerign lu
ven. Vanzelfsprekend
richtgeving over hueje
wee van de Nederla®
provincie geen <rs
zaak. Dat is reden t^^vt
een objectieve en ojte k
wijze van verslaggetvan
juichen. Zuid-HollaipT)
zijn met zo'n krant.i zj
BREDA. 001
TV !'nf
1 V-programn
In het artikel ondi
„Televisiekijker aj
pikt bijna alles" weo 1
dat er zo weinig
men op minderwa
smerige satirische
gen. Dat komt omdi ^-|
soenlijk mens die tj g\
bezit, niet naar zulkr
ma's kijkt. Er kome:
vanzelf geen reactw
onbegrijpelijk dat &1
gerhand niet meerf*-*
controleerd en wo:
den. Dat zou moeter I
met minderwaardig^' I
ma's, waarin hojL^-l
heidsbekleders, zoal
gewoon voor gek v,
zet. Onze maaschaè3^
en gaat zo langzam) me
onder aan al dat \§t tl
gedoe! Ider
Mevr. L.W. Does-Se; trp
LEIDSCHENDAM. L
tari:
GRATIS ELKE WOENSD" te
faar
BIJLAGE BIJ UW KRAjok
INFORMATIE OVER FILMldus
THEATER. RECREATIE Efoekc
EN EEN COMPLETE AG,i
Buien
DE BILT (KNMI) Het blijft
koud met sneeuw- of hagelbui
en. In de noordwestelijke stro
ming, die over een groot deel
van West-Europa staat, wordt
koude onstabiele lucht naar
onze omgeving' gevoerd. In
deze stroming komt via de
Noordzee een kleine actieve
depressie naar ons land. Ver
wacht wordt dat deze depres
sie het weer voor een groot
deel van het weekeinde zal be
palen. Dit houdt in dat we
morgen, zaterdag, met veel ha
gel- of sneeuwbuien rekening
moeten houden. Zondag, en de
dagen erna, neemt de buïig-
heid geleidelijk af en krijgen
we weer meer zon.
Klagenfurt sneeuw
Kopenhagen sneeuw
Lissabon onbew.
Locarno zw.bew.
Londen l.bew
Luxemburg sneeuw
Italiaanse witte
bonenstoofpot met
een rauwkostslaatje
vla met
abrikozen
vegetarisch
Nodig voor twee personen:
250 g witte bonen, zout, 1
grote ui, knoflook, 2 lepels
olie, tomatenpuree, orega
no, laurierblad, peper, ket
jap, 100 g geraspte pittige
kaas, peterselie, 2 eieren,
margarine, (stok)brood;
200 g knolselderij, 1 sinaas
appel, paar augurken, 1 le
pel azijn, zout, peper, sui
ker, mosterd, olie;
4 dl gele vla (4 dl melk, 20
g custard, 24 g suiker), 100
g gedroogde abrikozen, cir
ca 30 g suiker.
Was vanavond de wite bo
nen een keer en zet ze ruim
onder koud water met iets
zout weg. Kook de bonen
morgen in het week water
bijna gaar in drieI
Fruit in een ruim A
de klein gesneden
geperste knoflook
in de olie. Doe e#
bonen bij met zo L
hun kooknat dat h§
op een stevige
Voeg naar smaak
ree toe met een /new-*
gano en een la
Stoof de bonen vei»
in nog ongeveer eLH
tier. Meng de kaak. ee
stoofpot en maak 4elec
gens op smaak a/febui
peper en ketjap, ht ee
Doe het mengselphiu
schaal, strooi er raten
geknipte peterselie* p<
leg er voor ieder et om<
lei op. Geef er (rfmet
bij. van
Wie het zelf kokeP he
bonen te veel wet-
kan een blik of p<&p|
nemen. 'tr
Meng grofgerasptei
derij, stukjes si na ai*,
augurk met een s)
azijn, zout, peper
mosterd en olie. i
met de witte bonen
kozen te weken;
keer wassen en rn
koud water zetten,
vruchten morgen
ze met een vork of
puree en meng
smaak suiker door
afgekoelde abriki
op de gele vla.
