Staalconf liet EG en VS
definitief opgelost
Overheid in Israël wachtte
financiële crisis rustig af
AANGESLAGEN
WEER RECORD OPDAMRAK
Nieuw teken van herstel
economische groei in VS
Klaar in één dag
7 Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
£eid6G(2ouaatU
ZATERDAG 5 JANUARI 1985 PAGINA 6
Ohra realiseert sterke
groei in schadeverzekering
ARNHEM De verzekeringsmaatschappij
Ohra heeft het premie-inkomen het afgelopen
jaar met 12,6 procent zien stijgen van 340,9
miljoen naar 384 miljoen. Het aantal polissen
ging van 247.000 naar 300.000. Verwacht wordt
dat het bedrijfsresultaat zal uitkomen op ruim
f 18 miljoen en dat is nagenoeg gelijk aan het
resultaat van 1983 (J 17,9 miljoen), aldus Ohra.
De sterkste groei behaalde Onra in het schade
verzekeringsbedrijf. Het premie-inkomen ging
met 59 procent omhoog naar 16,5 miljoen. Bij
het levensverzekeringsbedrijf (inclusief koop
sompolissen) werd een stijging geboekt van 28
procent naar 12,2 miljoen. De premies in de
ziektekostenverzekeringen groeiden met 11
procent naar 357,5 miljoen. Voor dit jaar ver
wacht de maatschappij een voortzetting van de
groei.
Sinds lange tijd winst
voor vissershavenbedrijf
IJMUIDEN Het Staatsvissershavenbedrijf
heeft voor het eerst sinds ongeveer twintig jaar
winst gemaakt. In 1984 is er volgens voorlopi
ge cijfers een winst geboekt van 71.000 tegen
een verlies van 592.000 in 1983. De winst
vloeit naar de staatskas, aldus het Staatsvis
sershavenbedrijf. De winst is onder meer te
danken aan een hogere omzet in de visafslag,
die uitkwam op ruim ƒ98 miljoen in 1984 te
gen bijna 79 miljoen in 1983. Verder nam het
bedrag aan ontvangen havengelden toe van
660.000 naar 1 miljoen en een betere bezet
ting van de scheepshellingen en het droogdok.
Zoals eerder gemeld bestaan er plannen om
het Staatsvissershavenbedrijf te verkopen aan
het bedrijfsleven. Verschillende bedrijven heb
ben al eens voorzichtig hun voelhorens in deze
richting uitgestoken.
Maserati wordt geprivatiseerd
MILAAN De Italiaanse automobielfabrikant
Maserati wordt geprivatiseerd. Het staatsbedrijf
Gepi zal op zijn laatst aan het eind van 1986 af
stand doen van zijn meerderheidsbelang, zo is gis
teren in Milaan bekendgemaakt. Het meerder
heidsaandeel van Gepi zal worden overgenomen
door een groep bedrijven die onder leiding staat
van de industriëel Alejandro De Tomaso. Deze be
drijven hebben nu al het minderheidsbelang in
Maserati. De eerste stap op weg naar volledige pri
vatisering zal in juni worden gezet. Dan zal het
Milanese automobielbedrijf Nuova Innocenti, ook
voor het merendeel in handen is van Gepi, wor
den geïntegreerd met Maserati. Niet alleen zullen
in 1985 de reeds bekende mini's van Innocenti
wederom op de markt worden gebracht maar ook
komt er een nieuw model met een relatief kleine
cylinderinhoud. De plannen zijn om dit jaar 10.000
Maserati's te produceren en 22.000 auto's van het
merk Innocenti.
Sovjets boren naar
olie op Spitsbergen
TROMSOE De Russische staatsoliemaat
schappij Arktigkugol zal binnenkort naar
olie gaan boren op de in de Noordelijke IJs
zee gelegen eilandengroep Spitsbergen, zo
heeft een Noorse regeringsambtenaar giste
ren bekendgemaakt. Spitsbergen is in 1919
door de Volkenbond toegewezen aan Noor
wegen, maar alle 41 ondertekenaars van
het desbetreffende verdrag hebben toen het
recht gekregen tot economische exploitatie
van de eilanden voor zover in overeen
stemming met de Noorse wetgeving. D«
Sovjet-Unie is tot nu toe de enige staat dat
van het recht gebruik maakt door steen
kool te winnen. Nu zal er dus ook naar olie
worden geboord. Eventuele vondsten moe
ten worden gerapporteerd aan het Noorse
directoraat voor de olie.
BRUSSEL Het conflict
tussen de Europese Ge
meenschap en de Verenig
de Staten over de omvang
van de Amerikaanse im
port van stalen buizen en
pijpen uit de gemeenschap
is definitief opgelost.
procent van de Amerikaanse
behoefte mogen dekken. De
EG heeft gisteren op het laatst
overgebleven conflictpunt toe
gegeven. Het betreft de Ame
rikaanse eis dat bij het contin
gent voor dit jaar de buizen
worden inbegrepen die in de
laatste weken van het afgelo
pen jaar zijn geleverd, maar
zijn vastgehouden door de
douane in de VS. De regering
van de VS had de buizenim
port uit Europa eind novem
ber stopgezet, maar er zijn
sindsdien nog aanzienlijke
hoeveelheden verscheept en in
de douaneloodsen terechtgeko
men. Het gaat om tussen de
100.000 en 200.000 ton.
Het akkoord betekent dat de
Europese staalbedrijven dit
jaar aanzienlijk minder buizen
en pijpen kunnen leveren dan
in 1984, toen zij een marktaan-
Nederland mag dit jaar 0,28
procent van de Amerikaanse
vraag dekken. Voor de andere
Europese staalproducenten zijn
de percentages als volgt: West-
-Duitsland 2,82, Italië 2,0,
Frankrijk 0,93, Griekenland
0,52, België 0,48, Groot-Brit-
tannië 0,40 en Luxemburg
0,17.
AMSTERDAM Ondanks
het feit dat Wall Street het
weer liet afweten is het Dam
rak gisteren op eigen kracht
de weg omhoog ingeslagen. De
ANP/CBS index algemeen be
reikte met een stijging van 1,4
punt op 187 een nieuwe re
cordhoogte. Met name de ver
zekeraars waren flink hoger.
Zo was Amev gisteren rond
het middaguur 4 beter op
ƒ217 en Nationale-Nederlan-
den ƒ5 op ƒ265. Aegon steeg
2 op 155,50.
Van de internationals ging
Akzo 60 cent omhoog, Unile
ver 1,50 en Hoogovens 1,10.
Koninklijke Olie en KLM gin
gen beide 60 cent vooruit. Bij
de banken won ABN 1
1,20. De hypo
theekbanken gaven slechts
Amro Bank 1
fractionele verschuivingen te
zien. Ahold vergrootte de
winst met ƒ3,50 en Heineken
0,70. HBG werd rond het
middaguur tevergeefs 1,20
hoger gevraagd op 112.
De koersdalingen waren in de
minderheid en bleven ook be
perkt. Volker-Stevin zakte
twee kwartjes, Van Ommeren
20 cent en ook Pakhoed had
een klein verlies. Gist-Broca-
des moest ƒ0,70 prijsgeven op
173,30.
De staatsfondsenmarkt was
goed prijshoudend gestemd.
Ook op de lokale markt heers
te een optimistische stemming.
Hier werd Braat nu eindelijk
verhandeld en een koers van
190 betekende vergeleken
met de laatst gedane koers een
vooruitgang van bijna 10.
Medicopharma ging 2 om
hoog en Macintosh 5. Textiel-
maatschapppij Twenthe steeg
4 naar Holec deed er nog
3 hoger gevraagd, Ceteco
werd 2,50 duurder en Bols
voegde hetzelfde bedrag aan
de koers toe. Grasso kreeg een
4 hogere notering. Goede in
de markt lagen ook KNP en
Wereldhave. Nierstrasz echter
verloor 60 op 1690. Westha
ven, welke vennootschap nog
steeds een belang heeft in
ADM, zag de aandelen tever
geefs aangeboden op een 5
lager niveau.
MARKTEN
goud en zilver
De goud- en zilverprljzen van
gistermidag, tussen haakjes de
vorige prijzen. Goud onbewerkt:
34.650-35.150: (34 360-34.860).
Bewerkt verkoop 36.910 laten;
(36.610 laten). Zilver onbewerkt
665-735; (655-725). Bewerkt ver
koop 780 laten; (770 laten).
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
INFORM ATIEOVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
BRUSSEL De produktie
van personenauto's in de lan
den van de Europese Gemeen
schap is in 1984 met ongeveer
vijf procent verminderd. De
produktie van bedrijfswagens
is zelfs met acht a negen pro
cent afgenomen, zo blijkt uit
voorlopige schattingen van de
contactcommissie van Europe
se automobielproducenten. De
verkoop, gemeten aan de af
gifte van nieuwe kentekenbe
wijzen, verminderde met on
geveer twee procent. Wel ver
schilde de situatie sterk van
land tot land.
De achteruitgang in de ver
koop van personenwagens was
het grootst in Frankrijk,
Groot-Brittannië en West-
-Duitsland. Daarentegen ont
wikkelde de situatie zich in
Italië juist gunstig. In de sector
bedrijfswagens verslechterde
de situatie in Frankrijk, Italië
en West-Duitsland en was er
een verbetering in België. De
nemarken, Ierland en Neder
land.
De Geschenkenregeling
Met de kerstdagen achter de rug. wil ik vandaag een uit
spraak van het Hof Amsterdam onder de aandacht bren
gen waarin ter gelegenheid van Kerstmis gedane schen
kingen in het geding waren. Een werkgever had geduren
de enkele jaren gebruik gemaakt van de zogenaamde ge
schenkenregeling van de Loonbelasting. Bij gelegenheid,
van onder meer de algemeen erkende feestdagen (Pasen,
Pinksteren, Kerstmis, nieuwjaar) en St.Nicolaas mag vol
gens deze geschenkenregeling een werkgever aan zijn
werknemers (loon-) belastingvrije en premievrije schen
kingen (bijvoorbeeld een uitkering) doen
Met de inspecteur van belastingen was een geschil ontstaan
over de vraag of het kerstfeest, dat op twee erkende feest
dagen gevierd wordt, aanleiding kan zijn om één of twee
maal gebruik te maken van de mogelijkheid om een belas
tingvrije schenking te doen. Het Hof Amsterdam besliste
uiteindelijk in het voordeel van de inspecteur en overwoog
dat het kerstfeest als zodanig als één schenkingsgelegen
heid moet worden gezien.
Hoewel deze fiscale faciliteit niet van groot kaliber is. is de
uitspraak van het Hof een goede aanleiding in deze tijd
van vrijgevigheid eens stil te staan bij de belastingvrije ge
schenkenregeling.
Werkgevers (en werknemers) kunnen van deze faciliteit
profiteren Het is een leuke en voor de werkgever uit oog-
punt van loonbelasting en sociale lasten relatief goedkope
geste, zij het dat een aantal voorwaarden in het oog moeten
worden gehouden.
Ten eerste mogen het alleen geschenken betreffen ter gele
genheid van: algemeen erkende feestdagen; het Sint Nico-
laasfeest; het jubileum van de werkgever; de verjaardag en
andere persoonlijke feestdagen van de werknemer. Ten
tweede: de vrijstelling geldt tot een bedrag van 100 per
gelegenheid en tot een maximum van 500 per jaar (deze
bedragen gelden voor het jaar 1984);
Ten derde: de werknemers mogen geen recht op de uitke
ringen hebben, want dan is er geen sprake meer van een
geschenk. En tenslotte: de schenkingen moeten bij de be
treffende gelegenheid in beginsel daadwerkelijk worden
gedaan cq worden uitbetaald als het om een belastingvrije
uitkering gaat.
Voor zover nog geen gebruik van de regeling wordt ge
maakt, is het misschien een aantrekkelijk alternatief voor
bepaalde kostenvergoedingen zeker nu de fiscus het jacht
seizoen op allerlei kostenvergoedingen heeft geopend Wel
moet dan vermeden worden dat een recht op dergelijke be
lastingvrije schenkingen wordt gecreëerd. Bovendien geldt
ook hier: Wie het kleine niet eert is het grote niet weerd.
Mr. P.HAMERS,
O* Bow A Van Keulen beiestlngetfvlMurs-
WASHINGTON De orde
rontvangst van de verwerken
de industrie in de Verenigde
Staten is in november met 4,3
procent toegenomen, zo heeft
het Amerikaanse ministerie
van handel bekendgemaakt.
De toeneming is de grootste
sinds juni 1983 en bevestigt dat
de economische groei na een
kortstondige inzinking weer
aantrekt.
Het gunstige cijfer voor no
vember was voor een deel te
danken aan een verdubbeling
van de bestellingen van het
Amerikaanse ministerie van
defensie. In oktober was de or
derontvangst van de industrie
nog verminderd met 2,1 pro-
Volgens de belangrijkste eco
noom van het ministerie van
handel, Robert Ortner, wijzen
de ontwikkeling van de orde
rontvangst, werkgelegenheid
en industriële produktie erop
dat er in november een herstel
is opgetreden van de slappe
periode in de zomer en het be
gin van het najaar. De econo
mische groei bedroeg in het
derde kwartaal van 1984 op
jaarbasis slechts 1,6 procent,
maar in het vierde kwartaal
was dat volgens voorlopige cij
fers 2,8 procent.
Een bouwbedrijf uit Enschede heeft in Uithoorn een tech
nisch hoogstandje geleverd. Binnen één dag verrees een
fraai huis met twee slaapkamers, woonkamer en badkamer.
Met de bouw werd in de ochtend rond tien uur begonnen
en om zeven uur in de avond was het huis glas- en wind-
dicht, inclusief de bevestiging van alle leidingen.
Het tijdrovende karwei van het afhangen van de ramen en
deuren was reeds in de fabriek gedaan. Over drie weken
kunnen de bewoners hun huis betrekken, dat wordt opgele
verd met behang en vloerbedekking. De bouwkosten be
dragen ongeveer twee ton en daarbij komt dan nog de prijs
van de grond.
TEL AVIV De econo
mie van Israël is de afge
lopen jaren van de ene
naar de andere crisis ge
rold, maar het is toch nog
mogelijk de financiële we
reld in het land te schok
ken. Dat heeft deze week
Jitschak Tunik, het hoofd
van de Israëlische Reken
kamer bewezen met zijn
rapport over de bankaan-
delencrisis van 1983. Het
stuk bevat weinig nieuwe
informatie, maar het laat
zien hoe overheid en com
merciële banken hand in
hand de afgrond zijn inge
sprongen, en dat is ont
hullend genoeg.
De crisis van oktober 1983 was
het gevolg van vreemde ont
wikkelingen in de jaren er-
In de tweede helft van de ja
ren zeventig en het begin van
de jaren tachtig, toen Israël
een schijnwelvaart meemaak
te, leken de tekenen gunstig
voor een sterke uitbreiding
van de bedrijvigheid van de
banken, vooral in het buiten
land. Het daarvoor noodzake
lijke kapitaal moest komen uit
de uitgifte van aandelen. Die
aandelen werden al gauw een
aantrekkelijk bezit, omdat ze
in tegenstelling tot andere
spaarvormen, een hoog rende
ment opleverden. In de jaren
tussen 1977 en 1983 maakten
de bezitters van bankaandelen
een gemiddeld jaarlijks profijt
van 21 procent.
Het vervelende was alleen dat
dit percentage in geen enkele
verhouding stond tot de wer
kelijke winst van de banken.
De waarde werd namelijk be
paald door regulatie en mani
pulatie. De banken beconcur
reerden elkaar met hoge
koerswaarden voor hun aan
delen. Als de aandelen van
Bank Leumi tot 10 procent ste
gen, kon bank Discount niet
achterblijven en omgekeerd.
Bleef de vraag op de beurs
achter bij het aanbod, dan
kochten de banken eenvoudig
hun eigen aandelen op. Het
principe, regulering, is niet on
gewoon op de effectenbeurs.
Het gaat te grote koersschom
melingen tegen. Maar de zaak
ligt anders als, zoals in Israël
gebeurde, de banken al vóór
de handel goed en wel is be
gonnen, grote aantallen aande
len kopen om de vraag te sti
muleren. In dat geval, zegt het
rapport van de Israëlische Re
kenkamer, is er sprake van
manipulatie.
Crisis
Uiteindelijk betrof de markt
waarde van alle aandelen bij
elkaar driemaal het geleende
kapitaal van de banken, en
alle ingewijden in de financië
le wereld wisten dat dit ver
keerd moest aflopen. Op het
moment immers dat de aan
deelhouders massaal hun aan
delen zouden inwisselen tegen
contanten, zouden de banken
nee moeten verkopen. Het ge
volg zou zijn een ineenstorting
van de bankwereld en een fi
nanciële crisis die zijn weerga
niet kende.
Maar niemand greep in. De
Nationale Bank keek toe, het
ministerie van financiën bleef
besluiteloos, de Raad voor het
Toezicht op de Effectenhandel
deed niets, en de banken zelf
maakten daaruit op, dat ze
door konden gaan met hun
dubieuze praktijken De alge
mene passiviteit vond zijn oor
zaak in de vrees voor de fi
nanciële crisis, die evenwel
niet kon uitblijven.
In de herfst van 1983 bereikte
de buitenlandse deviezenvoor
raad een nieuw dieptepunt, en
onder het Israëlische publiek
ontstond de overtuiging, dat er
een grote devaluatie van de
sjekel op handen was. De hou
ders van bankaandelen begon
nen en masse hun waardepa-
Eieren in te wisselen voor dol-
irs. Al snel bleek dat de ban
ken niet over voldoende mid
delen beschikten om de aan
deelhouders uit te kopen en de
crisis was een feit.
Garantie
De regering zag zich genood
zaakt in te grijpen om een to
tale ineenstorting van de eco
nomie te voorkomen. Ze be
sloot zich garant te stellen
voor de bankaandelen die op
dat moment onder het publiek
waren, een verplichting van in
totaal 6,9 miljard dollar. Van
de ene op de andere dag steeg
daardoor de binnenlandse
schuld van de staat met 25
procent. Met het ingrijpen van
de overheid werden *de bank
aandelen in feite obligaties, die
pas zouden kunnen worden
ingewisseld na twee tot zes
jaar. De waarde werd gekop
peld aan de dollarkoers en er
zou ook rente worden uitbe
taald.
Zo werden de kleine beleggers
en de banken geholpen ten
koste van de belastingbetalers.
Want het rapport van de Re
kenkamer schat dat de hele
affaire de schatkist uiteinde
lijk ongeveer 2,5 miljard dollar
gaat kosten. In oktober van dit
laar al zullen grote aantallen
bankaandelen kunnen worden
verzilverd. Maar de overheid
zal er alles aan doen het pu
bliek te bewegen, de waarde
papieren niet in te wisselen te
gen contanten. De politiek van
de regering is er immers op
gericht de Israëlische consu
ment zo min mogelijk geld in
handen te geven.
Schuldig
Het rapport van de rekenka
mer was nog maar nauwelijks
verschenen, of de beschuldi
gingen vlogen over en weer.
Iedereen zegt nu de andere te
hebben gewaarschuwd. De Na
tionale Bank beweert dat het
ministerie van financiën niet
wilde luisteren. Het ministerie
verklaart een waarschuwende
vinger te hebben opgestoken,
maar de banken trokken zich
er niets van aan. De Raad voor
het Toezicht op de Effecten
handel zegt de Nationale Bank
op tijd te hebben gewaar
schuwd, enzovoort. Maar alle
verweren nemen niet weg, dat
er jarenlang niets is gedaan,
terwijl alle ingewijden wisten
dat het aandelenkopend pu
bliek bij de neus werd geno
men. Het boudst maakte het
wel oud-minister van finan
ciën Aridor, die in een televi
sie-interview heeft verklaard,
dat uit het rapport blijkt, dat
hij onschuldig is. In werkelijk
heid echter is het hoofd van de
Rekenkamer niet gerechtigd
kritiek te leveren op de rege-
ringspolitiek. Daarom lijkt het
of Aridor geen schuld treft.
Maar de oud-bewindsman uit
de Likoed-partij kan in de na
bije toekomst nog van een
koude kermis thuiskomen, nu
er van staatswege een commis
sie van onderzoek wordt inge
steld. En hij zal niet de enige
zijn.
hoofdfondsen
OPENING
overige aandelen
BowDeK
BorsumyWehry
Br/Moli|nc^
CaJvéprefc
Desseaux
347.00 346,00
216.00 218.00
149.50 151.50
149,50 148.00
82.70 82,50
75.50 76,50
412.00 410.00
150.50 151.00
53.00
99.50 97.00
69.00 69.00
115.00 119,00
40.90 40.60
77.70 77.70
190.00 191.00
125.00' 129,00
240.00 243.00
3,33 3.35
164,00 160.00
28.50 28,50
2.70 2.70
33.90 33,80
54.70a 55.50e
336,00 332,00
43.80 43,80
NEOAP 105.00 107.00
NedSchesp* 183.00 182.50
Ned Spring51 4510.00b
Nierstraat 1750,00 '69000
Nyv-TenCate 220,00 219,00e
Orenst&Koppel 284,50 284.50
PalernDang 844gb
27S]00 26700
248.00b
20.50b
Schuppen 216,00 217.00
Schuttersv 46.00 47.00
Telegraaf De 25540 256^00
126.00 130.00
350,00 351,00
beleggingsfondsen
KBBpref
KonNedPap
landre&GI
180,50 181,00
39,00 39,00
34.40 33.80
16,50 16.50
13040 12840
175.00 176,00
134.80
LevCapnH
ObamBeiegg
140.80 140.80
3Sil0 3S]lO
145.00 145.00
155.50 156,50
2Z80 23.00
1200.00 1190,00
110840 110840
148.00 150.00
Tokyo PacH
VanceSanders
Viking Res
11640 11640
106.50 106.80
105.40 105.40
104.00 104,00
875N1751
875NL79
840NL7S
8 50 NL 78
8.50 NI 78
840 NL 79
8.S0NL83
8 50NL841
6.25 NL 66
6NL 67-92
5.75NL651
5 75NL652
4 25NL632
4NL62-92
3.75NL53
3.50NLSI47
3 25NLB48
3.25 NL 50
106.80 106.90
10240 102.20
buitenlands geld
10040 100,30
9740 9740
100.00 100.00
95.50 95.50
9440 9440
9540 «L30
(10.000) 17.40
(100) 35.50 38.50
beurs van New York
St. Oil Oh
UnlroyW
0 Stemming lager
