amer en vakbeweging willen
ering trekken uit RSV-rapport
Onaanvaardbaar" betekent niet altijd hetzelfde
.oopkracht weer heet
iangijzer in industrie-cao
Kamer dringt bij Rietkerk
aan op 32-uurs banen
Kamer wil een nader
onderzoek naar
betalingen Marine
Onenigheid met VVD-lid Korthals niet opgelost
Van Agt en Wiegel twijfelen aan blanco cheque
Ministerie wijst gebruik
diensten „proefmens" af
'NENLAND
CcidócSotwant
dinsdag 11 december 1984 pagina 9
lidmaatschap Engwirda van
)V-commissie onjuist
I HAAG D'66-fractieleider M. Engwirda had beter geen
j kunnen zijn van de RSV-commissie, zo oordeelt de commis-
in haar rapport over de werkwijze en procedures van de
nmissie, geschreven door lid tweede vice-voorzitter Joekes
VD). Engwirda was in de onderzochte periode woordvoerder
i zijn partij bij de RSV-debatten in de Kamer. Engwirda
Jt dat hij op dit punt een voorbehoud heeft gemaakt, al heeft
j wel begrip voor de opvatting van zijn collega-commissiele-
ïn.
»ekes verklaarde dat het tijdens de werkzaamheden van de
iquêtecommissie steeds duidelijker is geworden dat de combi-
[atie van commissielidgetuigefractievoorzitter „een niet zo
Yg gelukkige" was. Hij sprak van een „objectief oordeel" over
[ngwirda.
99
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Het
standpunt van CDA en
VVD over de misleiding
door Van Aardenne stak
nogal af tegen wat voor
zitter Van Dijk gisteren
zei op de persconferentie
van de enquêtecommissie.
„Acht van de negen leden
achten het feit dat onjuiste,
misleidende informatie is ge
geven, zo ernstig, dat zij een
sterk afkeurend oordeel heb
ben willen geven. Dit raakt
aan de levensader van de par
lementaire democratie. De
Tweede Kamer moet er van
uit kunnen gaan dat informa
tie van de regering juist is.
Het is volstrekt niet te aan
vaarden, dat door een minis
ter in een overleg met de
Tweede Kamer onjuiste infor
matie werd gegeven. Het ging
bovendien over een hele vita
le beslissing. Daarom zeggen
wij: wat hij (Van Aardenne)
deed is onaanvaardbaar".
Van Dijk kwam ook met een
verklaring, waarom de minis
ter valse informatie had ver
strekt. „Uit interne stukken
van Economische Zaken is
ons gebleken, dat men daar
wist hoe schadelijk het was
voor Van Aardenne als hij
alle informatie had gegeven.
Bovendien, als Van Aardenne
begin 1980 de Kamer wel had
meegedeeld dat het niet door
gaan van de ROS 400 miljoen
zou gaan kosten, dan had Ka
mer had kunnen zeggen: richt
die ROS dan toch maar op".
Volgens Van Dijk betekent de
term „onaanvaardbaar" ech
ter niet dat minister Van Aar
denne naar huis zou moeten
worden gestuurd. „De Kamer
moet zelf beslissen of zij ons
oordeel overneemt. Wij als
commissieleden hebben daar
al een oordeel over. Maar dat
verplicht ons niet tot welk ge
drag in de Kamer dan ook".
Ook vice-voorzitter Van Dam
bleek er zo over te denken.
„Wij hebben naar eer en ge
weten gerapporteerd. De
Tweede Kamer is vrij een an
der oordeel te geven".
Tweede vice-voorzitter Joe
kes ontvouwde later op de
avond, in de tv-rubriek Den
Haag Vandaag, de redenering
dat „onaanvaardbaar" niet al
tijd echt „onaanvaardbaar" is.
„Het is een politiek gevoelige
term. ja. Maar het is heel iets
anders of het over een minis
ter wordt uitgesproken of
door een minister. Ik had niet
verwacht dat zoveel mensen
dat onderscheid niet zouden
kennen".
Twee debatten
Naar verwachting zullen er in
de Tweede Kamer twee de
batten gevoerd worden over
de RSV-enquête. CDA en
VVD zijn er voorstander van
dat er eerst gedebatteerd
wordt met de Enquêtecom
missie. Vervolgens zou er een
overleg moeten komen van de
Kamer met het kabinet. Frac
tieleider Nijpels: ..Daarin
moet de regering haar conclu
sies bekend maken voor het
huidige en toekomstige be
leid".
Volgens De Vries is het van
groot belang dat de Kamer
zich in die debatten concen
treert op de hoofdzaken. „De
reputatie van de Tweede Ka
mer heeft toch al een deuk
opgelopen. We moeten elkaar
nu niet in de haren vliegen.
Geen politieke kibbelarijtjes.
Het gaat erom wat er moet
gebeuren om affaires als van
RSV te voorkomen".
(Van onze parlementaire
redactie)
|)EN HAAG Uit het
ndrapport van de parle
mentaire enquêtecommis-
RSV moeten lessen
letrokken worden voor
steun aan bedrijven,
eze mening is de Twee-
Kamer unaniem toe-
daan, zo blijkt uit de
feacties op het eindrap-
ort van de commissie.
let CDA vindt dat er een
[volstrekt duidelijke" afbake
ning moet komen tussen de
rerantwoordelijkheden van
1 overheid en die van het
drijfsleven. Het bedrijfsle
ren moet zelf de beslissingen
nzake de bedrijfsvoering blij-
ren nemen. Het CDA wil ook
(lelderheid over de voorwaar-
waaronder bedrijven
fcerheidssteun krijgen. De
jamer moet, desnoods ver
ouwelijk, zo volledig moge-
jk over de steunverlening
üvorden geïnformeerd om
controlerende taak naar
rehoren te kunnen vervullen,
christen-democraten wil-
i nadrukkelijk een eind
haken aan eventuele extra
pende herzieningen van
steunregelingen voor bedrij
ven, van de positie van rege
ringswaarnemers, de toetsing
van fusies, regelingen voor de
benoeming van commissaris
sen en directies bij bedrijven
en de positie van de Nationale
Investeringsbank.
Bij de PvdA is men ervan
overtuigd dat er in bepaalde
gevallen gekozen moet wor
den tussen het overnemen
van het bedrijf door de staat,
of de onderneming overlaten
aan de vrije marktkrachten.
De PvdA wil overname van
bedrijven door de overheid
niet bij voorbaat uitsluiten.
Niet op stoel
van ondernemer
Volgens het VNO is nu aange
toond dat de overheid haar
mogelijkheden om op de stoel
van de ondernemer te gaan
zitten niet moet overschatten.
„Het resultaat is dan een heil
loze verstrengeling van belan
gen en vervaging van verant
woordelijkheden, die een nor
male uitoefening van de on-
dernemerstaak en een goed
functioneren van de onderne
mingsorganen in de weg
eloningen (zoals bij RSV is staan", aldus het VNO.
tebeurdj voor bestuurders
__i ondernemingen die over
heidssteun krijgen.
Volgens de werkgevers mag
behoud van werkgelegenheid
op de korte termijn geen
overheersend motief zijn voor
het verlenen van overheids-
„Het is van belang dat steun aan een noodlijdend be
overheid erg terughoudend drijf. Het VNO vindt voorts
met het sluizen van grote dat het bestuur van een on-
imen geld naar het be- derneming moet opstappen,
jfsleven", aldus VVD-frac- als blijkt dat het geen kans
eleider Nijpels. ziet het bedrijf economisch
PvdA wil met voorstellen verantwoord te leiden.
•ner op de uitgaven van
Ministeries te verbeteren,
larnaast wil men ingrij-
RS V-rapport een „bescha
mend proces onthult van te
ver doorgeschoten overheid
singrijpen in bedrijven zonder
enige kans op voortbestaan".
De belangrijkste les is, dat bij
het verlenen van bedrijfs
steun de zakelijke benadering
voorrang moet hebben boven
de politieke. Wil de overheid
toch bijsturen, dan moet zij
voldoende afstand tot het be-
drijfsgebeuren houden. Overi
gens is volgens het NCW ook
duidelijk geworden dat dwang
van de overheid om bedrijven
te doen samenwerken of te
fuseren, geen oplossing garan
deert van individuele bedrij
ven.
Vinger in de pap
De FNV vindt dat ook de
vakbeweging een vinger in de
pap moet krijgen bij steunope
raties aan bedrijven. De vak
bonden moeten mogelijkhe
den krijgen om bij dit soort
operaties invloed uit te oefe
nen. Steun aan bedrijven zou
alleen gegeven moeten wor
den na raadpleging van de
vakbonden, aldus de FNV.
De vakcentrale merkt verder
op dat het gebrek aan een
duidelijke visie op een te voe
ren industriebeleid de belang
rijkste oorzaak is geweest van
het „totaal verzanden" van de
steun aan RSV. Aangetoond is
nu dat een dergelijke beleids
visie „een keiharde nood
zaak" is.
Het CNV constateert „verbijs
terd en verontrust" dat alle
controlerende instanties (mi
nisters, ambtenaren. Tweede
Kamer en commissarissen
van RSV) de ramp bij RSV
niet hebben kunnen voorko
men. Het CNV vindt het te
recht dat de commissie aanbe
velingen doet om steunverle
ning aan bedrijven beter te
begeleiden.
De kamerleden
Van der Burg
(CDA) en Rempt
(VVD), resp. lid
en plaatsvervan
gend lid van de
enquêtecommis
sie, toonden gis
teren bij de aan
bieding van het
RSV-rapport aan
de Kamer aande
len in het kolen-
graafproject in
de VS, een van
de miljoenenver-
slindende activi
teiten van RSV.
DEN HAAG Er moet
aan nader onderzoek ko
men naar de betalingen
die door het ministerie
van Defensie in 1980 en
1981 aan RSV-marine-
werven zijn gedaan. Een
aanbeveling daartoe van
de parlementaire enquê
tecommissie RSV moet
opgevolgd worden, aldus
de fractieleiders van
PvdA, CDA en VVD.
Volgens Den Uyl (PvdA) mo
gen de betalingen van Defen
sie niet onopgehelderd blij
ven. Hij zei van mening te
zijn dat de Kamer zelf het na
dere onderzoek moet gaan
doen. VVD-voorman Nijpelr
pleitte voor een nader onder
zoek door externe deskundi
gen nu de enquêtecommissie
de problemen al boven water
heeft gebracht. Ook CDA-lei-
der De Vries zei zo n onder
zoek te willen. Volgens voor
zitter Van Dijk van de enquê
tecommissie dat het nadere
onderzoek in ieder geval niet
door de enquêtecommissie
moet worden gedaan.
In de beide bovengenoemde
jaren deed Defensie op aan
drang van Economische Za
ken aanbetalingen voor de
bouw van fregatten bij RSV.
die aan Griekenland werden
doorverkocht. Defensie wilde
daarmee de bouw van nieuwe
fregatten veilig stellen. RSV
gebruikte het geld echter voor
het dekken van verliezen el
ders in het concern. Aange
zien Defensie geen zekerhe
den van RSV voor het geld
had gevraagd moest men in
1983. toen RSV in surséance
van betaling ging. het geld
opnieuw opbrengen.
DEN HAAG De en
quêtecommissie heeft een
deel van het minder
heidsstandpunt van het
VVD-lid Korthals buiten
het eindrapport gehou
den, omdat deze daarin
kritiek uit op een werk
wijze waarmee hij in eer
ste instantie zelf akkoord
was gegaan. Volgens
commissievoorzitter Van
Dijk heeft Korthals zich
met zijn verklaring aan
de pers „buiten de com
missie gesteld".
Zoals bekend heeft Korthals
vooral bezwaren tegen het
waarde-oordeel dat de enquê
tecommissie heeft verbonden
aan het handelen van minis
ter Van Aardenne in 1979 en
1980. Korthals deelde het oor
deel van de commissie niet
dat Van Aardenne de Kamer
in april 1980 „ronduit mislei
dend" heeft ingelicht. Het feit
dat de commissie dit „onaan
vaardbaar" noemt, is volgens
Korthals een politiek waarde
oordeel, dat niet de enquête-
maar de Kamer
moet vellen.
Bezwaar heeft Korthals ook
tegen de conclusie, dat Van
Aardenne in juni 1979 geen
duidelijke machtiging had
van het kabinet om alle ver
liezen op de grote scheeps
bouw en offshore van RSV
integraal af te dekken (de z.g.
blanco cheque). Korthals uit
kritiek op de wijze waarop de
commissie kennis heeft geno
men van de besluiten van de
ministerraad in deze zaak.
Commissievoorzitter Van Dijk
heeft, daartoe uitgenodigd
door premier Lubbers, de no
tulen van de betrokken mi
nisterraden ingezien en daar
over verslag uitgebracht aan
de commissie. Korthals vindt
een hierop gebaseerd oordeel
niet juist. Volgens voorzitter
Van Dijk had de commissie
echter unaniem besloten dat
alleen hij de notulen van de
betrokken ministerraden zou
Vice-commissievoorzitter Van
Dam (PvdA) stelde vast dat
het in de hele periode dat de
commissie aan het werk is ge
weest. nooit is voorgekomen
dat een commissielid materi
aal, dat werd aangedragen
door een ander commissielid
in twijfel had getrokken. „En
per definitie dus ook niet bij
zaken die Van Dijk aan
droeg", aldus Van Dam.
Korthals verdedigde zijn min
derheidsstandpunt met de
stelling, dat de commissie zo
'min mogelijk waardeoorde
len dient uit te spreken. Voor
zitter Van Dijk wees er daar
entegen op dat het minder-
heidsstantpunt van Korthals
betrekking heeft op twee geï
soleerde punten: „Het hele
eindrapport staat vol met
waardeoordelen. Waarom zou
dat niet mogen".
5-voorzitter
|/an Dam, voor-
litter Van Dijk en
irlichter Henk
Mulders bij de
alichting van
RSV-rapport
t de pers.
DEN HAAG Oud-pre
mier Van Agt, minister-
-president van 1977 tot
1981, en Wiegel, vice-pre
mier in die periode, vin
den ook dat de zoge
naamde blanco cheque
van Van Aardenne voor
RSV van 1 juni 1979 in
overeenstemming was
met de opvatting van de
ministerraad. Zij hebben
dit de enquêtecommissie
onlangs laten weten.
Commissievoorzitter Van Dijk
zei gisteren bij de aanbieding
van het eindverslag, dat de
huidige commissarissen van
de koningin in Friesland en
Noord-Brabant zich aanslui
ten bij wat Andriessen, des
tijds minister van financiën,
hierover in een brief aan de
commissie heeft uiteengezet.
Van Dijk voegde hier echter
aan toe dat uit de notulen van
de besprekingen in de minis
terraad geen machtiging tot
afgifte van een blanco cheque
is gebleken. Van Dijk heeft
deze (vertrouwelijke) notulen
als enige commissielid mogen
inzien. De bewuste vergade
ring van de ministerraad
waarin een besluit over RSV
viel werd voorgezeten door
minister Van Aardenne Van
Agt en Wiegel waren hierbij
niet aanwezig.
Volgens Van Dijk spruit de |g|
mening van Andriessen voort |H
uit zijn interpretatie van het
gebeuren in de ministerraad.
Het uiteindelijke besluit over
steun aan RSV met betrek
king tot de grote scheeps-
nieuwbouw (ROS) is mistig,
maar bevat geen machtiging
tot een blanco cheque.
[STERDAM De
ipkracht wordt op-
luw een heet hangijzer
de onderhandelingen
er een nieuw tweejarige
voor de industrie.
Industriebond FNV eist
1985 en 1986 namelijk
t een verkorting van de
rkweek tot 36 uur, ook een
zenlijke koopkrachtverbe-
ing. Als de koopkracht door
rerhoopte ontwikkelingen
h achteruit gaat, dan moet
nen een maand overleg
gen over compensatie van
loontegenvaller.
Dit maakte gisteren landelijk
cao-coördinator J. Schermer
bekend, bij de presentatie van
het eisenpakket waarmee de
Industriebond de onderhande
lingen voor de nieuwe tweeja
rige cao's ingaat. Vorige week
zijn de onderhandelingsbrie-
ven naar de belangrijkste be
drijfstakken gestuurd: de
groot- en kleinmetaal, Philips
en Akzo. De onderhandelin
gen beginnen in januari.
De Industriebond wil ten be
hoeve van de koopkracht een
prijscompensatie van ander
half procent in 1985 en van
nog eens anderhalf procent in
1986. Daarnaast claimt de
bond voor volgend jaar een
éénmalige uitkering ineens
van één procent van het jaar
salaris met een minimum van
driehonderd gulden en in 1986
nog eens éénmalig twee pro
cent (met een minimum van
zeshonderd gulden).
Volgens Schermer zijn „zeer
spannende onderhandelingen"
te verwachten, omdat de
werkgevers tot nu toe weinig
bereidheid tot concessies heb
ben getoond. Schermer, wij
zend op de sterk verbeterde
resultaten in de industrie: „Als
het nodig is zullen we een har
de confrontatie niet uit de weg
gaan".
RIEMELS
iniccKfM, wier zo to£.
tsu&NierflistK
5& ryineaxiFeeiwiE
DftCEN. B6H6Ö2SJE
'H èeepg
fsah' IK 6ew NferoooP
\SN ik ÉÉN HEL&WrtL I j
\JxL
LEIDSCHENDAM Het mi
nisterie van Volksgezondheid
zal geen gebruik maken van
de diensten van de Hagenaar
J.J. Kruizinga, die zich als
verklaard tegenstander van
dierproeven had aangeboden
als „proefmens". In een brief
aan Kruizinga schrijft de Ve
terinair Hoofdinspecteur voor
de Volksgezondheid namens
staatssecretaris Van der Reij-
den „het dringende" in Krui-
zinga's voorstel wel te onder
kennen maar van oordeel te
zijn dat daar „onder de gege
ven omstandigheden geen ge
bruik van behoort te worden
gemaakt".
Volgens het ministerie heeft
de Hagenaar slechts oog voor
één zijde van een groot pro
bleem. Er zijn volgens het mi
nisterie ook mensen die ver
antwoordelijkheid dragen voor
andere concrete vraagstukken,
die met de huidige stand van
de wetenschappelijke kennis
„helaas alleen maar door dier
proeven kunnen worden bena
derd".
Het ministerie voert boven
dien aan dat de overheid al
wel het nodige doet ten aan
zien van het dierproeven be
leid, al erkent zij dat er nog
het nodige moet gebeuren.
Kruizinga heeft in een reactie
verklaard dat niet hij, maar de
overheid in eenzijdig denken
uitmunt, hetgeen volgens hem
duidelijk blijkt uit het ant
woord. Hij heeft aangekondigd
door te gaan met zijn actie te
gen dierproeven.
DEN HAAG De Twee
de Kamer heeft minister
Rietkerk (Binnenlandse
Zaken) gisteren aange
spoord met kracht te blij
ven streven naar het in
stellen van 32-uurs banen
bij de overheid.
PvdA, CDA en VVD dienden
daarover moties in, die bij de
minister niet op bezwaren
stuitten De bewindsman wees
er echter op dat het scheppen
van 32-uurs banen bij de be-
drijvennog op problemen stuit.
Rietkerk vindt dat het schep
pen van banen van 32 uur zo
wel in het bedrijfsleven als bij
de overheid moet plaatsvin-
Bij de departementen liggen
nu echter wel plannen om
32-uurs banen te creëren. Riet
kerk hield de kamer voor dat
het de bedoeling is door het
jongeren aan werk
te helpen. Bovendien kunnen
5900 ouderen profiteren van
de herbezetting als gevolg van
de arbeidstijdverkorting.
Rietkerk beloofde zieke amb
tenaren dat hun uitkering, die
met 5% omlaag gaat. zal wor
den aangepast, als in het
cao-overleg met het bedrijfsle
ven wordt bereikt dat de be
drijven de verlaagde ziekte-
-uitkering blijven aanvullen
tot 100%
Harde acties
krakers vaak
noodzakelijk
voor succes
LEIDEN Harde acties van
krakers hebben vaak succes
omdat gemeentebesturen er
geen raad mee weten en er
daarom aan toegeven. Dit is
een van de conclusies van een
studie van de Leidse universi
teit naar de effecten van de
kraakbeweging op de besluit
vorming van gemeentelijke
overheden. Het onderzoek
werd verricht in Dordrecht,
Den Bosch, Utrecht en Nijme
gen.
Volgens onderzoeker drs. W.J.
van Noort waren harde acties
van de kraakbeweging nood
zakelijk om succes te boeken.
Argumenten van de krakers
hadden nauwelijks zin, maar
wanneer de krakers harde ac
ties toepasten, zoals verzet bij
ontruiming en bezetting van
openbare gebouwen, dan ga
ven gemeentebesturen vaak
toe. In veel gevallen alleen
maar om moeilijkheden te
voorkomen.
De vier onderzochte steden
hebben een actieve kraakbe
weging. die onderling sterk
verschillen Met uitzondering
van Dordrecht zijn deze groe
pen sterk geradicaliseerd.
Sindsdien is de Kraakbeweging
op zijn retour. Er wordt min
der gekraakt en het publiek
geeft niet zo veel steun meer.
ADVERTENTIE
