Persen Volkskrant,
Het Parool en
Trouw draaien weer
"Spinazie-academie
krijgt nieuw imago
Tot jaar 2000 nog
bevolkingsgroei
W aterleidingbedri jven
moeten minder vervuilen
440.-jp 'Y pQr
SIJTHOFRPERS
^NNENLAN D/BUITENI AND
EaidAegouatwl
DONDERDAG 20 DECEMBER 1964 PAGINA 17
rpjejaarde overreden na
Jj^litlaten hond op snelweg
^RSCHOT Een bejaarde man uit.Oir-
hot (Noord-Brabant), die gisteravond op
rijksweg A-58 tussen Tilburg en Eind-
zen zijn hondje uitliet, is daarbij door
|n vrachtwagen overreden en op slag ge
joel
ï?£ha
alch
jhalve door de vrachtwagen werd het
ïchtoffer, de 84-jarige H. de Kroon, ook
-SfgSig door vijf andere auto's overreden.
i46iso(K>r het ongeval, dat omstreeks kwart
i6i.50)or acht plaatsvond, ontstonden twee
zrJttingbotsingen waarbij in totaal tien au-
-^s waren betrokken. Volgens een woord-
üoo!erder van rijkspolitie is de materiële
-hade groot. Als gevolg van de ravage op
62.7o[ rijksweg moest het verkeer anderhalf
jr lang worden omgeleid. Dat heeft op
binnenwegen tot grote drukte geleid.
Software valt ook
onder auteurswet
AMSTERDAM Software waarover
geen auteursrechten zijn betaald, mag
niet worden verkocht. Ook deze com
puterspelletjes en educatieve program
ma's, vooral bestemd voor thuiscompu
ters, vallen onder de auterswet hoewel
ze er niet met zoveel woorden in ge
noemd worden. Dit blijkt uit het vonnis
van de rechtbank in Amsterdam die
gisteren de 44-jarige R. S.veroordeelde
tot een boete van 5000 gulden, waarvan
de helft voorwaardelijk, wegens het
verkopen van software waarover die
auteursrechten niet betaald waren. Het
was voor '.iet eerst in Nederland dat
een rechtzaak rond illegale software
werd gehouden.
Streekvervoer heeft
alternatieven nodig
RIJSSEN Met een meer doelmatige
bedrijfsvoering en alternatieve exploi
tatievormen is het volgens minister
Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat
mogelijk met name het streekvervoer
zonder kostenverhoging te verbeteren.
Zij noemde als alternatieven het in
schakelen van taxibedrijven en het in
zetten van andere goedkope vervoer
ders in die streken waar normale
streekbussen onrendabel blijken. Maar
ook het gebruik van belbussen (die op
afroep beschikbaar zijn) en het inscha
kelen van touringcars kunnen leiden
tot een hoger voorzieningenniveau, zo
betoogde Smit-Kroes gisteren tijdens
een symposium in het Twentse Rijssen
Bemanning gezonken
zeiljacht vermist
IJMUIDEN Een helikopter van de
Westduitse marine, een reddingboot en
enkele schepen zijn sinds gistermiddag op
zoek naar zes opvarenden van het zeil
jacht Stella Mare. De nationaliteit van het
jacht en van de bemanning is onbekend.
Vanaf het jacht werd om kwart voor drie
een noodsignaal uitgezonden dat het zin
kende was De seinen, die door Scheve-
ningen Radio en het Westduitse kuststa-
tion Norddeich Radio werden opgevan
gen. konden niet worden herhaald omdat
de stroomvoorziening vrijwel was uitge
put, zoals de bemanning meldde. Het jacht
zou zijn vergaan op ruim vijf kilometer
ten noordoosten van het Westduitse wad
deneiland Sylt.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De bevol
king zal tot het jaar 2000
nog licht toenemen. Ons
land zal tegen de eeuwwis
seling 14,8 tot 15.5 miljoen
inwoners hebben. Dat zijn
er 300.000 tot 1,1 miljoen
meer dan nu het geval is.
Na 2000 zal het aantal
mensen in ons land lang
zaam gaan dalen.
De bevolkingsgroei tot 2000
is kleiner dan drie jaar te
rug was voorspeld. Toen
verwachtte het CBS dat
ons land in 2000 15.3-16
miljoen mensen zou tellen
Deze geringere groei
schrijft het CBS toe aan
minder geboorten en min
der mensen die zich uit het
buitenland hier vestigen.
In Nederland is sprake van
vergrijzing van de bevol
king. Het aandeel van 65-
plussers zal tot 2000 stijgen
naar 2,2 miljoen (15 pro
cent van alle Nederlan
ders). Over 50 jaar zal Ne
derland voor een kwart uit
65-plussers bestaan.
Het aantal jongeren zal da
len. In 2000 zal de groep tot
19 jaar maximaal 24 pro
cent van de Nederlanders
belopen (3,8 miljoen men
sen). Nu is het aandeel jon
geren nog 28 procent.
De groep Nederlanders tus
sen 21 en 64 jaar zal tot
2000 toenemen met vier
procent tot 64 procent. Het
aandeel van 80-plussers
stijgt tot 2000 met drie pro
cent tot 24 procent.
Het CBS voorspelt dat het
aantal huwelijken verder
zal afnemen. Is nu nog 48
procent van de Nederlan
ders getrouwd, in 2000 zal
dat percentage 41-43 pro
cent zijn.
Automobilist
-^n metrobuis
47 RANKFORT De bestuur-
i4o'.(Jr van de metro van Frank-
^-jt geloofde gistermorgen zijn
km,(gen ogen niet, toen hij op
^.an ondergrondse rails een
150o,rfto ontwaarde, waarin de be-
"94iurder boven het stuur lag te
e i98?Pen Nadat hij met een
282i»odstop een botsing had we-
11°.%, te vermijden, belde de ver-
s 67,oisterde bestuurder de politie
62.jj bijstand. Gewekt uit zijn
olffipie vertelde de 29-jarige au-
248!qrijder dat hij op weg naar
werk in slaap was geval-
i053!(#i omdat hij na een avondje
i025,<%ppen maar twee uur nacht-
eez.cfst had gehad. Volgens de po-
7 .«ie was de man met zijn auto
j'jf'^ven de grond op een metro-
388.'aaject terechtgekomen, en had
249<j|j d°mweg de rails gevolgd.
43,'sie hem in een tunnelbuis diep
250,oj,der het centrum van Frank-
als.'IJrt deden belanden.
üuroroute
sen
rankrijk
ëiTin Engeland
139.9j
IJS Onder de noemer
oroute" heeft een consor
van Franse en Britse
n en bouwondernemers
^ren in Parijs een spectacu-
26o.oo'r projekt gepresenteerd dat
4i'.40?t vasteland van Europa in
®^|^92 moet verbinden met En-
142,'ocland. Het gaat om een voor
egverkeer bestemde
ig-tunnel-brug- constructie
n Calais en Dover. Even-
:1 zal hier later een spoor-
linding aan worden toege-
•gd. De kosten van Euro-
ite worden op ruim 15 mil-
gulden geschat,
presentatie van het plan
enkele weken nadat pre-
'nt Mitterrand en premier
itcher zich tijdens de laatste
ins-Britse top voorstander
inden van een vaste oever-
binding tussen Frankrijk
Engeland.
i9-i2juroroute gaat uit van twee
iggen van 9 kilometer lang
ir twee aan te leggen kunst
ige eilanden. Vanaf deze
inden zou men via een 19
meter lange tunnel onder
drukke vaargeul in het Ka-
door kunnen. Die tunnel
in segmenten van 200 me-
op de zeebodem worden
99joelegd. *n ^et midden van het
oo!6otanaal moet verder een klein
^^/erkeiland komen, vanwaar
97.30e afvoer van de uitlaatgassen
auto s wordt geregeld. Op
g/^eide hoofdeilanden voor de
en Engelse kust zullen
g7-^iotels, casino's en belasting-
96>o'rije winkels verrijzen. De uit-
96.90ioering van het brug-tunnel-
gzisobrug-plan zou vijf jaar vergen
95.30j, die periode werk bieden
jj^ooian in totaal 100.000 mensen.
9s!son 1987 hoopt men met de
te beginnen.
zal geheel moeten
gefinancierd uit parti-
initiatief, daar zowel de
als de Britse regering
heeft laten weten geen
in een dergelijk
3o'r°jekt te willen steken. De
denken dat de
heffen tolgelden ongeveer
3 procent onder de prijs van
n oversteek per veerboot
tllen liggen. Samen met twee
idere tunnelprojekten wordt
iroroute gezien als een se-
aankiieus plan voor een vaste oe-
3,sferverbinding tussen Frank
rijk en Engeland.
104,50
101.70
ONDANKS VOORTBESTAAN SLEPEND CONFLICT OVER OPMAAK KRANT:
AMSTERDAM Ogen
schijnlijk ging het slechts
om een conflict dat niet
langer dan 24 uur duur
de. Toen gisteravond
even na achten de hoofd
directie van dagbladuit
geefster De Perscombi
natie (De Volkskrant,
Trouw en Het Parool) en
haar boze opmakers de
strijdbijl begroeven, wa
ren de problemen in fei
te alleen maar vooruitge
schoven.
Inzet van de werkonderbre
king op de opmaakafdeling
was de invoering in 1986 van
zeer efficiente pagina-op-
maakbeeldschermen Tussen
journalisten en grafici bestaat
onenigheid over de vraag wie
die apparaten mag bedienen.
Een principezaak. waarin
beide partijen het gelijk aan
hu« kant denken te hebben,
en de directie van de Pers
combinatie onlangs de zijde
van de journalisten koos.
De opmakers van de Pers
combinatie kwamen in actie
i omdat ze vreesden door toe
deling van het werk aan de
nieuwe apparatuur banen
kwijt te raken. Wellicht krij
gen vroeg of laat alle Neder
landse dagbladen met dit di
lemma te maken, immers: de
techniek schrijdt voort.
Door de werkonderbreking
van de opmaakafdeling van
de Perscombinatie kwamen
's ochtends de Volkskrant en
Trouw niet uit en gingen 's
middags evenmin de persen
voor Het Parool draaien. On
danks het gebeurde ging het
werk op de redacties vrijwel
gewoon door.
De journalisten gingen er
van uit dat het niet uitkomen
van de krant een eenmalige
zaak zou blijken. Redactie
woordvoerders van getroffen
dagbladen wilden zich niet al
te zeer met de zaak bemoeien
en onthielden zich van uit
voerig commentaar. Een
woordvoerder van de redac
tie van Trouw: „Wij hebben
het probleem het liefst zo
snel mogelijk de wereld uit,
dat is alles".
Wat de grafici uiteindelijk te
vreden heeft gesteld was de
uitdrukkelijke herhaling van
de dinsdagavond gedane toe
zegging van de directie om
het „raamplan" voorlopig in
te trekken. Belangrijkste
punt daarin was de stand
puntbepaling dat het bedie-
Tussen journalisten en grafici bestaat onenigheid over de vraag of het werk aan deze appara
ten als journalistieke dan wel als grafische arbeid moet worden gezien.
nen van de nieuwe appara
tuur voorbehouden moest
zijn aan de journalisten. En
dat is nu precies waar het al
lemaal om draait.
Tot nu toe werd een krante
pagina door een opmaker ge
plakt uit stroken tekst, kop
pen en foto's. Na invoering
van de opmaakschermen kan
de opmaakredacteur dat zelf
elektronisch doen. Met het
nieuwe systeem wordt de
„dummy" (de eerste opzet
van de krantepagina) meteen
als echte pagina zichtbaar,
waardoor op het laatste mo
ment nog nieuws kan wor
den toegevoegd. Er wordt
dus tijd gewonnen. Intussen
kan het uiterlijk van de pagi
na naar believen worden
veranderd. Kortom, met het
opmaakscherm kan de vorm
gever precies kan zien waar
op de pagina nog ruimte is en
waar niet.
Als de pagina af is, wordt er
dus niet of nauwelijks meer
geplakt, een flinke verhoging
van de effectiviteit: de weg
van de redactie naar de
drukkerij wordt een stuk
korter, en dat kost werkgele
genheid. De vraag is alleen
aan welke kant,> De materie
is klassiek, want de voort
gaande automatisering blijft
oorzaak van verlies van
werkgelegenheid. Waar gaat
het naartoe? Uiteindelijk zal
zich tussen de redaktie en de
drukkerij geen andere scha
kel bevinden dan de compu
ter, zo denken automatise
ringsdeskundigen.
„Alleen daarom al is de
vraag wie de nieuwe op
maakschermen gaat beman
nen van cruciaal belang",
zegt woordvoerder Piet van
Buul van Druk en Papier, de
bond van de grafici. „Deze
kwestie gaat later namelijk
geheid ook bij andere kran
ten en ook bij de tijdschriften
spelen", voorspelt hij.
Druk en Papier stond dan
ook vierkant achter de acties,
hoewel eerdere berichten dat
ontkenden „De eisen van de
opmakers zijn onze eisen", al
dus woordvoerder Piet van
Buul. „In de cao staat dat op-
maak- en montagefuncties
als grafische arbeid moeten
worden beschouwd. De zaak
ligt voor ons erg principieel".
„We willen duidelijkheid,
want als de directie haar zin
krijgt, ontstaat geleidelijk aan
de situatie dat de journalist
de verantwoordelijkheid
krijgt voor de technische
kant van het maken van een
krant, terwijl die verant
woordelijkheid altijd bij de
grafici heeft gelegen", aldus
bondsbestuurder Van Buul.
„Die verschuiving accepteren
we niet".
Hoofddirecteur J. Van Gin-
kel van de Perscombinatie
zegt „erg geschrokken" te
zijn van de manier waarop
de bonden van enerzijds gra
fici en anderzijds journalisten
met elkaar van mening ver
schillen. „Beide partijen
staan bij de interpretatie van
de betekenis van het werk
aan de nieuwe apparaten dia
metraal tegenover elkaar.
Het zal heel wat inventiviteit
vergen om hier ooit overeen
stemming uit te slepen" Van
Ginkel acht het onontkoom
baar dat de partijen op cen
traal bedrijfstak-niveau met
elkaar gaan praten, maar
durft niet te voorspellen of
het daar snel van zal komen.
De Nederlandse Vereniging
van Journalisten (NVJ)
noemt het ontwerpen van
een pagina journalistiek crea
tief werk. Immers: een jour
nalist vertelt boodschappen,
en de manier van presentatie
is mede bepalend of de bood
schap bij het publiek over
komt. „Die twee onderdelen
van het journalistieke werk
wat je vertelt en hoe je het
vertelt of brengt of lay-out
zijn onlosmakelijk met elkaar
verbonden", schreef de NVJ
onlangs in haar blad De
Journalist. Daarom willen de
journalisten de schermen
naast zich op de redactie, met
slechts een beperkt aantal
grafici die dan moeten wor
den omgeschoold tot op-
maakredakteur
Zowel NVJ als Druk en Pa
pier zagen de problemen al
vroeg aankomen. De eerste
oriënterende gesprekken
over dit onderwerp dateren
van 1981. In de loop van de
tijd is er min of meer een
buigen-of-barsten-sfeer ont
staan. En hoe de journalisten
en grafici daar uit komen is
nog volkstrekt onduidelijk.
ARJEN VAN DER SAR
Ij EUSKE EN WISKE AMORIS VAN AMORAS
WINSEMIUS:
(Van onze parlementaire redactie)
NOORDBERGUM Waterleidingbedrijven moeten
zelf minder vervuilen in waterwingebieden. Zij kun
nen het zich maatschappelijk niet meer veroorloven
het slib in een vijver te dumpen.
Dit stelde minister Winsemius (VROM) vanochtend bij de offi
ciële ingebruikstelling van de onthardingsinstallatie bij het
pompstation in het Friese Noordbergum.
De bewindsman vindt dat het waterleidingbedrijf als potentiële
vervuiler van het waterwingebied het goede voorbeeld zal moe
ten geven, bijvoorbeeld met de opslag en verwerking van het
spoelwater en het afvalslib, dat grotendeels als chemisch afval
moet worden beschouwd
Ook de „ondergrondse ontijzering". het in de ondergrond laten
ontstaan en opbergen van afvalstoffen, is volgens Winsemius in
strijd met het bodembeschermings- en afvalstoffenbeleid.
Winsemius kondigde aan dat er gewerkt wordt aan een speciale
verordening voor grondwaterbeschermingsgebieden. De provin
cies zullen de taak krijgen grondwaterbeschermingsplannen op
te stellen
Weens protest tegen kaalslag
Meer dan 14.000 mensen hebben gisteren in Wenen gedemon
streerd tegen de aanleg van een stuwdam in de Donau waarvoor
een uniek stuk bos moet wijken. Eerder op de dag hadden circa
800 politiemensen uit het bos bij Hainburg, op 30 kilometer ten
oosten van Wenen, ongeveer 2.000 actievoerders verwijderd
(foto), die al ruim een week verhinderden dat arbeiders bomen
kapten op de plek waar de autoriteiten een waterkrachtcentrale
willen bouwen. Het bos in kwestie is het Auwald, een 50 vierkan
te kilometer groot vloedbos dat ontstaan is in overstromingen
gedurende duizenden jaren door de trage Donau. De demon
stranten zijn bang dat de aanleg van de dam een eind zal maken
aan het bevloeien van het bos, waar volgens wetenschapsmen
sen zeldzame vogels, reptielen en orchideeën voorkomen. Vol
gens de regering is de centrale bij Hainburg nodig om Oostenrijk
minder afhankelijk te maken van olie en gas.
Kerst op zijn Italiaans
(Van onze correspondent Cees Manders
ROME In Italië wordt de komende weken heel wat afgelo
pen. Op Eerste Kerstdag vindt in Rome een grote mars plaats
tegen de honger in de wereld. En op Oudjaarsavond loopt (hope
lijk) heel Sicilië te demonstreren vóór de vrede en tegen de maf
fia. De Pranzo di Natale, het traditionele kerstmaal dat in Italië
rond het middaguur van Eerste Kerstdag wordt geconsumeerd,
is ook hier een gelegenheid van schrokken en schransen Juist
op dit moment zullen in Rome tienduizenden, en mogelijk hon
derdduizenden mensen de straat opgaan om liefst met flink
rammelende maag ..vóór het leven" en tegen de hongersnood in
Afrika te demonstreren. De optocht eindigt bij het Vaticaan.
juist als de paus zijn beroemde zege „Urbi et Orbi" geeft, vanaf
het balkon van de St. Pieter. De katholieke kerk zelf is de orga
nisator van de grote vredesmars die op Oudejaarsavond in Pa
lermo op Sicilië wordt gehouden. Elk jaar is er in Italië zo 'n vre
desmars. Vorig jaar vond die in Assisi plaats en had de wereld
vrede als doelstelling. Nu gaat het meer om de lokale vrede die
het einde moet betekenen van de bloedige maffia-oorlogen op
Sicilië.
CDA wil
aanvulling
ziekengeld
alleen voor
vakbondsleden
DEN HAAG Het CDA
vindt dat aanvullingen op
het ziekengeld door de
werkgever alleen zouden
moeten gelden voor werk
nemers die zijn aangeslo
ten bij een vakboni De
christen-democraten vra
gen in hun bijdrage aan
de schriftelijke voorberei
ding van het wetsontwerp
tot verlaging van het zie
kengeld de regering deze
mogelijkheid te bezien.
CDA en VVD stemmen, on
danks de grote bezwaren van
werkgevers en werknemers,
in grote lijnen in met het
voorstel van staatssecretaris
De Graaf (sociale zaken) het
ziekengeld het komend jaar te
verlagen van tachtig tot 75
procent en premie te gaan bef
fen over de uitkering. Per 1 ja
nuari '86 zal een verdere ver
laging tot zeventig procent
plaatsvinden
De VVD zegt wel „foree be
denkingen" te hebben legen
de regeling die ervoor moet
zorgen dat de laagste inko
mens bij ziekte niet onder het
minimum terecht komen. De
Graaf wil die bepaling alleen
laten gelden voor kostwinners
De VVD eist een gelijke be
handeling van gehuwden en
samenwoners.
De PvdA vindt dat het kabi
net zijn voorstel moet intrek
ken, omdat er nauwelijks eer
„maatschappelijk draagvlak
voor is te vinden. De maatre
gel zal volgens de socialisten
eerder leiden tot
ziekteverzuim dan tot een ver
laging daarvan. Zieke werkne
mers zullen langer dan verant
woord blijven werken u
vrees voor inkomensdaling.
99
MIDDELBURG Het
LHNO, Lager Huishoud
en Nijverheids Onderwijs,
zal binnenkort een forse
structuurverandering on
dergaan. Dat heeft staats
secretaris van Onderwijs,
Mevrouw N. Ginjaar-
-Maas, gistermiddag in
Middelburg gezegd tijdens
een studiedag over het
LHNO. Die nieuwe opzet
houdt in dat dit schoolty
pe behalve een tweejarige
algemeen vormende op
leiding ook een aanslui
tende tweejarige boven
bouw krijgt toegewezen.
Daarin wordt specialisatie in
beroepsgerichte vakken moge
lijk. Die bovenbouw wordt dan
uitermate geschikt voor aan
sluiting op het vervolgonder
wijs, hetgeen op zijn beurt re
sulteert in een betere aanslui
ting op het bedrijfsleven. De
staatssecretaris zei dat ze van
plan is om de invoering van
deze afdelingstructuur in het
LHNO parallel te laten verlo
pen aan de operatie Herschik
king en Fusie in het Voortge
zet Onderwijs. Dat houdt in
dat op 1 augustus 1988 bekend
moet zijn hoe de landelijke
spreiding van de diverse afde
lingen er uit moet zien-
Op deze manier moet bet
LHNO het negatieve imago
dat zij in de loop van de jaren
opgeplakt heeft gekregen en
dat varieert van huishoud
school tot spinazie-academie,
zien kwijt te raken De staats
secretaris zal om dat te berei
ken onder meer de naam van
het LHNO veranderen in
LDGO. Lager Dienstverie-
nings en Gezondheids Onder
wijs. Aan het LHNO-onder-
wijs nemen ongeveer 110.000
leerlingen deel. Dat is 25 pro
cent van het totaal aantal jon
geren dat een beroepsopleiding
volgt
ADVERTENTIE
Q-daagse Ski- en Langlaufvakantie
met uw krant naar
OOSTENRIJK
TIROL vanaf
Getogen aan de voe» van het Kwarwendelgebergte
Innsbruck en de zilverstad Schwaz ligt hel
vakantiedorp Terlens-Vombach Een traai natuurgebied
met goede gelegenheid voor langlaufen en sportieve toch-
ten over gebaande wandelwegen De beginnende, zowel
als de meer geoeiende skier wordt met eigen bus naar de
diverse ski-pisies bi| de Kolsassberg ot van de Keitorioch
gebracht en gehaald Bovendien zullen een tweetal halve
dag excursies worden gemaakt
de winter kan betekenen
Het verbll|t is in het rustig gelegen gemoedeti|ke familie
hotel Waldhof in typisch Tiroler stijl op basis van halt-
pension ter plaatse 7xlogios, ontbijt en diner) Alle ka
mers hebben douche en toilet De heen- en terugreis wor
den per luxe goed verwarmde touringcar op zaterdag in
igebergte tussen ÊL -
t rustige
Oe pnizen per persoon voor e.
basis van bovenvermeld arrangement bedragen
vertrek 22 en 29 december 1M4 en
9en tolebruan 1M5 490.-parp
vertrek S. 12.19 en 29 |anuari.
2 en 23 februari, alsmede
2 maart MS slechts 440.. per p
bedraagt 50 - Gecombineerde n
persoon (voor langlaufers en stoers u
f36- pet persoon) f 5- potokoslon
Óen dag gemaakt
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nummer 070-190882
of persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui fe
Den Haag
(maandag tm vrijdag van 9-16 uur),
•j
r«f
„,rm/CY«r
POSTBUS 160S0
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190682