Sovjettroepen in Afghanistan
inderpaal Oost-West dialoog"
wi
jfel
over succes
irijsbeleid OPEC
Londense Times doet
stropdas los
voor 200e verjaardag
Zeker
25 doden bij
verkiezingen
in India
rt
n
—tEAGAN PRIJST AFGHAANSE GUERRILLASTRIJDERS
ïambodjanen op de vlucht
Kerstmis in Ethiopië
VS noemen Iraanse
beschuldiging „absurd"
PROCES POPIELUSZKO VANMORGEN BEGONNEN
BUITENLAND
EeidaeSomant
DONDERDAG 27 DECEMBER 1984 PAGINA 15
hatcher belooft:
wikland Eilanden
lijven Brits
met d
akema
)NDEN De Britse premier, Margaret
ïatcher, heeft de bewoners van de Falk-
id Eilanden in haar kerstboodschap verze-
:tyrd dat de archipel Brits blijft. De toon van
ir verklaring stond in scherp contrast met
vele eisen in Groot-Brittannië zelf en in
dere landen dat met de democratische re-
ring van Argentinië onderhandelingen
°P^ ^(oeten worden begonnen over de toekomst
n de Malvinas-eilanden zoals Buenos Ai-
noemt. De wensen van de 1.800 Falk-
ïders zijn nu en ook in toekomst doorslag-
vend, verklaarde de premier.
CIA: Bonn doet te
weinig tegen
export technologie
BONN De Westduitse regering
doet volgens de Amerikaanse ge
heime dienst (CIA) te weinig om de
begeerde Westerse computertech
nologie uit de handen van de Rus
sen te houden. Dat blijkt uit een
geheim CIA-rapport, waarop het
weekblad Stern de hand heeft ge
legd. De VS hebben aangeboden
agenten in de Bondsrepubliek in te
zetten, omdat die beter in staat zou
den zijn twijfelachtige technologie-
-transfers op te sporen. Bonn be
schouwt dat echter als een inmen
ging in de Duitse interne aangele
genheden.
PARLEMENT ISRAEL BEPERKT
ONSCHENDBAARHEID KAHANE
JERUZALEM Voor het eerst in de geschiedenis
van de staat Israël heeft de Knesset (het parlement)
de parlementaire onschendbaarheid van zijn meest
uitgesproken anti-Arabische lid, Meir Kahane, be
perkt. Hierdoor moet hij voortaan vooraf toestem
ming van de politie hebben om Arabische dorpen in
Israël te mogen bezoeken. De in Amerika geboren
rabbijn werd in het parlement gekozen op een pro
gramma dat pleit voor de deportatie van de 600.000
Israëlische Arabieren en de 1,3 miljoen Palestijnen.
Hij wil van Israël een „streng joodse godsdienststaat"
maken. Veel parlementariërs vergeleken Kahane's
radicale anti-Arabische voorstellen met de praktijken
in nazi-Duitsland. Kahane verliet kort voor de stem
ming de vergaderzaal en zei: „Voor mij maakt de uit
slag van de stemming geen verschil. Ik zal voortgaan
met mijn taak, mijn roeping, mijn uitdaging als een
religieuze en nationalistische jood".
Slachtoffer kaping Airbus
eist 350 miljoen van Iran
NEW YORK Een van de twee Amerikaanse
overlevenden van de kaping van een Airbus van
Koeweit Airlines begin december heeft in de Ver
enigde Staten een rechtszaak aangespannen tegen
de luchtvaartmaatschappij en de Iraanse overheid.
Hij eist een schadevergoeding van ongeveer 350
miljoen gulden. De zakenman John Costa was een
van de 160 passagiers die de kaping overleefde.
Volgens hem heeft de nalatigheid van de lucht
vaartmaatschappij de kaping mogelijk gemaakt en
hij beschuldigt Iran ervan met de kapers te heb
ben samengespannen of „veel van het gedrag van
de kapers mogelijk te hebben gemaakt". Volgens
Costa's advocaat zal een veroordeling van Iran
een moeilijke zaak kunnen worden. De VS onder
houden geen betrekkingen met het land. Maar het
geld zou kunnen worden verkregen van „bepaal
de Iraanse eigendommen" in de VS.
;ashington/isla-
BAD De aanwezig-
:id van Sovjettroepen in
[ghanistan vormt een
nstige hinderpaal voor
rbetering van de be
kkingen tussen de Ver-
igde Staten en de Sov-
;-Unie. Dit heeft presi-
mt Reagan gisteren ge
in een verklaring
tar aanleiding van de
ivjetinval in Afghanis-
die op 27 december
179 plaatsvond,
igan drong er verder bij de
ivjet-Unie op aan de troepen
ug te trekken, opdat de on-
ankelijkheid en het zelfbe
schikkingsrecht van het Af
ghaanse volk worden hersteld
en de Afghaanse vluchtelin
gen kunnen terugkeren naar
hun land, zoals in de Verenig
de Naties is voorgesteld. Mil
joenen Afghaanse vluchtelin
gen zijn uitgeweken naar Pa
kistan. „Samen sprekende met
andere leden van de interna
tionale gemeenschap roepen
wij op tot directe beëindiging
van dit wrede conflict door
middel van onderhandelin
gen", aldus Reagan. Hij prees
de „Afghaanse vrijheidsstrij
ders, die ons er dagelijks aan
herinneren dat vrijheid niet
gemakkelijk kan worden ge
stolen van een volk dat vast
besloten is deze te verdedi
gen
De Amerikaanse senator, Gor
don Humphrey, heeft gisteren
verklaard dat de Amerikaanse
militaire hulp aan het Af
ghaanse verzet schromelijk te
kort schiet. Volgens de Repu
blikeinse senator bestaat de
hulp uit inferieur Sovjet- of
Chinees materiaal.
De VS steunden het Afghaan
se verzet aanvankelijk in het
geheim via de CIA, maar leve
ren thans met goedkeuring
van het Congres wapens aan
de Afghaanse guerrillastrij
ders. De Afghaanse guerrilla
leider, Gulbadin Hikmatyar,
heeft gisteren verklaard dat de
militaire en civiele verliezen
in de vijf jaar oude guerrilla
tegen de Russen toenemen,
maar dat er geen enkel uit
zicht is op een spoedige beëin
diging van het conflict.
Volgens Hikmatyar, die sprak
op een persconferentie in Isla
mabad, hebben de opstande
lingen momenteel een nume
riek overwicht hebben op de
gezamenlijke Russische en Af
ghaanse regeringsstrijdkrach
ten. Daar staat tegenover dat
de Sovjet-Unie onlangs de
vuurkracht van haar troepen
heeft vergroot en steeds vaker
gebruik maakt van moderne
wapens, aldus Hikmatyar.
Precies vijf jaar geleden stuur
de de Sovjet-Unie ongeveer
85.000 militairen naar Afgha
nistan om de Moskou-gezinde
president Babrak Karmal in
het zadel te helpen. Die troe
penmacht was volgens de
meeste bronnen in oktober
van dit jaar opgelopen tot
140.000 man, maar desondanks
lijkt Moskou weinig vooruit
gang te hebben geboekt in hun
campagne om wijdverbreide
islamitische rebellie de kop in
te drukken.
In een Pakistaans dorp nabij
de grens met Pakistan zijn
dinsdag vier personen om het
leven gekomen en zes gewond
geraakt bij een bombardement
door zes Afghaanse gevechts
vliegtuigen. Dit heeft het Pa
kistaanse ministerie van bui
tenlandse zaken gisteren be
kendgemaakt.
Een woordvoerder van het mi
nisterie verklaarde dat de aan
val op het dorp Arandroe, drie
kilometer van de Afghaanse
grens en 240 kilometer ten
noordwesten van Islamabad,
met raketten en bommen
werd uitgevoerd. Hij zei dat de
Afghaanse zaakgelastigde gis
teren bij het ministerie was
ontboden om een „krachtig
protest" in ontvangst te ne-
Volgens bronnen bij het Paki
staanse ministerie van buiten
landse zaken hebben Afghaan
se gevechtsvliegtuigen tussen
1978 en december 1984 min
stens 636 keer het Pakistaanse
luchtruim geschonden. In de
zelfde periode hebben zich
minstens 131 Afghaanse artil
leriebombardementen voorge
daan. Bij die aanvallen zijn in
totaal 162 doden en 177 ge
wonden gevallen.
ïn Cambodjaanse familie vlucht op volgepakte fietsen uit Nong Samet, een belangrijk vluchtelin-
Jn en guerrilla-kamp op de grens van Thailand en Cambodja. Het Vietnamese leger voerde eer-
iteren een grote aanval uit op dit bolwerk van het 'Khmer Nationale Bevrijdings Front, waarbij
Jjwel het gehele kamp werd verwoest. De ongeveer 63.000 burger-vluchtelingen in het kamp na-
en massaal de wijk naar Thailand. De aanval op Nong Samet kwam op de zesde verjaardag van
J Vietnamese invasie in Cambodja.
ENEVE De olieminis-
van de Organisatie
Olie-exporterende
(inden (OPEC) hebben
ndaag in Genève hun
Jirlijkse conferentie her-
it. Waarnemers rond de
Jnferentie blijven echter
[rijfelen of de olieprodu-
nten erin zullen slagen
daling van de olieprij-
i een halt toe te roepen.
Bovenaan de agenda van de
conferentie prijkt een voorstel
voor de instelling van een or
gaan, dat moet worden belast
met prijs- en produktiecontro-
le. In kringen van de OPEC is
vernomen dat het de bedoe
ling is dat internationaal ge
respecteerde accountants toe
zicht houden op het nakomen
van gemaakte afspraken. Een
dergelijke regeling wordt no
dig geacht, omdat verschillen
de OPEC-leden in het verle
den alle afspraken aan hun
laars hebben gelapt. De Vere
nigde Arabische Emiraten
(VAE) hebben al aangekon
digd dat zij zullen aansturen
op een prijzenoorlog, als de
OPEC-conferentie geen resul
taten oplevert. Groot-Brittan-
nie en Noorwegen hebben la
ten weten de uitkomst van de
Gencefse conferentie af te zul
len wachten, alvorens over te
gaan tot een mogelijke verdere
prijsdaling voor Noordzee-olie.
OUDSTE KRANT VAN ENGELAND LIJKT PROBLEMEN TE BOVEN
LONDEN De Times, de
oudste krant van Enge
land, trekt zijn stropdas
los en haalt de champagne
voor de dag om de 200
jaar van zijn bestaan te
vieren. In de afgelopen
tien jaar was de krant
tweemaal dichtbij sluiting,
dus steekt dc Times zijn
blijdschap niet onder stoe
len of banken dat 1985
begint met een stijgende
oplaag en langverbeid
vooruitzicht op winst.
De eerste editie van het nieu
we jaar zal een facsimile be
vatten van de Universal Regis
ter die drie jaar later door
de oprichter John Walter tot
The Times werd omge
doopt van 1 januari 1785. De
feestelijke viering van het
tweede eeuwfeest duurt het
hele jaar en ze bestaat uit spe
ciale uitgaven, tentoonstellin
gen, een postzegelboek, een
galafeest in een koninklijk pa
leis en zelfs Times-champagne
en een Times-roos. Maar wat
in feite wordt gevierd zijn
twee eeuwen van persvrijheid,
belichaamd in een krant die
door de Amerikaanse presi
dent Abraham Lincoln werd
genoemd „One of the greatest
powers in the world".
Geen parochieblad
Lincoln sprak toen de Britse
imperiale macht halverwege
de 19e eeuw op het hoogtepunt
was. Nu heeft de Times lang
niet meer dat gezag, hoewel
velen in Engeland en er bui
ten hem nog altijd zien als de
stem van de regering in Lon
den. „Wij zijn niet meer het
parochieblad van de gevestig
de orde in Engeland", zegt de
47-jarige hoofdredacteur Char
les Douglas-Home. Hij „be-
WM4
steeg de troon" een jaar nadat
de Australische persmagnaat
Rupert Murdoch in 1981 de Ti
mes had gekocht en daarmee
een parel van groot prestige
toevoegde aan zijn krantenim
perium in Australië, Groot-
-Brittannië en de Verenigde
Staten.
De aristocratische hoofdredac
teur wijst verwijten van de
hand dat de Times ordinairder
is geworden door het inkorten
van het buitenlandse nieuws,
het binnensluipen van slordig
taalgebruik, een teveel aan
ruimte voor sport en de ko
ninklijke familie en het (poli
tiek) opschuiven naar rechts.
Hij zweert bij hoog en laag dat
de Times zich houdt aan zijn
traditie van politieke onafhan
kelijkheid en niet kritiekloos
achter premier Margaret That
cher aanholt.
„Onze redactionele lijn is nu
duidelijker", zei Douglas-Ho
me op een persconferentie.
„Er is geen voorspelbare steun
voor mevrouw Thatcher. Haar
kabinet heeft het soms bij het
rechte eind maar dikwijls ook
niet". Wat de buitenlandse be
richtgeving betreft wijst hij
erop dat zijn krant nu 16 staf-
correspondenten overzee
heeft, één meer dan er zeven
jaar geleden waren.
Bingo
De traditionalisten onder de
Times-lezers vlogen in juni
van dit jaar bijna in de gordij
nen, toen Douglas-Home een
bingo-achtig kansspel met
geldprijzen invoerde dat is
verbonden met het aandelen-
gedrag op de Londense effec
tenbeurs. Met zijn aandelen-
spel werd de Times het eerste
Britse dagblad van gewicht,
dat zich aansloot bij de weg-
geef-rage van de boulevard
bladen die om abonnees vech
ten.
Murdoch had het lokaas van
snelverdiende miljoenen al ge
bruikt om zijn andere landelij
ke krant, de populaire Sun
Engelands bestverkochte dag
blad met een oplaag van 4,2
miljoen exemplaren om
hoog te stuwen. Douglas-Home
zegt dat de oplage van de Ti
mes door Portfolio „aanzien
lijk (is) gestegen". De oplaag
heeft het record van meer dan
460.000 exemplaren bereikt.
Toen Douglas-Home begin
1982 hoofdredacteur werd,
stond ze op 300.000.
De maatschappij die de Times,
de Sunday Times en verschil
lende bijlagen beheert, boekte
vorig jaar een verlies van iets
meer dan 4 miljoen pond ster
ling. Toen Murdoch eigenaar
werd bedroeg het verlies 25
miljoen sterling. De vooruit
zichten voor de komende jaren
zien er gunstig uit. De beheer
ders hopen dat de Times en
zijn zusterbladen niet meer ge
plaagd zullen worden door de
chronische arbeidsconflicten
die ze op het einde van de ja
ren zeventig elf maanden uit
de circulatie hielden en in
1982 opnieuw met sluiting be
dreigden.
Heilig
Bij het vieren van twee eeu
wen dienstverlening zullen
grote en minder grote ogen
blikken in herinnering wor
den roepen uit het bestaan van
een krant, die de bijnaam
kreeg „The Thunderer", voor
zijn negentiende-eeuwse strijd
voor de hervorming van het
Britse kiesstelsel.
Sommige zaken zullen naar
alle waarschijnlijkheid heilig
blijven, hoezeer de Times zich
ook begeeft in nieuwe vormen
van journalistiek en produk-
tiemethoden. Geen mens zou
zich de Times kunnen voor
stellen zonder zijn pagina met
ingezonden brieven over van
alles en nog wat, van het ho
ren van de eerste koekoek in
de lente tot manieren om in de
winter warme handen te hou
den bij het lezen van de krant
in bed.
De krant zou nooit meer de
zelfde zijn als men de overlij
densberichten wegliet die het
verscheiden mededelen van
iedereen die aanspraak meen
de te maken op roem of res
pect. En de Times zou ook de
Times niet meer zijn als de
Euzzel op de achterpagina ont-
rak die sommige lezers pro
beren op te lossen tijdens het
eten van hun eitje aan het ont
bijt
Geen Kerstmis dit jaar (voor zover zij het feest natuurlijk kennen)
voor de slachtoffers van droogte en hongersnood in Ethiopië. Op
Eerste Kerstdag droeg deze vader zijn stervende zoon binnen in
een vluchtelingenkamp in Oost-Soedan, waar vooral vluchtelin
gen uit Eritrea binnenkomen.
BOMAANSLAGEN EISEN ZES DODEN
WASHINGTON Het Amerikaanse ministerie van buitenland
se zaken heeft gisteravond de Iraanse beschuldigingen dat de
VS verantwoordelijk zouden zijn voor de jongste bomaanslagen
in Teheran als „absurd" van de hand gewezen. Bij de twee aan
slagen, die plaatsvonden in de nacht van dinsdag op woensdag,
zijn zes mensen omgekomen.
Alan Romberg, woordvoerder van het State Department, Rom
berg reageerde daarmee op een verklaring van het Iraanse pers
bureau IRNA dat „Amerikaanse agenten" de hand hebben ge
had in de twee aanslagen in Teheran. Volgens IRNA had de
Amerikaanse regering eerder al gedreigd met aanslagen, vanwe
ge de vermeende Iraanse steun aan de kapers van het Koeweitse
vliegtuig, die begin deze maand twee Amerikaanse gijzelaars
hadden doodgeschoten.
ADVERTENTIE
LOTTO ELKE KEEK VE MVS WJELEVEN
EN VERGEET 'T OJFERSPEL NIET
NEW DELHI Bij de gewelddadighedei
mentsverkiezingen begeleiden zijn tot ni
om het leven gekomen. Niettemin noemei
loop van de verkiezingen betrekkelijk rustig. Nadat maandag in
de meeste staten was gestemd, zijn vandaag de resterende staten
aan de beurt waaronder de belangrijke deelstaat Andhra Pra
desh.
Verwacht wordt dat de Congrespartij van premier Rajiv Gandhi
de verkiezingen met een overweldigende meerderheid zal win
nen. De opkomst op de eerste verkiezingsdag wordt ongewoon
groot genoemd. Ruim 170 miljoen mensen ofwel zestig procent
van de kiesgerechtigden gingen naar de stembus. Bij de vorige
verkiezingen in 1979 was het tien procent minder.
In de deelstaat Bihar, die wordt beschouwd als India's meest
bandeloze deelstaat, kwamen zeker dertien mensen om het le
ven bij botsingen tussen politieke tegenstanders. Meer dan twee
honderd mensen werden gewond. In de meeste delen van het
grote subcontinent bleef het echter rustig.
In 112 Indiase stemlokalen, voornamelijk Bihar, zijn de verkie
zingen ongeldig verklaard en zullen stemgerechtigden opnieuw
hun stem moeten uitbreken wegens de ongeregeldheden en cha
otisch verloop van de verkiezingen.
De spanning rond de verkiezingen bleef overigens nadat een
woordvoerder van de Janatapartij die in de oppositie is
had verklaard dat dat haar leider, Behari Vajpayee, een granaat
had gekregen die was verstopt in een bos bloemen. Een lijf
wacht vond de granaat en overhandigde hem aan de politie. De
Congrespartij van Rajv Gandhi sprak van een „verkiezings
stunt". Volgens deze partij zat er geen ontstekingsmechanisme
in de granaat.
TORUN In de Poolse stad
Torun is vanmorgen het pro
ces begonnen tegen vier leden
van de binnenlandse veilig
heidsdienst, die betrokken zijn
geweest bij de moord op de
priester Jerzy Popieluszko, de
pleitbezorger van het verbo
den vakverbond Solidariteit
Drie van de vier beklaagden,
de 33-jarige kapitein Grze-
grorz Piotrowoski en de luite
nants Waldemar Chmielewski
(29) en Leszek Pekala (32)
hebben bekend schuldig te zijn
aan de ontvoering van en de
moord op de priester eind ok
tober. De vierde beklaagde, de
47-jarige kolonel Adam Pie-
truszka, wordt ervan beschul
digd als directe chef van de
drie moordenaars getracht te
hebben de zaak in de doofpot
te stoppen. Zij kunnen veroor
deeld worden tot straffen va
riërend van acht jaar tot de
doodstraf. De Poolse regering
heeft een verzoek van de
Kerk ingewilligd drie katho
lieke juristen voor het proces
toe te voegen aan het open
baar ministerie Zij mogen
verhoren afnemen.
