Heftige reacties na
weigering P.C. Hooftprijs
s
i
Valk niet betrokken
bij coup Bouterse
füMöL
Zesvoudige
.aanrander wil
sychiatrische
ehandeling
m
Eis van achttien jaar plust.b.r. voor kindermoord
ekkramp op school
fin Vlissingen
Kamer wil
meer geld
voor
beeldende
kunstenaars
Wie wil er nog
een langdurig
werkloze jongere?
^BINNENLAND
ËcidócSomont
DONDERDAG 14 FEBRUARI 1965 PAGINA 3
)riekwart jeugdleden
INV ziet niets in CDA
(EN HAAG Driekwart van de jongere CNV-leden
imt op een andere partij den het CDA. Van de oude
vakbondsleden voelt nog 40 procent zich politiek bij
christen-democraten thuis. Dat blijkt uit een enquê-
die het bureau Inter/View heeft gehouden in op-
zacht van het weekblad De Tijd. In 1982 stemde nog
,rca 45 procent van alle CNV'ers op het CDA. Die
^•atnhang zou inmiddels zijn geslonken tot 30 procent,
de joals bekend zijn onlangs binnen de christelijke amb-
idinènarenbond CFO stemmen opgegaan om te komen tot
rsclf oprichting van een nieuwe partij van christelijke
steipnatuur' a^s alternatief voor het CDA zou
Toeten fungeren. Bijna de helft van de CNV-leden zou
vf yentueel wel op zo'n partij willen stemmen, zo blijkt
Kalt de enquête.Ook wordt gesproken over aansluiting
ij de groep Scholten-Dijkman, waarmee voorzitter
'an Kommenee van de hout- en bouwbond morgen
gesprek zou hebben.
In Brazilië aangehouden
Nederlanders weer vrij
DRACHTEN De drie Nederlanders die
in de Braziliaanse havenstad Santos zijn
aangehouden op verdenking van betrok
kenheid bij babyhandel, blijken inmiddels
in vrijheid te zijn gesteld. Dit heeft een van
de gearresteerden, vice-voorzitter T. Post-
ma van de bemiddelingsorganisatie Buiten
landse Adoptie Noord-Nederland (BANND)
in Drachten, gisteren meegedeeld. Hij en
twee medewerkers van de organisatie blij
ken al afgelopen donderdag te zijn aange
houden. Pas na negentien uur was het de
politie duidelijk dat er geen enkele grond
was „om ons voor wat dan ook'' vast te
houden, aldus Postma, die inmiddels met
een medewerker in Nederland is terugge
keerd. De derde, een vrouw uit de Lier,
komt eind deze week terug.
Weer smogalarm
in Rijnmond
ROTTERDAM In het Rijnmond
gebied is gisteren voor de tweede
keer dit jaar sprake geweest van
smogalarm. De concentraties zwavel-
dioxyde in de lucht waren 's och
tends dermate groot, dat er een zoge
naamde so-2-code werd uitgegeven
door de dienst milieubeheer. Het
alarm kon tegen de avond weer wor
den ingetrokken. Door de sterke
wind was er zoveel verontreinigde
lucht uit het oosten aangevoerd, dat
bedrijven werd verzocht de uitstoot
van gistige gassen zoveel mogelijk te
beperken. Hetzelfde was het geval in
de Westduitse deelstaat Hessen, waar
de smog ernstiger vormen had aange
nomen dan in Rijnmond.
Surinaamse
scholieren blijven achter
UTRECHT In het basisonder
wijs behalen Surinaamse kinderen
veel slechtere rapportcijfers dan
hun Nederlandse klasgenoten.
Voor bijna alle vakken krijgen zij
meer onvoldoendes. Dit blijkt uit
een onderzoek dat drie medewer
kers van de faculteit Sociale We
tenschappen van de Rijksuniversi
teit Utrecht hebben gedaan. De
slechte leerprestaties worden vol
gens de onderzoekers vooral ver
oorzaakt door de gebrekkige ken
nis van de Nederlandse taal en de
hier geldende waarden en normen.
De kinderen herkennen zich niet
in de aangeboden leerstof.
Studenten HBO niet
gedupeerd door fusie
DEN HAAG Studenten in het Hoger
Beroeps Onderwijs zullen weinig nadeel
ondervinden van de fusie-operatie waar
bij het onvermijdelijk zal zijn dat sommi
ge opleidingen moeten verhuizen naar
andere plaatsen in de regio. Minister
Deetman is met de HBO-raad een rege
ling overeengekomen, met als uitgangs
punt dat studenten hun studie zoveel
mogelijk moeten kunnen afmaken, waar
zij deze zijn begonnen. Zo is verlenging
van de inschrijvingsduur (en dus studie
financiering) mogelijk. Een sociaal plan
voor het personeel in het HBO is er tot
grote onvrede van de HBO-instellingen
nog niet. Deetman wil daarover pas met
de onderwijsbonden praten als alle fusie
plannen bekend zijn.
„Gemier" over
Scherpenh uizen
DEN HAAG De kamerleden Wal
lage en Konings (PvdA) hebben zich
gestoord aan de uitlating van staats
secretaris Scherpenhuizen van Ver
keer en Waterstaat dat „de leerlingen
in het lager beroepsonderwijs meer
leren over het seksuele leven van
miéren dan over elektrotechniek".
Scherpenhuizen zei zulks vorige
week in Delfzijl. De kamerleden wil
len van minister Deetman (Onder
wijs) weten „of deze prioriteitsstel
ling inderdaad uit de onderwijspro-
tramma's blijkt". Zo niet, dan zou
cherpenhuizen enige her- en bij
scholing moeten hebben om zijn ken
nis over het onderwijs wat bij te spij
keren, zo schrijven zij Deetman.
tinif"
'EN HAAG De Tweede
Lamer beslist vandaag over
?h^rn voorstel van de PvdA de
Mnister volgende week te
ogen interpelleren over de
eigering de P.C. Hooftprijs
literair werk toe te
lennen aan de schrijver
[ugo Brandt Corstius. Het
mdvdA-verzoek stuit op een
t Vjraktisch bezwaar, nu he
chtend is dat minister Brink-
eitéian wegens vakantie vol-
A hjende week afwezig is. De
ekljpwinding over de kabinets
beslissing heeft in ons land
(eleid tot heftige reacties.
ministerie van WVC zijn
tientallen brieven en tele-
binnengekomen van
•ganisaties die willen dat Brink-
stfian alsnog de prijs aan de schrij-
isw|er uitreikt. Het kabinet besloot
lij het min
V ïiige tienta
1S (rammen
we(rganisaties
hem de staatsprijs over 1984 niet
toe te kennen, omdat het zijn
werk als te kwetsend ervaart.
Brandt Corstius heeft inmiddels
wel de Busken-Huetprijs 1985 ge
kregen van het Amsterdams
Fonds voor de Kunst. Het fonds
noemt de bekroning van Brandt
Corstius „om cultuurpolitieke re
denen op zijn plaats. De onafhan
kelijkheid van de kunst dient da
gelijks te worden bevestigd", al
dus de jury, waarvan het advies
wèl is gevolgd.
Minister Brinkman heeft pas op
het laatste moment afgezien van
de toekenning van de
P.C. Hooftprijs aan Brandt Cor
stius. Dit valt af te leiden uit uit
spraken van prof.dr. C. Verhoe
ven, voorzitter van de jury die de
auteur heeft voorgedragen. Ver
hoeven liet gisteravond voor de
NOS-tv weten dat Brinkman, on
danks ziin twijfels, steeds de in
druk had gewekt wèl de prijs aan
de omstreden schrijver uit te rei
ken: „Zijn speech voor de uitrei
king van de prijs lag al klaar, zo
heeft de minister zich tegenover
mij laten ontvallen".
Volgens Verhoeven zou Brink
man de moed moeten hebben op
zijn beslissing terug te komen en
een andere jury aan te wijzen, die
opnieuw een voordracht kan
doen voor de onderscheiding. In
een brief heeft de jury gezegd be
ledigd te zijn door het feit dat de
minister het rapport van de jury
naast zich neer heeft gelegd. Vol
gens de jury hoort de minister,
die beroepshalve geen verstand
van literatuur hoeft te hebben,
het oordeel van de beoordelings
commissie te bekrachtigen. „Dat
is een louter formele aangelegen
heid", aldus de jury.
Verwerpelijk
De Federatie van Kunstenaars
verenigingen acht Brinkmans be
sluit „volstrekt verwerpelijk".
Volgens het Nederlands Juristen
comité doet de weigering de prijs
uit te reiken en de motivering er
van weinig recht aan vrijheid
van meningsuiting en de vrijheid
van artistieke expressie. P.E.N-
-Centrum Nederland noemt de
kabinetsbeslissing een gevaarlijk
precedent voor indirecte inmen
ging in schriftelijk geuite menin
gen.
De commissie Letteren van de
Raad voor de Kunst „voelt zich
gekwetst door de grievende wij
ze" waarop het kabinet de voor
dracht naast zich neer heeft ge
legd van een jury die op advies
van de commissie is ingesteld.
Het kabinet heeft daarmee de
P.C. Hooftprijs bezoedeld, aldus
de commissie. De Vereniging van
Letterkundigen (schrijversvak-
bond) is zeer verontrust door de
weigering en spreekt over een
„desavouering van het werk van
een respectabele jury".
Zry
ook 1
AMSTERDAM De
,JE8-jarige Amsterdammer
J.E.R., inmiddels bekend
n ils „de aaanrander met de
erl ïond", wil vrijwillig opge-
zoomen worden in de open
intbr-inrichting Groot Bate-
s^' aar in Lunteren voor het
C)T (ndergaan van een inten-
iar ieve psychiatrische be
en. ïandeling. Omdat hij ver-
loonoedelijk toch eerst een
cai 'evangenisstraf moet uit
ritten wil R., die bekend
°,ee ïeeft zes vrouwen te heb-
in >en aangerand, alvast be
st jinnen met één a twee
vfceer therapie per week
Voor en tijdens de deten-
ie. Al die behandelingen
vpndergaat hij vrijwillig,
e fnaar wel met onvoor-
vaardelijke tbr als stok
achter de deur.
Dit bleek gisteren op de laatste
Zittingsdag van het proces. Op
pe vorige zittingsdag in de-
ember vorig jaar eiste de offi
cer van justitie mr. W. Fran
ken van Bloemendaal achttien
laanden cel en onvoorwaar
delijke tbr. Hij baseerde die eis
en onder meer op het psy
chiatrisch rapport van het Pie-
ê[er Baan Centrum (PBC) in
Jtrecht, dat R. verminderd
toerekeningsvatbaar noemde.
Het PBC adviseerde daarom
onvoorwaardelijke tbr danwel
een zodanige psychiatrische
behandeling dat kans op her
haling van de aanrandingen
bij R. vrijwel uitgesloten zou
worden. De rechtbank besloot
toen eerst een psychiater te la
ten zoeken die R. wil en kan
behandelen. Voor de zoveelste
maal in het emotionele proces
werd de. zaak toen aangehou
den tot gisteren.
Door het gebrek aan cellan
bleef R. al die tijd op vrije voe
ten, tot grote onrust en veront
waardiging van zijn zes slacht
offers en diverse (vrouwenor
ganisaties, omdat kans op her
haling door psychiaters niet
uitgesloten werd geacht. Wel
ke straf danwel maatregel R.
krijgt opgelegd, wordt op 27
februari door de rechtbank
meegedeeld.
15 februari
Prins Bernhard opent in
het Atlas Kantorencomplex
te Amsterdam het nieuwe
hoofdkantoor van Sperry
NV, leverancier van com
putersystemen.
0
I^LISSINGEN Het gemeentebestuur van Vlissingen heeft
o 'anmorgen alle ongeveer 340 leerlingen van een openbare basis-
°tchool naar huis gestuurd, nadat de onderwijzeres van de derde
o das met hersenvliesontsteking (nekkramp) in het ziekenhuis
o noest worden opgenomen. Volgens onderwijswethouder G.
^dan is het besluit om zowel de kinderen van de lagere als de
irnaast gelegen kleuterschool naar huis te sturen na overleg met
°He inspectie voor de volksgezondheid genomen. De inspectie
neent dat met deze stap alle eventuele risico's voor verdere be-
imettingen zijn weggenomen.
Voorzitter Dien Cornelissen van de vaste kamercommissie voor cultuur kreeg gisteren een proefje
van de ijstaart, waarmee de beledende kunstenaars de bevriezing van de BKR symboliseerden. De
BBK bood de ijstaart aan voorafgaande aan het debat over de BKR-regeling met de bewindslieden
Brinkman en De Graaf.
DEN HAAG Een aan
vullend onderzoek heeft
geen verandering ge
bracht in de mening van
de commissie-Pronk dat
„niet is gebleken" dat ko
lonel H. Valk of enig an
der lid van de toenmalige
Militaire Missie in Surina
me daadwerkelijk betrok
ken was bij de staatsgreep
van Desi Bouterse in fe
bruari 1980. De ministers
Van den Broek (Buiten
landse Zaken) en De Rui
ter (Defensie) schrijven
dit aan de Tweede Kamer
in hun begeleidingsbrief
bij het aanvullende rap
port van de commissie-
Pronk.
Het tweede onderzoek ge
schiedde op verzoek van de
Tweede Kamer, omdat zij niet
overtuigd was van de onschuld
van kolonel Valk. Maart vorig
jaar werd een motie aangeno
men van de VVD'er Weisglas,
dat de regering meer duide
lijkheid zou moeten zien te
krijgen over de handel en
wandel van het voormalige
hoofd van de militaire missie.
Deze kritiek werd vooral geïn
spireerd door het feit dat de
onderzoekscommissie, die on
der leiding stond van de jurist
Pronk (president rechtbank
Breda) meer geloof schonk aan
de ontkenningen van de kolo
nel zelf dan aan de vele men
sen, die hadden getuigd dat hij
wel betrokken was geweest bij
de staatsgreep.
Maar de commissie, die nog
maals veertig personen heeft
gehoord, zegt geen reden ge
vonden te hebben haar stand
punt te wijzigen. Zij heeft
„niet met zekerheid kunnen
vaststellen" dat Valk meer
dan één bezoek heeft gebracht
aan het zogenoemde fort Bom-
ika, waar de opstandige serge
ants zich voorafgaand aan de
staatsgreep verzameld hadden.
Ook over de inhoud van de
gesprekken die Valk bij hem
thuis voerde met de sergeants
zegt de commissie niets nieuws
te kunnen melden.
Zij ziet dan ook geen reden
voor een zwaardere beschuldi
ging dan dat Valk heeft „nage
laten in het conflict (tussen de
sergeants en de leiding van de
Surinaamse Krijgsmacht) de
hem passende distantie te be
waren en door zijn optreden
de onderofficieren in algeme
ne zin morele steun heeft ge-
gegeven". Als er al een tac
tisch concept ten grondslag
heeft gelegen aan de coup van
25 februari 1980, dan is dat
niet geïnspireerd door Valk
maar „door de plannen van
een groep officieren, die op
De ministers Van den Broek
en De Ruiter spreken geen
oordeel uit over de bevindin-
fen van de commissie-Pronk,
ij volstaan met te zeggen dat
de commissie „al het mogelij
ke" heeft gedaan om duidelijk-
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Een meer
derheid in de Tweede Ka
mer, bestaande uit CDA
en PvdA, vindt dat er
meer geld moet worden
uitgetrokken voor de
beeldende kunsten, dan in
het regeerakkoord is
overeengekomen. Een on
derzoek zal moeten uitwij
zen hoe de Beeldende
Kunstenaars Regeling
(BKR) weg te halen bij
Sociale Zaken en de vrij
komende gelden over te
hevelen naar de begroting
van Cultuur.
Dit bleek gisteren tijdens een
commissievergadering over de
BKR-regeling. Naast een ver
schuiving van de financiële
middelen bepleitte CDA'er
Beinema een versterking van
het voorzieningen fonds. Uit
dat fonds moeten kunstenaars,
die in de bijstand terecht ko
men, tijdelijk hun beroepskos
ten vergoed krijgen, vindt een
meerderheid van de Kamer.
Vrijwel alle fracties willen de
mogelijkheden van een beter
beeldende kunstenbeleid on
derzoeken, omdat de voorge
nomen bezuinigingen op de
BKR niet worden gehaald. De
uitgaven zijn in 1984, ondanks
de bezuinigingsmaatregelen,
maar liefst 25 tot 35 miljoen
gulden te hoog uitgevallen.
Waarschijnlijk zal ook dit jaar
het gewenste bedrag aan be
zuinigen niet worden gehaald.
Om dat tekort op te vangen
wil de staatssecretaris de inko
menseis voor kunstenaars in
eerste instantie verhogen van
3000 naar 6000 gulden. Wil een
kunstenaar een beroep kun
nen doen op een uitkering uit
de BKR, dan moet hij ondere
andere uit verkoop van eigen
werk een bepaald bedrag aan
inkomsten halen. Die eis is in
gevoerd om de maatschappelij
ke erkenning voor de kunste
naar te kunnen peilen. Uit een
onderzoek was De Graaf ge
bleken dat 80 procent van de
kunstenaars die een aanvraag
voor steun uit de BKR hadden
ingediend, voldeed aan de in
komenseis van 6000 gulden.
Kunstzinnige aanklacht
Dit opmerkelijke tapijt trof tapijthandelaar Gerritse (foto) uit
Amersfoort aan temidden van een zending van 9400 stuks
uit Afghanistan. Naast de gebruikelijke motieven zijn duide
lijk Sovjet-tanks en vrijheidsstrijders te onderscheiden. Het
handgeknoopte werk is vermoedelijk afkomstig uit de aan de
Sovjet Unie grenzende Claisai-provincie. Het tapijt hangt nu
bij wijze van kunstzinnige aanklacht tegen de Sovjet-invasie
in de etalage.
EXPERIMENT'JOB'
VERLOOPT POSITIEF
GOUDA „Wij zijn zo'n beetje de laatste strohalm voor
deze groep". Jongeren beneden de 25 jaar die langer dan
twee jaar werkloos zijn (dat zijn er in Nederland ruim
50.000) maken sedert twee maanden via zogeheten Jeug-
dontplooiïngsbanen (JOB) nog kans op een vaste betrek
king. De eerste ervaringen van de nog experimentele JOB-
centra in het land zijn redelijk positief. „De jongeren ztjn
zeer gemotiveerd, en ook bij de werkgevers voel je iets van
sociale bewogenheid".
De projectmanager van JOB in Gouda, R. Dienske, heeft de
afgelopen twee maènden via het uitzendbureau Start ai
driehonderd jongeren aan een werkervaringsplek geholpen.
Enkele tientallen jongeren hebben volgens Dienske al een
vaste baan gekregen. Via (gesubsidieerde) arbeidsplaatsen
hoopt JOB de vicieuze circel van geen ervaring hebben en
daarom geen werk vinden, waardoor men ook geen erva
ring kan opdoen, te doorbreken Dienske: „Veel jongeren
draaien buiten hun schuld in dit circeltje rond. Verhalen
van tante Truus en de pappot zijn mij niet bekend".
Het zijn de arbeidsbureau s die uit hun bestanden de tonge
ren lichten die voor JOB in aanmerking komen Meestal
zijn het jongeren die om een of andere reden een lagere be
roepsopleiding niet hebben afgerond en zeer moeilnk plaats
baar zijn. Maar alles gaat wel op vrijwillige basis. Als ae jon-
fens en meisjes niet willen dan worden ze door de arbeida-
ureaus niet eens doorverwezen naar JOB. Dwang zou ons
experiment ook niet ten goede komen", zegt Dienske.
Wat de werkgevers betreft is het Dienske opgevallen dat het
midden- en kleinbedrijf behoorlijk geïnteresseerd is. Op dat
midden- en kleinbedrijf richten de medewerkers van JOB
zich ook om werkplekken te vinden. Het is niet alleen de
loonkostensubsidie die de werkgevers hier willig maakt, hij
bespeurt ook sociale bewogenheid bij de werkgevers.
Dienske beseft dat het voor werkgevers niet altnd meevalt
een langdurig werkloze jongere in de zaak te némen ..Het
duurt wel even voordat iemand die nooit in een arbeidspa
troon heeft gezeten er aan gewend is op tijd te verschijnen
en leiding te accepteren. Zo'n werkgever moet wel geduld
hebben. Zo ook de JOB-medewerkers. Zii blnven in contact
met de werkgever en de geplaatste kracht Af en toe moet
de arbeidsmotivatie van de jongere weer een duwtje heb
ben".
Dienske vindt niet dat met JOB normale arbeidsplaatsen
worden verdrongen. „Zonder dat steuntje in de rug van die
subsidie hadden die werkgevers er geen man of vrouw er bij
genomenMinister De Koning van Sociale Zaken en Werk
gelegenheid zal op basis van de bevindingen van het experi
ment moeten beslissen of JOB wordt uitgebreid of dat er
een punt achter wordt gezet.
;RIEMELS
/MEESlEft. DIER MISUAM0H.T
lows öSEJajyc. meneer
.Her SCWüOLHCOFtt
ROTTERDAM De offi
cier van justitie in Rotter
dam, mr. Lo Sin Sjoe heeft
gisteren 18 jaar gevange
nisstraf en onvoorwaarde
lijke t.b.r. geëist tegen eer»
38-jarige Rotterdammer
wegens moord op de drie
jarige Shirley Deurloo op
12 augustus vorig jaar. Bo
vendien achtte de officier
bewezen dat de verdachte
de dag daarvoor ontucht
pleegde met een vierjarig
jongetje en dat hij heeft
geprobeerd dit kind te
wurgen.
Bij zijn eis hield de officier re
kening met het feit, dat de
man nog een groot aantal
soortgelijke zaken heeft be
kend. Met het eisen van een
langdurige gevangenisstraf en
een daarop aansluitende opna
me in een psychiatrische in
richting wil de officier voor
komen dat de verdachte terug
keert in de maatschappij,
voordat er absolute zekerheid
bestaat dat hij mentaal is ver
anderd. „De maatschappij
heeft recht op een maximale
bescherming tegen deze man.
De ouders van andere jonge
funderen moeten tegen hem
beschermd worden. Dit drama
mag zich niet herhalen. We
mogen daarbij geen enkel risi
co nemen", aldus mr. Lo Sin
Sjoe
Tijdens de zitting bleek, dat de
man in 1975 tot vijf en een
halve maand gevangenisstraf
en voorwaardelijke tbr. was
veroordeeld wegens het sek
sueel misbruiken van een
kind. Om onduidelijke rede
nen vond de reclassering het
na enige tijd niet meer nodig
contact met de verdachte te
blijven onderhouden, de ver
dachte zei gisteren dat zijn
verlangen naar seksueel con
tact met kinderen de laatste
twee jaar steeds sterker was
geworden en dat het gebruik
van geweld daarbij een be
langrijke rol speelde.
Uitspraak 27 februari.
