Britten zijn nieuwsgierig
êtnaar Mikhail Gorbatsjov
Pleidooi in Vredespaleis voor
internationaal kinderrecht
„Meedogenloze
barbaarsheid"
Sovjettroepen
in Afghanistan
Baard taboe
in marine VS
Nieuw doodseskader
ictief in Salvador
Poolse oproerpolitie
grijpt in bij kranslegging
Spaanse socialisten
willen voortzetting
lidmaatschap NAVO
WASHINGTON OVER ONDERHANDELINGEN:
Geheimhouding nodig voor succes overleg
34PAcjUITENLAND
CcklócGoiwmvt
MAANDAG 17 DECEMBER 1984 PAGINA 7
:h(
—[ankeroorlog
pait op
rt. lGDAD Irak
•eft in het weekein-
verklaard vier
:heepsdoelen"
teestal tanksche-
in de Golf te
•bben getroffen. De
dat invallen vonden
Londeflgens deskundigen
tradiidelijker plaats dan
Onder |t dusverre, wat er
dezef>lgens hen op wijst
it Irak zijn actie te-
subtiel in Iraanse oliever-
kunnenhepingen wil uit-
lt die dfeiden. De jongste
»n „Ubfaakse aanvallen ko-
In'druien na een betrekke-
^rammjke rust in wat de
letten, Jnkeroorlog heet.
ngelse
ssisch"}
bi j zon dr-
Vesper.
Dodelijke grap
op trouwpartij
ANKARA Een domme grap van
een onbekende gast op een bruilofts
feest bij de Turkse plaats Unye aan
de kust van de Zwarte Zee heeft za
terdag het leven gekost aan negen
vrouwen en vijf kinderen. Zij wer
den door de overige 200 bruiloftsgas
ten vertrapt toen iemand een vuur
aanstak in een emmer, het licht in
de zaal uitschakelde en daardoor pa
niek deed ontstaan, waarin ieder te
gelijk door de enige uitgang naar
buiten poogde te dringen. Tien gas
ten liepen zware verwondingen op.
De grappenmaker" is niet achter
haald.
Wereldhandel is sneller
toegenomen dan verwacht
GENEVE In 1984 is de wereldhandel sneller toegenomen dan
de verwachting was. Dat schrijft de Algemene Overeenkomst
inzake Tarieven en Handel (GATT) in haar jongste jaarverslag.
Aanvankelijk was gerekend op een reële groei van vijf tot zeven
procent maar nu voorziet de organisatie die waakt over het
goede verloop van de handel op grond van de gegevens over
de eerste negen maanden van dit jaar een stijging van ten min
ste acht procent. Het beeld van het herstel van de wereldecono
mie is overigens zeer verdeeld. Blijkens het GATT-verslag be
leefde Noord-Amerika, vooral de Verenigde Staten, een onver
wacht sterke uitbreiding van de produktie. In West-Europa en
in kleinere mate ook in Japan is de groei van de produktie
evenwel achtergebleven bij de „maatstaf van vroegere herstel
bewegingen". In grote delen van de Derde Wereld, in het bij
zonder in Afrika en Latijns-Amerika, blijft de economische be
drijvigheid volgens de GATT gedrukt.
Ruzie bedreigt coalitie Israël
JERUZALEM Het Israëlische Likoed-
blok en de Arbeiderspartij proberen te
voorkomen dat een ruzie tussen twee klei
ne religieuze coalitiegenoten uitmondt in
een volledige crisis in de regering van na
tionale eenheid. Premier Peres dreigde in
nauwelijks verholen woorden de coalitie
te verlaten tenzij voor morgenochtend een
oplossing wordt gevonden. Het menings
verschil gaat tussen de Nationale Reglieu-
ze partij (NRP) en de ultra-orthodoxe
Shas-beweging over de controle op be
langrijke religieuze zaken. De Shas-bewe-
ging beschikt in de Knesset over slechts
vier zetels, maar het vertrek van de partij
uit de regering kan ertoe leiden dat ook
de Likoed de nationale coalitie verlaat. De
Likoed-partij beschouwt de Shas als een
van haar belartgrijkste bondgenoten.
NORFOLK De Ameri
kaanse minister van mari
ne, John Lehman, heeft
verordend dat het perso
neel geen baarden meer
mag dragen. Hij reageerde
hiermee op een aanbeve
ling van talrijke marine-
chefs, die zich hadden be
klaagd over het bonte
beeld dat een troepen bie
den, wanneer een aantal
marinemannen baarden
van uiteenlopende lengte
en breedte heeft. De mari
ne was tot nu toe het enige
Amerikaanse krijgsmacht-
onderdeel waar baarden
waren toegestaan.
Moederbond akkoord
met plan-Udenhout
PARAMARIBO De Suri-
naamse vakcentrale Moeder-
bond heeft ingestemd met het
democratiseringsplan van de
regering Udenhout. Naar ver
luidt is met het plan Udenhout
ingestemd, omdat dit onder de
gegeven omstandigheden als
het meest haalbare voor Suri
name wordt beschouwd. Vol
gens het plan komt er een as
semblee als hoogste wetgevend
orgaan, die in een overgangs
periode van maximaal 27
maanden een grondwet moet
opstellen. Veertien van de 31
zetels gaan naar de revolutio
naire leiding, 11 naar vakbe
weging en 6 naar het bedrijfs
leven.
Polen weer
lid van IMF
WASHINGTON D*
Verenigde Staten slik
ken hun bezwaren te
gen het hernieuwde lid
maatschap van Polen
van het Internationale
Monetaire Fonds
(IMF) in. Het tegen
houden van het Poolse
lidmaatschap van het
IMF was een van de
sancties die de VS drie
jaar geleden instelden
als uiting van ongenoe
gen over het optreden
van de regering in War
schau tegen de vakbe
weging Solidariteit
^RUSSISCHE TOPMAN MET VEEL EERBETOON ONTVANGEN
ist adei
van S
Zarel „1
pella er
nog lanj
itille n?
^ovett. I
tmis zin
)ai-orgé
>laus rq
s song';
OON K
aarde té (Van onze correspondent
?n van i Roger Simons)
tering i LONDEN De Britse
gemeé premier Margaret That-
ïsters v cher heeft gistermiddag
deeli getoond, dat de relaties
van de tussen haar land en de
doord. Sovjet-Unie, die tenge-
s bij d« votée van Sovjet-inva-
len infq sie in Afghanistan bijna
vijf jaar lang op een laag
pitje stonden, tegenwoor
dig weer stukken beter
zijn. Ze ontving met veel
charme de tweede man
van de Sovjet-Unie, Mik
hail Gorbatsjov, op Che
quers, het officiële bui
tenverblijf van de Britse
regeringsleiders.
het sï
die daj
i plan
ver ge
sluit
niet
verni
Hofv
ïgelrec
mtwei
28 sej
,r.
Gorbatsjov (53) en zijn vrouw
Raisa Maximovna, vertoeven
met een delegatie van dertig
man voor een week in Groot-
Brittannië. Negen leden van
deze afvaardiging, onder wie
Gorbatsjov zelf, zijn lid van
het Sovjet-Politburo, het
hoogste partijorgaan. Omdat
hij twintig jaar jonger is dan
zijn baas Tsjernenko, wordt
Gorbatsjov door de Britse
media „de baby van de Sov
jet-leiders" genoemd.
Mikhail Gorbatsjov en zijn
delegatie bevinden zich niet
in Groot-Brittannië op uitno
diging van premier Thatcher.
Zij werden door de Britse In
terparlementaire Unie naar
Engeland gehaald, die er
voor zorgt dat deze Sovjet-
bezoekers zowel politici als
zakenlieden en industriëlen
ontmoeten. Beide landen stu
ren aan op een gevoelige uit
breiding van hun sterk te
ruggelopen handel en cultu
rele betrekkingen.
Vanmorgen is Gorbatsjov
door de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, Sir Ge
offrey Howe, ontvangen op
het Foreign Office. Vanmid
dag werd aan de hoge Russi
sche bezoeker een lunch aan
geboden op Hampton Court,
het kasteel van Hendrik
VIII. Dit ongewone gebaar
bewijst hoeveel belang de
Britten aan Gorbatsjovs over
komst hechten. Ze wordt
vergeleken met het bezoek
aan Londen van Kosygin in
1967 en het geruchtmakende
verblijf van Kroetsjev en
Boelganin in Engeland, ruim
28 jaar geleden.
De Britse pers heeft lof voor
de persoonlijkheid van Gor
batsjov. Hij blijkt soepel met
mensen te kunnen omgaan,
heeft gevoel voor humor, ook
al spreekt hij geen Engels.
Na zijn aankomst in Enge
land bezocht Gorbatsjov eerst
twee plaatsen die voor com
munisten historische beteke
nis hebben, namelijk het Bri
tish Museum, waar Marx zijn
hoofdwerk Das Kapital
schreef en een bibliotheek
waar Lenin eens werkte.
Op diverse plaatsen in de
stad waren protesten tegen
het bezoek aan de gang door
Oekraïners, Polen en joden.
Mikhail Gorbatsjov poseert met mevrouw Thatcher voor de fo
tografen bij het het buitenhuis Chequers, waar zij drie uur met
elkaar zouden overleggen.
Zij droegen leuzen met zich
mee als: „Sta op tegen het
Sovjetimperialisme". Gor
batsjov die in een zwarte
Rolls Royce door Londen
werd gereden, zag de beto
gingen wel, maar scheen er
niet van onder de indruk te
komen.
Gisterochtend bezocht hij al
vorens naar Chequers te ver
trekken het Londense hoofd
kwartier van het Britse ma
chinebouwbedrijf John
Brown dat al 144 jaar zaken
doet met de Russen. De firma
kan rekenen op de dankbaar
heid van de Sovjet-Unie daar
zij in weerwil van een door
president Reagan gewenste
boycot door het Westen, com
pressorstations aan de Sovjet-
Unie leverde voor de Siberi
sche gaspijpleiding. Gorbats
jov bracht twee uur door met
functionarissen van John
Brown en besprak tot in de
tail het project voor de nieu
we fabriek. Volgens direc
teur Gormley bleek hij goed
op de hoogte te zijn van tech
nische zaken, alert te zijn en
vlot met geestige opmerkin
gen.
aarop
;r eenf'
sluit ze
oude
uitenla|n
an di<
gebrui
vijftig n
door
ieester
jN SALVADOR In El Salvador heeft zich een nieuw „Es-
ider des Doods" aangemeld, dat de dood zal gaan wreken van
n vooraanstaande militaire commandant en'dat „alle commu-
itische elementen" zal uitroeien. De groepering is genoemd
ar lt.-kolonel Domingo Monterrosa, 'die op 23 oktober om-
vam toen zijn helikopter door het verzet werd neergeschoten,
ultra-rechtse groepering zei al te lang gewacht te hebben op
verklaring van de regering over de dood van Monterrosa.
e )mdat zij niet is gegeven, neemt het commando de zaak in
inden", aldus een verklaring. De doodseskaders in El Salvador
verantwoordelijk gesteld voor vele van de 50.000 moorden
de vijf jaar oude burgeroorlog.
Deel gif in Bhopal opgeruimd
In de fabriek van Union Carbide in het Indiase Bhopal is van
daag verder gegaan met het neutraliseren van de resterende
neebethoeveelheid methyl-isocyanaat, de chemische stof die twee
)e heeijweken gelden ontsnapte en ongeveer 2.500 mensen doodde,
erecht (Gisteren werd al drie ton van dit gifgas omgezet in land-
wei pïbouwgif.
mtal d|Een kwart miljoen van de 700.000 inwoners van Bhopal heb-
vakheflben de stad verlaten sinds het giftige gas ontsnapte. De wijk
;rd, irrond de fabriek van Union Carbide, waar de meeste slachtof-
i redellfers vielen, is totaal verlaten. Gistermorgen trokken de laat-
leverd.ste mensen, vaak hun gehele huisraad meenemend, eruit
og woiweg (foto).
ergadeA/oor de schoonmaak-operatie gisteren op gang kwam
ur. Daasproeiden brandweerlieden over het hek van de fabriek uit-
missie Igespreide doeken nat om eventueel weglekkend gas te neu-
van traliseren. Ook een helikopter van de luchtmacht sproeide
r Sieimet water. De mensen die in Bhopal zijn achtergebleven,
Tien. hebben instructies gekregen hoe te handelen indien er op
nieuw gas ontsnapt. De meeste inwoners bleven thuis met
de >emmers water en natte doeken binnen handbereik.
Vredespaleis.
Koningin
Beatrix,
geflankeerd
door de
Jordaanse
kroonprins
Hassan (links)
en prins
Sadruddin Aga
Kahn, de
voormalige
hoge
commissaris
voor de
vluchtelingen
van de
Verenigde
Naties(rechts).
DEN HAAG De onaf
hankelijke Internationale
Commissie voor Humani
taire Vraagstukken (ICI-
HI) wil betere waarbor
gen voor de positie van
het kind bij gewapende
conflicten, tegenover hon
ger en armoede en uitbui
ting door bijvoorbeeld
misbruik voor arbeid of
pornografie. Dit bleek in
het Vredespaleis in Den
Haag tijdens de vergade
ring van de ICIHI. Afge
lopen zaterdag werd de
bijeenkomst bijgewoond
door koningin Beatrix en
prins Claus.
De commissie tracht de gaten
in de internationale humani
taire wetgeving te dichten en
te helpen de internationale
hulpverlening bij door men
senhand veroorzaakte rampen
of natuurlijke calamiteiten be
ter te coördineren. De commis
sie telt 24 leden, internationale
persoonlijkheden met een uit
gebreide ervaring op humani
tair gebied. De commissie be
steedde veel aandacht aan de
onmenselijke situatie in Afri
ka. Daar worden in de huidige
crisis de volgens de commissie
fundamenteelste rechten van
het kind, vrijheid van honger,
van armoede en onderdruk
king en kans op onderwijs, het
zwaarst geschonden. Dr. David
Owen, de Britse oud-minister
van buitenlandse zaken, pleit-
sie besprak voorts hoe de rech
ten van het kind beter kunnen
gewaarborgd tegenover ge
dwongen arbeid, misbruik
voor pornografie, bij verdwij
ningen van kinderen (vooral
in Latijns-Amerika), gewapen
de conflicten en gedwongen
verplaatsing. Ook de positie
van straatkinderen (volgens
het VN-kinderfonds Unicef le
ven 80 miljoen kinderen op
straat) en ontheemde kinderen
werd behandeld.
NEW YORK Het op
treden van Sovjettroepen
in Afghanistan en samen
werkende Afghaanse re
geringstroepen tegenover
burgers op het platteland
wordt gekenmerkt door
„meedogenloze barbaars
heid", die in steden wordt
geëvenaard door „wille
keurig arresteren, marte
len, opsluiten en execute
ren".
Dit staat in een gisteren ver
schenen rapport „Tranen,
Bloed en Schreeuwen, Men
senrechten in Afghanistan
sinds de invasie 1979/84", van
de „Helsinki Watch Commit
tee". Deze organisatie werd in
1979 opgericht in de VS om de
naleving te controleren van de
akkoorden van Helsinki over
mensenrechten tussen Europe
se landen. „Elke mogelijk
denkbare vorm van schending
van mensenrechten doet zich
voor in Afghanistan en wel op
een enorme schaal", zo conclu
deert de organisatie. Volgens
het rapport wordt de agressie
ve militaire rol die Sovjetsol
daten spelen veroorzaakt door
dat zij niet kunnen rekenen op
loyaliteit van jonge Afghanen
die worden opgeroepen voor
militaire dienst. „Sovjetsolda
ten gaan nu voorop met lucht
en grondaanvallen op Af
ghaanse dorpen, plunderen,
terreur en willekeurig doden
van burgers met inbegrip van
vrouwen en kinderen door
middel van een veelheid van
nauwelijks aan te duiden me
thoden".
GDANSK De Poolse Zomo (oproerpolitie) in Gdansk heeft
gisteren gebruik gemaakt van traangas, waterkanonnen en
knuppels om een menigte van vijfduizend demonstranten te
verspreiden onder aanvoering van Solidariteit-leider Lech Wa
lesa, die een krans wilde leggen bij het monument ter nagedach
tenis van de slachtoffers van het arbeidsoproer van 1970. Daar
bij kwamen toen een groot aantal arbeiders om het leven.
De politie versperde met verschillende kordons de weg voor de
demonstranten, die eerder een kerkdienst voor de slachtoffer*
van 1970 hadden bijgewoond. Walesa werd door een politiefunc
tionaris teruggeduwd, maar niet geslagen.
Tot twee maal toe lukte het Walesa en zijn aanhangers een kor
don te doorbreken. Een derde kordon kon men echter niet pas
seren. De kransen werden vervolgens voor de voeten van de po
litieagenten geworpen. Walesa riep naar de politie dat zij de
kransen naar het monument moest brengen of ze anders ver
trappen. Walesa keerde daarop zonder krans terug naar de me
nigte. Na het ingrijpen van de politie scandeerden de demon
stranten „moordenaars, Gestapoen „Zonder Solidariteit geen
vrijheid".
MADRID Het congres van de Spaanse Socialistische Arbei
derspartij heeft zich zaterdagavond in Madrid met overweldi
gende meerderheid uitgesproken voor voortzetting van het lid
maatschap van de NAVO. Daarmee heeft premier Felipe Gonza
lez de vrije hand gekregen bij het overreden van de Spaanse be
volking om per referendum in 1986 in te stemmen met het lid
maatschap van de NAVO.
Het congres verwierp drie resoluties van de linkervleugel van
de partij, die voorzagen in „actieve neutraliteit", een campagne
voor uittreding uit de NAVO met het oog op het referendum en
terugtrekking van de in Spanje gestationeerde Amerikaanse
troepen. Een voorstel van het partijbestuur de oppositie tegen
het NAVO-lidmaatschap te laten varen werd door het congres
aanvaard. Een meerderheid van de Spanjaarden is blijkens opi
niepeilingen op dit moment nog voor uittreding uit de NAVO.
Premier Gonzalez verklaarde tijdens het debat dat Spanje nooit
lid had moeten worden van het Nav'o. Maar nu dit onder een
vorige regering eenmaal is gebeurd, kan het land zich volgens
Gonzalez niet permitteren de Atlantische alliantie te verlaten.
„Om deel uit te maken van de toekomst van Europa is een be
sluit nodig deel te nemen in haar collectieve veiligheid", aldus
Gonzalez. Hij zinspeelde hiermee op toetreding van Spanje tot
de Europese Gemeenschap, die in januari 1986 naar beslag moet
kriigen. De Spaanse premier onderstreepte dat neutraliteit de
isolatie van Spanje, waaronder het heeft geleden sinds het ver
lies van de kolonies in Latijns-Amerika. zal verscherpen. Gon
zalez kreeg tijdens het congres overigens scherpe kritiek van af
gevaardigden op zijn economisch beleid en zijn falen de belofte
waar te maken dat 800.000 banen zouden worden geschapen.
WAM
WASHINGTON De
Amerikaanse regering is
van plan een zo groot mo
gelijk stilzwijgen te bewa
ren over de bijzonderhe
den van de wapenbeheer-
singsonderhandelingen
met de Sovjet-Unie die in
januari beginnen in Genè-
,,De ervaring heeft geleerd
dat particuliere en openhar
tige besprekingen met de
Russen de beste resultaten
afwerpen en wat ons betreft
zullen wij die vertrouwelijk
heid ook in Genève en daar
na in acht nemen", aldus een
woordvoerder van president
Reagan.
Hij voegde er aan toe dat de
vertrouwelijkheid niet zou
worden doorbroken als er
hoop bestond op vooruitgang
en zei dat er hard onderhan
deld zou worden over een
lange, lange tijd. „Wij zien de
bijeenkomst in Genève als
het begin van een ontwikke
ling. Wij zijn bemoedigd dat
de Russen in een dialoog toe
stemmen maar we zijn realis
tisch over de moeilijkheden
die voor ons liggen.
De Amerikaanse onderhan
delaar Edward Rowny heeft
in een vraaggesprek met het
Westduitse Wad Der Spiegel
gezegd dat voor het eind van
Reagans ambtstermijn een
wapenovereenkomst zal wor
den bereikt Hij schreef dat
onder meer toe aan het ver
beterede evenwicht als ge
volg van onder meer de mo
dernisering van de Ameri
kaanse strijdkrachten.
