TAFEL Shultz en Gromyko: nog niets bereikt Bevrijdingstheologie is spiritualiteit in perspectief van de armen CeidAC Qowwutü STTÏÏ71 kerk wereld Vaticaan veroordeelt moederschap-tegen-betaling Harde, maar juiste lijn ACHTERGROND CaidóeSou/ia/nt WOENSDAG 9 JANUARI 198SPAGIN, Mar bij Billy Graham belegt weer congres in Amsterdam De Amerikaanse evangelist Billy Graham zal volgend jaar in Amsterdam voor de tweede maal een studiecongres voor rond reizende evangelisten beleggen Daaraan zullen 8000 evangelis ten uit 150 (voornamelijk Derde Wereld-Jlanden deelnemen, zo heeft Graham in het hoofdkwartier van zijn organisatie in Minneapolis meegedeeld. „We leven in een tijd van grote nood", aldus de evangelist. „Tegelijkertijd is er een grotere be langstelling voor het evangelie dan er in jaren was" In 1983 kwamen er 4000 evangelisten, eveneens voornamelijk uit Der de Wereldlanden, in de Amsterdamse RAI bijeen. De door de Graham-organisatie te dragen kosten van het congres in '85 worden geschat op 60 miljoen. Rotterdamse DPR stemt in met open brief aan de paus De Diocesane Pastorale Raad (DPR) van het bisdom Rotterdam heeft unaniem ingestemd met de open brief aan de paus. Daar in pleiten DPR-leden van alle bisdommen behalve Roermond voor meer ruimte voor de rooms-katholieken in Nederland om op eigen wijze hun christelijke idealen gestalte te geven. Vaak missen de Nederlandse katholieken de broodnodige bemoedi ging en stuiten ze op een „beklemmende en levensvreemde" houding van de kerk, aldus de brief die door de redactie van de tweede Pauskrant is geweigerd en nu via de nuntiatuur naar het Vaticaan wordt gezonden. Aartsbisschop Simonis van Utrecht heeft laten weten weinig gelukkig met de brief te zijn. Een goed hart is meer waard dan alle hoofden ter wereld. Edward Bulwer Lytton LEONARDO BOFF BU PRESENTATIE „KRUISWEG VAN DE RECHTVAARDIGHEID": Het Vaticaan zal zijn volgen de, meer positief gericht do cument over de bevrijdings theologie nog vóór 26 januari publiceren, aan de vooravond van de nieuwe reis van paus Johannes Paulus II naar La- tijns-Amerika. De Braziliaan se bisschoppen zijn betrok ken geweest bij de voorberei ding ervan en hebben op hun beurt zowel Leonardo als zijn broer Clodovis Boff en ande re exponenten van de bevrij dingstheologie geraadpleegd Deze mededeling heeft de Braziliaanse franciscaan Leo nardo Boff (46) in Brussel ge daan bij de introductie van de Nederlandse vertaling van zijn boek „Kruisweg van de rechtvaardigheid" Dat ge beurde op uitnodiging van „Broederlijk delen", de vas tenactie van de Nederlands talige rooms-katholieke ge meenschap in Belgi(i. Bij deze gelegenheid lichtte Boff en kele aspecten van de bevrij dingstheologie toe. Eigenlijk is deze theologie een spiritualiteit, waarin cen traal staat de ontmoeting van de christen met God vanuit het perspectief van de armen en in het raam van conflictsi tuaties die tot bevrijding aan zetten, aldus pater Boff. Naar zijn mening houdt het Vati caanse document over enkele aspecten van de bevrijdings theologie dat onlangs werd gepubliceerd geen rekening met dit overwegend spiritue le karakter. De „instructie" van de con gregatie voor de geloofsleer geeft de indruk dat alleen de Kerk de waarheid over de bevrijding in pacht heeft. Ze heeft geen oog voor de ge wettigde bevrijdingsdrang vanwege de armen en ver drukten zelf, „alsof God en kel in de Kerk aanwezig is en niet in de wereld en de geschiedenis", aldus Boff. De bevrijdingstheologen ke ren zich hoe dan ook tegen geweld als alleen zaligma kende methode, verklaarde pater Boff. Naar zijn mening zijn zij in wezen pacifisten. De gewapende bevrijdingsbe wegingen waarin veel chris tenen actief zijn vat hij in principe op als anti-geweld- bewegingen De bevrijdings theologie stelt revolutionair geweld niet als thesis het gaat om een werkelijkheid die telkens opnieuw in het licht van de concrete omstan digheden moet worden ont leed, aldus pater Boff Hij gaf wel toe dat het hier een erg ingewikkeld pro bleem betreft. In elk geval is Leonardo Boff: „De bevrijdingstheologen zijn in we zen pacifisten" wel duidelijk dat geweld nie- de eersten en vernietigt de mand dient, noch hen die hetanderen, verklaarde de be- aanwenden, noch hen die het vrijdingstheoloog Leonardo ondergaan. Het ontmenselijkt Boff. België treedt op tegen anti-paus stickers De Belgische justitie gaat op treden tegen „het Vlaams Komitee tegen het Pausbe zoek", dat door middel van aanstootgevende affiches en stickers zijn ongenoegen wil uitdrukken tegen het bezoek van de Heilige Vader aan Belgie in mei. De justitie verwijst daarbij naar de wet die belediging van een bevriend staatshoofd verbiedt. Wie die wet over treedt riskeert een gevange nisstraf van maximaal 2 jaar of een geldboete van maxi maal 6000 gulden. De stickers en affiches kosten ruim een gulden per stuk. Er zijn er inmiddels duizenden van verkocht. De waarschuwing van justitie dat de stickers en affiches in de strafbare sfeer liggen, heeft een onmiddel-' lijk antwoord van het „Ko mitee" tot gevolg gehad. Gis teren verspreidde het stic kers met de tekst: „Neen, de paus is geen bevriend staats hoofd". (Door onze correspondent in Rome, Cees Manders) Een vrouw mag haar vermo gen een kind te krijgen nooit verhuren of verkopen. Ge beurt dat wel, dan blijft er van de liefde niets meer over. Dit schrijft de theoloog Carlo Caffarra vandaag in het offi ciële Vaticaanse dagblad de Osservatore Romano. Caffar ra reageert op het geval dat zich dezer dagen in Londen heeft voorgedaan. Daar bracht een vrouw een kind voort dat al bij voorbaat was afgestaan (tegen betaling) aan een ouderloos echtpaar. De vrouw was (kunstmatig) bevrucht door de (nieuwe) vader van het kind. De theoloog Caffarra laat er in een scherp commentaar in de Osservatore Romano geen twijfel over bestaan dat der gelijke praktijken tegen alle kerkelijke regels indruisen. „Wanneer je de voortplan ting van de echtelijke liefde scheidt", zegt Caffarra. „dan kan een vrouw haar baar moeder verhuren zoals je een huis verhuurt waarvan je ei genaar bent, en het produkt van de verhuur aan anderen afstaan. Een man kan dan zijn zaad geven aan elke wil lekeurige vrouw" In een dergelijke situatie maakt het volgens Caffarra niet meer uit wie wat doet, wie welke functie vervult, want ieder een is vervangbaar. „Het voortbrengen van een mens is geen technisch proces waar je je als persoonlijk deelne mer aan kunt onttrekken", zegt Caffarra. Carlo Caffarra is niet zomaar een theoloog. Op de pauselij ke universiteit van het Late- raan leidt hij een instituut dat zich met huwelijk en ge zin. bezighoudt. Hij wordt be schouwd als een van de eer ste, raadgevers van de paus in deze materie. Dit is de afgelo pen jaren nog eens gebleken toen hij de audiëntie-toespra ken van de paus over mense lijke liefde aan de Vaticaanse pers mocht verduidelijken Caffarra voegt aan zijn com mentaar op het Londense ge val ook een algemene noot toe: „Het is te hopen dat al die theologen en katholieke denkers die de kerkelijke op vattingen over liefde en ge zin hebben bestreden of nog steeds bestrijden eens ernstig na gaan denken over hun houding". Caffarra wijst er op dat de kerkelijke leer op dit terrein, zoals samengevat in de encycliek Humanae Vi- tae nog steeds onverkort geldt. Echtelijke liefde en voortplanting zijn onverbre kelijk met elkaar verbonden, en elke afwijking daarvan wordt door de katholieke kerk scherp veroordeeld, schrijft Caffarra. „Het Lon dense geval is een totale ont kenning van de menselijke liefde". Pag. 6: Juridische strijd over baby Britse gastmoeder .wali MINISTER Ruding van Financiën moet morgen in Tweede Kamer verantwoording afleggen over zijn rol in zaak van de ADM, de Amsterdamse scheepswerf, waan/ inmiddels helaas duidelijk is, dat zij niet langer in de huid vorm kan voortbestaan. Om te kunnen overleven kreeg ADM-werf enkele jaren geleden nog overheidssteun, die alle hoeken en gaten werd bijeengegaard. Het werd uiteind lijk een bedrag, dat dit bedrijf voorgoed uit de problemen helpen. Dit laatste heeft echter niet zo mogen zijn en de overhej die inmiddels leergeld heeft betaald met de RSV-affaire, ook niet meer zo toeschietelijk bij het opnieuw verlenen v financiële steun. Dat de RSV-enquête bij die standpuntbej ling een rol heeft gespeeld valt natuurlijk niet te bewijzt Het kabinet-Lubbers heeft bovendien van het begin af aan een vrij harde lijn gevolgd waar het ging om steunverleni aan bedrijven. Wat ons betreft staat het echter buiten k dat die enquête wel degelijk heeft meegespeeld. DaT blijkt overigens ook uit de over het algemeen zeer rughoudende reacties van de politieke partijen in de Twee Kamer. Kamerleden die nog maar net de lijvige rapport van de RSV-enquêtecommissie over de bodemloze put dit bedrijf hebben gelezen, durven nu zeker niet zond meer nieuwe overheidssteun voor ADM te eisen. Hoe drc dat voor met name de werknemers bij ADM ook is, het wel een wijze les die hier geleerd is. Nu wil de PvdA morgen van minister Ruding van Fina ciën weten, waarom hij aan Peru een telex heeft verstuu dat ADM binnenkort in surséance van betaling zal verkere Peru heeft plannen voor een grote order bij ADM: de ve bouwing van een kruiser. Voor de PvdA is het kennelijk r delijk verteerbaar, dat er geen overheidssteun meer wor gegeven, maar die partij plaatst nog wel vraagtekens bij h feit, dat de overheid vervolgens andere overheden wa« schuwt voor het gebrek aan solvabiliteit van ADM WAS de waarschuwing van Ruding aan Peru nu uitsluitei in het belang van Peru? Neen, in het geheel niet, het w» wel degelijk ook in het belang van de Nederlandse overheb Dat Peru, een staat die op de rand van het bankroet vel keert, voor 350 miljoen in Nederland aan orders zou plaatsa vormt voor de Nederlandse staat ook een bijzonder groot I) nancieel risico. Indien Peru die order, eenmaal definitief gi plaatst, niet zou (kunnen) betalen, dan zou uiteindelijk tod de Nederlandse staat voor dat bedrag moeten opdraaien. Pj saldo zou dan een Peruaanse kruiser met Nederlands belal tinggeld zijn gemoderniseerd. De lijn van Ruding is hard, maar juist. Als er dan toch gei in werkgelegenheid in Nederland gestopt moet worden, la/ dat dan niet zijn ten behoeve van oorlogsmateriaal van lai den, waarmee we verder niet veel te maken hebben. Ds kan dat gemeenschapsgeld net zo goed beschikbaar geste) worden voor werkgelegenheidsprojecten, die de samenlevirj in eigen land ten goede komen, of landen uit de Derde W< reld, die hulp behoeven. wes: h. k< gister in he W dood ontpl deelt met i ter slach bevn 2 ontdi chel. vlooj Saucijsje met appel, koolraap met kaassaus en aardappelen yoghurtvla met rozijnen Voor twee personen hebt u nodig: 150 g saucijsjes of verse worst, 30 g margarine, uit je, kerrie, 1 appel, mespunt bloem, aroma; 500 g koolraap, zout, 8 g bloem, 1 dl melk, 10 g mar garine, 1 volle lepel pittige geraspte kaas, peper; 0,5 tot 1 kg aardappelen; 1 lepel rozijnen, 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g cus tard, 15 g suiker), 2,5 dl yoghurt, (basterdsuiker). bodem koud water, breng ze aan de kook, draai ze om en haal ze na een minuut uit de pan. Bewaar het kooknat. Bak de worstjes in lauw-war me margarine, regelmatig kerend, bruin en gaar in twintig minuten, leg ze op een bordje en houd ze warm. Fruit in het overgebleven vet het gesnipperde uitje met kerrie lichtbruin. Schil en boor de appel, snijd hem in schijven en bak die naast de uisnippers in een paar minu ten gaar. Garneer de worstjes met appel en ui. Maak de jus af met even meegebakken bloem, het kooknat en even tueel kerrie en aroma. Kook de in reepjes of blokjes gesneden koolraap gaar in twintig minuten. Meng in een pannetje de bloem met de melk, breng dit mengsel al roerend aan de kook, voeg de margarine toe, de kaas en de afgegoten koolraap. Maak de groente op smaak af met zout en strooi er peper over. Kook de gewassen rozijnen tien minuten in weinig wa ter, laat ze uitlekken en af koelen. Meng in de pan cus tard, suiker en melk, breng het mengsel roerende aan de kook en laat de vla koud worden Meng rozijnen, vla en yoghurt en voeg even tueel basterdsuiker toe. JEANNE STANDPUNTEN OOST EN WEST VOORALSNOG ONOVERBRUGBAAR WASHINGTON On der de officiële „tevre denheid" in Washington over de uitkomst van de ontmoeting Schultz-Gro- myco in Genève gaat de cynische vaststelling schuil dat er vooralsnog op het terrein van wa penbeheersing niets is bereikt, precies zoals een machtig deel van de re- gering-Reagan met name het Pentagon het wilde. Het besluit om weer te gaan praten ken merkt volgens waarne mers wel een meer glo bale ontspanning tussen Oost en West, maar dan vooral op andere terrei nen dan de bewapening. De overeenkomst in Geneve om daadwerkelijke gespreks rondes te beginnen over zo wel atoomwapens (lange- en midden-afstand), als ruimte wapens met het doel de hele wereld uiteindelijk kernwa- penvrij te maken, was in fei te al op 22 november j.l. ge sloten toen in vrijwel dezelf de bewoordingen Washing ton en Moskou het gesprek van deze week tussen de Amerikaanse en de Russische minister van Buitenlandse Zaken aankondigde. Alleen de afspraken in Gene ve om in drie groepen te gaan onderhandelen over achtereenvolgens INF-Tcern- wapens (kruis-, Pershing- en SS-raketten). strategische atoomraketten (voor de lange afstand, besproken in het ,,START"-overleg) en „Star Wars" (ruimte-)wapens, lijkt een nadere concretisering van de te volgen weg. Maar over de afgesproken „samen hang" tussen de drie onder werpen is tussen de Ameri kaanse en de Russische dele gatie in Geneve - en boven dien nog eens intern in de Amerikaanse afvaardiging - zoveel onduidelijkheid en strijd blijven bestaan, dat bij voorbeeld de wezenlijke vraag of een akkoord in eén groep kan worden bezegeld zonder dat er in beide andere groepen overeenstemming is. in de droge woorden van VS- delegatielid Ed Rowny „nog niet is opgelost". „Bovendien", zegt een woordvoerder van de politie ke oppositie, de Democrati sche Partij, in Washington „De verklaring van Schultz. na afloop van het overleg met Gromyko. dat beide par tijen zich tot doel stellen een wapenrace in de ruimte te voorkomen, is wat de rege- ring-Reagan betreft in ieder geval regelrecht gelogen. Reagan heeft definitief beslo ten door te gaan met Star Wars en wil dat met onder handelingen alleen maar le gitimeren Hij moet zich red den uit zijn leugen met de flauwe slimmigheid, dat als alle kernwapens de wereld uit zijn, hij ook zijn ruimte schild (tegen gelanceerde Russische raketten) niet meer nodig heeft en dat dat dus zijn doel is". Reuzezwaai Vervolgens vraagt Washing ton zich af hoe Schulz dins dagnacht kon verklaren dat de VS „op alle drie de onder delen (dus ook inzake Euro raketten) constructieve nieu we ideeën heeft". Voor zover bekend heeft Washington al leen het aloude idee om vol gens schema door te gaan met het plaatsen van kruis en Pershingraketten en be staat erover elke eventuele afwijking van die (Pentagon- )lijn op zijn minst hevige on enigheid binnen de regering. Tenslotte is er de chaotische situatie rond het zogenaamde ABM-verdrag uit 1972, waar in Oost en West afspraken om zich niet met anti-raket raketten te verdedigen tegen vijandelijke atoomaanvallen. Zulks in de filosofie dat „we derzijds gegarandeerde ver nietiging" de beste garantie is dat er geen kernoorlog komt. Washington heeft de afgelo pen maanden Moskou be schuldigd van schending van het ABM-(Anti-ballistic Mis- sile-)verdrag. De Sovjets zou den in Siberië een reusachtig radarstation bouwen voor on dersteuning van anti-raket- raketten Schultz verklaarde dinsdagnacht met Gromyco te zijn overeengekomen „dat het ABM-verdrag van erosie moet worden gered". Sceptici in Washington ver moeden dat deze zin voor Schultz een heel andere bete kenis heeft dan voor Gromy ko De laatste wil er de ont wikkeling mee stoppen van Amerikaanse ruimtewapens, welke niet naar de letter maar wel naar de geest in strijd zijn met het ABM-ver drag (dat is geschreven toen niemand nog aan rond de aarde cirkelende laserkanon nen etc. dacht). En Schultz - niet eens hijzelf, maar eerder Reagan Wein berger - bedoelen met „red den van erosie": heronder handelen oftewel het huidige ABM-verdrag verbreken ten einde voor het eigen strate gisch defensie-initiatief (SDI, oftewel ruimtewapens) een internationaal juridische be lemmering weg te nemen. President Reagan bevestigde onlangs de reuzezwaai, waar mee de VS de vertrouwde na-oorlogse strategie van we derzijdse nucleaire afschrik king en daarmee de geest van het ABM-verdrag heeft verlaten met de woorden: „Ik streef naar een vervanging van de deprimerende strate gie van wederzijds verzeker de vernietiging, door een sjrategie gebaseerd op het vermogen om een nucleaire aanval tijdig te onderbre ken". Concessies Verder is bekend geworden, dat er tijdens de vier samen komsten van de twee delega ties in Geneve nu en dan „harde, zelfs ruwe" confron taties zijn geweest en zowel Schultz als Gromyco op het punt hebben gestaan om kwaad weg te lopen. De lan ge duur van de gesprekken blijkt achteraf geen hoopvol teken te zijn geweest, maar noodzakelijk - zoals een Amerikaans diplomaat het uitdrukte - „om beide bok sers telkens weer op te lap pen". Bevestigd wordt, dat men in alle gespreksuren niet aan concrete ideeën inzake de wapensystemen - bijvoor beeld een mogelijke beper king van kruis- en SS-20-ra- ketten - is toegekomen. Het feit dat zelfs nog niet kon worden afgesproken op wel ke datum en in welke plaats de onderhandelingsdelegaties die wel dë concrete proble men moeten aanpakken, bij een zullen komen, sprak vol gens waarnemers boekdelen. „Ik zie geen enkel licht aan het eind van de tunnel. De fundamentele verschillen zijn thans misschien nog gro ter dan voordat de INF- en START-gesprekken een jaar geleden stokten", zei gisteren Malcolm Toon, voormalig ambassadeur van de VS in Moskou en wapenbeheer- singsspecialist. Andere com mentatoren wezen op het „met de dag groter wordend probleem" van de controle op naleving van ontwapenings akkoorden, nu kernwapens steeds kleiner en raketten steeds mobieler worden. In de meest optimistische ver wachting valt pas tegen het einde van president Reagans tweede ambtstermijn (1988) enig uitzicht op een resultaat te verwachten. Intussen erkent Washington dat er aan Sovjetzijde - in fei te reeds in november j.l. - sprake is geweest van flinke concessies, zij het niet inhou delijk maar „cosmetisch". Vooral het inslikken van de eis dat Amerika haar INF-ra- ketten uit West-Europa weg haalt alvorens er weer ge praat kan worden, is van be lang geweest. Ook het stand punt dat kernwapengesprek- ken geen zin hebben zolang de VS de ruimte wil militari seren, heeft Moskou niet tot een feitelijke barrière ver hard. Overigens heeft de Sovjet-Unie thans reeds - in tegenstelling tot de VS - een anti-satellietraket. De verklaring voor de toe schietelijkheid van Moskou is volgens Washington dat het Kremlin korte tijd na presi dent Reagans herverkiezing definitief heeft besloten om weer te gaan onderhandelen, mede om een propagandisti sche greep op de Westeuro- pese landen te houden. Voorts heeft de Sovjet Unie groot economisch belang bij afzwakking van de wapenra ce. Tenslotte denkt de VS in zake ruimtewapens superieur te zullen worden, en zou Moskou daarom zo gretig willen dat die ontwikkeling wordt gestopt Veelzeggend inzake de per spectieven van nieuwe on derhandelingen is, dat minis ter Schultz in Geneve geen zwaar punt heeft gemaakt van de tientallen schendin gen van ontwapeningsak koorden, waaraan de Sovjets zich volgens Washington schuldig maken. „Beter had niet duidelijk kunnen wor den, dat ontwapening een il lusie is en onderhandelen opium voor het volk. De es sentie van een akkoord, te weten dat men zich eraan houdt, is niet belangrijk meer zodra beide partijen besloten hebben om elkaar op minder vijandige wijze naar het le ven te gaan staan", aldus Ri chard Gallo, een veelbeluis- terd Amerikaans radio-com mentator. Tekenen van de „dooi" tus sen de wereldmachten zijn onder meer het eerste han delsoverleg sedert vier jaar, dat een VS-delegatie thans in Moskou voert, een plan van NASA om met de Russen een gezamenlijke bemande ruim- tevlucht te maken en de komst van het Russische Pax-team, dat wegens de boycot van de Olymische Spelen vorig jaar absent was, naar de VS. MARC DE KONINCK Alternatieve vakantiemarkt ROTTERDAM Het Nivl houdt zondag 22 januari ee „Alternatieve vakantiebeun in Rotterdam De bedoeliri van die dag is het publiej kennis te laten maken met ee| ander soort reizen dan com merciële vakanties. Daarbj speelt ook de verminderde f nanciële draagkracht van vea mensen een rol. Op de beun kunnen de bezoekers kenni maken met organisaties et groepen die informatie ver strekken over vakantiemoge lijkheden in verschillende lan den. Het Nivon is een interna tionaal georiënteerde organisa tie met een kleine 40.000 le' den. Het instituut houdt ziclj bezig met „Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk". Perioden met sneeuw DE BILT (KNMI) De de pressie, die ons gisteren e vannacht vrij veel sneeui bracht, ligt nu boven Midden -Frankrijk. Deze storing trek langzaam, in betekenis afne mend, verder zuidwaarts. Ii de noordelijke stroming, die o grotere hooogten boven onz omgeving staat, wordt morgei opnieuw een kleine storin meegevoerd. Deze storin wordt morgenochtend bij hei Waddengebied verwacht er deze zal in de loop van d middag over ons land verde zuidwaarts trekken. Ook mor gen moeten we weer rekeninf houden met af en toe sneeuw De wind is matig, aan de kus nu en dan krachtig, en dez< draait in de loop van de mid dag van zuidwest naar noord. Weerrapporten van gisteravond 19 uii Weer Max. Neer Amsterdam 1 bew O De Bilt bew -4 Deelen zw.bew. -7 t Luxemburg bew. sneeuw -16 s:;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1985 | | pagina 2