Pausmis
voor zieken en
gehandicapten
in Houtrust
wordt
inspirerend
feest
Ik ben
beslist geen
beginneling
inde
ruimtevaart"
Finale
p I t
7* êfi m
FRANSMAN MET SOVJET-OPLEIDING
IN AMERIKAANSE CHALLENGER
ZATERDAG 23 FEBRUARI 19
Maandag 13 mei is de
„Haagse dag" van het
bezoek van paus Johannes
Paulus II aan Nederland.
De paus wordt dan
ontvangen door minister
president Lubbers, spreekt
een grote rede uit in het
Vredespaleis en wordt
door koningin Beatrix
ontvangen op Huis ten
Bosch. De dag begint met
een eucharistieviering
voor zieken en
gehandicapten waarin de
paus voorgaat en die
wordt gehouden in de
Houtrusthallen. De
liturgie voor deze viering
is mede voorbereid door
pastoor R. Kurvers van de
Wassenaarse St-
Willibrordusparochie.
„Zoals alle vieringen in de
paastijd wil ook deze tot
uitdrukking brengen dat
het lijden niet het laatste
woord heeft. De mens kan
groter zijn dan
zijn lijden".
DEN HAAG Zo'n tweedui
zend zieken en gehandicapten
en hun verzorgers wonen op
maandag 13 mei in het Haagse
Houtrustcomplex een speciaal
voor hen georganiseerde fees
telijke eucharistieviering bij,
die door paus Johannes Pau
lus II in concelebratie met een
vijftiental bisschoppen en
priesters wordt voorgegaan en
tijdens welke de paus de zie
kenzegen zal geven. Het ge
beuren wordt integraal op ra
dio en tv uitgezonden. De
voorbereiding is in handen
van de diocesane werkgroep,
belast met de voorbereiding
van het pausbezoek in het bis
dom Rotterdam.
Voor de viering in Houtrust wordt
onder meer nauw samengewerkt
met De Zonnebloem, die zich bezig
houdt met zaken als verzorging,
vervoer en de uitnodiging van de
deelnemers. Pastoor R. Kurvers
van de Wassenaarse St.-Willibror-
dusparochie, die voorzitter is van
de Diocesane Werkgroep Liturgie
en vanuit die discipline ook in de
voorbereidingscommissie zit, heeft
samen met anderen de litur
gie voor die viering voorbereid. De
pastoor, die de paus in Rome diver
se malen van dichtbij heeft mogen
meemaken bij audiënties en ont
moetingen, vertelt over de gedach
ten achter wat een bijzonder inspi
rerende viering belooft te worden.
Pastcor Kurvers: „Wij hebben van
meet af aan gezegd: er zijn talrijke
mensen die in Rome komen, maar
er zijn er ook, die daar nooit naar
toe kunnen: zieken en gehandicap
ten. En zo gauw je daarover praat
moet je bedenken, dat aan hen veel
mensen gebonden zijn. Familiele
den, wijkverplegers en -sters, art
sen, enzovoort. Het wordt daarom
niet alleen een viering voor zieken,
maar ook voor degenen die hen
verzorgen. In principe is het een
viering voor mensen uit het hele
land, maar om praktische redenen
zoals vervoer en dergelijke
wordt voornamelijk op Zuid-Hol
land gemikt. In totaal kunnen 2.000
mensen de viering bijwonen, inclu
sief de verzorgenden. Er is plaats
voor rond de veertig bedlegerigen
en ongeveer 400 rolstoelen. De vie
ring is ook voor geestelijk gehandi
capten, slechtzienden en -horenden
en mensen die door het verlies van
iemand uit hun omgeving een groot
verdriet hebben te verwerken.
Kortom: de wereld van de lijdende
mens. De Vastenbrief van de bis
schoppen, die op 3 maart ver
schijnt, gaat ook over hen: over het
lijden en sterven van zieken".
Lijden
„In de viering wordt geprobeerd",
vervolgt pastoor Kurvers, „die
mensen te zeggen dat ze erbij horen
en dat de kerk bij hen is. Dat de
gemeente hun leed met hen mee
wil dragen. Evenals alle thema's
voor het pausbezoek is ook het the
ma voor deze viering afgeleid van
het onzevader. Dat thema luidt:
„Verlos ons van het kwade".
Voorts is het zo, dat in het Evange
lie we zijn uitgegaan van de li
turgie van die dag staat: „Ook gij
moet getuigen". Dat is een paasthe-
ma. De paus brengt in zijn preek
dan ook naar voren, dat het lijden
dat veel mensen moeten dragen,
een verkondigende betekenis heeft:
het dragen van het kruis mèt
Christus. In hen kun je Christus
herkennen. Een heel sprekend ge
geven is, dat de dertiende mei de
dag is, waarop de paus een aantal
iaren geleden in het ziekenhuis is
beland. De dag van de aanslag. Na
afloop heeft hij een brief geschre
ven over wat het verblijf in het zie
kenhuis, het niet helemaal gezond
zijn, hem geleerd heeft".
Wie meent, dat deze viering, omdat
daarin de lijdende mens centraal
staat, een somber karakter zal dra
gen, vergist zich. Pastoor Kurvers:
„Zoals alle vieringen in de paastijd
gaat ook deze erover, dat het lijden
niet het laatste woord heeft. De
mens kan groter zijn dan zijn lij
den. Ik ontving onlangs een rouw
brief en daar stond deze tekst bo
ven: „Vraag niet om een lichtere
last, maar om sterkere vleugels".
Een bekende tekst, maar hij is
waar. Hoe geweldig komen mensen
soms niet over hun lijden heen?
Waarschijnlijk komen bij het altaar
de relieken van de H. Liduina van
Schiedam te staan. Liduina van
Schiedam, die jarenlang op bed lag,
een heilige uit ons eigen bisdom.
We willen ook daarmee heel duide
lijk laten zien, dat alle mensen bij
de gemeenschap horen. Een ver
kondiging, die alle zieken in den
lande zou kunnen bemoedigen.
Waarmee we hun hopen duidelijk
te maken dat hun lijden gezien
wordt. Dat hun offer van betekenis
is voor het leven van de kerk. Het
wordt een heel feestelijke viering.
Een echte paasviering. Een viering
overigens zonder veel pompa, maar
hartelijk. Ik denk dat het een
soortgelijk beeld oplevert als bij
voorbeeld het Harten-Vijf-Gala in
de Leidse Groenoordhallen".
Nederlands
Pastoor Kurvers hoeft het wat be
treft de liturgie van de viering ove
rigens niet allemaal alleen te doen.
„De liturgie is in nauwe samenwer
king met de Diocesane Werkgroep
voor de Liturgie tot stand geko
men", legt hij uit. „En het is uitein
delijk de bisschop die de liturgie
bepaalt. Hij heeft de uiteindelijke
zeggenschap. De liturgie die wij ge
bruiken is die van de kerk en dat is
geen privézaak. Wij gaan uit van
de liturgie van die dag zelf. Je kunt
wel zeggen: we gaan alles op onze
maat snijden, op ons thema, maar je
kunt ook zeggen: laten we luisteren
wat de liturgie van die dag ons te
zeggen heeft, wat is daarvan de
boodschap. Wij hebben voor dat
laatste gekozen. De preek van de
paus is overigens evenals de hele
viering in het Nederlands. Daaraan
kun je zien hoe belangrijk hij de
landstaal die tijdens het laatste
concilie is ingevoerd vindt. Bij al
'zijn reizen spreekt de paus de talen
van de landen die hij aandoet. Nu
al oefent hij dagelijks zijn Neder
lands en doet hij geregeld de mis in
het Nederlands. Om te oefenen.
Dat is een teken, dat hij in hun ei
gen taal met de mensen wil spre
ken".
De viering wordt een concelebratie.
Pastoor Kurvers daarover: „De bis
schoppen van Rotterdam en Haar
lem treden als gastheren op. De
bisschop van Haarlem ook, omdat
dat bisdom niet door de paus wordt
bezocht. Deze beide bisschoppen
zullen naast de paus staan. Verder
zal de aartsbisschop er 'zeker bij
zijn, evenals de nuntius. En voorts
een aantal priesters dat bij de we
reld van de zieken is betrokken.
Ook zijn er in zo'n viering twee di
akens. Er zijn twee soorten: gehuw
de diakens en diakens die later
priester worden gewijd. Ik neem
aan, dat beide categorieën met een
diaken vertegenwoordigd zullen
zijn. Voorts zijn er mensen uit de
gemeente, die een lezing doen. De
viering wordt muzikaal door een
aantal koren opgeluisterd. Het li
turgisch koor is het koor van de
St.-Bavokathedraal in Haarlem.
Daarnaast kunnen de zieken voor
en na de viering ook luisteren naar
de zang van de koren Deo Sacrum
uit Poeldijk en het Haags Matro-
zenkoor. Deze twee koren onder
steunen overigens ook de volks
zang".
Paaskaars
„De viering begint om half negen
of negen uur", vervolgt de pastoor,
„en duurt tot omstreeks elf uur.
Dat betekent dat de zieken en ge
handicapten er al om half acht
moeten zijn. Dat wordt dus een
hele stoet van ziekenwagens en an
dere auto's, die 's morgens vroeg
naar Houtrust trekt. Alles moet
ruim op tijd gereed zijn, de Rode-
Kruispost en alles wat er verder bij
komt kijken. De paus die al za
terdagavond in Den Haag aankomt
en dinsdagmorgen weer vertrekt
komt 's morgens per gesloten auto
bij Houtrust aan. Na afloop van de
viering is er een rijtoer met de
pausmobiel naar het Catshuis. Van
daar gaat hij naar de Nuntiatuur
aan de Carnegielaan. 's Middags
bezoekt hij het Vredespaleis, waar
hij een rede houdt voor het Inter
nationaal Hof van Justitie en ten
slotte gaat hij naar de Koningin op
Huis ten Bosch. Daarna rijdt hij
nog naar Utrecht voor een ontmoe
ting met de andere kerken. Hij
overnacht maandagavond nog in
Den Haag om vandaar naar Amers
foort te gaan. Er is dus een gele
genheid om de paus voorbij te zien
komen, wanneer hij per pausmo
biel van Houtrust naar het Catshuis
rijdt. Een rijtoer door het centrum
van Den Haag zou leuk zijn ge
weest, maar dat zat er om uiteenlo
pende redenen niet in. Tja, wat kan
ik er verder Over vertellen. Ja, er
zijn van die kleine dingen. Zo heb
ben we bijvoorbeeld een paaskaars
nodig. Een echte. Die wordt door
de pastoor van de parochie waar
Houtrust onder valt. de Sportlaan-
parochie, naar Houtrust gebracht,
symbool van de verrezen Christus,
ontstoken in de paasnacht. En wat
de aankleding van Houtrust be
treft: ik neem aan dat het Westland
en de Bollenstreek zich wat dat be
treft niet onbetuigd zullen laten".
Kracht
Pastoor Kurvers is het is al aan
het enthousiasme waarmee hij ver
telt te merken een warm voor
stander van het pausbezoek. En
niet omdat hij er zelf bij betrokken
is. Pastoor Kurvers: „Deze paus is
een heel bijzondere man. Een zegen
voor de kerk. Hij is allereerst een
opvallende bisschop van Rome. Er
wordt erg veel gezegd over zijn rei
zen, maar hij is actiever dan al zijn
voorgangers in het visiteren van de
parochies in Rome. Elke zondag dat
hij thuis is, is hij daarmee van
's middags vier tot negen uur 's a-
vonds in de weer. Hij praat ook
met allerlei verenigingen, kortom:
hij is een echte bisschop van Rome.
In die zin is hij erg actief als plaat
selijke bissschop. De Romeinen
zien hem niet meer als een Pool,
maar als hun bisschop".
„Dat hij daarnaast met zo geweldig
veel energie in staat is zoveel lan
den af te reizen om mensen en ker
ken te bemoedigen, dat is een per
soonlijk charisma, dat je niet zo
maar van zijn opvolger zou kunnen
verwachten, net zo min als van zijn
voorganger. Hij heeft een enorm*
kracht in zijn lichaam en beste<
die ook".
„Zeer belangrijk zijn zijn bezoek
aan de kerken in de landen van
Derde Wereld, die voor kort n ji|
koloniën waren. Die kerken, die i
eigen bisschoppen en eigen pn<
ters hebben, zien dat ze de moe
waard worden gevonden als
paus daar komt. Het zelfbewustz
van de kerken in de Derde Werq|s
is na het laatste concilie sterk I
groeid. Ik zie de reizen van de pa;;
ook als een enorme onderstrepi
van de collegialiteitsgedachte
bij dat concilie is uitgesproken. I
plaatselijke bisschoppen wordt
dan ook heel sterk betrokken bijv-'D
wijze, waarop de paus in zo'n lat*
spreekt. In zo'n concelebratie yan
als straks in Houtrust zie je o£en
dat de leiding van de kerk niet ahar
soluut is, maar een leiding in v^oe
bondenheid". Qve
hal
Groeien
„Het is elke keer weer een wondt
lijke ervaring te zien hoe onzette£re'
intens de paus naar mensen luhet
tert", zegt pastoor Kurvers. „bor
hoort mensen wel eens zeggen: fc(]e
paus begrijpt toch niets van wkre
hier leeft, maar ik denk dat hij juf'
ontzettend goed weet hoe hier j$r
daan en gedacht wordt. SommiIeri
dingen hier zal hij goed en zinJ
vinden, van andere dingen zal (jan
zeggen: laat dat eerst eens wat
der groeien. We moeten hier fcet
Nederlandse kerkprovincie niet fga]
wijsheid in pacht hebben. We kutj^ei
nen veel van andere plaatselijk^
kerken in de hele wereld leren' .gel
LEO HENN*>el
na
Foto: MILAN KONVALINKkei
HOUSTON De Franse as
tronaut Patrick Baudry (38)
over het algemeen de bemin
nelijkheid zelve heeft tij
dens de voorbereidingen voor
zijn verblijf in de ruimte aan
boord van de Amerikaanse
Space Shuttle „Challenger"
(lancering 3 maart a.s.) een
paar keer nadrukkelijk laten
weten dat hij zich in geen en
kel opzicht de mindere voelt
van zijn Amerikaanse colle
ga's en dus ook niet als een
„beginneling" wil worden be
handeld.
Baudry: „Ik heb twee jaar lang een
complete ruimtevaarderstraining
gehad in de Sovjet-Unie en het is
me duidelijk geworden dat die nau
welijks anders is dan de opleiding
in de Verenigde Staten. Het be
langrijkste verschil is dat we in
Sterrenstad bij Moskou ólles leer
den, dus ook hoe wij als gast-kos-
monauten in geval van nood een
koppeling tussen onze Sojoez-cabi-
ne en ruimtelaboratorium Saljoet-7
tot stand moesten brengen en hoe
we als de nood aan de man zou
komen zélf de terugkeer naar
de aarde moesten realiseren. Bij de
komende vlucht ben ik uitsluitend
onderzoeker en proefkonijn en
hoef ik van de besturing van de
Shuttle niets af te weten
De in 1946 in de Kameroense ha
venstad Douala geboren, maar nu
met vrouw en dochter in Bordeaux
wonende Baudry was in de zomer
van 1,982 de eventuele „invaller"
voor zijn landgenoot Jean-Loup
Chrétien bij een Frans-Russisch ex
periment in het kader van het Sal-
joet/Sojoez-programma. Frankrijk
drong daarna bij Moskou aan op
een tweede gastvlucht, die dan ech
ter ten minste twee maanden zou
moeten duren, maar op dat verzoek
is van Sovjet-zijde (nog) niet inge
gaan. Nu zijn de rollen omgedraaid:
Baudry gaat enkele dagen met de
Amerikaanse „Challenger" de
ruimte in en Chrétien is ditmaal
zijn eventuele vervanger.
Toen Baudry en Chrétien zich bij
het Nasa-centrum in Houston
meldden voor hun opleiding, bleek
overigens al snel dat ze net zo wer
den behandeld als iedere andere
nieuwkomer, dat wil zeggen als be
ginnelingen. Dat schoot met name
m
de niet van een aardige dosis eer
zucht gespeende Baudry meer dan
eens in het verkeerde keelgat en
leidde er zelfs toe dat hij bij een
aantal cursussen, waarop Nasa-ex-
perts het hele abc van de ruimte
vaart nog eens uitvoerig uit de doe
ken deden, eenvoudig wegliep.
Baudry, die een briljante carrière
als militair testpiloot achter de rug
heeft: „Ik was geen beginneling
meer, ik ben een volledig opgeleide
ruimtevaarder!"
Simulator
De training in de Space-Shuttle-
vluchtnabootsers nam ongeveer
twee derde van de hele opleiding
.vrijwel precies zo'n simulator
den we ook voor onze opleiding bij
de Russen in Sterrenstad". Baudry
en Chrétien zijn van oordeel dat de
Sovjet-training in feite veelzijdiger
en in elk geval completer is dan die
van de Amerikanen, omdat in het
Russische programma ieder beman
ningslid voor een bepaalde vlucht
Daar staat echter tegenover dat
Baudry die tijdens zijn vlucht op
6 maart a.s. zijn 39e verjaardag
viert zich nu volledig zal kun
nen concentreren op het eigenlijke
doel van zijn participatie in de ko
mende, vier aagen durende Chal-
lenger-missie: het experimenteren
met een door Frankrijk ontwikkeld
echografie-systeem, waarmee de
bloedsomloop en de werking van
hart en andere organen in een toe
stand van gewichtloosheid kan
worden bestudeerd. Het gaat daar
bij om een verbeterde visie van het
instrumentarium, waarmee Chré
tien in 1982 tijdens zijn Saljoet/So-
Patrick Baudry (links), die zich nijai
zijn opleiding in Moskou allermintmi
een beginneling vindt, samen m«gr;
de Republikeinse senator Jalews
Garn, die aanbood als onderzoelar
kingsobject dienst te willen doen. Spi
-gL
joez-trip de rol van proefkonijt^
speelde.
Ruimteziekte
Het was de bedoeling dat via h<®*
Franse echografie-experiment oor0'
studie zou worden gemaakt van he™
verschijnsel „ruimteziekte". Ma?u
Chrétien bleef zich gedurende dnc
hele vlucht van bijna acht daget^1
kiplekker voelen en in dat opziclfec
„mislukte" de operatie dus min d
meer. Gehoopt wordt nu dat Bau
dry wèl met ruimteziekte zal worTs
den geconfronteerd en die kans ih
behoorlijk groot, aangezien hij oa D
nog op zichzelf gaat experiment* V|
ren met een merkwaardig soot.
„vliegbril" het eveneens
Frankrijk ontwikkelde zogenaam
de Pocket-project die door ver
vorming van de visuele vermogen®
ruimteziekte-symptomen in
hand werkt. Baudry: „Vandaar
het ding ook alleen maar op
wordt toegepast
Voor de echografie-onderzoekinge»
aan boord van de Challenger zij»
méér „proefobjecten" beschikbaar
De vrouwelijke astronaut (Margajj
ret) Rhea Seddon zal namelijk ootv
als proefkonijn fungeren, evenakn
het enkele maanden geleden toegen
voegde bemanningslid Jake Gare 2
een Republikeinse senator uit dv
Amerikaanse staat Utah, die zeTn
aanbood om als onderzoekingsott-j
ject dienst te doen. Behalve Bau v
dry, Seddon en Garn nemen aan di p
vlucht deel Karol Bobko (gezag
voerder), Donald Williams, Davifc'
Griggs en Jeffrey Hoffman. N
Belangrijkste doel van de missie i- 2
het in de ruimte brengen van twer c
nieuwe communicatiesatellieten, d
Amerikaanse TDRS-2 en de Cana
dese Telesat-1. Voor het naar zijl t
baan op 36.000 km hoogte dirigerer
van TDRS-2 wordt gebruik ge j
maakt van een aangekoppeld IUS
raketsysteem, dat in januari voa
het eerst met succes werd toegepas j
bij de lancering van een geavan
ceerde militaire afluistersatelliei
nadat bijna twee jaar eerder d
TDRS-1 door eenzelfde voortstu -!
wingsbron in een totaal verkeerd
baan was geparkeerd.
