I Dahls griezelkabinet niet griezelig, wel bizar Het sacrament van het pak voor de broek „Geluid vredesbeweging komt in Sovjet-Unie niet door"" <^ASPA M SB kunstagenda te 'hi verkoopmanager (M/V) gasinstallatiecontroleur (m/v) "Ti Energiebedrijf Rijnland BOEKEN CcidAcSomant ZATERDAG 3 NOVEMBER 1984 PAGINA 12 Roald Dahl maakte 25 jaar ge leden een selectie van de vol gens hem beste korte griezel verhalen die er ooit geschre ven waren. Hij deed dat in op dracht van een Amerikaanse televisiemaatschappij, die met deze verhalen hoopte een goedbekeken serie te maken. De serie is er nooit gekomen, omdat het verhaal dat als „pi- lot" werd gekozen, de eerste aflevering die bedoeld is om advertenties te trekken, te controversieel was om de goedkeuring van de adverteer ders te dragen. De selectie van Dahl, gemaakt uit precies 749 verhalen, bleef daarna een kwart eeuw op de plank lig gen, tot de schrijver meende dat een dergelijke selectie het beste gebundeld kon worden. Het werd „Het griezelkabinet van Roald Dahl", een wat mis leidende titel voor een bundel griezelverhalen van meren deels Engelstalige schrijvers. Misleidend in die zin, dat de argeloze koper ongetwijfeld te maken denkt te hebben met de pennevruchten van Dahl, zelf een begenadigd verhalen schrijver. Behalve een uitge breide inleiding is er van Dahl echter niets in de bundel te vinden. Volgens die inleiding is het hém namelijk nooit ge lukt een goed griezelverhaal te maken. „Hoewel ik al 45 jaar verhalen schrijf en altijd graag één enkel fatsoenlijk spook verhaal heb willen schrijven, ben ik er nooit in geslaagd daarmee voor de dag te ko men. Ik heb domweg het ge heim niet door", aldus Dahl. Kan hij het zelf niet, zijn ver- haalkeuze vergoedt dat in rui me mate. Het zijn letterlijk ghost-stories, spookverhalen. Met geestverschijningen in alle vormen, soms duidelijk zichtbaar en voelbaar, soms een vage bedreiging op de ach tergrond en soms zelfs als vriend van de eenzamen. In een aantal van die verhalen spelen ook kinderen een grote rol, misschien juist omdat zij, zo onschuldig, zo kwetsbaar zijn voor wat er van de andere zijde komt. Het tekent aan de andere kant Dahl zelf, die zo als bekend ook een grote faam als kinderboekenschrijver heeft, dat hij bij zijn selectie juist die verhalen koos. De verhalen zijn niet telkens even griezelig te noemen, maar altijd bizar. Geen verha len die je langdurig laten wak ker liggen, de dekens over het hoofd getrokken, maar die soms wel in je slaap terugke ren. Schrijvers die dat met hun verhalen kunnen, horen tot de absolute top. Het maakt je natuurlijk wel nieuwsgierig r die andere 735 spookver- KOOS VAN WEES halen. Diverse schrijvers: Het Grie zelkabinet van Roald Dahl. Veertien korte griezelverha len. Uitgeverij Meulenhoff Amsterdam. Prijs 25,-. „DE STILLE VRIEND" - EEN NIEUW VERHAAL VAN GERARD REVE .•hrij' Amsterdf verblijft kasteel De hoofdpersoon van het nieu we verhaal van Gerard Reve, „De stille vriend", dat deze week verschijnt, is - heel op merkelijk - geen ik, zoals we sinds jaar en dag in Reve's werk zien, maar een hij, een schrijver met de naam George Speerman, die overigens heel veel weg heeft van de voor malige „ik" uit Reve's werk. En die „ik" had weer heel veel met Reve zelf te maken. Speerman is dus een homofie le schrijver, die vroeger in woonde, maar nu „zijn afgelegen het buitenland". Een aantal herinneringen en fantasieën v/aarin erotische ontmoetingen met jongens centraal staan, houden hem in dit verhaal bezig, tot hij aan het slot in een bladzijden lange melodramatische monoloog (gebed?) tegenover een Maria beeld zijn schuld, zoals hij die zelf ervaart, opbiecht. „De stil le vriend" is een wonderlijke mengeling van sex, religieuze gevoelens, fantasie, symboliek, ironie, zoals we van Reve kun nen verwachten, maar zoals dat tot dusver nog nooit in zo'n ongelooflijke vorm door hem is uitgewerkt. Een hoop rare onzin bij elkaar, maar dan wel op een erg persoonlijke manier, die eigenlijk heel uniek is. Het grootste deel van het verhaal wordt ingenomen door een lange flashback. Speerman is voor korte tijd in Amsterdam terug en herkent in de tram iemand van vroe ger. De herinneringen aan een ontmoeting van 9 a 10 jaar ge leden komen naar boven: Speerman ziet op weg naar huis, na een kroegentocht, in Amsterdamse steeg een derlijke mo overwint zijn drukt de jongen zijn adres in de hand. De jongen zoekt hem de volgende dag op en na een sexueel kontakt praten zij. De zwijgzame jongen (de stille vriend) vertelt' nauwelijks iets, alleen dat hij in een viswinkel werkt. Hij komt daarna nog eenmaal op bezoek, waarbij hij gloeiend hete vis meebrengt, gestolen uit de winkel, die hij op zijn borst heeft verborgen, onder zijn overhemd. De hete vis laat een grote, pijnlijke rode plek achter, in de vorm van een hart. Tot wanhoop van Speerman verdwijnt de jongen (Marcel) dan uit zijn le- Latere episodes spelen zich af rond het „buitenlandse kas teel". Daar tuurt Speerman naar soldaten, die in de buurt op oefening zijn. Een andere herinnering, aan een soldaat die hem, toen hij een klein jongetje was, meenam naar de bioscoop, om hem daar te knuffelen, komt naar boven. Dan een verhaal over een lief de voor een soldaat, toen Speerman in Indië als luite nant vocht, in de naoorlogse jaren. Het verhaal blijkt later door Speerman verzonnen, maar hij kan zijn gevoel van onmacht en radeloosheid om de gemiste kansen in zijn lief deservaringen door deze fan tasie onder woorden brengen en zo zijn gevoeld van schuld verwoorden in de lange slot monoloog, gericht tot de Maagd, „Maria, Middelares der Genade", aan wie het boek dan ook is opgedragen. Speerman heeft het daar over vier zonden, de grootste daar van noemt hij die van de nala tigheid. Had hij zijn hartstoch ten en impulsen maar gevolgd en de jonge soldaat maar zijn zin gegeven. Die knaap vroeg hem, als een onderdeel van hun sexuele spel, om een pak slaag, wat Speerman be schouwt als „het sacrament van het pakje voor de broek". Het komt daar niet van en die nalatigheid is onvermijdelijk verbonden met het feit dat de jongen kort daarop zou omko men door de gevechtshande lingen. Speerman zelf is de stille vriend, die zich heeft be zondigd aan de nalatigheid, die zijn minnaars in de stek heeft gelaten. Dit wonderlijke, voor velen waarschijnlijk totaal on aanvaardbaar verhaal over sex en religie, schuld en fanta- de rode afdruk van een hart sieën, is vervuld van duistere, Marcels borst nalaat, als te- alomtegenwoordige symboliek, ken van de liefde: De wel zeer die voor een groot deel op de eigen versie van Christus christelijke, kahtolieke liturgi- dood, zoals Speermans die sche traditie berust. De Gerard Reve. terpreteert: hij stelt zich dat God naast hem staat, als hij sexueel opgewonden raakt door het kijken naar een van de soldaten, „hij heeft gedacht: „dit is zondig'hield Speer- man zich voor. Hij heeft ge dacht: „In Mij is zondige lust, en zonde. Ik moet mens wor den, en sterven". Dat zal velen als godslasterlijk in de oren klinken, het is naar mijn over tuiging echter een heel per soonlijke poging om een Gods beeld, zoals Reve dat ervaart, duidelijk te maken. verhaal boeiend te vinden. Reve is zo eigenzinnig, hij gaat zover in zijn zelfonderzoek en in het bevestigen van wat ik vermoed dat zijn twijfels zijn, dat je nauwelijks met hem mee kunt gaan, al voel je door lopend, dat tussen de regels van dit verhaal een gevecht plaatsvind op leven en dood. „De stille vriend" is eigenlijk een verschrikkelijk hard "boek, omdat het de uiting is van een onstellende onmacht over de dingen die de schrijver van belang vindt, maar die hem te sterk zijn. Zo'n gevecht is bij- voorbaat verloren en leidt vanzelf tot een machteloos sta melend slot van het verhaal. JAN VERSTAPPEN Gerard Reve: „De stille vriend". Uitgeverij Manteau. Prijs ƒ19,50. Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men „UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. ALPHEN AAN DEN RIJN EU ROCINEMA I (Van Boetzelaer- straal 6. tel. 01720-20800): Co dename: Wild Geeae (16); 18.30, 21.00. za. zo. wo. ook 13.30. •EUROCINEMA II: Yellow bird (16); 18.30, 21.00. •EUROCINE MA III: Class (16); 18.45, 21.15. za. zo. wo. ook 13.45. •EUROCI- NEMA IV: Police academy (al); (beh. di.) 18.30, 21.15. za. zo. wo. ook 13.45. NACHTVOORSTELLING EUROCINEMA I: Codename: Wild Geese (16); za. 24.00. EUROCINEMA II: Yellow bird (16); za. 24.00. EUROCINEMA Gravin Begeert (18); KINDERVOORSTELLING EUROCINEMA II: Walt Dis ney's tekenfilmparade (al); za. (al); 14.30, 19.00, 21.15. 124130): Bolero (16); 19.00. 21.15. zo. ook 16.45. LIDO II: The woman in red (al); 14.30. 19.00. 21.15. 9.00, 21.15. zo. 19.00, 21.15. zo. ook 16.45. STUDIO (071- 133210): Once upon a time in America (12); 19.30. TRIA NON (Breestraat 31. tel. 123875): In love (16); 14.30, merstraat 52, tel. 071-125414): Sextheater (16); 14.30. 19.00. NACHTVOORSTELLING REX: De meisjes van Pigalle (16); vr. za. 23.30. LIDOTHEATER 56. tel. Ö1719-12800): Jaws III (12); vr. 14.45, 19.00, 21.15. KINDERVOORSTELLING CITY THEATER IV: Dik Trom en zijn dorpsgenoten (al); za. 01717-4354): Raiders of the lost Bienvenuta (16); zo. 21.15. KINDERVOORSTELLINGEN Ciske de rat; za. zo. 14.00. wo. 14.30. WASSENAAR ASTRA (Lang- (16); 14.00. 19.00, 21.30. 13.30, 16.00, 19.0" (12); Police academy (al); 14.00, 13.15, 15.45, 18.45, 21.1 4.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15. 16.00, 18.45, 21.30. CINEAC 2: Firestarter (16); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. CINEAC 3: Dragon for ce (16); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. EURO CINEMA (Leyweg 910, tel. 667066): Dr. Zjivago (12); do. 13.45, 19.45. For your eyes only (12); vr. 13.45, 19.00, 21.30. You only live twice (12); za. 19.00, 21.30. Ben Hur (12); zo. 13.45, 19.45. Gejaagd door de wind (12); ma. 13.45, 19.45. 2001: A apace odyssey (12); di. 13.45, 19.45. West Side story (al); wo. 19.45. METROPOLE 1 (Carne- gielaan, tel. 456756): Once upon a time in America (12); 13.30, 19.30. METROPOLE 2: Purple rain (al); 14.00. 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. METROPOLE 3: Top secret (al); 14.00. 18.45. 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. METROPOLE 4: Gebroken spiegels (16); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. METROPOLE 5: Splash (al); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45. 21.30. ODEON 1 (Herengracht 13. tel. 462400): Bolero (16); 13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. ODEON 2: Grey- stroke (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. ODEON 3: The karate kid (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. ODEON 4: Maria's lovers (16); 13.45, 18.45, 21.30. za. zo. wo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. LE PARIS 1 (Ket tingstraat 12b, tel. 656402): Girl's best friend (18); 12.00 tot 22.30. zo. v.a. 13.30. LE PA RIS 2: Verboden tiener spelle tjes (18); 12.15 tot 22.45. vr. za. 22.45. zo. v.a. 13.45. LE PA RIS 3: Jonge meisjes zonder ta boe (18); 12.30 tot 23.00. vr. za. 23.00. PASSAGE (Passage 63. tel. 460977): Codename: Wild geese (16); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. HAAGS FILMHUIS: Voor on bepaalde lijd gesloten. NACHTVOORSTELLINGEN CINEAC 1: The woman in red (16); za. 00.15. CINEAC 2: Tightrope (16); za. 00.15. CI NEAC 3: Cheech Chong still smokin' in Amsterdam (16); za. 00.15. EUROCINEMA. De ver- sierster (18); vr. za. 12.02. LE PARIS 3: Jonge meisjes zonder taboe (18); vr. za. 23.00. KINDERVOORSTELLINGEN EUROCINEMA: Sjors en Sjim- mie en de rebellen; za. wo. 14.00. ODEON 4: 101 Dalma- tiërs; za. wo. 13.45. zo. 13.15, 16.00. oe i jen >rsh eet lee 5-/2 zijn Ui \78 üde, BS) Emmy van Leersum overleden AMERSFOORT De kunste nares Emmy van Leersum is gisteren na een langdurig ziek bed in haar woning te Amers foort op 54-jarige leeftijd over leden. Ze genoot internationa le faam als vormgeefster van sieraden. Emmy van Leersum sieraden. Ze vervolmaakte studeerde van 1958 tot 1962 haar studie aan de Konstfack aan het Instituut van Kunst- Skolan in Stockholm. In 1965 nijverheidsonderwijs, de hui- trouwde zij met Gijs Bakker, dige Rietveld Academie, aan met wie zij in Utrecht een ate- dige de afdeling vormgeving lier operde. SLAVIST HANS BAX IN BOEK OVER PROPAGANDA IN USSR: „In de haven van Amsterdam liggen bijna altijd reusachtige, sneeuwwitte passagierssche pen die een cruise maken. Vlakbij echter liggen in de grachten kleine woonbootjes die als behuizing moeten die nen. Hierop leven en sterven de mensen voor wie geen plekje op het land beschikbaar is". Deze karakteristiek van Amsterdam stond onlangs be schreven in een Russisch blad. Het is een voorbeeld van de wijze waarop de Sovjet-bevol king wordt voorgelicht over het verdorven kapitalistische westen waar de kloof tussen rijken en armen onoverbrug baar groot is. De conclusie die de argeloze lezer hieruit moet trekken is: in de Sovjet-Unie komen dit soort wantoestan den gelukkig niet voor, dus leve het Sovjet-systeem! Op deze en nog duizenden an dere manieren worden de bur gers in de USSR van jongs af aan als een computer „gepro grammeerd". Informatie die je „software" en het is dan ook daarom dat de slavist drs. Hans Bax zijn gisteren ver schenen boek over de propa ganda in de Sovjet-Unie „Sov jet Software" heeft genoemd. Bax studeerde Russische taai en letterkunde aan de univer siteit van Amsterdam en aan de Leonov-staatsuniversiteit in Moskou. Hij is de auteur van de Teleac-televisiecursus Rus sisch en schreef tal van artike len over het denken van jon geren en volwassenen in de SoVjet-Unie. Tevens is hij werkzaam als beëdigd verta ler. Hij kent de Russische denk- en leefwereld dus als zijn broekzak. Het beeld van de Russische propagandamachine, dat Bax de lezers van zijn boek voor schotelt levert weinig opwek kende lectuur op. Al van zeer jong af aan wordt de Sovjet burgers ingehamerd hoe goed het eigen systeem is en hoe slecht dat van de rest van de wereld. Met talrijke voorbeel den, waaronder vele citaten uit schoolboekjes, toont Bax dit Mir Centraal het boek „Sovjet Software" staat het denken van de Sovjet-bevolking over zaken als vrede, veiligheid, be wapening en ontwapening. In de USSR, aldus Bax, heeft het woord „vrede" (mir) een zeer beperkte betekenis. „Mir" be tekent eigenlijk uitsluitend „vrede naar Sovjet-model". Van echte vrede kan dus al leen sprake zijn als in andere landen het Sovjet-systeem wordt overgenomen. In Af ghanistan bijvoorbeeld heerst, volgens de Russische media, de mir tegenwoordig volop. De bevolking wordt voorgehou den dat het daar allemaal pais en vree is en dat er alleen maar een paar contingenten Sovjet-militairen aanwezig zijn om „bandieten" te lijf te gaan die de „mir" schade toebren gen. De acties van westerse vredes bewegingen tegen kruisraket ten en wat dies meer zij wor den in de 'Sovjet-media gepre senteerd als demonstraties vóór het Russische systeem. Volgens Bax geloven veel vre desbewegingen dat hun bedoe lingen wel doordringen tot de Sovjet-bevolking. Bax ont neemt ze die illusie. „Het komt niet door", zegt hij. Wat moet er dan gebeuren om die propa- ganda-muur te doorbreken? „Uitgebreide informatie-uit wisseling", zegt Bax, „zowel mondeling als schriftelijk". En hij vervolgt, aan het eind van zijn slothoofdstuk: „Wij in het westen zullen onze inspannin gen op dat gebied sterk moe ten vergroten, zodat onze be doelingen doordringen naar het oosten. We zullen erheen moeten gaan, maar niet zonder kennis van zaken. We zullen daar hardop dingen moeten zeggen en uitdragen, die niet als muziek in de officiële oren zullen klinken. We zullen er ook voor moeten zorgen dat die klanken niet slechts blij- lp ven hangen in een enkele par- tijsalon of aan een welvoorzien staatsbanket. Ze zullen luid en N duidelijk uitgedragen moeten 1.3 worden, net als bij de demon- s straties in het westen, al is dat, H ik geef het toe, verre van ge- P-O makkelijk". c DICK VAN RIETSCHOTEN d 1.50 Hans Bax: „Sovjet Softwa- tag re". Uitgeverij Ad Donker, NO Rotterdam. Prijs ƒ29,90. 00 ASPA is een toonaangevende naam op het gebied van kantoorautomatisering en kantoorinrichting. ASPA-KENTIE BV (65 medewerkers) is een van de grootste van de negen regionale verkoopvestigingen met als marktgebied Groot-Den Haag. Hiervoor is een speciaal verkoopteam ingezet, bestaande uit enkele accountmanagers, projekt- managers en produktspecialisten. Wij zoeken een die dit team aan het verkoopfront dirigeert en ondersteunt. Hij/zij zorgt voor een slagvaardig verkoopplan als basis voor de akties en is verantwoordelijk voor omzet en resultaat. Deze frontverantwoordelijkheid vraagt: een degelijke eigen verkoopervaring; een kordate managementaanpak, helder en konsekwent; onderhandelingsvaardigheid en ondernemerszin; inzicht in de problematiek van de kantoororganisatie; kommercieel-ekonomische vaardigheid, ondersteund door ter zake doende opleiding, bij voorkeur op H.B.O.-niveau; leeftijd tot 35 jaar. Wij bieden: zelfstandige funktie in een prettig verkoopteam; aantrekkelijke toekomstmogelijkheden; goede primaire en sekundaire arbeidsvoorwaarden; bedrijfsauto of autokostenvergoeding. Uw sollicitatie, vergezeld van curriculum vitae, kunt u richten aan de heer S. van der Ven, vestigingsdirekteur, bij wie u ook telefonisch informatie kunt inwinnen. Telefoonnummer (079)413541 of privé (02523)6945. MCC IS EEN JONG DYNAMISCH BEDRIJF, DAT WORLD-WIDE EXPORTEERT EN GESPECIALISEERD IS IN DE FABRIKAGE VAN COMPONENTEN VOOR INTERN TRANSPORTINSTALLATIES Wij zoeken voor onze massa-fabrikage-afdeling een PRODUKTIECHEF/BEDRIJFSLEIDER die de dagelijkse leiding gaat geven aan deze afdeling en de daarbij behorende on derhoudsdienst. Tot zijn taak zal behoren: - het efficiënt leiden van de produktie, - het zorgdragen voor optimale werkmethoden, leidende tot maximale bezettingsgraden van personeel en apparatuur, - het zorgdragen voor produkten van hoge kwaliteit. Tevens is hij verantwoordelijk voor de produktievoorbereiding en -planning. Functie-eisen: - HTS-opleiding werktuigbouw. 9 ervaring in het leidinggeven aan een massafabrikage-afdeling, teamverband, - kennis van moderne massa-produktiemachines. - kennis van metalen en moderne stanstechnieken, - leeftijd 35-40 jaar. nederland b v. wattstraat 3 postbus 112 2690 ac 's-gravenzande telefoon 01748-4041 Voor de afdeling Inspectie Gas zoeken wij op korte termijn een l| Functie-informatie: De afdeling Inspectie Gas houdt zich o.,a. bezig met het adviseren over en het controleren van gasinstallaties, het installeren en verwisselen van gasmeters, alsmede het verhelpen van storingen in de gasaansluitingen. Takenpakket: controleren van huishoudelijke en industriële installaties en adviseren over huishoudelijke installaties; voeren van eenvoudige correspondentie met installateurs; plaatsen van gasmeters; tegen vergoeding mee-rouleren in de wachtdienstregeling. Functie-eisen: diploma Gasinstallatiecontroleur 84 kw); ruime ervaring in de gastechniek; goede contactuele eigenschappen; goede schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid; rijbewijs B/E. Het salaris is afhankelijk van leeftijd en ervaring en bedraagt maximaal f 2.974, - bruto per maand (exclusief de bij de overheid geldende salarisinhoudingen). In verband met de bereikbaarheid bij eventuele storingen, woröt verwacht dat u bereid bent zich in Leiden of naaste omgeving te vestigen. Hiervoor kennen wij een verhuiskosten-regeling. Een psychologisch onderzoek kan deel uitmaken van de sollicitatie procedure. De gebruikelijke rechtspositieregelingen bij de overheid zijn van toepassing. Sollicitaties binnen 10 dagen na verschijning van deze advertentie te richten aan de Afdeling Personeel Organisatie van het Energiebedrijf Rijnland, Langegracht 70, 2312 NV LEIDEN, onder vermelding van vacaturenummer ER/84025/02. 1? Het Energiebedrijf Rijnland te Leiden verzorgt de distributie van aas en elektriciteit in 22 Zuidhollandse gemeentendit gebied It ca. 100.000 gecombineerde aansluitingen Daarnaast is het bedrijf belast met de produktie van elektriciteit in een eigen centrale, van waaruit tevens warmte wordt geleverd aan een aantal grote afnemers. De produktie-eenheid in de elektriciteitscentrale wordt vernieuwd en zal eind 1986 in bedrijf komen. Inmiddels is gestart met de uitbreiding van het stadsverwarmingsnet in Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 12