lansen op succes in Genève tussen nihil en minimaal" DE POLO SH0PPER.GR00T IN TECHNIEK, KLEIN IN PRIJS: 14.995 Vrijgezellen Spaans Pyreneeëndorp stellen trouwgrage vrouwen teleur Nederland moet hulp durven te hervatten Coca-Colamagnaat Woodruff overleden l .TEN LAND £aidóQ<Üowumt ZATERDAG 9 MAART 1985 PAGINA S 35 PA»an: uitbannen ^kernwapens Q rele plicht" NGTON President Reagan heeft zijn on- lelaars bij het komende ontwapeningsge- I Genève bij hun vertrek naar Zwitserland jart gedrukt, dat het een „morele plicht" is -^tld van kernwapens te bevrijden. '^LJls alle Amerikanen wens ik dat deze onder- Wy Jgen slagen. Ik zal alles doen wat in mijn ligt om dit te bewerkstelligen en ik bid jovjetleiding bereid is zich ook zo op te stel- erklaarde Reagan in het Witte Huis. De aanse delegatie onder leiding van Max jnan gaat naar Genève om „een nieuwe te slaan naar akkoorden, die de omvang en lietigende kracht van bestaande kernraket- jtisch verminderen", zo zei de Amerikaanse it. Israël ontkent wreedheden in Zuid-Libanon LONDEN De directeur-generaal van het Israëlische ministerie van buitenlandse za ken, David Kimche, heeft berichten van on der meer de BBC en de London Times ont kend, als zouden Israëlische soldaten in Zuid -Libanon wreedheden begaan jegens de be volking. Kimche zei te geloven dat er sprake is van feitenverdraaiing en prees de Israëliërs voor hun zelfbeheersing. De BBC-correspon dent in Beiroet, Gerald Butt, zei echter er ge tuige van te zijn geweest, dat Israëlische sol daten Libanese burgers erg slecht behandel den. Butt verklaarde verder dat de Israëliërs hun uiterste best doen om iedere verslagge ving van de gebeurtenissen in Zuid-Libanon te voorkomen. Aartsengel op Mon t-Sain t-Michel laat zwaard zakken MONT-SAINT-MICHEL De in 1896 ge- maakte aartsengel op de spits van de kloos terkerk van de Mont-Saint-Michel, vlak voor de Normandische kust, heeft een lam handgewricht en laat geleidelijk zijn zwaard zakken. De engel zal daarom met een heli kopter worden weggehaald en gerestau reerd. Volgens een deskundige is de koper- -staallegering in het gewricht onder on weersinvloeden elektrolytisch veranderd. Het zwaard zelf lijdt verder van onweer, omdat het als bliksemafleider dienst doet. Wanneer het herstel van de engel op de top van de kloosterrots kan beginnen is nog niet bekend. Duits „oorlogskabinet" duikt onder in bunker MARIENTHAL Een Westduits „oorlogskabi net" heeft zich gisteren voor zes dagen terugge trokken in een atoomvrije bunker in het Eifel- gebergte bij Bonn, om de procedures voor voortzetting van het landsbestuur bij een even tuele vijandelijke aanval aan de praktijk te toetsen. Een staatssecretaris van de Bondskan- selarij speelt bij deze oefening de rol van de Bondskanselier. Volgens ingewijden waren bij de vorige oefening circa 300 personen betrok ken, onder wie artsen, psychiaters, secretares ses en keukenpersoneel. Rond de bunker, die bij het dorp Marienthal is gelegen, zijn scherpe veiligheidsmaatregelen getroffen. Het in de ja ren zestig en zeventig aangelegde complex strekt zich verscheidene honderden meters on der de grond uit. JSp RIKAANS PRESIDENT IN DE BAN VAN STARWARS van "hze correspondent Mare De Koninck) ecomc RINGTON „Ergens tussen minimaal en nihil", olitieÉ de Amerikaans senator Jeff Bingaman een of-are geleden de kansen op een Oost-Westakkoord stent n afzienbare tijd in Genève. Geen van zijn ge- ioor ^partners voelde zich geroepen de sombere voor- VOTj*tegen te spreken. Die partners waren onder paai ministers van buitenlandse zaken, Shultz, t eenin defensie, Weinberger, en het drietal Ameri- i. Eee onderhandelaars dat dit weekeinde naar Zwit- ïpje qd afreist: Max Kampeiman (ruimtewapens), John aak isr (lange afstandsraketten) en Maynard Glitman E„>ketten). mu;e drie de onderhande- aan „Star Wars" verbonden en zal het project eerder versnel- van de VS en de Sov- ien dan vertragen. Het heeft ie onoverbrugbaar. En de president blij verrast dat de Westeuropese NAVO-partners hun aanvankelijke protest te gen „de hemel als slagveld" zo liken lijken de stand- °P E|erlinge relatie tussen de vel hirocessen is dan nog een d complicerende factor. st staverleg over verreikende snel hebben getemperd en i daa^ketten dreigt de gijze- deze volledige omkering lijken worden van het „Star an fif-gesprek. en. Hieeste waarnemers in menjngton achten „Genève" werfjeen feitelijke betekenis laten ontwapening, hoewel de gtigen menen dat onder- ït stellingen de kans op een laatioorlog-per-ongeluk ver te slikken van de „wederzijds verzekerde vernietigingsfilo sofie" in een westerse verdedi gingsstrategie. Tevreden ziet het Witte Huis toe hoe Sovjet- -minister Gromyko de laatste weken geprobeerd heeft om Westeuropese regeringsleiders tegen „Star Wars" op te zetten komi omdat het risico van en daarin al net zozeer lijkt te werlculaties zou slinken andekaat het meer globale di- geeitieke belang van het Ge- n degesprek buiten kijf: er srie g tenminste weer gepraat, i pteüggereert ontspanning en in d<an leiden tot verbeterde ijf aes op andere terreinen. iissie> Amerikanen erg happig ndap verdere Oost- West- falen als in zijn acties tegen Pershing- en Kruisraketten. Het Star Wars-plan heeft eens temeer duidelijk gemaakt dat de „consultaties", die Was hington voortdurend met de Westeuropese NAVO-partners over het be- en ontwapenings- beleid houdt, een volslagen eenrichtingverkeer zijn. Het is De Sovjet-minister van buitenlandse zaken, Andrei Gromyko (links), en zijn Amerikaanse collega George Shultz ontmoetten elkaar begin dit jaar in Genève. Tijdens hun seriebesprekingen kwamen zij overeen dat het Oost-West overleg over beperking van de wapenwedloop In maart voortgezet zal worden. nhouanning is de vraag. Heel het Witte Huis en het brein beleidsmakers in met en o' de presidentiële Witte president Reagan dat aan de hand van het politiek n in taf en in het Pentagon klimaat binnen de VS een Dat sterie van defensie) ma- zijdig bèsluit hoe de „Wester- len ogeen geheim van hun tin tegen om de Sovjet niet als gelijke van Ame- ïd vae aanvaarden. Zij hopen se" marsroute jegens de Rus sen zal zijn. Het idee om ruimtewapens, die in de V6 reeds op beschei- tandi economische en morele den schaal in ontwikkeling riic %torting van het Sovjet- waren, op te krikken tot een i' ci en wiHen dat beoogde visionaire Amerikaanse uitda- \s graag versnellen met ging, is in februari 1983 be- r deonwrikbare houding in dacht door Reagans huidige ls he. Amerika kan kan ami eenreusachtig defensie- ft Hraat immers beter ver- eerst uitgewerkt met veiligheidsadviseur Robert McFarlane. Hij heeft het plan Iven dan het arme Rus- ek bekoeld -bevelhebber James Watkins en het vervolgens pas aan pre sident Reagan voorgelegd. McFarlane wist hoe hij Reagan kon winnen voor een „groots idee dat een toekomst biedt waarin er weer hoop is voor de mensheid". veJJde concrete inzet betreft lat met dinsdag te openenen ie ]Jnbeheersingsgesprek, op- ?n"4elijk is hoe president ite* jans Star-Wars-plannen in ?n tijd de hele Oost-We- onlatie en daarmee het per- •j®* lief voor Genève is gaan nkelheersen. „Overschadu- ?en f, zeggen politieke analys- lat *h Washington, die mensen er 8faa een korte opwarming !idta|ijde van de Amerikaanse ^'"dentsverkiezingen, de of S^Spuding tot Moskou thans overtuigd dat er een uitweg -sterk is bekoeld. moest komen uit het deprime- Overtuigd De presidentsadviseur heeft volgens geruchten in Was hington de ex-filmacteur Ro nald Reagan letterlijk aan de hand van de twee cowboys die „tijdens een gunfight in Main- street" hun revolvers op el kaar gericht houden-, ervan sterk is bekoeld. Sovjets hebben stopzetting de VS van de ontwikke- van het Star-Wars-pro- """'lima vrijwel tot voorwaar- rende afschrikkingsevenwicht tussen Oost en West. Tot de verbeelding sprekende techno logie met satelieten, ruimtes- "fforaf voor vooruitgang in- piegels, laserstralen en deelt- intercontinentale raket- jesversnellers biedt, zo be- gemaakt. Maar Reagan zwoeren McFarlane en Wat- t zijn persoonlijke prestige kins de president, waarachtige mogelijkheden tot verdediging tegen vijandelijke raketten. Pas medio maart 1983 lichtte Reagan zijn ministers Wein berger en Shultz in over zijn intussen vaste voornemen om de wereld zijn Strategisch De fensie Initiatief te presenteren. Beide bewindslieden zouden „verbluft" zijn geweest en be denkingen hebben geuit over de blijkbaar weinig overdachte consekwenties voor de hele strategische opzet van de NA- VO-defensie. Tegelijk beseften Weinberger en Shultz de poli tieke aantrekkelijkheid van het initiatief en zagen ze „hoe ongeduldig de president was om het woord te verspreiden". Dat laatste gebeurde tijdens Reagans tv- speech van 23 maart 1983, die niet alleen in het Oostblok en in Westeuro pa, maar ook voor de meesten in de regering-Reagan als een volslagen verrassing kwam. Nu, twee jaar later, zijn de ge volgen van de Star-Wars-plan nen voor de NAVO en voor het Geneefs overleg nog steeds ongewis en voor Westeuropa vooralsnog riskanter dan het geringe protest ertegen doet vermoeden. Met de dag wordt het duidelijker dat het ruimte schild in fasen zal worden ge ïnstalleerd en dat er mogelijk al rond 1990 via vechtsatelie- ten of met wapens, die vanaf de aarde in de ruimte kunnen „schieten", bescherming zal zijn voor de intercontinentale Minuteman en MX-raketten die in de Midden-Amerikaanse vlakte staat opgesteld. Of er ooit afdoende Star-Warsbe- scherming komt voor Westeu ropa (dat met korte afstands wapens nucleair kan worden bestookt) is veel onzekerder. Heel wat defensiespecialisten in de VS denken dan ook dat Star-Wars de kans verhoogt op Russische experimenten Ook is er de opvatting dat de Russen, zolang ze technolo gisch achterliggen op de VS, „gewoon hun aantallen offen sieve atoomwapens sterk zul len verhogen", teneinde „dankzij de kwantiteit welk ruimteschild dan ook te kun nen penetreren". Tegelijk zul len de Russen aan hun eigen Star-Wars-systeem verderwer- ken. Ze hebben in 1981 al eens een sateliet vernietigd met een raket (een soortgelijke proef heeft de VS nu uitgesteld tot juni) en volgens het Pentagon hebben de astronauten van het Russische Saljoet-7 ruimtesta tion met laserstralen geëxperi menteerd. Mensen die denken dat Rea gan's Star-Warsprogramma de mogelijkheid schept om de Russen in ruil voor vertra ging in de research over te halen tot akkoorden inzake lange- en middenafstandsrake- ten (zoals de Kruisraket versus de SS-20) zijn in de Ameri kaanse hoofdstad zeldzaamhe den. Wat de intercontinentale kernraketten betreft, dat beide grootmachten niet loskomen uit de ontmoedigende opgaan de spiraal blijkt dezer dagen weer eens uit de krachtige druk, die president Reagan uitoefent op het Congres om geld vrij te maken voor 21 ex tra MX-raketten. „Ze zijn no dig als wisselgeld in de onder handelingen", aldus de presi dent. Het leek er deze week op dat hij de Democratische (op- positie-) Partij in die gedachte meekrijgt. Aan Russische zijde wordt het wisselgeld eveneens opgesta peld. Later dit jaar begint Mos kou de nieuwe eenkoppige SS-25 raketten te plaatsen en het Russisch testprogramma voor de 10-koppige SS-24 is in tussen afgewerkt. Ook elke MX heeft 10 reus achtige kernladingen. Een „uitwisseling" van één MX en één SS-24 zal beide landen reeds totaal kunnen vernieti gen en de wereld in een nucle aire winter dompelen. Tenzij- Reagans lasersatelieten de SS-24 tijdig kunnen uitschake len en alleen Rusland wordt vernietigd en de winster zal meevallen... Zo'n draaiboek maakt al duidelijk waarom de Russen het Amerikaanse ruimteschild niet als een de fensieve voorziening beschou wen, maar als een middel om nucleair te kunnen aanvallen terwijl men zich beschermd weet tegen nucleaire represail le. Het gesprek in Genève over lange afstandsraketten is ei- tenlijk een hervatting van alt-2, het door de VS nooit bekrachtigde maar wel nage leefde koord dat beide super machten aan een maximum van 2250 raketten en nucleaire bommenwerpers bindt. Maar intussen heeft volgens Reagan de Sovjet-Unie het Salt-2 pla fond overschreden en „moeten wij spoedig beslissen of wij er ons nog wel aan willen hou den". Afschrikkingsevenwicht Overigens beticht Washington Moskou ook van schending van het zogeheten ABM-ak- koord, waarin Oost en West in 1972 afspraken dat ze hun grondgebied, op enkele uitzon deringen na, niet zullen be schermen met anti-raket-ra ketten tegen vijandelijke kemraketten. Zulks omwille van het afschrikkingseven wicht. De beweerde Russische schending van het ABM-ver- drag fungeert voor Reagan in tussen als een rechtvaardiging van zijn Star-Wars-research, welke tegen de geest van het verdrag is. Naar verhouding lijkt de kans dat het inzake Euroraketten nog eens tot een akkoord komt, het minst klein, maar, zoals blijkt uit de beginposities, nog altijd minimaal. Het Euro pese „theater" is een overzich telijker terrein. Amerika ech ter wil dat eerst het hele plaat singsschema voor de Pers- hing-2 en Kruisraketten ook in Nederland wordt af gewerkt. En Moskou staat formeel nog altijd op het standpunt dat al die westelijke projectielen eerst weggehaald moeten wor den, alvorens zij hun aantallen op Westeuropese strategische en bevolkingscentra gerichte SS-20's willen verminderen. Bovendien wenst Moskou de onafhankelijke kernmachten van Engeland en Frankrijk aan NAVO-kant mee te tellen. Beide twistpunten zijn uiterst taai. En de onderhandelaar die van Amerikaanse zijde voor doorbraken zou moeten zor gen, carrierediplomaat May nard Glitman, is tot dusver niet opgevallen door oorspron kelijke ideeën. Voormalig Genève-onderhan- delaar Paul Nitze maakte on langs in een interview met deze krant al duidelijk hoe de VS ook ons land aangaande de Kruisraketten in het gareel wil krijgen. De Russen zouden kunnen manipuleren met het Nederlandse criterium: 48 Kruisraketten plaatsen indien er op 1 november in het Oost blok meer dan 378 SS-20's ope rationeel zijn. Mochten zelfs de Amerikaanse „tellers" straks niet aan 378 kunnen komen, dan zal ons land dat criterium dus toch moeten laten vallen... Waar sommigen in de VS nog een vage hoop op baseren, is op het feit dat Reagan eigen lijk nog dit jaar met een nieu we flexibiliteit het fundament voor succes in Genève zou moeten leggen. Volgend jaar zijn er al weer tussentijdse parlementsverkiezingen in de VS en daarna wordt de presi dent, zoals dat in politiek Was hington heet, een „lamme eend". De Russen zullen dan gaan speculeren op een vol gende, Rusland- vriendelijker, president en met Reagan geen zaken meer willen doen. Pessimisten in Washington menen dat Reagans enthou siasme over zijn Star-Wars in tussen zijn eerdere ideaal om zijn presidentschap met een akkoord in Genève te bekro nen, heeft overschaduwd. Op onze vraag of A Amerikaanse onderhandelaars met enig nieuw wapenbeheersingsplan naar Genève vertrekken, ant woordde Reagans woordvoer der Lary Speakes gisteren: „Dat zeggen we niet". Het klonk als: „Nee". De vrouwen die op bezoek zijn in het Pyreneeén- dorp Plan krijgen vooralsnog meer aandacht van de<talrijke journalisten dan van de plaatselijke vrij gezellen, voor wie de massale aanwezigheid van vrouwen nog wat onwennig is. PLAN Het was gisteren niet alles goud wat er blonk in Plan, het afgelegen dorpje in de Spaanse Pvreneeën. waar heen zich een 190-tal vrouwen uit heel Spanje heeft ge spoed op een noodkreet van de plaatselijke vrijgezellen. De vrouwen die eergisteren uit heel Spanje in Plan aan kwamen, klaagden gisteren al dat de vrijgezellen hen aan hun lot overlieten en alleen maar „dronken, dronken, dronken „We zijn allemaal gekomen om een man te ontmoeten en als je niet meteen in hoger sferen raakt wanneer je er een tegen het lijf loopt, dan zou je toch denken dat je een vriend gevonden hebt, maar zelfs die heb ik niet ge maakt", klaagde de 25-jarige Barcelonese „Pili", die haar achternaam voor zich wenste te houden. Pili zat in een plaatselijk café mistroostig koffie te drinken met de drie andere vrouwen, met wie ze de dag tevoren kennis had gemaakt. Alle vier drukten bittere teleurstel ling uit bij het beschrijven van de dansavond op donder dag, waarmee het kennismakingsfeest van drie dagen had moeten openen. „Het was een grote mislukking. Ik was een muurbloempje. Ik zat de hele avond alleen. De stemming waarin ik ver keerde was niet te beschrijven", aldus Pili. Ze zei dat de mannen bij elkaar klitten aan de toog. „Drinken, drinken, drinken, da's alles wat ze deden", zei de 37-iarige Silvia. Pili's sjiek-ogende vriendin met donke re bril en mantel met bontvoering. „Toen we eenmaal hier waren vergaten ze ons meteen. We weten niet waar we kunnen eten of wat we moeten doen. Ze zouden toch op z'n minst enige hoffelijkheid kunnen opbrengen". José Maria Fontobar. een van de 140 vrijgezellen en orga nisator van het evenement, gaf toe dat sommige vrouwen zich verwaarloosd moesten voelen. Maar hij dacht dat het de eerste dag alleen maar stroef gelopen was omdat alles nieuw was en ongewoon. AMBASSADEUR SURINAME: GENÈVE Nu de behandeling van het rapport over Suriname in de mensenrechtencommissie van de VN achter de rug is, moet Nederland alles op een rijtje zetten en vervolgens de hulp aan Suriname durven te hervatten. Dat zei de Surinaamse am bassadeur in Nederland, H. Heidweiler, gisteren in Genève na afloop van de vergadering van de mensenrechtencommissie van de VN. Nederland moet zich volgens Heidweiller niet „vastbijten" In het verleden maar kijken naar de toekomst. „Het woord is nu aan Nederland". De Nederlandse delegatieleider in Genève. Kooymans, beschuldigde Suriname er in zijn rede van de inter nationale wetgeving te schenden door geen onderzoek in te stel len naar ae geDeurtenissen van aecemoer ïyöZ, toen vnltien tegenstanders van het bewind-Bouterse werden vermoord. Hij zei met tevredenheid te hebben vastgesteld, dat burgerlijke en militaire autoriteiten in Suriname hebben verzekerd dat alles zal worden gedaan om herhaling van de gebeurtenissen te voor komen. Maar Kooymans noemde het beslissend voor de toe komst van Suriname, dat er een democratische structuur wordt gevestigd, waarbij voor elk lid van de bevolking wettelijke pro cedures en garanties worden geschapen. Kliniek aborteerde niet-zwangere vrouwen NEW YORK Een artsenechtpaar met een abortuskliniek in New York heeft jarenlang tegen betaling vrouwen behandeld, die in het geheel niet zwanger waren. Het paar is gearresteerd en hun kliniek is gesloten De zwendel kwam uit toen een vrouw bij een onderzoek in de kliniek te horen kreeg dat zij in verwachting was. Zij consulteerde voor alle zekerheid haar huis arts, die vaststelde dat er geen sprake van zwangerschap was. Een vriendin, die zich drie jaar tevoren had laten steriliseren, kreeg eveneens te horen dat er een kind op komst was. Volgens de politie heeft het artsenpaar vorig jaar minstens 2.400 „abor tussen" verricht op vrouwen die niet zwanger waren. Voor elke behandeling lieten zij zich 150 dollar (toen circa 500 gulden) be- IDJE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH ».Wel. wel, wel...," grinnikte smldje Verholen, heb de van Uylens nu al zó vaak het woordje °-Jckerloot" horen gebruiken, dat ik er zeker ant ben. dat ook gij een van Uylen zljt. Kapitein I Uylen van de Albatros naar ik aanneem? ik op een boodschap voor U van uw vader, Ja- an van Uylen genaamd, de slotheer van de Uy- ftorgh". „In dét geval zljt ge welkom aan )rd. seigneur," zei kapitein van Uylen. „Wel jkerloot, ik wist niet. dat wij van Uylens zo (k sakkerloot zeiden! Kom In elk geval gauw naar de kapiteinshut, heerschap. Ik zal u ir een eerlijke, stevige oorlam schenken. Die It er wel in met dit barre winterweer, zou ik rïggen. En ehwat is die boodschap dan die gij jpij moet overbrengen?" „Ik moet U de familiekroniek van de van Uylens overhan digen". antwoordde de smid ernstig. „Het Is de wens van mijnheer uw vader, dat gij er verder zorg voor draagt." Dit scheen kapitein van Uylen een dol-komlsche mededeling te vinden. Hij barstte tenminste uit in een daverende zee manslachbui, die klonk als het donderen van scheepsgeschut. „Moet IK zorg dragen voor de familiekroniek?" bulderde hij. „Om je drie zee meerminnen en een walvis te lachenl Ik ben be ter met roer en kompas dan met zo'n sakker- lootse ganzeveer!" „Het is uw vader bittere ernst, kapitein", zuchtte smldje Verholen. „Hij is bang, dat er mogelijk iets met hem gebeurt, be grijpt ge? HIJ sloeg Sijmen Knoet namelijk tegen de grond, en nu zint Sijmen Knoet op wraak ATLANTA Robert Woodruff, de man die de Coca-Colamaat schappij uitbouwde tot een wereldomspannend imperium, is donderdag op 95-jarige leeftijd in Atlanta overleden. der, Ernest Woodruff, die het eerder had verworven voor een bedrag van 25 miljoen dollar. Indertijd, in 1923, ging het bedrijf gebukt onder een hoge schuldenlast en produceerde het voorna melijk spuitwater. Onder Robert Woodruffs leiding werd het be drijf een van 's werelds beroemdste ondernemingen. Behalve ondernemer was Woodruff ook een filantroop, die miljoenen bij droeg aan onderwijskundige en culturele instellingen. Wood ruffs grootste gok was waarschijnlijk zijn besluit tijdens de Tweede Wereldoorlog om Coca-Cola voor vijf dollarcenten per flesje te verkopen aan Amerikaanse militairen over de hele we reld. De regering accepteerde niet alleen het aanbod, maar be taalde voor het vervoer van de frisdrank naar de manschappen en van alle benodigdheden om overzee fabrieken te vestigen. Tijdens de oorlog werden vijf miljard flesjes Coca-Cola gedron ken en overzee 64 fabrieken gevestigd, waardoor de naam van Coca-Cola definitief was gevestigd. (ADVERTENTIE) Aan het weggedrag van de Polo Shopper herken je de Volkswagen. Voorwielaandrijving, onafhankelijke wielophanging met gekoppelde wielgeleide-armen en een zelfcorrigerende stuur inrichting zijn standaard. Dat kunnen veel duurdere auto's hem niet nazeggen. Ohtdek hoeveel rijplezier de Polo Shopper biedt, tij dens een uitgebreide proef rit,waarna de scher- pe prijs nog meer Néi/ voor zich spreekt. VOLKSWAGEN. TECHNIEK IN BEWEGING.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 5