Kinderen
Êeren overleven
ER
Meer
muziek
theater
nodig
SLEUTELS DIE OP ELK KARWEITJE PASSEN
I
I
I
I
8* £cidae (SoiwcMit
UNST
Ccidóc Gomant
ZATERDAG 5 JANUARI 196S PAGINA 9
3»
3ZE BEZOEKERS LOPEN
EG BIJ OPTREDEN
SAVESTIET RUSSELL
of Show Business" van de bekende
sliet Craig Russell in De Kleine Komedie
Amsterdam heeft dcfriderdagavond woe-
nd de zaal verlaten omdat zijn optreden be
den peil was. De artiest was dronken, aldus
h woordvoerder van het theater gisteren,
in de 500 plaatsen waren er donderdag 320
zet. Tachtig bezoekers eisten en kregen
n entreegeld terug. ..Russell krijgt vrijdag
herkansing" aldus de woordvoerder. „Als
weer mis gaat worden de andere voorstel
en afgelast". Voor vrijdag waren 400
arten verkocht. Russell zou tot en met 12
optreden.
De laatste
opera
De beroemde Ameri
kaanse sopraan Le-
ontyne Price heeft
donderdagavond
haar carrière als ope
razangeres afgeslo
ten met de vertolking
van Aida van Verdi.
Zij was duidelijk ge
roerd toen het pu
bliek haar na haar
aria aan het beginvan
de derde akte een
staande ovatie gaf.
De 57-jarige sopraan
zal nog wel concerten
blijven geven.
KRO HERHAALT HOORSPEL
OVER RUIMTEVAART
HILVERSUM - De KRO gaat het ruimtevaart-hoor
spel „Het Marsmysterie" herhalen. Het hoorspel
vormde het vervolg op „Sprong in het heelal" dat in
1955 nog voor de eerste Spoetnik werd gelanceerd
voor het eerst werd uitgezonden.
De zeer dichtbeluisterde serie werd uitgezonden in
een tijd dat de schaarse zwart-wit televisietoestellen
maar zo'n tien uur per week gebruikt konden wor
den. De KRO verwacht dan ook dat het hoorspel
niet opnieuw de straten leeg zal trekken. Maar ge
zien de fantasie van schrijver Charles Chilton heeft
het tweede deel van de serie, de reis van een eskader
ruimteschepen van de maan naar de planeet Mars,
nog een zekere actualiteit. Het eerste deel handelde
over de reis naar de maan, een gebeurtenis die in
middels door de werkelijkheid is achterhaald.
.EIDER VAN THEATER PSSSTT25 JAAR ACTEUR
GratisjjEN HAAG Op 6 janu-
1960 trad in een Rot-
damse huiskamer een
•ngeman voor het voet-
|cht (of was het toch tus-
:n de schuifdeuren?), die
ir gelegenheid van Drie-
iningen een verhaal
•ordroeg. Het verhaal
!an de Vierde Koning, dat
ij uit een boek gedistil-
erd. had. Hij kreeg er
jfentwintig gulden voor.
a 80x5ofet eerste officiële hono-
mpi. 5©rium dat hij met theater
Verdiende, al had hij daar-
metTEstloor onbezoldigd z'n nek
S88. jl eens binnen het vak
^raagd vjitgestoken. Morgen, 6 ja-
ooHJtejuari 1985 staat hij cen-
erdag oraal in het HOT-theater
sav0Vi zal hij na de voorstel-
rse selng van z*3n Theater
zuiver,Issstt toegesproken wor-
2'Tijden door minister Brink-
Kan van WVC en de
dlaagse wethouder Hal
len van onderwijs en cul-
liiir. 25 jaar acteur. „Ik
g'JJj'Jveet niet hoe ik die dag
rijs 3oióór moet komen" zucht
Herman Frank bij voor-
i Frank heeft voor he-
iren gestaan, mag je
en. Sinds 1968 speelt
'jij met Theater Psstt toneel
kinderen en hun ouders.
J/ant dat laatste moet er wél
hem. Theater op een
:el eigen manier. Net zoals
^ij op die Driekoningen vijf-
mtwintig jaar geleden juist die
gierde koning aan het woord
heeft hij in dat kinder-
r altijd nét die dingen
jjedaan die je niet zou ver
brachten. Kinderen geconfron-
ierd met vrijheid en onvrij-
|eid, goed en kwaad, macht en
nmacht. recht en onrecht. En
tiet theater, want dat stond op
plaats. „Op een gege
ten ogenblik" herinnert hij
s vormingstoneel het
ote woord. We kregen ver-
lijten van groepen die zich
i op gestort hadden,
jat Pssstt niet politiek genoeg
is. „Dan zijn jullie
ar onze voorstelling
want als dat geen po-
jtiek is.." riep ik dan. Maar
tij stellen de theatervorm
orop. En nu zie je dat al die
van hun ideeën zijn
[gestapt. Ze spelen allemaal
irookjes. De moeilijkheid van
tijd is de vervlakking,
jjholen zeggen tegen je als je
nt spelen: „Alweer een pro-
;m?Ze willen probleem-
i toneel, als het maar om te
[chen is. Dan zeg ik: „Mensen
we mee bezig? Schaf
fcn het toneel maar af. Want
goed theater is vormend".
erslaafde Roosje
Ejn laatste produktie mag je
t dat betreft zeker gewaagd
want onder de titel
poosje van Doornen" stopt hij
spel over verslaving,
in het dochtertje van
om roosje, nieuwsgierig
r de spoel waaraan moeder
^h prikte, zelf verslaafd aan
prik met die „spoel" raakt.
Frank: „Theater ma-
[sn is jezelf voortdurend ter
stellen. Je steeds af
jagen: „Hoe ver kan ik te ver
Dit stuk heeft een open
Ind. Roosje heft haar arm op
i de spoel weg te gooien en
lan zeggen de clowns: „En
verder?" Het is aan de
nderen om het af te maken,
i ik reik ouders een gegeven
waarover ze verder kun-
praten als ze dat willen,
functie van theater voor
finderen is, dat heb ik pas
mezelf ontdekt, ze te le-
overleven. Het leuke is dat
^.kinderen situaties voor kunt
lie ze nooit hebben
jeegemaakt. Die ze later in
andere vorm tegen ko-
Herman Frank, 25 jaar acteur, over Pssstt: „We zijn voortrekkers
geweest. Die medaille kan ik mezelf wel opspelden".
men. Maar dan hebben ze al
een keer een keuze gemaakt.
Er wordt wel eens gezegd:
„Kinderen zijn het meest kri
tische publiek dat er bestaat".
Dat is onzin. Kinderen zijn
niet krtiisch, anders hadden
we die verhalen niet nodig
voor ze. Kinderen weten het
verschil niet tussen goed of
slecht. Ze houden van een goo
chelaar of niet, maar ze weten
het verschil niet tussen goed
en kwaad". Vandaar dat Her
man Frank ze, in de stukken
die hij zelf schrijft voor de
mensen van Pssstt, ze steeds in
een keuze-situatie brengt. In
zijn laatste stuk, „Televieze-
rik" brengt hij zijn acteurs sa
men in een theatertreffen met
een beroemde tv-presentator
Bennie Buisman die hun werk
maar niks vindt. En als hij
eenmaal iets van ze opgesto
ken heeft, slaat hij ze met hun
eigen theatermiddelen om de
oren. De acteurs worden vast
gebonden op hun stoelen en
met een pleister wordt hun de
mond gesnoerd. Herman
Frank: „Daar eindigt dat stuk.
En
had 't weer te maken met
oversteken in het verkeer, dan
weer met een politieagent. Dat
die echt geen boeman is, maar
dat ie er moet zijn. Dan weer
met hoe je dingen koopt. Want
die Kareltje Hupsakee kocht
wel, maar betaalde niet. En
dat gaat niet. Je geeft je pu
bliek iets om beet te pakken.
Zo heb ik altijd onbewust na
afloop van de voorstelling de
bezoekers een handje gegeven.
Eigenlijk omdat ik dat als kind
in 't circus ook zo leuk vond,
die clown z'n hand schudden.
Nu weet ik wat de functie is.
Je kijkt je publiek, kinderen
en ouders, in de ogen, en je
weet of 't goed was. Of niet
goed was, en dan ga je praten.
Daarom blijven wij nog altijd
bij die deur staan".
In z'n laatste voorstelling ko
men we Herman Frank zelf
niet meer tegen. Hij is de
schrijver, de regisseur. De ac
teurs staan op hun eigen be
nen. „Er wordt wel gevraagd
waarom ik er niet bij ben"
zegt hij, „maar ik vind dat dat
zo langzamerhand niet meer
hoeft. Ik heb een ploeg fantas
tische mensen die 't goed doen
en met zo'n drie produkties
pert jaar, heb je werk genoeg.
Ik wil het om en om doen.
Wanneer je langs de kant zit,
in plaats van op de het toneel,
zie je veel beter waar je mee
bezig bent. Ik kan stukken op
het lijf en op de geest van de
acteurs schrijven. Bovendien,
dit stuk is niet zo voor mij. Ik
moet geen stuk hebben waar
alles van te voren vast staat.
Ik ben liever de clown Sju,
trek m'n geruite pak aan en ga
voor de allerkleinsten verha
len vertellen. Ik heb 't al hele
maal in m'n hoofd: Een oude
man met een plaid over z'n be
nen, die een koffer vol verha
len opendoet, stramienen waar
kinderen in kunnen komen.
En die dan een paar poppetjes
onder die plaid vandaan haalt
en gaat spelen. Een soort oer-
verteller, zoals je die overal op
de wereld, in alle culturen
vindt. Bij het volk van Bali, in
de Wajang Topeng, in de Suri
naamse verhalen van de Spin
Anansi. Dat zijn dingen die ik
graag zou adopteren".
Havenarbeider
Wanneer je Herman Frank
vraagt naar dat 25 jaar acteur
zijn, mompelt hij een beetje
vaag van dat dat al zo vaak
verteld is. Hoe hij in het begin
liedjeszanger, declamator was,
en dat om redenen van geld
combineerde met baantjes als
havenarbeider, politie-agent,
lift- en kantoorbediende. Hij
kijkt liever terug op het werk
van Pssstt. „Wij hebben hier
in Den Haag de Speelparaplu
opgericht. We speelden wel op
verschillende scholen, maar de
kinderen daar gingen nooit
naar een vrije voorstelling in
het theater. We hebben toen
vijf plaatsen in Den Haag ge
vonden. en binnenkort komt
daar een zesde bij, waar iedere
week kindertheater wordt be
dreven. Als de ouders niet met
hun kinderen naar 't HOT toe
komen, komen wij wel naar
die kinderen en hun clubhui
zen toe. En dat werkt, er komt
een wisselwerking op gang. In
de vakantie blijken die club
huizen ook naar het HOT-
theater te komen. Naar dat
model hebben we in Zuid-Hol
land de Speelparasol opge
richt. In diverse provincie
plaatsen wordt nu kinderthea
ter gebracht. Eens in de
maand, maar 't wordt gedaan.
En dan kan je ook zeggen dat
wij het klimaat voor school
voorstellingen verbeterd heb
ben. Door ontzettend lastig te
zijn. We willen een goede ver
duistering, we willen dat de
kinderen goed zitten. Er wa
ren scholen die zeiden: „Die
jongens van Pssstt, die moeten
we niet meer hebben. Dat is
een lastig volkje". Maar wij
vinden dat kinderen recht
hebben op een optimale voor
stelling. Er zijn scholen waar
ie voor één voorstelling vijf
honderd kinderen krijgt. Daar
zijn dan ook nog anderstalige
kinderen bij. Dat wordt niks.
Dan spelen we liever twee
voorstellingen, al betaalt
Kunstzinnige Vorming ons er
maar één. En dan is er het feit
dat een aantal groepen onze
manier van in-de-eerste-
plaats-theater-maken duidelijk
hebben overgenomen. Makkus
speelt nu een voorstelling over
een zoontje van een NSB'er,
en dat is zó goed vormgege
ven. Een ontroerend mooie
voorstelling. Kijk, die medaille
wil ik mezelf wel opspelden".
Oudere jeu^d
Meer medaille s hoeft Herman
Frank voorlopig niet. Hij heeft
liever dat WVC zijn groep pro
jectsubsidie geeft om het werk
voor oudere kinderen voort te
zetten. Hij heeft diverse ideeën
in petto om thema's uit het
klassieke en modern-absurd
toneel voor de jeugd te bewer
ken, zoals hij indertijd al deed
met „Wachten op Godot" van
Becket, een schrijver die hem
lief is. Hij hoopt dat er in zijn
voornamelijk jonge groep nog
een oudere acteur aangeno
men kan komen. „Communi
ceren met elkaar, leven met
elkaar" zegt hij, „dat wil ik
kinderen bijbrengen". Zijn
feest als acteur is dan ook een
stiekeme schijnwerper op de
groep. Aan minister Brinkman
en wethouder Halleen heeft
hij dan de goede gasten. Her
man Frank zal de feestelijkhe
den maar over zich heen moe
ten laten komen.
Hij is niet de man om op z'n
lauweren te rusten. Maar
mocht hij na zondag tóch
eventjes rustig willen uitbla
zen, dan heeft hij daarvoor
van z'n acteur een echte Hol-
lywoodse regisseursstoel ge
kregen. Met achterop: „Sir
Herman, director".
BERT JANSMA
n, al is het ee
kinderen
i kwa
lang zit-
r, tot
ko-
bevrijden".
Kareltje Hupsakee
„We geven ouders een hand
reiking. Hier heb je een ver
haal en daar kan je op door
borduren. Ouders hebben toch
de grootste strijd thuis over
dat pokkeding dat de hele dag
aanstaat. Ook als er huiswerk
gemaakt moet worden. Ik wil
met Pssstt verhalen vertellen,
zoals ik ook m'n eigen dochter
heb opgevoed. Door haar iede
re avond een verhaal van Ka
reltje Hupsakee te vertellen.
Elke avond een vervolg. Dan
land
Raad voor de Kunsl:
DEN HAAG Wellicht valt
er op de lange termijn niet aan
te ontkomen, dat er naast de
Nederlandse Opera en het OP-
hO/Forum een derde groot of
middelgroot muziektheaterge
zelschap moet worden opge
richt. Tot deze slotsom komt
de Raad voor de Kunst in zijn
advies aan minister Brinkman
van welzijn, volksgezondheid
en cultuur.
Muziektheater kan thans niet
overal in het land voldoende
worden geboden. Dat komt
doordat de provincie onvol
doende goed uitgeruste podia
telt. Is dit knelpunt opgehe
ven, dan zal blijken dat de be
staande gezelschappen die
grootschalig muziektheater
brengen, te weinig voorstellin
gen kunnen verzorgen, aldus
het advies waar
theatersituatie ir
geïnventariseerd
De rijksoverheid moet haar
beleid met betrekking tot dit
theater bijstellen, vindt de
raad. Hij verstaat onder mu
ziektheater: opera, operette,
musicals en alle theaterpro-
dukties waarin muziek een es
sentiële functie vervult. De
vraag naar grootschalig mu
ziektheater inclusief ballet is
zo groot, dat de bestaande ge
zelschappen er niet aan kun
nen voldoen. Verder is er veel
meer geld nodig voor kleine
gezelschappen en groepjes die
een goed plan willen uitwer
ken, dan beschikbaar is. Voor
al kleinschalige produkties
met een vernieuwend karak
ter komen in gevaar door ge
meentelijke bezuinigingen op
de zalen waarin voorstellingen
kunnen worden gegeven. De
Raad voor de Kunst houdt mi
nister Brinkman voor, dat bij
het opstellen van een prognose
over de bespeling van het in
aanbouw zijnde Muziektheater
in Amsterdam, geen rekening
is gehouden met de vergelijk
bare podia die in Den Haag en
Rotterdam worden gebouwd.
Uit gesprekken met de Opera
en de twee grote balletgezel
schappen is duidelijk gewor
den. dat ze de komende seizoe
nen van de 370 voorgenomen
voorstellingen er ongeveer ze
ventig geven buiten de drie
grote steden. Een betere sprei
ding wordt ook geremd door
dat er onvoldoende goed geou
tilleerde podia in de provincie
zijn. Om de spreiding van mu
ziektheater ook in de toekomst
te waarborgen moet er een
aantal centrumgemeenten
worden aangewezen. Zij die
nen hun theateraccommoda
ties te kunnen aanpassen op
dat er ook grote produkties
kunnen worden uitgevoerd.
De Raad voor de Kunst komt
ook tot de bevinding, dat de
podiumkunstvakopleidingen
onvoldoende zijn toegesneden
op de specifieke eisen die het
werken in de sector muziek
theater stelt.
Voor een uitgebreide agenda, ook voor de komende da
gen, raadplege men „UIT", de gratis wekelijkse bijlage
van deze krant.
Zaterdag 5 januari
Genet: regie Rufus Collins
Henk Tjon; met o - •-
Diligent ia (Lange Voorhout 5 tel
464308) 20 15: 'Een vos met
Marlous Fluitsma. Geert de Jong
en Lucas Vandervost.
Congresgebouw (Churchtllplein
10 tel. 548000) 20 15: Residentie-
Ork. olv Hans Vonk mmv Ruud
van der Meer (bariton); werken
van Mozart. Cimarosa. Salnt-
Saéns en Bizet.
HOT (Oranje Buitensingel 20. tel
857800) 14.00: Theater Pssstt
'Roos|e 'van Doornen 20 30:
Haagse Comedie met 'Montserrat'
van Emmanuel Robles; regie Jo
Dua; met o a Filip Bolluyt. Reirnef
Heidemann. Jules Royaards. Wim
Heuvel. Agnes Veger en
Carl van der Plas; met o a. Anne-
Wil Blanker. Kees Gooien. Lies
Franken. Anne-Marie HeyUgers,
i Landré. Guido
'Roosie van Doornen'.
Vrij Theater (Noordwal 73. Den
Haag) 14 00 Toneel Werkplaats.
i Lier.
Deth
Poppentheater Guido v
(Nassau Dillenburgstri
tel.280208) 14.30: poppenspel
voor de jeugd Beertje Bas
Kijkhuis (Noordeinde 140) 20 00
videotapes 'Van punk tot new
Zondag 6 januari
i Liszt, Schumann
Anne van Beek (sopraan), Frans
Huiits (bas-banton) an Frans van
Ruth (piano).
Oude Kerk (Herenstraat. Rijswijk).
15.00 To:ienensemble o l.v. Coen
van der Heide mmv Joile de WH
(fluit) werken van Boyce. Bach.
Baird en Bartok
Circustheater (Gevers Deynoot-
plein 50 tel. 558800) 12 00: Folkl.
nuziek- en dansgr. Kollasuyu-Nan
469450) 14.00: 'Trilogie
ri Botho Strauss, regie verhaal'.
bioscopen
13.30. 16 00. 19 00. 21 30
ma. t/m wo 14 00. 19 00. 21.30.
ASTA 3 Gramlins (al); do t/m
zo. 13.15. 15.45. 18 45. 21.15. ma.
t/m wo. 13.45. 18.45, 21.15 BA
BYLON 1 (naast Centraal Station,
tel. 471656): Amadeus (al);
16.00, 19.00, 21.30. ma. t/m wo.
14.00, 19.00. 21.30. BABYLON
lira (16): 18.45. 21.15.
14.00, 18.45. 21.30.
CINEAC 3: The woman in red
(al); do t/m zo. 13.15. 1600.
18.45. 21.30. ma. t/m wo. 14.00.
18.45. 21.30. e EURO CINEMA
(Leyweg 910, tel. 667066): The ne
ver ending story (al); 14.00, 19 00.
21.30. zo. 14.00. 16.15. 19.00,
21.30. e METROPOLE 1
gielaan, tel. 456756):
(al); 14.00. 18.45. 21.30
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 3: The Muppets take
Manhattan; do. t/n
15 45 ma. t/m wo 1
AC 1 Sneeuwwitje
CINE
ïza. 13.15. 16.00
EUROCINE
MA Annie; do vr 11 00. e ODE-
ON 1 Sneeuwwitje en de zeven
dwergen, do t/m zo 13 00. 15.00,
4 30. 19.00. 21.15.
14.15. 16 30. 19 00. 21.15 LIDO
I (Steenstraat 39. tel 124130):
Gremlins (al); 14 30. 19.00. 21.15.
13.15,
16 00. 18.45. 21.30 METROPO
LE 3: Broadway Danny Rosa (al);
14.00. 18 45. 21.30. zo 13.15.
<aJ); 14.30, 19.00. 21.15.
1645 STUDIO (071-133210):
Broadway Danny Rosa (al); 14.30.
21.15.
21.15.
20.30. ODEON 1 (Herengracht 52. tel. 071-125414): Lady
13. tel. 462400): 1984 (12); 18 45. 16) 14.30. 19 00. 21.15.
21.30. ODEON 2: Police acade
my (al); do. t/m zo. 13.15. 16.00.
18.45. 21.30. ma. t/m wo 13 45.
18.45. 21 30 ODEON 3 Chost-
bustera (al); do t/m zo 13.15,
16 00. 18 45, 21.30. ma t/m wo
PARIS 1 (Kettingstraat 12b. tel.
(18); 12.30 tot 23.00.
14.00. vr. za 23.00 PASSAGE
(Passage 63. tel. 460977): Bache
lor party (12); 14.00. 18 45. 21 30.
zo. 13.15. 16 00. 21.30. e HAAGS
do. vr. 21.15. za. 21.00
of flr# (12); do. t/m zo. 20 00 Ta*l
driver (16); ma. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Tom an Jerry; za. zo 14.00.
Wanneer u een nieuwe abonnee aanbrengt hebt u als dank
daarvoor de keus uit drie handige mini-gereedschapsets:
A) 5 dopsleutels, B) 5 steeksleutels, of C) 6 schroevedraaiere.
Heel handig voor het Hjne werk.
Kunt u meerdere mensen enthousiast maken voor deze hjne
avondkrant, dan kunt u evenzovele gereedschapsets uitkiezen.
De nieuwe abonnee wordt ook hartelijk door ons onthaald:
deze krijgt de krant de eerste twee weken gratis.
V
I
tl:
Noteer als nieuwe abonnee per:
I NAAM: ADRES:
1 POSTCODE/PLAATS:
TELEFOON:
Deze ontvangt de eerste twee weken de krant gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per: kwartaal
automatisch per maand
jaar
III a<
Stuur als dank gereedschapset AQ BQ C
POSTCODEPLAATS
