HISWA '85:
watersport leeft weer op
Finale
Aan primeurs
geen gebrek
De huiscomputer
als navigator
Marathon en
theatershows
Vragen rond de
meeneemboot
4
ZATERDAG 2'MAART 15
AMSTERDAM Een gala-ope
ning, op vrijdag 8 maart, door prin
ses Margriet omdat de Hiswa zijn
dertigste verjaardag viert Het sta-
tenjacht Friso als blikvanger omdat
de tentoonstelling in het teken
staat van Friesland, watersportpro
vincie bij uitstek. Een extra oorlam
voor de organisatoren omdat het
veld van 400 exposanten (er bestaat
opeens zelfs weer een wachtlijst)
een duidelijk opgaande lijn in de
watersportbranche weerspiegelt.
En de nadrukkelijke aanwezigheid
van de Rijkspolitie te water in de
Amsterdamse RAI om de waar
schuwing kracht bij te zetten dat
het komende vaarseizoen voor het
eerst gericht en verbaliserend op
getreden gaat worden tegen water
sporters die de voorschriften van
het nieuwe Binnenvaart Politie Re
glement aan hun bootlaars wagen
te lappen.
Zo laat zich de Hiswa 85 samenvat
ten die van 8 tot en met 17 maart
op 48.000 vierkante meter vloerop-
Kervlakte een beeld geeft van hoe
et in de vaderlandse vaarwereld
reilt en zeilt. Een tevreden voorzit
ter De Vries Lentséh van de ten
toonstellingscommissie: „Niet al
leen zijn er meer standhouders dan
vroeger, van belang is dat ze ook
weer met grotere schepen deelne
men. De Hiswa 85 zal er daardoor
weer uitzien als in de periode van
hoogtij, het midden van de jaren
zeventig. Jammer genoeg is het nog
niet mogelijk geweest om de haven
van de RAI bij de expositie te be
trekken zoals in 1979 voor het
laatst het geval was de belang
stelling bleek nog te gering maar
ik verwacht dat dit volgend jaar ze
ker wel zal lukken. Het dieptepunt
is gepasseerd".
Een spectaculaire groei van het
aantal nieuwe schepen in de natio
nale wateren zal 1985 echter nog
niet brengen. „Ik verwacht hoog
stens een lichte opleving. Na een
dieptepunt in 1982 toen er op het
totale botenbestand van 190.000
pleziervaartuigen minder dan 1
percent nieuw bijkwam, verwacht
ik voor de komende tijd een jaar
lijkse toename van misschien ruim
1 procent. De industrie lijkt zich
aan te passen aan de veranderende
economische omstandigheden. Uit
onze interne gegevens mag voor
zichtig de conclusie worden getrok
ken dat de arbeidsproduktiviteit
per werknemer een stijging ver
toont. Er wordt meer gedaan door
verhoudingsgewijs minder mensen.
Primair valt een toename te ver
wachten van kleine, betaalbare
schepen".
Plankzeilen
Een opvallende kentering heeft
zich voorgedaan bij het plankzei
len. De verkoop van surfplanken is
het afgelopen iaar gekelderd met 25
percent. Veel gekrab achter de
oren dus in deze branche. Is de
groei eruit? Komt het door het
weer? De economische recessie? Is
Nederland surfmoe na de superzo-
mer van 1983? Nuchter bekeken zal
echter pas in de loop van de vol
gende jaren al dan niet bewezen
worden of de markt verzadigd is.
De laatste onderzoekingen hebben
aangegeven dat er in Nederland
750.000 mogelijke surfplank-kopers
wonen. Vijfhonderdduizend staan
er al regelmatig op de plank, maar
Voor het eerst toont de Hiswa weer het beeld van de hoogtijdagen uit de jaren zeventig.
Als tegenwicht voor zijn pralende
miljonairsjachten besteedt de His
wa ook veel aandacht aan de mi
crowatersport: kano's, vouwboten,
opblaasboten en roeiboten. Deze ca
tegorie wordt door de organisato
ren samengevat onder de noemer
meeneemboot. De laatste jaren zijn
er steeds meer typen opblaasboot
met-zeiltuig verschenen. Een va
kantie daarmee op bijvoorbeeld de
duizenden meren in Scandinavië is
zo binnen het bereik van de kleine
re beurs gekomen. Maar ook zijn er
al voorbeelden bekend van tochten
rond Corsica in opblaasboten met
buitenboordmotor. Bijna overal
waar de auto kan komen, valt ook
een mogelijkheid tot varen te vin
den.
Alvorens een meeneemboot aan te
schaffen, is het nuttig zichzelf en
kele vrageri te stellen, zoals:
Wat wil ik ermee gaan doen?
Hoeveel personen en bagage moe-
;n erin?
Op wat voor water wil ik gaan
Heb ik de juiste auto voor de
bott?
- Kan ik de boot in de winter ber
gen?
Wanneer bij de aankoop van een
meeneemboot deze vragen zijn
meegewogen, verzekeren de orga
nisatoren van de Hiswa, „biedt zo'n
uiterst simpel vaartuigje meer mo
gelijkheden om van de openlucht
en de natuur te genieten dan menig
miljonair ooit op zijn droomjacht
zal kunnen ervaren".
die is in veel gevallen niet hun ei
gendom. Immers: het aantal plan
ken moet op iets boven de 300.000
worden geschat, waarbij komt dat
een groot aantal surfers meer dan
één plank in bezit heeft. Uit deze
cijfers valt af te leiden dat de
markt nog niet verzadigd is. Ook
de schijn dat de Hiswa 85 op surf-
gebied weinig nieuws meer biedt,
bedriegt. Er zijn wel degelijk nieu
we ontwikkelingen, maar ze zitten
aan de onderkant, in de vorm van
de bodem.
Regek^afsp^ken^^^^^
Nog even het strengere politieop
treden waarvoor tijdens de Hiswa
met klem gewaarschuwd gaat wor
den. Commandant Schmidt van de
Rijkspolitie te water, district Leeu
warden, daarover: „Vrijheid door
gebondenheid, dat geeft naar mijn
mening weer wat in de komende
tijd vanuit ons beleid verwacht
mag worden. We kunnen ons al
leen goed op het water bewegen als
we met elkaar regels afspreken
waaraan we ons vervolgens ook
houden. Wanneer de watersporter
zich niet door deze regelgeving ge
bonden voelt, is het ook met de
vrijheid gedaan. Begin vorig jiaar is
het nieuwe Binnenvaart Politie Re
glement van kracht geworden. Het
zou van slechte smaak hebben ge
tuigd als we toen meteen als een
bok op de haverkist waren geklom
men om middels processen verbaal
de naleving van de regels af te
dwingen. We zijn dus waarschu
wend opgetreden en hebben zoveel
mogelijk informatie verstrekt. Nu
is die overgangstijd voorbij. Ik raad
iedereen aan in ieder geval een
exemplaar van het nieuwe regle
ment aan te schaffen, het grondig
te bestuderen en er vervolgens ook
naar te handelen".
Natuur - recreatie
Geen regelgeving bestaat er nog
voor de afstemming op elkaar van
natuurbescherming en waterrecre
atie. Maar het proces van bewust
wording is op gang gekomen en
omdat de groei in de watersport
wat stagneert, meent de directie
openluchtrecreatie van het ministe
rie van landbouw en visserij dat de
tijd rijp is om tot afwegingen te ko
men. Recente onderzoeken wijzen
uit dat de overheid op de goede
weg is bij zijn pogingen om de
terrecreatie in voor iedereen a
vaardbare banen te leiden: geen
verbodsbordjes, maar zonering 1
bepaalde gebieden waardoor het
genieten van de natuur en van de
watersport door iedereen op zijn ei
gen manier kan worden beleefd.
De twee lijken volgens de directie
openluchtrecreatie al aardig in de
pas te lopen, maar het kan nog be
ter. „Belangrijk is wat wij noemen
de signaalfunctie uit het veld. Wa
tersporters en natuurbeschermers
moeten niet in ivoren torens zitten,
maar ter plekke nagaan hoe er met
de getroffen voorzieningen wordt
omgesprongen. Zo kunnen we ko
men tot een optimale afstemming
van het beleid op de wensen van
zowel natuurbeschermers als open
luchtrecreanten niet in het
minst met het doel beide groepen
tot het besef te brengen dat ze el
kaar nodig hebben en dat ze begrip
dienen op te brengen voor eikaars
standpunten".
PIET SNOEREN
WAAR,
WANNEER EN WAT
De Hiswa 85 wordt van vrijdag 8
tot en met zondag 17 maart gehou
den in zes hallen van de RAI te
Amsterdam. Openingstijden: dage
lijks van 10.00 tot 17.00 uurvan
maandag 11 maart tot en met vrij
dag 15 maart ook 's avonds van
19.00 tot 22.00 uur.
Toegangsprijs 12.50 per persoon;
f7.- voor jeugd tot 12 jaar mits on
der begeleiding, voor houders van
Pas 65 en voor groepen van mini
maal 15 personen, mits vooraf aan
gemeld.
vierhonderd exposanten met, van
klein naar groot, vouw- en opblaas
boten, kano's, zeilplanken, roei-,
vis- en bijboten, zeilvliegtuigen,
open zeilboten, kajuitzeiljachten,
catamarans, motorzeilers, sportbo
ten, dag- en weekendkruisers en
motorjachten.
Voor de tweede maal zal de Hiswa
dit jaar gepaard gaan met wat de
wijdse naam gekregen heeft „de
marathon van Amsterdam voor
surfers". Deze lange afstandsrace
wordt zondag 10 maart gehouden
op de Amstel, van Nes aan de Am-
stel naar de Berlagebrug in Am
sterdam en vice versa, een afstand
van ruim 40 kilometer. Het maxi
mum zeiloppervlak bedraagt 6,8
vierkante meter en dat is de enige
restrictie. Voor de rest staat deelna
me vrij.
Een ander evenement dat de Hiswa
begeleidt zijn de theatershows in en
rond een waterbasin van 20 bij 50
meter waarboven windmachines
voor een stevige bries zorgen. Er
wordt een doorlopend programma
gebracht waarin veel vormen van
watersport aan bod komen: plank-
zeilen. waterskiën, kano-polo, de
monstraties met radiografisch be
stuurde boten en zeilwedstrijden
met mini 12-meter boten. De Ko
ninklijke Marine verzorgt dagelijks
een demonstratie van het redden
van drenkelingen op volle zee.
De provincie Friesland speelt een
speciale rol bij de invulling van het
theaterprogramma. Elke dag wordt
er een wedstrijd gezeild tussen be
kende Friese en Hollandse zeilers.
Op zaterdag 9 maart verzorgt de
stad Sneek een eigen programma
onderdeel waarbij het thema „50
jaar Sneekweek" centraal staat. Het
Sneeker Skütsje „De Pan", afgelo
pen zomer winnaar van de traditio
nele skütsjesilerij, ligt gedurende
heel de tentoonstelling op het plein
voor de RAI.
Veel surfdemonstraties in de RAI.
met op de achtergrond de vraag of
de markt voor plankzeilen is verza
digd.
Windsurfers zullen op de Hiswa
ontdekken dat de nieuwste ontwik
kelingen binnen hun sport zich be
vinden onder de waterlijn. Langs
de weg van het experiment is ont
dekt dat planken met V-vormige
bodems (dubbelconcave bodems)
sneller in plané komen en hogere
snelheden varen. De tentoonstel
ling laat zien hoe bijna alle fabri
kanten nu ook planken met een
gelijke bodem zijn gaan bou-
Er worden zelfs al planken
met tri-concave en quadro-concave
bodem aangeboden.
Een andere belangrijke ontwikke
ling is het profielzeil: lange zeillat-
ten die doorlopen tot vlak bij de
mast en die dank zij een speciale
constructie in de mastslurf bij het
overstag gaan of gijpen omslaan. Zo
krijgt het zeil bij de mast aan de lij
zijde een mooi aansluitend profiel
en dat geeft meer voortstuwing. In
opmars lijkt een nieuw type plank
te zijn, de „gun", bijna 3 meter
lang, zeer smal en slank van vorm.
Ze zijn minder gericht op allerlei
capriolen dan wel op pure snelheid.
Bedenk dat de gun zeer hoge eisen
stelt aan de surfer. Het is een plank
r specialisten.
Bij de kajuitmotorboten valt de no
viteit op van een met gesloten
zwemplateau verlengde waterlijn.
Dit zou bij kruissnelheid een aan
zienlijke brandstofbesparing op
moeten leveren. Voorts is er een
trend waarneembaar om de sche-
uit te rusten met zowel een
nen- als een buitenbesturing.
Nogal wat exposanten benadruk
ken het pluspunt dat hun schepen
trailerbaar zijn achter een flinke
personenauto. Tenslotte is er een
nieuwe manier van afwerken te
zien: de romp wordt na het stralen
voorzien van een in vlam gespoten
aluminiumlaag en een bijbehorend
verfsysteem, hetgeen vijf jaar ga
rantie zou bieden tegen roest.
Geringere diepgang
trailerbaarheid
zwang. Daarnaast valt het streven
naar een geringere diepgang die
er wateren binnen het bereik
i de zeiler brengt. Er wordt al
vijf meter lange schouw ge
toond die slechts 17 centimeter
steekt. Een noviteit die de aandacht
trekt, is de 11,5 meter lange Selec
tion Royale, speciaal ontworpen en
gebouwd als eenheidsschip voor de
in Frankrijk populaire Tour-de-
France-op-zeilen. Ook iets nieuws
is een 17,5 meter lange, geheel uit
Cor-Ten staal opgetrokken trima-
Volgens jachtwerf Helleman
die hem bouwt, heeft het schip on
danks zijn bijna 200 vierkante me
ter zeil een hoge stabiliteit en zeilt
hij sneller dan enkelrompsschepen
met een gelijke lengte. Aandacht
tenslotte voor de houten Kolibri
900 met zijn geavanceerde bouw
techniek die slechts een minimum
aan onderhoud nodig maakt,
leen de toplaag moet na zes
worden overgeschilderd.
Watervliegtuigje
Bij de categorie open boten een wi
zeer vreemde eend in de Hiswi
bijt: de Air-Dinghy. Het bootj
wordt aangedreven door een lucti
schroef en heeft een maximui
snelheid van 70 kilometer. In ee
oogwenk kan er een vleugel b<
venop worden gezet en dan is bivan<
een watervliegtuigje dat bij 30 kil% eQa,
meter los komt en een vliegkruir j
snelheid van 60 kilometer ontwil j
kelt. Andere stands tonen dat 4
fabrikanten goede verwachtinge
hebben van de waterfiets. Kindt
ren krijgen de zeilsport binnen bc
reik via scheepjes als de Pixie (eer11
kleine catamaran) of het krap drFn®r^
meter lange Schippertje (zelfbou\sÉe»^d
Zeer uitgebreid tenslotte is de afd^ÜK
ling accessoires. Voor stuntelige kt
watersporters is er een prismakpnze
ker die waterdicht is en niet kaRaad
zinken. Elders wordt de originekvorc
scheepskruik geïntroduceerd, vooidoor
zien van een koperen etiket waariHaa^
de scheepsnaam kan worden gegrJDe h
veerd. De scheepsnaam kan ook -gerei
ander nieuwtje worden ing<Qur
breid in truien. Nogal wat aandac£je q
is er voor beveiligingssystemen t^g
gen inbraak en diefstal. Zo bestalgur£
er nu het slimme touwtje dat e«twa|
alarm doet afgaan wanneer onbt
voegden er vandoor willen gaaion
met datgene wat er aan vast zyj'
Een andere vinding is in staat d"e B
positie van een gestolen boot te i
gistreren. Een nuttige noviteit lijl
ook een apparaatje waarin een ga
lekontdekker gecombineerd is m
een gasflesinhoudsmeter. E<
vouwfiets tenslotte die slechts
kilo weegt, nauwelijks plaats i
neemt en in 10 seconden uitgeklaj
kan worden, zal een extra dimensl
geven aan het recreëren op
langs het water.
- - ■»"g'
Een van de vele Hiswa-snufjes: eei Haa
prismakijker die waterdicht en ontribi
zinkbaar is. taal
hele
„Vo
zal
De Hiswa toont niet alleen de aller
nieuwste ontwikkelingen op water-,
sportgebied, hij voorspelt ze ook. In
dat kader springt deze zinsnede er
uit: „De tijd is niet ver meer dat
i enkele boordcomputer alle ge
gevens van zenders en scheepsme
ters automatisch zal vertalen in po
sities, afstanden en te sturen koer
en vervolgens door koppeling
met een weerkaartenontvanger en
stuurautomaat het jacht zo
goed mogelijk van A naar B brengt.
Een nabije toekomst. Op de Hiswa
is al de primeur te zien van een na-
vigatie-rekensysteem op basis van
de thuiscomputer. Volgens de leve-
ncier is het voor het eerst gelukt
i de meest verkochte home-com
puter (Commodore 64) om te bou-
i voor gebruik op een 12 volts
u. Er is een volledig rekenpro
gramma beschikbaar dat alle aspec
ten van de navigatie omvat. Een
pakket, bestaande uit de omge
bouwde computer (verbruik 15
Watt), een insteekmodule, de cas
setterecorder, het programma en de
handleiding kost 1.995 gulden.
Ook op de Hiswa aanwezig is het
geheel nieuwe en zeer uitgebreid
geïntegreerde navigatiesysteem dat
OSTAR-zeiler Peter Philips pro
bleemloos en snel over de Atlanti
sche Oceaan heeft gebracht. Hese~j
bestaat uit een groot aantal ver w0,
schillende eenheden, met elk eet fluj
eigen functie, die aan elkaar zijr gon
gekoppeld en waarvan de gegeveni i,g
integraal aan elkaar worden gere <je
lateerd. De schipper hoeft slecht) mjr
de juiste knop in te drukken om dj WO]
gewenste informatie te krijgen. ZWJ
Toch past hier een waarschuwing v,jf
en die geeft de Hiswa ook. „Veq op€
schepelingen zijn voldoende hand tw
vaardig om mechanische defecte* Vij
aan hun schip al dan niet provi sie(
sorisch te repareren, maal
slechts zeer weinigen beschikket bui
over de kennis om mankemente» ye
aan de elektronica te lokaliseren stn
laat staan te verhelpen. Bovendiei ^a|
is de elektronica afhankelijk vat bei
de elektriciteit, en de produkti ge;
daarvan is met name aan boort
van zeiljachten niet altijd gewaar be|
borgd, want men is gebonden aat de
een relatief kwetsbare installatie
Het is zeer onverantwoord om klas) va)
sieke hulpmiddelen voor de navii {je
gatie als pelorus en sextant, log ei
radiorichtingzoeker te vervange*
door een jachtnavigator. Een kaï tQC
potte transistor, een zwakke acci* va|
een plens water of een los contact
de pret. Dan dient vervan. Eg
gende kennis
wezig te zijn".
apparatuur aan.
De navigatie op dit soort snelle zeeracers kan voortaan
nisch geschieden.
bteeas meer naarun op ooten aie trauerDaar zijn acnter een tiinke auto, zodat het vaargebied aanzienlijk wordt uitgebreid.
