TAFEL
HP
Aanvaarden resolutie homofilie
leidt tot discriminatie
£cidóc6ou4a/tit
Anne Frank Stichting bang dat
van rel iets blijft hangen
d0ENE
I
kerk
wereld
Protestantse Kerken in
Chili eisen democratie
DE TIJD
ACHTERGROND
CaidócOowuvnt
DONDERDAG 6 DECEMBER 1984 PAGINA 2
LEI
Aut(
botsi
leid:
uit L'
AZL
Schip!
was g
Vaticaan komt dit jaar 90 miljoen tekort
De voorlopige rekening over 1984 van het Vaticaan toont een
tekort van 90.576.000 gulden. Aan inkomsten wordt een bedrag
van 190.032.000 gulden opgegeven, aan uitgaven 280.608.000
gulden. Daarbij wordt geen rekening gehouden met de resulta
ten van de Vaticaanse Bank, die met een eigen statuut werkt.
Met het werkkapitaal van het Vaticaan (1.065.600.000 gulden)
wordt een winst gemaakt die maar zo'n 30 procent goedmaakt
van de personeelskosten. De uitgaven moeten worden gedekt
door de zogenaamde Pieterspenning, de jaarlijkse collecte in de
r.-k. kerken. Ook in ons land maken parochies een bepaald be
drag aan het bisdom over als bijdrage aan de H. Stoel.
Wijding van vrouw tot priester: een niet
meer te helen breuk
Als de Anglicaanse Kerk inderdaad zal overgaan tot het wijden
van de vrouw tot priester, zal dat een niet meer te helen breuk
betekenen tussen de Anglicaanse Kerk enerzijds, en de Rooms-
-Katholieke en Orthodoxe Kerk anderzijds. Dat heeft de aarts
bisschop van Parijs, kardinaal Lustiger, gezegd tegen de pri
de Anglicaanse Kerk, dr. Runcie, die momenteel op
van de Franse bisschoppen in Frankrijk is. Mgr.
persoonlijk wel voor de wijding van vrouwen tot
stemde toch tegen, omdat hij het nog te vroeg
vond deze ontwikkeling i
te luiden.
GEREFORMEERDE DEPUTATEN TOT CDA:
Aanvaarding van het onder
deel „homofilie en arbeid" in
de ontwerp-resolutie homofi
lie van het CDA. leidt tot een
bestendiging en mogelijke
versterking van bepaalde
vormen van discriminatie.
Dat schrijft het deputaat-
schap Gemeenteopbouw van
de Gereformeerde Kerken in
Nederland aan het partijbe
stuur van het CDA. In de
ontwerp-resolutie, waarover
de partijraad van het CDA 15
december discussieert, wordt
voorgesteld confessionele in
stellingen de mogelijkheid te
geven homoseksuelen te we-
De deputaten reageren voor
al op de passage in de ont
werp-resolutie, dat het niet
de bevoegdheid van de over
heid is particuliere organisa
ties op levensbeschouwelijke
grondslag bij wet af te dwin
gen, dat zij homofiele geaard
heid en leefwijze geen enkele
rol laten spelen bij het aan
nemen en ontslaan van per
soneel. De deputaten vrezen
dat op deze manier een ver
deelde samenleving wordt
bevorderd: een deel waarin
het bestaansrecht van homo
fielen grondwettelijk wordt
beschermd en een deel waar
in dat niet het geval is.
Blijvende minachting en ach
terstelling zal dan het gevolg
zijn, aldus de deputaten. Zij
noemen het juist de taak van
de overheid homofiele man
nen en vrouwen door de wet
te beschermen. „Levensbe
schouwelijke grondslag kan
geen legitimatie zijn de be
voegdheden van de overheid
in deze in te perken", aldus
de deputaten.
In hun brief noemen de de
putaten twee argumenten
voor hun opvatting:
In de eerste plaats zien chris
tenen hun christen-zijn als
middel tot herstel van het
mens-zijn. Daarom hebben
mensenrechten voorrang bo
ven de groepsrechten van
christenen, aldus de deputa
ten. In de tweede plaats legt
de wet niemand een door een
bepaalde groepering gekozen
moraal of levensbeschouwing
op, maar zij moet wel ieder
daaruit voortvloeiend besluit
en/of gedrag verbieden dat
een ander schade doet of in
zijn mensenrechten aantast,
zo schrijven de deputaten.
De deputaten reageren op
grond van de oproep van de
Gereformeerde synode om
minachting en achterstelling
van de homofiele mens in de
samenleving te signaleren en
te helpen overwinnen. Zij
wijzen het onderscheid af
tussen geaardheid en leefwij
ze zoals dat door het CDA
wordt gehanteerd. „U haalt
uit elkaar wat een geheel
vormt, voor zowel heterofie-
len als homofielen. Ieder
mens draagt wat de vormge
ving van zijn leven betreft
zijn eigen verantwoordelijk
heid", aldus de deputaten-
brief.
Bisschop Ernst vraagt Guatemala
om advies over hulp Pax Christ
De voorzitter van Pax Christi Nederland, bisschop H. Ernst
van Breda, heeft de aartsbisschop van Guatemala-stad, Prospe-
ro Pepados del Barrio, gevraagd om advies over mogelijke hulp
van Pax Christi Nederland aan een groep die opkomt voor de
mensenrechten in Guatemala. Het gaat om de „groep van on
derlinge steun voor het levend terugvinden van onze zonen,
echtgenoten, vaders en broeders", waarin zeven vrouwen zich
hebben verenigd. De vrouwen, die zich met naam en toenaam
bekend hebben gemaakt, zijn al diverse keren met de dood be
dreigd.
Bisschop Ernst schrijft, dat Pax Christi bezorgd is over berich
ten die haar bereiken over verdwijningen, massamoorden in
het binnenland, heropvoedingskampen en ver doorgevoerde
controle van het leger op de bevolking in Guatemala. Hij wijst
erop, dat de Guatemalteekse bisschoppen in hun pastorale brie
ven hun zorg hebben uitgesproken over het nog steeds toene
mende geweld in hun land. Bisschop Ernst spreekt de hoop uit,
dat het mogelijk zal zijn de broederschap, die in Guatemala „zo
diep is verwond", te herstellen.
Hervormde diakonieën
willen eind aan kortingen
Het Hervormd diakonaal contactorgaan van de diakonieën
in de ring Haarlemmermeer heeft in een brief aan de rege
ring en de regeringspartijen gevraagd niet langer de groep
in onze samenleving die zich wegens haar afhankelijke si
tuatie het moeilijkst teweer kan stellen, het meest het
slachtoffer te laten worden van de economische recessie. De
briefschrijvers menen dat de grens van het korten op uitke
ringen is bereikt. Als er verder moet worden bezuinigd
dient dat te worden opgebracht door de nog wel werkenden
„en het meest door diegenen wier bezoldiging dat ook het
meest toelaat". De diakonieën vrezen dat bij een verder
korten van sociale uitkeringen zoveel sociale onrust zal ont
staan dat evenzeer grote schade valt te vrezen voor onze
economie. Vooral doet het contactorgaan een beroep op het
CDA „zijn christelijke inspiratiebron niet te verloochenen
en het gebod van de naastenliefde ook daadwerkelijk se
rieus te nemen".
Zichzelf niet sparen en
begrijpen dat alles
maar scherts is, ja, dat
is ernst.
Sören Kierkegaard
Aarts
bisschop
Juan Francis
co Fresno van
Santiago
(foto) is in zijn
protesten te
gen het re
giem en zijn
oproepen tot
verzoening,
nu ook ge
volgd door de
Protestantse
Kerken van
Chili.
De Protestantse Kerken verenigd in de Christelijke Broeder
schap van Chili, hebben een document gepubliceerd waarin
democratie wordt geëist en waarin instemming wordt betuigd
met alle oproepen tot solidariteit en nationale verzoening, zo
als uitgegaan van de aartsbisschop van Santiago, Juan Fran
cisco Fresno. De Protestantse Kerken kritiseren vooral het
economische systeem van Chili, dat enkelingen bevoorrecht
maar de massa in ellende dompelt. Daardoor worden (jeugd-
)prostitutie, alcoholisme, drugsverslaving en criminaliteit in
de hand gewerkt, zeggen de Kerken. Zij zien enkel heil in
een systeem dat bevrediging van eerste levensbehoeften paart
aan recht op arbeid en een rechtvaardig loon, onder behoud
van de economische zelfstandigheid van het land.
Als eerste stap naar terugkeer van de democratie zien de
Kerken het geven van toestemming aan geëmigreerde en in
ballingschap levende Chilenen, terug te keren en hun plaats
in de samenleving weer in te nemen. De regering moet het
recht op vrije meningsuiting erkennen, aldus de Kerken.
Uitdrukkelijk verklaart de Broederschap niet alleen een ker
kelijke taak te zien in verkondiging van het evangelie, maar
ook in het zich bezighouden met menselijke problemen en op
grond daarvan hulp te verlenen en sociale arbeid te verrich-
Gebakken visfilet in
geurige saus met
atjar en rijst
hopjesvla
Voor twee personen zijn de
benodigdheden:
300 g filet van schelvis of
wijting, zout, 2 lepels olie,
ui, 1 lepel kleingesneden
prei, knoflook, 2 dl water,
1 bouillonblokje, djahé, 1
theelepel maizena, 2 lepels
sherry, peterselie;
150 g witte kool, 150 g
wortels, 1 prei (minus een
lepel voor de vis), 100 g
taugé, halve liter water,
sambal, djahé, zout, suiker,
mosterd, azijn;
250 g droogkokende rijst,
4,5 dl water, zout;
75 g suiker, 1 lepel water,
halve liter melk, 25 g mai
zena, circa 1 theelepel op-
loskoffie.
Spoel de vis af met koud wa
ter, snijd hem in stukjes en
strooi er zout over. Laat de
vis vijf minuten op een zeef
uitlekken. Maak de olie
warm in een braadpan en
bak daarin de vis in een paar
minuten lichtbruin. Schep de
stukjes vis in een schaal,
warm houden hoeft niet.
Fruit in het overgebleven
vet kleingesneden ui en prei
met geperste knoflook licht
bruin. Voeg water, bouillon
blokje en djahé toe en laat
het sausje vijf minuten trek
ken. Meng de maizena aan
met de sherry (water kan
ooken bind er het vocht
mee. Warm de vis een paar
minuten mee met het sausje.
Doe het gerecht in de schaal
en strooi er fijngeknipte pe
terselie over.
Snijd kool, wortels en prei
fijn. Was de taugé en haal er
de groene dopjes uit. Breng
het water aan de kook met
sambal, djahé. zout, suiker,
mosterd en azijn. Leg er de
kool, wortels en prei in en
kook ze acht minuten. Warm
de taugé vervolgens nog
even mee en maak de atjar
af met de gebruikte toevoeg
sels. Presenteer dit gerecht
door en door koud. Laat de
suiker in een droge braadpan
caramelliseren. voeg water
e/i melk toe, laat de caramel
oplossen en bind de melk
met maïzena. Maak de vla op
smaak met oploskoffie.
JEANNE
V oorkeursbehandeling
A.LLEEN vakbondsleden zullen, als het aan de Industrie
bond FNV ligt, straks in aanmerking komen voor bovenwet
telijke aanvullingen op uitkeringen krachtens sociale wetten.
Niet-leden zouden dan de (verlaagde) wettelijke uitkeringen
krijgen. Op één uitzondering na (de technische grafici) vormt
zo'n regeling, waarbij de werknemer min of meer gedwon
gen wordt lid te zijn van een vakvereniging, een voor ons
land nieuw uitgangspunt.
OoK de vakbeweging heeft het moeilijk. Het ledental kalft
sterk af. Werklozen hebben vaak geen geld meer te missen
voor een lidmaatschap. En ondanks de grote solidariteit van j
werkenden en bonden met de niet-werkenden, hebben voor-1
al langdurig werklozen veelal ook geen behoefte meer aan
een vakbond.
KOSTENBESPARENDE overwegingen spelen ook een rol
bij hen, die wél werk hebben maar die met het huishoud
boekje in de hand besluiten het lidmaatschap van een vak
bond maar op te zeggen. Die ontwikkeling, waar niemand
blij mee moet zijn, is ongetwijfeld een van de voornaamste
drijfveren van de Industriebond geweest om met het plan
voor de dag te komen.
De Industriebond voert echter ook andere argumenten aan.
Werknemers die moeite doen en offers brengen voor een
vakbond, zouden daar ook iets voor mogen terugverwachten.
Dat zou méér moeten zijn dan datgene dat bij cao's wordt
bereikt, want daarvan wordt evenzeer door de niet-leden ge
profiteerd, zo redeneert de Industriebond.
Met grote regelmaat werpt PvdA-fractievoorzitter Den
Uyl het kabinet voor de voeten, dat het team van Lubbers in
ons land een tweedeling van de maatschappij in de hand
werkt: werkenden en niet-werkenden. Het plan van de In
dustriebond echter zou een driedeling veroorzaken, omdat er
naast werkenden en niet-werkenden ook een categorie „wer
kenden, die lid zijn van een vakbond" zou ontstaan. Voorals
nog lijkt het idee van de Industriebond op zijn minst aan
vechtbaar vanuit het standpunt, dat PvdA-voorman Den Uyl
zo vurig verkondigt.
en ve
Idoor
de be
reed.
de di<
van d
het t
Rijns!
UI
LEI!
aan
kuni
een
wac!
wor<
kei
bep£
Ook weekeinde
nog vrij zacht
DE BILT (KNMI) Vandaag
trok een wolkenzone met wat
regen over ons land; deze zal
morgen boven Duitsland lig
gen. Dan trekt een zwakke
rug van hoge druk over ons
land, die vrijdag en zaterdag
droog weer brengt en perioden
met zon. Met een middagtem-
peratuur van ongeveer 8 gra
den blijft het vrij zacht voor
de tijd van het jaar, waar-
te
digd
verv
deui
actie
tege
van
Eén
We kunnen dan wel
meer onder invloed komen
van oceaanstoringen, zodat na
zaterdag de regenkansen wat
toenemen. Ook 's nachts zal
de temperatuur meest boven
nul blijven, alleen in de ko
mende twee nachten is er een
kleine kans op nachtvorst in
het binnenland.
De Groene Amsterdammer
gaat dieper in op de aanva
ring tussen staatssecretaris
Ploeg en de Anne Frank
Stichting. Medewerker Van
der Pieterman: „We zijn
bang, dat, als een leraar onze
steun wil inroepen, de colle
ga's die het toch al niet zo za
gen zitten, voortaan roepen:
Ga je weer bij die crypto-
communisten aankloppen9
En ook als het niet zo open
lijk zou spelen, dan nog blijft
er van deze rel iets hangen
waarvan wij last krijgen"
Een ander artikel beschrijft
de overspannenheid van het
Nederlandse lerarencorps.
„Iedere leraar wordt ge
dwongen om politieagentje te
spelen. Kun je dat niet, dan
lopen eerst de leerlingen en
daarna de leraren over je
heen. Een leraar met proble
men is namelijk erg verve
lend voor zijn collega's. Dat
brengt alleen maar onrust
met zich mee". Elders aan
dacht voor de in oprichting
zijnde belangenvereniging
voor prostituées. „Pas als be
reikt is dat de minachting
voor ons vak plaats begint te
maken voor erkenning, wil
len wij politieke en juridische
eisen gaan stellen en even
tueel proefprocessen voeren.
Eén van die eisen zal zeker
zijn dat het pooierdom onder
mensenhandel komt te val
len en op die gronden wordt
vervolgd"
Elsevier verwacht dat minis
ter Van Aardenne de inzet
zal worden van een politiek
spel wanneer maandag de
parlementaire RSV-commis-
sie zijn verslag openbaar
maakt. „In kritische VVD-
kringen is men bereid met
het oog op de verkiezingen
van 1986 de positie van de
minister ter discussie te stel
len"
Elders valt een vraaggesprek
op met Roger Schutz, de
prior van het beroemde reli
gieuze inspiratiecentrum Tai-
zé in Frankrijk. „Mense
lijke verlatenheid, breuken
in de gezinnen hebben er toe
geleid dat de waarde van
trouw en verbondenheid uit
elkaar gesprongen is. Jonge
ren zoeken daarom ergens
naar een vorm van gemeen
schap, naar vreedzame en
warme relaties met ande
ren". Een reportage ook over
kanker. De Amsterdamse
specialist dr. B. Ketting:
„Mensen die heel dapper en
vechtlustig zijn, blijken beter
in staat de schokken te ver
werken. Maar in absoluut
medische zin helpt vechten
helaas niet. Het genezings
proces wordt er niet door be
spoedigd of verbeterd De be
langrijkste faktoren die het
lot van de patient bepalen
staan niet onder invloed van
de wil". Het omslagartikel
gaat over kapitalisme in
Rood-China. „Te verwachten
valt dat de wereld binnen
niet al te lange tijd ademloos
zal toezien hoe de Chinese
draak zich opricht en een be
langrijke faktor in het poli
tieke en economische spec
trum van de wereld zal wor
den".
ten vertalen en aan mijn EG-
collegae voorgelegd en ge
zegd: hier heb je een goede il
lustratie waarom ik vaak zo
verdomd lastig moet wezen
in overleg met jullie".
De Haagse Post besteedt
aandacht aan de impasse
waarin de vredesbeweging
verkeert. Mient Jan Faber:
„De golf houdt natuurlijk een
keer op. Ik zou zeggen: gun
ons de tijd om dat in te zien.
Het enige dat je kunt doen is
blijven hameren op zaken als
de opbouw van een organisa
tie en de formulering van
een programma en hopen dat
het niet te laat is. Voordat
het helemaal wegvalt". Het
omslagartikel gaat over het
verschijnsel van de poten
rammers die homofielen mis
handelen. Een politieman:
„Sinds de werkloosheid komt
er geen eind meer aan, het
gaat de hele week door. Als
je ze apart spreekt, zijn het
aardige jongens, maar samen
worden het beesten. En je
kan geen beslag leggen op
hun uitkering, want dan
gaan ze nog meer jatten. Als
ze verkering hebben, of
werk, dan zie je ze opeens
niet meer, dan hebben ze iets
anders om handen". Profes
sor Albeda wijdt een bijdrage
„de
der
NOS-voorzitter Eric Jur-
gens in De Tijd: „Het
NOS-bestuur is een zin
kend schip".
tolligen" ofwel het grijze cir
cuit. „Het is duidelijk dat
deze ontwikkeling ons gehele
bestel uitdaagt. De informele
economie groeit op de puin
hopen van de verzorgings
staat, en wie durft er te wer
ken met verboden, zolang er
geen werkbare herstrukture-
ring van de verzorgingsstaat
of een leefbare na-verzor
gingsstaat is ontworpen?" El
ders haalt Robbert Fack,
onze voormalig ambassadeur
in Londen, herinneringen op.
„Wat zijn we toch een krui
deniers in dit land. Op ieder
slakje wordt zout gelegd en
de grote lijn gaat verloren.
Dus ik heb soms stukken la-
Vrij Nederland blijft zich
verdiepen in de problemen
van Boskalis. PvdA-kamerlid
Van der Hek. „Minister Ru-
ding kan wel zeggen dat hij
niets met Boskalis te maken
heeft, maar hij zit er tot aan
zijn nek toe in. Ik wil weten
wat er met die 50 miljoen ge
beurt nu het concern uit el
kaar valt. Ik heb de voorzit
ter van de Vaste Kamercom
missie van Financiën ge
vraagd met spoed opnieuw
mondeling overleg met de
minister te organiseren".
Voorts een reportage over
vrouwenhandel in Den Haag
en Rotterdam die zich vol
trekt via schijnhuwelijken.
Een functionaris van de ze
denpolitie. „Ach ja,
handel, in de wandel i
we het zeker zo, maar bewijs
het allemaal maar eens. Na
tuurlijk verdwijnen die
vrouwtjes negen van de tien
keer in de prostitutie of in de
pornobusiness, natuurlijk is
dat heel vaak onder dwang,
maar bewijzen kunnen we
dat zelden". Ook wordt ge
praat met de bekende pop
groep The Nits. „Het popkli
maat in Nederland is nog
steeds redelijk guur. In alle
tijd dat wij bezig zijn, is er ei
genlijk nog maar weinig ver
anderd. Het aanbod van pop
op de tv is nog steeds schrik
barend slecht. Dat is in Bel
gië beter. Ik betwijfel of de
meeste mensen die hier het
discjockey-vak uitoefenen,
wel echt van popmuziek hou
den". Een interview tenslotte
met een psycho-analyticus
dr. Hans Keilson. „Ik denk:
de mens is nog slechter dan
hij vreest te zijn. Auschwitz
De schrijver Koos van
Zomeren in Hervormd
Nederland: „Er zit nog
veel vitaliteit en levenser
varing bij de ouderen, vinden"
waar we té weinig van
horen omdat ze wat geï
soleerd zijn in de samen
leving".
is alleen nieuw geweest wat
betreft de industrialisering
van de vernietiging. Om
streeks 1340 zijn er in Duits
land tussen dertig- en de
honderdduizend Joden ver
moord".
De Tijd praat met Erik Jur-
gens die uit teleurstelling het
voorzitterschap van de NOS
gaat neerleggen. „Ja, het
NOS-bestuur is een zinkend
schip. Als je ziet hoe een poli
tieke meerderheid en een
meerderheid van de omroep
organisaties het vloeiend met
elkaar eens zijn over het ont
binden van de NOS, dan is
die ontwikkeling niet meer
terug te draaien". Uitvoerig
aandacht ook voor de affaire
van de Walrusduikboten.
Voorzitter van Donk van de
Vereniging tot Belangenbe
hartiging van de Zeemacht:
„Wat de politiek de laatste ja
ren aan defensiebeleid heeft
durven voeren, grenst aan
het ongelooflijke. De politiek
weet niet waarover men
praat en zou er van uitgeslo
ten moeten worden. Hoe je
een onderzeeer uitvoert,
moet je niet aan de politiek
overlaten, anders krijg je
weer dat na vier iaar een
CDA-minister wordt opge
volgd door een PvdA-er die
het allemaal anders gaat
doen. Dat kost het Neder
landse volk miljarden". Het
blad ging kijken waarom de
Amerikaanse bisschoppen
zo'n deining hebben veroor
zaakt met hun herderlijk
schrijven waarin ze zeggen
dat de economie van Reagan
niet deugt. De theoloog Hol-
lenbach: „De bewering dat de
armoede niet kan worden
verminderd tot een geringer
percentage dan 15, is onver
dedigbaar. Kijk naar Europa.
Dat doet het op dit gebied be
ter. Wij kunnen het ook be
ter doen". Aandacht tenslotte
voor de emancipatie van de
zwakzinnigen. „Het grootste
probleem is dat je toch aan
het betuttelen slaat. Natuur
lijk zijn we daar bang voor.
Je moet steeds bij jezelf na
gaan hoe je omgaat met het
uitgangspunt dat mensen zelf
kunnen zeggen wat ze leuk
Hervormd Nederland over
staatssecretaris Ploeg: „Hij
heeft blijk gegeven van een
zodanige beperkte en eenzij
dige denkwereld, dat zijn be
noeming op een positie van
dit politieke niveau niet goed
verdedigbaar is". Het omsla
gartikel gaat over anabolen
ofwel spieren uit een potje.
„Er wordt tegenwoordig zelfs
met apenhormonen gewerkt.
Het effect is een toename
van zo'n twintig kilo binnen
afzienbare tijd. Maar tegelij
kertijd gaan de plaatbeende
ren zoals de kaken buiten
hun proporties groeien. Ook
de handen worden groter en
zelfs de schedelfontanellen
gaan een stuk open staan.
Nee, het wordt er allemaal
niet fraaier op". Elders wordt
de informatie over de opslag
van atoomafval in zoutkoe-
pels onjuist en misleidend ge
noemd. „Het beleid van de
regering en het CDA komt
erop neer dat men hoopt dat
ergens in de toekomst of in
het buitenland een oplossing
wordt gevonden. Blijkbaar is
de behoefte aan kernenergie
zó groot, dat men een derge
lijk beleid verantwoord acht
en dat de mogelijkheid om te
stoppen met kernenergie
wordt verdrongen". Een ge-
levensverhalen van twaalf in
1900 geboren Nederlanders te
boek heeft gesteld. „Er zit
nog veel vitaliteit en levens
ervaring bij de ouderen, waar
we té weinig van horen om
dat ze wat geïsoleerd zijn in
de samenleving"
PIET SNOEREN
EG en Afrika
Honger is een direkt gevolg
van armoede. Er is genoeg
voedsel op de wereld. Onge
veer een derde van de totale
jaarlijkse wereldoogst van gra
nen wordt (met behulp van
subsidies) gebruikt voor onder
meer de produktie van (over
tollig) vlees, boter (bergen),
melk (plassen) en eieren. In de
geïndustrialiseerde wereld
wordt ongeveer evenveel
hoogwaardig voedsel verorbert
door varkens, koeien en kip
pen als door de gehele bevol
king van de Derde Wereld.
Daarnaast is er ook vruchtbare
grond genoeg, ook in de pro
bleemgebieden zelf. In Soedan
wordt slechts één tiende van
de landbouwgronden be
bouwd. Reden van dit alles: er
is geen geld om zowel voedsel
te kopen (in tijden van mis
oogst, droogte), als de eigen
landbouw te ontwikkelen.
Pure armoede dus.
In zijn boekje „Agriculture
The Triumph And The Sha
me" stelt de Britse conserva
tieve politicus Richard Body
(zelf landbouwer), dat de ge
voerde landbouwpolitiek in
het rijke noorden hiervoor
voor een belangrijk deel ver
antwoordelijk is. Enerzijds
wordt het de ontwikkelings
landen door de hoge import
tarieven onmogelijk gemaakt
hun produkten op de Westerse
markt te brengen. Anderzijds
dumpen de EG (en VS) hun
overschotten (met behulp van)
alweer subsidies tegen bela
chelijke lage prijzen op de we
reldmarkt. Deze oneerlijke
concurrentieslag is de boeren
in de arme landen teveel en
treft hun zelfs tot in hun eigen
binnenlandse markt. Of dit
nog niet genoeg is drijven de
EG en VS ook nog eens de we
reldmarktprijzen van kunst
meststoffen zo hoog op dat ze
onbetaalbaar worden voor de
ongesubsidieerde boeren el
ders in de wereld.
Een ieder die het boekje van
de Britse parlementariër leest
en verbetering van de wereld
voedselsituatie wil, zal zich
kunnen vinden in de hoofd
conclusie dat we af moeten
van de huidige zwaar gesubsi
dieerde landbouwproduktie.
De financiële crisis in de EG,
voornamelijk door de land
bouw zelf veroorzaakt, brengt
politici misschien tot bezin
ning. Importtarieven zijn niet
de enige garantie om ons zelf
blijvend aan voedsel te helpen.
Er is genoeg geld, kennis en
vruchtbare grond om de gehe
le wereldbevolking op veel
goedkopere (en milieuvriende
lijker!) wijze van voedsel te
voorzien. Acties als „Eén voor
Afrika" zullen dan tot het ver
leden behoren.
Hans Olsthoorn.
's-GRAVENZANDE
opt
