jUitspraak Belgrano-proces
(pijnlijke nederlaag Thatcher
i
Glemp neemt aanvallen
op kerk zwaar op
VS willen met lok wapens
Sovjet-defensie misleiden
—(URY GAAT VOORBIJ AAN WET OP DE STAATSGEHEIMEN
aggiena 10 jaar
og onbetwiste
}eider van Torries
V00RDEUGE VLIEGREIZEN
NAAR SPANJE EN GRIEKENLAND
TdCCTCI DDM Stuur mi| 2sm de reisbrochure
DLüIlLDUN vakantie'85voordeel boekingsboek
AGINÜ ITENLAND
CckUcSotwmit
DINSDAG 12 FEBRUARI 1985 PAGINA 5
loedische koning
raagt Reagan steun
"oor Palestijnen
USHINGTON De Saoedische koning
|hd, die momenteel een bezoek brengt
ti de Verenigde Staten, heeft president
[agan gisteren gevraagd de Palestijnse
jsk te steunen. Fahd noemde de Pale-
jjnse kwestie de oorzaak van de instabi-
(eit in het Midden-Oosten. Het is de eer-
keer dat Fahd de VS bezoekt, sinds hij
1982 staatshoofd werd. Reagan ver
karde dat de rechten van de Palestijnen
peten worden behandeld in directe on-
irhandelingen. Daarmee doelde hij ken-
(lijk op het Amerikaanse verlangen, dat
Jordaanse koning Hoessein onderhan- President Reagan applaudiseert voor
dingen begint met Israel. de Saoedische koning Fahd.
Moskou en Athene
ondertekenen
consultatie-verdrag
MOSKOU De Sovjet-Unie en Griekenland
ondertekenen vandaag een verdrag, waarin
zij beloven elkaar regelmatig te „consulteren"
over vraagstukken van „internationale vei
ligheid". Dit heeft de Soviet-premier, Ticho-
nov, gisteravond bekend gemaakt tijdens
diens tafelrede ter gelegenheid van het be
zoek van de Griekse president Papandreou
aan Moskou. Papandreou en Tichonov heb
ben gisteren anderhalf uur met met elkaar
gesproken. Het was gisteravond nog niet dui
delijk of de Griekse premier ook nog een on
derhoud zal hebben met de Sovjet-president
Tjsernenko. Deze is sinds eind december niet
meer in het openbaar verschenen.
Vier sikhs
beschuldigd van
moord op
mevrouw Gandhi
NEW DELHI Vier sikhs, van wie er
al één dood is, zijn gisteren formeel in
staat van beschuldiging gesteld wegens
samenzwering en de moord van 31 ok
tober vorig jaar op premier Indira
Gandhi. Volgens de aanklacht, die is
ingediend bij het Hooggerechtshof,
hebben de vier openlijk uitgesproken
dat zij mevrouw Gandhi verantwoorde
lijk achtten voor de aanval van het le
ger op de Gouden Tempel, het heilig
dom van de sikhs, in Amritsar in juni
vorig jaar.
Opnieuw onderwijs-protest
door zwarte scholieren
JOHANNESBURG Zwarte schoolkinderen in
de Zuidafrikaanse provincie Oranje Vrijstaat
hebben gisteren met geweld geprotesteerd tegen
het inferieure onderwijs voor zwarten. Ook
zwarte onderwijzers, die dit door de blanken op
gelegde onderwijs geven, waren het doelwit van
de demonstrerende scholieren In de zwarte
voorstad Seisoville schoot de politie met rubber
kogels en gebruikte ze traangas, toen ongeveer
3.000 scholieren hun klaslokalen verlieten en de
straat opgingen. Daarbij werd een leerling van
zeventien jaar gedood. De politie heeft zeker 25
arrestaties verricht. In het naburige Wessels-
bron nam de politie tien jongeren in hechtenis,
toen leerlingen met stenen gooiden en auto's en
vrachtwagens in brand staken.
Kim Dae-Jung
mag niet stemmen
SEOUL Medewerkers van de vo
rige week teruggekeerde Zuidkore-
aanse leider Kim Dae-Jung hebben
gezegd dat Kim tijdens de verkiezin
gen die vandaag in Zuid-Korea wor
den gehouden niet mag gaan stem
men. Als reden wordt opgegeven dat
hij is uitgesloten van politieke activi
teiten. Kim werd vorige week bij te
rugkeer uit de Verenigde Staten ge
molesteerd door Zuidkoreaanse vei
ligheidsagenten Niettemin hebben
de oppositiepartijen de hoop op winst
bij de verkiezingen van vandaag niet
opgegeven. Kim steunt de nieuwe
Koreaanse democratische partij die
streeft naar volledig herstel van de
democratie.
LP
48.70
23S00e
126.00e
25siooai(Van onze correspondent
38 90 Roger Simons)
SS DNDEN Een topfunc-
jnaris van het Britse mi-
189.55 sterie van defensie, Cli-
tSft Ponting (38), die door
gg regering-Thatcher voor
6i>o ét gerecht was gesleept,
176.80 gisteren in Londen door
gj'gj old Bailey vrij gespro-
49^60 én van inbreuk op de
jrde wetgeving inzake
laatsgeheimen. Ponting
|ad afgelopen juli twee
J?heime documenten die
tp prband hielden met het
|t zinken brengen van de
pgentijnse kruiser Bel-
3^00 éano tijdens de Falkland-
raiso prlog, naar het socialisti-
éhe Lagerhuislid Tam
23.'8o alyell gestuurd.
Het torpederen van de Belgra-
no kostte het leven aan meer
dan 300 Argentijnse beman
ningsleden. Lagerhuislid Tam
Dalyell probeert te bewijzen,
dat premier Thatcher de Bel-
grano tot zinken liet brengen
voor haar eigen politieke glo
rie en niet uit militaire nood
zaak. Terwijl de regering
Thatcher volhoudt dat de
kruiser op weg was naar de
Falkland-eilanden en daar
door een bedreiging vormde
voor de Britse strijdkrachten,
meent Dalyell te weten dat het
slagschip in werkelijkheid al
op weg was naar een Argen
tijnse haven. Volgens Dalyell
werd tegelijk met het torpede
ren van de Belgrano ook een
nieuwe vredespoging van
Peru de grond in geboord. Na
dien zijn nog heel wat tegen
strijdige regeringsverklaringen
afgelegd. Dalyell beschuldigt
premier Thatcher ervan, dat
zij de Belgrano-affaire in de
doofpot wil stoppen.
De Britse premier is erg bang
voor spionnen en verklikkers
in diverse regeringsdeparte
menten. Toen afgelopen jaar
aan het licht kwam dat ambte
naar Ponting de documenten
had doorgespeeld aan Dalyell,
werd Ponting eerst ontslagen
en daarna beschuldigd van
schending van de strenge Brit
se wetgeving op de staatsge
heimen. Vóór zijn ontslag was
Ponting adjunct-secretaris van
defensie secretariaat 5, alge
meen bekend als DS5. Deze ui
terst belangrijke afdeling van
het Britse departement van
defensie is doorlopend op de
hoogte van de bedrijvigheid
van alle Britse oorlogsschepen.
Ponting was een verbindings
man tussen DS5 en andere mi
nisteries. Zodoende kreeg hij
inzage in „top-secret"-docu-
menten. Het dossier over de
Belgrano en de atoomonder-
zeeer Conqueror die hem tot
zinken bracht was zo geheim,
dat het op Defensie en in de
regeringskringen „de kroonju
welen" werd genoemd.
Nadat de Belgrano tot zinken
was gebracht en het Lagerhuis
herhaaldelijk de regering
Thatcher aan de tand had ge
voeld over de omstandigheden
die tot deze aanval hadden ge
leid, werd Ponting adviseur
van de premier en minister
van defensie, Michael Heselti-
ne. Ponting verzamelde op zijn
bureau feitenmateriaal dat
door Thatcher en Heseltine in
het Lagerhuis gebruikt werd
voor het beantwoorden van
parlementaire vragen omtrent
de Belgrano.
Ponting zegt, dat hij Dalyell de
afgelopen zomer twee docu
menten stuurde om aan te to
nen, dat premier Thatcher en
minister Hesseltine onwaarhe
den vertelden over de Belgra
no. Bijvoorbeeld over het feit
dat uit alle documenten bleek,
dat het Argentijnse slagschip
op het ogenblik van de Britse
aanval al twee dagen op weg
was naar zijn thuishaven. „Ik
was van oordeel, dat ons land
het recht had om de waarheid
te kennen en dat het via La
gerhuislid Tam Dalyell hier
van op de hoogte gebracht
moest worden", aldus Ponting.
Rechter McCowan, voorzitter
van de rechtbank waar het
Ponting-proces zich afspeelde,
stond duidelijk onder politieke
druk. Voor de zorgvuldig gese
lecteerde jury zich gistermor
gen terugtrok, zei de rechter
nogmaals dat Pontings goede
bedoelingen niet mee mochten
wegen. „Hij beweert gehan
deld te hebben in het belang
van staat en volk. Maar de po
litieke belangen van de staat
zijn dezelfde als die van de re
gering welke aan het bewind
is. De regering Thatcher had
het overduidelijk gemaakt, dat
over de aanval op de Belgrano
géén onthullingen meer ge
daan mochten worden", aldus
de rechter, die daarmee aangaf
dat Ponting volgens hem ver
oordeeld moest worden.
Na drie uur delibereren keer
de de jury echter naar de ge
rechtszaal terug met de sensa
tionele mededeling, dat zij Cli-
ve Ponting niet schuldig acht
te aan inbreuk op de wetge
ving inzake staatsgeheimen.
Rechter McCowan zag zich
verplicht hem op staande voet
vrij te spreken. Het departe
ment van defensie maakte be
kend, dat Clive Ponting zijn
baan terugkrijgt en dat hij bo
vendien dat deel van zijn sala
ris vergoed krijgt, dat de afge
lopen maanden is ingehouden.
Het is voor het eerst sinds het
begin van de 19e eeuw, dat
een Britse jury een dergelijk
belangrijke politieke uitspraak
heeft gedaan. Het besluit
maakt een lachertje van de
harde Britse wetgeving inzake
staatsgeheimen, terwijl het in
regeringskringen de vraag
doet oprijzen of voortaan vele
andere hoge functionarissen
ook ongestrafd Pontings voor
beeld kunnen en zullen gaan
volgen. Voor premier That
cher en haar ministers zou de
uitspraak een aansporing moe
ten zijn, om in de toekomst al
tijd de waarheid te respecte
ren Labour-leider Neil Kin-
nock heeft inmiddels geeist,
dat de regering het parlement
nu de „gehele waarheid" over
de Belgrano-affaire moet ko
men vertellen.
DENIS IS MUN GROOTSTE FANV
(Van onze correspondent)
lONDEN „Zonder Denis had ik dit nooit kunnen doen. Hij is
)ijn grootste fan". Met deze liefdevolle woorden aan het adres
an haar echtgenoot, heeft de Britse premier „Maggie" Thatcher
9) gisteren herdacht, dat zij precies tien jaar geleden leider
'erd van de Conservatieve partij. „Het zijn de tien mooiste ja-
?n van mijn leven geweest", aldus de Britse eerste-minister.
hatchers eerste decennium als leidster van de Britse Torries
fordt echter overschaduwd door het feit, dat haar populariteit
afgelopen tijd sterk is verslechterd. De Conservatieven krij-
én nog slechts steun van 37 procent van de stemmers. Deson-
pnks is zij nog steeds de onbetwiste leider van „haar" Conser-
atieven.
'So oen Margaret Thatcher tien jaar geleden tot partijleidster werd
•20 pkozen, was ze nog een grote onbekende. Velen dachten dat de
;10 ruideniersdochter een tussenfiguur zou zijn. tot de verslagen
.70 artij een meer traditionele Tory-leider naar voren kon schui-
■|2 en. Zij werd gekozen, omdat de Conservatieven genoeg hadden
70 pn hun toenmalige leider, Edward Heath, die tot twee maal toe
•20 oor Labour was verslagen. Maar met haar eigen stijl en duide-
ioo jke opvattingen, heeft Margaret Thatcher een groter stempel
50 edrukt op de partij en op het land dan iedere moderne Britse
'70 !ider voor haar.
[et vergaat premier Thatcher echter net zoals de BBC: bewon-
J2 erd en aanbeden in het buitenland, maar vaak verguisd in ei-
80 pn land. Over een dag of tien reist ze naar Washington, waar ze
j*j preerd en toegejuicht zal worden door een gezamenlijke zitting
20 an het Congres. In Groot Brittannië wordt premier Thatcher
so p de meeste plaatsen waar ze komt uitgejouwd en bestookt met
52 üeelbommen, rotte eieren en overrijpe tomaten.
20i >at is grotendeels haar eigen schuld. Ze maakt zichzelf impopu-
J2 lir met kwetsende opmerkingen aan het adres van iedereen die
so laar niet bevalt, of die het niet met haar eens is. In plaats van
50 e Britten met elkaar te verzoenen, zaait ze steeds meer ver-
leeldheid.
]'remier Thatcher zei gisteren te hopen, dat de volgende her-
lenking het tienjarig premierschap zal zijn (in 1988). De eerste-
ninister, die met vijf uur slaap per nacht toekan, zegt dat haar
ware taak haar gezondheid niet schaadt. Ze voelt zich nu fitter
lan tien jaar geleden.
Film
mikpunt
tegen
standers
Tegenstanders
van de nieuwste
film van Jean-
Luc Godard ,,Je
vous salue Ma
rie" („Wees ge
groet Maria")
scheurden gis
teren de pos
ters van de
muur van een
bioscoop op de
Parijse Champs
d'Elysèes. De
film mocht weer
vertoond wor
den na een uit
spraak van de
rechter. De bis
schoppen zien
in de film geen
godslastering.
WARSCHAU De Poolse
kardinaal Jozef Glemp heeft
gisteren op een speciaal beleg
de persconferentie de autori
teiten in zijn land beschuldigd
van een kwaadaardige hetze
tegen de rooms-katholieke
kerk. Hij bestreed dat vele
Poolse priesters geregeld
staatsvijandige activiteiten
zouden ontplooien.
Glemp die vrijwel nooit pers
conferenties geeft ontkende de
beschuldigingen van de rege-
5mid je verholen het geheim van de uylenborgh
sapperdekriekse-sappige-bosbes!" holen," glimlachte de kabouter wijs. „Nogmaals
5 fiel het kaboutertje boos uit en hij deed gauw bedankt voor je hulp. en gaarne tot wederdienst
tijn dekseltje weer op zijn blikje. „Ik had je dat bereid. Misschien zul je dat wel hèèl spoedig
B )tuifmeelpoeder van de pimpelpaarse bostijloos merken...." En zo liep de smid even later het
Nóóit moeten laten zien, Verholen. Hupla..., zet kabouterhuisje uit, de deur met kracht achter
(lat blikje maar weer gauw op zijn plaats!" zich in het slot smijtend. Daar stond hij weer in
..Wat is er dan voor geheimzinnigs aan dat de geheimzinnige duisternis van het geheimzin-
tuifmeelpoeder?" vroeg smidje Verholen, ter- nige kabouterbos. waar alles zijn eigen geheim
ijl hij het blikje met enig ontzag aanpakte. zinnige leventje leidt.... Maar de kabouter
,Jij begrijpt ook niks...." zei de kabouter met glimlachte wijs en mompelde: „Wat toevallig
sn geheimzinnig lachje. „Het woord zégt het toch, dat ik zo vreselijk moest niezen, hè? Het
-.h immers eigenlijk al. Tijloos..., dat is tijd- pimpelpaarse stuifmeelpoeder vloog met dikke
•s. Wie tijd-loos is. is zijn tijd kwijt en hij kan wolken het doosje uit. Ik denk. dat de smid er
-ral en nergens zijn. Meer verklap ik je niet. juist voldoende van heeft ingeademd om een
it dat is streng verboden." „Nou..., dan spannend tijdloos avontuurtje te beleven. Laten
ik maar weer eens op huis aan," zei smidje we maar hopen, dat-ie er zich goed doorheens-
fer holen. „Denkt U, dat U zich verder alleen laat...."
nt redden?" „Dat zal wel gaan, beste Ver-
ring dat de vermoorde priester
Jerzy Popieluszko de wet had
overtreden. Hij zei dat de pre
ken die Popieluszko herhaal
delijk hield ten gunste van het
verboden vakverbond Solida
riteit niet buiten zijn theologi
sche competentie vielen. Hij
voegde eraan toe dat „wij ei
genlijk niet willen dat pries
ters zich direct met pure poli
tiek inlaten. Dit is niet de taak
van de kerk".
Het feit dat Glemp tot een
persconferentie heeft besloten
geeft aan hoe hoog de kerk de
aanvallen van regeringsfunc
tionarissen en de staatspers op
de kerk opneemt. Het offen
sief werd ingezet sinds de ver
oordeling van vier officieren
die verantwoordelijk waren
voor de moord op Popieluszko.
Glemp beschuldigde de rege
ring ervan het proces tegen de
vier officieren te hebben ge
bruikt als platform voor aan
vallen tegen de clerus. Hij zei
dat de kerk „vooral in de mas
samedia bepaalde kwaadaardi
ge aanvallen heeft waargeno
men die niet van hogerhand
komen, maar meer een plaat
dienstzaken Adam Lopatka
schokte velen toen hij na het
proces verklaarde: „De fout
van de autoriteiten was dat
Popieluszko niet lang genoeg
gevangen werd gehouden voor
wat hij verdiende". De waar
schuwing van Lopatka valt sa
men met de stelling zoals die
tijdens het proces in Torun
werd ontwikkeld dat de „anti
staatsactiviteit van pastoor Po-
Eieluszko en de onverschillig-
eid van het episcopaat de mo
tieven vormden voor de moor
dende politiemannen.
Vele Polen zijn teleurgesteld
door de afloop van het proces
dat niet niet heeft uitgewezen
welke leidende figuren binnen
de partij achter de moord op
Popieluszko zaten.
Jaruzelski in
verlegenheid door
kritiek Gandhi
NEW DELHI De Indiase
premier Gandhi heeft tegen-
selijk karakter dragen. Daaruit over de Poolse leider generaal
maak ik op dat binnen de re- Jaruzelski zijn ongenoegen ge-
over de Poolse betrokken
heid bij het onlangs ontdekte
spionageschandaal waarbij een
hoge Indiase ambtenaar mili
taire geheimen verkocht aan
buitenlandse diplomaten onder
wie Poolse. De verklaring
kwam als een verrassing om
kering een ideologische strijd
wordt gevoerd".
Glemp ging afgelopen week
ook tegen pogingen in het ge
weer om Popieluszko tijdens
het proces tegen zijn moorde
naars te belasteren. Glemp,
normaal terughoudend in
openbare uitlatingen, waar- dat de regering van India eer-
schuwde: „De oude praktijk der had besloten geen openba-
van het verspreiden van valse re mededelingen te doen over
geruchten over de kerk, van de spionagebezoek.
smadelijke praktijken over be- Eerder tijdens het bezoek had
paalde priesters en bisschop- Jaruzelski India uitvoerig
pen keert terug".
De Poolse minister voor gods-
NEW YORK De Ameri
kaanse luchtmacht is in 'het
geheim bezig met de ontwik
keling van een methode om bij
een eventuele atoomaanval de
Russische luchtverdediging uit
te schakelen. Dit project, het
zogenaamde Geavanceerde
Strategische Raket Systemen
Programma (ASMS), valt sa
men met het onderzoek door
het ministerie van defensie om
aanvallende Sovjet-raketten
vanuit de ruimte onschadelijk
te maken.
Als de begrotingsvoorstellen
van president Reagan worden
aangenomen, dan kan het
ASMS-project op een aanzien
lijke financiering rekenen,
voor het lopende fiscale jaar
was voor dit project, dat wordt
ontwikkeld op de luchtmacht
basis Norton in California 350
miljoen uitgetrokken. Als alles
volgens Reagans' wens ver
loopt, dan zal voor volgend
jaar bijna het dubbele aan het
ASMS-project worden besteed.
Het ASMS-programma is erop
gericht om uiterst moderne
vijandelijke verdedigingssyste
men in de war te sturen en
vervolgens onschadelijk te ma
ken. Hiertoe wordt geëxperi
menteerd met geavanceerde
afleidingsmiddelen, zoals wol
ken van metalen deeltjes en
licht reflecterende stoffen. Met
deze „doordringings-midde-
len" zou de Russische radar
moeten worden misleid.
Het tweede onderdeel van het
geheime ASMS-programma
bestaat uit een onderzoek naar
de eventuele ontwikkeling
van „lokwapens". Hierbij moet
onder andere worden gedacht
aan zigzaggende kernkoppen,
die de Russische raket-atweer
misleiden. Een derde onder
deel van het ASMS-project be
staat uit een onderzoek naar
de verdere ontwikkeling van
geleidesystemendie de koers
van een gelanceerde Russische
raket zouden moeten wijzigen.
De grote vraag is in hoeverre
de uitvoering van het ASMS-
project de ontwikkeling van
een anti-raketsysteem in de
ruimte bemoeilijkt. Zowel het
ASMS-project als het Star-
Warsprogramma zijn zeer
kostbaar. Enkele Amerikaanse
wetenschappers en defensie
deskundigen. die geen banden
hebben met de regering-
Reagan, hebben er al opgewe-
zen dat het ASMS-project een
verzwakking betekent voor
het Star-Warsprogramma
ADVERTENTIE
HIEROVER
LEEST U ALLES
IN DEZE ANWB
REISBROCHURE:
288 PAGINA'S
V00RF1,-.
BESTEL SNEL!
U kunt het boek zelf halen bt| ale
ANWB-kamoien en de reisburo's van
Holland International en NRV Holiday ol bestellen
met deze boa q
I NaamMA
I StraatI
fbstcode:
f Vul in. krap uit en stuur deze bon vandaag nog in een envelop naar ANW8-„'
Reizen, antwoordnummer 10. 2500 XM Oen Haag Fbstzege! plakken
^hoefi mei U knjgt het boek en een acceptgirokaart all,- toegezonden §J
U KUNT HÉT BOEK OOK TELEFO^isCH"BESTELLEN
Ba ANWB LEIOEN 071-146241
UIT EN THUIS MET DE ANWB
Weinberger wil
steun Bonn bij
ontwikkeling
ruimtewapens
GIESSEN De Amerikaanse
minister van defensie Caspar
Weinberger en zijn Westduitse
ambtgenoot Manfred Worner
hebben gisteren overleg ge
voerd over de mogelijke me
dewerking van de Bondsrepu
bliek bij de ontwikkeling van
president Reagans plan voor
ruimtedefensie. Op een pers
conferentie zei Weinberger dat
zij over een groot aantal on
derwerpen van gedachten
hadden gewisseld, waaronder
de rol van Europa bij het on
derzoek naar de uitvoerbaar
heid van het zogeheten „Stra
tegische Defensie Initiatief'
(SDI).
„Wij willen en hopen gebruik
te kunnen maken van de grote
wetenschappelijke kwaliteiten
en andere talenten die aanwe
zig zijn in Duitsland en andere
landen Wij willen zoveel mo
gelijk medewerking", zo zei de
Amerikaanse bewindsman De
Westduitse minister van de
fensie Manfred Worner maak
te duidelijk dat deelname aan
het programma afhangt van
de bereidheid van Washington
om tot technologische samen
werking te komen en om de
partners geen technologische
informatie te onthouden. Wor
ner noemde het een vanzelf
sprekende zaak dat Bonn
slechts dan zal deelnemen
wanneer de voorwaarden voor
samenwerking zonneklaar
zijn.
Bondskanselier Kohl had de
NAVO-partners het afgelopen
weekeinde opgeroepen deel te
nemen aan net project en
daartoe als voorwaarde gestold
dat Washington hen uitnodig
de tot een „solidaire samen
werking" De Verenigde Sta
ten willen in een periode van
vijf jaar naar schatting 88 mil
jard gulden uitgeven aan zijn
strategische defensie-initiatief
