Nelson Mandela wijst
Vj aanbod vrijlating af
VS zouden nu „rechts"
in El Salvador steunen
Mengele in
Yolendam
gesignaleerd
Kohl
spreekt
zich uit
voor
star-wars-project
ANC-leider eist van Botha af te zien van geweld
Franse communiste
tolereren tijdelijk
andersdenkenden
Sovjet-Unie wil
Midden-Amerika
satelliet maken
BUITENLAND
SaidMOowumt
MAANDAG 11 FEBRUARI 1985 PAGINj
JN
Pools schip voor
Deense kust
vergaan: 24 doden
BREMEN Vierentwintig zeelie
den zijn verdronken toen hun schip,
de Poolse vrachtvaarder Busko
Zdroj, zaterdagochtend in zware
storm verging op de Noordzee voor
de kust van Denemarken. Eén op
varende werd gered. Het zoeken
naar drenkelingen moest na enkele
uren wegens zeer slechte weersom
standigheden worden gestaakt.
Functionarissen van de redding-
dienst verklaarden dat de Busko
Zdroj binnen 15 minuten was ge
zonken. nadat de lading was gaan
schuiven.
Ontvoerders
Springer jr.
gearresteerd
MUNCHEN De aanvankelijk
raadselachtige ontvoeringszaak
van Axel Sven Springer lijkt te
zijn opgelost. De autoriteiten
van het Westduitse München en
het Zwitserse Chur hebben
twee jonge Duitsers gearres
teerd, die intussen gedeeltelijke
bekentenissen hebben afgelegd.
Het tweetal zou op hetzelfde in
ternaat in het Zwitserse Zuoz hebben gezeten als de ontvoerde.
De politie kwam de daders op het spoor toen één van hen een
beloning van 110.000 mark voor zijn hulp bij de vrijlating van de
19-jarige neef van de uitgever Axel Springer wilde incasseren.
Axel Sven Springer verdween in de nacht van 20 op 21 januari
uit het Lyceum Alpinum in Zuoz. Daags daarna meldde hij zich
via een op de band opgenomen boodschap bij zijn in München
wonende moeder. Op die band deelde hij mee dat hij was ont
voerd en dat voor zijn vrijlating een losgeld van 15 miljoen mark
werd geëist. Geheel onverwacht dook Axel Sven Springer echter
op 23 januari op de luchthaven van Zurich weer op, zonder dat
het losgeld was betaald. Hij legde tegenstrijdige verklaringen af,
waardoor in de media en bij de autoriteiten twijfel ontstond over
de echtheid van de ontvoering.
Sovjets waarschuwen
Australië voor hulp
aan kernmacht VS
SYDNEY Australië hoeft niet be
ducht te zijn voor een Russische vergel-
dingsaanval tijdens een kernoorlog zo
lang dit land geen hulp geeft aan de
Amerikaans kernmacht. De Russische
deskundige, Vladimir Alexsejev zei dat
landen zelfstandig hun defensiepolitiek
moeten kunnen voeren en niet onder
druk van een ander land. Zijn waar
schuwing viel samen met onduidelijk
heid over de toekomst van het AN-
ZUS-pakt tussen de Verenigde Staten,
Australië en Nieuw-Zeeland naar aan
leiding van de Australische weigering
Amerikaanse vliegtuigen toe te laten
op zijn bases tijdens proefvluchten met
Amerikaanse MX-raketten.
Nederlanders en Noren
geven meeste privé-hulp
aan Derde Wereld
PARIJS De Nederlan
ders en de Noren geven,
uitgedrukt in percentages
van het nationaal inkomen
de meeste particuliere hulp
aan de Derde Wereld. Van
de westerlingen zijn de
Fransen en de Japanners
het minst genereus. Dit
blijkt uit cijfers over 1983
die de OESO (Organisatie
voor Economische Samen
werking en Ontwikkeling)
heeft gepubliceerd. De
OESO heeft een balans op
gemaakt van de inkomsten
van erkende humanitaire
organisaties.
Witte Huis: bezoek van
Chun aan VS gaat door
WASHINTON President Reagan is
niet van plan het bezoek van de Zuid-
koreaanse president, Chun Doo Hwan,
aan de Verenigde Staten uit te stellen.
Dit heeft een woordvoerder van het
Witte Huis gisteren in Washington ver
klaard. Amerikaanse Congresleden, die
de Zuidkoreaanse oppositieleider Kim
Dae Jung bij zijn terugkeer na tweeën
half jaar ballingschap naar Zuid-Korea
begeleidden, verklaarden gisteren er bij
de Amerikaanse regering op aan te zul
len dringen het bezoek uit te stellen.
Dit vanwege de onregelmatigheden bij
de aankomst van Kim Dae Jung op het
vliegveld van Seoel, waar hij door
Zuidkoreaanse veiligheidsagenten werd
getrapt en geslagen.
Israëlische parlementslc
ontmoeten PLO-voorziti
an
JERUZALEM Twee link-
raëlische parlementsleden hel^EC^
gisteren laten weten, dat zij onli
PLO-voorzitter Arafat hebben
moet. Arafat heeft hen belj
over enkele dagert gegeven-
óverleggen over het lot van Isri.
sche soldaten die worden ver*6 r
in Libanon. De parlementsl
van de partij, Matti Peled en
moud Miari, weigerden bij
komst te zeggen waar en wanijïen j
zij de voorzitter van het uitvoeij) bert
comité van de PLO hebben NOS-<
moet. Aangenomen wordt datUeel i
ontmoeting heeft plaatsgevonlirigei
in Tunis. Daar is het hoofdkankmste
van de PLO gevestigd.
lams
lalde
teller
Zinzi Mandela, de dochter van Nelson Mandela, leest de verkla
ring voor waarin haar vader de voorwaarden voor zijn vrijlating
afwijst.
JOHANNESBURG
Nelson Mandela, de sinds
1963 gedetineerde Zuida-
frikaanse zwarte leider,
heeft gisteren officieel de
voorwaarden voor vrijla
ting van de Zuidafrikaan-
se regering afgewezen.
Zijn dochter Zinzi las een
verklaring van Mandela
voor tijdens een emotiona-
le manifestatie in het Ja-
boelani-stadion in de
zwarte woonstad Soweto.
Ruim zesduizend mensen,
waaronder Nobelprijswin
naar Tutu en dominee
Beyers Naudé, waren
daarbij aanwezig.
De verklaring van Mandela
was het antwoord op een
aanbod van president Botha
van anderhalve week gele
den. Overeenkomstig dat
aanbod zou de leider van de
verboden bevrijdingsbewe
ging ANC worden vrijgela
ten. als hij openlijk het ge
weld zou afwijzen.
In de boodschap tot „zijn
volk" eist Mandela echter op
zijn beurt van Botha dat deze
afziet van geweld en zich
verplicht tot afschaffing van
de apartheid. „Hij moet het
verbod op het ANC ophef
fen, al degenen vrijlaten die
wegens hun oppositie tegen
de apartheid gevangen zitten
en algemene politieke vrij
heid garanderen, opdat het
volk zelf over zijn regering
kan beslissen", aldus de
66-jarige Mandela in de door
dochter Zinzi voorgelezen
verklaring.
Mandela liet verder weten
dat hij de regering geen en
kele toezegging zal doen, zo
lang hij en zijn volk niet vrij
zijn. „Slechts vrije mensen
kunnen onderhandelen. Ge
vangenen kunnen geen ver
dragen sluiten", zo las Zinzi
onder luide toejuichingen
voor.
De 23-jarige Zinzi Mandela
zei dat de verklaring afgelo
pen vrijdag door Nelson
Mandela aan zijn vrouw
Winnie was gegeven, toen zij
hem bezocht in de gevange
nis Pollsmoor in Kaapstad.
Het voorlezen van de verkla
ring vormde het hoogtepunt
van een manifestatie van de
oppositiegroepering UDF
(United Democratie Front),
die Mandela tot haar be
schermheer heeft gekozen.
Onenigheid
over kruis
raketten
in België
groter
(Van onze correspondent Aad
Jongbloed)
BRUSSEL De Vlaamse
christen-democraten
(CVP) hebben zaterdag op
hun partijcongres in Gent
geen duidelijke uitspraak
durven doen over het ra-
kettenvraagstuk. Hun
Waalse broeders (PSC),
die bijeen waren in Sint-
Lambrechts-Woluwe, eis
ten daarentegen dat er
een onmiddellijk begin
gemaakt wordt met de
plaatsing van de eerste 16
kruisraketten in Floren-
De met spanning tegemoet ge
ziene vergadering van de
Vlaamse christen-democraten
speelde zich voornamelijk af
achter gesloten deuren. Na af
loop van de bijeenkomst bleek
dat men geen standpunt had
durven innemen ondanks het
feit dat de jongeren uit de
CVP met klem aandrongen op
een uitstel van het plaatsings-
besluit. Het congres liet de be
voegdheid bij het partijbestuur
en voorzitter Frank Swaelen
liet op zijn beurt de verant
woordelijkheid volledig bij de
regering-Martens. Bij de Waal
se PSC werd een motie aange
nomen, waarin het kabinet
werd uitgenodigd zo snel mo
gelijk met de plaatsing te be
ginnen. Zo werd de bal volle
dig teruggespeeld naar het ka
binet Martens. De Waalse
partners (liberalen en PSC) in
de regering zijn voor. de
Vlaamse CVP is onduidelijk in
haar stellingname.
MÜNCHEN De West
duitse bondskanselier
Helmut Kohl wil dat een
toekomstig systeem door
middel van ruimtewapens
ook rekening houdt met
de veiligheid van Europa.
Kohl sprak op een spe
ciaal in München belegd
congres het afgelopen
weekeinde, waaraan ook
de Amerikaanse minister
Weinberger deelnam, zich
als eerste van de Westeu-
ropese leiders onomwon
den uit voor het zoge
naamde starwarssysteem.
Kohl zei dat de veiligheid van
West-Europa niet ontkoppeld
kan worden van die van
Noord-Amerika. De voor
naamste westerse bondgenoten
hebben tot dusverre weinig
enthousiasme getoond voor dit
systeem omdat zij vrezen dat
de Verenigde Staten zich mo
gelijk tezijnertijd zal onttrek
ken aan zijn defensietaken in
Europa ten gunste van eigen
afweersystemen tegen lange
afstandsraketten.
Kohl verklaarde tegenover de
aanwezigen dat hij „ernstig
verontrust" is door de „kwali
tatieve verbetering" van het
militaire potentieel van het
oostblok. De Sovjet-Unie be
weert wel verontwaardigd dat
Star-wars afbreuk doet aan de
vooruitzichten op wapenbe
heersing, maar werkt onder
tussen zelf in alle stilte aan
zijn eigen ruimtebewapening.
Hun research is verder gevor
derd dan algemeen bekend is,
aldus Kohl.
De Amerikaanse minister
Weinberger herhaalde dat er
niet kan worden afgeweken
van de plannen „om de veilig
heid van de Europese NAVO-
bondgenoten te beschermen
door middel van een defensie
systeem vanuit de ruimte". Hij
meent ook dat dit systeem
kernwapens over de gehele
wereld overbodig kunnen ma
ken. Het kan de vreesweke-
kende schaduw van een kern
oorlog wegnemen.
De Franse minister Hernu
waarschuwde dat een verdedi-
gingschild a la star wars de te
genstrever er toe kan verlei
den steeds offensievere wa-
Eens te ontwikkelen. Hij drong
ij de VS aan militarisering
van de ruimte te vermijden
omdat de stabiliteit tussen oost
en west is gebaat bij een zo'n
laag mogelijk bewapeningsni-
SMID JE VERHOLEN HET GEHEIM VAN DE UYLENBORGH
35) „Maar ik wil helemaal geen bosgeheimen
weten,zei smidje Verholen. „Ik heb een vriend,
ziet U. Een zekere. Gozewijn van Uy-
len," vulde het kaboutertje aan. „Ik weet er al
les van Hij was als een idioot aan het zoeken
naar de voormalige Uylenborgh." „Hoe wèèt
U dat in vredesnaam allemaal?" vroeg de smid
verrast. „Wij weten ólles was er in het bos
gebeurt." legde de kabouter uit. „Maar wij mo
gen de geheimen niet verklappen. Jammer,
maar niets aan te doen." „Nou moet ik tóch
even een tegenwerping maken." zei smidje Ver
holen. „Die vosseklem van Peer den Bonk. die
wist U toch maar niet. Als ik er toevallig niet
langs was gekomen, dan zat U er nu nóg In."
„Eén-nul voor Jou, Verholen," zuchtte de ka
bouter. „En nou vind jij zeker, dat ik uit dank
baarheid maar eens moest vertellen waar de
Uylenborgh heeft gestaan. Dat zou ik trouwens
best kunnen, hoor. Ik zou je er zelfs heen kun
nen brengen met behulp van het stuifmeelpoe-
der van de pimpelpaarse bostijloos. Pak dat
blikje eens even uit de kast. Ja... dat pimpel
paarse blikje." Smidje Verholen haalde het
aangeduide blikje uit de kast en gaf het aan de
kabouter. „Kijk...," zei deze, het blikje plechtig
openend. „Als je dit pimpelpaarse stulfmeelpoe-
der inademt, dan... A..HA..HATSJOEIIÜ" Een
enorme niesbui maakte aan zijn interessante
betoog voorlopig een einde en een wolk van
pimpelpaars stuifmeelpoeder onttrok de aanwe
zigen aan het oog
Kamparts nu lijfarts van dictator Paraguay
LONDEN/BOSTON De
vroegere kamparts van Ausch
witz, Josef Mengele, leeft „vrij
openlijk" in Paraguay, waar
hij zijn tijd verdeelt tussen een
hotel in het dorp Volendam,
middenin de jungle, en een
buitenhuis op een zwaarbe
waakte legerplaats. Dat meld
de gisteren de Sunday Times,
die zich baseerde op uitlatin
gen van onder anderen een
verbannen Paraguyaans politi-
Acht maanden geleden werd
Mengele, aldus de Sunday Ti
mes, gesignaleerd in een hotel
in Volendam, vlakbij de grens
tussen Brazilië en Paraguay.
Volendam is een gemeenschap
van Duitsers, die het strenge
doopsgezinde geloof aanhan
gen. Ook is hij gezien in Lau-
reles, verder naar het zuiden
aan de riviier de Parana, van-,
waar het te voet slechts een
kleine afstand is naar het zo
merpaleis van de dictator van
Mengele
Paraguay, Stroessner, die zegt
dat Mengele sinds 1979 niet
meer in zijn land is. Volgens
de directeur van het Israëli
sche instituut voor oorlogsdo
cumentatie is Mengele de lijf
arts van Stroessner. Uit Ame
rikaanse bronnen wordt daar
entegen bericht, dat Mengele
niet meer in Paraguay zou
zijn. Hij zou zich afwisselend
schuilhouden in Chili, Argen
tinië, en Uruguay.
Georges Marchais (midden op de voorste rij), krijgt een ovaziek
neel applaus nadat hij gisteren opnieuw was gekozen tot lejn e
van de Franse Communistische Partij. atsvc
j en
opei
jtotaj
fiers
jolen
(Van onze correspondent in
Parijs, Bob van Huët)
PARIJS Met een over
weldigende meerderheid
hebben de Franse com
munisten Georges Mar
chais gisteren opnieuw ge
kozen tot secretaris-gene
raal van de Franse Com
munistische Partij. Hier
mee is het gevaar van een
„culturele revolutie" in
communistische gelederen
bezworen. Wel zal de PCF
blijven voortgaan op een
min of meer van Moskou
afhankelijke koers.
Tegen de verwachting in wer
den dissidente leden van het
Centraal Comité, zoals Marcel
Rigout en Pierre Juquin her
kozen in hun functie. De voor
de vijfde keer herkozen secre
taris-generaal voegde daar
echter aan toe, dat het accepte
ren van een minderheidsstrq-
ming in het centraal comité
„zeker geen regel in de toe
komst zal zijn". De „hervor
mer" Juquin werd overigens
geschrapt als lid van het pc?^
buro.
Al heeft men onder druk
de publieke opinie geac
teerd dat zich in de hoogste
gionen van de Franse Comi
nistische Partij andersdenk
den ophouden, de herver
zing van de orthodoxe Geoi
Marchais maakt duidelijk
de partijleiding het idee
n rt. P
irt S
liaans voorbeeld, voor
ste twee jaar in de ijskast hi
gezet.
De belabberde resultaten
de laatste Europese verkie r>nd
gen zijn voor Marchais
aanleiding voor zelfkritiek
tegendeel, het zijn de soci
ten die de linkse zaak hel
verraden. De teloorgang
de partij is daarom zuiver
conjuncturele aard en all
arbeiders inzien dat ze dooi
Socialistische Partij van
terrand zijn uitgeleverd
het grootkapitaal zal
.nieuw morgenrood onher:
pelijk gloren, luidde onge^J
de kern van de vijf uur dui
de toespraak waarmee N
chais vorige week de toon
te voor het vijf dagen dure
congres van de communist!
OM OPLEVING DOODSESKADERS TE VOORKOMEN
WASHINGTON In
Washington en in San Sal
vador doen geruchten de
ronde, dat de regering-
Reagan zijn onvoorwaar
delijke steun aan de Sal-
vadoraans president Jose
Napoleon Duarte heeft la
ten vallen. De VS zouden
nu met name willen be
vorderen dat de rechtse
oppositie-partijen in El
Salvador de overwinning
behalen in de komende
parlementsverkiezingen
eind maart, waardoor de
macht van Duarte sterk
beknot zou worden.
Washington wil hiermee be
reiken, dat het tot politieke sa
menwerking komt tussen Du
arte en de conservatieven, van
wie de omstreden Roberto
D'Aubuisson van de Arena-
-partij de belangrijkste leider
is. Indien Arena en de conser
vatieve PRN in de minderheid
blijven, zouden de extremisti
sche krachten binnen „rechts"
volgens Washington opnieuw
hun toevlucht kunnen nemen
tot de bloedige terreur van de
doodseskaders.
Naar in Washington verluidt,
zou er een geheime overeen
komst zijn gesloten tussen de
Amerikaanse ambassade in El
Salvador en Arena-leider
D'Aubuisson. Daarin zou van
Amerikaanse kant een positie
ver houding jegens de conser
vatieve partijen zijn beloofd,
in ruil voor minder terreurac
ties door de rechtse doodseska
ders. Volgens waarnemers is
de terreur van rechts in het
Centraalamerikaanse land se
dert december vorig jaar sterk
verminderd.
De Amerikaanse ambassade in
San Salvador heeft verklaard
dat de Verenigde Staten geen
voorkeur hebben voor welke
partij dan ook. Waarnemers in
Midden-Amerika wijzen erop
dat ook een neutrale houding
van de VS al een grotere af
standelijkheid jegens Duarte
zou betekenen. Vorig jaar,
toen Duarte nog moest worden
verkozen tot Salvadoraans
president, stak Washington
zijn voorkeur voor de chris
ten-democraat niet onder stoe
len of banken.
Ook Duarte zelf vertrouwt
blijkbaar de Amerikaanse on
partijdigheid niet. Hij kondig
de het afgelopen weekeinde
aan bij VS-ambassadeur Pic
kering een protest in te zullen
dienen tegen de Amerikaanse
voorkeur voor „rechts".
De openlijke steun die het
Witte Huis vorig jaar aan Du
arte gaf, wordt in Washington
mede verklaard uit verkie
zingsoverwegingen van presi-
NIEUW AMERIKAANS WITBOEK:
WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft een
nieuw rapport opgesteld, waaruit zou moeten blijken dat „de
Sovjet-Unie, met gebruikmaking van Cuba, geheel Midde
n-Amerika tot een satelliet van het oostblok probeert te ma
ken". Bewijzen daarvoor zouden onder meer aangetroffen
zijn in documenten op het in 1983 door de VS overrompelde
eiland Grenada. In een van die papieren wordt Sovjet-mi
nister van buitenlandse zaken Gromyko aangehaald, die in
een gesprek met toenmalig leider Maurice Bishop van Gre
nada zou hebben gezegd dat heel Midden-Amerika „rijp is
voor de revolutie" en dat Cuba en Nicaragua „levende voor
beelden zijn voor andere landen in dat deel van de wereld".
In het nieuwe Amerikaanse rapport is ook een lijst opgeno
men van zware wapens die Nicaragua onlangs vanuit de
Sovjet-Unie heeft ontvangen.
dent Reagan. Maar sinds zijn
herverkiezing probeert de
Amerikaanse president, on
danks verzet in het Congres,
weer een hardere politiek je
gens linkse rebellen in El Sal
vador en het Sandinistische
Nicaragua te voeren.
Evenals de rechtse oppositie in
El Salvador, heeft ook Was
hington met weinig enthou
siasme de onderhandelingen
begroet die president Duarte
met de rebellen in zijn land is
gestart. Intussen zijn die vre-
desgesprekken, die door mid
del van de katholieke kerk in
El Salvador tot stand waren
gekomen, in een impasse ge
komen.
GOLF VAN GEWEpf
IN LIBANON 1
Israëlische L_
vliegtuigen
bombardere Ilngrt
huis van f
Palestijnen
BEIROET/TEL AVIVf,
Israëlische gevechtsvlk C
tuigen hebben gisterei^t,
de Oostlibanese BeWd®
-vallei een basis van
stijnse guerrillastrijd^
aangevallen. De toestel^ 1
zijn behouden op hun If a
ses teruggekeerd. Ditfarc
door een legerwoordvd" s
der in Tel Aviv bekef"r
gemaakt. [.t c
)an
De Israëlische luchtaanval bed
gericht op een huis in Tablis
baya, 35 kilometer ten oofonc
van Beiroet, waar guerrhrei
strijders van het Democr
sche Front voor de Bevrijd
van Palestina (DFLP) wif"^
gevestigd. Volgens Radio-1^
roet zou bij de aanval
vrouw zijn gedood en raali-^
twee kinderen gewond.
Ook elders in Libanon was rrel
gisteren weer onrustig. In 1
roet vielen twee doden ns
een autobom tot ontplof!
was gebracht. In de noord^J!
ke havenstad Tripoli ontpl<
eveneens een autobom, die
vier mensen het leven k<
fa,
kos: fo,
Bij de Libanese grensphazi
Metoella zijn gisteren twee iel
raëlische soldaten om hetfih
ven gekomen bij een borr
plosie. Elders werd één sole
gedood en liepen drie ande
verwondingen op. toen eeni
raëlisch legerkonvooi
aangevallen door verzetsstfiar
ders.
m nN
.d bèl
