Wetenschappelijke speurtocht naar oorzaak van zure bossen lescherming minima frustreert werkgelegenheidsbeleid Belgische regering schuift raketten- besluit voor zich uit KERNCENTRALES SCHADELIJKER DAN KOLENCENTRALES VIER OUD EN NIEUW OP ZEE Politiek Partij Parlement BINNENLAND/BUITENLAND CeicfoeSoutont ZATERDAG 1 DECEMBER 1984 PAGINA 7 Zwarte Pieten maken 3 ton buit AMSTERDAM Twee als Zwarte Piet ver klede mannen hebben bij een gewapende overval op het filiaal van V en D in de Kal- verstraat in Amsterdam ruim 300.000 gulden buitgemaakt. De „Pieten" kwamen de zaak binnen en liepen naar de afdeling klantenser vice op de eerste etage. Een daar aanwezig personeelslid dacht in eerste instantie dat het om een grap van collega's ging, maar toen de twee mannen haar met een pistool bedreig den, naar een hoek achter de kluis duwden en met tape vastbonden, bleek dat het ernst was. medewerker van de bedrijfsrecherche aange houden. Deze ontkent overigens iets met de pverval te maken te hebben. Vele doden bij gevechten op Sri Lanka COLOMBO Op Sri Lanka zijn gisteren meer dan 110 mensen gedood bij aanvallen van guerrilleros van het Tamilvolk en daaruit voortvloeiende gevechten met militairen. Dit heeft regering in Colombo bekendgemaakt. De guerrilleros overvielen een reclasserings- boerderij van ex-gevangenen en hun gezinnen in Padaviya in de noord-centrale provincie, waarbij minstens zestig personen werden ver moord. Bij een gelijktijdige overval op een tweede bedrijf, 8 kilometer verderop, lieten minstens twintig mensen het leven. Militairen en politiemannen werden per helikopter aan gevoerd en in de gevechten die toen ontston den kwamen meer dan dertig guerrilleros om het leven en werden ongeveer twintig ge- Rekenkamer mag bedrijfssteun controleren DEN HAAG De Algemene Re kenkamer krijgt meer mogelijkhe den om controle uit te oefenen bij bedrijven, die financiële steun van de staat hebben ontvangen. De Re kenkamer kan ter plaatse bij bedrij ven een onderzoek gaan instellen. Dit is de kern van een voorstel tot wijziging van de Comptabiliteitswet, waarmee de ministerraad akkoord is gegaan. De nieuwe bevoegdheden zullen zich ook uitstrekken tot in stellingen in de sfeer van de sociale zekerheid en tot vennootschappen, waar de staat meer dan vijf procent van de aandelen bezit. Van der Reijden: uiterste zorg bij dierproeven UTRECHT Voor bepaalde doeleinden zijn dierproeven helaas noodzakelijk. Het aantal proeven moet echter zo beperkt mogelijk blijven en de proeven waar we echt niet onderuit kun nen moeten met de uiterste zorg worden uitge voerd. Die zorg voor het proefdier is een kwestie van mentaliteit, aldus staatssecretaris Van der Reijden (Volksgezondheid) vanmorgen in Utrecht op een bijeenkomst van de Dierenbe scherming, die de bewindsman uitriep tot „Die renbeschermer van het jaar". De Dierenbescher ming heeft Van der Reijden gevraagd meer geld ter beschikking te stellen voor onderzoek naar nieuwe methoden om geneesmiddelen en andere industriële produkten te testen, zonder daarvoor dieren te gebruiken. (Van onze correspondent Aad Jongbloed) BRUSSEL De Belgische re gering heeft het besluit over de plaatsing van de 48 kruisra ketten uitgesteld. Zij blijft ech ter vasthouden aan het NA- VO-dubbelbesluit van 1979 en de voorbereidingen op de basis in Florennes zullen volgens schema doorgaan. (Van onze correspondent Gerard Kessels) ROTTWEIL Jarenlang wa ren ze in het defensief ge drukt, maar nu zijn ze weer in opmars. De voorstanders van kernenergie hebben nieuwe [noed gevat. De stervende bos sen in West-Europa hebben ien zwaar geschut geleverd in jle discussie met de tegenstan- lers. Kerncentrales worden jepropageerd als een bron van )chone, milieu-vriendelijke energie, in tegenstelling tot de twavel spuwende kolenge- ttookte centrales. Tegen dat jrgument hadden tegenstan ders van kernenergie geen verweer. Hadden ja, want de Duitse bioloog prof. dr. Gtln- ther Reichelt heeft nu een ntal onderzoeksgegevens op fel gelegd, die de vakwereld tnet stomheid hebben gesla gen. „Schone kernenergie, dat Is een sprookje", zegt Reichelt. .Kerncentrales dragen meer Dij tot de verzuring van het nilieu dan kolen gestookte". Reichelt is er van overtuigd net zijn revolutionaire stelling spoedig geen roepende in de voestijn meer te zijn. „Ook indere wetenschappers zijn nu Dezig mijn onderzoeksresulta- .en te toetsen. Ik weet zeker dat er over een half jaar dui- Raadsel rrfrufc^'ikheid zal zijn". Reichelt is 6 m) docent aan een opleiding voor gymnasium-leraren in Rott- methode om snel de daders aan te wijzen van schade in de bossen. Uitgaande van naald- kleur en naaldverliezen deelt hij de bomen in vijf schadeca- tegorieën in. Op elk observa tie-punt worden tien of twin tig bomen op deze wijze onder zocht. Uit het gemiddelde van de gevonden scores wordt een statistisch cijfer afgeleid voor dat meetpunt. Als op voldoen de meetpunten steekproeven zijn gehouden kan de schade van het gebied in kaart wor den gebracht. Reichelt doet dat met zogenaamde isomalen. Dat zijn lijnen die punten met een gelijke ziektegraad met el kaar verbinden. Deze methode om de zieke bossen te onderzoeken levert een schat aan informatie op. In de omgeving van industrie- -centra vond Reichelt schade- -zones in de vorm van vaan dels of eilanden. Het schade- -patroon, dat de heersende windrichting volgt, kan vaak nog tot een afstand van vijftig, zestig kilometer worden vast gesteld. Zodoende kon Rei chelt de schuld van de schade overduidelijk bij de zwavel dioxide uitblazende indus trieën leggen. aangetroffen, precies in de waarvan er sommige al hon- hoofdwindrichting", zo zegt derd jaar stillagen. En steeds hij. Nu had hij ook een verkla- waren de bossen in de directe ring voor iets wat hem altijd omgeving ziek. gefrappeerd had: het feit dat De onderzoekingen van Rei- ook in Frankrijk op grote chelt zijn „ingeslagen als een schaal schade aan de bossen bom", zoals hij zelf zegt. De werd vastgesteld, hoewel dat deelstaatregering van baden- Reichelt heeft zijn methode, die inmiddels op ruime schaal is overgenomen, niet alleen in de omgeving van industrie- -centra toegepast. Ook in ge bieden met een relatief schone lucht heeft hij schade vastge- weil, in de Zuidduitse deelstaat Baden-Württemberg. Met gro- amer e zorg ziet hij hoe in zijn di- rd..- 3recte omgeving het fraaie amar Zwarte Woud en andere bos gebieden langzaam maar zeker steld. Voor een belangrijk deel Het\ foor de bijl gaan. Al jarenlang heeft dat te maken met de lig- nder'* ioet natuurliefhebber Riechelt wetenschappelijk onderzoek laar het afsterven van de bos- en. Daarbij maakt hij regel- ging. De hoogte boven de zees piegel is bij voorbeeld van in vloed op de bossterfte. Maar ook kommen in het terrein en natig trips naar het aanpalen- dalen waarin zich veel koude lucht verzamelt, laten schade zien. Koude ondermijnt im mers het weerstandsvermogen van planten. Reichelts methode om snel de veroorzakers van schade aan te wijzen, heeft veel bewonde ring geoogst bij collega's. Pro fessor Weischet van de univer- Volgens professor Reichelt dragen kerncentrales, zoals deze bij het Duitse Helmstedt, meer bij tot de verzuring van het milieu dan met kolen gestookte elektriciteitscentrales. „In één keer moest ik weer denken aan onderzoek dat ik 1975 bij de kernreactor Bren- nilis in Bretagne in Frankrijk had gedaan", vertelt Reichelt. „De naaldbossen in de omge ving van de kerncentrale ver toonden ernstige ziektever schijnselen". Reichelt richtte zijn aandacht nu op de omgeving van kern centrales. Hij deed metingen bij Bremerhaven, in de buurt van het Franse Lyon en bij Reichelt doorgegaan met het zoeken naar de veroorzakers van bossterfte. Al metende stond hij op een gegeven moment voor een raadsel. Ten noorden van Heilbronn vond hij schades waar hij geen oorzaak voor aan kon wijzen. Fabrieken die Daders aanwijzen Reichelt heeft voor het eerst en'. ipzien in vakkringen gebaard en, net het ontwikkelen van iitge- zwaveldioxide of stikstofoxide Würgassen. Elk onderzoek be- uitstootten waren in geen vel den of wegen te bekennen. Bij hernieuwd onderzoek vond hij een mogelijke schuldige: de kerncentrale bij Obrigheim. vestigde de verdenking dat de schade door de kerncentrales veroorzaakt werd. „Bij de cen trale van Würgassen werd een heel duidelijk schade-patroon land, in tegenstelling tot Duits land met zijn kolen gestookte krachtcentrales, zijn energie voornamelijk met kerncentra les opwekt. Inwerking op milieu De volgende stap was om na te gaan hoe de radio-activiteit precies op het milieu inwerkt. De Amerikaan Stewart had in de omgeving van kerncentra les radio-nucliden (radioactie ve kernen) gevonden. In naal den, takken en in de bodem trof Stewart opvallend hoge concentraties tritium aan. Rei chelt gelooft dat radio-activi teit als directe oorzaak van schade wellicht te verwaarlo zen valt. Belangrijker is wat de nucliden in de loop der ja ren in de natuur aanrichten. Het verval van de radio-actie ve elementen in het binnenste van de plant leidt tot molecu laire veranderingen. Daarbij gaat het niet alleen om de ra dioactiviteit van de kerncen trales, maar ook om de fall out van de bovengrondse kern proeven, die in 1963 werden stopgezet. Maar de radioactieve straling van kerncentrales doet ook nog andere dingen, zo ontdek te Reichelt. Uitgaande van de stellingen van de Indische chemicus Vohra, stelde de Duitse onderzoeker vast dat een lage radioactiviteit in de buitenlucht in combinatie met een laag zwaveldioxide-gehal te zorgt voor een belangrijke vergroting van stoffenconcen- traties die schadelijk zijn voor planten. De combinatie van radioactieve deeltjes en zwave- loxide leidt tot het ontstaan van zeer geconcentreerde, gif tige, verbindingen. Reichelt testte zijn bevindingen bij uraanbevattende mijnen, -Württemberg, die al jarenlang zijn beleid richt op de uitbrei ding van de kernenergie, gaf Reichelt een onderzoeksop dracht over de samenhang tus sen kernenergie en het ster ven van de bossen. Bij veel collega's hebben zijn bevindin- Prof. dr. Reichelt. gen scepsis opgeroepen. Daar ligt Reichelt niet van wakker. „Zo gaat het in de wetenschap vaker. De ontdekker wordt- eerst als een wildeman afge schilderd, dan komen de twij fels en gaat iedereen driftig bestuderen of het wel klopt". Vooral bij de kernenergie-lob by heeft Reichelt het verbruid. „Ik wordt afgeschilderd als een charlatan. Dat gebeurt volgens het motto: wat niet mag zijn, kan ook niet zijn". Premier Martens heeft giste ren verklaard dat de eerstvol gende evaluatie, gepland voor december, „plaats zal hebben in het eerste trimester van 1985". Dat betekent zeker uit stel van welke beslissing dan ook, tot na het bezoek van Martens en zijn minister van buitenlandse zaken op 14 janu ari aan Washington. Martens is hiermee gedeelte lijk tegemoetgekomen aan de wens van de top van de chris ten-democraten (CVP), waar van partijvoorzitter en de frac tievoorzitter de afgelopen week aandrongen op uitstel van de plaatsingsbeslissing. Zij wilden zich niet binden aan een termijn, maar hei resultaat afwachten van de onderhan delingen tussen de VS en de Sovjet-Unie, op 7 en 8 januari. De VS en de Sovjet-Unie gaan in het vervolg tweemaal per jaar ruggespraak houden over de non-profileratie-verdrag van kernwapens en' atoom technologie Dit is gisteren in Moskou bekendgemaakt na het beëindigen van de Rus- sisch-Amerikaanse overle gronde over de naleving van het verdrag. De stationering van nieuwe Amerikaanse raketten in de Bondsrepubliek zal volgens plan worden doorgezet, onge acht de weer beginnnende ontwapeningsbesprekingen tussen de VS en de Sovjet- Unie in januari. Dat is het be langrijkste gegeven in een ge zamenlijke verklaring van bondskanselier Kohl en de Amerikaanse president Reagan die gisteravond gelijk tijdig in Washington en Bonn is bekendgemaakt. (ADVERTENTIE) North Sea Ferries heelt in samenwerking met uw krant een feestelijke mogelijkheid voor u georganiseerd om Oud en Nieuw dit jaar eens heel anders te vieren. Oudejaarsavond weg, Nieuwjaarsdag terug: een avond en een nacht geheel verzorgd het zeegat uit. Voor f 175.- per persoon, inclusief champagne en wijn aan tafel. Op maandag 31 december, 's middags rond 4 uur, steekt u van wal voor een sfeervol feest, dat een avond en een nacht lang door gaat, waarbij North Sea Femes een aantal ex tra's en verrassingen voor u in petto heeft. Zo wordt u aan het begin van de avond, tussen 5 en 6 uur, door gastheer en presentator Ted Lion feestelijk onthaald met een „Ferry Good Hour", een gezellig borreluurtje waarbij North Sea Femes u op een aantal heerlijke borrelhapjes trakteert. Aansluitend wordt u uitgenodigd voor een „kies-wat-u-lekker- vmdt"-specialiteitentafel, dat eerst uw oog, maar later uw tong zal strelen. De wijn aan tafel tijdens het diner wordt u door North Sea Ferries aangeboden. Terwijl u later op de avond geniet van de tra ditionele oliebollen en appelbeignets, zorgt het uitstekende dansorkest Penny Lane voor sfeer en dansntme en kunt u genieten van een wervelende show van The Tropical Girls en een swingend optreden van het duo Frank en Mirella. In de intieme Snug Bar zorgt organist/enter tainer Wil van Kooien voor een gezellige sfeer en wordt u tegen middernacht uitgeno digd om, gezamenlijk met Kapitein en Offi cieren van het m.s. Norstar en onder het ge not van een glas bruisende champagne, het nieuwe jaar in te luiden. Even biikomen? Uw 2-persoons hut (met pnvé faciliteiten) is tij dens de gehele trip voor u gereserveerd, en de ochtend van Nieuwjaarsdag stapt u na een uitgebreid „English Breakfast om ca. 11 uur weer van boord, met nog voldoende tijd voor uw familiebezoekjes. U begnjpt het al, deze Oud en Nieuw trip wordt wel een héél bijzonder feest. Reden om u te adviseren tijdig te boeken. Dan loopt u niet de kans de boot te missen. Reserveren: North Sea Ferries, 'Afdeling Passage, tel. 01819-62077 Mevrouw Patty Zervaas (tst. 131) DEN HAAG „Nergens Jn de wereld worden in- Jpanning, beroepsoplei ding en moeilijke arbeids omstandigheden zo onder- etaald als in dit land". «ze woorden onderstrepen ieen looneis van de FNV. Ze vormen de toelichting op de Stelling die de VVD'er De Korte deze week in de Tweede kamer poneerde. Het kamer lid vindt de inkomensverde ling in Nederland zo plat als 5en dubbeltje waardoor elke jrang om te werken en een Irestatie te leveren wordt ont moedigd. Hij doelt dan op het feit, dat het minimumloon en het modale inkomen bruto nog wel enkele duizenden guldens van elkaar verschillen, maar dat netto iemand met een mi nimum nauwelijks onder mo daal uitkomt. Sterker nog, soms is hij gewoon beter uit. Hij kan immers aanspraak ma ken op extra toeslagen die af hankelijk zijn van de hoogte van het inkomen, zoals huur subsidie, studiefinanciering en niet te vergeten de eenmalige uitkering. Iemand met een modaal bruto-inkomen kan hier minder of helemaal niet van profiteren. Laten we deze grijze brei van woorden eens met een eenvou dig voorbeeld illustreren. Jan Modaal en Piet Minimaal wo nen naast elkaar in twee huur huizen aan de Weddeweg in Dubbeltjesdam. Ze zijn beiden getrouwd en hebben twee kin deren. Elk betaalt 500 gulden huur per maand. Piet Mini maal kan huursubsidie clai men en krijgt een eenmalige uitkering voor de meerjarige echte minima plus tweemaal 50 gulden vanwege zijn twee kinderen en nog eens 85 gul den extra omdat hij huursubsi die ontvangt. De inkomens plaatjes van de twee families zien er dan als volgt uit: PIET MINIMAAL Bruto loon 1987,- netto loon 1460,- huur 500,- huursubsidie 265,- eenmalige uitkering omgerekend p.m75,- netto te besteden 1300,- JAN MODAAL Bruto loon 3009,- netto loon 1870,- huur 500,- te besteden 1370,- 5USKE EN WISKE AMORIS VAN AMORAS Uit deze cijfers blijkt hoe het gezin Modaal netto per maand slechts zeventig gulden meer overhoudt van een bruto ver schil van meer dan 1000 gul den. In de praktijk doen zich overigens nog veel gekkere voorbeelden voor. Zou bijvoor beeld een van de kinderen in het gezin Minimaal studeren, dan Krijgt dat meer studietoe slag dan dat van de buren. Bo vendien geven sommige ge meenten aan gezinnen met een minimuminkomen extra voordeeltjes, zoals een korting of vrijstelling van de Onroe- rend-Goedbeïasting. In al die gevallen is het netto-inkomen van een „minimumlijder" ho ger dan dat van Jan Modaal. Nu worden er pleidooien ge houden om de positie van het minimum te versterken. De FNV gaat in de cao-onderhan delingen een hoger minimum loon eisen en in de Tweede Kamer betoogde de PvdA'er Buurmeijer deze week dat het minimumloon in feite 93 gul den netto te laag is sinds het „bevroren" is. Ligt het aan de PvdA dan zou Piet Minimaal netto dus al meer overhouden dan Jan Modaal. Er is ook een ander geluid te horen. Het Nederlands Chris telijk Werkgeversverbond (NCW) vindt dat de minima in Nederland er zo slecht nog niet aan toe zijn en ontvouwde een plan om er 30 procent af te halen. Mensen die echt te kort komen zouden een toe slag moeten krijgen. Het feit dat daardoor werkenden on der omstandigheden naar een loket moeten om een aanvul ling op hun loon te krijgen, zal voor de politiek al voldoende zijn dit plan naar de prullen mand te sturen. Zoiets is in Den Haag niet eens bespreek baar. Althans nu nog niet, want ook in de politiek valt wel te horen dat de minima het vaak min der slecht hebben dan velen willen doen geloven. De VVD loopt voorop om te benadruk ken dat tussen 1974 en 1984 de minima er 10 procent op voor uit gingen en modaal vijf pro cent daalde. Ook bij de debat ten in de afgelopen week lie ten VVD'ers geen gelegenheid onbetuigd om het volgens hen niet te rechtvaardigen verschil in behandeling tussen minima en mensen met (althans bruto) net iets méér te illustreren. Zo wees de VVD'er De Korte er op dat de minima als gevolg van de bevriezing van hun in komen in 1985 150 miljoen zul len bijdragen in een totaal-be zuiniging op de sociale zeker heid van 2,5 miljard gulden. Met andere woorden: een groep van 2,6 miljoen uitke ringstrekkers met een mini mum dragen 150 miljoen bij, waar 650.000 „boven-minima- len" voor 2,3 miljard moeten zorgen. Dat scheelt een factor 22. Over inkomensnivellering gesproken. Opbergen Als het aan de VVD en de christelijke werkgevers ligt, komt er de komende jaren een veel groter verschil tussen lo nen en uitkeringen, al lijken de werkgevers het meer te zoeken in een verlaging van het minimum en de liberalen in een (fiscale) bevoordeling van de inkomens boven dat Pikant feit hierbij is dat de CDA-fractie het snijden juist danig moe lijkt te worden en het bezuinigingsmes wat de so ciale zekerheid betreft het liefst diep in de kast wil op bergen. De verkiezingen van 1986 komen dichterbij en het is ook in de politiek een be kend feit dat je met stroop meer vliegen vangt dan met azijn. CDA-woordvoerster Jel- tien Kraaijeveld lijkt in navol ging van haar fractieleider het kabinet op dit punt min of meer het bos in te willen stu ren. In het regeerakkoord, dat ook in het verkiezingsjaar 1986 nog volop geldt, staat immers dat ook dan voor minstens twee miljard gulden in de soci ale zekerheid moet worden ge sneden. Kennelijk voelt het CDA daar (tot woede van de VVD. die door wil gaan tot het bittere einde) niets meer voor. Maar hoe dat bedrag dan wel gevon den moet worden, blijft tame lijk duister. CDA-leider De Vries noemde bij de algemene beschouwingen in oktober wel het beter in de hand houden van posten die nu steeds voor tegenvallers zorgen als een be- het mes zou moeten in posten als huursub sidie en studiefinanciering. Banen scheppen Het verschil met de benade ring van de VVD en het NCW is daarmee vooral optisch. Als de CDA-benadering er toe leidt dat minima minder kun nen profiteren van inkomens subsidies wordt het verschil met Jan Modaal, die dat door gaans nu al niet kan, immers automatisch groter en daar zijn ook deze twee op uit. Tóch wordt hiermee nog maar één van de zotte kronkels in het Nederlandse inkomensbe leid recht getrokken Er blij ven er nog genoeg over. Om nog eens een voorbeeld te noe men: om een minimumloner (netto: 18.519 gulden) in dienst te nemen moet een werkgever inclusief lasten 32 097 gulden betalen. Jan Modaal (netto 24 156) kost hem zelfs een hal ve ton. Dergelijke bedragen zijn geen uitnodiging voor werkgevers om meer mensen aan te trekken. Zeker niet in het midden- en kleinbedrijf, waarvan dat met name wordt verwacht Werkgelegenheids beleid blijkt dus heel wat meer in te houden dan alleen maar banen scheppen. ARJEN BROEKHUIZEN Onthullingen verwacht op Sindona-proces MILAAN In Milaan begint maandag een proces waar in Italië jarenlang naar uitgezien is, maar niet altijd hoopvol. De beklaagde, de Siciliaanse fi nancier en voormalig finan cieel raadgever van het Vati- caan, Michèle Sindona, heeft gedreigd dat hij feiten zal ont hullen over ongeoorloofde fi nanciële transacties, waarbij met personen die hoog op de maatschappelijke ladder staan, onder één hoedje werd ge speeld. Hij zou zelfs een lijst tonen met namen van 500 pro minente Italianen die in de ja ren zeventig geld via zijn bankconsortium naar het bui tenland hebben gesmokkeld. Sindona is aangeklaagd we gens frauduleuze zaken die verband houden met de ineen storting van zijn financieel im perium meer tien jaar geleden Het Siciliaanse financiële won derkind werd in september jongstleden door de VS tijde lijk aan Italië uitgeleverd. Een Amerikaanse rechter vei oor deelde hem in 1980 tot 25 jaar gevangenisstraf wegens frau de, meineed en het simuleren van zijn eigen ontvoering. In het geval van Sindona moet Italië hem na het proces naar de VS terugsturen om daar zijn Amerikaanse straf uit te GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE Bil UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS MUZIEK THEATER RECREATIE EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 7