Warschau-Pact milder tegenover NAVO
- 'U
9?
„Wijblijven Arafat niet
meer blindelings volgen
Tekort EG-financiën
minder dan verwacht
i^Reag
an neemt
a
nog geen
besluit over
bezuinigingen
op defensie
QeidóaOowumt
an'
PALESTUNEN IN JORDANIË ACHTERDOCHTIG
BUITENLAND
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1984 PAGINA 15
op de
reeks
nieuw
naken
rigens
)it zei
NV
ge-
s deel
tfeder-
BO en
ipitaal
t door
iracht
ïgstel-
te
Protest bij Nederlandse
ambassade Paramaribo
DEN HAAG/PARAMARIBO
Een groep van enkele honderden
Surinamers heeft gisteren een de
monstratie gehouden voor de Ne
derlandse ambassade in Paramaribo.
De betogers eisten de hervatting
van de ontwikkelingshulp door Ne
derland en boden de ambassade een
petitie aan. Een dag eerder had le
gerleider Desi Bouterse via een ra
dio- en televisietoespraak opgeroe
pen massaal aan de demonstratie bij
de ambassade deel te nemen. Tij
dens de betoging werden leuzen ge
roepen als „Holland het geld is van
ons", „Herstel betaling nu" en „Hol
land doe niet zo dom".
Vredesoverleg
in El Salvador
In het dorp Ayagualo, twaalf
kilometer ten zuiden van San
Salvador, wordt vandaag het
tweede gesprek gehouden
tussen de regering van El Sal
vador en vertegenwoordigers
van het verzet. De regering is
vertegenwoordigd door een
drietal ministers. De delegatie
van het verzet, die gisteren in
El Salvador arriveerde, be
staat uit Ruben Zamora Rivas,
Hector Oqueli Colindres Dag-
oberto Gutierrez (van rechts
naar links op de foto). De
aartsbisschop van San Salva
dor, mgr. Arturo Rivera Da-
mas, treedt op als bemidde
laar.
ARGENTINIË
PUBLICEERT BOEK OVER
„SMERIGE OORLOG"
BUENOS AIRES In Argentinië is
gisteren een boek verschenen waarin de
ontvoeringen, martelingen en verdwij
ningen van politieke tegestanders onder
het voormalige militaire bewind wor
den beschreven. Het boek „Nooit weer"
is samengesteld aan de hand van een
onderzoek van de commissie voor de
vermiste personen, die door de burger
regering van president Alfonsin is inge
steld. In het boek zijn talloze getuigen
verklaringen opgenomen van Argentij
nen, die het slachtoffer zijn geweest van
het repressieve bewind van de militaire
regering in de periode 1976-1983.
Dochter van
M.L.King opgepakt
na betoging
WASHINGTON De dochter
van de in 1968 vermoorde do
minee Martin Luther King is
gisteren tegelijkertijd met een
vakbondsleider en de burge
meester van Gary (Indiana)
gearresteerd voor de Zuidafri-
kaanse ambassade in Washing
ton, waar sinds een week de
monstraties worden gehouden
tegen de apartheid. Yolanda
King en de twee anderen wer
den aangehouden toen zij pro
beerden een brief af te geven
bij de ambassade.
Bezoekende punkers
shockeren politici
BONN Vijftig punkers en jonge radi-
kalen hebben gisteren in de Westduitse
hoofdstad voor een flinke opschudding
gezorgd, toen zij tijdens een excursie
naar de regeringsinstanties in Bonn
flink uit de band sprongen. De excur
sie, die werd georganiseerd door de
Groenen, was bedoeld om jongeren uit
Hamburg vertrouwd te maken met het
democratische proces politieke proces.
Maar het driedaagse programma werd
ingekort toen de jongeren zich tijdens
net bezoek aan het ministerie van
Duits-Duitse Aangelegenheden begon
nen te misdragen. Zij haalden onder
andere een portret van de Westduitse
president Von Weiszacker van de
muur.
I WENEN/LOS ANGE
LOS/BONN De hou
ding van de Warschau-
iPact landen is milder ge
worden ten aanzien van
ihet Westen. Dit conclude-
ren westerse diplomaten
5e 'n Wenen, waar gister-
iet avond het Warschau-Pact
prof. een verklaring aflegde,
inse? De diplomaten wijzen
ar erop dat in deze verkla-
teeft
ring niet zoals gebruike
lijk fel wordt uitgehaald
naar de NAVO-landen.
Volgens de westerse di
plomaten moet dit positie
ve feit in verband worden
gebracht met de ontmoe
ting tussen president
Reagan en president
Tsjernenko in januari vol
gend jaar.
De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken,
Shultz, heeft volgens zijn ei
gen zeggen maar „geringe
hoop", dat de Verenigde Sta
ten en de Sovjet-Unie na de
hervatting van hun dialoog,
terugkeren tot de ontspan
ning van een jaar of tien ge
leden". In een gisteren ver
schenen interview met de
Los Angeles Times zei Shultz
dat onlangs alle streven naar
verbetering van de betrek
kingen met Moskou, de ver
houding tussen de supermo-
gendheden „ook verder door
de wapenwedloop zal wor
den bepaald".
De Westduitse oud-bonds
kanselier Helmut Schmidt
vreest dat West-Europa
dreigt de boot te missen bij
het overleg over wapenbe
heersing tussen de Verenigde
Staten en Rusland dat in ja
nuari in Genève begint. In
een gesprek met de buiten
landse pers in Bonn noemde
Schmidt het gisteren „beden
kelijk", dat de West-Europe-
se landen nog steeds geen ge
zamenlijk standpunt hebben
ontwikkeld.
„De Westeuropese landen
hadden al lang rond de tafel
moeten gaan zitten om een
gezamenlijke verklaring op
te stellen en die in Washing
ton aan te bieden. Kostbare
tijd is verstreken en veel tijd
heeft Europa niet meer", al
dus de 65-jarige Schmidt. Hij
wees erop dat het overleg
tussen de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse za
ken, Schultz, en zijn Russi
sche collega Gromyko in Ge
nève plaatsvindt vóórdat
president Reagan de inaugu
ratietoespraak houdt voor
zijn tweede ambtstermijn
van vier jaar.
Schmidt: „Ik ben ervan
overtuigd dat de resultaten
van het overleg tussen Gro
myko en Schulz verwerkt'
zullen worden in Reagan's
inauguratietoespraak. De bij
eenkomst in Genève is niet
toevallig begin januari ge
pland. Ook West-Europa
heeft de kans invloed uit te
oefenen op Reagan's rede,
waarin het beleid voor de
komende jaren in vastgelegd,
maar de tijd verstrijkt."
Volgens de oud-kanselier is
het juist nu voor West-Euro
pa van eminent belang om
bij de beginnende dialoog
tussen Oost en West de vin
ger aan de pols te houden.
Als Reagan ziin miljarden-
verslindend plan overeind
houdt om in de ruimte een
scherm te creëren dat aan
vallende raketten vernietigd,
zal dat de veiligheid van
West-Europa niet vergroten.
n die
hun
heefl
zicH
werJ
ij ge-.
BRUSSEL Met de Eu
ropese financiële tekorten
voor dit jaar valt het nu
ineens allemaal geweldig
mee. Dat blijkt uit wat de
Europese begrotingscom
missaris, Christopher Tu-
gendhat, in de Europese
Begrotingsraad heeft ge
legd. Dit verklaarde giste-
men ren in Brussel staatssecre
taris voor Europese Za-
3I ken, Van Eekelen.
Volgens Van Eekelen heeft
Tugendhat in antwoord op
vragen uit de Raad gezegd dat
de EG-Commissie pas tussen
10 en 20 december in de finan
ciële problemen komt. Het te
kort aan geld zou dan zo'n
1875 miljoen gulden zijn. Als
de EG-Commissie geen specia
le boteracties („kerstboter") en
goedkope boterexporten naar
de Sovjet-Unie had ontworpen
dan zou er eigenlijk dit jaar
helemaal geen tekort geweest
zijn, zo concludeerde Van Eek
elen. Maanden geleden reken
de de EG-Commissie uit dat ze
dit jaar 4,5 miljard gulden
meer nodig zou hebben dan er
oorspronkelijk voor 1984 was
begroot. Voor dat bedrag dien
de ze dan ook een aanvullende
begroting in. Maar de minis
terraad ging met het rode pot
lood door die aanvullende be
groting en bracht het bedrag
terug tot 2,5 miljard gulden.
WASHINGTON Fel verzet van de Amerikaanse minister van
defensie, Weinberger, heeft ertoe geleid dat president Reagan
een besluit over de bezuinigingsvoorstellen heeft uitgesteld. Dit
heeft Larry Speakes, de woordvoerder van het Witte Huis, na
afloop van de vergadering tussen Reagan en zijn economische
adviseurs meegedeeld. Zij vergaderden over de voorstellen om
de Amerikaanse overheidsuitgaven te beperken.
Deze voorstellen behelzen onder meer een beperking van de uit
gaven voor defensie tot een bedrag van ongeveer veertig miljard
dollar in drie jaar tijd. Hoewel het merendeel van de economi
sche adviseurs de beperkingen op de defensiebegroting redelijk
9cht heeft de minister van defensie zich heftig verzet omdat hij
de bezuinigingen helemaal niet zinvol acht.
Reagan zoekt nu naar manieren om in drie jaar tijd het begro
tingstekort, dat momenteel rond de 200 miljard dollar bedraagt,
met 100 miljard dollar te verminderen. Het voorstel voor de her
vorming van het Amerikaanse belastingstelsel zal zeer waar
schijnlijk sterk moeten worden gewijzigd voordat het de goed
keuring van president Reagan krijgt. Mogelijk is het plan zelfs
geheel ten dode opgeschreven omdat het bedrijfsleven er nu al
teer negatief op heeft gereageerd.
Steeds meer Polen
drinken illegaal
gestookte wodka
WARSCHAU Het clandes
tien stoken van alcohol is in
Polen binnen een jaar met
ruim 60 procent toegenomen.
De toeneming van het clan
destien stoken van alcohol
lijkt een gevolg te zijn van stij
ging van de prijs van wodka,
een produkt dat 15 procent
van de inkomsten van de staat
oplevert. Officieel heet het,
dat de prijs van wodka is ver
hoogd ter bestrijding van het
alcoholisme, dat in Polen de
omvang van een ware plaag
heeft aangenomen. Verder is
de verkoop van wodka in de
ochtenduren verboden, maar
ook deze maatregel blijft zon
der succes. Het netwerk van
clandestiene wodka-verkopers
biedt de drank ook tijdens de
verboden uren aan, zij het
voor het dubbele van de offi
ciële verkoopprijs.
DDR verwijdert
schietinstallaties
BONN Oost-Duitsland heeft
de laatste van automatische
schietinstallaties aan de grens
tussen Oost- en West-Duits-
land ontmanteld. De schietin
stallaties van het type SM-70
zijn bedoeld om vluchtelingen
af te schrikken. Zij treden au
tomatisch in werking wanneer
men in de buurt komt. Op het
hoogtepunt van hun ontwik
keling, vorig jaar, waren er
ongeveer 60.000 aangebracht
bij dc grens. De verwijdering
van de automatische schietin
stallaties was vorig jaar een
van de voorwaarden van Bonn
voor de verlening van kredie
ten aan de DDR.
SUSKE EN WISKE AMORIS VAN AMORAS
>>jl PLO-raad wil
*Wl nauwere band
met Egypte
AMMAN De Palestijnse
Nationale Raad (PNC) heeft
PLO-voorzitter Arafat giste
ren zijn vertrouwen gegeven
in diens politieke beleid, dat
voorziet in een verbetering
van de betrekkingen met Jor
danië en Egypte. De zitting
van de PNC in de Jordaanse
hoofdstad Amman, die giste
ren werd afgesloten, is een
grote overwinning geworden
voor Arafat, die gisteren op
nieuw tot voorzitter gekozen
werd. De zitting werd geboy
cot door de radicale Pale
stijnse groeperingen. Enkele
van deze groeperingen heb
ben gisteren in Damascus ge
zamenlijk met Jordaanse op
positiepartijen een „Nationaal
Front in Jordanië" gevormd.
Dit front wil met alle mogelij-
Afgevaardigden van de Palestijnse Nationale Raad droegen woensdagochtend hun voorzitter Jasser Arafat op de schouders de middelen de koers van
zaal van het Kultuurpaleis in Amman binnen, waar de Raad haar zeventiende zitting heeft gehouden. Dindsdagavond had Arafats' PLO en Jordanië
Arafat gedreigd te zullen aftreden als voorzitter, als hij niet de volledige steun zou krijgen voor zijn gematigde politieke koers. dwarsbomen.
AMMAN De Jordaanse
hoofdstad Amman is
evenals Rome gebouwd
op zeven heuvels. Maar
daar houdt dan ook elke
vergelijking tussen deze
twee steden mee op. Ge
legen aan de rand van de
Jordaanse woestijn kan
Amman zich in tegenstel
ling tot Rome niet beroe
men op een rijk en glo
rieus verleden. Amman,
in 1950 nog een dorp van
zo'n 12.000 zielen, is in de
jaren zestig en zeventig
uitgegroeid tot een stad
van ongeveer 700.000 in
woners.
Amman is geen mooie stad.
De vele nieuwe grauwe flats
en monotone rijen villa's met
hun kale, zanderige tuinen
vormen het onmiskenbare be
wijs dat tijdens de bouw-boom
niet gekeken werd op een
metertje grond. Architecten
moeten bij de bouw van deze
woningen niet hun hoofd ge
broken hebben over het ruim
te-probleem. Immers, de
woestijn is groot genoeg.
Brede vierbaans-wegen leiden
het gedisciplineerd rijdende
verkeer naar een klein, maar
druk centrum, waar weinig
bezienswaardigheden zijn.
Een in de oude Arabische ste
den zo bekende levendige
soekh (overdekte markt) kent
Amman niet. Er zijn slechts
enkele korte steegjes langs de
Hoessein-hoofdstraat, die al
leen met héél véél goede wil
als een soekh omschreven
zouden kunnen worden.
In vroeger tijden fungeerde
Amman als een rustplaats
voor karavanen, die op door
tocht waren naar de eeuwen
oude steden Damascus, Bei
roet of Kairo, om daar hun
handelswaar aan de man te
brengen. Voor de toerist, op
zoek naar de oude Jordaanse
cultuurschatten, biedt het
oude centrum van Amman
weinig meer dan een verval
len Romeinse ruïne en een
weinig imposante moskee.
Burgeroorlog
Amman is in feite de „Pale
stijnse hoofdstad van Jorda
nië". Mede als gevolg van de
Israëlische verovering van de
westelijke Jordaanoever tij
dens de juni-oorlog van 1967,
die gepaard ging met de ver
drijving van zo'n 350.000 Pa-
lestijnen, is nu tachtig procent
van de Ammani's van Pale
stijnse afkomst. De meesten
van hen voelen zich beslist
geen Jordanier en willen zo
snel mogelijk terug naar Pa
lestina.
Koning Hoessein heeft dit ge
weten. toen hij zich eind jaren
zestig geplaatst zag tegenover
een sterker wordend Pales
tijns verzet. Palestijnse guer
rillastrijders, die in die tijd
met hun jeeps en kalasinikovs
(Russische automatische ge
weren) de straten van Am
man beheersten, vormden een
regelrechte bedreiging voor
het Jordaanse koningshuis.
Koning Hoessein heeft deze
dreiging kunnen bezweren
door zijn grotendeels uit be-
doeïnen bestaande leger op de
vluchtelingenkampen af te
sturen. Onder de Palestijnen
werd een waar bloedbad aan
gericht.
Sinds de burgeroorlog van
1970-71 is Jordanië een naar
Arabische maatsteven gere
kend bijzonder rustig land,
waar de monarch met straffe
hand regeert. Palestijnen mo
gen zich niet verenigen en het
is hen zelfs verboden om in
het openbaar ook maar te pra
ten over hun bevrijdingsstrijd.
Zij bespreken de kansen op
terugkeer naar Palestina al
leen binnen de vier „veilige"
muren van hun huis.
De angst voor de Jordaanse
geheime angst is groot, zo
blijkt als we worden voorge
steld aan de Palestijnse fami
lie Al-Qoeds, die sinds 1967 in
de arme wijk Hasjmi al-Ja-
noebi woont. Onze gastheer is
bereid vragen te beantwoor
den, op voorwaarde dat niet
zijn werkelijke naam wordt
genoemd. „Als de Moekhaba-
rat (de Jordaanse veiligheids
dienst-red) ontdekt dat wij
kritiek hebben geleverd op
het Jordaanse regime, dan ko
men wij in ernstige proble
men", zo licht hij toe. Achter
docht blijft het gesprek aan
vankelijk beheersen. Pas na
een gezamenlijke maaltijd
lijkt het ijs gebroken.
Levendige herinnering
Yoesoef, een ongeveer 45 jaar
oude kleermaker en achter
neef van de heer des huizes,
begint een breedvoerig betoog
waarin hij de bijeenkomst van
de Palestijnse Nationale Raad.
het Palestijnse parlement dat
deze week in Amman verga
derde, scherp afkeurt. Yoe
soef, bij wie de herinneringen
aan de burgeroorlog van 70-
'71 nog zeer levendig zijn,
heeft geen goed woora over
voor Arafats toenadering tot
koning Hoessein. Hij ziet in
deze zitting van het Pale
stijnse parlement in balling
schap „een nieuwe stap die
uiteindelijk naar de onder
gang van de PLO voert" Vol
gens hem „is Israël toch niet
gevoelig voor Arafats aanbod
om gezamenlijk naar de on
derhandelingstafel te gaan en
kan Palestina alleen door
middel van de gewapende
strijd teruggewonnen wor
den".
Ahmed, de oudste zoon van
de gastheer, is het hiermee
volstrekt niet eens. Hij zegt
juist „erg blij te zijn met de
zitting van het Palestijnse
parlement in Amman". „Wij
hebben diverse Arabische
landen gevraagd om daar te
mogen vergaderen. Allemaal
hebben ze geweigerd. Uitein
delijk bleek alleen Jordanië
hiertoe bereid". Ahmed, een
student van 24 jaar, is voor
stander van een Palestijns-
Jordaanse samenwerking.
„Maar koning Hoessein moet
niet denken dat hij de PLO
zijn wil kan opleggen. Hij
moet ons met open vizier te
gemoet treden".
Bassem, een 27-jarige onder
wijzer, valt Ahmea af. Hij
sympathiseert met de Demo
cratische Alliantie, de radicale
Palestijnse groeperingen die
niet naar de vergadering in
Amman zijn gekomen. Hij
meent dat deze bijeenkomst
uitgesteld had moeten wor
den, omdat daarmee „de een
heid binnen de PLO gehand
haafd zou zijn. Maar nu de
zitting eenmaal een feit is,
moeten wij naar de resultaten
kijken en kunnen wij alleen
maar hopen dat deze positief
zullen zijn". Bassem merkt
verder op dat „Arafat maar
wat blij is met de afwezigheid
van de Democratische Allian
tie en het wegblijven van de
door Syrië gecontroleerde
groeperingen. Hierdoor kan
hij zijn eigen gang gaan".
Geen positieve gevolgen
Deze mening wordt gedeeld
door Yoesoef: „Arafat is bezig
de Palestijnse zaak te verko
pen, enkel en alleen omdat hij
in een persoonlijk conflict is
verwikkeld met de Syrische
president Assad".
Eensgezind is deze Palestijnse
familie in de opvatting, dat de
toenadering van Arafat tot
koning Hoessein geen positie
ve gevolgen zal hebben voor
hun positie in Jordanië. „Wij
zullen het in de toekomst", zo
benadrukt Ahmed, „even
moeilijk hebben als voorheen.
Arafat en Hoessein gaan over
onze ruggen samenwerken".
Khaled, een 35-jarige neef
van de gastheer en aanhanger
van Fatah, de beweging van
Arafat, probeert hierin nog
enige nuancering aan te bren
gen. „De meeste Palestijnen
in Jordanië staan net als ik
noodgedwongen achter Ara
fat, omdat er geen alternatief
is. Maar wij blijven de PLO-
voorzitter niet meer blinde
lings volgen".
Hij wiist er tenslotte op dat de
vergadering in Amman ook
enkele voordelen heeft. „Het
belangrijkste is dat de PLO
door deze bijeenkomst einde
lijk weer kan gaan functione
ren. Sinds de verdrijving van
Arafat uit Libanon heeft het
grootste deel van de organisa
tie min of meer platgelegen.
Bovendien is dc vergadering
een enorme stimulans voor dc
Palestijnen op de westelijke
Jordaanoever, omdat zij de
bijeenkomst kunnen volgen
op de Jordaanse televisie, die
de meeste discussies en toe
spraken rechtstreeks uitzendt.
Tenslotte mogen wij ook niet
vergeten dat koning Hoessein
in zijn openingsrede nog eens
heeft herhaald dat de PLO de
enige vertegenwoordiger is
van het Palestijnse volk. Dit
is een zeer belangrijk gegeven
voor een toekomstige Pales
tijns-Jordaanse samenwer
king"
RICK KERSJES
