Paus wil minder wapens
en wederzijdse controle
TAFEL
i.tt'i
„Smidje Verholen een toevalstreffer
CeteUe Qowuvnt
kerk
wereld
Amerikaanse feministes geven bisschoppen gele kaart
brieuen
lezers
>weer
TEKENAAR-SCHRIJVER VAN DELDEN:
ACHTERGROND
WOENSDAG 2 JANUARI 198S PAGINA 2
„Premier Peres op audiëntie bij de paus"
Israël heeft zich in verbinding gesteld met het Vaticaan voor
de regeling van een audiëntie van premier Shimon Peres bij
paus Johannes Paulus II, zo heeft het dagblad Davar in Tel
Aviv bericht. Peres brengt in februari een officieel bezoek aan
Italië als gast van premier Bettino Craxi.
Israël en de Heilige Stoel onderhouden geen officiële diploma
tieke betrekkingen en het enige Israëlische regeringshoofd dat
tot dusver in het Vaticaan op bezoek ging, was premier Golda
Meir, die in 1973 werd ontvangen door paus Paulus VI. Van
Israëlische regeringszijde wilde men niet op het bericht ingaan,
omdat het reisprogramma van Peres nog niet af was.
Vredeskerken steunen dienstweigeraars
De drie historische vredeskerken in de Verenigde Staten
(Brethren. Quakers en Doopsgezinden) hebben financiële steun
toegezegd aan studenten die hun studiebeurs kwijtraken door
dat ze weigeren zich voor de militaire dienst te laten registre
ren. Onlangs stelde het Amerikaanse congres registratie als
voorwaarde voor het verkrijgen van een studiebeurs. De
Brethren hebben 35.000 gulden beschikbaar gesteld, de Doops
gezinden 77.000 gulden, terwijl de Quaker-colleges eigen rege
lingen hebben getroffen. „De weigering om aan de registratie
mee te werken wordt als een oprecht getuigenis op basis van
het Evangelie gezien", aldus een woordvoerder van de Doops
gezinden.
De mens is wijs, zolang
hij de waarheid zoekt:
zodra hij meent ze
gevonden te hebben is hij
een dwaas.
Ook Paus Johannes Pau
lus II is de komende
week in gedachten bij
het nucleaire ontwape-
ningsoverleg tussen
Amerika en Rusland in
Genève. Gisteren, na het
traditionele twaalf uurs
gebed met de Romeinen
op het Sint Pietersplein,
ging hij uitgebreid in op
die Russisch-Amerikaan-
se wapenwedloop waar
op „Genève" hopelijk
een heilzame werking
zal hebben. Zelden was
de paus in dit soort za
ken concreter.
De paus denkt niet dat het
volgende week in Genève
makkelijke besprekingen
zullen worden. „Telkens
wanneer de partijen naar
de onderhandelingstafel te
rugkeren, treffen ze proble
men aan die intussen nog
groter en ingewikkelder
zijn geworden. Op de agen
da staan nu bewapenings
systemen van ongehoorde
omvang en kracht. Het gaat
niet alleen meer om conti
nentale en planetaire instal
laties, maar ook om projec
ten voor het bewapenen
van de ruimte", zo bena
drukte de paus.
De gewone man begrijpt
niets meer van al die cijfers
en berekeningen die de be-
wapeningsexperts over hen
uitstorten. Hij is volgens de
paus alleen doodsbenauwd
geworden door die vernieti
gingsdreiging die de mens
heid voortdurend boven het
hoofd hangt. „Het is niet zo
dat de besprekingen in Ge
nève uitsluitend door tech
nische maatstaven zullen
kunnen worden bepaald.
Het overleg zal vooral in
redenen van menselijkheid
en moraal zijn inspiratie
moeten vinden".
Van deze menselijke en
morele redenen noemde de
paus er enkele: het akkoord
is mogelijk als de onder
handelende partijen ervan
overtuigd zijn dat ze dezelf
de kans hebben op overle
ving of vernietiging; en de
dialoog kan alleen open en
eerlijk zijn als elke partij
rekening houdt met de „le
gitieme eisen van ieders
werkelijke belangen".
Machtsevenwicht
De veiligheid van allen
wordt volgens de paus nog
altijd gewaarborgd door het
bestaande machtsevenwicht
tussen de beide grootmach
ten. „Maar deze zelfde vei
ligheid kan ook worden be
reikt op een veel lager be
wapeningsniveau, mits de
partijen akkoord gaan met
een systeem om elkaar
doeltreffend te controleren.
Maar dan nog zal alles
breekbaar en precair zijn
zolang men in de interna
tionale betrekkingen geen
nieuwe filosofie adopteert".
In deze nieuwe filosofie
moet worden afgezien van
die „egoistische of ideologi
sche belangen, die onenig
heid en haat voeden, en
moet alle energie die men
met de bewapening uit
spaart worden besteed aan
de grote zaken van onze
tijd", aldus de paus. De
„grote zaken", zo bena
drukte hij gisteren, zijn:
„De strijd tegen de honger,
de bevordering van de
mensenrechten en het wel
zijn van de volkeren. Als
dit gebeurde, zou er niet al
leen een wijziging komen
in de relatie OostWest,
maar ook in die tussen
Noord en Zuid. Is dit een
droom? Nee. Het is datgene
wat ik u allen, alle volke-'
ren der aarde en de jeugd
van de hele wereld toewens
voor het nieuwe jaar".
Diefstal als protest
tegen pausbezoek
In enkele Belgische steden is de afgelopen dagen uit rooms-
katholieke kerken gestolen uit protest tegen het bezoek van de
paus in mei aanstaande.
In een anonieme brief aan het persbureau Belga heeft de be
weging „Anonieme Anarchisten in Actie" de verantwoorde
lijkheid voor de diefstallen opgeëist. Deze vonden ondermeer
plaats in Brussel, Leuven, Gent en Brugge. Volgens kerkelijke
rnemers zien dergelijke groepen in de morele oproepen
de paus een inmenging in interne aangelegenheden.
Hoofd koptische Kerk
in functie hersteld
De Egyptische regering heeft gisteren aangekondigd dat de pa
triarch van de grootste christelijke gemeenschap in Egypte, de
koptische paus Shenouda III die in 1981 op last van president
Sadat was verbannen naar een klooster in de woestijn, zich
weer vrijelijk zal mogen bewegen en zijn ambt hervatten.
President Sadat beschuldigde de patriarch destijds van het
aanwakkeren van rivaliteit tussen de koptische minderheid en
de islamitische meerderheid in Egypte. Shenouda III mag nu te
rugkeren naar Cairo en kan daar op 6 januari de nachtmis op
dragen. Op die dag, Driekoningen, viert de koptische Kerk het
equivalent van het westerse kerstmis.
De koptische Kerk, een der oudste christelijke kerken, is rond
het jaat 61 door de evangelist Marcus gesticht. Volgens de
Egyptische overheidsstatistieken zijn er ongeveer drie miljoen
kopten in Egypte.
De rooms-katholieke bis
schoppen van Amerika
hebben een gele kaart ge
kregen van de 25.000 leden
tellende Vereniging voor de
Wijding van Vrouwen. Op
het eerste jaarlijkse diner,
gehouden in de hoofdstad
Washington, hekelde de
theologe Elizabeth Schuss-
ler Fiorenza (bekend als de
„bisschop" der feministes)
de bisschoppen om het ont
werp van hun herderlijk
schrijven over de rol van de
vrouw in Kerk en samenle
ving.
Vooral het ontbreken van
een opening naar de pries
terwijding voor vrouwen
wekte haar toorn op. Zij
vergeleek dit met het op
stellen van een herderlijk
schrijven over oorlog en
vrede zonder de kernwa
pens te noemen.
Zuster Theresa Kane, die
bekendheid kreeg door
openlijk de paus aan het
standpunt van de vrouwen
te herinneren, wees op het
belang van vrouwengroe
pen in een tijd waarin zulke
onderwerpen noch in de
kerk noch in de samenle
ving populair zijn. De maat
schappelijk werkster Shel
ley Farabaugh prees daar
entegen de bisschoppen
voor de aandacht die zij in
hun ontwerp voor een her
derlijk schrijven over de
besteden aan het
ie vrouwen onder
armoede.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon-
De Paauw
Vorige week stond in deze
krant een reportage over het
Wassenaarse raadhuis De
Paauw. Daarin werd vermeld,
dat het bewoond is geweest
door prins Frederik, een broer
van koning Willem III. Frede
rik was echter een broer van
koning Willem II, dus een
oom van koning Willem Ui.
J. Marlet
DEN HAAG
Buys
De voorspellingen van Arie
Buys leken ons meer dan de
moeite waard. In het volste
vertrouwen hebben wij ons
aan Arnold Buys vastge
klampt. August Buys had ook
zeer gewaagde uitspraken. Het
scoringspercentage van Albert
Buys lag echter rond de 8%.
Toch vinden wij dat Alfons
Buys nog 'n kans moet krijgen.
Sorry dat ik z'n juiste naam
niet weet, maar voor mij is het
A. Buys.
H. v. Heyningen
NAALDWIJK
Miskleun
Op de zondag voor Kerstmis
1984, in het begin van de
avond, bracht de VPRO de zo
veelste miskleun op de TV
Koot en De Bie leverden een
eigen tekst op de melodie van
enkele kerstliederen. Deze
(nog steeds) zendgemachtigde
keurt dat goed. Zowel de
VPRO als beide zgn. artisten
toonden wederom duidelijk
geen enkel begrip te hebben
voor fatsoen. Wellicht meent
deze omroep door het ergeren
van het christelijk volksdeel
winst te maken. Velen walgen
van dit soorten optreden,
waarbij de grenzen van het
normale verre worden over
treden. Misschien zijn er' een
aantal (thans nog) leden van
de VPRO, die ook zien dat er
grenzen aan tolerantie be
staan, zodat zij bedanken voor
het lidmaatschap van zo'n or
ganisatie.
P. S. J. van der Ven,
Beurs van Amsterdam
beurs van New York
Boeing Co.
Canadian Pacific
Chrysler
ssru.
Koud
DE BILT (KNMI) Het ziet
er naar uit, dat de temperatuur
morgen de hele dag niet boven
het vriespunt komt. Vannacht
t het licht tot matig vriezen
met een minimumtemperatuur
i om en nabij min 6 graden.
Overdag bereikt de middag-
temperatuur waarden rond de
2 graden. Af en toe schijnt
zon, maar mogelijk valt er
ook nog een sneeuwbui. De
koude winterse lucht wordt
2t een matige noordenwind
Scandinavië naar ons land
■gevoerd. Deze stroming wordt
veroorzaakt door een lage
drukgebied boven het zuidoos-
van Europa en een hoge-
drukgebied ten noorden van
Engeland. Dit gebied met hoge
barometerstanden breidt zijn
invloed verder naar Scandina
vië uit. Deze ontwikkeling
houdt de wind de eerstkomen
de dagen in de noordoosthoek
i het blijft nog koud.
Spekschnitzel met
gesmoorde prei en
aardappelen
vanille-rijstevla
Voor twee personen hebt u
nodig: 200 g speklap, ei, pa
neermeel, zout, 25 g marga
rine, mespunt bloem, pa
prikapoeder, aroma;
750 g prei, 1 ui, kerrie, 10 g
margarine, 1 bouillonblok
je, citroenssap of azijn,
zout;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 25 g rijst, 12
g custard, 30 g suiker, jam.
Verdeel de speklap in porties
en haal de stukken door met
één lepel water losgeklopt ei
en door paneermeel met
zout. Bak de speklappen in
warme margarine bruin,
houd het deksel daarbij zo
veel mogelijk schuin op de
pan, want dit vlees spat vaak
gemeen. Bak de tweede kant
wat langzamer bruin, reken
een totale baktijd van twin
tig minuten. Houd de speksc-
hnitzels warm op een bord.
Bak de bloem lichtbruin in
het overgebleven bakvet,
voeg weinig water toe en
maak de jus op smaak en
kleur af met paprikapoeder
en aroma.
Snijd de prei in de lengte een
keer door en vervolgens in
stukken van twee drie cen
timeter. Doe de donkergroe
ne delen van de groente weg.
Was de prei en laat haar uit
lekken. Fruit de kleingesne
den ui met kerrie lichtbruin
in de margarine. Voeg de
prei toe met het verkruimel
de bouillonblokje en smoor
de groente gaar in circa tien
minuten. Voeg naar smaak
citroensap of azijn, zout of
kerrie toe.
Was de rijst in en zeef onder
de koude kraan tot er helder
water af komt en laat hem
uitlekken. Breng de helft
van de melk aan de kook,
strooi er al roerende de rijst
in en laat deze in een half
uur zacht koken gaar wor
den. Bind de rijstepap bij met
custard, die met suiker en
weinig melk is gemengd.
Voeg van het vuur de rest
koude melk toe en laat de
vla afkoelen. Garneer haar
Vandaag in de Leidse
Courant het debuut van
stripfiguur Smidje
Verholen. De eerste
aflevering, „Smidje
Verholen en de
Uylenborgh", staat op de
buitenlandpagina links
onderin, waar hij
voortaan dagelijks te
vinden is.
Smidje Verholen is de
pennevrucht van de
tekenaar-schrijver A. W.
van Delden. Onze
verslaggever Leo Henny
zocht hem op in zijn
studio in Den Haag.
Tekenaar-schrijver Van Del
den blijkt volstrekt niet te
voldoen aan het stereotiepe
beeld dat veel mensen van
striptekenaars hebben: met
inkt besmeurde, matig ge
schoren, in ruimvallende
hemden gestoken figuren
met ijzeren brillen op en met
sandalen aan de blote voeten.
Niets van dat al bij de heer
Van Delden. Hij blijkt een
heel gewoon ogende man te
zijn. Glad geschoren, goed
gekleed, weliswaar gebrild,
maar niet met een racefiets
en geschoeid zoals ieder ge
woon mens. Iemand die het
strip-tekenaar-zijn met het
grootste gemak geheim moet
kunnen houden. De heer
Van Delden is evenwel be
paald geen saaie Piet: hij is
een goed geluimd, fantasie
rijk man, die de gave van de
humor bezit. Al deze ken
schetsen zijn ook van toepas
sing op zijn van oorsprong
Oostenrijkse echtgenote, die
daarbij nog een bijna niet in
te dammen enthousiasme aan
de dag legt voor het werk
van haar man.
Toevalstreffer
De heer Van Delden die
ooit in Amsterdam medicij
nen studeerde maar zichzelf
toch geen arts zag worden
begon zijn strip-loopbaan bij
de Toonder-Geesink-studio's,
waarvan hij gedurende een
jaar medewerker was. Na de
oorlog begon hij voor zich
zelf. „Mac Muzzle en de Gou
den Boedha" (1946) luidde de
Ook vandaag blijkt Smidje
Verholen in een Friese
krant loopt de strip overigens
nog over heel wat fans te
beschikken. In het Strip
schrift, zo vertelt de heer
Van Delden, verschijnen ge
regeld oproepen in de vraag-
en aanbodrubriek van men
sen die albums en/of knipsels
van Smidje Verholen willen
verkrijgen of ruilen.
„Tenminste tweemaal in de
week worden we opgebeld
door mensen die vragen of er
ook albums van Smidje Ver
holen bestaan en dergelijke",
vult mevrouw Van Delden
haar man aan. „De strip
komt terug omdat de mensen
ernaar vragen. Voor het
Friesch Dagblad wordt hij
zelfs in het Fries vertaald".
Dat Smidje Verholen door de
echte fans nog niet vergeten
is ondervond de heer Van
Delden zelf eens op een bij
zondere manier. „Ik zing in
het koor van de St.-Jacobus-
parochie in Den Haag", ver
telt hij, „en het was een jaar
of drie geleden toen de voor
zitter tijdens de pauze tegen
iemand zei: Hé, dat lijkt wel
iets van Smidje Verholen!
Hoe kom jij aan Smidje Ver
holen, vroeg ik verbaasd.
Waarop de voorzitter ant
woordde: Dat las mijn vader
altijd voor als de krant in de
bus gleed. We vonden het
prachtig! Toen ik dankte
voor het compliment en zei,
dat ik de maker was, ont
moette ik aanvankelijk
slechts ongeloof".
Drug
Smidje Verholen debuteert
vandaag in de Leidse Cou
rant met een echt succes
nummer van weleer, „Smidje
Verholen en de Uylenborgh".
Het echtpaar Van Delden
werkt momenteel hard aan
een nieuw avontuur. De heer
Van Delden: „In dat verhaal
komt een „drug" voor, een
„krimpkruid", dat de gebrui
kers klein maakt, zodat ze de
wereld veel groter en mooier
gaan zien. Achter dit feno
meen schuilt natuurlijk een
manipulerend, misdadig
brein". Waarmee voorlopig
genoeg is verklapt.
LEO HENNY
titel van zijn eerste beeldver
haal. Er volgden meer strips,
die alle een aanloop vormden
voor het uiteindelijke succes
nummer van de in het begin
van de jaren vijftig door het
echtpaar Van Delden opge
richte Studio Avan: Smidje
Verholen.
„Smidje Verholen was een
toevalstreffer", aldus de heer
Van Delden. „We maakten
een serie strips naar oude
Nederlandse volksverhalen
om een stukje cultuurbezit in
beeld te brengen. Allereerst
verscheen in die serie de
strip „De Drie Kousenkoop-
lui". Toen volgde „Slimme
Peter en het gevonden geld"
en tenlotte kwam „Smidje
Verholen" aan bod, naar een
oud Brabants volksverhaal.
Een afgerond sprookje dat
begint en eindigt met de
dood".
De dood van Smidje Verho
len aan het einde van het
verhaal schoot de trouwe le
zers van de strip, die in tal
van regionale kranten ver
scheen, behoorlijk in het ver
keerde keelgat. De dood van
het geliefde Smidje zou ech
ter al snel leiden tot zijn we
derkomst. Hoofdredacteur
Frans Plug van het Haagse
dagblad Het Binnenhof, die
later ook hoofdredacteur van
de Leidse Courant werd, had
daarin een niet gering aan
deel. De heer Van Delden.
„Toen Smidje Verholen was
gestorven stond de telefoon
hier roodgloeiend. En op de
krant ook. Plug belde me op
en zei: je hebt hem dood la
ten gaan! Dat kunnen we als
Parachute
„Je zult het niet geloven",
vervolgt de heer Van Del
den, „maar de moeders met
kinderen verdrongen zich
hier voor het hek van het
huis. Ze eisten de terugkomst
van Smidje Verholen. Toen
hebben we hier zitten over
leggen hoe we dat nou moes
ten aanpakken. We hebben
toen een tussen-strip ge
maakt om het voor elkaar te
De heer en
mevrouw Van
Delden, de
geestelijke
ouders van
Smidje
Verholen.
krijgen. Daarin ontmoet
Smidje Verholen in de hemel
een Engelse parachutist, die
in de oorlog in Nederland
was gesneuveld. Die vraagt
het Smidje of hij niet terug
wil naar de aarde. Als Smidje
zegt dat wel te willen, geeft
de Engelsman hem zijn para
chute, waarmee Smidje weer
naar de aarde afdaalt. Als hij
in een bosrand bijkomt
vraagt hij zich af of hij het
nu allemaal niet gedroomd
heeft. Maar het gekke is, dat
naast hem wèl een parachute
ligt. En zo kwam Smidje Ver
holen op aarde terug. De
mensen zijn rond 1955 overi
gens nog een keer te hoop
gelopen om Smidje terug te
eisen. Dat was, toen hij het
veld had moeten ruimen
voor de strip Piloot Storm".
krant niet hebben! De men
sen dreigen hun abonnement
op te zeggen. Ik zei: ja, wat
moet ik? Waarop Plug zei:
het kan met niet schelen hoe
je 't doet, maar hij moet te
rug".
