TAFEL Fernando Cardenal uit jezuïeten-orde gezet Frans Plug laveerde de krant door moeilijke tijden V kerk wereld Mariënburggroep deelt zorg Pastorale Raden AdieuFrans brieven /lezers weer ACHTERGROND CfiidócSomunt Afdeling Wereldraad vergadert in Nederland De samenhang tussen de strijd v en voor behoud van de scheppi voedselwanorde zijn enkele van orde komen op de vergadering v en dienst" van de Wereldraad v, eenkomst met ruim 200 deelnemers uit vele landen wordt 14 tot 19 januari te Veldhoven (Noord-Brabant) gehouden. De opening wordt verricht door dr Emilio Castro, per 1 januari de e secretaris-generaal van de Wereldraad. Het wordt zijn openbare optreden in zijn nieuwe functie buiten Genè- ir vrede, voor gerechtigheid alsmede de internationale e onderwerpen, die aan de de afdeling „gerechtigheid i Kerken. Deze besloten bij- Poolse Kerk blijft vechten voor kruisbeelden De Poolse R.-K. Kerk heeft de regering gisteren aangezegd dat zij blijft vechten voor het terughangen van kruisbeelden in klaslokalen waar zij door de Staat uit verwijderd zijn. De Kerk blijft ook de 400 ambachtsschoolleerlingen steunen die sinds 2 december in de stad Wloszczowa een zitstaking houden omdat de kruisbeelden uit hun leslokalen zijn verwijderd. In een brief van 7 december waarvan de inhoud gisteren aan Westerse journalisten ter beschikking werd gesteld, schrijft aartsbisschop Dabrowski: „De Poolse Kerk zal op haar knieen vechten totdat zij succes heeft geboekt en de kruisen zijn teruggekomen waar zij gehangen hebben". Iedereen draagt op zijn rug een etiket volgens hetwelk men hem beoordeelt, en dat alleen hijzelf niet ziet. De jezuïet Fernando Carde nal, Nicaraguaans minister van onderwijs, is uit zijn orde gezet. Dit heeft het genera laat van jezuïeten in Rome gisteren bekend gemaakt. Fernando Cardenal mag zich al sinds 4 december geen je zuïet meer noemen, want op die datum heeft de generaal van de orde, de Nederlander Kolvenbach hem de medede ling van zijn uitzetting laten bezorgen. Fernando Cardenal blijft overigens gewoon priester; .totdat het Vaticaan op grond van artikel 285 we kerkelijk wetboek stap pen tegen hem onderneemt. In dat artikel staat dat gees telijken geen openbare amb ten mogen aanvaarden „die jnet zich meebrengen een deelneming aan de uitoefe ning van de burgerlijke macht". Fernando Cardenal is sinds 14 juli van dit jaar minister van onderwijs in de Sandi- nistische regering van Nica ragua. Zijn broer Ernesto is daar al sinds 1979 minister van cultuur, de missionaris van Mary Knoll, Miguel d'Escoto beheert er buiten landse zaken. Na zijn benoeming tot minis ter maakte Fernando bekend dat hij daarvoor toestemming had van het Vaticaan. Dit ontlokte het Vaticaan een woedend commentaar, waar in de uitlatingen van Fer nando Cardenal „ongeloof lijk" werden genoemd. Fer nando werd eerst door Kol venbach gelast de regering te verlaten, en toen dat niets hielp dreigde het Vaticaan met „pijnlijke" maatregelen. Fernando heeft zich van al die waarschuwingen dus niet veel aangetrokken. De maat regelen tegen hem zijn uitge gaan van van generaal Kol venbach. Maar ongetwijfeld heeft de paus zelf daar zijn fiat aan gegeven. De twee andere priester-ministers in de Nicaraguaanse regering en ook de Nicaraguaanse ambas sadeur bij de Organisatie voor Amerikaanse Staten (OAS), de wereldheer Edgar Perrales, weten nu dat het het Vaticaan menens is met het verbod aan geestelijken in de politiek te gaan. Ernesto Cardenal. een trap pist, is de beroemdste van de Nicaraguaanse priester-politi ci. Zijn ontmoeting met de paus op het vliegveld van Managua, op 4 maart 1983, is historisch. Toen het zijn beurt was om aan de paus te worden voorgesteld, knielde Ernesto onverwachts neer, en poogde de pauselijke ring te kussen, als teken van on derdanigheid en gehoorzaam heid. Maar de paus gaf hem met opgeheven wijsvinger de dringende waarschuwing „eerst uw relatie met de ker kelijke autoriteiten te rege len". Deze unieke scene, vastgelegd door de tv-came- ra's, ging de hele wereld Ernesto heeft sindsdien zijn houding niet veranderd. Zijn trappistenorde, waarin de dichter-schrijver- politicus altijd al een vreemde vogel is geweest, heeft niet zover wil len gaan als de jezuïeten nu met Fernando Cardenal. Er nesto is nog steeds „actief" trappist. De minister van buitenlandse zaken d'Escoto is wereldheer, en maatregelen tegen hem zullen dus in eerste en laatste instantie van zijn bisschop moeten komen. Fernando Cardenal heeft ge zegd als minister aan te zul len blijven. „Ik respecteer het gezag van de Kerk en van de paus, maar ik geloof dat zij zich in het huidige ge val vergissen. Ik zal nooit revolutie in de steek la- die strijdt", zei hij. de Cecilia Gullin is in Zweden gekozen tot Lucia 1984. Met een kroon van zeven kaarsen op het hoofd, brengt zij donderdag morgen vroeg, op het feest van St. Lucia, een bezoek aan hui zen en fabrieken, als voorbode van het Eeuwige Licht dat op Kerstmis verschijnt. De open brief die na mens de Diocesane Pas torale Raden in Neder land (min die van Roer mond) in verband met het komende pausbezoek is uitgegaan toont aan hoezeer de Mariënburg groep met zijn verklaring van vorig jaar een alge meen in de Rooms-Ka- tholieke Kerk van Ne derland levende be zorgdheid onder woor den heeft gebracht. Dat heeft de Mariënburg groep als reactie op de zondag gepubliceerde tekst laten weten. De groep vindt de brief voor al belangrijk „omdat die de opvattingen weergeeft van de laatst overgebleven for mele organen waarin de ver antwoordelijkheid van leken gestalte krijgt". Met de on dertekenaars van de brief deelt de Mariënburggroep de bedenkingen tegen het wan trouwen van Rome ten op zichte van Nederland, „welk wantrouwen voortdurend wordt gevoed door het selec tief hanteren van informatie en dat zich uit in de bis schopsbenoemingen en in het ontmoedigen van initiatieven tot eigen verantwoordelijk heid. De brief toont aan dat steeds meer Rooms-Katholie- ken in Nederland tot de con clusie komen dat de kerkelij ke leiders door hun eigen op treden hun gezag verspelen", aldus de reactie van de Ma riënburggroep. Deze verenigt in zich veront ruste gelovigen die eind 1983 de Rooms-Katholieken van ons land opriepen het ver nieuwingsproces in hun Kerk voort te zetten. Het da gelijks bestuur staat onder leiding van de Utrechtse bio loog dr. G.E.J. Staal en telt onder de zeven leden twee priesters. De groep heeft ge kozen voor de verenigings- vorm en stelt pogingen in het werk te worden erkend als Katholieke vereniging. Gereformeerden trekken bij pausbezoek één lijn met Hervormden De Gereformeerde Kerken zullen één lijn trekken met de Hervormden als niet wordt voldaan aan de Her vormde voorwaarden betref fende de ontmoeting met de paus, mei volgend jaar. De synode van de Hervorm de Kerk stelde o.m. als voor waarde voor deelname aan de gebedsdienst met de paus de gelijkwaardigheid van de deelnemers. Dat zal tot uit drukking moeten komen in bijvoorbeeld de zitplaats van de paus en van de andere deelnemers. Ook stelden de Hervormden als voorwaarde, het vooraf ontvangen van de tekst van de toespraak die de paus zal houden. De synode van de Gereformeerde ker ken stelde geen voorwaar den, maar mochten de Her vormde voorwaarden niet worden vervuld, dan zullen de Gereformeerden zich aan sluiten bij de Hervormden in hun eventueel te trekken consequenties. De moderamina van beide synodes hadden afgesproken dat beide Kerken afzonder lijk hun synoden zouden raadplegen. Voordat de mo deramina met elkaar spraken over de resultaten daarvan, werd het bericht bekend dat de Gereformeerden zonder voorwaarden op de uitnodi ging van de bisschoppencon ferentie zouden ingaan. Wel deed de Gereformeerde sy node een suggestie, namelijk dat na het pausbezoek het in terkerkelijk gesprek in Ne derland ook van de zijde van de bisschoppenconferentie met kracht voortgang zou vinden. !iden - icwoord spcci idstcar de en k niei wordi lerzoek pastoi ffcrman Gelijkberechtiging De politieke discussie over de gelijkberechtiging nen en vrouwen binnen de wet werkloosheidsvoorziening die morgen opnieuw in de Tweede Kamer aan de orde komï heeft met name binnen de CDA-fractie emotionele taferelei opgeleverd. Dat is best begrijpelijk, want beide uitersten die discussie zijn zeer wel verdedigbaar en tevens sterk a; persoonlijke opvattingen gebonden. In politiek opzicht levei wat zich aan verdeeldheid binnen de CDA-fractie afspeel natuurlijk geen fraai gezicht op, maar op zich genomen is hi in elk geval te waarderen dat de CDA-fractieleden zich oi de standpunten van beide uitersten bekommeren. WAT zijn die uitersten? Aan de ene kant gaat het om individuele recht op gelijke behandeling, ongeacht sekse oP de situatie waarin men verkeert. Op zich is het inderdaadJJfig een onverteerbare zaak, dat mannelijke niet-kostwinners int dien ze werkloos worden zonder meer recht hebben op twerDEN - jaar WW V-uitkering na hun half jaar WW, terwijl vrouwem dringe na het half jaar WW domweg niets meer krijgen indien z»de be\\ geen kostwinner zijn. Dit is een vorm van discriminatie of-jte r*r grond van sexe. huis tensdagn DAARTEGENOVER staat een volstrekt andere opvattin0-°P het bekommernis om het feit, dat er de laatste jaren al zovee|voor dc gekort moet worden op de uitkeringen. En hoe verder kortingen gaan, hoe meer schrijnende gevallen er voor d^ bezoel dag komen. Het gaat daarbij vooral om huishoudens waa*gen te slechts één uitkering binnenkomt, terwijl het bij een herziepr straal ning van de WW V-regeling altijd gaat om gezinnen waariiFden 01 twee inkomens binnenkomen. Dat kost geld dat er niet i dat daarom wel weer gezocht zal worden bij andere uitkering' ii<vyv gen. Het valt best te begrijpen dat sommige CDA-fractielefien woi den er moeite mee hebben dat tweede inkomen in een huis«nd won houden nog eens extra te spekken, terwijl er elders gekort politic wordt in de sociale zekerheid van mensen die het veel erffkt- -A veel krapper hebben. 8aan- [st ono^ aldus ZlJN beide uitersten te verenigen? Het kabinet heeft daar. Grave; een zeer goede poging toe gewaagd, zij het dat het niet meei ?adJu,^ is dan een noodoplossing. Dat hoeft niet zo bezwaarlijk zijn. Er staat immers een grondige herziening van het sociaa zekerheidsstelsel voor de deur, waarbij alle zaken samenhan iet voor gend met elkaar geregeld moeten worden. Het kabinet heef uk geve voorgesteld mannen en vrouwen, indien ze geen kostwinner! n het v zijn, voorlopig geen van beiden meer recht te geven op eerie hLdP' ww v-uitkering. Afgaande op de discussie van de vorigt ^ufp week blijkt dat inhoudelijk gezien nog steeds een van de bes-,n 00k te voorlopige oplossingen, die bovendien ook nog een kleini straal bezuiniging oplevert. n huis t regd. C De beide regeringsfracties CDA en VVD hebben zich dooi $alenk de opgelopen emoties van de afgelopen weken helaas vastge van B legd op een aantal standpunten. De CDA-fractie, die voort aagd de durend verdeeld is geweest, heeft slechts vage aanwijzingei ®ken in een bepaalde richting gegeven. De VVD-fractie echter i vorige week in de eerste termijn van het kamerdebat zo ve gegaan aan te kondigen tegen het kabinetsvoorstel te zullei A Wc stemmen. Het kan zijn dat dit slechts bedoeld was als onder deel in het politieke spel om druk uit te oefenen binnen hefÖJ331 regeringskamp. Maar het resultaat ervan is toch wel, dat van/ de VVD redelijkerwijs nauwelijks meer steun voor het wets ontwerp is te verwachten. Dat is betreurenswaardig. demor uitgedc gen i W.Mi'i Zuurkoolschotel chocolade- havermoutvla Wie met tweeën is heeft nodig: 0J> tot 1 kg aardappelen, zout, peper, melk1 grote ui, 10 g margarine, 400 g zuurkool, 1 appel: 150 g ge hakt, 10 g margarine, paar plakjes ontbijtspek: pa neermeel, 20 g margarine: OJi liter melk, 40 g haver mout, 20 g cacao, 45 g sui ker. Kook de aardappelen gaar met zout, giet ze af en stamp ze fijn. Meng door de ge stampte aardappelen zo veel melk dat de puree tamelijk soepel wordt en doe er naar smaak peper bij. Fruit, direct na het opzetten van de aardappelen, grofge- sneden ui lichtbruin en in schijven gesneden appel. Stoof de groenten tot de pu ree klaar is. Bak in een derde pan het ge hakt gaar met het kleinge- knipte spek en maak dit mengsel op smaak met zout en peper. Vet de rand van een oven schaal in en leg er de zuur kool met ui, appel en stoof vocht in. Spreid het gehakt mengsel over de zuurkool en leg daarop de aardappelpu ree. Strijk de laatste laag glad af, strooi er een dun laagje paneermeel over en leg daarop de laatste portie margarine. Laat een warm gevulde schotel onder de grill of in een hete oven een bruin korstje krijgen. (Een geheel afgekoelde of lauwe zuurkoolschotel kan in onge veer drie kwartier opge warmd worden en een kors tje krijgen in een oven die op 4 of 175 staat). Breng de helft van de melk aan de kook en strooi er al roerende de havermout in. Laat het mengsel een paar minuten koken en roer er dan van het vuur een papje door, dat gemaakt is van ca cao, suiker en een weinig koude melk. Voeg de rest van de koude melk toe en Iaat de vla onder af en toe roeren koud worden. JEANNE Acht jaar geleden verdween de naam van Frans Plug weliswaar van de voorpagina van de krant, toen hij we gens het bereiken van de pensioenge rechtigde leeftijd afscheid nam als di recteur-hoofdredacteur van Het Bin nenhof en de Leidse Courant. Maar wat bleef waren twee dagbladen met een algemeen christelijke achter grond, waaraan zijn naam onlosmake lijk verbonden zal blijven, omdat zij door zijn toedoen de slijtageslag in de dagbladwereld in de jaren zestig/ze ventig hebben overleefd. Vijf jaar daarvoor had de hoofdredacteur-ma nager, wiens zakelijk instinct reeds bij eerdere gelegenheden voor de krant zoete vruchten had afgeworpen, daar voor de basis gelegd: de commerciële en technische samenwerking met Sijt- hoff Pers; een uniek samenwerkings verband, waarin Frans Plug voor zijn twee kranten de grootst mogelijke re dactionele onafhankelijkheid had we ten te bedingen. Hiermee is meteen al duidelijk ge maakt dat Frans Plug niet op de eer ste plaats een schrijvende hoofdredac teur is geweest. De man die in 1934 zijn journalistieke loopbaan begon als Westlands en Delfts correspondent van enkele dagbladen, op 11 mei 1945 in dienst trad bij het op die datum op gerichte dagblad Het Binnenhof, een half jaar later chef-redacteur werd en op 1 april 1953 hoofdredacteur, had er geen behoefte aan de lezer zijn per soonlijke visie op het nieuws kenbaar te maken. Zijn kwaliteiten lagen in het formeren van de ploeg redacteu ren en verslaggevers, die hij volop de ruimte en de mogelijkheden gaf een zo goed mogelijke krant te maken. De mogelijkheden daartoe verbreedde hij door de samenwerkingsverbanden die hij tot stand bracht tussen Het Bin nenhof en de Leidse Courant (Wester pers) en gelijksoortige regionale bla den. De samenwerking betekende voor elk der deelnemende dagbladen een duidelijke kwaliteitsverbetering, dank zij uitwisseling van nieuws, het aantrekken van gezamenlijke corres pondenten en medewerkers in bin nen- en buitenland. Frans Plug heeft daar veel tijd en energie in gestoken en ontwikkelde zich tot een slimme onderhandelaar, beminnelijk dan wel spijkerhard naar gelang de omstan digheden. Zonder het te weten deed hij in die tijd de ervaring en onderhandelings- kwaliteiten op voor de uiteindelijk le vensreddende operatie voor „zijn" Westerpers. de fusie met Sijthoff Pers. De belangstelling voor een krant met een confessionele achtergrond was in die dagen teruggelopen, aan de andere kant deden uiterst kostbare techni sche ontwikkelingen de noodzaak ontstaan naar grotere samenwerkings verbanden Voor investeringen ont brak het geld bij vele dagbladen, ook bij Het Binnenhof en de Leidse Cou rant, links en rechts stopten de per sen. Hoe moeilijk de beslissing ook moet zijn geweest, bij Frans Plug ga ven verstandelijke overwegingen uit eindelijk de doorslag. Het was gewoon een economische noodzaak. Bij zijn afscheid, vijf jaar later, zei Frans Plug: „We voelen ons wél on der de paraplu van Sijthoff Pers". Tot enkele dagen voor zijn dood bleef hij zich daarvan op de hoogte stellen. En hij zag steeds dat het goed was. Van de vele manieren waar op Frans Plug een mede mens op het verkeerde been kon zetten, heb ik altijd het meest bewonderd zijn onor thodoxe aanpak van journa listen, die bij hem kwamen klagen over hun schamele honorering. Op zulke mo menten was hij op zijn best en bloeiden achter zijn bril- leglazen in zomerse hevig heid de talenten van een slimme strateeg, die weerga loos het groepje journalisten bestierde, waarmee hij een krant moest maken. Als ik na zo'n onderhoud weer bij mijn bureau was te ruggekeerd had ik het be vrijdende gevoel, dat er we derom veel was opgeklaard in onze vader-zoon verhou ding. Hij deed zijn uiterste best, begreep ik. Aan hem kon het dus niet liggen, als het onverhoopt mis met me ging. En die zekerheid gaf me opnieuw vleugels om de sprong te wagen, die hij van mij als „aangenomen kind" verwachtte. Sinds onze eerste ontmoe ting in 1953 ik had hem vanuit Amsterdam een solli citatiebrief op rijm gezon den, die hij beantwoordde met een vers, dat begon met de woorden: „Geachte heer Thuring. Het is een verdu ring. Dat gesolliciteer. Keer op keer" zijn er jaren ge volgd, waarin ik met veel vreugde en geknars van tanden deel heb uitgemaakt van zijn losse gezinsverband. Frans ik mocht hem al vrij snel met „Frans" aan spreken, omdat hij het schuitje, waar we samen in zaten te klein achtte voor al te stringente gezagsverhou dingen was toch duide lijk de kapitein, die onze krant langs verraderlijke klippen naar havens ma noeuvreerde. waar het voor lopig weer veilig kon afme ren. Hoe hij dat klaarspeelde was zijn zaak. Daar wenste hij ons niet mee te vermoei- Op zijn beurt wilde hij door zijn bemanning niet lastig worden gevallen met vragen over hun carrière boven- en benedendeks. Hij volstond met het afgeven van een monsterbnef. En voor de rest verschafte hij alleen de speelruimte en de vriend schap, die onontbeerlijk is tussen mensen, die met el kaar in een kleine ruimte samenleven. Zijn sterven heeft me ver rast. Want ik had die dief in de nacht niet verwacht op zijn erf aan het Jaagpad in Rijswijk. Ik veronderstelde namelijk, dat hij voor zulke ontmoetingen een water- dich te on tsnappingscla usule achter de hand had. zodat hij zich moeiteloos uit de voeten kon maken. Er moet dus iets gebeurd zijn, toen hij gisteren werk zaam in zijn tuin het plotse ling met de dood op een ak koordje gooide. Het was waarschijnlijk een afspraak, die hij lang geleden gemaakt heeft Maar waar hij toen niets over verteld heeft, om dat hij ons er niet mee wilde vermoeien. LEO THURING Brieven graag kort en duidelijk geschreven De het recht voor mgezon- EG en Esperanto Het wil nog niet erg vlotten met de Europese samenwer king. Noch met de samenwer king tussen de huidige staten als met de toekomstige lid-sta- ten, zoals Spanje en Portugal. Van een echte Europese sa menwerking die voor de ge wone burger merkbaar is, is al bijna helemaal geen sprake. Er wordt al jaren gesproken over een Europees paspoort, maar dat komt er nog niet. En Duitsland vindt het bijvoor beeld aantrekkelijker om sa men met de niet-EG-landen Zwitserland en Oostenrijk een gezamenlijk t.v.-net „Drei- SAT" op te richten. Dit komt omdat de taalverschillen in Europa een grote barrière vor men voor de meer intensieve samenwerking, vooral op het menselijk vlak. Daarom zou het goed zijn als men ter be vordering van een betere sa menwerking in de EG en in Europa de internationale, neu trale taal Esperanto invoert. Deze taal is gemakkelijk te le ren; zij bevordert ook de ge lijkstelling van de nationale talen omdat nu soms in de EG talen van kleinere landen zo als het Nederlands in het ge drang komen. Een gezamenlij ke internationale taal in Euro pa zal de internationale ver standhouding ten goede ko- Koolmonoxyde Gert en Hermien bijna fataal OSSELOO De zangers van het religieuze lied Gert en Hermien Timmermans ziin op Sinterklaasdag bijna overleden aan vergiftiging door koolmo noxyde. Het afvoerkanaal van de gaskachel bleek verstopt te zijn door een kraaienest, zo is gisteren bekend geworden. Het hele gezin moest met ver giftigingsverschijnselen spoor slags naar het ziekenhuis, waar Gert en Hermien plus dochter Sheila en Gert jr. twee dagen moesten blijven. Sheila had haar moeder en broertje bewusteloos gevonden, toen ze vroeg thuis kwam van school. Gert sr. lag toen nog op bed :hten m t Toen i mings L yik vonc \$plimen Droog weer ÉS Mig jai DE BILT Het rustige enUefen". droge weer houdt ook morgen'verantv nog aan. Vannacht kan zich bij» dat 4a weinig wind en een heldere tfe we hemel plaatselijk mist vormen. jS tijdeli De temperatuur daalt tot onge-| de 2 graden. Overdag den waarden rond de 7 bereikt, alleen in gebieder waar de mist zich lijk laat verdrijven is de tem heid peratuur enkele graden lager De wind is morgen matig waait uit het zuidoosten. In|ër uit deze stroming drijven wolken- het land. i toe s Het in bijna heel West-Europ; ont op wordt bepaald door een krach tig en langgerekt hogedrukge bied zich uitstrekkend varj Noord-Scandinavië ov Duitsland tot voorbij Italië. Whi Mai Min Naar- JecemL t,mp lamp L;,m j zal het eide 69-j "i en Lei Planbureau: Meer werk voor ut 52.000 mensen DEN HAAG Het Social Cultureel Planbureau heel becijferd dat het aantal baner bij de overheid en gesubsh dieerde instellingen tot 199C kan toenemen met 52.000. Ii het onderwijs echter zal hi aantal arbeidsjaren dan echtet met 18.000 zijn teruggelopei In de sectoren politie en justi-j tie, gezondheidszorg, maat schappelijke dienstverlening] *- vorming, cultuur en sport er voor 70.000 mensen meet werk zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2