TAFEL
Ir
BflYITTl
Bert de Vries: „Ik heb een hartgrondige hekels
aan de manier waarop de PvdA opereert" o
ÏNi
Schillebeeckx:Geen intrekking, maar radicalisering van „kerkelijk ambt"
kerk
wereld
Memisa heeft eigen idee van „zieltjes winnen"
Tekort aan artsen
weer
pre
''1 J
ACHTERGROND
EcidócSowuvnt
WOENSDAG 23 JANUARI 1985 PAG]
..In mijn nieuwe boek over
het priesterambt heb ik mijn
stellingen uit het boek ..Ker
kelijk ambt" geradicaliseerd
en ze theologisch en historisch
deugdelijker uitgewerkt De
suggestie als zou ik mijn op
vatting hebben ingetrokken
dat ook niet-ingewijden in de
eucharistie kunnen voorgaan,
is onjuist".
Dat zei prof dr. E Schille
beeckx. emiritus hoogleraar
in de dogmatische theologie
aan de Katholieke Universi
teit in Nijmegen gisteren tij
dens de presentatie van zijn
boek „Pleidooi voor mensen
in de kerk". Daarin doet hij
de suggestie het tekort aan
priesters in de r.-k kerk te
verminderen door het diake
nambt een geheel nieuwe
taakomschrijving te geven.
Ook zou volgens Schille
beeckx gedacht kunnen wor
den aan de instelling van een
vierde ambt in de kerk. na
melijk door pastorale werkers
te wijden en in bepaalde ge
vallen de bevoegdheid te ge
ven in de eucharistie voor te
Schillebeeckx zei te menen,
dat de leiding van de kerk al
tijd de plicht heeft ervoor te
zorgen dat de geloofsgemeen
schap de eucharistie kan vie
ren. Hij bepleit in zijn nieuwe
boek dan ook. dat de leiding
van de kerk de vijf blokkades
die ze opwerpt voor de pries
terwijding wegneemt. Het
gaat hier om de overwaarde
ring van het priesterambt, de
eenzijdige nadruk op de op
volging der apostelen, het
verplichte celibaat, de uitslui
ting van vrouwen van het
priesterambt en het vasthou
den aan de drie ambten: bis
schop, priester en diaken.
Schillebeecks verklaarde, dat
de congregatie voor de
loofsleer in Rome in haar kri
tiek op „Kerkelijk ambt" hem
ten onrechte de stelling heeft
toegedicht, dat de eerste de
beste leek kan voorgaan in de
eucharistie. „Verder heeft zij
de kritiek vooral toegespitst
op de buitengewone bedie
naar, een begrip waarmee ik
ook zelf ongelukkig was en
dat ik daarom in mijn nieuwe
boek heb weggelaten", aldus
Schillebeeckx
Wanneer men de rust
niet in zichzelve vindt,
is het nodeloze moeite
haar elders te zoeken.
La Rochefoucauld.
Wie ergens in donker
Afrika, midden in het
oerwoud, in een proviso
risch ziekenhuisje een
Nederlandse arts, ver
pleegkundige of fysio
therapeut tegen het lijf
loopt, heeft goede kans
dat hij of zij is uitgezon
den door de Medische
Missie Actie, kortweg be
kend als Memisa. Memisa
bestaat dit jaar 60 jaar en
in de voorbij decennia is
het werk van deze ka
tholieke medische ont-
wikkelingsorgansiatie in
grijpend veranderd.
Op 30 maart 1925 werd door
de Rotterdamse kapelaan
Schiphorst het „Neder-
landsch Medisch Missie Co
mité" opgericht. Samen met
enkele artsen was hij zeer
ongerust over de hoge sterfte
onder de missionarissen in
Afrika, met name aan de
vroegere Goudkust, het te
genwoordige Ghana. De pa
ters die naar West-Afrika
trokken bleken niet opge
wassen tegen het zeer onge
zonde klimaat. De meesten
bleven maar enkele jaren in
Het Medisch Missie Comité
(do naam Memisa dateert van
1952) bqgon de Nederlandse
missionarissen beter voor te
bereiden op hun verblijf in
de tropen. Zo werd iedereen
voor zijn vertrek gekeurd en
kregen de missionarissen-in-
spé een cursus zelfbescher
ming: elementaire medische
kennis, gezondheidszorg en
hygiëne In een jublieum-
brochure van Memisa staat
een prachtige foto uit de ja
ren dertig, waarop te zien is
hoe met blinkende pannen
gewapende m
kookles krijgen.
Memisa viert zestigjarig bestaan
Memisa viert haar zestigjarig bestaan komende zater
dag met een symposium in de aula van de Erasmus-
universiteit in Rotterdam. Een aantal deskundigen uit
binnen- en buitenland zal zijn licht laten schijnen over
de medische ontwikkelingsproblematiek. Volgende
week dinsdag zendt de KRO een documentaire uit over
Memisa. Op 3 februari zal mgr. Bar, bisschop van Rot
terdam, in de kathedraal van Rotterdam een heilige
mis celebreren. Deze jubileum-mis zal rechtstreeks
door de televisie worden uitgezonden.
verkondiging van het geloof
altijd gepaard gegaan met
wat men nu ontwikkelings
projecten noemt. Vandaar dat
veel missionarissen hun pas
verworven medische kennis
en het mandje meegekregen
medicijnen benutten, om van
hun missiestatie ook een eer
ste hulppost te maken.
De aandacht van de missio
narissen voor de gezond
heidszorg in Afrika. Latijns-
Amerika en Azië is sinds het
eind van de jaren twintig
sterk toegenomen en daar
mee ook het werk van Memi
sa. Eigenlijk is de medische
ontwikkelingshulp tot ver na
de Tweede Wereldoorlog zo
ongeveer het privé-domein
geweest van missie en zen
ding. Pas sinds een aantal ja
ren bestaat er in ontwikke
lingsland een bredere belang
stelling voor de dringend
noodzakelijke gezondheids
zorg.
In de jaren dat de „Derde
Wereld" nog „missie" heette,
maakte Memisa al een begin
met de verzending van medi
cijnen en medische appara
tuur. In het begin van de
oorlog verscheen een speciaal
„Medisch-Hygiënisch Hand
boek voor Missionarissen",
dat hoewel verouderd tot op
de dag van vandaag in de
tropen zijn nut bewijst. En
met een eigen tijdschrift wer
den zowel de donateurs van
Memisa als de missionarissen
van de activiteiten en ont
wikkelingen op de hoogte ge
houden.
Intussen waren de aanvragen
om hulp zozeer toegenomen,
zowel in aantal als in kwali
teit. dat Memisa in 1954 een
begin maakte met het uitzen
den van leken-artsen en ver
pleegsters.
Minder missionarissen
De afgelopen jaren is het
aantal Nederlandse missiona
rissen gestaag gedaald. Dat
heeft op het werken van Me
misa echter geen negatieve
invloed gehad. De organisatie
neemt nog steeds de medi
sche verzorging van de mis-
sionarisen voor haar reke
ning. Maar het leeuwendeel
van de werkzaamheden be
staat uit het selecteren en uit
zenden van medisch en para
medisch personeel en steun
aan een groot aantal klein
schalige gezondheidsprojec
ten.
Sinds enkele weken is Memi
sa samengegaan met Medicus
Mundi, een particuliere (ka
tholieke) organisatie voor
professionele medische ont
wikkelingssamenwerking,
die met name bemiddelt bij
het uitzenden van artsen.
Memisa Medicus Mundi
onder deze naam gaan de
organisaties voortaan samen
door het leven is de groot
ste particuliere instantie in
Nederland voor de uitzen
ding van (para-)medisch per
soneel. Zij heeft 208 Neder
landse artsen, verpleegkundi
gen en fysiotherapeuten uit
gezonden naar 48 projecten
De bedragen die bij Memisa
omgaan vertonen dat mag
duidelijk zijn eveneens
een stijgende lijn. Vorig jaar
kon de organisatie een be
drag van twaalf miljoen gul
den besteden. Een belangrijk
deel van dat bedrag wordt in
de kerken bijeengebracht, tij
dens de traditionele Memisa-
collecte in het eerste week
einde van februari. Duizen
den andere Nederlanders
storten hun bijdrage op giro
nummer 5657 van Memisa te
Rotterdam of vermaken een
deel van hun erfenis.
Ingrijpend veranderd
Het werk van een organisatie
als Memisa ondergaat in de
loop der tijd nogal wat ver
anderingen. Maar een van de
ingrijpende wijzigingen is de
steeds belangrijkere rol van
mensen en groeperingen uit
de Derde Wereld zelf.
Het zwoegen en ploeteren
van de missionarissen in het
verleden heeft wel degelijk
resultaat gehad. In de Derde
Wereld geniet de gezond
heidszorg eindelijk de aan
dacht, die zij verdient. Dat is
ook de reden waarom de me
dische ontwikkelingshulp
steeds meer medische samen
werking wordt.
Een aspect van dat ver
nieuwde beleid is de sterke
nadruk op de plaatselijke
voorzieningen. Een dorp
moet niet afhankelijk zijn
van een verafgelegen zieken
huis. maar de elementaire
kennis „in huis" hebben. Ook
hier geldt dat rpensen uit de
Derde Wereld hun toekomst
in eigen handen moeten ne
men.
Een tweede onderdeel is de
sterke nadruk op de preven
tie: bijvoorbeeld voorlichting
over voeding en hygiene om
ziektes te voorkomen De
verbetering van de gezond
heidszorg is geen op zichzelf
staand iets. Het is een onlos
makelijk deel van wat men
„ontwikkeling" noemt.
Zieltjes winnen
Memisa Medicus Mundi
werkt nauw samen met an
dere katholieke ontwikke
lingsorganisaties, maar ook
met internationale instanties
als Unicef en de Wereld Ge
zondheids Organisatie. Wat
begon als een gezondheids
dienst voor missionarissen is
in 60 jaar uitgegroeid tot een
organisatie, die zo haar eigen
opvattingen heeft van het be
grip „zieltjes winnen". Voor
Memisa Medicus Mundi bete
kent dit mensen gezond ma
ken en in leven houden, zon
der onderscheid naar ras, ge-
lbof of politieke overtuiging.
JOS TIMMERS
Memisa in de jaren dertig: Nederlandse missionarissen
worden voorbereid op een verblijf in de tropen. Kook
les was een vast onderdeel van de overlevings-cursus.
Ondanks werkloosheid onder
de afgestudeerde medici
er zijn zo'n 1500 werkloze
artsen slaagt Memisa er
niet in genoeg artsen aan te
trekken voor een verblijf
van enkele jaren in de derde
wereld. Er zijn zo'n 20 vaca
tures. die op korte termijn
kunnen worden vervuld.
Deze merkwaardige situatie
is gedeeltelijk het vervolg
van dë strenge eisen, die Me
misa hanteert. Bij voorkeur
trekt men die artsen aan. die
al tijdens-hun studie hebben
gekozen voor een verblijf in
de derde wereld. „Dat zijn de
echt gemotiveerden", aldus
Memisa. „Iemand die door
ons wordt uitgezonden, moet
meer zijn dan een gewone
arts. Hij moet ook kunnen
opereren en een keizersnee
verrichten. Daar wordt men
voor opgeleid".
Artsen die door een verblijf
in de derde wereld de werk
loosheid hier hopen te ontlo
pen, en denken via Memisa
aan een baan in Nederland te
kunnen komen, zijn bij de or
ganisatie aan het verkeerde
adres. „Wij geven geen enke
le garantie voor een baan bij
terugkeer".
Aan de andere kant wordt
van de artsen die naar de
derde wereld gaan. ook het
nodige gevergd. Wie door
Memisa wordt uitgezonden,
krijgt eerst een twee- tot
driejarige opleiding tot all
round tropenarts. Daarna
volgt uitzending voor een
duur van minimaal 4 jaar.
Het leven van een Memisa-
arts is niet eenvoudig. Hij
woont vaak ver van de be
woonde wereld onder naar
Nederlandse maatstaven ui
terst eenvoudige omstandig
heden. De beloning is geen
vetpot, al neemt het ministe
rie van Ontwikkelingssa
menwerking de kosten van
de sociale zekerheid voor
haar rekening.
Zo gering als de belangstel
ling van de artsen is voor een
baan in de derde wereld, zo
groot lijkt hun interesse voor
een werkkring in het mid
den-Oosten. Onlangs werd
bericht dat ziekenhuizen in
de Arabische wereld bereid
zijn diep in de buidel te tas
ten voor het aantrekken van
westerse medici. De belang
stelling hiervoor vanuit Ne
derland is naar verluidt erg
groot.
Wisselvallig Wt
DE BILT (KNMI) A1)RD
le dagen wordt het weer jht m
land bepaald door een d»den
sie op het noordelijk defen. I
de Noordzee. De den in ei
trekt nu langzaam wegjging.
de westkust van Noor\*nbich
Er is ondertussen een vdaarai
zeer actieve oceaandejjing 'v
op weg naar West-Euroftogeli
invloed hiervan zal morprenb
ons land merkbaar word al ee
de loop van de midd^chafl
avond. In de ochtend is diet g
wat zonneschijn, maar epnd".
ook nog een enkele buie|e ret
len. Later op de dag nee
bewolking van het westr
toe. In de avond kan er)
of sneeuw vallen. In
mende nacht daalt de I
ratuur tot een enkele
onder nul. Morgenm
wordt het ongeveer viej
den. De wind is matig, a
kust af en toe krachtf
zuidwest tot west.
?stf
organ 071
De entd'
Eelde
Helsinki
Lissabon
Locarno
Luxemburg
Malaga
Mallorca
München
Las Palmas regen
0
o
2
9
8
2
6
-3
6
0
Jj riem-
1 HA
-5 Üie
is (ven
i3 f ii
li froor
zul]
- taats
S I. H
,6»>ek-
ierei
een
GRATIS ELKE WOENSDAG DEs va
K abort
bs ter
BIJLAGE BIJ UW KRANT ME?5°?d
INFORMATIE OVER FILMS,MUPZ-f O
THEATER. RECREATIE, EXPOSIt het
EN EEN COMPLETE AGEND^n g'
Worstpakketjes met
zuurkool en
aardappelen
chokosvla
Als u met tweeën bent,
heeft u het volgende nodig:
4 dunne speklapjes, 120 g
rookworst, mosterd, peper,
kummel, 30 g margarine
400 g zuurkool, ui, 1 lepel
rozijnen, 1 lepel paprika
zoetzuur (of een halve rode
paprika);
0,5 tot 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 20 g cacao, 45
suiker, 25 g maizena, 2 le
pels gemalen kokos.
Vraag de slager om speklap
jes zonder zwoerd en drie
millimeter dik gesneden. Leg
de lapjes op een plank naast
elkaar, strijk er dun mosterd
op en strooi er peper en wei
nig kummel over. Snijd de
rookworst in tweeën en rol
elk stukje in 2 speklapjes (de
kruiden binnen). De pakke
tjes gaan op grove sla vin ken
lijken. Bind de pakketjes met
een grove katoenen draad
vast en bak ze bruin in de
margarine. Voeg weinig
lauw water toe en stoof het
vlees een kwartier na. Haal
er de draad weer af
Kook de zuurkool in een
kwartier gaar met gesnipper
de ui. gewassen rozijnen en
weinig water. Maak de
groente af door er kleiner
gesneden paprika-zoetzuur
door te scheppen. Wie de
prijs van verse paprika geen
bezwaar vindt, kan de klein
gesneden vrucht de laatste
paar minuten met de zuur
kool meekoken.
Zet de helft van de melk op.
Meng cacao, suiker, maizena
en weinig koude melk tot
hete melk bij, doe het meng
sel in de pan en laa^t het
steeds roerende koken. Voeg
van het vuur de overige kou
de melk en driekwart van de
kokos toe en laat de vla. on
der af en toe roeren, koud
worden. Doe de vla in de
schaal(tjes) en strooi er als
garnering de rest van de ge
malen kokos over.
JEANNE
DEN HAAG Een honde-
baan. Zo wordt het voorzitter
schap van de CDA-fractie in
de Tweede Kamer vaak beti
teld, ook door de christen-de
mocraten zelf. Dat heeft te
maken met de hoeveelheid
tijd die de baan vergt; zelfs in
een reces is de voorzitter dik
wijls hele dagen bezig. Maar
ook, en dat vreet wellicht nog
meer energie, is het CDA
vaak innerlijk verdeeld. Het
vertrek van Scholten en Dijk
man heeft daar geen verande
ring in gebracht. Nog steeds
zijn er mensen, die hun kri
tiek op de leider in het open
baar willen ventileren.
Zo verscheen afgelopen zater
dag plotseling het omvangrij
ke hoofd van CDA-fractielid
Wim Mateman op de beeld
buis. „Zonder mits'n of
maar'n" verkondigde dit Aal-
tense kamerlid dat minister
Van Aardenne wat hem be
treft alsnog zijn biezen mocht
pakken En daags daarvoor
had drs. Arie Oostlander, di
recteur van het wetenschap
pelijk instituut van het CDA.
hetzelfde gezegd in het partij
blad CD-Actueel. Leek de
zaak-Van Aardenne dus juist
zo aardig onder controle, nu
dreigt de vlam weer in de pan
te slaan. Of is er misschien
sprake van een nieuwe tac
tiek? Probeert het CDA de
vice-premier het leven zo
zuur te maken, dat hij toch
nog aftreedt?
Dr. Bert de Vries (46) legt
maar weer eens uit wat de
koers is van het CDA. „In het
decemberdebat hebben we
slechts één aspect van de pro
blematiek behandeld en op
grond daarvan hebben we de
minister „voorwaardelijk
groen licht" gegeven. Ja. die
term heb ik zelf bedacht. Het
oordeel over het totale RSV-
beleid moet dus nog komen.
Het eerste debat, met de en
quêtecommissie, is zoals u
weet begin volgende maand.
Op dit moment wil ik niet
vooruitlopen op ons oordeel.
Dat is een zaak. waar de frac
tie zich gezamenlijk over
moet buigen".
Mateman denkt daar kenne
lijk anders over.
De Vries: „Dat betreur ik ook
in tioge mate Solo-acties van
individuele fractieleden pas
sen niet in onze aanpak. Ma
teman mag zich ook niet be
roepen op Oostlander. omdat
er verschil bestaat tussen de
directeur van een weten
schappelijk instituut en een
parlementariër. Als een ka
merlid zoiets zegt tegen een
minister, moet hij daaruit de
consequentie durven trekken.
Hij moet dan ook bereid zijn
een motie van wantrouwen te
steunen. Hij kan niet een
soort tussenpositie innemen,
want dan is hij halfslachtig
bezig".
Rood licht
Van Aardenne heeft voor
waardelijk groen licht. Kan
dat licht nu ook echt op rood
komen
Weer begint De Vries met een
formeel antwoord: „Welke
betekenis die term heeft, zal
blijken in de debatten die nog
komen". Maar de daarop vol
gende toelichting maakt de
zaak al wat duidelijker. „Kijk,
het decemberdebat ging al
leen over de verklaring, die
Van Aardenne op eigen ver
zoek was komen afleggen,
over zijn misleiding van het
parlement. Ik heb de indruk
willen voorkomen dat we
over die andere vijfduizend
bladzijden van het RSV-rap-
port niet meer hoefden te pra
ten. Vandaar die term voor
waardelijk groen licht".
Het begint erop te lijken dat
de leiding van het CDA er
nog steeds niets voor voelt
Van Aardenne tot de enige
„zondebok" te maken. De
Vries: „Wat wij precies gaan
doen in de komende debatten
moet u afwachten. Maar het is
waar, in de debatten met de
enquêtecommissie en met de
regering zullen wij ook heel
nadrukkelijk het functione
ren van de Kamer zelf aan de
orde stellen. Heeft de Kamer
getracht de minister in de
goede richting bij te sturen of
is zij voortdurend bezig ge
weest hem de verkeerde
straat in te duwen? Dat is een
punt dat we niet over het
hoofd kunnen zien".
Bij de buurman
Het kabinet heeft besloten dat
er tenminste twee kerncen
trales bij moeten komen. Wat
vindt het CDA daar nu eigen-
De Vries: Als een kamerlid
sequentie durven trekken,
steunen.
lijk vanUit de officiële reac
tie" is dat niet geheel duidelijk
geworden.
De fractieleider: „Het CDA
heeft gezegd: we staan open
voor de optie van nieuwe
kerncentrales, maar we plaat
sen wel een aantal randvoor
waarden. Het kabinet is een
stap verder gegaan. Het zegt
dat er tenminste twee en mis
schien wel vier centrales bij
moeten komen en het 'wijst
ook meteen al zes mogelijke
locaties aan. Maar tegelijker
tijd laat men het initiatief
voor de bouw in eerste instan
tie over aan de elektriciteits
wereld en de provincies. Dat
is een wat tweeslachtige bena
dering. Wij vinden dat er
eerst met de genoemde in
stanties moet worden over
legd, waarna de balans kan
worden opgemaakt en er con
crete voorstellen gedaan kun
nen worden. Dat kost welis
waar tijd, maar ook volgens
het kabinet behoeft er pas in
1990 begonnen te worden met
de bouw".
Uit de eerste reacties in het
land blijkt dat niemand zo'n
centrale in ziin nabijheid wil
hebben. De Vries wendt zich
tot zijn voorlichter. „Hoe
noemde Winsemius dat ook
zoiets zegt tegen een minister, moet hij daaruit de con-
Hij moet dan bereid zijn een motie van wantrouwen te
alweer. O ja, het Nimby-syn-
droom. „Not in my backyard"
(Niet in mijn achtertuin).
Zelfs de voorstanders van
kernenergie zien zo'n centrale
toch het liefst verrijzen bij de
buurman. Bovendien laat men
de beslissing graag over aan
Den Haag. zodat men zich er
achter kan verschuilen. Dat
kan dus betekenen dat de
knoop hier doorgehakt zal
moeten worden".
Van groot belang is uiteraard
of dat nog in deze kabinetspe
riode gebeurt. Zo nee. dan
krijgt de kiezer ook nog wat
te zeggen. In dit geval lijkt
daar alle reden toe. In het
eindrapport van de Brede
Maatschappelijke Discussie
over kernenergie (BMD)
wordt uitbreiding van het
aantal kerncentrales immers
vooralsnog afgewezen. En het
program, waarop de huidige
CDA-fractie is verkozen, zegt
hetzelfde. Dat alles is voor De
Vries echter nog niet onnjid-
dellijk doorslaggevend. „Ik
weet het nog niet," zegt hij
bedachtzaam. „We krijgen er
nog een debat over in de Ka
mer. Daar wil ik niet op voor
uitlopen U weet. ik ben een
voorzichtig mens".
„Ja. iedereen roept nu dat wij
het kabinetsbesluit moeten af
wijzen op groncf van ons pro
gram. Maar dat is niet het
enige stuk, dat telt. Men moet
ook kijken naar het regeerak
koord. Daarin is afgesproken
dat na afloop van de BMD de
regering met een standpunt
zou komen. Dat impliceert
een zekere bereidheid om
naar argumenten te luisteren.
Toen wij vorig jaar bepaalde
argumenten pro uitbreiding
zagen aankomen, zijn wij een
discussie gestart in de partij
om te zien of wij de ruimte
hadden om ons standpunt wat
bij te stellen. Welnu, het ziet
ernaar uit dat we die ruimte
hebben. In het volgende ver
kiezingsprogram zal waar
schijnlijk de bouw van kern
centrales niet meer onder alle
omstandigheden worden afge-
PvdA
Maakt zo'n paragraaf een
eventuele coalitie met de
PvdA niet weer wat moeilij
ker? De socialisten willen de
afwijzing van kernenergie tot
inzet van de verkiezingen
maken.
Bij het woord „PvdA" wordt
Bert de Vries nogal sarcas
tisch. „Zo, willen ze dat? Nu,
dan hebben ze tenminste nog
een puntje over. Want op soci
aal-economisch gebied zitten
ze nu bijna helemaal op onze
lijn. Ja, dat klinkt heel-lelijk,
ik weet het. Maar ik heb een
hardgrondige hekel aan de
manier waarop de PvdA nu
opereert. Zij exploiteert alle
ontevredenheid in het land
om de eigen aanhang zo groot
mogelijk te maken, maar zegt
vervolgens heel braaf: als we
straks gaan regeren, dan ver
andert er niks. Het CDA mag
dus de kastanjes uit het vuur
halen en de PvdA zal wel
meehelpen om de vruchten
daarvan te oogsten. Dat zit
mij dwars. Politiek gezien be
grijp ik dat wel, zo lang loop
ik nu ook wel mee. Maar ik
blijf het onwaarachtig vinden.
Je kunt toch niet het CDA
verwijten dat het bezig is een
tweeklassenmaatschappij te
creëren en tegelijkertijd met
datzelfde CDA willen rege
ren?".
„Met zo'n coalitiepartner zou
ik niet gelukkig zijn, te meer
omdat we na 1986 de hoofdlij
nen van dit kabinetsbeleid
zullen moeten voortzetten.
We zullen zeer terughoudend
moeten blijven met het doen
van collectieve uitgaven, we
zullen zo mogelijk de premie-
en belastingdruk moeten ver
lichten. vooral voor de lagere
en middeninkomens, en we
zullen ook niet ontkomen aan
verdergaande bezuinigingen.
Als ik dat allemaal op me af
zie komen, dan vraag ik me
af of er in de PvdA niet we
derom grote spanningen zul
len ontstaan, op het moment
dat zij medeverantwoordelijk
heid moet gaan dragen voor
zo'n beleid. Dan zou heel ge
makkelijk de situatie van tij
dens het kabinet-Van Agt II
kunnen terugkeren. Meneer
Den Uyl moet dan een beleid
aan z'n achterban gaan verko
pen, waar hij steeds van ge
zegd heeft dat het helemaal
niet nodig was. Een beleid,
dat volgens hem alleen maar
het gevolg was van het feit
dat er in het voorgaande kabi
net een stelletje a-sociale min
sters zat! Dat zou de PvdA in
de opiniepeilingen wel weer
eens heel snel kunnen doen
dalen en dan zou zij. net als in
1982. weer heel labiel kunnen
worden"
„Als de PvdA dus zo gl>-v-]
met ons wil gaan regeren.*"? I
moet zij nu maar eens ons^"^
ciaal-economische beleid g
steunen. Dan moet ze
moed hebben dat aan h^Ai
kiezers duidelijk te makei*41)
dan moet ze ophouden mejI het
roepen over een tweeklasMaar
maatschappij en al dat sijns z\
zaken.". r al
ÏKa
p onl
„Klein rechts" er m
Het CDA wil de coalitie ktelli
de VVD voortzettentling
er hc
De Vries: „Indien deze ctjjurit
tie een succes wordt en kaal
nieuw een meerderlj zo
krijgt, vind ik het een eis jedee
fatsoen dat wij eerst gaancchti
derhandelen met de Vieleu
Daarmee is echter nog ge«e ju
zins gezegd dat er weer fc ho:
coalitie komt met de VVDJing
onderhandelingen mo^er v,
dan immers wel slagen". |ing,
etuig
En als er geen meerdert} is t
meer is? Dan „klein rechts t, dii
maar bij? )ns h
in. L
De Vries: „Ik vind dat gjzo st
aantrekkelijk idee. Waard
Omdat ik het niet goed vf
zich
de oplossing van elk proble__.
afhankelijk maken van spi li
terpartijtjes. Ik vind dat Ij
gevaarlijk". J jj
Is De Vries dus toch ook puri
een beetje bang van de chBpsl
tenen te rechter zijde, nefast
Den Uyl? Lm
„Nee. nee. u moet mijn
den niet als kritiek opvat^1*
In het algemeen stellen Siiur
RPF en GPV zich nogal aeid
structief op. Zelden of nL.
hebben ze de neiging om f
een situatie misbruik te I
kep. Ik heb daar alle waair
ken worden bij een kabinj
formatie, ontstaat er een
andere situatie. Ze moi
dan ten behoeve van hun
terban delen van hun
gram zien te realiseren. In
dere landen kun je zien
er dan gebeurt. Heel
partijtjes krijgen dan exti
gewichtige posities in een
binet en worden gedwoni
hun eisen op te schroeven»
RIK IN 'T HO
MARGA RIJER
in
en
kid
ixtré
een I
